Tóm tắt Luận văn Nguyên tắc bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp của đương sự và người liên quan đến việc thi hành án

cứu chuyên sâu đầu tiên về nguyên tắc bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp của đương sự và người liên quan trong THADS. Tuy nhiên, trong quá trình nghiên cứu tác giả có kế thừa những thành quả nghiên cứu của các công trình khoa học có liên quan đã được công bố trước đó. 3. Mục đích nghiên cứu Mục tiêu tổng quát của luận văn là hướng tới việc đánh giá một cách khách quan và toàn diện về hiệu quả của bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp của đương sự và người liên quan trong THADS dưới cả góc độ lập pháp và thi hành pháp luật trên thực tế. Trên cơ sở nghiên cứu lý luận, pháp luật và thực tiễn thực hiện nguyên tắc tắc bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp của đương sự và người liên quan trong THADS, tác giả sẽ đưa những kiến nghị, đề xuất về hoàn thiện pháp luật và nâng cao hiệu quả của việc bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp của đương sự và người liên quan trong THADS. 4. Nhiệm vụ, đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu 4.1. Nhiệm vụ nghiên cứu Nhiệm vụ nghiên cứu của đề tài bao gồm các vấn đề chủ yếu sau đây: - Luận giải những vấn đề lý luận về nguyên tắc bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp của đương sự và người liên quan đến việc THADS; - Đánh giá thực trạng pháp luật về nguyên tắc bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp của đương sự và người liên quan đến việc THADS; - Đưa ra định hướng và đề xuất một số giải pháp góp phần hoàn thiện pháp luật và nâng cao hiệu quả thực hiện nguyên tắc bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp của đương sự và người liên quan đến việc THADS ở nước ta. 4.2. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của đề tài được xác định như sau: - Một số vấn đề lý luận về nguyên tắc bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp của đương sự và người liên quan đến việc THADS; - Các quy định của pháp luật Việt Nam trong lịch sử và hiện hành về nguyên tắc bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp của đương sự và người liên quan đến việc THADS; - Thực tiễn áp dụng các quy định hiện hành về nguyên tắc bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp của đương sự và người liên quan đến việc THADS. 5. Phƣơng pháp nghiên cứu Để đạt được các mục đích nghiên cứu mà đề tài đã đặt ra; trong quá trình nghiên cứu luận văn đã sử dụng một số phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu cơ bản sau đây: (i) Việc nghiên cứu thực hiện đề tài được dựa trên phương pháp luận nghiên cứu khoa học duy vậy lịch sử của chủ nghĩa Mác - Lênin; tư tưởng Hồ Chí Minh về Nhà nước và pháp luật; (ii) Bên cạnh đó, luận văn còn sử dụng một số phương pháp nghiên cứu chuyên ngành. Cụ thể như sau: - Phương pháp phân tích, bình luận, diễn giải, phương pháp lịch sử... được sử dụng trong Chương 1 khi nghiên cứu tổng quan những vấn đề lý 9 10 luận về nguyên tắc bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp của đương sự và người liên quan đến việc THADS - Phương pháp so sánh luật học, phương pháp đánh giá v.v... được sử dụng trong Chương 2 khi tìm hiểu và đánh giá các quy định của pháp luật về nguyên tắc bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp của đương sự và người liên quan đến việc THADS. - Phương pháp phân tích, tổng hợp, thống kê... được sử dụng ở Chương 3 khi đánh giá thực trạng thực hiện pháp luật và đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả thực hiện nguyên tắc bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp của đương sự và người liên quan đến việc THADS 6. Kết cấu của luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận và danh mục tài liệu tham khảo, nội dung của luận văn gồm 3 chương: Chương 1: Một số vấn đề lý luận về nguyên tắc bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp của đương sự và người liên quan đến việc thi hành án. Chương 2: Nội dung các quy định hiện hành về nguyên tắc bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp của đương sự và người liên quan đến việc thi hành án. Chương 3: Thực tiễn thực hiện nguyên tắc bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp của đương sự và người liên quan đến việc thi hành án và kiến nghị. Chương 1 MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ NGUYÊN TẮC BẢO ĐẢM QUYỀN, LỢI ÍCH HỢP PHÁP CỦA ĐƢƠNG SỰ VÀ NGƢỜI LIÊN QUAN ĐẾN VIỆC THI HÀNH ÁN 1.1. Khái niệm và ý nghĩa của nguyên tắc bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp của đƣơng sự và ngƣời liên quan trong thi hành án dân sự 1.1.1. Khái niệm nguyên tắc bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp của đương sự và người liên quan đến việc thi hành án Qua phân tích, tác giả luận văn đưa ra khái niệm về nguyên tắc như sau: Nguyên tắc bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp của đương sự và người liên quan trong THADS là tư tưởng pháp lý chủ đạo, có tính bắt buộc chung, được quy định trong pháp luật THADS, theo đó cơ quan thi hành án, Thừa phát lại và các chủ thể có trách nhiệm hỗ trợ, phối hợp trong THADS phải tổ chức THADS theo đúng pháp luật và đúng nội dung bản án, quyết định được thi hành, không xâm phạm đến quyền, lợi ích hợp pháp của các chủ thể có quyền lợi và bảo đảm cho họ thực hiện quyền yêu cầu thi hành án, được tham gia vào quá trình thi hành án để bảo vệ quyền lợi của mình và thực hiện quyền khiếu nại đối với các hành vi trái pháp luật trong thi hành án. 1.1.2. Ý nghĩa của nguyên tắc bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp của đương sự và người liên quan đến việc thi hành án 1.1.2.1. Ý nghĩa chính trị Thứ nhất, nguyên tắc bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp của đương sự và người liên quan trong THADS có ý nghĩa chính trị sâu sắc: Thứ hai, nguyên tắc bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp của đương sự và người liên quan trong THADS thể hiện bản chất tốt đẹp của Nhà nước pháp quyền và dân chủ: 1.1.2.2. Ý nghĩa xã hội Bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp của đương sự và người liên quan trong THADS là một biểu hiện của nền dân chủ xã hội chủ nghĩa; làm cho công tác THADS chính xác, khách quan, toàn diện và đầy đủ. Nguyên tắc bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp của đương sự và người liên quan là nguyên tắc mang ý nghĩa xã hội sâu sắc, thể hiện tính nhân đạo trong THADS ở Việt Nam. Việc quy định nguyên tắc bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp của đương sự và người liên quan trong THADS góp phần tích cực vào việc bảo vệ pháp chế xã hội chủ nghĩa, củng cố lòng tin của quần chúng nhân dân vào hoạt động của thiết chế THADS. 1.1.2.3. Ý nghĩa pháp lý Nguyên tắc bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp của đương sự và người liên quan là cơ sở pháp lý quan trọng để đương sự, người có quyền lợi 11 12 hợp pháp liên quan trong thi hành án có thể sử dụng để bảo vệ quyền lợi của mình khi cơ quan thi hành án, Thừa phát lại tổ chức việc thi hành án. Đối với cơ quan tiến hành tố tụng, việc quy định nguyên tắc bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp của đương sự và người liên quan là cơ sở pháp lý để đảm bảo hiệu lực của bản án, quyết định của Tòa án đồng thời là cơ sở để cơ quan thi hành án, Thừa phát lại ra các quyết định cần thiết để tổ chức việc thi hành án. 1.2. Cơ sở của việc xây dựng các quy định về nguyên tắc bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp của đƣơng sự và ngƣời liên quan đến việc thi hành án Tác giả luận văn trình bày về cơ sở của việc xây dựng các quy định về nguyên tắc bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp của đương sự và người liên quan đến việc thi hành án, bao gồm: 1.2.1. Nguyên tắc bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp của đương sự và người liên quan đến việc thi hành án được xây dựng trên cơ sở đường lối của Đảng về hoạt động tư pháp 1.2.2. Nguyên tắc bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp của đương sự và ngƣời liên quan đến việc thi hành án đƣợc xây dựng trên cơ sở các quy định của Hiến pháp và các luật chuyên ngành về bảo vệ quyền cơ bản 1.2.3. Nguyên tắc bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp của đương sự và người liên quan đến việc thi hành án xuất phát từ nhiệm vụ, quyền hạn và trách nhiệm của cơ quan thi hành án dân sự 1.2.4. Nguyên tắc bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp của đương sự và người liên quan đến việc thi hành án xuất phát từ quyền bình đẳng của mọi chủ thể trong quan hệ dân sự, hôn nhân gia đình, kinh doanh, thương mại, lao động 1.3. Mối liên hệ giữa nguyên tắc bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp của đƣơng sự và ngƣời liên quan với các nguyên tắc khác đến việc thi hành án Nguyên tắc bảo đảm nguyên tắc bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp của đương sự và người liên quan là nguyên tắc có mối quan hệ hữu cơ gắn bó với một loạt các nguyên tắc khác của THADS, bao gồm: - Trong THADS, nguyên tắc bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp của đương sự và người liên quan và nguyên tắc bảo đảm hiệu lực của bản án, quyết định có mối quan hệ mật thiết - Nguyên tắc bảo đảm quyền yêu cầu thi hành án của các đương sự là một trong những nội dung quan trọng của nguyên tắc bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp của đương sự và người liên quan - Mối quan hệ giữa nguyên tắc bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp của đương sự và người liên quan với các nguyên tắc tự nguyện và cưỡng chế thi hành án; trách nhiệm bồi thường thiệt hại; trách nhiệm phối hợp của cơ quan, tổ chức, cá nhân với cơ quan THADS và chấp hành viên - Mối quan hệ giữa nguyên tắc bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp của đương sự và người liên quan với các nguyên tắc thỏa thuận trong THADS và nguyên tắc tiếng nói, chữ viết dùng trong THADS - Mối quan hệ giữa nguyên tắc bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp của đương sự và người liên quan với nguyên tắc giám sát, kiểm sát hoạt động trong THADS Tóm lại, có thể nói, nguyên tắc bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp của đương sự và người liên quan trong THADS là nguyên tắc cơ bản và có tầm quan trọng lớn. Tất cả các nguyên tắc trên đều hướng tới việc bảo đảm quyền, lợi ích của chủ thể có quyền lợi trong thi hành án nhưng nguyên tắc bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp của đương sự và người liên quan trong THADS là nguyên tắc có ý nghĩa trực tiếp và nhấn mạnh nhất tới việc bảo đảm quyền lợi của người được thi hành án nhưng không được xâm hại tới quyền lợi hợp pháp của người phải thi hành án và các chủ thể có quyền lợi liên quan tới việc thi hành án. Các nguyên tắc khác của THADS đều có quan hệ gắn bó mật thiết với nguyên tắc bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp của đương sự và người liên quan trong THADS và nguyên tắc bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp của đương sự và người liên quan trong THADS chỉ có ý nghĩa khi việc bảo đảm cho nguyên tắc này được thực hiện đồng bộ với việc thực hiện các nguyên tắc nêu trên. 13 14 1.4. Lƣợc sử các quy định về nguyên tắc bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp của đƣơng sự và ngƣời liên quan đến việc thi hành án 1.4.1. Thời kỳ từ tháng 8/1945 đến năm 1989 Từ sau Cách mạng tháng Tám năm 1945 cho đến trước khi có Pháp lệnh THADS năm 1989, công tác THADS đặt dưới sự chỉ đạo trực tiếp của Tòa án; dù chưa được quy định rõ nét và nổi bật, nhưng nguyên tắc bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp của đương sự trong THADS đã được đề cập qua khá nhiều văn bản pháp luật. Trong thời kỳ này tổ chức bộ máy cũng như nguyên tắc hoạt động của cơ quan thi hành án chưa được chú trọng. Cơ chế quản lý và tổ chức thi hành án chưa tạo được vị trí của Chấp hành viên tương xứng với yêu cầu của nhiệm vụ đặt ra. Mặt khác, tổ chức và hoạt động thi hành án là một giai đoạn khép kín trong Tòa án và tùy thuộc vào sự chỉ đạo của Chánh án TAND địa phương. Nhiều năm liền mối quan tâm chú trọng của Tòa án vẫn dành cho công tác xét xử, còn công tác thi hành án không được quan tâm đúng mức. Điều này dẫn đến tình trạng án xét xử xong không được thi hành chiếm tỉ lệ ngày càng lớn trong lượng án phải thi hành hàng năm, quyền và lợi ích của đương sự và người liên quan chưa được quan tâm và đảm bảo. 1.4.2. Thời kỳ từ năm 1990 đến trước khi có Pháp lệnh Thi hành án dân sự năm 1993 Pháp lệnh THADS ngày 28/8/1989, có hiệu lực thi hành từ ngày 01/01/1990, việc tập trung thống nhất những quy định về THADS vào một hình thức văn bản pháp lý có hiệu lực cao đã tạo điều kiện thuận lợi cho việc áp dụng pháp luật trong việc THADS, góp phần bảo đảm hiệu lực của các bản án, quyết định về dân sự của Tòa án, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của Nhà nước, của tập thể và công dân, góp phần tăng cường pháp chế xã hội chủ nghĩa. Nguyên tắc bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp của đương sự và người liên quan lần đầu tiên được ghi nhận tại Điều 7 Pháp lệnh THADS ngày 28/8/1989, theo quy định này việc THADS không những phải bảo đảm quyền lợi của người được thi hành án mà còn phải bảo đảm cả quyền tham gia của người có quyền, lợi ích hợp pháp liên quan đến việc thi hành án để bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của mình. 1.4.3. Thời kỳ từ khi ban hành Pháp lệnh Thi hành án dân sự năm 1993 đến trước khi có Pháp lệnh Thi hành án dân sự năm 2004 Pháp lệnh THADS ban hành ngày 21/4/1993, có hiệu lực ngày 01/6/1993 đã thay thế Pháp lệnh THADS ban hành ngày 28/8/1989. Tại Điều 8 Pháp lệnh này đã tiếp tục ghi nhận nguyên tắc bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp của người có liên quan đến việc thi hành án. Điểm khác biệt căn bản nhất của Pháp lệnh THADS năm 1993 so với Pháp lệnh THADS năm 1989 chính là ở các quy định về chủ thể chính có trách nhiệm bảo đảm quyền lợi của đương sự và người liên quan trong THADS. Theo Pháp lệnh THADS năm 1989, Tòa án có nhiệm vụ bảo đảm quyền lợi của đương sự và người liên quan trong THADS, còn theo Pháp lệnh THADS năm 1993 thì nhiệm vụ này được chuyển giao cho hệ thống các cơ quan THADS. 1.4.4. Thời kỳ từ khi ban hành Pháp lệnh Thi hành án dân sự năm 2004 đến khi có Luật Thi hành án dân sự năm 2008 Qua hơn 10 năm thi hành, Pháp lệnh THADS năm 1993 đã bộc lộ nhiều bất cập trước những đòi hỏi của quá trình đổi mới, cải cách hành chính, cải cách tư pháp. Vì vậy, ngày 14/01/2004, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã thông qua Pháp lệnh THADS sửa đổi thay thế Pháp lệnh THADS năm 1993. Pháp lệnh thời kỳ này đã quy định nhiều nguyên tắc hơn để bảo đảm cho quyền lợi hợp pháp của các chủ thể trong THADS được thực hiện như nguyên tắc bảo đảm hiệu lực của bản án, quyết định dân sự; Quyền yêu cầu thi hành án; Tự nguyện thi hành án; Cưỡng chế thi hành án; Trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức, đơn vị vũ trang nhân dân và cá nhân trong việc thi hành án; Kiểm sát việc thi hành án. Đặc biệt, nguyên tắc bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp của người có liên quan đến việc thi hành án được quy định tại Điều 9 Pháp lệnh THADS năm 2004. Theo đó, 15 16 người có quyền, nghĩa vụ liên quan đến việc thi hành án được tham gia vào việc thi hành án và có quyền khiếu nại hoặc khởi kiện theo quy định của pháp luật để bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của mình. Đối chiếu với quy định của Pháp lệnh THADS năm 1993, Nghị định số 30/CP ngày 02/6/1993 của Chính phủ thì những quy định tại Pháp lệnh THADS năm 2004 và Nghị định số 50/2005/NĐ-CP ngày 11/4/2005 của Chính phủ đã có một bước tiến rõ rệt trong việc nâng cao trách nhiệm của cơ quan THADS, Chấp hành viên trong việc bảo đảm quyền lợi của đương sự và người liên quan trong THADS. Ngày 14/11/2008, Quốc hội đã thông qua Luật THADS có hiệu lực từ 01/07/2009. Văn bản pháp lý này đã kế thừa và phát triển các quy định về bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của đương sự và người liên quan trong THADS. Theo quy định tại Điều 5 của Luật này thì "Trong quá trình thi hành án, quyền, lợi ích hợp pháp của đương sự, người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan được tôn trọng và được pháp luật bảo vệ". Chương 2 NỘI DUNG CÁC QUY ĐỊNH HIỆN HÀNH VỀ NGUYÊN TẮC BẢO ĐẢM QUYỀN, LỢI ÍCH HỢP PHÁP CỦA ĐƢƠNG SỰ VÀ NGƢỜI LIÊN QUAN ĐẾN VIỆC THI HÀNH ÁN 2.1. Các quy định về thủ tục thi hành án dân sự với việc bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp của đƣơng sự và ngƣời liên quan 2.1.1. Quy định về bảo đảm quyền yêu cầu thi hành án với việc bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp của đương sự Trước đây, Pháp lệnh THADS năm 1993 chưa quy định quyền yêu cầu THADS của người phải THADS. Pháp lệnh THADS năm 2004 và Luật THADS năm 2008 đã bổ sung quy định theo hướng mở rộng quyền làm đơn yêu cầu thi hành án đối với cả người phải thi hành án. Mục đích của việc bổ sung quy định này là nhằm khuyến khích ý thức tự giác chấp hành pháp luật của người phải thi hành án cũng như để đảm bảo quyền lợi của họ trong trường hợp cần thiết. Ngoài việc mở rộng chủ thể có quyền yêu cầu THADS thì pháp luật cũng đã ghi nhận những cơ chế nhất định để tạo điều kiện cho đương sự có thể bảo vệ quyền lợi của mình. Để thi hành được bản án, quyết định dân sự thì bản án, quyết định tuyên phải chính xác, rõ ràng và các đương sự phải nhận thức được đúng quyền, nghĩa vụ thi hành án và thời hiệu THADS. Thực tế, tổ chức THADS cho thấy không phải trường hợp nào việc tổ chức THADS cũng đáp ứng được đầy đủ các yêu cầu đó. Do vậy, pháp luật THADS của chúng ta đã có những quy định về trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức ra bản án, quyết định phải giải thích cho các đương sự quyền, nghĩa vụ thi hành án của họ, thời hiệu yêu cầu THADS và giải thích bản án, quyết định trong trường hợp chúng không chính xác, rõ ràng. Đây là yếu tố cơ bản để các đương sự và những người liên quan thực hiện và bảo vệ được quyền và lợi ích hợp pháp của mình trong THADS, được quy định cụ thể tại Điều 382 BLTTDS, Điều 26 và Điều 179 Luật THADS. Quyền yêu cầu THADS được giới hạn bởi thời hiệu yêu cầu thi hành án theo quy định của Luật THADS. Thời hiệu yêu cầu thi hành án được quy định tại Điều 30 Luật THADS. 2.1.2. Quy định về từ chối, trả đơn yêu cầu thi hành án với việc bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp của đương sự Để bảo đảm quyền yêu cầu THADS của các đương sự và có cơ sở xác định trách nhiệm tổ chức thi hành án của các cơ quan thi hành án khi cần thiết, pháp luật quy định một cách rất rõ ràng và minh bạch việc nhận, từ chối, trả đơn yêu cầu thi hành án. Đối với trường hợp đơn thi hành án không có đầy đủ các nội dung theo quy định của pháp luật hoặc không nếu rõ thông tin về điều kiện thi hành án của người phải thi hành án và không yêu cầu xác minh thì cơ quan THADS thông báo để đương sự bổ sung nội dung đơn yêu cầu THADS trước khi quyết định thi hành án. Đối với trường hợp đơn yêu 17 18 cầu thi hành án không có đầy đủ các điều kiện thi hành án theo quy định của pháp luật thì cơ quan THADS từ chối nhận đơn yêu cầu thi hành án. Điều 34 Luật THADS đã ấn định các trường hợp cụ thể mà cơ quan THADS được từ chối nhận đơn yêu cầu THADS: - Người yêu cầu thi hành án không có quyền yêu cầu thi hành án hoặc nội dung đơn yêu cầu thi hành án không liên quan đến nội dung của bản án, quyết định; - Cơ quan THADS được yêu cầu không có thẩm quyền thi hành án; Điều 51 Luật THADS cũng quy định cụ thể và giới hạn những trường hợp mà cơ quan THADS được trả đơn yêu cầu THADS, gồm các trường hợp sau: - Người phải thi hành án không có tài sản để thi hành án hoặc có tài sản nhưng giá trị tài sản chỉ đủ để thanh toán chi phí cưỡng chế thi hành án hoặc tài sản đó theo quy định của pháp luật không được xử lý để thi hành án; - Người phải thi hành án không có thu nhập hoặc mức thu nhập thấp, chỉ bảo đảm cuộc sống tối thiểu cho người phải thi hành án và gia đình; - Tài sản kê biên không bán được mà người được thi hành án không nhận để thi hành án; - Người phải thi hành án phải thi hành nghĩa vụ về trả vật đặc định nhưng vật phải trả không còn hoặc hư hỏng đến mức không thể sử dụng được mà đương sự không có thỏa thuận khác. 2.1.3. Quy định về trách nhiệm của người được thi hành án trong việc cung cấp thông tin tài sản hoặc điều kiện thi hành Quy định về trách nhiệm của người được thi hành án trong việc cung cấp thông tin tài sản hoặc điều kiện thi hành được đưa vào nội dung đơn yêu cầu thi hành án như là một điều kiện bắt buộc. Điểm d khoản 1 Điều 31 Luật THADS quy định đơn yêu cầu thi hành án có các nội dung chính sau đây: "a) Họ, tên, địa chỉ của người yêu cầu; b) Tên cơ quan thi hành án dân sự nơi yêu cầu; c) Họ, tên, địa chỉ của người được thi hành án; người phải thi hành án; d) Nội dung yêu cầu thi hành án; đ) Thông tin về tài sản hoặc điều kiện thi hành án của người phải thi hành án". Vấn đề này được hướng dẫn cụ thể tại khoản 2 Điều 4 Nghị định 58/2009/NĐ-CP ngày 13/7/2009 của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn một số điều của Luật THADS về thủ tục THADS. 2.1.4. Quy định về quyền được tham gia vào quá trình thi hành án của chủ thể có quyền, lợi ích hợp pháp Trong tổ chức THADS, việc thông báo thi hành án có ý nghĩa rất quan trọng. Qua thông báo, người được thông báo biết được quyền, nghĩa vụ thi hành án của mình để thực hiện. Vì vậy, để tổ chức THADS thì cơ quan thi hành án phải tiến hành thông báo thi hành án cho các đương sự, người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan đến tham dự việc thi hành án (được quy định rõ tại các điều 39, 40, 42 Luật THADS). 2.2. Các quy định về biện pháp bảo đảm và cƣỡng chế thi hành án dân sự với việc bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp của đƣơng sự và ngƣời liên quan 2.2.1. Biện pháp bảo đảm thi hành án dân sự với việc bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp của đương sự và người liên quan Việc áp dụng biện pháp bảo đảm THADS bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp của đương sự và người liên quan được thể hiện: - Ngăn chặn người phải thi hành án tẩu tán, hủy hoại tài sản, trốn tránh việc thi hành án nên bảo đảm được hiệu lực của bản án, quyết định, quyền, lợi ích hợp pháp của người được thi hành án, bảo đảm tính nghiêm mình của pháp luật. - Đốc thúc người phải thi hành án tự nguyện thi hành nghĩa vụ của mình. - Việc áp dụng biện pháp bảo đảm THADS là tiền đề, cơ sở cho việc áp dụng biện pháp cưỡng chế THADS sau này, bảo đảm hiệu quả của việc THADS. 19 20 Ngoài việc bảo vệ quyền được thi hành án của người được thi hành án thì pháp luật còn đảm bảo và tôn trọng quyền của người phải thi hành án, người liên quan khi quy định việc người yêu cầu Chấp hành viên áp dụng biện pháp bảo đảm phải chịu trách nhiệm trước pháp luật về yêu cầu của mình. Trường hợp yêu cầu áp dụng biện pháp bảo đảm không đúng mà gây thiệt hại cho người bị áp dụng biện pháp bảo đảm hoặc cho người thứ ba thì phải bồi thường. 2.2.2. Biện pháp cưỡng chế thi hành án dân sự với việc bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp của đương sự và người liên quan Theo quy định tại Điều 71 Luật THADS, có sáu biện pháp cưỡng chế THADS là: "1. Khấu trừ tiền trong tài khoản; thu hồi, xử lý tiền, giấy tờ có giá của người phải thi hành án. 2. Trừ vào thu nhập của người phải thi hành án: 3. Kê biên, xử lý tài sản của người phải thi hành án, kể cả tài sản đang do người thứ ba giữ. 4. Khai thác tài sản của người phải thi hành án. 5. Buộc chuyển giao vật, chuyển giao quyền tài sản, giấy tờ. 6. Buộc người phải thi hành án thực hiện hoặc không được thực hiện công việc nhất định". Sáu biện pháp cưỡng chế thi hành án được áp dụng trong hoạt động THADS này nhằm xác định cơ sở cho việc áp dụng thống nhất của chấp hành viên trong hoạt động tác nghiệp thi hành án, đồng thời là căn cứ pháp lý để người được thi hành án, người phải thi hành án, người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan tự bảo vệ quyền lợi của mình. 2.3. Các quy định về khiếu nại, tố cáo, kháng nghị và xử lý vi phạm đến việc thi hành án với việc bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp của đƣơng sự và ngƣời liên quan 2.3.1. Về khiếu nại và giải quyết khiếu nại thi hành án dân sự Bằng các quy định của pháp luật, nhà nước ta đã chính thức ghi nhận quyền khiếu nại của cá nhân, cơ quan, tổ chức. Thông qua đó, mọi hành vi xâm phạm đến lợi ích của nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của cá nhân, cơ quan, tổ chức đều bị xử lý theo pháp luật. Theo Điều 140 Luật THADS thì người được thi hành án, người phải thi hành án và người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan đến thi hành án có quyền khiếu nại đối với các quyết định, hành vi của thủ trưởng cơ quan THADS, Chấp hành viên, nếu có căn cứ cho rằng các quyết định, hành vi đó là trái pháp luật, xâm phạm quyền, lợi ích hợp pháp của họ. 2.3.2. Về tố cáo và giải quyết tố cáo trong thi hành án dân sự Trong quá trình THADS, ngoài việc cá nhân, cơ quan, tổ chức có quyền, lợi và nghĩa vụ liên quan đến việc THADS có quyền khiếu nại thì cũng có quyền tố cáo hành vi, quyết định trái pháp luật của cơ quan THADS và người có thẩm quyền THADS hoặc bất cứ cá nhân nào thuộc cơ quan đó nếu quyết định, hành vi trái pháp luật đó gây thiệt hại hoặc đe dọa gây thiệt hại lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của cá nhân, cơ quan, tổ chức. Tố cáo là công cụ để vạch rõ những hiện tượng tiêu cực trong xã hội, để có biện pháp xử lí kịp thời, nghiêm mình đối với những vi phạm, bảo vệ được lợi ích của nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của đương sự và người có nghĩa vụ liên quan đến THADS, cơ quan, tổ chức, công dân và qua đó góp phần ổn định trật tự, an toàn xã hội. Vì vậy, tố cáo về THADS có ý nghĩa nâng cao trách nhiệm của cơ quan THADS, Chấp hành viên trong THADS, giúp người có thẩm quyền kịp thời xử lí được các hành vi vi phạm trong THADS. Việc này gián tiếp bảo vệ quyền lợi hợp pháp cho các đương sự và người có quyền và nghĩa vụ liên quan trong THADS. 2.3.3. Về kháng nghị và giải quyết kháng nghị về thi hành án dân sự Để bảo đảm quyền lợi