Tổng hợp 13 đề xây dựng tình huống trong môn Luật dân sự

Đề bài :Xây dựng 1 tình huống thỏa mãn các điều kiện tuyên bố cá nhân mất tích, cá nhân chết và xác định hậu quả pháp lý của các tuyên bố đó. Bài làm Chế định về tuyên bố mất tích, tuyên bố chết là một chế định đặc biệt của luật dân sự nhằm bảo vệ quyền lợi của cá nhân cũng như những chủ thể có liên quan khác.“Năng lực pháp luật dân sự của công dân chấm dứt khi người đó chết”,cái chết của cá nhân là sự kiện pháp lý làm chấm dứt tư cách chủ thể của các nhân.Nhưng cái chết đó phải được xác định một cách đích xác và theo quy định của pháp luật phải “khai tử”(Điều 30 BLDS). Do trong thực tế có những trường hợp , vì lí do khác nhau đã không thể xác định được cá nhân đó còn sống hay đã chết. Trong những trường hợp như vậy, để bảo vệ quyền lợi và lợi ích hợp pháp của họ, của những người có quyền, lợi ích liên quan , pháp luật quy định những điều kiện , trình tự để tạm dừng hoặc chấm dứt tư cách chủ thể của cá nhân dưới hai hình thức :Tuyên bố mất tích, tuyên bố là đã chết. Sau đây là một tình huống thỏa mãn các điều kiện tuyên bố cá nhân mất tích, cá nhân chết và xác định hậu quả pháp lý của các tuyên bố đó: Anh Nguyễn Văn A, có vợ là chị Nguyễn Văn B. Ngày 20/7/1992, chị Nguyễn Văn B qua đời khi sinh hạ đứa con út .Ngày 30/4/2003, anh Nguyễn Văn A đi khỏi nhà không rõ lý do, từ đó không còn nghe tin tức nào về anh. Đến tháng 2/ 2006, tòa án tuyên bố anh Nguyễn Văn A mất tích. Đến tháng 1/2010, do các con anh chị đã lớn, vẫn sống tại ngôi nhà do hai anh chị để lại, cần phân chia ngôi nhà để đảm bảo cuộc sống. Để phân chia ngôi nhà, họ phải làm thủ tục để yêu cầu tòa án xác nhận là ông Nguyễn Văn A đã chết. Đầu năm 2011, tòa án tuyên bố anh Nguyễn Văn A đã chết và cấp giấy chứng tử. Tại điều Điều 78 BLDS quy định: 1- Khi một người biệt tích đã hai năm mà không có tin tức xác thực về việc người đó còn sống hoặc đã chết, mặc dù đã áp dụng đầy đủ các biện pháp thông báo, tìm kiếm theo quy định của pháp luật tố tụng dân sự, thì theo yêu cầu của người có quyền, lợi ích liên quan, Toà án có thể tuyên bố người đó mất tích. Thời hạn hai năm được tính từ ngày biết được tin tức cuối cùng về người đó; nếu không xác định được ngày có tin tức cuối cùng, thì thời hạn hai năm được tính từ ngày đầu tiên của tháng tiếp theo tháng có tin tức cuối cùng;nếu không xác định được ngày, tháng có tin tức cuối cùng, thì thời hạn được tính từ ngày đầu tiên của năm tiếp theo năm có tin tức cuối cùng. Như vậy, trường hợp trên đã đáp ứng đầy đủ các điều kiện để tòa án tuyên bố mất tích, với thời gian biệt tích từ tháng 4/2003 đến tháng 2/2006. Sau đó,đến tháng1/2010 những người con của anh Nguyễn Văn A và chị Nguyễn Văn B có quyền , lợi ích liên quan đến tài sản của hai người để lại, có quyền yêu cầu Tòa án tuyên bố anh Nguyễn Văn A đã chết. Tại điểm a, khoản 1 Điều 81 BLDS quy định: 1- Người có quyền, lợi ích liên quan có thể yêu cầu Toà án ra quyết định tuyên bố một người là đã chết trong các trường hợp sau đây: a) Sau ba năm, kể từ ngày quyết định tuyên bố mất tích của Toà án có hiệu lực pháp luật mà vẫn không có tin tức là còn sống; Do đó, đã sau 3 năm từ ngày quyết định tuyên bố mất tích của Tòa án có hiệu lực pháp luật mà vẫn không có tin tức gì, Tòa án có thể tuyên bố anh Nguyễn Văn A đã chết. Việc tuyên bố mất tích và tuyên bố chết kéo theo những hậu quả pháp lý nhất định: Tạm thời đình chỉ tư cách chủ thể của người bị tuyên bố là mất tích, chấm dứt tư cách chủ thể của người bị tuyên bố là đã chết. Hậu quả pháp lý này có liên quan đến quan hệ nhân thân và quan hệ tài sản của người bị tuyên bố mất tích, tuyên bố là đã chết . Theo Điều 79 , Tài sản của người bị tuyên bố mất tích được quản lí theo quyết định của tòa án được quy định tại các điều :75,76,77,79 BLDS về quản lý tìa sản của người vắng mặt, của người bị tuyên bố là mất tích; quyền và nghĩa vụ của người quản lí tài sản của người vắng mặt, người bị tuyên bố là mất tích. Trong trường hợp vợ hoặc chồng của người bị tuyên bố là mất tích xin li hôn, thì Tòa án giải quyết cho li hôn. Theo Điều 82, BLDS quy định : 1. Khi quyết định của Toà án tuyên bố một người là đã chết có hiệu lực pháp luật thì quan hệ về hôn nhân, gia đình và các quan hệ nhân thân khác của người đó được giải quyết như đối với người đã chết. 2. Quan hệ tài sản của người bị Toà án tuyên bố là đã chết được giải quyết như đối với người đã chết; tài sản của người đó được giải quyết theo quy định của pháp luật về thừa kế. Như vậy , ở trường hợp trên, những người con của anh Nguyễn Văn A và chị Nguyễn Văn B, sau khi được cấp giấy chứng tử của anh Nguyễn Văn A có thể tiến hành thỏa thuận phân chia giá trị ngôi nhà do cha mẹ để lại. Việc một người bị Toà án tuyên bố là đã chết chỉ là sự kiện pháp lý làm phát sinh, thay đổi, chấm dứt quan hệ nhân thân và quan hệ tài sản giữa người bị tuyên bố chết với những người có quyền, lợi ích liên quan.