Giáo án môn Sinh học lớp 9 - Tuần 25, 26

Trường THCS Phan Văn Trị- Giáo án sinh 9- Giáo Viên Ngô Thị Đông CHÖÔNG II.HEÄ SINH THAÙI. Tuaàn 25 Tieát 48 BAØI 47 QUAÀN THEÅ SINH VAÄT Ngaøy s : 7/ 2 /18 Ngaøy d : 8 / 2 /18 I.MUÏC TIEÂU : 1.Kieán thöùc : - HS naém ñöôïc khaùi nieäm : Quaàn theå , bieát caùch nhaän bieát vaø laáy ñöôïc ví duï minh hoaï. - Chæ ra ñöôïc caùc ñaëc tröng cô baûn cuûa quaàn theå . - Giaûi thích ñöôïc yù nghóa thöïc tieãn töø nhöõng ñaëc tröng cuûa quaàn theå . 2.Kó naêng : khaùi quaùt , tö duy logic , hoaït ñoäng nhoùm . 3.Thaùi ñoä : yù thöùc baûo veä thieân nhieân . II./ PHÖÔNG TIEÄN DAÏY HOÏC: GV : Hình 47 HS : Ñoïc tröôùc baøi III./ TIEÁN TRÌNH LEÂN LÔÙP : 1.OÅn ñònh lôùp : 2.Kieåm tra baøi cuõ : ( Không kiểm tra ) 3.Hoaït ñoäng daïy hoïc : Hoaït ñoäng 1 : TÌM HIEÅU QUAÀN THEÅ SINH VAÄT . Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh - GV cho hoïc sinh ñoïc thoâng tin sgk -> hoaøn thaønh baûng 47.1 - GV söûa ñaùp aùn ñuùng vaø yeâu caàu hoïc sinh cho bieát : döïa vaøo daáu hieäu naøo ñeå nhaän bieát 1 quaàn theå ? - GV neâu caâu hoûi : ? Moät ñaøn gaø maùi , chaäu caù cheùp , toå ong .. .Ñaâu laø quaàn theå ? vì sao. ? Vaäy quaàn theå laø gì ?Cho ví duï - GV noùi theâm : Nhaän bieát quaàn theå caàn ñeå yù caû daáu hieäu beân ngoaøi vaø daáu hieäu beân trong . - HS hoaït ñoäng ñoäc laäp . - 1 vaøi hoïc sinh ñoïc keát quaû -> Lôùp boå sung - 1 vaøi hoïc sinh ñoïc keát quaû -> Lôùp nhaän xeùt , boå sung -> Töï ruùt ra keát luaän . Tieåu keát -Quaàn theå sinh vaät : Laø taäp hôïp nhöõng caù theå cuøng loaøi , sinh soáng trong moät khoâng gian nhaát ñònh , ôû moät thôøi ñieåm nhaát ñònh , coù khaû naêng sinh saûn taïo theá heä môùi . Hoaït ñoäng II : TÌM HIEÅU NHÖÕNG ÑAËC TRÖNG CÔ BAÛN CUÛA QUAÀN THEÅ . Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh - GV giôùi thieäu chung veà 3 ñaëc tröng cuûa quaàn theå - GV neâu caâu hoûi : ? Em hieåu theá naøo laø tæ leä giôùi tính ? Tæ leä giôùi tính phuï thuoäc nhöõng yeáu toá naøo ? Tæ leä giôùi tính aûnh höôûng tôùi quaàn theå nhö theá naøo ? Trong chaên nuoâi ngöôøi ta aùp duïng tæ leä naøy nhö theá naøo . - GV höôùng daãn hoïc sinh nghieân cöùu baûng 47.2 ; 47.3 vaø hình 47 sgk -> Thaûo luaän : ? So saùnh tæ leä sinh , soá löôïng caù theå cuûa quaàn theå ôû hình 47 . ? Nhoùm tuoåi coù yù nghóa gì . - GV yeâu caàu HS nghieân cöùu muïc 3 -> Traû lôøi : ? Theá naøo laø maät ñoä quaàn theå ?VD veà maät ñoä caây caø pheâ ? Nhöõng yeáu toá naøo aûnh höôûng ñeán maät ñoä quaàn theå ? Trong saûn xuaát noâng nghieäp caàn coù bieän phaùp gì ñeå giöõ maät ñoä thích hôïp . - GV môû roäng : Trong caùc ñaëc tröng treân , maät ñoä laø ñaëc tröng cô baûn nhaát vì noù quyeát ñònh caùc ñaëc tröng khaùc . - HS laàn löôït traû lôøi -> Lôùp nhaän xeùt boå sung . Neâu ñöôïc + Tæ leä ñöïc/caùi + Ñaëc dieåm DT loaøi , MT + Ñaûm baûo hieäu quaû sinh saûn cuûa quaàn theå . + Ñieàu chænh tæ leä ñöïc – caùi ôû töøng loaøi . - Caùc nhoùm thaûo luaän , thoáng nhaát yù kieán Neâu ñöôïc + Hình A : tæ leä sinh cao , soá löôïng caù theå taêng + Hình B : tæ leä sinh vaø soá löôïng caù theå oån ñònh . + Hình C : tæ leä sinh thaáp , soá löôïng caù theå giaûm . + Lieân quan ñeán soá löôïng caù theå , söï toàn taïi cuûa quaàn theå ( phaûn aùnh traïng thaùi cuûa quaàn theå) - 1 vaøi hoïc sinh laàn löôït traû lôøi Neâu ñöôïc +Soá löôïng hay khoái löôïng trong ñôn vò dieän tích hay theå tích .1000 caây/ha + Muøa , naêm , chu kì soáng .v.v. + Nuoâi troàng phuø hôïp dieän tích , theå tích , tæa thöa , taùch ñaøn Tieåu keát -Tæ leä giôùi tính : ñaûm baûo hieäu quaû sinh saûn , toác ñoä phaùt trieån cuûa quaàn theå -Thaønh phaàn nhoùm tuoåi : lieân quan ñeán soá löôïng vaø söï toàn taïi cuûa quaàn theå -Maät ñoä quaàn theå : phuï thuoäc vaøo chu kì soáng , thöùc aên , thôøi tieát , khí haäu Hoaït ñoäng 3 : TÌM HIEÅU AÛNH HÖÔÛNG CUÛA MOÂI TRÖÔØNG TÔÙI QUAÀN THEÅ SINH VAÄT . Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh - GV yeâu caàu hoïc sinh nghieân cöùu muïc III -> Traû lôøi caâu hoûi q trang 141 - GV neâu caâu hoûi : ? Caùc yeáu toá cuûa moâi tröôøng aûnh höôûng ñeán ñaëc ñieåm naøo cuûa quaàn theå - 1 vaøi hoïc sinh traû lôøi baøi taäp -> Lôùp nhaän xeùt boå sung - Hoïc sinh laàn löôït traû lôøi -> Neâu ñöôïc + Soá löôïng caù theå Tieåu keát - Moâi tröôøng ( Caùc NTST ) aûnh höôûng tôùi soá löôïng caù theå trong quaàn theå . - Maät ñoä quaàn theå luoân ñöôïc ñieàu chænh ôû möùc caân baèng ( Khi ñieàu kieän soáng thuaän lôïi -> soá löôïng taêng . Neáu taêng quaù cao -> thieáu thöùc aên , nôi ôû , phaùt sinh beänh taät -> nhieàu caù theå cheát => Quaàn ñöôïc ñieàu chænh veà möùc caân baèng . 4.Cuûng coá : ? Quaàn theå laø gì ? Cho ví duï . ? Caùc quaàn theå ôû baûng 47.3 öùng vôùi thaùp tuoåi naøo ôû hình 47 . 5.Daën doø : - Hoïc baøi , nghieân cöùu baøi tieáp theo . Trường THCS Phan Văn Trị- Giáo án sinh 9- Giáo Viên Ngô Thị Đông Trường THCS Phan Văn Trị- Giáo án sinh 9- Giáo Viên Ngô Thị Đông Tuaàn 26 Tieát 49 BAØI 47 QUAÀN THEÅ NGÖÔØI Ngaøy soaïn : 26 / 02 /17 Ngaøy daïy : 27 / 02 /17 I. Muïc Tieâu : 1. Kieán thöùc : - Hoïc sinh trình baøy ñöôïc 1 soá ñaëc ñieåm cô baûn cuûa quaàn theå ngöôøi lieân quan ñeán vaán ñeà daân soá . - Töø ñoù thay ñoåi nhaän thöùc veà daân soá vaø phaùt trieån xaõ hoäi . - Giuùp caùc em hieåu bieát sau naøy cuøng vôùi moïi ngöôøi thöïc hieän toât phaùp leänh daân soá . 2. Kyõ naêng : Reøn kyõ naêng quan saùt , khaùi quaùt , lieân heä thöïc teá . 3. Thaùi ñoä : Coù nhaän thöùc toát veà daân soá,chaát löôïng cuoäc soáng . II./ PHÖÔNG TIEÄN DAÏY HOÏC: - GV :Tranh 48 - HS : baûng 48.1 , 48.2 . III./ TIEÁN TRÌNH LEÂN LÔÙP : 1.OÅn ñònh lôùp : Quaàn theå laø gì ?Cho ví duï ? 2.Kieåm tra baøi cuõ : 3.Hoaït ñoäng daïy hoïc : Hoïat ñoäng 1: Tìm Hieåu Söï Khaùc Nhau Giöõa Quaàn Theå Ngöôøi Vôùi Caùc Quaàn Theå Sinh Vaät Khaùc . Hoïat ñoäng cuûa giaùo vieân Hoïat ñoäng cuûa hoïc sinh - Yeâu caàu thaûo luaän nhoùm hoøan thaønh baûng 48.1. - Giaùo vieân thoâng baùo ñaùp aùn ñuùng . - GV Neâu tieáp caâu hoûi : ? Taïi sao coù söï khaùc nhau ñoù ? Söï khaùc nhau ñoù noùi leân ñieàu gì - GV giaûi thích theâm : söï tranh giaønh ngoâi thöù ôû ñoäng vaät khaùc vôùi phaùp luaät cuûa con ngöôøi . - HS hoaït ñoäng ñoâc laäp , vaän duïng kieán thöùc cuûa baøi tröôùc hoøan thaønh baøi taäp . - 1 vaøi hoïc sinh traû lôøi -> Lôùp nhaän xeùt , boå sung . - 1 vaøi hoïc sinh traû lôøi -> Lôùp nhaän xeùt , boå sung . Neâu ñöôïc + Con ngöôøi coù lao ñoäng , tö duy -> töï ñieàu chænh . + Bieåu hieän söï tieán hoùa vaø hoøan thieän trong quaàn theå ngöôøi Tieåu keát - Quaàn theå ngöôøi coù caùc ñaëc ñieåm sinh hoïc gioáng quaàn theå sinh vaät khaùc . Ngoaøi ra Quaàn theå ngöôøi coù nhöõng ñaëc tröng khaùc vôùi quaàn theå sinh vaät khaùc ñoù laø nhöõng ñaëc tröng : Kinh teá , xaõ hoäi , hoân nhaân - Con ngöôøi coù lao ñoäng , tö duy , coù khaû naêng ñieàu chænh caùc ñaëc ñieåm sinh thaùi trong quaàn theå , ñoàng thôøi caûi taïo thieân nhieân . Hoïat ñoäng 2 : Tìm Hieåu Ñaëc Tröng Veà Thaønh Phaàn Nhoùm Tuoåi Cuûa Moãi Quaàn Theå Ngöôøi . Hoïat ñoäng cuûa giaùo vieân Hoïat ñoäng cuûa hoïc sinh - Yeâu caàu nghieân cöùu thoâng tin muïc II -> Traû lôøi caâu hoûi : ? Trong quaàn theå ngöôøi , nhoùm tuoåi ñöôïc phaân chia nhö theá naøo ? Taïi sao ñaëc tröng veà nhoùm tuoåi trong quaàn theå ngöôøi coù vai troø quan troïng - Cho nghieân cöùu H.48 ->Thaûo luaän nhoùm : ? Trong 3 daïng thaùp , thaùp naøo coù bieåu hieän ôû baûng 48.2. ? Haõy cho bieát theá naøo laø nöôùc coù daïng thaùp daân soá giaø vaø nöôùc coù daïng thaùp daân soá treû - GV thoâng qua ñaùp aùn ñuùng . - GV lieân heä : ? Vieäc nghieân cöùu thaùp tuoåi ôû quaàn theå ngöôøi coù yù nghóa nhö theá naøo - Giaùo vieân boå sung choát kieán thöùc ñuùng . - Hoïc sinh nghieân cöùu thoâng tin muïc II -> Traû lôøi. Neâu ñöôïc + 3 nhoùm tuoåi + Vì lieân quan ñeán tæ leä sinh , töû , nguoàn nhaân löïc . - Hoïc sinh nghieân cöùu H.48. - Thaûo luaän nhoùm thoáng nhaát - ñaïi dieän 2 -3 nhoùm trình baøy keát quaû, caùc nhoùm boå sung . Neâu ñöôïc + 1 ab , 2a , 3ab , 4c , 5ab , 6c . + Thaùp treû : Tæ leä sinh nhieàu , töû ôû ngöôøi treû cao + Thaùp giaø : Tæ leä sinh ít , tæ leä ngöôøi giaø nhieàu . - HS coù theå neâu :" Ñeå coù keá hoïaïch ñieàu chænh möùc taêng , giaûm daân soá . Tieåu keát - Quaàn theå ngöôøi goàm 3 nhoùm tuoåi : + Nhoùm tuoåi tröôùc sinh saûn : sô sinh - < 15 tuoåi + Nhoùm tuoåi lao ñoäng vaø sinh saûn : 15 - 64 + Nhoùm tuoåi heát lao ñoäng naëng : > 64 tuoåi - Thaùp daân soá :( thaùp tuoåi ) bieåu hieän ñaëc tröng daân soá cuûa moãi nöôùc . Hoïat ñoäng 3: Tìm Hieåu Söï Taêng Tröôûng Daân Soá Vaø Phaùt Trieån Xaõ Hoäi . Hoïat ñoäng cuûa giaùo vieân Hoïat ñoäng cuûa hoïc sinh - GV neâu vaán ñeà : ? Em hieåu theá naøo laø taêng daân soá tự nhiên. - Cho hoïc sinh laøm baøi taäp q trang 144 . - GV neâu tieáp caâu hoûi : ? Phaùt trieån daân soá hôïp lí coù lieân quan nhö theá naøo ñeán chaát löôïng cuoäc soáng - Giaùo vieân choát kieán thöùc -> Lieân heä : ? Vieät Nam ñaõ coù nhöõng bieän phaùp gì ñeå giaûm söï gia taêng daân soá vaø naâng cao chaát löôïng cuoäc soáng - Nghieân cöùu thoâng tin neâu :" Laø keát quaû soá ngöôøi sinh ra nhieàu hôn soá ngöôøi töû vong . - Hoïc sinh laøm baøi taäp neâu ñöôïc yù :a, b, c,d,e,f,g. - 1 vaøi hoïc sinh traû lôøi -> lôùp boå sung . - Hoïc sinh söû duïng tö lieäu söu taàm neâu : + Thöïc hieän phaùp leänh daân soá . + Tuyeân truyeàn : aùp phích , tôø rôi , thoâng tin ñaïi chuùng + Giaùo duïc sinh saûn vò thaønh nieân . Tieåu keát - Taêng daân soá töï nhieân laø keát quaû cuûa soá ngöôøi sinh ra nhieàu hôn soá ngöôøi töû vong . - Phaùt trieån daân soá hôïp lí taïo ñöôïc söï haøi hoøa giöõa kinh teá vaø xaõ hoäi ñaûm baûo chaát löôïng cuoäc soáng cho moãi caù nhaân , gia ñình vaø xaõ hoäi . 4.Cuûng coá : Em haõy trình baøy hieåu bieát cuûa mình veà quaàn theå ngöôøi , daân soá vaø phaùt trieån xaõ hoäi.? 5. Daën doø : Hoïc baøi traû lôøi caâu hoûi sgk -Ñoïc muïc “Em coù bieát “. Trường THCS Phan Văn Trị- Giáo án sinh 9- Giáo Viên Ngô Thị Đông Trường TH- THCS Nguyễn Bỉnh Khiêm- Giáo án sinh 9- Giáo Viên Ngô Thị Đông