Giáo án Sinh học Lớp 11 - Bài 46: Cơ chế điều hòa sinh sản

1 CƠ CHẾ ĐIỀU HA SINH SẢN I. MỤC TIÍU BĂI HỌC 1. Kiến thức: - Trnh băy tâc động của mi trường, tâc động của hoocmon đến cơ chế điều ha sinh sản. 2. Kỷ năng: - Giải thch được sơ đồ điều ha sinh tinhvă sơ đồ điều ha tạo trứng. 3. Thái độ: - Nắm được cơ sở khoa học của biện phâp trânh thai. II. PHƯƠNG PHÁP VÀ THIẾT BỊ DẠY HỌC 1. Phương pháp tổ chức dạy học. - Sử dụng câc hnh, câc cđu hỏi trong SGK, dng phương phâp vấn đáp tm ti hoặc cho học sinh thảo luận nhm, từ đó HS tự rt ra kiến thức. 2. Thiết bị dạy học. - Tranh vẽ, sơ đồ SGK. 2 III. TIẾN TRNH TỔ CHỨC BĂI HỌC - Phần mở băi: Qua câc băi học trước. “ Em hêy cho biết câc tâc động đến điều ha sinh sản” - Kiến thức băi học. Hoạt động của GV Hoạt động của HS 1. Tác động của môi trường - Nghiín cứu những TN dưới đây rồi rt ra nhận xĩt về sự sinh sản của ĐV phụ thuộc văo những yếu tố năo của mi trường? TN1: - Hai đàn câ cng loăi câ chĩp, nui trong 2 bể với điều kiện sống như nhau, chỉ khâc nhau về chế độ chiếu sâng: + Bể 1: chế độ chiếu sâng bnh thường + Bể 2: chế độ chiếu sâng: bng tối KQ sau 1 thời gian kỳ sinh sản chỉ c đàn câ trong bể 1 đẻ. 3 Nhận xĩt kết luận: Sự sinh sản ở động vật phụ thuộc văo những yếu tố của mi trường: ânh sâng, nhiệt độ. TN 2: Câ R phi gốc xch đạo. t0 trung bnh = 300C đẻ 11 lứa/ năm t0 trung bnh = 16 - 180C ngừng đẻ. TN3: Cc đẻ rộ trong thâng 4 Khối lượng hai buồng trứng giảm. Sau đó nếu được ăn đầy đủ thâng 10, 2 buồng trứng mới được phục hồi khối lượng c khả năng sinh đẻ. 2. Tác động của Hoocmon Quan sât hnh 46.1 SGK Hoocmon Tâc động SS-Đv bậc cao. Tuyến yín Hoocmon FSH + LH. 4 + Quan sât sơ đồ điều ha tạo trứng, hêy giải thch tại sao sự điều ha tạo trứng được thực hiện theo cơ chế ngược? Ktsd 1.1. Đối với con cái - FSH kch thch sự phât triển của bao noên. LH bao noên chn gđy rụng trứng tạo thể văng KT thể văng tiít ra Hoocmon Progesteron. - Quâ trnh điều ha, tạo trứng. VD người: VNG DƯỚI ĐỒI GnRH TUYẾN YÍN FSH Thể văng LH 5 + Dựa văo sơ đồ điều ha tạo trứng, để trânh thụ thai c thể c những biện Noên băo BUỒNG TRỨNG Noên sơ cấp Ơstrogen Progesteron Vng dưới đồi GnRH (nhđn tố gđy ức chế tiết FSH) KT thy trước tuyến yín FSH + LH gđy hưng phấn lăm noên chn sự phât triển thể văng. Buồng trứng c tâc động ngược trở lại Ơstrogen + Progesteron. Câc chất năy tiết ra với số lượng ở mức tối đa tâc động ngược lại lín tuyến yín + vng dưới đồi ức chế tiết ra FSH + LH. 6 phâp năo? Hoocmon tự nhiín: Nhanh chng phđn hủy. Hoocmon tổng hợp: phđn hủy chậm (do khâc về cấu trc phđn tử). + Quan sât sơ đồ điều ha sinh tinh, hêy giải thch tại sao sự điều ha sinh tinh được thực hiện theo cơ chế ngược? - Nếu trứng khng thụ tinh thể văng teo + thoâi ha vng dưới đồi KT tuyến yín tiết ra FSH + LH chu kỳ mới được phât động trở lại hnh thănh nang noên mới. - Dựa văo sơ đồ: Progesteron ức chế câc tâc nhđn dưới đồi ức chế tiết FSH + LH ức chế rụng trứng. Thuốc chống thụ thai: uống văo giữa thời gian chu kỳ kinh nguyệt. Progesteron + Ơstrogen (TH) ức chế rụng trứng. Biện phâp trânh thai khâc. Dng bao cao su, xuất tinh ngoăi đm đạo, vng trânh thai, 2.2 . Đối với con đực FSH KT ống sinh tinh tinh trng 7 IV. CỦNG CỐ - Dng sơ đồ vă hnh vẽ SGK để cũng cố băi học. V. KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ Cđu 5: Cơ sở khoa học của câc biện phâp trânh thai: - Uống thuốc trânh thai dựa văo cơ chế điều ha tạo trứng vă rụng trứng. Thuốc trânh thai c tâc dụng ức chế tuyến yín tiết FSH + LH. - Biện phâp trânh thai khâc Dng bao cao su, xuất tinh ngoăi đm đạo, vng trânh thailă để ngăn trở sự gặp gỡ giữa tinh trng vă trứng. LH tế băo kẽ tiết hoocmon testosteron. Khi LH gđy hưng phấn tế băo kẽ tiết hoocmon testosteron, tâc động ngược lại lín tuyến yín. + Ức chế tiết ra LH. Cn Inhibin ức chế tiết ra FSH. 8 Tiết : 47 Ngày soạn: 4/4