Tình hình hoạt động kinh doanh của Công ty giầy Yên Viên

ã uy tÝn vµ cã chÊt l­îng cao còng khã cã thÓ c¹nh tranh næi vÒ gi¸ ngay trªn thÞ tr­êng néi ®Þa. VD: §èi víi giÇy Bata cña Trung Quèc gi¸ b¸n ngoµi thÞ tr­êng ViÖt Nam chØ cã tõ 8.000® ®Õn 10.000®, giÇy n÷ chÊt l­îng cao cña hä chØ kho¶ng 24.000® ®Õn 40.000®. Víi gi¸ c¶ hµng hãa cña Trung Quèc thÊp h¬n h¼n gi¸ c¶ c¸c s¶n phÈm cïng lo¹i cña c«ng ty nãi riªng vµ cña c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt kh¸c trong n­íc nãi chung, nã ®· t¹o ra sù c¹nh tranh khèc liÖt vÒ gi¸ ®èi víi hµng ViÖt nam. §Æc biÖt, ®èi víi ®o¹n thÞ tr­êng ng­êi cã thu nhËp thÊp, ­íc tÝnh giÇy Trung Quèc chiÕm 70% l­îng giÇy tiªu thô (kho¶ng 28% thÞ phÇn giÇy tiªu thô ë ViÖt Nam). So s¸nh gi¸ c¶ c¸c s¶n phÈm cña giÇy Yªn Viªn víi s¶n phÈm cïng lo¹i cña c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt kh¸c trong n­íc, ta thÊy gi¸ b¸n ra trªn thÞ tr­êng cña c«ng ty cao h¬n so víi gi¸ s¶n phÈm cïng lo¹i cña c¸c doanh nghiÖp kh¸c nh­: Thôy Khuª, Th¨ng Long... Trong khi ®ã ViÖt Nam lµ mét n­íc ®ang ph¸t triÓn, thu nhËp cña ng­êi d©n cßn thÊp (230 USD/ng­êi/n¨m - ®øng thø 132/174 n­íc), nªn chiÕn l­îc ®Æt gi¸ cao h¬n so víi c¸c doanh nghiÖp kh¸c lµ ch­a hîp lý ë tÊt c¶ c¸c ®o¹n thÞ tr­êng. §èi víi thÞ tr­êng xuÊt khÈu: th× hÖ thèng gi¸ c¶ l¹i ®­îc quyÕt ®Þnh chñ yÕu vµo gi¸ gia c«ng trªn thÞ tr­êng giÇy v¶i. S¶n phÈm gia c«ng lµ s¶n phÈm xuÊt khÈu chñ yÕu ë c¸c c«ng ty, h×nh thøc nµy ®èi t¸c ®Æt hµng víi c¸ch thøc ®­a nguyªn vËt liÖu còng nh­ nh·n m¸c, mÉu m· kÝch cì vµ kiÓu d¸ng s¶n phÈm tíi vµ yªu cÇu C«ng ty gia c«ng s¶n phÈm theo ®¬n ®Æt hµng cña hä. Th«ng th­êng th× gi¸ gia c«ng cña s¶n phÈm giÇy ®­îc tháa thuËn tÝnh theo sè chi tiÕt mµ c¸c bé phËn hoµn thµnh vµ møc ®é phøc t¹p cña c¸c chi tiÕt, ®èi víi giÇy v¶i gi¸ gia c«ng th­êng ®­îc tÝnh b»ng 20% gi¸ thµnh s¶n phÈm. Víi h×nh thøc gia c«ng xuÊt khÈu nµy th× ®em l¹i lîi nhuËn thÊp, c«ng ty bÞ lÖ thuéc, chi phèi ë c¸c ®èi t¸c, h¬n n÷a c¸c s¶n phÈm gia c«ng kh«ng mang nh·n m¸c cña c«ng ty nªn ng­êi tiªu dïng n­íc ngoµi kh«ng biÕt ®Õn c«ng ty. 3. ChÝnh s¸ch ph©n phèi. HÖ thèng ph©n phèi s¶n phÈm chÝnh lµ con ®­êng vËn ®éng (dßng ch¶y) cña s¶n phÈm tõ ng­êi s¶n xuÊt ®Õn ng­êi tiªu dïng cuèi cïng, do vËy nh÷ng quyÕt ®Þnh vÒ ph©n phèi lµ hÕt søc quan träng cho viÖc tiªu thô s¶n phÈm, thu vèn vÒ cña c«ng ty... HiÖn nay c«ng ty GiÇy Yªn Viªn chñ yÕu ¸p dông c¸c h×nh thøc ph©n phèi sau: + §èi víi hÖ thèng ph©n phèi trªn thÞ tr­êng néi ®Þa. C«ng ty thùc hiÖn viÖc b¸n s¶n phÈm cña m×nh chñ yÕu qua ®¹i lý, vµ cöa hµng giíi thiÖu s¶n phÈm t¹i mét sè tØnh, thµnh phè lín cña miÒn B¾c. B¶ng VII: Ta cã b¶ng møc ®é tiªu thô qua c¸c kªnh ph©n phèi. Khu vùc tiªu thô Sè l­îng tiªu thô (®«i) Tû träng(%) 1.Hµ Néi Cöa hµng sè 1 Cöa hµng sè 2 Cöa hµng sè 3 Cöa hµng sè 4 Cöa hµng sè 5 Cöa hµng sè 6 C¸c ®¹i lý 2.Khu vùc miÒn B¾c §¹i lý t¹i Thanh Hãa §¹i lý t¹i H¶i Phßng §¹i lý t¹i Phñ Lý 477.396 121.404 78.488 66.038 55.358 26.700 45.568 40.260 27.980 9.890 2.390 48,56 26,82 6,8 4,41 3,71 3,11 1,15 2,56 2,5 1,61 0,62 0,28 Tiªu thô theo khu vùc n¨m 2001. - Kªnh trùc tiÕp HiÖn nay c«ng ty cã 6 cöa hµng giíi thiÖu s¶n phÈm n»m ë c¸c vÞ trÝ thuéc ®Þa bµn Hµ Néi, bao gåm c¸c vÞ trÝ nh­: tr­íc cæng c«ng ty, trªn ®­êng CÇu giÊy, ®­êng Kim M·... C«ng ty trùc tiÕp b¸n hµng cho kh¸ch hµng cña m×nh qua hÖ thèng cöa hµng giíi thiÖu s¶n phÈm cña c«ng ty. ë ®©y nh©n viªn cña c«ng ty cã chøc n¨ng võa b¸n s¶n phÈm trùc tiÕp cho kh¸ch hµng, giíi thiÖu vÒ mÉu m·, tÝnh n¨ng... cña s¶n phÈm còng nh­ giíi thiÖu vÒ c«ng ty nh»m thu hót kh¸ch hµng vµ c¸c ®¬n ®Æt hµng. Tuy nhiªn sè l­îng s¶n phÈm tiªu thô qua kªnh nµy kh«ng réng kh¾p, kh¸ch hµng chñ yÕu lµ ë Hµ Néi hay c¸c vïng l©n cËn gÇn n¬i c«ng ty ho¹t ®éng. Song kªnh ho¹t ®éng nµy l¹i cã chøc n¨ng to lín lµ lµm nhiÖm vô qu¶ng c¸o vµ giíi thiÖu vÒ c«ng ty. HiÖn nay víi søc b¸n chiÕm 46% tæng tiªu thô trªn thÞ tr­êng néi ®Þa, vµ chiÕm 95% tæng møc tiªu thô trªn thÞ tr­êng Hµ Néi, cã thÓ nãi r»ng hÖ thèng b¸n s¶n phÈm qua cöa hµng giíi thiÖu cña c«ng ty lµ rÊt h÷u hiÖu. - Kªnh gi¸n tiÕp. §©y lµ kªnh mµ C«ng ty tiªu thô s¶n phÈm cña m×nh qua c¸c ®¹i lý, trung gian tiªu thô, ®èi víi hÖ thèng kªnh nµy, C«ng ty lu«n cè g¾ng më réng ph¹m vi s¶n phÈm cña m×nh trªn thÞ tr­êng toµn quèc th«ng qua c¸c ®¹i lý. HiÖn nay C«ng ty ®· cã gÇn chôc ®¹i lý n»m c¶ ë miÒn B¾c, bao gåm c¸c ®¹i lý ë Hµ Néi, Thanh Hãa, Phñ Lý... Tuy nhiªn møc ®é tiªu thô ë tõng ®o¹n thÞ tr­êng lµ ch­a ®ång ®Òu vµ chñ yÕu tËp trung ë thµnh phè lín lµ Hµ Néi (chiÕm h¬n 80% doanh sè b¸n ra trªn thÞ tr­êng néi ®Þa). Xem xÐt ho¹t ®éng thùc tiÔn cña c¸c kªnh gi¸n tiÕp ta thÊy: Kªnh ho¹t ®éng gi¸n tiÕp 1. C«ng ty Tæng ®¹i lý C¸c ®¹i lý Ng­êi tiªu dïng Ng­êi b¸n lÎ Ng­êi tiªu dïng Kªnh nµy bao gåm c¸c nhµ ph©n phèi: C«ng ty tæng ®¹i lý, ®¹i lý vµ ng­êi b¸n lÎ cña C«ng ty. Nh­ vËy kªnh ho¹t ®éng nµy th«ng th­êng ph¶i qua tõ 2-3 trung gian s¶n phÈm míi ®Õn ®­îc tay ng­êi tiªu dïng, s¶n phÈm ®­îc th«ng qua c¸c tæng ®¹i lý ®­îc qu¶n lý tèt h¬n ®èi víi ho¹t ®éng cña c¸c ®¹i lý khi mµ con sè ®¹i lý lín. Tuy nhiªn ho¹t ®éng qua c¸c tæng ®¹i lý, C«ng ty kh«ng thÓ trùc tiÕp n¨m b¾t ®­îc tõng ho¹t ®éng cña tõng ®¹i lý. Ngoµi ra do kªnh nµy cã nhiÒu trung gian nªn ¶nh h­ëng ®Õn dßng lu©n chuyÓn cña hµng hãa, s¶n phÈm còng nh­ dßng th«ng tin cung cÇu bÞ chËm l¹i, g©y nªn sù gia t¨ng chi phÝ vµ nh÷ng quan liªu ë nh÷ng kh©u trung gian. Kªnh ho¹t ®éng gi¸n tiÕp 2: Ng­êi tiªu dïng C¸c ®¹i lý Ng­êi tiªu dïng Ng­êi b¸n lÎ C«ng ty Víi kªnh ho¹t ®éng nµy, c«ng ty ®· kiÓm so¸t ®­îc ho¹t ®éng cña c¸c trung gian kªnh, ho¹t ®éng ®iÒu hµnh l­u th«ng hµnh hãa trùc tiÕp tõ c«ng ty tèt h¬n, do ®ã lµm cho dßng l­u chuyÓn s¶n phÈm n¨ng ®éng h¬n, tr¸nh ®­îc viÖc tån ®äng qu¸ nhiÒu s¶n phÈm ë 1 kh©u nµo ®ã... Nh­ vËy hÖ thèng ph©n phèi ë c«ng ty lµ kh¸ hîp lý trªn thÞ tr­êng néi ®Þa vµ cã thÓ bao phñ ®­îc toµn thÞ tr­êng, n©ng cao ®­îc thÞ phÇn... song hÖ thèng ph©n phèi nµy vÉn ch­a ph¸t huy hÕt kh¶ n¨ng, cÇn ph¶i kÝch thÝch hÖ thèng nµy trªn toµn thÞ tr­êng néi ®Þa. 4. ChÝnh s¸ch giao tiÕp khuyÕch tr­¬ng. Cïng víi chÝnh s¸ch vÒ s¶n phÈm, gi¸ c¶ ph©n phèi, giao tiÕp khuyÕch tr­¬ng cã t¸c dông thu hót kh¸ch hµng môc tiªu trong tiªu dïng vµ sö dông s¶n phÈm. Bªn c¹nh ®ã, giao tiÕp khuyÕch tr­¬ng cßn ®ãng mét vai trß rÊt lín lµ t¹o dùng h×nh ¶nh, uy tÝn cña s¶n phÈm vµ c«ng ty trong t©m trÝ ng­êi tiªu dïng, gîi më nh÷ng nhu cÇu cña kh¸ch hµng tiÒm n¨ng vµ còng nh»m ph©n biÖt s¶n phÈm cña c«ng ty so víi c¸c h·ng kh¸c trong t©m trÝ ng­êi tiªu dïng. Ngµy nay víi søc Ðp cña c¹nh tranh, ng­êi tiªu dïng lu«n ®øng tr­íc sù lùa chän nhiÒu lo¹i s¶n phÈm, nhiÒu h·ng s¶n xuÊt cïng mét lo¹i s¶n phÈm phôc vô cho cïng mét nhu cÇu tiªu dung. Víi t×nh tr¹ng nµy, buéc ng­êi tiªu dïng ph¶i lùa chän tiªu dïng s¶n phÈm nµo, cña h·ng nµo lµ tèt nhÊt cho m×nh khi sö dông s¶n phÈm. §Ó gióp sù lùa chän, c¸c h·ng ®· ®­a ra chiÕn dÞch giao tiÕp khuyÕch tr­¬ng víi môc ®Ých cung cÊp thªm th«ng tin cho sù lùa chän cña ng­êi tiªu dïng vµ t¹o dùng h×nh ¶nh, uy tÝn cho s¶n phÈm, c«ng ty. Tuy nhiªn hiÖu qu¶ cña ho¹t ®éng nµy l¹i phô thuéc vµo ho¹t ®éng cña c«ng ty, c¸ch nh×n nhËn, ®¸nh gi¸ cña c«ng ty trªn thÞ tr­êng. Xem xÐt t×nh h×nh nµy t¹i c«ng ty GiÇy Yªn Viªn ta thÊy næi bËt lªn lµ c¸c ho¹t ®éng: + Ho¹t ®éng qu¶ng c¸o. - Ph­¬ng tiÖn truyÒn th«ng: §©y lµ vÊn ®Ò quan träng sè mét cña qu¶ng c¸o, nÕu lùa chän sai ph­¬ng tiÖn truyÒn th«ng th× th«ng ®iÖp qu¶ng c¸o sÏ kh«ng ®Õn ®­îc nhãm kh¸ch hµng môc tiªu, nh­ vËy qu¶ng c¸o kh«ng ®em l¹i kÕt qu¶ mµ l¹i g©y tèn kÐm, l·ng phÝ. HiÖn nay Yªn Viªn ®ang sö dông hÖ thèng qu¶ng c¸o trªn: B¸o H¶i Quan, b¸o Hµ Néi Míi, Thêi b¸o Kinh tÕ vµ C«ng nghiÖp da giÇy vµ mét sè biÓn hiÖu qu¶ng c¸o ngoµi trêi, ë vÞ trÝ gÇn n¬i ho¹t ®éng s¶n xuÊt cña c«ng ty vµ tê r¬i. Víi ®Æc tÝnh riªng biÖt, s¶n phÈm giÇy v¶i cña c«ng ty tËp trung chñ yÕu trong viÖc phôc vô nhu cÇu tiªu dïng cho nhãm ng­êi cã thu nhËp trung b×nh, kh¸ vµ thÊp víi mét sè Ýt phôc vô cho nhu cÇu tiªu thô cao cÊp. Nh­ vËy viÖc qu¶ng c¸o trªn b¸o C«ng nghiÖp da giÇy vµ H¶i quan lµ ch­a hîp lý v× ®èi t­îng ®äc c¸c lo¹i b¸o nµy kh«ng ph¶i lµ ®¹i trµ ng­êi lao ®éng. Cßn trªn b¸o Hµ Néi Míi vµ Thêi b¸o Kinh tÕ, ®©y lµ 2 lo¹i b¸o hiÖn nay ®ang ®­îc ®«ng ®¶o c«ng chóng chó ý (tõ nh÷ng nhµ ho¹t ®éng chÝnh trÞ, kinh tÕ cho tíi nh÷ng ng­êi lao ®éng). B¸o Hµ Néi Míi cã ph¹m vi ho¹t ®éng ë ®Þa bµn hÑp h¬n, nh­ng nã cã søc l«i kÐo ng­êi ®äc ë ®Þa bµn nµy lín h¬n. - Th«ng ®iÖp qu¶ng c¸o . Qu¶ng c¸o in trªn mét sè b¸o nh­ H¶i quan, Hµ Néi míi, Thêi b¸o Kinh tÕ... ë trªn ®ã in nh÷ng h×nh ¶nh ch×m cña c«ng nh©n c«ng ty ®ang s¶n xuÊt, h×nh ¶nh næi cña mét vµi kiÓu giÇy cña c«ng ty, biÓu t­îng, huy ch­¬ng c«ng ty ®¹t ®­îc vµ biÓu t­îng hµng ViÖt Nam chÊt l­îng cao n¨m 2000. Tuy nhiªn th«ng ®iÖp mµ c«ng ty muèn theo l¹i qu¸ nhiÒu chñ yÕu lµ giíi thiÖu vÒ c«ng ty nhiÒu h¬n lµ nh÷ng th«ng ®iÖp g©y sù gîi nhí vµ chó ý nhiÒu cña ng­êi ®äc. ViÖc ®­a ra m¹ng l­íi tiªu thô, nhiÒu ®Þa chØ giao dÞch vµ phiªn b¶n tiÕng anh vÒ v¨n phßng vµ ®Þa chØ giao dÞch, cµng lµm cho th«ng ®iÖp trë nªn dµi vµ kh«ng cÇn thiÕt v× c¸c lo¹i b¸o chñ yÕu lµ dµnh cho ng­êi ViÖt Nam ®äc, nªn chØ cÇn ®­a ra ®Þa chØ chÝnh cña c«ng ty vµ sè ®iÖn tho¹i giao dÞch chÝnh cña c«ng ty lµ ®ñ. VÒ qu¶ng c¸o qua tê r¬i: C«ng ty qu¶ng c¸o s¶n phÈm trªn tê giÊy A4, h×nh thøc chñ yÕu lµ giíi thiÖu s¶n phÈm víi h×nh huy ch­¬ng vµng ë ngay trang ®Çu cïng th«ng ®iÖp “GiÇy Yªn Viªn - chÊt l­îng tiªu chuÈn quèc tÕ ISO 9002), bªn trong lµ nh÷ng h×nh ¶nh næi cña nh÷ng s¶n phÈm cña c«ng ty víi c¸c kÝch cì, kiÓu d¸ng tiªu biÓu cña s¶n phÈm cïng víi mét vµi h×nh ¶nh vÒ c«ng ty vµ c«ng nh©n ®­îc in ch×m víi lêi giíi thiÖu vÒ c«ng ty. Víi tê r¬i t­¬ng ®èi lín nµy th× nã chØ phï hîp víi viÖc giíi thiÖu s¶n phÈm cho kh¸ch hµng tíi c«ng ty t×m hiÓu, cßn nÕu ®em ra ph¸t cho kh¸ch hµng môc tiªu, ®Ó qu¶ng c¸o th× kh«ng tiÖn, dÔ bÞ nhµu n¸t vµ bá ®i v× nã to. KÝch thÝch tiªu thô, thu hót kh¸ch hµng tiÒm n¨ng lµ mét chÝnh s¸ch ng¾n h¹n, hiÖn nay ®­îc c«ng ty thùc hiÖn chñ yÕu trong héi chî triÓn l·m víi c¸c h×nh thøc kÕt hîp nh­: Ph¸t tê r¬i, khuyÕn m¹i, tÆng quµ vµ h×nh thøc trß ch¬i phiÕu th­ëng kÕt hîp h×nh thøc th¨m dß, nghiªn cøu thÞ tr­êng. TÝnh riªng n¨m 2001 c«ng ty ®· tham gia 15 héi chî, triÓn l·m trong toµn quèc, bao gåm: 01. Héi chî xu©n (Hµ Néi) 02. Héi chî thêi trang (Hµ Néi) 03. Héi chî th­¬ng m¹i (Hµ Néi) 04. Héi chî hµng ViÖt Nam chÊt l­îng cao (Hµ Néi) 05. Héi chî c¸c doanh nghiÖp ®· vµ ®ang ¸p dïng hÖ thèng tiªu chuÈn ISO (Hµ Néi) 06. Héi chî triÓn l·m (TP Hå ChÝ Minh) 07. Héi chî hµng tiªu dïng (TP Hå ChÝ Minh) 08. Héi chî th­¬ng m¹i ( §µ N½ng) 09. Héi chî th­¬ng maÞ (Vinh) ... + B¸n hµng c¸ nh©n. ë h×nh thøc nµy c«ng ty chñ yÕu trî gióp c¸c thµnh viªn kªnh b¸n cña m×nh b»ng c¸ch t¹o ®iÒu kiÖn cho hä ®i häc, ®èi víi nh©n viªn b¸n hµng trùc tiÕp cña c«ng ty tËp trung chñ yÕu vµo c¸c cöa hµng giíi thiÖu s¶n phÈm, ë h×nh thøc nµy c«ng ty trùc tiÕp tËp trung nh©n viªn b¸n hµng cña m×nh, ®­a ®i häc líp tËp huÊn ng¾n h¹n, sau ®ã ®­a ®éi ngò nµy xuèng trùc tiÕp b¸n vµ giíi thiÖu s¶n phÈm t¹i cöa hµng giíi thiÖu s¶n phÈm. T¹i ®©y c¸c nh©n viªn tù s¾p xÕp tr­ng bµy s¶n phÈm cña c«ng ty theo mét quy ®Þnh chung cã sù s¸ng t¹o cña nh©n viªn thùc hiÖn, hä thùc hiÖn nhiÖm vô giao tiÕp víi kh¸ch hµng, chñ yÕu lµ giíi thiÖu cho kh¸ch hµng vÒ c«ng ty, s¶n phÈm cña c«ng ty, nh÷ng tÝnh n¨ng cña s¶n phÈm... KÌm theo lêi giíi thiÖu nh©n viªn cã thÓ ph¸t nh÷ng tê r¬i cho kh¸ch hµng, h­íng dÉn kh¸ch hµng giao dÞch víi c«ng ty mét c¸ch h÷u hiÖu nhÊt, ®­a ra nh­ng ­u ®·i cña c«ng ty ®èi víi kh¸ch hµng cã ®¬n mua víi sè l­îng nhiÒu. Ngoµi ra nÕu cã thÓ nh©n viªn b¸n hµng sÏ thay mÆt c«ng ty trùc tiÕp ký hîp ®ång b¸n s¶n phÈm víi sè l­îng lín cho kh¸ch hµng, gîi më nhu cÇu ®èi víi kh¸ch hµng, thu nhËp th«ng tin ph¶n håi tõ kh¸ch hµng vÒ s¶n phÈm cña c«ng ty ®Ó ®¸p øng tèt h¬n cho nhu cÇu cña ng­êi tiªu dïng. Víi c¸c ho¹t ®éng nh©n viªn b¸n hµng cè g¾ng t¹o ra h×nh ¶nh uy tÝn tèt vÒ s¶n phÈm cña c«ng ty trong t©m trÝ kh¸ch hµng tõ ®ã cã thÓ thóc ®Èy viÖc tiªu thô tèt h¬n. II. Bèi c¶nh chung cña toµn ngµnh da giÇy ViÖt Nam Trong thêi gian tõ 1993 ®Õn nay, tiÕp nhËn sù chuyÓn dÞch tõ c¸c n­íc trong khu vùc, ngµnh da giÇy cã tèc ®é ph¸t triÓn xuÊt khÈu cao. N¨m 2000tèc ®é ph¸t triÓn toµn ngµnh ®¹t kim ng¹ch 1.468 triÖu USD, t¨ng gÊp 12 lÇn so víi n¨m 1993. Tuy nhiªn, do ph­¬ng thøc gia c«ng lµ chñ yÕu nªn s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp trong toµn ngµnh phô thuéc nhiÒu vµo ®èi t¸c n­íc ngoµi. N¨m 2001, do biÕn ®éng cña trong nhu cÇu tiªu dïng, s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp trong ngµnh ch÷ng l¹i vµ cã dÊu hiÖu suy gi¶m. N¨m 2001 ®¹t 1575 triÖu USD (t¨ng 5,6% so víi n¨m 2000). Nguyªn nh©n + ThÞ tr­êng thÕ giíi gÆp khã kh¨n, søc mua gi¶m, ®¬n ®Æt hµng cho ViÖt Nam gi¶m, gi¸ gia c«ng còng nh­ gi¸ b¸n bÞ Ðp gi¶m theo. + ChÞu sù c¹nh tranh gay g¾t vÒ gi¸ víi giÇy dÐp cña Trung Quèc. + §ång Euro mÊt gi¸ t¸c ®éng m¹nh tíi s¶n xuÊt cña c¸c doanh nghiÖp trong ngµnh, do xuÊt khÈu cña c¸c doanh nghiÖp trong ngµnh chñ yÕu sang thÞ tr­êng Euro lµ chÝnh (h¬n 80%), c¸c nhµ nhËp khÈu thay ®æi c¸ch thøc mua hµng vµ yªu cÇu ngµy cµng cao vÒ c¸c mÆt. + C¸c lîi thÕ cña ngµnh ®· vµ ®ang dÇn mÊt ®i trªn thÞ tr­êng quèc tÕ vµ trong khu vùc (gi¸ nh©n c«ng rÎ, m«i tr­êng ®Çu t­…) + H¹n chÕ trong viÖc më réng sang c¸c thÞ tr­êng míi (NhËt, Mü, §«ng ¢u). Nh÷ng th¸ch thøc h¹n chÕ kh¶ n¨ng xuÊt khÈu giµy dÐp. + Nguyªn phô liÖu (®Æc biÖt lµ da thuéc thµnh phÈm) s¶n xuÊt trong n­íc ch­a cho phÐp ®¸p øng nhu cÇu cña ngµnh giÇy (vÒ sè l­îng, chÊt l­îng, chñng lo¹i) céng víi c¸c khã kh¨n h¹n chÕ kh¸c (vèn, kü thuËt kh¸ch hµng) nªn phÇn lín c¸c doanh nghiÖp ph¶i thùc hiÖn ph­¬ng thøc gia c«ng hoÆc nhËp nguyªn liÖu ngo¹i. Tõ ®ã, c¸c doanh nghiÖp bÞ ®éng trong s¶n xuÊt vµ hiÖu qu¶ mang l¹i rÊt thÊp, phô thuéc nhiÒu vµo phÝa ®èi t¸c (tõ nguån hµng, kÕ ho¹ch s¶n xuÊt, thêi gian giao hµng, gi¸ c¶ v.v..). H¹n chÕ trong tiÕp cËn thÞ tr­êng. + ChÞu sù t¸c ®éng m¹nh mÏ cña xu thÕ chuyÓn dÞch vµ sù thay ®æi cña chÝnh s¸ch nhËp khÈu cña c¸c thÞ tr­êng lín. - ThÞ tr­êng EU: Nh÷ng ­u ®·i ®Æc biÖt sÏ mÊt dÇn ®i ®Æc biÖt lµ sau n¨m 2004 (kÕt thóc giai ®o¹n ®­îc h­ëng ­u ®·i thuÕ quan) vµ khi kim ng¹ch xuÊt khÈu giÇy dÐp cña ViÖt Nam vµo EU > 25% tæng kim ng¹ch nhËp khÈu giÇy dÐp cña EU. - ThÞ tr­êng Mü: HiÖp ®Þnh NAFTA ®· t¹o ®iÒu kiÖn cho Canada vµ Mehico trë thµnh c¸c n­íc xuÊt khÈu giµy dÐp lín vµo Mü, ®ång thêi giÇy dÐp cña ViÖt Nam kh«ng thÓ c¹nh tranh næi víi giÇy dÐp cña Trung Quèc trªn thÞ tr­êng Mü (kÓ c¶ khi hiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i gi÷a ViÖt Nam vµ Mü ®­îc ký kÕt). NÕu ngµnh Da giÇy ViÖt Nam kh«ng lùa chän chiÕn l­îc s¶n phÈm thÝch hîp (ph¶i lùa chän c¸c lo¹i giÇy trung cao cÊp chø kh«ng thÓ cÊp thÊp nh­ giÇy cña Trung Quèc). - ThÞ tr­êng NhËt: Tuy ®· ­u ®·i vÒ chÝnh s¸ch thuÕ theo hiÖp ®Þnh ®­îc ký kÕt gi÷a hai chÝnh phñ, trong ®ã cã mÆt hµng giÇy dÐp nh­ng kh¶ n¨ng xuÊt khÈu giÇy dÐp sang thÞ tr­êng NhËt lµ rÊt khã do thÞ tr­êng naú yªu cÇu rÊt cao vÒ chÊt l­îng, mÉu m·. Søc mua cña thÞ tr­êng nµy bÞ h¹n chÕ (do kinh tÕ NhËt vÉn ¶nh h­ëng cña suy tho¸i). - ThÞ tr­êng §«ng ¢u vµ c¸c thÞ tr­êng kh¸c, ch­a cã kh¶ n¨ng c¶i thiÖn ph­¬ng thøc thanh to¸n cßn nhiÒu rñi ro m¹o hiÓm. + Kh¶ n¨ng t¹o mÉu, tù thiÕt kÕ s¶n phÈm vµ chµo hµng cña c¸c doanh nghiÖp trong ngµnh cßn nhiÒu h¹n chÕ. + Gi¸ gia c«ng ngµy cµng bÞ Ðp gi¶m trong bèi c¶nh tiÒn l­¬ng c«ng nh©n vµ c¸c chi phÝ kh¸c trong n­íc (®iÖn, vËn t¶i, h¶i quan, x¨ng dÇu, c­íc phÝ…) ngµy cµng gia t¨ng. + ChÝnh s¸ch b¶o hé hµng trong n­íc cïng hµng rµo thuÕ quan ngµy cµng ®­îc th¸o bá cïng víi tiÕn tr×nh hoµ nhËp AFTA (®Õn n¨m 2006). + Nh÷ng h¹n chÕ thuéc néi lùc cña c¸c doanh nghiÖp trong ngµnh (sù h¹n chÕ vÒ kü n¨ng qu¶n lý, tr×nh ®é kü thuËt, vèn vµ sù non yÕu vÒ marketing…) 1. §Æc ®iÓm vÒ quy tr×nh s¶n xuÊt NghÒ lµm giÇy ®· ®­îc ng­êi Trung Quèc t×m ra tõ thÕ kû thø hai tr­íc c«ng nguyªn. Víi môc ®Ých ban ®Çu lµ gi÷ Êm ®«i ch©n vµ gióp cho viÖc ®i l¹i ®¬n gi¶n h¬n. Tõ ®ã cïng víi sù thay ®æi cña thÞ tr­êng thãi quen tËp qu¸n sinh ho¹t cña x· héi ngµnh s¶n xuÊt giÇy kh«ng ngõng ph¸t triÓn vµ g¾n víi nhu cÇu ¨n mÆc thêi trang. Qu¸ tr×nh s¶n xuÊt chñ yÕu dùa vµo søc lao ®éng, rÊt phï hîp víi nh÷ng n­íc nghÌo vµ cã nguån lao ®éng dåi dµo. Quy tr×nh s¶n xuÊt giÇy ®­îc chia thµnh c¸c b­íc c«ng viÖc nhá. §©y lµ c¬ së ®Ó ®µo t¹o bè trÝ tõng ng­êi lao ®éng cô thÓ vµ viÖc thao t¸c ®­îc chuyªn m«n ho¸. Thao t¸c cµng ®¬n gi¶n th× thêi gian ®µo t¹o cµng nhanh ph¸t huy hiÖu qu¶. Th«ng th­êng mét ng­êi c«ng nh©n cã thÓ ®µo t¹o trong vßng tõ 02 ®Õn 03 th¸ng lµ cã thÓ n¾m b¾t ®­îc c«ng viÖc. Quy tr×nh s¶n xuÊt giÇy c¬ ®éng, nã cho phÐp bè trÝ d©y truyÒn s¶n xuÊt linh ho¹t vµ cã ®iÒu kiÖn n©ng cao n¨ng suÊt. Víi lîi thÕ Êy cã thÓ rót ng¾n chu kú s¶n xuÊt, cho phÐp quay vßng vèn nhanh. §Ó n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng cã nhiÒu ph­¬ng ph¸p tiªn tiÕn, vÝ dô: "chÕ ®é s¶n xuÊt ®óng h¹n". Víi quy m« ®a d¹ng tæ chøc s¶n xuÊt c¬ ®éng bëi c«ng cô lao ®éng vµ n¬i lµm viÖc kh«ng cã tÝnh kh¾t khe nh­ mét sè ngµnh c«ng nghiÖp kh¸c, ngµnh c«ng nghiÖp giÇy ®· ®­îc nhiÒu doanh nghiÖp chän lµm ngµnh xuÊt ph¸t cña m×nh. Tæ chøc hµng giÇy cã thÓ ®¬n gi¶n, c«ng cô kh«ng ®ßi hái cång kÒnh vµ tèi t©n, nÕu ch­a ®ñ ®iÒu kiÖn s¾p xÕp vÞ trÝ, quy m« c¬ ®éng uyÓn chuyÓn lóc muèn chuyªn m«n tõng thao t¸c ®Ó cã n¨ng suÊt cao th× cã thÓ chia nhá tõng b­íc c«ng viÖc hoÆc ng­îc l¹i, thu hÑp d©y truyÒn l¾p r¸p s¶n phÈm ®Ó phï hîp víi mÆt b»ng s¶n xuÊt. 2. §Æc ®iÓm vÒ c«ng nghÖ m¸y mãc C«ng nghÖ s¶n xuÊt giÇy ®¬n gi¶n vµ Ýt thay ®æi, ®Çu t­ trang thiÕt bÞ kh«ng ®¾t tiÒn. C«ng nghiÖp s¶n xuÊt giÇy lµ ngµnh sö dông nhiÒu nguyªn liÖu máng nªn ¸p dông tù ®éng ho¸ vµo ngµnh nµy lµ rÊt khã. Do ®ã x­a nay ng­êi ta vÉn coi ngµnh giÇy lµ mét ngµnh t¨ng c­êng ®é vµ rÊt khã c¶i tiÕn kü thuËt ®Ó ®­a l¹i hiÖu qu¶ cao. Ngay c¶ nh÷ng n­íc cã nÒn khoa häc c«ng nghÖ tiªn tiÕn nh­ (Anh, Ph¸p, Mü) còng kh«ng thÓ tù ®éng ho¸ ngµnh giÇy theo ý muèn. §Æc ®iÓm cña ngµnh c«ng nghiÖp giÇy lµ ngµnh c«ng nghiÖp nhÑ nhãm s¶n phÈm 5 cña quèc gia (lo¹i s¶n phÈm th­êng xuyªn thay ®æi). Do vËy trang thiÕt bÞ ®ßi hái ph¶i khÊu hao nhanh ®Ó tiÕp tôc ®Çu t­ míi. M¸y mãc thiÕt bÞ lµ nh÷ng yÕu tè c¬ b¶n cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. Nã ¶nh h­ëng trùc tiÕp ®Õn n¨ng suÊt lao ®éng, ®Õn s¶n phÈm, nguyªn vËt liÖu. Nh­ vËy nã t¸c ®éng trùc tiÕp ®Õn chi phÝ s¶n xuÊt. M¸y mãc thiÕt bÞ trong mét d©y chuyÒn s¶n xuÊt giÇy khÐp kÝn ®­îc chia thµnh c¸c nhãm. - Nhãm m¸y mãc thiÕt bÞ phôc vô båi c¾t. - Nhãm m¸y mãc thiÕt bÞ phôc vô c¸n, luyÖn Ðp ®Õ. - Nhãm m¸y mãc thiÕt bÞ may. 3. §Æc ®iÓm vÒ nguyªn vËt liÖu Do ®Æc thï cña s¶n phÈm nªn nguyªn vËt liÖu dïng cho ngµnh lµ rÊt phong phó vµ ®a d¹ng. Nguyªn vËt liÖu cã thÓ lµ c¸c nguån trong n­íc nhËp khÈu hoÆc còng cã thÓ lµ do kh¸ch hµng mang tíi. Nguån nguyªn vËt liÖu trong n­íc dåi dµo nh­ng chÊt l­îng ch­a cao t¸c ®éng kh«ng tèt ®Õn chÊt l­îng s¶n phÈm. Trong khi nguån nguyªn vËt liÖ nhËp khÈu gi¸ cao, lµm t¨ng chi phÝ, t¨ng gi¸ thµnh. ViÖc cung øng nguyªn vËt liÖu còng bÞ ¶nh h­ëng theo mïa. VÒ mïa l¹nh viÖc cung øng nguyªn vËt liÖu ®ßi hái diÔn ra nhanh chãng kÞp thêi vµ ®ång bé do s¶n xuÊt chñ yÕu víi sè l­îng lín. VÒ mua nãng viÖc s¶n xuÊt cã phÇn chËm l¹i nªn tèc ®é cung øng còng kh«ng yªu cÇu cao. 4. §Æc ®iÓm vÒ lao ®éng Do trong ngµnh giÇy cã nhiÒu c«ng ®o¹n kh«ng thÓ tù ®éng ho¸ ®­îc nªn qu¸ tr×nh s¶n xuÊt cÇn rÊt nhiÒu lao ®éng. C¸c c«ng ®o¹n s¶n xuÊt kh«ng yªu cÇu tr×nh ®é cao do ®ã trong ngµnh giÇy tû lÖ lao ®éng phæ th«ng chiÕm tû lÖ cao. §èi víi c¸c n­íc ®«ng d©n, nÒn kinh tÕ ch­a ph¸t triÓn th× ®©y lµ gi¶i ph¸p h÷u hiÖu ®Ó gi¶i quyÕt n¹n thÊp nghiÖp. ë c¸c n­íc nµy møc sèng cßn thÊp nªn tiÒn l­¬ng, chi phÝ cho mét lao ®éng thÊp. ë ViÖt Nam da giÇy lµ ngµnh thu hót mét l­îng lín lao ®éng trong ®ã ®a phÇn lµ lao ®éng n÷. Do ®ã viÖc ph©n c«ng lao ®éng vµ ®Þnh møc lao ®éng lµ mét vÊn ®Ò cã tÝnh cÊp thiÕt víi ngµnh giÇy da. §Æc biÖt lµ viÖc chó träng quan t©m gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò chÕ ®é chÝnh s¸ch cho phï hîp. 5. §Æc ®iÓm chung vÒ s¶n phÈm vµ thÞ tr­êng xuÊt khÈu 5.1. VÒ s¶n phÈm a) MÆt hµng giÇy v¶i Do liªn minh ch©u ¢u EU ®¸nh thuÕ chèng ph¸ gi¸ víi mÆt hµng giÇy nhËp tõ Trung Quèc cã mò giÇy b»ng v¶i (tõ ngµy 02/01/1996) do vËy cã sù chuyÓn dÞch ®¬n hµng sang ViÖt Nam, ®©y lµ lîi thÕ ®Ó c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn ngµnh da giÇy ViÖt Nam n©ng cao n¨ng lùc s¶n xuÊt giÇy v¶i cña m×nh. Ngoµi ra do ®­îc sù ®Çu t­ vÒ kü thuËt nªn chÊt l­îng giÇy v¶i t¨ng lªn mét c¸ch ®¸ng kÓ, ®· t¹o ®­îc uy tÝn trªn thÞ tr­êng. b) MÆt hµng giÇy thÓ thao §©y lµ mÆt hµng cã tèc ®é t¨ng tr­ëng ë møc ®é æn ®Þnh, tuy nhiªn n¨m 1998 møc ®é t¨ng tr­ëng xuèng thÊp lµ do ¶nh h­ëng cña cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh trong khu vùc. MÆc dï vËy nh­ng n¨m sau sè l­îng s¶n phÈm s¶n xuÊt vÉn cao h¬n n¨m tr­íc. Nh÷ng n¨m tr­íc ®©y, nguyªn liÖu cho s¶n xuÊt ®Õ vµ vËt liÖu mò giÇy vÉn phô thuéc vµo n­íc ngoµi th× trong vµi n¨m gÇn ®©y ®Õ giÇy thÓ thao ®· phÇn lín ®­îc s¶n xuÊt ë trong n­íc (trõ c¸c lo¹i ®Õ phylon vµ c¸c lo¹i ®Õ cao cÊp). Do ®ã ®©y lµ mét lîi thÕ lín cho c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt giÇy thÓ thao. c) MÆt hµng giÇy da nam, n÷ GiÇy da (®Æc biÖt lµ giÇy da n÷) lµ mÆt hµng cã mÉu m· ®a d¹ng, phong phó, ®­îc ®Çu t­ ®ång bé th«ng qua c¸c ®èi t¸c §µi Loan, Hµn Quèc… phÇn nguyªn liÖu mò giÇy chñ yÕu nhËp tõ n­íc ngoµi, chØ cã phÇn ®Õ vµ lãt giÇy lµ tæ chøc s¶n xuÊt t¹i chç. Kh©u thiÕt kÕ mÉu m· hiÖn ®ang cßn phô thuéc vµo b¹n hµng. 5.2. VÒ thÞ tr­êng xuÊt khÈu C¸c thÞ tr­êng xuÊt khÈu trong têi gian qua kh«ng ngõng ®­îc më réng hiÖn t¹i c¸c s¶n phÈm cña ngµnh ®· ®­îc xuÊt khÈu qua h¬n 40 n­íc trong ®ã ph¶i kÓ ®Õn c¸c thÞ tr­êng chÝnh lµ thÞ tr­êng EU vµ §«ng ¢u, §«ng ¸. a) ThÞ tr­êng EU Liªn minh ch©u ¢ (EU) lµ mét trong nh÷ng thÞ tr­êng lín vÒ nhËp khÈu giÇy dÐp trªn thÕ giíi vµ còng lµ n¬i cã ngµnh c«ng nghiÖp giÇy dÐp ph¸t triÓn tõ l©u ®êi. Tõ ®Çu thËp kû 90 do viÖc c¹nh tranh lÊn l­ít t¹i c¸c quèc gia cã gi¸ nh©n c«ng thÊp ®· kÐo theo sù ph¸ vì ®Þnh vÞ cña c¸c c¬ së s¶n xuÊt trong EU. V× thÕ møc t¨ng tr­ëng s¶n xuÊt cña EU bÞ suy gi¶m vµ thay vµo ®ã lµ sù t¨ng tr­ëng nhanh chãng cña nh¹ap khÈu tõ c¸c n­íc ë ngoµi céng ®ång. HiÖn nay, ngµnh da giÇy trong khu vùc EU ®ang r¬i vµo t×nh tr¹ng th©m hôt c¸n c©n th­¬ng m¹i do c¸c nhµ s¶n xuÊt ph¶i ®èi ®Çu víi vÊn ®Ò c¹nh tranh ngoµi céng ®ång vÒ gi¸ nh©n c«ng thÊp. Ngµnh c«ng nghiÖp giÇy bÞ gi¶m sót nhanh chãng, nªn sè l­îng c¸c c«ng ty vµ c«ng nh©n trong ngµnh da giÇy bÞ gi¶m sót. MÆt kh¸c c¸c n­íc thµnh viªn cña EU l¹i h­íng vµo s¶n xuÊt c¸c mÆt hµng c«ng nghiÖp ®iÖn tö vµ chuyÓn giao c«ng nghÖ sang c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn. Ch©u ¸ lµ khu vùc tiÕp nhËn c«ng nghÖ nµy chñ yÕu lµ c¸c n­íc: §µi Loan, Trung Quèc, Hµn Quèc… vµ ®ång thêi c¸c n­íc nµy còng chuyÓn giao c«ng nghÖ cho c¸c n­íc kÐm ph¸t triÓn h¬n trong ®ã cã ViÖt Nam. HiÖn nay, hµng n¨m EU nhËp khÈu trªn 800 triÖu ®«i giÇy c¸c lo¹i chñ yÕu lµ tõ ch©u ¸ vµ gÇn ®©y nhÊt lµ tõ c¸c n­íc: Trung Quèc, §µi Loan, In®«nªsia, Th¸i Lan vµ ViÖt Nam. ViÖt Nam cã nhiÒu lîi thÕ h¬n c¸c n­íc s¶n xuÊt giÇy dÐp trong khu vùc vÒ gi¸ nh©n c«ng rÎ. Do ®ã gi¸ thµnh tÝnh trªn mét ®¬n vÞ s¶n phÈm rÎ h¬n so víi c¸c s¶n phÈm cïng lo¹i ®­îc s¶n xuÊt tõ c¸c n­íc kh¸c trong khu vùc. HiÖn nay ViÖt Nam lµ n­íc xuÊt khÈu giÇy dÐp trùc tiÕp sang thÞ tr­êng EU mµ s¶n xuÊt giÇy dÐp trong thÞ tr­êng EU ngµy cµng gi¶m, trong khi søc tiªu thô ngµy cµng cao t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam. B×nh qu©n ®Çu ng­êi trong c¸c n­íc EU sö dông kho¶ng 1-5 ®«i giÇy mét n¨m, víi d©n sè 365 triÖu ng­êi hµng n¨m tiªu thô trªn 1 tû ®«i giÇy c¸c lo¹i vµ v× thÕ viÖc nhËp khÈu tõ c¸c n­íc ngoµi céng ®ång lµ kh«ng thÓ tr¸nh khái. GiÇy dÐp lµ lo¹i mÆt hµng EU kh«ng khuyÕn khÝch nhËp khÈu, nã ®­îc h­ëng møc thuÕ xuÊt b»ng 70% thuÕ xuÊt tèi huÖ quèc. V× vËy c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam cÇn t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña s¶n phÈm vÒ c¸c khÝa c¹nh chÊt l­îng gi¸ c¶, thêi h¹n giao hµng, ®Ó tranh thñ n©ng cao kim ng¹ch xuÊt khÈu trong s¶n xuÊt giÇy cña ViÖt Nam ch­a ph¶i ¸p dông h¹n ng¹ch xuÊt khÈu nh­ c¸c n­íc kh¸c. Bªn c¹nh ®ã c¸c doanh nghiÖp còng cÇn l­u ý ®¶m b¶o c¸c ®iÒu kiÖn vÒ tiªu chuÈn xuÊt xø vµ tr¸nh gian lËn trong th­¬ng m¹i. b) ThÞ tr­êng Mü Ngoµi c¸c n­íc trong khu vùc EU, Mü còng lµ mét trong nh÷ng thÞ tr­êng nhËp khÈu tiªu thô giÇy dÐp vµo lo¹i hµng ®Çu cña ThÕ giíi. Tuy nhiªn mÆt hµng da giÇy cña ViÖt Nam xuÊt khÈu sang thÞ tr­êng Mü chñ yÕu lµ s¶n phÈm cña doanh nghiÖp 100% vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi. Bëi ®©y lµ thÞ tr­êng khã tÝnh ®ßi hái chÊt l­îng cao, mÉu m· ®Ñp hîp thêi trang. Do ®ã c¸c doanh nghiÖp trong n­íc ch­a cã kh¶ n¨ng ®¸p øng nhu cÇu cña thÞ tr­êng nµy. MÆt kh¸c, ViÖt Nam ch­a ®­îc chÝnh phñ Mü dµnh cho ­u ®·i th­¬ng m¹i nªn mÆt hµng da giÇy th©m nhËp vµo thÞ tr­êng nµy ph¶i chÞu thuÕ xuÊt rÊt cao, g©y søc Ðp lín ®èi víi c¸c c«ng ty. Nh­ vËy thÞ tr­êng Mü vÉn cßn lµ mét thÞ tr­êng ®Çy tiÒm n¨ng ®èi víi ngµnh. c) ThÞ tr­êng §«ng ¸ (chñ yÕu lµ §µi Loan vµ Hµn Quèc) Trong khu vùc thÞ tr­êng c¸c n­íc §«ng ¸ th× thÞ tr­êng §µi Loan vµ Hµn Quèc lµ c¸c ®èi t¸c quan träng cña ngµnh Da giÇy ViÖt Nam ë c¶ lÜnh vùc xuÊt vµ nhËp khÈu. §©y lµ 2 quèc g