Bài giảng Giun tóc

1GIUN TÓC (Trichuris trichiura) 2Mục tiêu 1. Mô tả được đặc điểm sinh học, chu kỳ của giun tóc 2. Phân tích được các đặc điểm dịch tễ của giun tóc 3. Giải thích được các tác hại của giun tóc 4. Trình bày được các phương pháp chẩn đoán xét nghiệm và nguyên tắc điều trị bệnh giun tóc 5. Phân tích được các nguyên tắc và biện pháp phòng chống bệnh giun tóc 3Nội dung Giun tóc là một loại giun phổ biến ở Việt nam, tỷ lệ nhiễm trung bình khoảng 30 ă 60 %, nhưng loại giun này ít được nhắc đến vì tác hại của giun không đáng kể 41. Đặc điểm sinh học và chu kỳ của giun tóc 1.1. Hình thể - Giun tóc trưởng thành là loại giun nhỏ, dài 30- 50 mm, phần đầu nhỏ như sợi tóc, phần đuôi phình to hơn. Con cái đuôi thẳng, con đực đuôi cong. - Trứng hình quả cau, vỏ dầy. KT 50-22 m, mầu vàng 5Hình thể giun tóc và trứng giun tóc 6Hình thể trứng giun tóc dưới kính hiển vi 71. Đặc điểm sinh học và chu kỳ của giun tóc 1.2. Chu kỳ Diễn ra theo sơ đồ: Người Ngoại cảnh 2.2.1. Giai đoạn ở người 2.2.2. Giai đoạn ở ngoại cảnh Thời gian hoàn thành chu kỳ là 1 tháng. Giun sống 5-6 năm 8Chu kỳ của giun tóc 92. Dịch tễ giun tóc ở Việt Nam 2.1. Các yếu tố nguy cơ gây nhiễm giun tóc - Môi trường đất có trứng giun tóc - Tập quán canh tác lạc hậu còn dùng phân bắc tươi làm phân bón - Tập quán sinh hoạt, vệ sinh kém - Thời tiết khí hậu nóng ẩm - Các điều kiện kinh tế xã hội, văn hoá, giáo dục, dân trí còn thấp 10 2. Dịch tễ giun tóc ở Việt Nam 2.2. Đặc điểm dịch tễ bệnh giun tóc ở Việt Nam - Tỷ lệ nhiễm giun tóc ở Việt Nam tương đối cao: Miền Bắc 52%, Miền Nam 3 -5%. - Phân bố: Gặp nhiều ở những vùng nông thôn dùng phân bắc tươi làm phân bón - Mọi lứa tuổi đều có thể nhiễm giun tóc - Nghề nghiệp: Những người lao động, tiếp xúc với đất và phân có tỷ lệ nhiễm cao hơn những người làm nghề khác. 11 3. Tác hại của giun tóc Tác hại của giun tóc gây ra không đáng kể. Các triệu chứng của bệnh giun tóc chỉ rõ khi trong cơ thể người có trên 50 giun. - Tại đại tràng: Giun gây viêm đại tràng, rối loạn tiêu hoá. Các triệu chứng của bệnh giống bệnh lỵ nên còn được gọi là hội chứng giả lỵ. - Toàn thân: Bệnh nhân có thể bị thiếu máu nhẹ do giun tóc hút máu làm thức ăn. 12 4. Chẩn đoán bệnh giun tóc Chủ yếu là xét nghiệm phân để tìm trứng bằng phương pháp Willis hoặc phương pháp Kato Các tuyến y tế cơ sở, nếu có kính hiển vi đều làm được xét nghiệm này 13 5. Điều trị bệnh giun tóc Nguyên tắc điều trị -Ưu tiên chọn thuốc có phổ rộng, tác dụng với nhiều loại giun và dùng một liều duy nhất có hiệu quả cao. - Dùng thuốc rẻ tiền, sẵn có trên thị trường. - Dùng thuốc ít độc, dễ uống. 14 5. Điều trị bệnh giun tóc Thuốc điều trị - Mebendazol - Albendazol (Zentel) viên 200 mg Tẩy như tẩy giun đũa 15 6. Phòng bệnh 6.1. Nguyên tắc: Cần giải quyết những khâu sau: - Tác động vào nguồn nhiễm: Điều trị người bệnh - Chống sự phát tán mầm bệnh: Vệ sinh môi trường - Bảo vệ người lành, chống lây nhiễm: Giáo dục y tế, nâng cao ý thức phòng bệnh 16 6. Phòng bệnh 6.2. Các biện pháp cụ thể - Tuyên truyền, GDSK cho nhân dân - Vệ sinh môi trường: Quản lý và xử lý phân thích hợp + Sử dụng hố xí hợp vệ sinh + Không dùng phân tươi để canh tác, phải ủ phân từ 4 tháng trở lên mới dùng. - Vệ sinh ăn uống, vệ sinh thực phẩm: Thức ăn phải được nấu chín đậy lồng bàn, không ăn rau sống, không uống nước lã. -Vệ sinh cá nhân: Rửa tay sạch trước khi ăn, sau khi đi đại tiện.