Bài giảng Hô hấp ký và ứng dụng lâm sàng - Phần 1

Hô hấp ký và ứng dụng lâm sàng Ths Phạm Hoàng Khánh BM Sinh lý-ĐHYDCT CÁC GIAI ĐOẠN QUÁ TRÌNH HÔ HẤP Thăm dò chức năng hô hấp THĂM DÒ CHỨC NĂNG HÔ HẤP Cơ bản: Hô hấp ký Khí cặn – Tổng dung lượng phổi Khả năng khuếch tán Khí trong máu Chuyên sâu: Khảo sát đường dẫn khí nhỏ Test phản ứng phế quản Khảo sát cơ hô hấp Test vận động Điều khiển hô hấp THÔNG KHÍ PHỔI Phế nang Khí trời Phế nang Khí trời Trao đổi khí Thông khí phổi Thăm dò chức năng thông khí phổi: - Hô hấp ký - Phế động ký, - Thăm dò tính đàn hồi của phổi ngực - Đo sức cản đường hô hấp... → thông dụng nhất là hô hấp ký Nội dung 1. Tổng quan về hô hấp ký 2. Vai trò của thăm dò chức năng hô hấp tại các khoa phòng, bệnh viện. HÔ HẤP KÝ (Spirometry) NGUYEÂN TAÉC F (L/S) = —————— V (L) =   F dt  P (mmHg) R (dynes.cm -5 ) Đo hô hấp ký Nhân viên y tế Bệnh nhân Mẫu hô hấp ký Các chỉ số chính trong Hô Hấp Ký Viết tắt Tên Trị số VC Vital capacity (L): Dung tích sống > 80% FVC Forced vital capacity (L): Dung tích sống gắng sức > 80% FEV 1 Forced Expiratory Volume during 1 st second: Thể tích thở ra gắng sức trong giây đầu > 80% FEV 1 /VC Chỉ số Tiffeneau > 70% FEV 1 /FVC Chỉ số Gaensler > 70% FEF 25-75 Forced expiratory flow during the middle half of FVC: lưu lượng thở ra khoảng giữa của dung tích sống gắng sức > 80% PEF Peak expiratory flow: lưu lượng thở ra đỉnh > 80% MVV Maximal voluntary ventilation > 60% Đọc một Hô Hấp Ký Có đúng kỹ thuật không ? Kết quả có bình thường không ?X ± 20% x ± 1,64 σ Thuộc loại rối loạn nào ? .  Giaûn ñoà theå tích theo thôøi gian  Giaûn ñoà löu löôïng theo theå tích   Ño thoâng khí töï yù toái ña (MVV) Ñöôøng bieåu dieãn dung tích soáng gaéng söùc ñeå ño FEV 1 vaø FVC (ñöôøng A) . Ñöôøng bieåu dieãn thoâng khí töï yù toái ña (hình B) Phân tích kết quả HHK 1. Đạt chuẩn? 2. Hội chứng hạn chế? Mức độ? 3. Hội chứng nghẽn tắc? Mức độ? 4. FEF25-75? 5. PEF? 6. MVV? Phân tích kết quả Xaùc ñònh hoäi chöùng haïn cheá: Giöõa VC vaø FVC choïn trò soá naøo lôùn hôn . VC (FVC) lôùn hôn 80% cuûa trò soá döï ñoaùn (% pred) ñöôcï xem laø bình thöôøng, khoâng coù hoäi chöùng haïn cheá. Möùc ñoä haïn chế % VC (FVC) so vôùi trò soá döï ñoaùn Möùc ñoä haïn chế 80 – 60 % Nhẹ 59 – 40 % Trung bình < 40 % Naëng Phân tích kết quả Xaùc ñònh hoäi chöùng ngheõn taéc : Neáu ôû treân choïn VC  laäp tæ soá Tiffeneau = x 100 Neáu ôû treân choïn FVC  laäp tæ soá Gaensler = x 100 Tiffeneau vaø Gaensler ñoïc ngay ôû trò soá thöïc teá (ACT) FEV 1 VC FEV 1 FVC Möùc ñoä nghẽn tắc %FEV1 so vôùi trò soá döï ñoaùn Möùc ñoä haïn chế 80 – 60 % Nhẹ 59 – 40 % Trung bình < 40 % Naëng Phân tích kết quả * PEF : Trò soá xaùc ñònh tình traïng hen suyeãn Bình thöôøng phaûi lôùn hôn 80% trò soá döï ñoaùn. * FEF 25 – 75 : xaùc ñònh tình traïng ngheõn taéc sôùm ñöôøng daãn khí (ñöôøng daãn khí nhoû). Bình thöôøng phaûi lôùn hôn 80% trò soá döï ñoaùn . * MVV: ñaùnh giaù toång quaùt cô hoïc hoâ haáp ( >60%) Test hồi phục Ý nghĩa: Dự hậu Trị liệu Thuốc thử: MDIAlbuterol : MDI, 2 puffs, 180 mcg  10-20’Ipratropium bromide: MDI, 2 puffs, 40 mcg  30-45’ Test hồi phục FEV1, FVC hay VC ↑12% và 200 ml (ATS) PEF ↑ > 20% (GINA) VAI TRÒ CỦA THĂM DÒ CHỨC NĂNG HÔ HẤPĐỐI VỚI CÁC KHOA PHÒNGTRONG BỆNH VIỆN 1. Trong ngành phổi học 2. Thăm dò chức năng hô hấp trong phẫu thuật 3. Trong bệnh hen phế quản và BPTNMT 4. Giám định y khoa 5. Trong tai mũi họng và tắc nghẽn đường hô hấp trên