Bài giảng Điều dưỡng cơ bản I - Lịch sử điều dưỡng - Vũ Văn Tiến

TRƢỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHỆ ĐỒNG NAI BỘ MÔN GIẢI PHẪU HỌC GV. VŨ VĂN TIẾN GV. VŨ VĂN TIẾN ĐIỀU DƢỠNG CƠ BẢN I LỊCH SỬ ĐIỀU DƢỠNG GV. VŨ VĂN TIẾN MỤC TIÊU BÀI HỌC 1. Trình bày đƣợc các giai đoạn lịch sử của ngành điều dƣỡng thế giới. 2. Trình bày đƣợc các giai đoạn lịch sử của ngành điều dƣỡng Việt Nam 3. Liệt kê đƣợc các chƣơng trình đào tạo điều dƣỡng hiện nay tại VN 4. Tóm tắt đƣợc cuộc đời của bà tổ ngành điều dƣỡng ĐIỀU DƢỠNG CƠ BẢN I GV. VŨ VĂN TIẾN ĐẠI CƢƠNG Lịch sử ngành điều dƣỡng gắn liền với lịch sử phát triển của xã hội loài ngƣời Từ sự chăm sóc thô sơ của các bà mẹ nguyên thủy cho đến giai đoạn phát triển nghề nghiệp hiện nay Sự phát triển đó đƣợc khắc họa cụ thể qua từng thời kỳ phát triển của lịch sử xã hội loài ngƣời và hình thành nên lịch sử của ngành Điều dƣỡng ĐIỀU DƢỠNG CƠ BẢN I GV. VŨ VĂN TIẾN LỊCH SỬ ĐIỀU DƢỠNG THẾ GIỚI TIỀN SỬ TRƢỚC CÔNG NGUYÊN SAU CÔNG NGUYÊN HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN ĐIỀU DƢỠNG HIỆN ĐẠI GV. VŨ VĂN TIẾN THỜI KỲ TIỀN SỬ Bắt nguồn từ việc chăm sóc và bảo vệ đứa con mới lọt lòng của mình để duy trì nòi giống Các phƣơng pháp chữa bệnh, thuốc men còn thô sơ vì vậy chƣa thể giải quyết hết mọi bệnh tật. Trong chăm sóc con ngƣời chủ yếu tin vào sức mạnh của các thần linh. ĐIỀU DƢỠNG CƠ BẢN I GV. VŨ VĂN TIẾN THỜI KỲ TRƢỚC CÔNG NGUYÊN - Các đền miếu đƣợc xây dựng để thờ thần thánh và những nơi này dần dần trở thành những trung tâm điều trị và chăm sóc bệnh nhân  hình thành mối liên kết: Y khoa – Điều dưỡng – Tôn giáo - Chăm sóc giai đoạn này cũng đã bắt đầu xuất hiện sự phân công cụ thể : Nam giới: chuyên chăm sóc bệnh nặng Nữ giới: tuyển chọn làm cô đỡ ĐIỀU DƢỠNG CƠ BẢN I GV. VŨ VĂN TIẾN THỜI KỲ SAU CÔNG NGUYÊN  Giai đoạn thuận lợi Xuất hiện các nhân vật điều dƣỡng Ra đời cuốn sách đầu tiên Y học phát triển tạo cơ hội phát triển nhƣng vẫn chƣa có trƣờng dạy riêng cho ĐD Các tổ chức tôn giáo phát triển chăm sóc  Giai đoạn đen tối  Bình minh trở lại ĐIỀU DƢỠNG CƠ BẢN I GV. VŨ VĂN TIẾN NHỮNG THÀNH TỰU ĐẦU TIÊN ĐƢỢC GHI NHẬN ĐIỀU DƢỠNG CƠ BẢN I PHOEBE (HY LẠP) Ngƣời ĐD tại gia đầu tiên NĂM 60 FABIOLA (LA MÃ) Ngƣời ĐD trƣởng đầu tiên TK THỨ IV TROTULA Cuốn sách đầu tiên ra đời TK XII GV. VŨ VĂN TIẾN GIAI ĐOẠN ĐEN TỐI (Thế kỷ XVI)  Thiếu nhân lực chăm sóc trầm trọng - Bùng nổ dịch bệnh - Tổ chức chăm sóc của tôn giáo bị giải tán  Phụ nữ tầng lớp thấp, phụ nữ phạm tội bị bắt buộc phải làm việc chăm sóc mà không được đào tạo. ĐIỀU DƢỠNG CƠ BẢN I GV. VŨ VĂN TIẾN BÌNH MINH CỦA NGÀNH ĐIỀU DƢỠNG  Bà FLORENCE NIGHTINGALE (1820-1910) đƣợc suy tôn là ngƣời sáng lập nên ngành Điều dƣỡng.  Năm 1860 , bà thành lập trƣờng Điều dƣỡng đầu tiên ở Anh. ĐIỀU DƢỠNG CƠ BẢN I GV. VŨ VĂN TIẾN BÀ TỔ NGÀNH ĐIỀU DƢỠNG ĐIỀU DƢỠNG CƠ BẢN I Florence Nightingale 12/5/1820 – 13/8/1910 GV. VŨ VĂN TIẾN ĐIỀU DƢỠNG CƠ BẢN I BIỂU TƢỢNG CỦA NGÀNH ĐIỀU DƢỠNG - 1899 GV. VŨ VĂN TIẾN HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN ĐIỀU DƢỠNG HIỆN ĐẠI  Nhiều học thuyết điều dưỡng ra đời : - Florence Nightingale : HT cải tạo môi trƣờng. - Virginia Henderson 1960 : nguyên tắc thực hành ĐD. - Abdellah 1960 : HT về CSTD bệnh nhân ĐIỀU DƢỠNG CƠ BẢN I GV. VŨ VĂN TIẾN - Dorothy Orem 1972 : HT về phân cấp chăm sóc. - Quy trình điều dƣỡng : đầu tiên Hall 1955, johnson 1959, Orlando 1961 và Wiedenbach 1963  Được xem là một trong ngành nghề có đầy đủ các học vị : trung học, Đại hoc HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN ĐIỀU DƢỠNG HIỆN ĐẠI ĐIỀU DƢỠNG CƠ BẢN I GV. VŨ VĂN TIẾN LỊCH SỬ ĐIỀU DƢỠNG VIỆT NAM ĐIỀU DƢỠNG CƠ BẢN I TRƢỚC PHÁP THUỘC THỜI PHÁP THUỘC PHÂN CHIA HAI MIỀN SAU NGÀY THỐNG NHẤT ĐẤT NƢỚC GV. VŨ VĂN TIẾN GIAI ĐOẠN TRƢỚC PHÁP THUỘC ĐIỀU DƢỠNG CƠ BẢN I Chăm sóc gắn liền với người phụ nữ trong gia đình GV. VŨ VĂN TIẾN GIAI ĐOẠN THỜI PHÁP THUỘC - 1901: Lớp Nam Y tá đầu tiên ở bệnh viện Chợ Quán. - 18/6/23: Nghị định cho phép mở trƣờng điều dƣỡng bản xứ. - 1937: Lớp Nữ Y tá đầu tiên tại Việt Nam  Chăm sóc mang tính cầm tay chỉ việc  Người chăm sóc bản xứ không được tôn trọng, lương bổng chỉ được xếp ở ngạch hạ đẳng. ĐIỀU DƢỠNG CƠ BẢN I GV. VŨ VĂN TIẾN GIAI ĐOẠN PHÂN CHIA HAI MIỀN ĐIỀU DƢỠNG CƠ BẢN I 1959: Thành lập Trƣờng đào tạo Điều dƣỡng riêng MIỀN NAM  Trong chiến tranh: Đào tạo y tá sơ học  1972: Đào tạo y tá trung học MIỀN BẮC GV. VŨ VĂN TIẾN GIAI ĐOẠN SAU NGÀY THỐNG NHẤT ĐẤT NƢỚC 1. HỆ THỐNG TỔ CHỨC - 1982: Ban hành chức danh Y tá trƣởng - 14/7/90: Thành lập phòng Điều dƣỡng tại các bệnh viện > 150 giƣờng - 1992: Thành lập phòng ĐD tại Vụ điều trị. ĐIỀU DƢỠNG CƠ BẢN I GV. VŨ VĂN TIẾN - 1996: Bổ nhiệm ĐDT sở y tế. - 1990: CP cho phép thành lập Hội Điều dƣỡng - 2008: thành lập phòng ĐD ở tất cả các bệnh viện có giƣờng bệnh GIAI ĐOẠN SAU NGÀY THỐNG NHẤT ĐẤT NƢỚC ĐIỀU DƢỠNG CƠ BẢN I GV. VŨ VĂN TIẾN GIAI ĐOẠN SAU NGÀY THỐNG NHẤT ĐẤT NƢỚC 2. ĐÀO TẠO : - 1985: Đào tạo thí điểm Cử nhân ĐD cao đẳng. Đến 1993 chính thức đƣa vào đào tạo. - Đào tạo Cử nhân ĐD đại học đƣợc mở hầu hết tại các trƣờng Đại học Y khoa trong nƣớc. - Hiên nay đang trên đà “ Cao đẳng hóa “ các trƣờng trung học y tế - 26/2/2004 :Trƣờng Đại học Điều dƣỡng đầu tiên đƣợc thành lập tại Nam Định. ĐIỀU DƢỠNG CƠ BẢN I GV. VŨ VĂN TIẾN HỆ THỐNG ĐÀO TẠO ĐIỀU DƢỠNG TẠI VIỆT NAM HIỆN NAY 1. Điều dƣỡng đa khoa trung học 2. Cử nhân Điều dƣỡng cao đẳng 3. Cử nhân Điều dƣỡng đại học 4. Thạc sĩ Điều dƣỡng: - Đào tạo ở nƣớc ngoài - Đào tạo ở trong nƣớc - (Chƣa có đào tạo điều dƣỡng chuyên khoa một cách chính quy) ĐIỀU DƢỠNG CƠ BẢN I GV. VŨ VĂN TIẾN CÂU HỎI LƢỢNG GIÁ GV. VŨ VĂN TIẾN 1. Bộ y tế ban hành chức danh y tá trƣởng vào năm nào? 2. Năm 1990 Bộ y tế ban hành QĐ 470/BYT – QĐ thành lập phòng điều dƣỡng bệnh viện cho bệnh viện có trên 150 giƣờng? 3. Phòng điều dƣỡng bệnh viện đƣợc Bộ y tế ra quyết định thành lập năm: a. 1925 b. 1980 c. 1985 d. 1990 e. 1995 GV. VŨ VĂN TIẾN CÂU HỎI LƢỢNG GIÁ 4. Phòng điều dưỡng Bộ y tế được chính thức thành lập năm: a. 1990. b. 1991. c. 1992. d. 1993. e. 1995. GV. VŨ VĂN TIẾN CÂU HỎI LƢỢNG GIÁ 5. Nguồn gốc điều dưỡng xuất phát từ: a. Công việc bà mẹ chăm sóc đúa con b. Công việc các vị danh y cổ truyền c. Công việc những ngƣời phụ giúp pháp sƣ d. Công việc của các vị pháp sƣ e. Câu a và c