Ưu tiên điều gì: Lãnh đạo hay tính hiệu quả

Ưu tiên điều gì: Lãnh đạo hay tính hiệu quả? Vấn đề nào hơn, lãnh đạo hay hiệu quả? Nếu bạn hỏi tôi câu hỏi đó vài tháng trước đây, tôi đã trả lời rằng hai yếu tố này không thể tách rời nhau, và bạn không thể có một mà thiếu yếu tố còn lại. David Weinberger, đồng tác giả của The Cluetrain Manifesto; gần đây đã dành một ngày ở West Point nói chuyện với chúng tôi. Cách quan sát trung tâm của ông đó là với những người có quan điểm tán thành chú trọng vào yếu tố lãnh đạo như chúng tôi, thì tất cả hãy nói về tính hiệu quả. Điều này khiến tôi suy nghĩ. Trong quân đội Mỹ, thành công là hoàn thành sứ mệnh với chi phí thấp nhất - trên phương diện cuộc sống. Nhưng sẽ thế nào khi tình hình phức tạp với sự mơ hồ, thậm chí có những phản hồi đối lập về việc bạn có đang thành công hay không? Hãy cụ thể ở đây. Hãy xem kịch bản dưới đây (Lưu ý: tên nhân vật trong câu chuyện này đã được thay đổi). Bạn là Chris, một lãnh đạo lính bộ binh 23 tuổi người gần đây đã đến Afghanistan. Bạn có chứng chỉ 4 năm và hành trang trên lưng là Trường Army Ranger School; nhưng hãy đối mặt với nó, bạn vẫn thiếu kinh nghiêm. Hôm nay, bạn đang có một nhiệm vụ mới: Hãy lập tiền đồn ở một thung lũng hẻo lánh để mở rộng tầm ảnh hưởng của chính phủ Afghanistan tới khu vực nơi không có một chính phủ nào hiện diện cho tới bây giờ. Và tại sao không có một chính phủ nào hiện diện ở thung lũng này? Ồ, có thể bởi vì địa thế vô cùng khắc nghiệt: các đỉnh núi phủ đầy tuyết và đá lởm chởm làm tăng tính hiểm trở cho thung lũng cách mặt đất là 15,000 feet - đỉnh chóp phía nam của dãy Hindu Kush - và con đường duy nhất để một trong các xe humvee của bạn xuyên qua dòng sông đang cuộn chảy bảo vệ lối vào thung lũng là dùng một chiếc trực thăng cẩu nó trên không. Dân trong thung lũng này nói một thứ ngôn ngữ không giống bất kỳ thứ ngôn ngữ nào trên thế giới, khiến bạn thấy phức tạp trong giao tiếp và thu nạp tín hiệu. Họ theo giáo phái Đạo hồi cực đoan Wahhabi xen lẫn với đạo luật bộ lạc ngườiPashtun, và họ cai trị lẫn nhau qua hệ thống thứ bậc của bộ lạc do già làng ở mỗi làng lãnh đạo. Ồ, và điều mà tôi đề cập ở đây là họ là những chiến binh dữ dằn và ghét những người đến từ bên ngoài. Kế hoạch cơ bản của bạn là lọt vào được thung lũng và nhanh chóng thiết lập một căn cứ có thể phòng thủ được, cùng lúc thì các đội tuần tra liên tục tập trung vào việc cấu kết với người dân và hiểu biết về khu vực này. Trong suốt các cuộc tuần tra ban đầu, vài người bạn có thể tình cờ gặp từ chối nhìn mặt bạn và chạy đi thật nhanh. Phiên dịch của bạn nói tiếng Pashto và những người bạn gặp hoặc không nói hoặc từ chối thừa nhận thứ tiếng đó. Một ngày, đi qua một ngôi làng gắn vào sườn núi dốc đứng, một người đàn ông chỉ cho bạn khu ngụ cư lớn nhất và ra hiệu để bạn đi theo. Bạn và đội tuần tra của bạn tuân theo và dừng bên ngoài một ngôi nhà. Một người đàn ông già, cao ít nhất là 6 ½ feet nhưng rất gầy hiện ra. Ông ta có một bộ râu nhuộm đỏ dài xuống tận ngực và một đôi mắt đen nhất, to nhất bạn từng thấy, tựa như 2 quả ôliu đen quá cỡ. Ông ta nói tiếng Pashto, và giới thiệu mình là Haji Salar. Các bạn nói chuyện một lúc lâu trong sân, và rồi cuối cùng ông ta mời bạn làm khách của bữa trưa. Bên trong căn nhà vách đất, đẫm mồ hôi vì nóng và khói, bạn ngồi chéo chân trên sàn nhà bẩn, và chiếc áo bạn đang mặc gây cảm giác tựa như một chiếc áo khoác nặng. Nhấp một chút thứ nước ấm và đặc đại loại như sữa dê, bạn không ngừng tự hỏi, mình đã từng nghe đến tên của người đàn ông này trước đây ở đâu đó rồi. Và rồi, nó xuất hiện - Haji Salar là cha của Haji Jahangeer, mục tiêu có giá trị số 1 trong vùng - một người mà Lực lượng hoạt động đặc biệt của Mỹ đã từng cố gắng giết hay bắt sống bao nhiêu năm nay mà không thành công. Bạn hỏi ông ta giờ con trai ông ta đang thế nào. Ông giật mình với cái nhìn biến sắc nhưng rồi nhanh chóng lấy lại tự tin, và ông nói với bạn rằng ông chưa từng gặp hay nghe tin tức gì từ con trai ông hàng tháng trời và cũng không biết hắn ta hiện đang ở đâu. Sau bữa trưa, bạn rời nhà ông ấy nhưng chỉ sau khi ông ấy mời bạn quay trở lại vào ngày hôm sau. Bạn tiếp tục gặp gỡ Haji Salar, cả ở nơi của ông ấy lẫn nhà bạn, những tiền đồn nhỏ mà bạn đang xây dựng. Bạn bắt đầu phát triển một mối quan hệ. Bạn cung cấp cho ông ta những nhu phẩm như bao gạo và đậu tương để phân phát cho mọi người, và ông ấy giới thiệu bạn với một vài già làng nữa. Thêm vào đó, bạn bắt đầu nói về các dự án công việc mà bạn có thể bắt đầu dịch chuyển thung lũng này về phía trước (nguồn nước, trường học, đường xá...). Những tuần trôi đi trong thung lũng và bạn chưa bị tấn công một lần nào. Nhưng cấp trên tại sở chỉ huy cảnh báo bạn rằng các báo cáo điện đài cho thấy rằng Haji Salar đang nói chuyện với con trai và báo cáo lại cho hắn ta chi tiết về các cuộc hội thoại của bạn, tình trạng tiền đồn của bạn, và mọi động thái của bạn nữa. Khi bạn đối chất với ông ta về việc này, ông ta từ chối về việc đã nghe tin tức và nói chuyện với con trai ông ta hàng tháng trời. Một số lãnh đạo chủ chốt tiếp cận để yêu cầu bạn giải thích nguyên nhân tại sao, mặc dù theo tin tức tình báo, bạn tiếp tục gặp gỡ với Haji Salar. "Thưa ngài, liệu ngài có đang đặt cuộc sống của các quân lính lâm vào tình trạng hiểm nghèo?" một trong các sỹ quan tin cậy không được ủy quyền hỏi. Chris đã làm gì? Anh ta đã tiếp tục phát triển quan hệ với Haji Salar và tận dụng mối quan hệ này để kết nối với các lãnh đạo khác trong thung lũng này. Anh tìm cách giảm bớt rủi ro cho người của mình, nhưng trực giác mách bảo anh tin rằng mối quan hệ với Haji Salar quyết định cho thành công lâu dài của anh ta - thậm chí dù điều đó có nghĩa "kẻ thù" có biết về anh ta và quân lính của anh ta nhiều hơn bất kỳ cách nào khác. Anh làm như vậy, trong hoàn cảnh tốt nhất, đã phản hồi một cách mơ hồ về việc anh ta có đang thành công hay không. Sau vài tháng, trung đội của Chris đã bị kéo ra khỏi thung lũng và được thay thế bởi một lực lượng đông hơn gấp 3 lần. Chỉ huy đội quân mới chọn cô lập Haji Salar nhằm ủng hộ các già làng những người tỏ vẻ thân chính phủ hơn và những người không có mối quan hệ được biết đến nào với những người nổi loạn. Lực lượng quân đội Mỹ và Afghan sớm bắt đầu bị tấn công và, hiện nay, 5 năm sau khi Chris tiến vào thung lũng này, tiền đồn đã bị đóng cửa và các lực lượng bị kéo ra khỏi thung lũng. Hơn 40 người Mỹ đã hi sinh tối đa cho thung lũng này, và Haji Jahangeer, thành viên nổi dậy, vẫn còn đang tự do. Trước khi bạn tiến đến những kết luận đơn giản, hãy rõ rằng không có cách nào bạn có thể dứt khoát được mối quan hệ nguyên nhân - kết quả giữa Haji Salar đang bị cô lập và những hậu quả tiêu cực; tình hình quá phức tạp để làm được điều đó. Thậm chí nếu Chris vẫn còn ở lại thung lũng, làm việc với Haji Salar, có thể chỉ là vấn đề thời gian trước khi tình hình được sáng tỏ hơn. Có thể Haji Salar đang bảo vệ Chris, nhưng chúng ta cũng không thể biết được. Nếu con trai của bạn ở trong trung đội của Chris, bạn sẽ thực sự quan tâm điều gì - liệu anh ta có là một lãnh đạo tốt, hay hơn thế nữa, liệu trung đội của anh ta hoạt động có hiệu quả? Nếu câu trả lời của bạn là "trung đội hoạt động hiệu quả" - thì thông điệp bạn truyền đến cho chúng tôi những người quan tâm rất nhiều đến việc phát triển các nhà lãnh đạo là gì? - Bài viết của Tony Burgess trên Harvard Business Publishing. Tony Burgess là đồng sáng lập của 2 diễn đàn chuyên nghiệp Company Command and Platoon Leader , một mạng lưới đang phát triển của các sỹ quan trong quân đội Mỹ những người cam kết trung thành phục vụ quân đội và phát triển các đội chiến đấu-hiệu quả. Phong trào này đã từng nổi bật như một HBR "Những ý tưởng đột phá cho năm 2006". Hoàng Thu Thủy dịch