Tổng hợp đề thi học sinh giỏi cấp huyện môn Sinh học 9

Mạch khuôn: - T - A - X - G - A - T - G - X - A – Mạch bổ sung: - A - T - G - X - T - A - X - G - T – (0,5 đ) b. (0,5 đ) A = T = 5 (Nuclêôtít) G = X = 4 (Nuclêôtít) c. Gen nhân đôi 1 lần tạo 2 gen con có cấu trúc giống hệt gen mẹ. Vậy cấu trúc của 2 đoạn gen mới được tạo ra như sau: - Đoạn gen thứ nhất: (0,75 đ) Mạch 1: - T - A - X - G - A - T - G - X - A – Mạch 2: - A - T - G - X - T - A - X - G - T – Đoạn gen thứ hai: (0,75 đ) Mạch 1: - T - A - X - G - A - T - G - X - A – Mạch 2: - A - T - G - X - T - A - X - G - T – Câu 2 : (2 đ) * Khái niệm ADN: (1 đ) - ADN thu ộc loại axít Nuclêic, được cấu tạo từ các nguyên tố chính C, H, O, N và P. (0, 5đ) - ADN là đại phân tử, có kích thước và khối lượng lớn, có thể dài đến hàng trăm Micrômét và khối lượng lớn đạt đến hàng triệu, hàng chục triệu đơn vị cácbon. ADN là cấu trúc đa phân mà đơn phân là các Nuclêôtít : A, T, G, X (0, 5đ) * AND có tính đa dạng và đặc thù vì : - Tính đặc thù : ADN của mỗi loài được đặc thù bởi số lượng thành phần và trình tự sắp xếp của các Nuclêôtít. (0, 5đ) - Tính đa dạng : Là so sự sắp xếp khác nhau của 4 loại Nuclêôtít A, T, G, X tạo thành 2 mạch đơn của phân tử ADN. (0, 5đ) Câu 3 : (3 đ) a) Theo đề bài ta có : Lông xám trội hoàn toàn so với lông đen Quy ước gen : Gọi gen A là gen quy định tính trạng lông xám kiểu hình lông xám được quy định bởi các kiểu gen : AA hoặc Aa (0, 25đ) Gọi gen a quy định tính trạng lông đen KH lông đen do kiểu gen aa quy định (0, 25đ) Theo đề bài tổng số hợp tử được tạo ra từ 2 phép lai là 6 6 tổ hợp = 4 tổ hợp + 2 tổ hợp ( = 2 giao tử x 2 giao tử) + ( 2 giao tử x 1 giao tử ) (0, 5đ) Mà 1 cá thể đực cùng tham gia với 2 phép lai suy ra cá thể đực phải tạo ra 2 loại giao tử. vậy, cá thể đực phải mang kiểu gen dị hợp, có kiểu hình lông xám (Aa) Mặt khác trong 2 cá thể cái đem lai, có một cá thể cái cho 2 loại giao tử và 1 cá thể cái cho 1 giao tử. (0, 5đ) Mà cá thể cái thứ nhất có số giao tử nhiều hơn số giao tử của cá thể thứ 2. Suy ra : Cá thể cái thứ nhất cho 2 giao tử mang kiểu gen Aa, kiểu hình lông xám. Cá thể cái thứ hai cho 1 loại giao tử mang kiểu gen AA (lông xám) hoặc aa (lông đen). (0, 5đ) b) Sơ đồ lai (1 đ) Phép lai giữa chuột đực và chuột cái thứ nhất : P : Chuột đực Aa (lông xám) x Chuột cái Aa (lông xám) Gp : A,a A,a F1 1AA : 2 Aa : 1aa ( 3LX : 1LĐ) Phép lai giữa chuột đực và chuột cái thứ hai : Trường hợp 1 : Nếu chuột cái thứ hai mang kiểu gen AA : Sơ đồ lai : P : Chuột đực Aa (lông xám) x Chuột cái AA (lông xám) Gp : A,a A F1 1AA : 1Aa (100% xám) Trường hợp 2: Nếu chuột cái thứ hai mang kiểu gen aa: Sơ đồ lai: P : Chuột đực Aa (lông xám) x Chuột cái aa (lông đen) Gp : A,a a F1 1Aa : 1aa (1xám: 1 đen) Câu 4: (3 đ) Theo đề ra ta có : XD ( bình thường ) ; Xd ( teo cơ ) ( 0,5đ) Sơ đồ lai : P : XDXd( bình thường ) X XDY ( bình thường ) ( 1đ) G : XD, Xd XD , Y F1 : 1 XD XD : 1 XDY : 1 XDXd : 1Xd Y gái : trai : gái : trai ( 2 con gái bình thường : 1 con trai bình thường : 1 con trai teo cơ ) ( 1,5đ) Câu 5: (3đ) Biên luận: Theo đề: tính trạng cao, đỏ trội so với thấp, vàng, mỗi gen quy định một tính trạng các gen nằm trên NST thường. (0,25 đ) P: Cao, đỏ x Cao, đỏ được 3 cao, đỏ : 1 thấp, vàng = 4 tổ hợp (0,25 đ) nếu cao, đỏ là thuần chủng thì kết quả phép lai là 100% kiểu hình khác đề cho (loại) (0,25 đ) Nếu cao, đỏ là không thuần chủng thì kết quả phép lai là 16 tổ hợp khác đề cho (loại) (0,25 đ) nếu một trong hai tính trạng là thuần chủng, tính trạng kia không thuần chủng thì kết quả phép lai cũng không thể 3 cao, đỏ : 1 thấp, vàng. (0,25 đ) mặt khác tính trạng cao, đỏ luôn đi với nhau, thấp, vàng luôn đi với nhau. Vậy phép lai trên chỉ tuân theo quy luật di truyền liên kết gen, các gen cùng nằm trên một NST liên kết với nhau. (0,75 đ) Sơ đồ lai: (1 đ) Sơ đồ lai : P : ( Cao, đỏ ) X ( Cao, đỏ ) G : AB , ab AB , ab F1 : ( Kg ) : 1 : 2 : 1 Kiểu hình : 3 Cao, đỏ : 1 thấp, vàng Câu 6: (3 đ) Ý nghĩa sinh học của quá trình nguyên phân: (0,25 điểm) Nguyên phân là hình thức sinh sản của hợp tử,của tế bào sinh dưỡng và tế bào sinh dục sơ khai. (0,25 điểm) Cơ thể đa bào lớn lên nhờ nguyên phân. Khi các cơ quan của cơ thể đạt khối lượng tới hạn thì ngừng sinh trưởng, lúc này nguyên phân bị ức chế (0,25 điểm) Nhờ sự tự nhân đôi của NST ở kì trung gian và sự phân li đồng đều của NST ở kì sau của nguyên phân, bộ NST 2n của loài được duy trì ổn định qua các thế hệ tế bào của một cơ thể và qua các thế hệ sinh vật của những loài sinh sản vô tính. Ý nghĩa sinh học của quá trình giảm phân: (0,25 điểm) Giảm phân là hình thức sinh sản của tế bào sinh dục (noãn bào bậc 1, tinh bào bậc 1) xảy ra ở thời kì chín của tế bào này. (0,25 điểm) Nhờ sự phân li của NST trong cặp tương đồng xảy ra trong giảm phân, số lượng NST trong giao tử giảm xuống còn n NST.nên khi thụ tinh, bộ NST 2n của loài lại được phục hồi. (0,25 điểm) Sự trao đổi chéo giữa 2 crômatit trong cặp NST kép tương đồng xảy ra ở kì đầu,sự phân li độc lập và tổ hợp tự do giữa những NST kép trong cặp tương đồng xảy ra ở kì sau của giảm phân 1 đã tạo ra nhiều loại giao tử khác nhau là cơ sở cho sự xuất hiện biến dị tổ hợp. Ý nghĩa sinh học của quá trình thụ tinh (0,25 điểm) Thụ tinh là sự kết hợp giữa giao tử đực và giao tửu cái, thực chất là sự kết hợp hai bộ NST đơn bội n để tạo thành bộ NST lưỡng bội 2n của hợp tử. (0,25 điểm) Thụ tinh là cơ chế hình thành hợp tử, từ đó phát triển thành cơ thể mới. (0,5 điểm) Sự kết hợp ngẫu nhiên giữa các giao tử khác nhau làm cho bộ NST của loài tuy vẫn ổn định về măt số lượng, hình dạng, kích thước nhưng lại xuất hiên dưới dạng những tổ hợp mới, tạo ra nhiều biến dị tổ hợp, làm tăng tính đa dạng của sinh giới. Kết luận (0,5 điểm) Sự kết hợp 3 quá trình nguyên phân, giảm phân và thụ tinh đã duy trì ổn định bộ NST đặc trưng cho mỗi loài giao phối qua các thế hệ cơ thể, đồng thời còn tạo ra nguồn biến dị tổ hợp phong phú cho quá trình tiến hoá và chọn giống. Câu 7: (3 đ) Số NST lưỡng bội của vịt nhà : (1 điểm) Số NST trong 5 tế bào mẹ(bằng số NST trong các tế bào con trừ đi số NST môi trường cung cấp) 3200 – 2800 = 400 (NST) Số NST trong mỗi tế bào 2n = 400 : 5 = 80 (NST) Số lần nguyên phân của mỗi tế bào: Gọi k là số lần nguyên phân của mõi tế bào. Suy ra số NST trong các tế bào con: a . 2k .2n = 3200 (0,75 điểm) 5. 2k.80 = 3200 2k = 3200 : (5 . 80) = 8 = 23  vậy k = 3. (0,75 điểm) c. (0.5 điểm Số tâm động trong các tế bào con bằng số NST trong các tế bào con và bằng 3200(tâm động) ĐÁP ÁN ĐỀ 2 Câu1: (3 điểm) Ví dụ:(0,25 điểm) Trội không hoàn toàn P Đậu hà lan Hạt vàng x Hạt xanh F1 100% (Hạt vàng) F1 x F1 => F2: ¾ hạt vàng : ¼ hạt xanh Sơ đồ lai minh hoạ:(0,75 điểm) Quy ước gen: Gen A quy định hạt vàng Gen a quy định hạt xanh Ta có sơ đồ lai: P AA x aa G A a F1 Aa (100%) Gen A át hoàn toàn gen a nên F1 biểu hiện 100% hạt vàng. F1 x F1 Aa x Aa G A,a A,a F2 ¼AA : 2/4Aa : ¼ aa ( ¾ hạt vàng : ¼ hạt xanh) Ví dụ:(0,25 điểm) Trội không hoàn toàn P Hoa phấn Hoa đỏ x hoa trắng F1 100% (hoa hồng) F1 xF1 => F2:1/4 hoa đỏ:2/4 hoa hồng :¼ hoa trắng Sơ đồ lai minh hoa:(0,75 điểm) Quy ước gen: Gen B quy định hoa đỏ Gen b quy định hoa trắng Ta có sơ đồ lai: P BB x bb G B b F1 Bb( 100% ) Gen B không át hoàn toàn gen b nên F1 biểu hiện 100% hoa hồng. F1 xF1 Bb x Bb G B, b B, b F2 1/4BB : 2/4Bb : ¼ bb (1/2 hoa đỏ : 2/4 hoa hồng : ¼ hoa trắng) Giải thích: (0,25 điểm) P đều thuần chủng(kiểu gen đồng hợp) nên chỉ cho một loại giao tử. Do đó F1 chỉ có một kiểu gen duy nhất là Aa hay Bb. Vì vậy F1 đều đồng tính. (0,25 điểm) F1 đều có kiểu gen dị hợp nên khi giảm phân cho hai loại giao tử A và a, B và b trên số lượng lớn, 2 loại giao tử này có tỉ lệ ngang nhau nên trong thụ tinh, sự kết hợp ngẫu nhiên đều cho ra 4 kiểu tổ hợp, 3 kiểu gen với tỉ lệ 1 AA : 2 Aa : 1 aa hay( 1 BB : 2 Bb : 1 bb). (0,25 điểm) Vì A át hoàn toàn a nên F1 thu được 100% hạt vàng, F2 kiểu gen AA và Aa cho hạt vàng còn aa cho hạt xanh nên tỉ lệ phân ly kiểu hình ở F2 là 3 hạt vàng 1 hạt xanh. (0,25 điểm) Vì B át không hoàn toàn b nên ở F1 thu được 100% hoa hồng, ở F2 kiểu gen BB cho hoa đỏ, Bb cho hoa hồng, bb cho hoa trắng nên tỉ lệ phân ly kiểu hình ở F2 là 1 hoa đỏ : 2 hoa hồng : 1 hoa trắng. Câu 2: (3 điểm) Ý nghĩa sinh học của quá trình nguyên phân: (0,25 điểm) Nguyên phân là hình thức sinh sản của hợp tử,của tế bào sinh dưỡng và tế bào sinh dục sơ khai. (0,25 điểm) Cơ thể đa bào lớn lên nhờ nguyên phân. Khi các cơ quan của cơ thể đạt khối lượng tới hạn thì ngừng sinh trưởng, lúc này nguyên phân bị ức chế (0,25 điểm) Nhờ sự tự nhân đôi của NST ở kì trung gian và sự phân li đồng đều của NST ở kì sau của nguyên phân, bộ NST 2n của loài được duy trì ổn định qua các thế hệ tế bào của một cơ thể và qua các thế hệ sinh vật của những loài sinh sản vô tính. Ý nghĩa sinh học của quá trình giảm phân: (0,25 điểm) Giảm phân là hình thức sinh sản của tế bào sinh dục (noãn bào bậc 1, tinh bào bậc 1) xảy ra ở thời kì chín của tế bào này. (0,25 điểm) Nhờ sự phân li của NST trong cặp tương đồng xảy ra trong giảm phân, số lượng NST trong giao tử giảm xuống còn n NST.nên khi thụ tinh, bộ NST 2n của loài lại được phục hồi. (0,5 điểm) Sự trao đổi chéo giữa 2 crômatit trong cặp NST kép tương đồng xảy ra ở kì đầu,sự phân li độc lập và tổ hợp tự do giữa những NST kép trong cặp tương đồng xảy ra ở kì sau của giảm phân 1 đã tạo ra nhiều loại giao tử khác nhau là cơ sở cho sự xuất hiện biến dị tổ hợp. Ý nghĩa sinh học của quá trình thụ tinh (0,25 điểm) Thụ tinh là sự kết hợp giữa giao tử đực và giao tửu cái, thực chất là sự kết hợp hai bộ NST đơn bội n để tạo thành bộ NST lưỡng bội 2n của hợp tử. (0,25 điểm) Thụ tinh là cơ chế hình thành hợp tử, từ đó phát triển thành cơ thể mới. (0,5 điểm) Sự kết hợp ngẫu nhiên giữa các giao tử khác nhau làm cho bộ NST của loài tuy vẫn ổn định về măt số lượng, hình dạng, kích thước nhưng lại xuất hiên dưới dạng những tổ hợp mới, tạo ra nhiều biến dị tổ hợp, làm tăng tính đa dạng của sinh giới. Kết luận (0,5 điểm) Sự kết hợp 3 quá trình nguyên phân, giảm phân và thụ tinh đã duy trì ổn định bộ NST đặc trưng cho mỗi loài giao phối qua các thế hệ cơ thể, đồng thời còn tạo ra nguồn biến dị tổ hợp phong phú cho quá trình tiến hoá và chọn giống. Câu 3: (3 điểm) (0,25 điểm) F1 100% kiểu hìng hoang dại chứng tỏ kiểu hình hoang dại là tính trang trội, kiểu hình bình thường là tính trạng lặn (0,25 điểm) F2 có tỉ lệ phân li 150 kiểu hình hoang dại, 50 kiểu hình bình thường tương ứng tỉ lệ 3 :1, nghiệm đúngquy luật MenĐen. Chứng tỏ F1 dị hợp về 1 cặp gen và P thuần chủng,đồng hợp về cặp gen này. (0,5 điểm) Mặt khác F2 thu được 100% con đực có kiểuhình hoang dại, không có kiểu hình bình thường. Chứng tỏ cặp gen quy định kiểu hình này phải nằm trên cặp NST giới tính XY và di truyền liên kết với giới tính. (1 điểm) quy ước gen: Gen A quy định kiểu hình hoang dại Gen a quy định kiểu hình bình thường Sơ đồ minh hoạ: P XA YA x Xa Xa (kiểu hình hoang dại) (kiểu hình bình thường) G XA, YA Xa, Xa F1 XA Xa, Xa YA (1 điểm) F1 xF1 XA Xa x Xa YA G XA, Xa Xa, YA F2 XA Xa , Xa Xa, Xa YA , XA YA Quá trình tổng hợp ADN. -Xảy ra trên toàn bộ hai nạch đơn của phân tử ADN. -Nguyên liệu tổng hợp là 4 loại nuclêôtit A,T,G,X. -Nguyên tắc tông hợp là nguyên tắc bổ sung A – T, G – X và nguyên tắc giữ lại một nửa. -Enzim xúc tác chủ yếu là ADN- pôlimelaza -Kết quả từ 1 ADN mẹ tạo ra 2 ADN con giống hệt ADN mẹ. -Tổng hợp ADN là cơ chế đảm bảo truyền đạt thông tin di truyền cho các thế hệ sau được ổn định. Quá trình tổng hợp ARN: -Xảy ra trên từng gen riêng rẽ ở tại một mạch đơn của gen - Nguyên liệu tông hợp là 4 loại nuclêôtit A,U,G,X - Nguyên tắc tổng hợp là NTBS : A – U, G – X.và nguyên tắc khuôn mẫu. - Enzim xúc tác chủ yếu là ARN pôlimelaza. - Kết quả mỗi lần tổng hợp tạo ra 1 ARN có số lượng, thành phần, trật tự các đơn phân giống mạch bổ sung của gen,chỉ khác T được thay bằng U - Tổng hợp ARN đảm bảo cho các gen cấu trúc riêng rẽ thực hiên tổng hợp prôtêin. (50% cái hoang dại : 50% cái bình thường :100% đực hoang dại) Câu 4: (3 điểm)(0,5 điểm cho mỗi ý so sánh) Câu 5 (3 điểm) Số NST lưỡng bội của vịt nhà : (1 điểm) Số NST trong 5 tế bào mẹ(bằng số NST trong các tế bào con trừ đi số NST môi trường cung cấp) 3200 – 2800 = 400 (NST) Số NST trong mỗi tế bào 2n = 400 : 5 = 80 (NST) Số lần nguyên phân của mỗi tế bào: Gọi k là số lần nguyên phân của mõi tế bào. Suy ra số NST trong các tế bào con: a . 2k .2n = 3200 (0,75 điểm) 5. 2k.80 = 3200 2k = 3200 : (5 . 80) = 8 = 23  vậy k = 3. (0,75 điểm) (0.5 điểm Số tâm động trong các tế bào con bằng số NST trong các tế bào con và bằng 3200(tâm động) Câu 6: ( 3 đ) a. Trình tự các Nuclêôtít trong đoạn gen là: Mạch khuôn: - T - A - X - G - A - T - G - X - A – Mạch bổ sung: - A - T - G - X - T - A - X - G - T – (0,5 đ) b. (0,5 đ) A = T = 5 (Nuclêôtít) G = X = 4 (Nuclêôtít) c. Gen nhân đôi 1 lần tạo 2 gen con có cấu trúc giống hệt gen mẹ. Vậy cấu trúc của 2 đoạn gen mới được tạo ra như sau: - Đoạn gen thứ nhất: (0,75 đ) Mạch 1: - T - A - X - G - A - T - G - X - A – Mạch 2: - A - T - G - X - T - A - X - G - T – Đoạn gen thứ hai: (0,75 đ) Mạch 1: - T - A - X - G - A - T - G - X - A – Mạch 2: - A - T - G - X - T - A - X - G - T – Câu 7 : (2 đ) * Khái niệm ADN: (1 đ) - ADN thu ộc loại axít Nuclêic, được cấu tạo từ các nguyên tố chính C, H, O, N và P. (0, 5đ) - ADN là đại phân tử, có kích thước và khối lượng lớn, có thể dài đến hàng (0, 5đ) Micrômét và khối lượng lớn đạt đến hàng triệu, hàng chục triệu đơn vị cácbon. ADN là cấu trúc đa phân mà đơn phân là các Nuclêôtít : A, T, G, X * AND có tính đa dạng và đặc thù vì : - Tính đặc thù : ADN của mỗi loài được đặc thù bởi số lượng thành phần và trình tự sắp xếp của các Nuclêôtít. (0, 5đ) - Tính đa dạng : Là so sự sắp xếp khác nhau của 4 loại Nuclêôtít A, T, G, X tạo thành 2 mạch đơn của phân tử ADN. (0, 5đ) ĐÁP ÁN 3 MÔN: SINH Thời gian : 90 phút Câu 1: (2 điểm ) Nêu được khái niệm : 0.5 điểm Phân biêt thường biến và đột biến: Thường biến Đột biến Khái niệm -Là những biến đổi kiểu hình của cùng một kiểu gen(0.25đ) Là những biến đổi về vật chất di truyền (ADN hoặc NST)(0.25đ) Nguyên nhân -Do điều kiện sống của môi trường thay đổi (0.25đ) Do những tác nhân trong hay ngoài tế bào (0.25đ) Tinh chất -Là biến dị không di truyền được (0.125đ) -Xuất hiện đồng loạt theo hướng xác định-Có lợi (0.125đ) -Là biến dị di truyền được (0.125đ) -Xuất hiện riêng lẽ, không xác định-Có lợi, có hại hoặc trung tính (0.125đ) Vai trò Giúp sinh vật thích nghi với sự thay đổi của môi trường (0.25đ) Tạo nguồn nguyên liệu cho chọn giống và tiến hoá.(0.25đ) Câu 3: (1.5điểm) + ADN là khuôn mẫu →mARN. (0.25đ) + mARN là khuôn mẫu →Prôtêin. (0.25đ) + Prôtêin tương tác với môi trường →Tính trạng. (0.25đ) Bản chất: +Trình tự Nuclêôtit/ADN →trình tự Nuclêôtit/mARN→trình tự axit amin/phân tử Prôtêin.Prôtêin tham gia cấu trúc và hoạt động sinh lý→àtính trạng.. (0.75đ) Sơ đồ : Xét ở cặp NST 21 P: 2NST cặp 21 x 2NST cặp 21 Gp : 2NST cặp 21( giao tử đột biến) 1NST cặp 21 F : 3 NST 21 (Ba nhiễm) ( 1.0đ) Ngoài 35 tuổi phụ nữ không nên sinh con vì: Con sinh ra dễ mắc các bệnh và tật di truyền,đặc biệt là nguy cơ mắc bệnh Đao rất lớn. (0.5đ ) Câu 5:( 3điểm) a)Xét từng cặp tính trạng : + Vàng/Xanh =3/1 ,suy ra hạt vàng trội hơn hạt xanh Quy ước : A: hạt vàng, a:hạt xanh (0.25 đ) +Trơn/ Nhăn= 3/1,suy ra hạt trơn trội hơn hạt nhăn Quy ước: B : hạt trơn, b: hạt nhăn (0.25đ) +F2 thu được theo tỉ lệ các tính trạng là 9:3:3:1 suy ra F2 có 16 kiểu gen→F1 cho 4 giao tử→ F1dị hợp hai cặp gen.(AaBb) (1.0đ) Sơ đồ lai: F1xF1 : AaBb x AaBb (0.25đ) GF1: AB,Ab,aB,ab AB,Ab,aB,ab (0.25đ) F2 : 9A-B-(9hạt vàng trơn) 3A-bb(3hạt vàng nhăn) 3aaB-(3 hạt xanh trơn) 1aabb(1 hạt xanh nhăn) (0.25đ) b) F1 có kiểu gen AaBb(vàng trơn)→P phải thuần chủng 2 cặp gen. Có 2 trường hợp xảy ra: (0.25đ) TH1 : AABB x aabb ( 0.25đ) TH2 : Aabb x aaBB (0.25đ) Đáp án 4 Câu I : ( 1,5 điểm ) - Di truyền liên kết : Là hiện tượng di truyền mà các cặp tính trạng có sự phụ thuộc vào nhau. Sự di truyền của các cặp tính trạng này kéo theo sự di truyền của các cặp tính trạng khác. ( 0,5 đ) - Nguyên nhân : + Do các cặp gen quy định các cặp tính trạng cùng nằm trên một cặp NST tương đồng (hay trên mỗi NST có mang nhiều gen khác nhau). ( 0,5 đ) + Các gen trên 1 NST cùng phân li và cùng tổ hợp với nhau trong giảm phân và trong thụ tinh. ( 0,5 đ) Câu II : ( 1,5 điểm ) Tự thụ phấn hoặc giao phối gần lại gây ra hiện tượng thoái hoá ở nhiều loài nhưng lại không gây ảnh hưởng ở một số loài khác vì: - Tự thụ phấn bắt buộc ở cây giao phấn và giao phối gần ở động vật ở nhiều loài thường dẫn đến hiện tượng thoái hoá là do các gen lặn (thường có hại) chuyển từ trạng thái dị hợp (chưa gây hại) sang trạng thái đồng hợp gây hại. ( 0,75 đ) - Một số loài thực vật tự thụ phấn nghiêm ngặt (đậu Hà lan, cà chua...), động vật thường xuyên giao phối gần (chim bồ câu, cu gáy...) không bị thoái hoá khi tự thụ phấn hay giao phối gần vì hiện tại chúng đang mang những cặp gen đồng hợp không gây hại cho chúng. ( 0,75 đ) Câu III : ( 2,0 điểm ) Bộ nhiễm sắc thể đặc trưng của những loài sinh sản hữu tính lại được duy trì ổn định qua các thế hệ là do: - Kết quả của quá trình nguyên phân là từ 1 TB mẹ cho ra 2 TB con có bộ NST giống như bộ NST của tế bào mẹ ( 2n NST ). Do vậy nguyên phân là phương thức sinh sản của tế bào, truyền đạt và ổn định bộ NST đặc trưng của loài qua các thế hệ tế bào trong quá trình phát sinh cá thể. (0,5 đ) - Kết quả của quá trình giảm phân là từ 1 TB mẹ ( tế bào sinh dục ở thời kỳ chín) với 2n NST , qua 2 lần phân bào liên tiếp, tạo ra 4 TB con đều mang bộ NST đơn bội ( n NST), nghĩa là số lượng NST ở TB con giảm đi một nửa so với TB mẹ. Các TB con này là cơ sở để hình thành giao tử. ( 0,5 đ) - Qua thụ tinh đã có sự tổ hợp ngẫu nhiên giữa một giao tử đực ( tinh trùng ) với một giao tử cái ( trứng) tạo thành hợp tử có bộ nhiễm sắc thể lưỡng bội được phục hồi có nguồn gốc từ bố và mẹ. ( 0,5 đ ) Như vậy bộ nhiễm sắc thể đặc trưng của những loài sinh sản hữu tính lại được duy trì ổn định qua các thế hệ là nhờ sự phối hợp các quá trình nguyên phân, giảm phân và thụ tinh (0,5 đ) Câu IV : ( 2,0 điểm ) Quá trình tự nhân đôi của phân tử ADN : - Phân tử ADN có cấu trúc 2 mạch Nuclêôtit bổ sung cho nhau, nhờ đó ADN có một đặc tính quan trọng là tự nhân đôi ( sao chép) đúng mẫu ban đầu (0,5 đ) - Quá trình tự nhân đôi của ADN diễn ra trong nhân TB, tại các NST trong kỳ trung gian, lúc này NST ở dạng sợi mảnh, dãn xoắn (0,5 đ) - Khi bắt đầu quá trình tự nhân đôi, phân tử ADN tháo xoắn, 2 mạch đơn tách nhau dần dần và các Nuclêotit trên mỗi mạch đơn sau khi tách ra lần lượt liên kết với các Nuclêotit tự do trong môi trường nội bào theo NTBS để hình thành mạch mới (0,5 đ) - Khi quá trình tự nhân đôi kết thúc, 2 phân tử ADN con được tạo thành rồi đóng xoắn, sau này chúng phân chia cho 2 TB con thông qua quá trình phân bào ( 0,25 đ) - Trong quá trình tự nhân đôi của phân tử ADN có sự tham gia của một số Enzim và một số yếu tố khác có tác dụng tháo xoắn, tách mạch, giữ mạch ở trạng thái duỗi, liên kết các Nuclêotit với nhau (0,25 đ) Câu V : ( 3,0 điểm ) F2 có tỷ lệ 140 : 142 : 138 : 139 xấp xỉ 1 : 1 : 1 : 1 (0,25 đ) Theo đề bài, ta quy ước gen: - Về màu thân: Gen A : thân xám; Gen a : thân đen - Về đọ dài lông: Gen B : lông ngắn ; Gen b : lông dài (0,25 đ) Phân tích từng tính trạng ở con lai F1 : - Về màu thân: thân xám = 140 + 142 = 282 xấp xỉ 1 xám thân đen 138 + 139 277 1 đen (0,25 đ) Đây là tỷ lệ phép lai phân tích. Suy ra có 1 cơ thể lai mang tính lặn thân đen ( aa) và cơ thể còn lại mang kiểu gen dị hợp Aa ( thân xám) P : Aa ( xám) x aa ( đen) (0,25 đ) - Về độ dài lông: lông ngắn = 138 + 140 = 278 xấp xỉ 1 ngắn lông dài 142 + 139 281 1 dài (0,25 đ) Đây là tỷ lệ phép lai phân tích. Suy ra có 1 cơ thể lai mang tính lặn lông dài ( bb) và cơ thể còn lại mang kiểu gen dị hợp Bb ( lông ngắn) P : Bb ( lông ngắn) x bb ( lông dài) (0,25 đ) Tổ hợp 2 tính trạng, có 1 trong 2 sơ đồ lai sau: P : AaBb ( thân xám, lông ngắn) x aabb ( thân đen, lông dài) P : Aabb ( thân xám, lông dài) x aaBb ( thân đen, lông ngắn) * Sơ đồ lai 1: (0,75 đ) P : AaBb ( thân xám, lông ngắn) x aabb ( thân đen, lông dài) GP : AB, Ab , aB , ab ab F1 : 1AaBb , 1 Aabb , 1aaBb , 1aabb Kiểu hình: 1 xám, ngắn : 1 xám, dài : 1 đen, ngắn : 1 đen dài * Sơ đồ lai 2: (0,75 đ) P : Aabb ( thân xám, lông dài) x aaBb ( thân đen, lông ngắn) GP : Ab , ab aB , ab F1 : 1AaBb , 1 Aabb , 1aaBb , 1aabb Kiểu hình: 1 xám, ngắn : 1 xám, dài : 1 đen, ngắn : 1 đen dài Phßng gi¸o dôc ®µo t¹o ®¸p ¸n 5 §Ò THI HäC SINH GiáI cÊp huyÖn M¤N: SINH HäC 9 N¨m häc 2008 – 2009 (Thêi gian lµm bµi 120 phót) I.PhÇn tr¾c nghiÖm.(4®iÓm) Mçi c©u tr¶ lêi ®óng cho 0,25 ®iÓm. 1.C 5. D 9.A 13.A 2.C 6. A 10.C 14.C 3.C 7. B 11.D 15.C 4.B 8. C 12.B 16.A II. PhÇn tù luËn:(16 ®iÓm) A. LÝ thuyÕt:(8 ®iÓm) C©u 1: Ph©n lo¹i c¸c lo¹i biÕn dÞ di truyÒn vµ biÕn dÞ kh«ng di truyÒn? §¸p ¸n §iÓm * BiÕn dÞ di truyÒn: a. BiÕn dÞ tæ hîp b. §ét biÕn: - §ét biÕn gen: Gåm c¸c d¹ng: MÊt mét hoÆc mét sè cÆp nuclª«tit. Thªm mét hoÆc mét sè cÆp nuclª«tit. §¶o vÞ trÝ mét hoÆc mét sè cÆp nuclª«tit. Thay thÕ mét hoÆc mét sè cÆp nuclª«tit nµy b»ng mét hoÆc mét sè cÆp nuclª«tit kh¸c. - §ét biÕn nhiÔm s¾c thÓ: + §ét biÕn cÊu tróc nhiÔm s¾c thÓ: Gåm c¸c d¹ng: MÊt ®o¹n nhiÔm s¾c thÓ. LÆp ®o¹n nhiÔm s¾c thÓ. §¶o ®o¹n nhiÔm s¾c thÓ. ChuyÓn ®o¹n nhiÔm s¾c thÓ. + §ét biÕn sè l­îng nhiÔm s¾c thÓ. Gåm c¸c d¹ng: §ét biÕn dÞ béi. §ét biÕn ®a béi. * BiÕn dÞ kh«ng di truyÒn: Th­êng biÕn. Chó ý: NÕu chØ kÓ tªn ®ét biÕn gen chØ cho 0,25®iÓm. NÕu ph©n lo¹i ®­îc 2 lo¹i ®ét biÕn gen trë lªn cho thªm 0,25®iÓm. NÕu chØ kÓ tªn ®ét biÕn NST cho 0,25®iÓm, chØ ph©n lo¹i ®ét biÕn sè l­îng vµ ®ét biÕn cÊu tróc NST, cho thªm 0,25®iÓm 0,25®iÓm 0,25®iÓm 0,25®iÓm 0,25®iÓm 0,25®iÓm 0,25®iÓm 0,25®iÓm 0,25®iÓm C©u 2: Tr×nh bµy cÊu tróc ho¸ häc vµ cÊu tróc kh«ng gian cña ADN? T¹i sao nãi ADN chØ cã tÝnh æn ®Þnh t­¬ng ®èi? §¸p ¸n §iÓm * CÊu tróc hãa häc cña ADN. - ADN (axit ®ª«xirib«nuclªic) ®­îc cÊu t¹o tõ c¸c nguyªn tè chñ yÕu lµ: C, H, O, N, P... - ADN lµ ®¹i ph©n tö cã kÝch th­íc vµ khèi l­îng ph©n tö lín. - ADN ®­îc cÊu t¹o theo nguyªn t¾c ®a ph©n, ®¬n ph©n lµ c¸c nuclª«tit. - Mét nuclª«tit gåm 3 thµnh phÇn: Axit ph«tphoric H3PO4, ®­êng ®ª«xirib« C5H10O4 vµ baz¬nitric, trong ®ã baz¬nitric lµ thµnh phÇn quan träng nhÊt. Cã 4 lo¹i baz¬nitric lµ A, T, G, X. Do c¸c nuclª«tit chØ kh¸c nhau ë thµnh phÇn baz¬nitric nªn ng­êi ta dïng tªn baz¬nitric ®Ó gäi tªn c¸c nuclª«tit. - Thµnh phÇn, sè l­îng trËt tù s¾p xÕp c¸c ®¬n ph©n ®· t¹o ra v« sè lo¹i ADN kh¸c nhau tõ ®ã quy ®Þnh tÝnh ®a d¹ng cho sinh vËt. * CÊu tróc kh«ng gian cña ADN. - Do Oatx¬n vµ Cric c«ng bè n¨m 1953. - ADN lµ mét chuçi xo¾n kÐp gåm hai m¹ch ®¬n song song xo¾n ®Òu quanh mét trôc theo chiÒu tõ tr¸i sang ph¶i. - Trªn mçi m¹ch ®¬n c¸c nuclª«tit liªn kÕt víi nhau b»ng liªn kÕt ho¸ trÞ bÒn v÷ng gi÷a ®­êng cña nuclª«tit nµy víi axit cña nuclª«tit bªn c¹nh. - Gi÷a hai m¹ch ®¬n c¸c nuclª«tit liªn kÕt víi nhau b»ng liªn kÕt hi®r« theo nguyªn t¾c bæ sung, trong ®ã mét baz¬nitric cã kÝch th­íc lín ph¶i ®­îc bï b»ng mét baz¬nitric cã kÝch th­íc nhá. A ®i víi T b»ng hai liªn kÕt hi®r«, G ®i víi X b»ng ba liªn kÕt hi®r«. Do ®ã khi biÕt trËt tù s¾p xÕp c¸c nuclª«tit trªn m¹ch ®¬n nµy cã thÓ suy ra trËt tù s¾p xÕp c¸c nuclª«tit trªn m¹ch ®¬n kia. - ADN xo¾n cã tÝnh chÊt chu k×, mçi chu k× xo¾n gåm 10 cÆp nu, cao 34A0, ®­êng kÝnh 20A0. - TØ lÖ (A+T)/(G+X) ®Æc tr­ng cho loµi. * TÝnh æn ®Þnh cña ADN chØ cã tÝnh chÊt t­¬ng ®èi: - CÊu tróc ADN æn ®Þnh nhê: + Trªn hai m¹ch ®¬n c¸c nuclª«tit liªn kÕt víi nhau b»ng liªn kÕt ho¸ trÞ bÒn v÷ng. + Gi÷a hai m¹ch ®¬n c¸c nuclª«tit liªn kÕt víi nhau b»ng liªn kÕt hi®r« cã sè l­îng rÊt lín. - TÝnh æn ®Þnh cña ADN chØ cã tÝnh t­¬ng ®èi v×: + Liªn kÕt hi®r« cã sè l­îng lín nh­ng lµ liªn kÕt yÕu nªn khi khi cÇn liªn kÕt hi®r« cã thÓ ®øt, hai m¹ch ®¬n cña ADN t¸ch nhau ra ®Ó ADN t¸i sinh vµ sao m·. + ADN cã kh¶ n¨ng ®ét biÕn (®ét biÕn gen). + ë k× ®Çu gi¶m ph©n I cã thÓ x¶y ra hiÖn t­îng b¾t chÐo trao ®æi ®o¹n t¹o th«ng tin di truyÒn míi. 0,25®iÓm 0,25®iÓm 0,25®iÓm 0,25®iÓm 0,25®iÓm 0,25®iÓm 0,25®iÓm 0,25®iÓm 0,25®iÓm 0,25®iÓm 0,25®iÓm 0,25®iÓm 0,25®iÓm 0,25®iÓm 0,25®iÓm 0,25®iÓm C©u 3: CÊu tróc nµo lµ vËt chÊt di truyÒn ë cÊp ®é tÕ bµo? C¬ chÕ æn ®Þnh vËt chÊt ®ã qua c¸c thÕ hÖ kh¸c nhau cña tÕ bµo vµ c¬ thÓ? §¸p ¸n §iÓm * VËt chÊt di truyÒn ë cÊp ®é tÕ bµo lµ nhiÔm s¾c thÓ. * C¬ chÕ æn ®Þnh vËt chÊt ®ã qua c¸c thÕ hÖ kh¸c nhau cña tÕ bµo vµ c¬ thÓ - §èi víi loµi sinh s¶n h÷u tÝnh: + Qua c¸c thÕ hÖ kh¸c nhau cña tÕ bµo trong cïng mét c¬ thÓ, bé nhiÔm s¾c thÓ ®­îc duy tr× æn ®Þnh nhê c¬