Xây dựng nền kinh tế độc lập tự chủ trong quá trình hội nhập kinh tế quốc tế ở Việt Nam

trong ủoự kinh teỏ nhaứ nửụực giửừ vai troứ chuỷ ủaùo. Hoọi nhaọp kinh teỏ quoỏc teỏ laứ quaự trỡnh vửứa hụùp taực , vửứa ủaỏu tranh vaứ caùnh tranh , vửứa coự nhieàu cụ hoọi vửứa khoõng ớt thaựch thửực, do ủoự caàn tổnh taựo , khoõn kheựo vaứ linh hoaùt trong vieọc xửỷ lyự tớnh hai maởt cuaỷ hoọi nhaọp tuyứ theo ủoỏi tửụùng , vaỏn ủeà , trửụứng hụùp , thụứi ủieồm cuù theồ ; ủoàng thụỡ vửứa phaỷi ủeà phoứng tử tửụỷng trỡ treọ , thuù ủoọng , vửứa phaỷi choỏng tử tửụỷng giaỷn ủụn, noõn noựng. Nhaọn thửực ủaày ủuỷ ủaởc ủieồm neàn kinh teỏ nửụực ta , tửứ ủoự ủeà ra keỏ hoaùch vaứ loọ trỡnh hụùp lyự , vửứa phuứ hụùp vụựi trỡnh ủoọ phaựt trieồn cuỷa ủaỏt nửụực , vửứa ủaựp ửựng caực quy ủũnh cuỷa caực toồ chửực kinh teỏ quoỏc teỏ maứ nửụực ta tham gia ; tranh thuỷ nhửừng ửu ủaừi giaứnh cho caực nửụực ủang phaựt trieồn vaứ caực nửụực coự neàn kinh teỏ chuyeồn ủoồi tửứ kinh teỏ taọp trung bao caỏp sang kinh teỏ thũ trửụứng. Keỏt hụùp chaởt cheừ quaự trỡnh hoọi nhaọp kinh teỏ quoỏc teỏ vụựi yeõu caàu giửừ vửừng oồn ủũnh chớnh trũ, an ninh, quoỏc phoứng; thoõng qua hoọi nhaọp deồ taờng cửụứng sửực maùnh toồng hụùp cuỷa quoỏc gia, nhaốm cuỷng coỏ chuỷ quyeàn vaứ an ninh ủaỏt nửụực , caỷnh giaực vụựi nhửừng mửu toan thoõng qua hoọi nhaọp ủeồ thửùc hieọn yự ủoà “dieón bieỏn hoaứ bỡnh ủoỏi vụựi nửụực ta. 3. Tieỏn trỡnh hoọi nhaọp kinh teỏ quoỏc teỏ ụỷ Vieọt Nam: 3.1. Caực bửụực ủi cuỷa nửụực ta trong quaự trỡnh hoọi nhaọp kinh teỏ quoỏc teỏ: Naờm 1993, chuựng ta khai thoõng quan heọ vụựi caực toồ chửực taứi chớnh, tieàn teọ quoỏc teỏ nhử IMF, WB, ADB. IMF, WB ủaừ hoó trụù cho ta thoõng qua Chửụng trỡnh tớn duùng trung haùn ; Chửụng trỡnh dieàu chổnh cụ caỏu (SAC) cuỷa WB vaứ chửụng trỡnh ủieàu chổnh cụ caỏu mụỷ roọng (ESAF) cuỷa IMF. Noọi dung ủaứm phaựn vụựi caực toồ chửực naứy gaộn boự maọt thieỏt vụựi nhửừng yeõu caàu cuỷa Toồ chửực thửụng maùi theỏ giụựi (WTO). Trong quan heọ vụựi caực toồ chửực naứy , chuựng ta chổ chaỏp nhaọn sửù hoó trụù taứi chớnh neỏu yeõu caàu cuỷa hoù khoõng taựi vụựi ủửụứng loỏi chớnh saựch cuỷa ta ; coự naờm ủieàu kieọn hoù ủửa ra vi phaùm chuỷ quyeàn vaứ lụùi ớch cuỷa ta neõn ta khoõng nhaọn . Ngaứy 25/7/1995, nửụực ta ủaừ chớnh thửực gia nhaọp ASEAN, ủoàng thụứi tham gia khu vửùc maọu dũch tửù do ASEAN (AFTA) . Tửứ ngaứy1/1/1996, chuựng ta baột ủaàu thửùc hieọn nghúa vuù vaứ caực cam keỏt trong chửụng trỡnh ửu ủaừi thueỏ quan coự hieọu lửùc chung (CEFT) cuỷa AFTA. Ngoaứi ra chuựng ta coứn tham gia ủaứm phaựn hieọp ủũnh thửụng maùi dũch vuù , tham gia chửụng trỡnh hụùp taực coõng nghieọp (AICO) vaứ khu vửùc ủaàu tử ASEAN (AIA) cuừng nhử caực chửụng trỡnh hụùp taực trong coõng nghieọp , noõng nghieọp , giao thoõng vaọn taỷi cuỷa ASEAN. Thaựng 3/1996 nửụực ta tham gia dieón ủaứn hụùp taực AÙ – AÂU (ASEM) vụựi tử caựch laứ thaứnh vieõn saựng laọp. Noọi dung chuỷ yeỏu taọp trung vaứo thuaọn lụùi hoaự thửụng maùi , ủaàu tử vf hụùp taực giửừa caực nhaứ doanh nghieọp AÙ – AÂU . Cam keỏt veà tửù do hoaự thửụng maùi ủaứu tử chửa dửụùc ủaởt ra . Ngaứy 15/6/1996, Vieọt Nam ủaừ gửỷi ủụn xin gia nhaọp dieón ủaứn hụùp taực kinh teỏ Chaõu AÙ – Thaựi Bỡnh Dửụng (APEC) . Thaựng 11/1998 ủaừ ủửụùc coõng nhaọn laứ thaứnh vieõn chớnh thửực cuỷa toồ chửực naứy. APEC quyeỏt ủũnh thửùc hieọn hoọi nhaọp ủaày ủuỷ vaứo naờm 2010 ủoỏi vụựi thaứnh vieõn laứ caực nửụực phaựt trieồn vaứ vaứo naờm 2020 ủoỏi vụựi caực nửụực ủang phaựt trieồn (trong ủoự coự Vieọt Nam ). Thaựng 12 / 1994 , ta gửỷi ủụn xin gia nhaọp Toồ chửực thửụng maùi theỏ giụựi (WTO) . Cho tụựi nay , chuựng ta ủaừ tieỏn haứnh boỏn phieõn ủaứm phaựn (moói naờm 2 phieõn) taọp trung giaỷi thớch chớnh saựch kinh teỏ – thửụng maùi cuỷa ta . ẹeồ gia nhaọp WTO , ta seừ phaỷi vửứa tieỏn haứnh ủaứm phaựn ủa phửụng vụựi WTO vửứa ủaứm phaựn song phửụng vụựi khoaỷng treõn 30 nửụực. 3.2. Moọt soỏ keỏt quaỷ bửụực ủaàu ủaừ ủaùt ủửụùc : Chuựng ta ủaừ ủaồy luứi dửụùc chớnh saựch bao vaõy coõ laọp , caỏm vaọn cuỷa caực theỏ lửùc thuứ ủũch , taùo dửùng ủửụùc moõi trửụứng quoỏc teỏ , khu vửùc thuaọn lụùi cho coõng cuoọc xaõy dửùng vaứ baỷo veọ Toồ Quoỏc , naõng cao vũ theỏ ủaựt nửụực treõn chớnh trửụứng vaứ thửụng trửụứng theỏ giụựi . Nửụực ta ủaừ khaộc phuùc ủửụùc tỡnh traùng khuỷng hoaỷng thũ trửụứng do Lieõn Xoõ vaứ heọ thoỏng xaừ hoọi chuỷ nghúa bũ tan raừ vaứ cuoọc khuỷng hoaỷng khu vửùc gaõy neõn , ủoàng thụứi mụỷ roọng thũ trửụứng xuaỏt nhaọp khaồu . Nhụứ hoọi nhaọp , ta ủửụùc hửụỷng ửu ủaừi veà thueỏ quan , caực bieọn phaựp phi thueỏ quan vaứ caực cheỏ ủoọ ủaừi ngoọ toỏi hueọ quoỏc , neõn thũ trửụứng xuaỏt khaồu haứng hoaự cuỷa nửụực ta ủửụùc mụỷ roọng , quan heọ thửụng maùi ủửụùc thieỏt laọp vụựi khoaỷng 150 nửụực. Neỏu nhử naờm 1990 kim ngaùch xuaỏt khaồu ủaùt 2,404 tyỷ USD vaứnhaọp khaồu ủaùt 2,752 tyỷ USD thỡ naờm 2000 kim ngaùch xuaỏt khaồu ủaừ ủaùt gaàn 15 tyỷ USD (bỡnh quaõn moói naờm taờng treõn 18% , coự naờm taờng 30% , rieõng naờm 1998 do aỷnh hửụỷng cuỷa khuỷng hoaỷng taứi chớnh kinh teỏ khu vửùc chổ taờng 2,4%) . Nhử vaọy trong 10 naờm xuaỏt khaồu taờng 5,6 laàn , goựp phaàn tớch cửùc vaứo sửù phaựt trieồn saỷn xuaỏt , taùo coõng aờn vieọc laứm cho nhaõn daõn. Thu huựt ủửụùc nguoàn lụựn ủaàu tử trửùc tieỏp tửứ nửụực ngoaứi (FDI). Chuựng ta ủaừ ban haứnh luaọt ủaàu tử nửụực ngoaứi tửứ thaựng 12/1987 vaứ baống nhieàu noó lửùc to lụựn ủaừ thu huựt ủửụùc doứng ủaàu tử nửụực ngoaứi vaứo Vieọt Nam. Cho ủeỏn heỏt thaựng 12/2000 , ủaừ coự 68 nửụực vaứ vuứng laừnh thoồ vụựi nhieàu coõng ty taọp ủoaứn lụựn ủaừ ủaàu tử trửùc tieỏp vaứo Vieọt Nam . Vụựi 3265 dửù aựn ủửụùc caỏp giaỏy pheựp , voỏn ủaờng kớ treõn 38,6 tyỷ USD vaứ voỏn thửùc hieọn treõn 15 tyỷ USD , nguoàn ủaàu tử trửùc tieỏp cuỷa nửụực ngoaứi chieỏm gaàn 30% voỏn ủaứu tử xaừ hoọi , ủoựng goựp khoaỷng treõn 13,3 % GDP , 6-7% thu ngaõn saựch , gaàn 35% giaự trũ saỷn lửụùng coõng nghieọp , treõn 23% kim ngaùch xuaỏt khaồu vaứ thu huựt gaàn 30 vaùn lao ủoõùng trửùc tieỏp vaứ haứng chuùc vaùn lao ủoọng giaựn tieỏp . Tranh thuỷ ủửụùc nguoàn vieọn trụù phaựt trieồn chớnh thửực (ODA) ngaứy caứng lụựn , giaỷm ủaựng keồ nụù nửụực ngoaứi. Tửứ naờm 1993 , chuựng ta ủaừ bỡnh thửụứng hoaự quan heọ vụựi caực ủũnh cheỏ taứi chớnh, vaứ nhụứ ủoự nguoàn ODA cuỷa IMF ,WB , ADB, Nhaọt Baỷn ủửụùc khai thoõng vaứ khoõng ngửứng taờng. Cho ủeỏn nay, toồng mửực cam keỏt taứi trụù laứ 13,04 tyỷ USD, trong ủoự voỏn ủaừ ủửụùc kyự laứ gaàn 10 tyỷ USD vaứ soỏ voỏn ủaừ giaỷi ngaõn tụựi cuoỏi naờm 1999 laứ gaàn 6 tyỷ USD. Rieõng taùi hoọi nghũ Nhoựm tử vaỏn laàn thửự 7 taùi Haứ Noọi thaựng 12/1999 , caực nhaứ taứi trụù ủaừ cam keỏt daứnh cho Vieọt Nam 2,15 tyỷ USD cuứng vụựi 700 trieọu USD ủeồ giuựp Vieọt Nam ủaồy nhanh quaự trỡnh ủoồi mụựi kinh teỏ. Vieọc khai thoõng quan heọ vụựi IMF vaứ WB cuừng taùo ủieàu kieọn cho ta giaỷi quyeỏt moọt bửụực quan troùng vaỏn ủeà nụù nửụực ngoaứi ; ủaừ giaỷm ủửụùc tụựi 70% nụù caực nửụực tửứ naờm 1993 veà trửụực, goựp phaàn oồn ủũnh caựn caõn thu chi ngaõn saựch, taọp trung nguoàn lửùc cho caực chửụng trỡnh phaựt trieồn kinh teỏ – xaừ hoọi , mụỷ ra khaỷ naờng vay ủửụùc voỏn qua caực keõnh khaực. Tieỏp thu khoa hoùc vaứ coõng ngheọ , kyừ naờng quaỷn lyự , goựp phaàn ủaứo taùo ủoọi nguừ caựn boọ quaỷn lyự vaứ caựn boọ kinh doanh . Hoọi nhaọp kinh teỏ quoỏc teỏ ủaừ taùo cụ hoọi ủeồ nửụực ta tieỏp caọn vụựi nhửừng thaứnh quaỷcuỷa cuoọc caựch maùng khoa hoùc vaứ coõng ngheọ ủang phaựt trieồn maùnh meừ treõn theỏ giụựi . Nhieàu coõng ngheọ hieọn ủaùi , daõy chuyeàn saỷn xuaỏt tieõn tieỏn dửụùc sửỷ duùng ủaừ taùo neõn bửụực phaựt trieồn mụựi trong caực ngaứnh saỷn xuaỏt. ẹoàng thụứi thoõng qua caực dửù aựn lieõn doanh hụùp taực vụựi nửụực ngoaứi , caực doanh nghieọp Vieọt Nam ủaừ tieỏp nhaọn ủửụùc nhieàu kinh nghieọm quaỷn lyự saỷn xuaỏt hieọn ủaùi . Tửứng bửụực ủửa hoaùt ủoọngcuỷa caực doanh nghieọp vaứ caỷ neàn kinh teỏ vaứo moõi trửụứng caùnh tranh ,nhụứ ủoự taùo ủửụùc tử duy laứm aờn mụựi , thuực ủaồy sửù chuyeồn dũch cụ caỏu kinh teỏ , naõng cao hieọu quaỷ saỷn xuaỏt kinh doanh . Trong quaự trỡnh hoọi nhaọp kinh teỏ quoỏc teỏ, nhieàu doanh nghieọp ủaừ noó lửùc ủoồi mụựi coõng ngheọ , ủoồi mụựi quaỷn lyự, naõng cao naờng suaỏt vaứ chaỏt lửụùng , khong ngửứng vửụn leõn trong caùnh tranh vaứ phaựt trieồn , vaứ thửùc teỏ sửực caùnh tranh cuỷa hoù cuừng ủửụùc naõng leõn ủaựng keồ . Moọt tử duy mụựi , moọt neỏp laứm aờn mụựi , laỏy hieọu quaỷ saỷn xuaỏt vaứ kinh doanh laứm thửụực ủo, moọt ủoọi nguừ caực nhaứ doanh nghieọp naờng ủoõùng , saựng taùo coự kieỏn thửực quaỷn lyự ủang hỡnh thaứnh . Keỏt hụùp noọi lửùc vụựi ngoaùi lửùc , hỡnh thaứnh sửực maùnh toồng hụùp goựp phaứn ủửa ủeỏn nhửừng thaứnh tửùu kinh teỏ to lụựn vaứ nhụứ ủoự giuựp chuựng ta tieỏp tuùc giửừ vửừng , cuỷng coỏ ủoọc laọp tửù chuỷ , ủũnh hửụựng xaừ hoọi chuỷ nghúa, an ninh quoỏc gia , baỷn saộc vaờn hoaự daõn toọc . Thửùc hieọn hoọi nhaọp thụứi gian qua cho thaỏy : ẹaỷng ta vaứ Nhaứ nửụực ta co ủuỷ baỷn lúnh khaộc phuùc khoự khaờn , vửụùt qua thaựch thửực , khai thaực caực lụùi theỏ treõn thũ trửụứng theỏ giụựi , baỷo ủaỷm sửù phaựt trieồn cuỷa ủaỏt nửụực theo ủũnh hửụựng xaừ hoọi chuỷ nghúa. 3.3. Nhửừng yeỏu keựm vaứ toàn taùi caàn giaỷi quyeỏt trong thụứi gian tụựi: Chửa laứm toỏt coõng taực chuaồn bũ khi coõng cuoọc hoọi nhaọp quoỏc teỏ chuyeồn qua bửụực mụựi . Tuy chuỷ trửụng hoọi nhaọp kinh teỏ quoỏc teỏ ủaừ ủửụùc khaỳng ủũnh trong nhieàu Nghũ quyeỏt cuỷa ẹaỷng vaứ treõn thửùc teỏ ủaừ ủửụùc thửùc hieọn tửứng bửụực , nhửng nhaọn thửực hoọi nhaọp chửa ủaùt ủửụùc sửù nhaỏt trớ cao , aỷnh hửụỷng tụựi quaự trỡnh ủeà xuaỏt chớnh saựch vaứ trieồn khai thửùc hieọn . Hoọi nhaọp kinh teỏ quoỏc teỏ trong xu theỏ toaứn caàu hoaự, khu vửùc hoaự ủang phaựt trieồn mang laùi caỷ thụứi cụ laón thaựch thửực lụựn . trong khi ủoự , neàn kinh teỏ nửụực ta coứn yeỏu , tử tửoỷng baỷo hoọ coứn naởng neà, vieọc chuyeồn dũch cụ caỏu kinh teỏ , ủoồi mụựi cụ cheỏ quaỷn lyự vaứ caỷi tieỏn coõng ngheù dieón ra chaọm chaùp . Neỏu khoõng kũp thụứi khaộc phuùc seừ bũ thua thieọt , thaọm chớ coứn bũ tuùt haọu xa hụn . Thieỏu soựt ủaựng keồ laứ coõng taực nghieõn cửựu trieồn khai chaọm, chaỏt lửụùng thaỏp . Cho ủeỏn nay , ụỷ nửụực ta coứn chửa hieồu thaọt saõu , chửa naộm thaùt vửừng toaứn boọ ủũnh cheỏ cuỷa caực toồ chửực kinh teỏ khu vửùc vaứ toaứn caàu, nhaỏt laứ Toồ chửực thửụng maùi theỏ giụựi (WTO) vaứ nhieàu vaờn kieọn phaựp lyự khaực maứ nửụực ta caàn vaọn duùng khi gia nhaọp toồ chửực naứy .Coõng taực hoọi nhaọp quoỏc teỏ mụựi caàn taọp trung trieồn khai chuỷ yeỏu ụỷ caực cụ quan Trung ửụng ; sửù tham gia cuỷa caực ngaứnh , caực caỏp tuy coự ủửụùc ủaởt ra nhửng coứn yeỏu vaứ chửa ủoàng boọ , do ủoự chửa taùo dửụùc sửực maùnh caàn thieỏt trong quaự trỡnh hoọi nhaọp quoỏc teỏ . Chửa hỡnh thaứnh ủửụùc moọt keỏ hoaùch toồng theồ vaứ daứi haùn veà hoọi nhaọp kinh teỏ quoỏc teỏ vaứ moọt loọ trỡnh hụùp lyự cho vieọc thửùc hieọn caực cam keỏt quoỏc teỏ. Thụứi gian qua chuựng ta vửứa tieỏn haứnh hoọi nhaọp , vửứa trieồn khai nghieõn cửựu nhửừng noọi dung cam keỏt ủeồ xaực ủũnh chuỷ trửụng , phửụng hửụựng haứnh ủoọng nhửng thửụứng bũ ủoọng ủoỏi phoự vụựi nhieàu khuyeỏn nghũ do caực ủoỏi taực nửụực ngoaứi neõu ra; khoõng coự ủuỷ cụ sụỷ ủeồ hửụựng daón caực doanh nghieọp xaõy dửùng chửụng trỡnh caỷi tieỏn quaỷn lyự , naõng cao khaỷ naờng caùnh tranh , chuỷ ủoọng vửụn ra thũ trửụứng khu vửùc vaứ theỏ giụựi . Luaọt phaựp , chớnh saựch quaỷn lyự kinh teỏ thửụng maùi chửa hoaứn chổnh. Luaọt phaựp , chớnh saựch laứ coõng cuù ủeồ ủaỷm baỷo hoọi nhaọp thaứnh coõng , kinh teỏ phaựt trieồn . Caựực hoaùt ủoọng hụùp taực kinh teỏ thửụng maùi quoỏc teỏ ủang dieón ra theo theồ cheỏ kinh teỏ thũ trửụứng , theo xu theỏ thuaọn lụùi hoaự , tửù do hoaự , theo “luaọt chụi” cuỷa caực theồ cheỏ kinh teỏ quoỏc teỏ vaứ khu vửùc. Nhửng heọ thoỏng phaựp luaọt vaứ cụ cheỏ chớnh saựch cuỷa ta chửa hoaứn chổnh, khoõng ủoàng boọ , gaõy nhieàu khoự khaờn cho ta khi ủaựp ửựng caực cam keỏt cuỷa caực toồ chửực kinh teỏ quoỏc teỏ. Vieọc hoaứn chổnh luaọt phaựp vaứ chớnh saựch cuỷa ta phaỷi phuứ hụùp vụựi thoõng leọ quoỏc teỏ vaứ nhửừng quy taộc cuỷa caực toồ chửực maứ nửụực mỡnh tham gia , vửứa phuứ hụùp vụựi ủaởc thuứ cuỷa nửụực ta , ủaởc bieọt laứ baỷo ủaỷm ủửụùc ủũnh hửụựng xaừ hoọi chuỷ nghúa. Ta cuừng chửa nghieõn cửựu saõu ủeồ ủeà xuaỏt nhửừng bieọn phaựp chớnh saựch caàn thieỏt , nhửừng caựch laứm khoõn kheựo , hụùp lyự nhaốm taọn duùng nhửừng ửu ủaừi maứ quoỏc teỏ daứnh cho nửụực ủang phaựt trieồn vaứ keựm phaựt trieồn nhử quy cheỏ toỏi hueọ quoỏc, ủaừi ngoọ quoỏc gia , cheỏ ủoọ haùn ngaùch thueỏ quan , quyeàn tửù veọ , choỏng baựn phaự giaự baỷo veọ lụùi ớch cuỷa ta. Doanh nghieọp cuỷa ta coứn yeỏu caỷ veà saỷn xuaỏt quaỷn lyự vaứ khaỷ naờng caùnh tranh. Doanh nghieọp nửụực ta haàu heỏt quy moõ nhoỷ , yeỏu keựm veà caỷ hai maởt quaỷn lyự vaứ coõng ngheọ , laùi hỡnh thaứnh vaứ hoaùt ủoọng quaự laõu trong cụ cheỏ bao caỏp . Chuựng ta chửa taùo ủuỷ cụ cheỏ , bieọn phaựp coự hieọu lửùc nhaốm kớch thớch caực doanh nghieọp gaộn sửù toàn taùi vaứ phaựt trieồn cuỷa mỡnh vụựi vieọc caỷi tieỏn saỷn xuaỏt kinh doanh vụựi khaỷ naờng caùnh trnh treõn thửụng trửụứng quoỏc teỏ. ẹoọi nguừ caựn boọ yeỏu , coõng taực toồ chửực chổ ủaùo chửa thớch hụùp . nhửụùc ủieồm lụựn nhaỏt laứ trỡnh ủoù non yeỏu cuỷa ủoọi nguừ caựn boọ , khoõng chổ veà trỡnh ủoọ hieồu bieỏt maứ coự trửụứng hụùp caỷ veà phaồm chaỏt ủaùo ủửực . ẹaõy laứ nguyeõn nhaõn saõu xa cuỷa nhửừng khuyeỏt ủieồm , thieỏu soựt trong hụùp taực kinh teỏ vụựi nửụực ngoaứi , cuỷa vieọc ủeồ nhửừng loỏi soỏng , taọp quaựn phi ủaùo ủửực , traựi thuaàn phong myừ tuùc cuỷa daõn toọc xaõm nhaọp vaứo ủụứi soỏng xaừ hoọi cuỷa ta . Caựn boọ laứm coõng taực hụùp taực quoỏc teỏ , nhaỏt laứ caựn boọ ủaứm phaựn quoỏc teỏ hieồu bieỏt khoõng ủaày ủuỷ , ớt kinh nghieọm trong lúnh vửùc naứy , chửa ủuỷ trỡnh ủoọ ngoaùi ngửừ , nhaỏt laứ khi lúnh vửùc vaứ quy moõ hụùp taực ủửụùc mụỷ roọng . Caựn boọ doanh nghieọp cuừng ớt hieồu bieỏt veà hụùp taực quoỏc teỏ, veà kyừ thuaọt kinh doanh. ẹoọi nguừ coõng nhaõn laứnh ngheà chửa ủửụùc ủaứo taùo ủuựng mửực. II. Xaõy dửùng neàn kinh teỏ ủoọc laọp tửù chuỷ trong quaự trỡnh hoọi nhaọp kinh teỏ quoỏc teỏ : Theỏ naứo laứ neàn kinh teỏ ủoọc laọp tửù chuỷ : ẹoọc laọp tửù chuỷ veà kinh teỏ laứ neàn taỷng vaọt chaỏt cụ baỷn ủeồ cuỷng coỏ vaứ duy trỡ sửù ủoọc laọp tửù chuỷ veà chớnh trũ. Khoõng theồ coự ủoọc laọp , tửù chuỷ veà chớnh trũ trong khi bũ leọ thuoọc veà kinh teỏ.ẹieàu ủoự ủuựng vụựi moùi quoỏc gia vaứ caứng coự yự nghúa ủaởc bieọt ủoỏi vụựi nửụực ta , moọt nửụực phaựt trieồn theo ủũnh hửụựng XHCN trong boỏi caỷnh quoỏc teỏ phửực taùp hieọn nay. Trong theỏ giụựi ngaứy nay, maởc duứ sửù tuyứ thuoọc laón nhau veà kinh teỏ ngaứy caứng taờng trong xu theỏ toaứn caàu hoaự kinh teỏ vaứ hoọi nhaọp quoỏc teỏ, caực nửụực treõn theỏ giụựi caứng coi troùng chuỷ quyeàn quoỏc gia vaứ lụùi ớch daõn toọc , caứng quan taõm hụn ủeỏn khaỷ naờng ủoọc laọp tửù chuỷ veà kinh teỏ ủeồ ủaỷm baỷo cho lụùi ớch cuỷa mỡnh trong cuoọc caùnh tranh kinh teỏ gay gaột vaứ ủeồ coự vũ trớ nhaỏt ủũnh treõn trửụứng quoỏc teỏ. ẹoọc laọp tửù chuỷ veà kinh teỏ ủửụùc ủaởt trong moỏi quan heọ bieọn chửựng vụựi ủoọc laọp tửù chuỷ veà caực maởt khaực , taùo thaứnh sửù ủoọc laọp tửù chuỷ vaứ sửực maùnh toồng hụùp cuỷa quoỏc gia . ẹoọc laọp tửù chuỷ veà kinh teỏ trửụực heỏt laứ khoõng bũ leọ thuoọc vaứo nửụực khaực , vaứo moọt toồ chửực quoỏc teỏ naứo ủoự veà ủửụứng loỏi , chớnh saựch phaựt trieồn kinh teỏ , vaứo nhửừng ủieàu kieọn kinh teỏ, chớnh trũ maứ ngửụứi khaực aựp ủaởt cho mỡnh trong hụùp taực song phửụng , ủa phửụng , hoaởc trong tieỏp nhaọn vieọn trụù maứ nhửừng ủieàu kieọn aỏy gaõy toồn haùi cho chuỷ quyeàn quoỏc gia vaứ lụùi ớch cụ baỷn cuỷa daõn toọc . Moọt sửù tửù chuỷ veà kinh teỏ cuừng coự nghúa laứ trửụực nhửừng chaỏn ủoọng cuỷa thũ trửụứng, cuỷa khuỷng hoaỷng kinh teỏ , taứi chớnh ụỷ beõn ngoaứi , veà cụ baỷn vaón giửừ ủửụùc sửù oồn ủũnh cuỷa neàn kinh teỏ quoỏc gia vaứ ủũnh hửụựng phaựt trieồn Moọt sửù tửù chuỷ veà kinh teỏ cuừng coứn coự nghúa laứ trửụực sửù bao vaõy , coõ laọp vaứ choỏng phaự veà kinh teỏ , chớnh trũ cuỷa caực theỏ lửùc thuứ ủũch beõn ngoaứi, ủaỏt nửụực vaón truù vửừng , khoõng bũ suùp ủoồ veà kinh teỏ vaứ chớnh trũ . Nhử vaọy , ủoọc laọp tửù chuỷ veà kinh teỏ cuỷa nửụực ta ủoàng thụứi cuừng laứ baỷo ủaỷm vửừng chaộc cho ủũnh hửụựng xaừ hoọi chuỷ nghúa theo ủửụứng loỏi , chuỷ trửụng cuỷa ẹaỷng ủeà ra, khoõng coự baỏt kyứ sửù aựp ủaởt naứo tửứ beõn ngoaứi . Khaực vụựi trửụực ủaõy, khi noựi ủeỏn ủoọc laọp tửù chuỷ , ngửụứi ta thửụứng hỡnh dung laứ moọt neàn kinh teỏ kheựp kớn , tửù cung tửù caỏp ; trong ủieàu kieọn ngaứy nay ủoọc laọp tửù chuỷ kinh teỏ phaỷi laứ ủoọc laọp tửù chuỷ trong phaựt trieồn neàn kinh teỏ thũ trửụứng mụỷ cửỷa, hoọi nhaọp vụựi neàn kinh teỏ theỏ giụựi , chuỷ ủoọng , tớch cửùc tham gia sửù giao lửu , hụùp taực , phaõn coõng lao ủoọng quoỏc teỏ vaứ treõn cụ sụỷ phaựt huy toỏt nhaỏt noọi lửùc vaứ lụùi theỏ so saựnh cuỷa quoỏc gia ủeồ hụùp taực vaứ caùnh tranh quoỏc teỏ coự hieọu quaỷ. Veà mửực ủoọ , xaõy dửùng neàn kinh teỏ ủoọc laọp tửù chuỷ laứ moọt quaự trỡnh tửứ thaỏp ủeỏn cao . ẹoọc laọp tửù chuỷ kinh teỏ ụỷ mửực ủoù cao laứ phaỷi ủaùt ủửụùc ủaàứy ủuỷ nhửừng yeõu caàu , noọi dung neõu treõn vaứ nhửừng ủieàu kieọn cuù theồ neõu ụỷ phaàn dửụựi. ẹoàng thụứi , phaỷi coự mửực ủoọ toỏi thieồu caàn thieỏt cụ baỷn baỷo ủaỷm ủửụùc sửù oồn ủũnh kinh teỏ – xaừ hoọi vaứ ửựng phoự ủửụùc vụựi moùi baỏt traộc xaỷy ra , baỷo ủaỷm sửù ủoọc laọp tửù chuỷ veà ủửụứng loỏi , chớnh saựch phaựt trieồn cuỷa neàn kinh teỏ. ẹieàu kieọn vaứ giaỷi phaựp chuỷ yeỏu ủeồ baỷo ủaỷm tửù chuỷ veà kinh teỏ trong quaự trỡnh hoọi nhaọp kinh teỏ quoỏc teỏ : Coự ủửụứng loỏi , chớnh saựch ủoọc laọp tửù chuỷ veà phaựt trieồn kinh teỏ – xaừ hoọi , phuứ hụùp vụựi ủieàu kieọn cuù theồ cuỷa nửụực ta vaứ boỏi caỷnh quoỏc teỏ , baỷo ủaỷm ủũnh hửụựng xaừ hoọi chuỷ nghúa trong phaựt trieồn kinh teỏ; keỏt hụùp chaởt cheừ noọi lửùc vaứ ngoaùi lửùc thaứnh nguoàn lửùc toồng hụùp cho phaựt trieồn , trong ủoự noọi lửùc giửừ vai troứ quyeỏt ủũnh ; moọt ủửụứng loỏi ủoỏi ngoaùi vaứ hoaùt ủoọng ủoỏi ngoaùi ủuựng ủaộn, baỷo veọ ủửụùc chuỷ quyeàn quoỏc gia vaứ lụùi ớch daõn toọc , ủoàng thụứi chuỷ ủoọng hoọi nhaọp quoỏc teỏ vaứ ửựng phoự ủửụùc vụựi caực tỡnh huoỏng phửực taùp veà kinh teỏ vaứ chớnh trũ ủoỏi ngoaùi khaực. Coự thửùc lửùc , tieàm lửùc kinh teỏ ủuỷ maùnh : Toaứn boọ neàn saỷn xuaỏt xaừ hoọi khoõng chổ ủaựp ửựng ủửụùc nhu caàu tieõu duứng cuỷa toaứn xaừ hoọi maứ coứn coự phaàn tớch luyừ caàn thieỏt ủeồ thửùc hieọn taựi saỷn xuaỏt mụỷ roọng trong toaứn neàn kinh teỏ . Trong nhửừng naờm chieỏn tranh trửụực ủaõy , cho ủeỏn heỏt thaọp kyỷ 80 , neàn kinh teỏ nửụực ta chửa ủaùt tụựi mửực phaựt trieồn nhử treõn , neõn moọt phaàn quyừ tieõu duứng xaừ hoọi vaứ toaứn boọ auừy tớch luyừ ủeàu phaỷi dửùa vaứo vieọn trụù tửứ phe XHCN. Tửứ thaọp kyỷ 90 ủeỏn nay, neàn kinh teỏ nửụực ta ủaừ baột ủaàu thoaựt khoỷi tỡnh traùng ủoự vaứ ủửụùc caỷi thieọn khaự nhanh , ủeỏn naờm 1999 ủaừ coự mửực tớch luyừ baống khoaỷng 25% GDP , ủaõy laứ mửực trung bỡnh cuỷa moọt nửụực ủang phaựt trieồn hoaởc keựm phaựt trieồn. ẹieàu naứy coự yự nghú quyeỏt ủũnh ủoỏi vụựi khaỷ naờng taùo ra vaứ huy ủoõùng nguoàn voỏn trong nửụực , ủeồ tieỏp nhaọn vaứ phaựt huy hieọu quaỷ nguoàn voỏn beõn ngoaứi . Khoõng coự moọt tyỷ leọ nhaỏt ủũnh voỏn trong nửụực maứ chổ dửùa vaứo nguoàn voỏn nửụực ngoaứi , nhaỏt laứ voỏn vay , thỡ khoự coự theồ coự tửù chuỷ kinh teỏ, vaứ cuừng khoõng theồ phaựt trieồn beàn vửừng ủửụùc. Neàn kinh teỏ coự sửực caùnh tranh cao (bao goàm sửực caùnh tranh cuỷa haứng hoaự, dũch vuù cuừng nhử sửực caùnh tranh cuỷa caực doanh nghieọp vaứ sửực caùnh tranh chung cuỷa toaứn boọ neàn kinh teỏ )dửùa treõn vieọc phaựt huy lụùi theỏ so saựnh veà caực maởt cuỷa ủaỏt nửụực : con ngửụứi , nguoàn nhaõn lửùc , taứi nguyeõn thieõn nhieõn , vũ trớ ủũa lyự , vụựi vieọc vaọn duùng toỏt nhửừng yeỏu toỏ tieỏn boọ khoa hoùc kyừ thuaọt vaứ coõng ngheọ, giaựo duùc – ủaứo taùo , vaờn hoaự , toồ chửực vaứ quaỷn lyự , cụ cheỏ vaứ chớnh saựch .Thửùc teỏ cho thaỏy , trong cuoọc khuỷng hoaỷng kinh teỏ – taứi chớnh khu vửùc vửứa qua , neàn kinh teỏ naứo coự sửực caùnh tranh cao treõn thũ trửụứng caỷ trong nửụực vaứ quoỏc teỏ thỡ neàn kinh teỏ ủoự coự sửực chũu ủửùng cao hụn vaứ haùn cheỏ ủửụùc taực ủoọng cuỷa khuỷng hoaỷng nhieàu nhaỏt . Thửùc teỏ cuừng cho thaỏy , khoõng nhaỏt thieỏt phaỷi laứ moọt neàn kinh teỏ lụựn mụựi ủaùt ủửụùc trỡnh ủoọ caùnh tranh cao , maứ moọt neàn kinh teỏ nhoỷ neỏu bieỏt khai thaực , vaọn duùng , phaựt huy ủeỏn mửực cao nhaỏt caực yeỏu toỏ neõu treõn , ủaởc bieọt laứ yeỏu toỏ con ngửụứi – nguoàn nhaõn lửùc coự chaỏt lửụùng cao , sửù tieỏn boọ khoa hoùc –coõng ngheọ vaứ naờng lửùc quaỷn lyự thỡ vaón coự theồ ủaùt ủửụùc sửực caùnh tranh toỏt . ẹeồ taùo ra ủửụùc sửực caùnh tranh kinh teỏ cuỷa quoỏc gia thỡ caàn hoọi ủuỷ nhieàu yeỏu toỏ trong ủoự ủaởc bieọt quan troùng laứ xaõy dửùng vaứ luoõn luoõn hoaứn chổnh cụ caỏu kinh teỏ hụùp lyự gaộn vụựi cụ caỏu coõng ngheọ tieỏn boọ , gaõy dửùng naờng lửùc noọi sinh caàn thieỏt veà khoa hoùc vaứ coõng ngheọ cuỷa ủaỏt nửụực. Cụ caỏu kinh teỏ hụùp lyự trong ủieàu kieọn cuù theồ cuỷa nửụực ta vaứ trong boỏi caỷnh hoọi nhaọp kinh teỏ quoỏc teỏ laứ moọt cụ caỏu coự khaỷ naờng taùo ra hieọu quaỷ cao , ủaựp ửựng ủửụùc yeõu caàu gia taờng sửực caùnh tranh ; thửùc hieọn taựi saỷn xuaỏt mụỷ roọng , taùo ủửụùc sửù phaựt trieồn nhanh , hieọu quaỷ vaứ beàn vửừng theo ủũnh hửụựng XHCN; giửừ ủửụùc oồn ủũnh kinh teỏ xaừ hoọi . Cụ caỏu kinh teỏ naứy bao goàm cụ caỏu caực ngaứnh vaứ lúnh vửùc kinh teỏ chuỷ yeỏu ; cụ caỏu caực vuứng laừnh thoồ ; cụ caỏu thaứnh phaàn kinh teỏ ; cụ caỏu giửừa kinh teỏ trong nửụực vaứ kinh teỏ coự voỏn ủaàu tử nửụực ngoaứi trong ủoự cụ caỏu caực ngaứnh, lúnh vửùc kinh teỏ chuỷ yeỏu laứ coự vai troứ quan troùng haứng ủaàu . Trong khi hỡnh thaứnh cụ caỏu kinh teỏ hụùp lyự phaỷi xem xeựt hieọu quaỷ toồng hụùp caỷ veà kinh teỏ – xaừ hoọi , moõi trửụứng , an ninh quoỏc phoứng , trong ủoự phaỷi ửu tieõn cho hieọu quaỷ kinh teỏ vỡ khoõng laỏy hieọu quaỷ kinh teỏ laứm goỏc thỡ xeựt veà cụ baỷn vaứ laõu daứi thỡ cuừng khoõng theồ baỷo ủaỷm caực maởt hieọu quaỷ khaực . Baứi hoùc kinh nghieọm cuỷa caực nửụực Chaõu AÙ bũ khuỷng hoaỷng kinh teỏ gaàn ủaõy cho thaỏy , ủeồ thoaựt khoỷi khuỷng hoaỷng thỡ vieọc trửụực tieõn laứ phaỷi cụ caỏu laùi neàn kinh teỏ theo hửụựng coự hieọu quaỷ cao hụn , coự sửực caùnh tranh lụựn hụn. Trong thụứi ủaùi ngaứy nay , lụùi theỏ vaứ sửực caùnh tranh kinh teỏ ,vaứ xeựt cho cuứng , sửù phaựt trieồn cuỷa moọt quoỏc gia , moọt daõn toọc , phaàn lụựn tuyứ thuoọc vaứo khaỷ naờng naộm baột , vaọn duùng vaứ phaựt trieồn ủửụùc khoa hoùc vaứ coõng ngheọ , ủaởc bieọt laứ nhửừng coõng ngheọ hieọn ủaùi , muừi nhoùn . Raỏt ớt nửụực coự khaỷ naờng phaựt trieồn toaứn dieọn khoa hoùc vaứ coõng ngheọ , saựng taùo ra nhửừng coõng ngheọ nguoàn hieọn ủaùi nhaỏt. Song vieọc vaọn duùng nhửừng thaứnh quaỷ cuỷa sửù phaựt trieồn khoa hoùc coõng ngheọ thỡ khoõng loaùi trửứ moọt nửụực naứo , neỏu coự ủửụùc nhửừng ủieàu kieọn caàn thieỏt, trửụực heỏt laứ coự chớnh saựch ủuựng ủaộn vaứ coự ủoọi nguừ caựn boọ khoa hoùc , coõng ngheọ vaứ lao ủoọng kyừ thuaọt maùnh . Trong sửù vaọn duùng ủoự , caàn caỷ sửù saựng taùo ủeồ laứm chuỷ, thớch nghi coõng ngheọ mụựi trong caực ủieàu kieọn cuù theồ . Maởt khaực , ủeồ tieỏn nhanh vaứ ủeồ baỷo ủaỷm sửù giao lửu vaứ hụùp taực bỡnh ủaỳng vụựi caực ủoỏi taực kinh teỏ vaứ coõng ngheọ, ủieàu maỏu choỏt laứ phaỷi coự khaỷ naờng tửù taùo ra coõng ngheọ mụựi cuỷa rieõng mỡnh duứ chổ laứ treõn moọt soỏ lúnh vửùc . Phaỷi coự moọt soỏ yeỏu toỏ vaọt chaỏt caàn thieỏt baỷo ủaỷm an toaứn vaứ ủieàu kieọn cụ baỷn cho sửù phaựt trieồn nhanh , hieọu quaỷ vaứ beàn vửừng cuừng nhử tửù chuỷ veà kinh teỏ trong baỏt cửự tỡnh huoỏng phửực taùp naứo . Vaỏn ủeà lửụng thửùc : nửụực ta daõn soỏ ủoõng (thửự 2 khu vửùc ẹoõng Nam AÙ, thửự 13 treõn theỏ giụựi) , gaàn 80% daõn cử soỏng ụỷ noõng thoõn vaứ chuỷ yeỏu laứ dửùa vaứo saỷn xuaỏt noõng nghieọp . Do ủoự , ủeồ ủaỷm baỷo an ninh lửụng thửùc caỷ veà soỏ lửụùng , chaỏt lửụùng vaứ cụ caỏu , trong phaùm vi caỷ nửụực vaứ treõn tửứng vuứng lụựn coự yự nghúa ủaởc bieọt quan troùng vaứ laõu daứi ủeồ giửừ vửừng oồn ủũnh kinh teỏ – xaừ hoọi vaứ taùo tieàn ủeà ủaồy maùnh coõng nghieọp hoaự , hieọn ủaùi hoaự . An ninh lửụng thửùc khoõng coự nghúa laứ tửù caỏp tửù tuực trong tửứng ủũa baứn heùp , laứ saỷn xuaỏt lửụng thửùc vụựi baỏt cửự giaự naứo maứ khoõng tớnh ủeỏn hieọu quaỷ so saựnh , maứ laứ phaỷi laứm toỏt vieọc ủieàu chuyeồn lửụng thửùc giửừa caực vuứng vaứ coự dửù trửừ quoỏc gia ủaày ủuỷ veà lửụng thửùc . Caàn coự quy hoaùch veà sửỷ duùng ủaỏt cho saỷn xuaỏt lửụng thửùc vaứ coự chớnh saựch veà giaự lửụng thửùc khuyeỏn khớch vaứ baỷo ủaỷm lụùi ớch cuỷa ngửụứi saỷn xuaỏt. Khoõng theồ ủaởt vaỏn ủeà chổ caàn coự ủuỷ ngoaùi teọ ủeồ mua vaứ nhaọp khaồu lửụng thửùc . Laứm nhử vaọy laứ tửù tửụực boỷ ủi moọt theỏ maùnh kinh teỏ quan troùng , moọt khaỷ naờng hieọn thửùc saỹn coự veà tửù chuỷ kinh teỏ . Vaỏn ủeà naờng lửụùng : duứ sửù phaựt trieồn cuỷa