Bài giảng Giới thiệu IMCI

yết: 04/12/2013 36 Dr.Thinh – Tay Ninh Medical Intermediate  Đau tai:  Quấy khóc  Dùng tay xoa tai.  Chảy nước, chảy mủ tai:  Dưới 14 ngày: viêm tai cấp  Từ 14 ngày trở lên: viêm tai mạn.  Khối sưng đau sau tai:  Bắt buộc khám khi có đau tai.  Là dấu hiệu của viêm tai xương chũm. NHẬN ĐỊNH DẤU HIỆU Vấn đề sốt: 04/12/2013 37 Dr.Thinh – Tay Ninh Medical Intermediate -Sưng đau sau tai VIÊM XƯƠNG CHŨM -Cho liều đầu kháng sinh thích hợp. -Cho 1 liều Paracetamol để giảm đau -Chuyển GẤP đến bệnh viện. -Chảy mủ tai hoặc chảy nước tai < 14 ngày hoặc -Đau tai < 14 ngày VIÊM TAI CẤP -Cho kháng sinh trong 5 ngày -Cho Paracetamol để giảm đau. -Lau khô tai bằng bấc sâu kèn. -Khám lại trong 5 ngày. -Chảy mủ tai hoặc chảy nước tai ≥ 14 ngày hoặc -Đau tai ≥ 14 ngày VIÊM TAI MẠN -Lau khô tai bằng bấc sâu kèn. -Khám lại trong 5 ngày. -Không đau tai và -Không chảy mủ tai KHÔNG VIÊM TAI -Không điều trị gì thêm PHÂN LOẠI – HƯỚNG XỬ TRÍ Vấn đề ở tai: 04/12/2013 38 Dr.Thinh – Tay Ninh Medical Intermediate  Gầy mòn nặng rõ rệt:  Lộ xương sườn, da bọc xương  “nếp quần rộng”  Lòng bàn tay nhợt: so sánh với bà mẹ, CBYT.  Dấu hiệu phù chân: xuất hiện ở cả hai bên.  Đối chiếu cân nặng theo tuổi:  Kênh A: không rất nhẹ cân.  Kênh B: nhẹ cân (trẻ dưới 2 tháng).  Kênh C: Rất nhẹ cân NHẬN ĐỊNH DẤU HIỆU Vấn đề dinh dưỡng: 04/12/2013 39 Dr.Thinh – Tay Ninh Medical Intermediate NHẬN ĐỊNH DẤU HIỆU 04/12/2013 40 Dr.Thinh – Tay Ninh Medical Intermediate NHẬN ĐỊNH DẤU HIỆU 04/12/2013 41 Dr.Thinh – Tay Ninh Medical Intermediate NHẬN ĐỊNH DẤU HIỆU 04/12/2013 42 Dr.Thinh – Tay Ninh Medical Intermediate NHẬN ĐỊNH DẤU HIỆU 04/12/2013 43 Dr.Thinh – Tay Ninh Medical Intermediate NHẬN ĐỊNH DẤU HIỆU 04/12/2013 44 Dr.Thinh – Tay Ninh Medical Intermediate NHẬN ĐỊNH DẤU HIỆU 04/12/2013 45 Dr.Thinh – Tay Ninh Medical Intermediate 04/12/2013 46 Dr.Thinh – Tay Ninh Medical Intermediate 04/12/2013 47 Dr.Thinh – Tay Ninh Medical Intermediate Vấn đề dinh dưỡng và thiếu máu: -Gầy mòn nặng rõ rệt hoặc -Mờ giác mạc hoặc -Lòng bàn tay rất nhợt hoặc -Phù cả hai bàn chân SUY DINH DƯỠNG NẶNG VÀ/HOẶC THIẾU MÁU NẶNG -Cho vitamin A. -Chuyển GẤP đến bệnh viện. -Lòng bàn tay nhợt hoặc -Cân rất nhẹ so với tuổi THIẾU MÁU VÀ/HOẶC RẤT NHẸ CÂN -Đánh giá chế độ ăn của trẻ và tham vấn nuôi dưỡng trẻ -Nếu có vấn đề nuôi dưỡng bất hợp lý, khám lại trong 5 ngày. -Nếu lòng bàn tay nhợt: +Cho uống viên sắt +Cho uống mebendazol +Khám lại trong 14 ngày -Nếu rất nhẹ cân, khám lại trong 30 ngày. -Dặn bà mẹ khi nào đưa trẻ đến khám ngay. Không rất nhẹ cân so với tuổi và không có các dấu hiệu khác của suy dinh dưỡng KHÔNG THIẾU MÁU VÀ KHÔNG RẤT NHẸ CÂN -Nếu trẻ < 2 tuổi, đánh giá chế độ nuôi dưỡng trẻ và tham vấn nuôi dưỡng trẻ. -Nếu có vấn đề nuôi dưỡng bất hợp lý, khám lại trong 5 ngày. -Dặn bà mẹ khi nào đưa trẻ khám ngay. PHÂN LOẠI – HƯỚNG XỬ TRÍ 04/12/2013 48 Dr.Thinh – Tay Ninh Medical Intermediate  Vấn đề nào có thì đánh dấu  vào ô "Có" và phải phân loại.  Vấn đế nào không có thì đánh dấu  vào ô "Không có" và chuyển sang vấn đề khác.  Trong mỗi vấn đề, triệu chứng nào xuất hiện thì khoanh tròn, triệu chứng nào không có thì bỏ qua. 04/12/2013 49 Dr.Thinh – Tay Ninh Medical Intermediate  Viết thông tin vào những chỗ trống như: tên, tuổi, cân nặng, nhiệt độ, lý do đến khám, nhịp thở, số ngày, số lần ...  Viết kết quả phân loại vào cột phân loại: sử dụng phác đồ để phân loại chính xác.  Ghi lại các vấn đề nuôi dưỡng (nếu có) 04/12/2013 50 Dr.Thinh – Tay Ninh Medical Intermediate  Dựa vào tháng tuổi chọn phác đồ thích hợp.  Nếu có dấu hiệu nguy hiểm toàn thân: Đánh giá nhanh các vấn đề có liên quan Chuyển gấp.  Mỗi vấn đề có một phân loại tương ứng.  Vấn đề sốt có 3 phân loại: Phân loại về sốt rét. Phân loại về sởi. Phân loại về sốt xuất huyết. 04/12/2013 51 Dr.Thinh – Tay Ninh Medical Intermediate .. XỬ TRÍ TRẺ BỆNH 2 THÁNG ĐẾN 5 TUỔI Tên trẻ: .Tuổi: ... Địa chỉ: ....... Cân nặng:..kg Nhiệt độ: 0C Lý do đến khám: .....Khám lần đầu: .... Khám lại: .. Ngày khám: . TÌM CÁC DẤU HIỆU NGUY HIỂM TOÀN THÂN -Không uống được hoặc bỏ bú -Nôn tất cả mọi thứ -Co giật -Li bì hoặc khó đánh thức Các dấu hiệu nguy hiểm toàn thân ? Có: . Không: .. TRẺ CÓ HO HOẶC KHÓ THỞ -Trong bao lâu? ..ngày Có: . Không: .. -Đếm nhịp thở trong một phút ..lần/phút. Có thở nhanh không? -Tìm rút lõm lồng ngực. -Tìm và nghe tiếng thở rít. TRẺ CÓ TIÊU CHẢY KHÔNG? -Trong bao lâu?.......ngày -Có máu trong phân không? Có: . Không: .. -Quan sát tình trạng chung để phát hiện: Li bì hoặc khó đánh thức? Vật vã kích thích? -Tìm dấu hiệu mắt trũng. -Đưa nước cho trẻ xem trẻ có: Không uống được hoặc uống kém? Uống háo hức, khát? -Nếp véo da bụng: Mất rất chậm (trên 2 giây)? Mất chậm? TRẺ CÓ SỐT KHÔNG? (Sốt mấy hôm trước,nhiệt độ ≥ 37.50C hoặc sờ thấy nóng) Có: . Không .. -Xác định nguy cơ sốt rét: Có: . Không: .. -Xác định nguy cơ sốt xuất huyết: Có: . Không: .. -Kết quả xét nghiệm KSTSR: Aâm tính: P. fal(+): P. vivax (+): Chưa có: .. Không lấy lam máu: . -Trong bao lâu? ngày -Nếu sốt trên 7 ngày, có phải ngày nào cũng sốt không? -Trẻ có bị mắc sởi trong vòng 3 tháng gần đây không? -Tìm và khám cổ cứng. -Tìm và khám thóp phồng. -Tìm dấu hiệu chảy nước mũi -Tìm các dấu hiệu của sởi: Ban toàn thân và Một trong các dấu hiệu: ho, mắt đỏ, sổ mũi Nếu trẻ đang mắc sởi hoặc đã mắc sởi trong vòng 3 tháng gần đây: -Tìm những vết loét ở miệng Nếu có, xem có sâu hoặc rộng không? -Tìm dấu hiệu chảy mủ mắt. -Tìm dấu hiệu mờ giác mạc. Nếu có nguy cơ sốt xuất huyết: -Trẻ có sốt cao liên tục ≥ 3 ngày không? -Trẻ có chảy máu mũi không? -Trẻ có chảy máu lợi không? -Trẻ có nôn ra máu không? -Trẻ có ỉa phân đen không? -Trẻ có li bì hoặc vật vã không? -Khám dấu hiệu nhớp lạnh tay chân. -Bắt mạch. Có bắt được không? Có yếu không? -Tìm các chấm, nốt, mảng xuất huyết dưới da. -Khám dấu hiệu đau vùng gan. -Tìm dấu hiệu chảy máu mũi hoặc lợi. TRẺ CÓ VẤN ĐỀ Ở TAI KHÔNG? -Có đau tai không? -Có chảy nước tai không? Nếu có, trong bao lâu? ...ngày Có: . Không .. -Tìm dấu hiệu chảy mủ tai. -Khám khối sưng đau sau tai. KIỂM TRA DINH DƯỠNG VÀ THIẾU MÁU -Tìm dấu hiệu gầy mòn nặng rõ rệt. -Tìm dấu hiệu mờ giác mạc. -Tìm dấu hiệu lòng bàn tay nhợt. Rất nhợt? Nhợt? -Tìm dấu hiệu phù cả hai bàn chân. -Cân nặng so với tuổi: rất nhẹ .Không nhẹ. KIỂM TRA TÌNH TRẠNG TIÊM CHỦNG: (Khoanh tròn những mũi tiêm chủng cần tiêm hôm nay) Lao ... VGSV1... BH-HG-UV1... Bại liệt 1.. VGSV2 BH-HG-UV2.. Bại liệt 2... VGSV3.. BH-HG-UV3.... Bại liệt 3.... Sởi.. Trở lại tiêm chủng mũi tiếp theo vào ngày . ĐÁNH GIÁ CHẾ ĐÔÏ NUÔI DƯỠNG TRẺ -Bình thường trẻ có được bú mẹ không? Có: . Không .. Nếu có, mấy lần vào ban ngày ? Mấy lần vào ban đêm .? -Bình thường trẻ có ăn thức ăn hay uống nước gì khác không? Có: . Kho âng .. Nếu có, loại thức ăn hoặc nước uống gì? Mấy lần một ngày?............lần. Mỗi lần bao nhiêu?............................ Cho ăn bằng gì? ........................ -Nếu có nhẹ cân so với tuổi: Số lượng cho trẻ ăn bao nhiêu? Trẻ có suất ăn riêng không? .. -Trong lần bệnh này chế độ ăn của trẻ có thay đổi không? Có: . Không .. Nếu có thì thay đổi thế nào .. ĐÁNH GIÁ CÁC VẤN ĐỀ KHÁC 04/12/2013 52 Dr.Thinh – Tay Ninh Medical Intermediate XỬ TRÍ TRẺ BỆNH TỪ 1 TUẦN ĐẾN 2 THÁNG Tên trẻ: .Tuổi: ... Địa chỉ: ....... Cân nặng:..kg Nhiệt độ: 0C Lý do đến khám: .....Khám lần đầu: .... Khám lại: .. Ngày khám: . KIỂM TRA KHẢ NĂNG NHIỄM KHUẨN NẶNG -Trẻ có co giật không? -Trẻ có bỏ bú hoặc bú kém không? -Đếm nhịp thở trong một phút ..lần/phút. Đếm lại nếu thấy tăng. ..lần/phút. Có thở nhanh không? -Tìm rút lõm lồng ngực nặng. -Tìm dấu hiệu cánh mũi phập phồng. -Tìm và nghe tiếng thở rên. -Tìm và khám thóp phồng. -Tìm dấu hiệu chảy mủ tai. -Quan sát rốn. Rốn có đỏ hoặc chảy mủ không? Có những quầng đỏ ở da không? -Sốt (nhiệt độ ≥37.50C hoặc sờ thấy nóng) hoặc hạ thân nhiệt (≤35.50C hoặc sờ thấy lạnh) -Tìm các mụn mủ ở da. Có nhiều mụn mủ hoặc Mụn nhiễm khuẩn nặng không? -Xem trẻ có ngủ li bì hoặc khó đánh thức không? -Quan sát cử động của trẻ. Có ít hơn bình thường không? TRẺ CÓ TIÊU CHẢY KHÔNG? -Trong bao lâu?.......ngày -Có máu trong phân không? Có: . Không: .. -Quan sát tình trạng chung để phát hiện: Li bì hoặc khó đánh thức? Vật vã kích thích? -Tìm dấu hiệu mắt trũng. -Nếp véo da bụng: Mất rất chậm (trên 2 giây)? Mất chậm? Nếu không có chỉ định chuyển gấp đến bệnh viện, KIỂM TRA VẤN ĐỀ NUÔI DƯỠNG HOẶC NHẸ CÂN -Có khó khăn gì khi nuôi dưỡng trẻ không? Có: . Không .. -Đối chiếu cân nặng theo tuổi. -Trẻ có được bú mẹ không? Có: . Không .. Nhẹ Không nhẹ.. -Trẻ có ăn hay uống nước gì khác không? Có: . Không .. Nếu có, Mấy lần một ngày?............lần. Cho ăn bằng gì? ........................ Nếu có bất cứ khó khăn gì khi nuôi dưỡng trẻ, trẻ bú dưới 8 lần trong 24 giờ, ăn uống các thức ăn hoặc nước gì khác hoặc nhẹ cân so với tuổi: ĐÁNH GIÁ MỘT BỮA BÚ -Trẻ có được bú mẹ 1 giờ trước không? Nếu trẻ không bú mẹ 1 giờ trước, đề nghị bà mẹ cho trẻ bú. Quan sát trong 4 phút. -Trẻ có thể ngậm bắt vú không? Để kiểm tra ngậm bắt vú, hãy tìm các dấu hiệu: -Cằm chạm vào vú Có: . Không: -Miệng mở rộng Có: . Không: -Môi dưới hướng ra ngoài Có: . Không: -Quầng vú phía trên nhiều hơn dưới Có: . Không: Ngậm bắt vú không tốt Ngậm bắt vú tốt -Trẻ bú có hiệu quả (mút chậm, sâu, thỉnh thoảng nghỉ) Bú không hiệu quả Bú có hiệu quả -Tìm các vết loét hoặc vệt trắng trong miệng. KIỂM TRA TÌNH TRẠNG TIÊM CHỦNG: (Khoanh tròn những mũi tiêm chủng cần tiêm hôm nay) Lao ..... VGSV1...... BH-HG-UV1... Bại liệt 1.. Tiêm chủng mũi tiếp theo vào ngày . ĐÁNH GIÁ CÁC VẤN ĐỀ KHÁC 04/12/2013 53 Dr.Thinh – Tay Ninh Medical Intermediate Tên trẻ:. Tuổi: . Địa chỉ: CN:...kg Nhiệt độ:...0C Lý do : Lần đầu: Khám lại:.. Ngày: TÌM CÁC DẤU HIỆU NGUY HIỂM TOÀN THÂN Các dấu hiệu NHTT KHÔNG UỐNG ĐƯỢC HOẶC BỎ BÚ LI BÌ KHÓ ĐÁNH THỨC CÓ .KHÔNG NÔN TẤT CẢ MỌI THỨ CO GIẬT Phát 15m T. Châu 6 38 Ho + Tiêu chảy 29/10/12   04/12/2013 54 Dr.Thinh – Tay Ninh Medical Intermediate Bé Bùi Tấn Phát, 15 tháng, nặng 6 kg, ở Tân Châu, đến khám vì ho và tiêu chảy 3 ngày. Nhiệt độ ở nách 38 0 C, Nhịp thở 38 l/phút, khát uống háo hức, nếp véo da mất sau 1 giây. Trên da có những chấm đỏ, ấn mất. Bé tiêm chủng đầy đủ, bỏ bú lúc 12 tháng, mẹ cho ăn cơm nát 3 bữa/ngày, mỗi bữa 1/2 chén. TRẺ CÓ HO HOẶC KHÓ THỞ Có Không .. Trong bao lâu ngày -Đếm nhịp thở trong 1 phút nhịp/phút. Có thở nhanh ? -Tìm dấu rút lõm lồng ngực. -Tìm và nghe tiếng thở rít 3 38  Không viêm phổi/ Ho hoặc cảm lạnh 04/12/2013 55 Dr.Thinh – Tay Ninh Medical Intermediate Bé Bùi Tấn Phát, 15 tháng, nặng 6 kg, ở Tân Châu, đến khám vì ho và tiêu chảy 3 ngày. Nhiệt độ ở nách 38 0 C, Nhịp thở 38 l/phút, khát uống háo hức, nếp véo da mất sau 1 giây. Trên da có những chấm đỏ, ấn mất. Bé tiêm chủng đầy đủ, bỏ bú lúc 12 tháng, mẹ cho ăn cơm nát 3 bữa/ngày, mỗi bữa 1/2 chén. TRẺ CÓ BỊ TIÊU CHẢY KHÔNG Có Không .. Trong bao lâu ngày -Li bì khó đánh thức ? Có máu trong phân không? -Vật vã kích thích ? -Dấu hiệu mắt trũng. -Không uống được, uống kém ? -Khát, uống háo hức ? -Nếp véo da mất rất chậm ? -Nếp véo da mất chậm ? 3  Có mất nước 04/12/2013 56 Dr.Thinh – Tay Ninh Medical Intermediate Bé Bùi Tấn Phát, 15 tháng, nặng 6 kg, ở Tân Châu, đến khám vì ho và tiêu chảy 3 ngày. Nhiệt độ ở nách 38 0 C, Nhịp thở 38 l/phút, khát uống háo hức, nếp véo da mất sau 1 giây. Trên da có những chấm đỏ, ấn mất. Bé tiêm chủng đầy đủ, bỏ bú lúc 12 tháng, mẹ cho ăn cơm nát 3 bữa/ngày, mỗi bữa 1/2 chén. TRẺ CÓ SỐT KHÔNG (Từ mấy hôm trước, T0 ≥370C, sờ nóng) Có Không .. -Xác định nguy cơ sốt rét: Có ..Không. -Xác định nguy cơ sốt xuất huyết: Có.Không. -Kết quả: Aâm tính .P.fal (+)..P.vivax(+)...Chưa có...Không lấy.     04/12/2013 57 Dr.Thinh – Tay Ninh Medical Intermediate Bé Bùi Tấn Phát, 15 tháng, nặng 6 kg, ở Tân Châu, đến khám vì ho và tiêu chảy 3 ngày. Nhiệt độ ở nách 38 0 C, Nhịp thở 38 l/phút, khát uống háo hức, nếp véo da mất sau 1 giây. Trên da có những chấm đỏ, ấn mất. Bé tiêm chủng đầy đủ, bỏ bú lúc 12 tháng, mẹ cho ăn cơm nát 3 bữa/ngày, mỗi bữa 1/2 chén. Trong bao lâu ngày -Tìm và khám cổ cứng ? Ngày nào cũng sốt ? -Tìm và khám thóp phồng? Bị sởi trong 3 tháng gần đây ? -Tìm dấu hiệu chảy nước mũi -Tìm các dấu hiệu của sởi: Ban toàn thân và Ho, chảy mũi hoặc mắt đỏ ? Nếu đang mắc sởi hoặc bị sởi -Tìm vết loét ở miệng trong vòng 3 tháng gần đây: -Tìm dấu hiệu chảy mủ mắt -Tìm dấu hiệu mờ giác mạc. 3 Sôt không giống sốt rét Đang mắc sởi 04/12/2013 58 Dr.Thinh – Tay Ninh Medical Intermediate Bé Bùi Tấn Phát, 15 tháng