Giáo án môn Vật lý Lớp 9 - Bài 53: Sự phân tích ánh sáng trắng

SỰ PHÂN TÍCH ÁNH SÁNG TRẮNG I MỤC TIÊU 1. Kiến thức :  Phát biểu được khẳng định : Trong chùm sáng trắng có chứa nhiều chùm sáng màu khác nhau.  Trình bày và phân tích được thí nghiệm phân tích ánh sáng trắng bằng lăng kính để rút ra kết luận : trong chùm sáng trắng có chứa nhiều chùm sáng màu.  Trình bày và phân tích được thí nghiệm phân tích ánh sáng trắng bằng đĩa CD để rút ra được kết luận về sự phân tích ánh sáng trắng. 2. Kĩ năng :  Kĩ năng phân tích hiện tượng phân ánh sáng trắng và ánh sáng màu qua thí nghiệm.  Vận dụng kiến thức thu thập được giải thích các hiện tượng ánh sáng màu như cầu vồng, bong bóng xà phòng ... dưới ánh trăng. 3. Thái độ :  Cẩn thận, nghiêm túc. II. CHUẨN BỊ : Đối với mỗi nhóm HS :  1 lăng kính tam giác đều.  1 màn chắn trên có khoét 1 khe hẹp.  1 bộ tấm lọc màu đỏ, màu xanh, nửa đỏ, nửa xanh.  1 đĩa CD. III. PHƯƠNG PHÁP: Thuyết trình, vấn đáp, hoạt động nhóm IV. TIẾN TRÌNH BÀI GIẢNG: A, ổn định tổ chức: 9A: 9B: B, Kiểm tra: HS1 : Chữa bài tập 52 . 2 và 52 . 5 HS2 : Chữa bài tập 52 . 4 C. Bài mới: Hoạt động của giáo viên và học sinh Ghi bảng Hoạt động 1 Tạo tình huống C1 : Như SGK. C2 : Có hình ảnh màu sắc rất lung linh, đó là cầu vồng, bong bóng xà phòng dưới ánh sáng màu. Vậy tại sao lại có nhièu sắc ở các vật đó. Hoạt động 2 : Tìm hiểu việc phân tích một chùm sáng trắng bằng lăng kính. – Yêu cầu HS đọc tài liệu để tìm hiểu lăng kính là gì ? – GV có thể thông báo thêm lăng kính là 1 khối trong suốt và có 3 gờ. – GV yêu cầu HS làm thí nghiệm, quan sát hiện tượng. 1. Thí nghiệm : HS đọc tài liệu, trả lời và ghi vở . Các hoạt động cá nhân. Lăng kính là 1 khối trong suốt có 3 gờ song song. Thí nghiệm 1 : – HS làm thí nghiệm (hoạt động nhóm) – Kết quả : Quan sát phía sau TK thấy 1 – GV yêu cầu các nhóm trình bày kết quả thí nghiệm, Nếu nhóm nào HS không thực hiện được  GV trợ giúp. – Yêu cầu HS trả lời câu C1. – Sau khi HS trả lời sau, GV giới thiệu hình ảnh quan sát đựoc chụp ở (3) cuối SGK. Hoạt động nhóm thí nghiệm 2 – GV yêu cầu HS nêu hiện tượng, GV chuẩn lại kiến thức. HS có nhận xét gì ? Yêu cầu HS trả lời C3, C4 dải ánh sáng nhiều màu. C1 : Dải màu từ đỏ, da cam, vàng, lục, lam, chàm, tím. Thí nghiệm 2 HS làm thí nghiệm theo yêu cầu. – Thấm tấm lọc đỏ – Thấm tấm lọc xanh – Thấm tấm lọc đỏ và xanh HS nêu hiện tượng và ghi lại kết quả : Phía sau lăng kính vẫn thấy màu đỏ hoặc xanh ; Nhận xét : ánh sáng màu qua lăng kính –Yêu cầu 3 HS rút ra kết luận. Hoạt động 3 : Tìm hiểu sự phân tích một chùm ánh sáng trắng bằng sự phản xạ trên đĩa CD – Yêu cầu HS làm thí nghiệm và trả lời C5 Trả lời C6 vẫn giữ nguyên màu đó. HS trao đổi, thống nhất và ghi vở : C3 : ý 2. C4 : ánh sáng trắng qua lăng kính được phân tích thành dải màu  phân tích ánh sáng trắng bằng lăng kính. 3. Kết luận : Ghi vở HS lần lượt phát biểu trao đổi thống nhất và ghi vở. Thí nghiệm C5 : Trên đĩa CD có nhiều dải màu từ đỏ đến tím. C6 : – Ánh sáng chiếu tới đĩa CD là ánh sáng trắng – Ánh sáng từ đĩa CD đến mắt ta là ánh HS kết luận về hiện tượng gì trong bài Gọi 3 HS trả lời. Hoạt động IV : Vận dụng – Yêu cầu HS trả lời C7 – Yêu cầu HS làm C8 Chú ý thí nghiệm đòi hỏi HS phải khéo léo. GV gợi ý cho HS thấy : Giữa kính và nước tạo thành gờ của lăng kính HS nêu thêm một vài hiện tượng về sự phân tích ánh sáng màu (đỏ  tím) – Ánh sáng qua đĩa CD  phản xạ lại là những chùm ánh sáng màu  thí nghiệm 3 cũng là thí nghiệm phân tích ánh sáng trắng III. Kết luận: SGK IV. Vận dụng C7 : Không thể coi cách dùng tấm lọc màu như cách phân tích ánh sáng trắng thành ánh sáng màu C8 : HS làm thí nghiệm nêu kết quả C9 Bong bóng xà phòng, váng dầu .... sáng trắng. – Yêu cầu HS tổng hợp kiến thức trong bài (2 HS) D. Củng cố : Cho HS đọc ghi nhớ Có mấy cách để phân tích ánh sáng trắng ? E. Hướng dẫn về nhà – Quan sát hiện tượng ánh sáng qua bể cá đựng nước trắng – Làm bài tập 53 – 54.1  53, 54.4.