Bài giảng Dịch tễ học nhóm bệnh truyền nhiễm đường tiêu hóa

Gv. Hoàng Thị Phương Trang Trường Đại học Công nghệ Đồng Nai 01278792929 phuongtrang.qb@gmail.com DỊCH TỄ HỌC NHÓM BỆNH TRUYỀN NHIỄM ĐƯỜNG TIÊU HÓA 5/15/2015 Dịch tễ học bệnh truyền nhiễm qua đường tiêu hóa 1 Gv. Hoàng Thị Phương Trang Trường Đại học Công nghệ Đồng Nai 01278792929 phuongtrang.qb@gmail.com 5/15/2015 Dịch tễ học bệnh truyền nhiễm qua đường tiêu hóa 2 BỆNH TRUYỀN NHIỄM QUA ĐƯỜNG TIÊU HÓA Bại liệt Lỵ Tả Thương hàn Gv. Hoàng Thị Phương Trang Trường Đại học Công nghệ Đồng Nai 01278792929 phuongtrang.qb@gmail.com • Trình bày được tác nhân gây bệnh. • Mô tả được quá trình dịch. • Trình bày được các đặc điểm dịch tễ. • Trình bày được các biện pháp phòng chống dịch. MỤC TIÊU 5/15/2015 Dịch tễ học bệnh truyền nhiễm qua đường tiêu hóa 3 Gv. Hoàng Thị Phương Trang Trường Đại học Công nghệ Đồng Nai 01278792929 phuongtrang.qb@gmail.com I. TÁC NHÂN GÂY BỆNH • Vi khuẩn Campylobacter Escherichia coli (E.coli) Salmonella Shigella Tả Staphylococcus aureus (tụ cầu) Clostridium botulinum 5/15/2015 Dịch tễ học bệnh truyền nhiễm qua đường tiêu hóa 4 Gv. Hoàng Thị Phương Trang Trường Đại học Công nghệ Đồng Nai 01278792929 phuongtrang.qb@gmail.com 5/15/2015 Dịch tễ học bệnh truyền nhiễm qua đường tiêu hóa 5 Salmonella Gv. Hoàng Thị Phương Trang Trường Đại học Công nghệ Đồng Nai 01278792929 phuongtrang.qb@gmail.com 5/15/2015 Dịch tễ học bệnh truyền nhiễm qua đường tiêu hóa 6 Shigella Gv. Hoàng Thị Phương Trang Trường Đại học Công nghệ Đồng Nai 01278792929 phuongtrang.qb@gmail.com 5/15/2015 Dịch tễ học bệnh truyền nhiễm qua đường tiêu hóa 7 Escherichia coli (E.coli) Gv. Hoàng Thị Phương Trang Trường Đại học Công nghệ Đồng Nai 01278792929 phuongtrang.qb@gmail.com • Virus • Ký sinh trùng I. TÁC NHÂN GÂY BỆNH Rotavirus Virus Norwalk Bại liệt Viêm gan A Protozoa Giardia lamblia Candida 5/15/2015 Dịch tễ học bệnh truyền nhiễm qua đường tiêu hóa 8 Gv. Hoàng Thị Phương Trang Trường Đại học Công nghệ Đồng Nai 01278792929 phuongtrang.qb@gmail.com 5/15/2015 Dịch tễ học bệnh truyền nhiễm qua đường tiêu hóa 9 Rotavirus Gv. Hoàng Thị Phương Trang Trường Đại học Công nghệ Đồng Nai 01278792929 phuongtrang.qb@gmail.com 5/15/2015 Dịch tễ học bệnh truyền nhiễm qua đường tiêu hóa 10 Candida Gv. Hoàng Thị Phương Trang Trường Đại học Công nghệ Đồng Nai 01278792929 phuongtrang.qb@gmail.com 2.1. Căn cứ vào nguồn truyền nhiễm 2. PHÂN NHÓM BỆNH TRUYỀN NHIỄM ĐƯỜNG TIÊU HÓA Người Người - Thương hàn, phó thương hàn - Lỵ trực khuẩn, lỵ amibe - Dịch tả - Bại liệt - Viêm gan A 5/15/2015 Dịch tễ học bệnh truyền nhiễm qua đường tiêu hóa 11 Gv. Hoàng Thị Phương Trang Trường Đại học Công nghệ Đồng Nai 01278792929 phuongtrang.qb@gmail.com 2.1. Căn cứ vào nguồn truyền nhiễm Động vật Người - Sốt làn sóng (bệnh do Brucella) - Giun sán (có những vật chủ ngoài con người) 2. PHÂN NHÓM BỆNH TRUYỀN NHIỄM ĐƯỜNG TIÊU HÓA 5/15/2015 Dịch tễ học bệnh truyền nhiễm qua đường tiêu hóa 12 Gv. Hoàng Thị Phương Trang Trường Đại học Công nghệ Đồng Nai 01278792929 phuongtrang.qb@gmail.com 5/15/2015 Dịch tễ học bệnh truyền nhiễm qua đường tiêu hóa 13 Brucella) Gv. Hoàng Thị Phương Trang Trường Đại học Công nghệ Đồng Nai 01278792929 phuongtrang.qb@gmail.com 2.2. Căn cứ vào vị trí cảm nhiễm Nhóm 1 Tác nhân gây bệnh khu trú ở ruột Nhóm 2 Tác nhân gây bệnh lan tràn ra ngoài ruột Nhóm 3 VSV có thể vào máu và gây nhiễm khuẩn Nhóm 4 Nhiễm độc do thức ăn - Tả - Lỵ trực khuẩn - Lỵ amibe Thương hàn Sốt làn sóng E.Coli 2. PHÂN NHÓM BỆNH TRUYỀN NHIỄM ĐƯỜNG TIÊU HÓA Gv. Hoàng Thị Phương Trang Trường Đại học Công nghệ Đồng Nai 01278792929 phuongtrang.qb@gmail.com 3. QUÁ TRÌNH DỊCH 3.1. Nguồn truyền nhiễm * Bệnh truyền từ người - người Người bệnh - Không làm lây cho những người xung quanh trong thời kì ủ bệnh. - Có khả năng lây bệnh từ giai đoạn khởi phát và kéo dài suốt giai đoạn toàn phát. 5/15/2015 Dịch tễ học bệnh truyền nhiễm qua đường tiêu hóa 15 Gv. Hoàng Thị Phương Trang Trường Đại học Công nghệ Đồng Nai 01278792929 phuongtrang.qb@gmail.com Người khỏi bệnh mang mầm bệnh - Sau khi khỏi bệnh đều có tính trạng người khỏi mang mầm bệnh. - Bệnh thương hàn, tả, lỵ trực khuẩn, bại liệt. • Người lành mang mầm bệnh - Số lượng lớn hơn nhiều so với người bệnh thể điển hình. - Là nguồn truyền nhiễm rất quan trọng 5/15/2015 Dịch tễ học bệnh truyền nhiễm qua đường tiêu hóa 16 3. QUÁ TRÌNH DỊCH Gv. Hoàng Thị Phương Trang Trường Đại học Công nghệ Đồng Nai 01278792929 phuongtrang.qb@gmail.com * Bệnh truyền từ động vật- người - Nguồn truyền nhiễm chủ yếu là động vật ốm. 5/15/2015 Dịch tễ học bệnh truyền nhiễm qua đường tiêu hóa 17 3. QUÁ TRÌNH DỊCH Gv. Hoàng Thị Phương Trang Trường Đại học Công nghệ Đồng Nai 01278792929 phuongtrang.qb@gmail.com Đường truyền nhiễm Phân – Miệng Yếu tố truyền nhiễm - Thực phẩm - Nước - Yếu tố khác (ruồi, tay bẩn, đồ dùng) 5/15/2015 Dịch tễ học bệnh truyền nhiễm qua đường tiêu hóa 18 3. QUÁ TRÌNH DỊCH Gv. Hoàng Thị Phương Trang Trường Đại học Công nghệ Đồng Nai 01278792929 phuongtrang.qb@gmail.com Khối cảm nhiễm Tất cả mọi người Đặc biệt là trẻ em < 5 tuổi 5/15/2015 Dịch tễ học bệnh truyền nhiễm qua đường tiêu hóa 19 3. QUÁ TRÌNH DỊCH Gv. Hoàng Thị Phương Trang Trường Đại học Công nghệ Đồng Nai 01278792929 phuongtrang.qb@gmail.com 4. ĐẶC ĐIỂM DỊCH TỄ • Trên thế giới - Ở các nước nghèo, chưa phát triển - Tỷ lệ mắc bệnh: 1.5 nghìn triệu trẻ < 5 tuổi/năm, khoảng 3 triệu chết. - Trung bình mỗi trẻ mắc tiêu chảy 3 lần/năm. • Ở Việt Nam - Ở vùng nông thôn, ven biển. Đô thị chật chội. 5/15/2015 Dịch tễ học bệnh truyền nhiễm qua đường tiêu hóa 20 Gv. Hoàng Thị Phương Trang Trường Đại học Công nghệ Đồng Nai 01278792929 phuongtrang.qb@gmail.com - Theo mùa - Theo tuổi - Theo điều kiện vệ sinh 5/15/2015 Dịch tễ học bệnh truyền nhiễm qua đường tiêu hóa 21 4. ĐẶC ĐIỂM DỊCH TỄ Gv. Hoàng Thị Phương Trang Trường Đại học Công nghệ Đồng Nai 01278792929 phuongtrang.qb@gmail.com 4.1. Đối với nguồn truyền nhiễm 5/15/2015 Dịch tễ học bệnh truyền nhiễm qua đường tiêu hóa 22 5. PHÒNG CHỐNG DỊCH Chẩn đoán phát hiện sớm Khai báo Cách ly Khử trùng Điều trị Quản lý giám sát Gv. Hoàng Thị Phương Trang Trường Đại học Công nghệ Đồng Nai 01278792929 phuongtrang.qb@gmail.com 4.1. Đối với nguồn truyền nhiễm - Chẩn đoán phát hiện sớm: Bệnh thương hàn: Sốt kéo dài tăng dần, rối loạn tiêu hóa. Bệnh tiêu chảy: Đi cầu > 3 lần/ngày; phân sống, lỏng, tóe nước; có sốt, nôn. Bệnh lỵ amip: Đau mót rặn, phân có nhầy lẫn máu mũ. 5/15/2015 Dịch tễ học bệnh truyền nhiễm qua đường tiêu hóa 23 5. PHÒNG CHỐNG DỊCH Gv. Hoàng Thị Phương Trang Trường Đại học Công nghệ Đồng Nai 01278792929 phuongtrang.qb@gmail.com 4.2. Đối với đường truyền nhiễm 5/15/2015 Dịch tễ học bệnh truyền nhiễm qua đường tiêu hóa 24 5. PHÒNG CHỐNG DỊCH Xử lý phân Cung cấp nước sạch Diệt ruồi Vệ sinh ăn uống Gv. Hoàng Thị Phương Trang Trường Đại học Công nghệ Đồng Nai 01278792929 phuongtrang.qb@gmail.com 4.3. Đối với khối cảm nhiễm - Giáo dục sức khỏe - Biện pháp đặc hiệu - Đối với người tiếp xúc có thể dùng hóa dược để dự phòng 5/15/2015 Dịch tễ học bệnh truyền nhiễm qua đường tiêu hóa 25 5. PHÒNG CHỐNG DỊCH Gv. Hoàng Thị Phương Trang Trường Đại học Công nghệ Đồng Nai 01278792929 phuongtrang.qb@gmail.com 5/15/2015 Dịch tễ học bệnh truyền nhiễm qua đường tiêu hóa 26