Bài giảng Kế toán chi phí - Chương 3: Kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm theo chi phí thực tế - Nguyễn Ngọc Khánh Dung

haønh SP 3.1. NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG VỀ KEÁ TOAÙN CPSX VAØ TÍNH GIAÙ THAØNH SP THEO CP THÖÏC TEÁ: 37 3.1.6. Kyø tính giaù thaønh saûn phaåm Laø khoaûng thôøi gian caàn thieát phaûi tieán haønh toång hôïp chi phí saûn xuaát ñeå tính tổng giá thành, giá thaønh saûn phaåm. Kyø tính giaù thaønh coù theå ñöôïc xaùc ñònh khaùc nhau: kỳ tính giá thành được chọn trùng với kỳ kế toán: tháng, quý, năm. 3.1. NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG VỀ KEÁ TOAÙN CPSX VAØ TÍNH GIAÙ THAØNH SP THEO CP THÖÏC TEÁ: 8 CÁC BƯỚC TÍNH GIÁ THÀNH SẢN PHẨM  Đánh giá sản phẩm dở dang cuối kỳ.  Tập hợp chi phí.  Tổng hợp chi phí và phân bổ.  Tính giá thành sản phẩm. 9 3.2.1. Taäp hôïp chi phí saûn xuaát thöïc teá: a- Kế toán taäp hôïp CPNVLTT, NCTT, SXC b- Kế toán tập hợp chi phí thiệt hại trong SX c- Kế toán chi phí sản xuất của bộ phận phục vụ 3.2.2. Keá toaùn toång hôïp CPSX vaø tính Z SP 3.2. KT CPSX VAØ TÍNH Z SP THEO CHI PHÍ THÖÏC TEÁ 410 3.2.1. Keá toaùn taäp hôïp chi phí saûn xuaát thöïc teá: a- Taäp hôïp CPNVLTT, NCTT, SXC Chi phí nguyeân vật liệu trực tiếp.  Chứng từ : ?  Taøi khoản: TK621 Chi phí nhaân coâng trực tiếp.  Chứng từ : ?  Taøi khoản: TK622 3.2. KT CPSX VAØ TÍNH Z SP THEO CHI PHÍ THÖÏC TEÁ 11 Chi phí sản xuất chung: • Chứng từ sử dụng: ? • Tài khoản sử dụng: TK 627 3.2. KT CPSX VAØ TÍNH Z SP THEO CHI PHÍ THÖÏC TEÁ 12 b- Kế toán tập hợp chi phí thiệt hại trong SX b1- Kế toán các khoản thiệt hại về SP hỏng. b2- Kế toán tập hợp CP thiệt hại ngừng SX 3.2. KT CPSX VAØ TÍNH Z SP THEO CHI PHÍ THÖÏC TEÁ 513 b1- Kế toán các khoản thiệt hại về SP hỏng. Căn cứ tiêu chuẩn kỹ thuật, SPH gồm: - Sản phẩm hỏng sửa chữa được - Sản phẩm hỏng không sửa chữa được Căn cứ định mức kỹ thuật, SPH gồm: - Sản phẩm hỏng trong định mức. - Sản phẩm hỏng ngoài định mức. 3.2. KT CPSX VAØ TÍNH Z SP THEO CHI PHÍ THÖÏC TEÁ 14 b1- Keá toaùn caùc khoaûn thieät haïi veà SPH  Nguyeân taéc haïch toaùn: - Thieät haïi SPH trong ñònh möùc ñöôïc xem nhö CPSX thaønh phaåm trong kyø - Thieät haïi SPH ngoaøi ñònh möùc ñöôïc haïch toaùn vaøo giaù voán  Chöùng töø: phieáu baùo SP hoûng,chöùng töø phaûn aùnh CP söûa chöõa 3.2. KT CPSX VAØ TÍNH Z SP THEO CHI PHÍ THÖÏC TEÁ 15 b1- Keá toaùn caùc khoaûn thieät haïi veà SPH  Chi phí sản xuất vaø sửa chữa sản phẩm hỏng - Trong ñịnh mức: ñược xem như CPSX chính phẩm trong kỳ - Ngoaøi ñònh möùc + SPH coù thể sửa chữa (sô ñoà 1) + SPH khoâng theå söûa chöõa (sô ñoà 2) 3.2. KT CPSX VAØ TÍNH Z SP THEO CHI PHÍ THÖÏC TEÁ 616 Sô ñoà 1 : Keá toaùn CP SPH söõa chöõa ñöôïc ngoaøi ñònh möùc 154 SC SPH (4) (3) 154 (1) 111,112 621,622,627 SC SPH (2) 155 152,138 (5) 632 (6) 3.2. KT CPSX VAØ TÍNH Z SP THEO CHI PHÍ THÖÏC TEÁ 17 Sô ñoà 2: Keá toaùn CP SPH khoâng söûa chöõa ñöôïc 154 152,138 632 (1) (2) 3.2. KT CPSX VAØ TÍNH Z SP THEO CHI PHÍ THÖÏC TEÁ * Neáu chöa xaùc ñònh ñöôïc nguyeân nhaân keá toaùn keát chuyeån giaù trò SPH vaøo TK 1381 ñeå chôø xöû lyù 18 b2- Kế toán tập hợp chi phí thiệt hại ngừng SX - Ngừng sản xuất có kế hoạch. - Ngừng sản xuất ngoài kế hoạch. 3.2. KT CPSX VAØ TÍNH Z SP THEO CHI PHÍ THÖÏC TEÁ 719 Keá toaùn chi phí trích tröôùc trong thôøi gian ngöøng sx trong keá hoaïch Sô ñoà keá toaùn CP thieät haïi do ngöøng SX ngoøai keá hoaïch 627,622 Trích trước CP ngừng sx CP thực tế phát sinh khi ngừng sản xuất 335152, 334,111, 152, 334, 111 154() 111,112, Caùc khoaûn t hu boài thöôøng 632 Khoaû n thi eät haïi tính vaøo giaù voá n 3.2. KT CPSX VAØ TÍNH Z SP THEO CHI PHÍ THÖÏC TEÁ 621, 622, 627 Taäp hôïp CP thieät haïi do ngöø ng sx 20 3.2.2. Keá toaùn toång hôïp CPSX vaø tính Z SP a. Toång hôïp CPSX thöïc teá b. Ñaùnh giaù ñieàu chænh caùc khoaûn giaûm giaù thaønh c. Ñaùnh giaù SPDDCK d. Phöông phaùp tính giaù thaønh SP 3.2. KT CPSX VAØ TÍNH Z SP THEO CHI PHÍ THÖÏC TEÁ 21 3.2.2. Keá toaùn toång hôïp CPSX vaø tính Z SP a. Toång hôïp CPSX thöïc teá 3.2. KT CPSX VAØ TÍNH Z SP THEO CHI PHÍ THÖÏC TEÁ 822 . 154621 622 627 152,111,131 138 155 157 632 (1) (2) (3) (4) (5) Z (6) SDDK: SDCK: 3.2. KT CPSX VAØ TÍNH Z SP THEO CHI PHÍ THÖÏC TEÁ 23 3.2.2. Keá toaùn toång hôïp CPSX vaø tính Z SP b. Ñaùnh giaù ñieàu chænh caùc khoaûn giaûm giaù thaønh 3.2. KT CPSX VAØ TÍNH Z SP THEO CHI PHÍ THÖÏC TEÁ TK 154 TK 111, 152, 138, 334, 24 3.2.2. Keá toaùn toång hôïp CPSX vaø tính Z SP c. Ñaùnh giaù saûn phaåm dôû dang cuoái kyø:  Sản phẩm dở dang (SPDD) là sản phẩm chưa hoàn thành, là sản phẩm còn đang dang dở trên dây chuyền sản xuất hay ở các phân xưởng sản xuất.  Đánh giá SPDD là tính toán một cách tương đối chi phí sản xuất dở dang cuối kỳ ứng với số lượng SPDD cuối kỳ. 3.2. KT CPSX VAØ TÍNH Z SP THEO CHI PHÍ THÖÏC TEÁ 925 3.2. KT CPSX VAØ TÍNH Z SP THEO CHI PHÍ THÖÏC TEÁ SL SP HT + SL SP DDCK*%HT x SLSPDDCK*%HT CP SX DDDK+CP SX PS TKCPSX DDCK= Coâng thöùc chung: 26 c- Đánh giá SPDDCK * Phöông phaùp tính: Theo PP naøy chæ tính vaøo CPSXDDCK phaàn chi phí nguyeân vaät lieäu tröïc tieáp, caùc chi phí coøn laïi xem nhö ñaõ söû duïng heát trong kyø vaø ñöôïc tính vaøo chi phí saûn phaåm hoaøn thaønh. SL SP HT + SL SP DDCK*%HT X SLSPDDCK*%HT CP SX DDDK+CP NVL PS TKCPSX DDCK=  Đaùnh giaù SPDDCK theo chi phí nguyeân vaät lieäu tröïc tieáp 3.2. KT CPSX VAØ TÍNH Z SP THEO CHI PHÍ THÖÏC TEÁ 27 Ví dụ 3.1: DN Y saûn xuaát ra 1 loïai SP B. Trong thaùng coù taøi lieäu nhö sau Soá dö ñaàu thaùng cuûa TK 154: 16.330.000 (NVL chính: 12.000.000, VL phuï: 4.330.000). 1- Toång hôïp CPSX phaùt sinh trong thaùng goàm: - CP VL tröïc tieáp: 104.000.000 (NVL chính: 90.000.000, VL phuï: 14.000.000) - CP NC tröïc tieáp: 50.000.000 - CP saûn xuaát chung: 28.000.000 2- Keát quaû SX: hoaøn thaønh nhaäp kho 9.000 SP B. Coøn laïi: 1.000 SP dôû dang, möùc ñoä hoaøn thaønh 40% Yeâu caàu : Haõy ñaùnh giaù SP DD cuoái kyø theo CP NVL tröïc tieáp ( CP NVL chính boû töø ñaàu, CP VL phuï boû daàn.) 10 28 Đối với những chi phí bỏ 1 lần từ đầu quá trình sx  Đánh giá SPDDCK theo sản lượng hoàn thành tương đương SL SP HT + SL SP DDCK X SLSPDDCK CP SX DDDK+CP NVL PS TK CPSXDDCK= Đối với những chi phí bỏ dần trong quá trình sx SLSPHT + SLSPDDCK x %HT X SLSDDCK x %HT CPSXDDDK+CPSXPSTKCPSX DDCK = 3.2. KT CPSX VAØ TÍNH Z SP THEO CHI PHÍ THÖÏC TEÁ 29 Ví dụ 3.2: Công ty L sản xuất sản phẩm A, với quy trình SX giản đơn. Trong kỳ SX hoàn thành nhập kho 100 sp, còn dở dang 20SP có mức độ hoàn thành 60%. 16.000.00022.000.000800.0002.400.000CPSXC 32.000.0002.200.000CPNCTT 48.000.0003.500.000CPNVLTT Định phíBiến phíĐịnh phíBiến phí CPSXPSTKCPSXDDĐKKMCP Yêu cầu: Đánh giá SPDDCK theo phương pháp ước lượng sản phẩm hoàn thành tương đương 30 * Phöông phaùp tính: chi phí saûn xuaát dôû dang cuoái kyø ñöôïc tính theo chi phí ñònh möùc. Đánh giá SPDDCK theo chi phí định mức Chi phí SXDDCK = Σ ( SLSPDDCK x %HT x CPÑM) 3.2. KT CPSX VAØ TÍNH Z SP THEO CHI PHÍ THÖÏC TEÁ 11 31 Ví duï 3.3 : DN A coù quy trình coâng ngheä giaûn ñôn,cuøng quy trình thu ñöôïc nhoùm SP A vôùi quy caùch A1, A2. giaù thaønh keá hoaïch ñôn vò SP: 40.000 25.000 15.000 30.000 20.000 10.000 - NVLTT - NCTT - CPSXC 1 2 3 SPA2SPA1Khoaûn muïc giaù thaønhSTT Soá löôïng SPDDCK: 200A1, 100A2, tyû leä hoaøn thaønh cuûa 2 SP A1, A2 laø 50%. CPNVL boû töø ñaàu quaù trình SX, caùc chi phí khaùc boû daàn. Yeâu caàu: Ñaùnh giaù SPDDCK theo chi phí keá hoaïch. 32 d. Tính giá thành sản phẩm  Phương pháp giản đơn  Phương pháp hệ số  Phương pháp tỷ lệ  Phương pháp loại trừ giá trị SP phụ  Phương pháp phân bước 3.2. KT CPSX VAØ TÍNH Z SP THEO CHI PHÍ THÖÏC TEÁ 33 1. Phương phaùp giaûn ñôn * Ñieàu kieän aùp duïng: Đöôïc aùp duïng ñoái vôùi nhöõng qui trình coâng ngheä saûn xuaát giaûn ñôn, ñoái töôïng taäp hôïp chi phí saûn xuaát cuõng laø ñoái töôïng tính giaù thaønh. 3.2. KT CPSX VAØ TÍNH Z SP THEO CHI PHÍ THÖÏC TEÁ 12 34 1. Phöông phaùp giaûn ñôn * Phöông phaùp tính: Toång ZTT SP hoaøn thaønh = CPSXDDÑK + CPSXPSTK – CPSXDDCK – giaù trò caùc khoaûn ñieàu chænh giaûm giaù thaønh Soá löôïng SP hoaøn thaønh Toång ZT T SP hoaøn tha ønh Toång ZT T SP hoaøn tha ønh = - Pheá lieäu thu hoài töø quaù trình S X - Khoaû n thu boài thöôøng thi eät haïi töø SX - Gía trò saû n phaåm phuï t hu t öø s aûn xuaát ( neá u cuø ng qui trình coâ ng ngheä thu ñöôïc vöø a s aûn phaå m chí nh vöø a s aû n phaå m phuï) 3.2. KT CPSX VAØ TÍNH Z SP THEO CHI PHÍ THÖÏC TEÁ 35 Ví dụ 3.4: Công ty L sản xuất sản phẩm A, với quy trình SX giản đơn. Trong kỳ SX hoàn thành nhập kho 100 sp, còn dở dang 20SP có mức độ hoàn thành 60%. 16.000.00022.000.000800.0002.400.000CPSXC 32.000.0002.200.000CPNCTT 48.000.0003.500.000CPNVLTT Định phíBiến phíĐịnh phíBiến phí CPSXPSTKCPSXDDĐKKMCP Yêu cầu: Tính giá thành SP A, biết CPNVL boû töø ñaàu quaù trình SX, caùc chi phí khaùc boû daàn. 36 2. Phöông phaùp heä soá * Ñieàu kieän aùp duïng: Đöôïc aùp duïng trong tröôøng hôïp treân cuøng moät qui trình coâng ngheä SX, söû duïng cuøng loaïi vaät tö, lao ñoäng, MMTB.. Nhöng keát quaû taïo ra nhieàu loaïi SP khaùc nhau chuùng ñeàu laø SP chính vaø giöõa nhöõng SP coù theå quy ñoåi ñöôïc vôùi nhau theo heä soá 3.2. KT CPSX VAØ TÍNH Z SP THEO CHI PHÍ THÖÏC TEÁ 13 37 Böôùc 2: Ñaùnh giaù SPDD theo caùc phöông phaùp thích hôïp. ∑ Hi x SiToång saûn phaåm chuaån = Vôùi : i laø loaïi saûn phaåm trong nhoùm Hi heä soá saûn phaåm i Si soá löôïng saûn phaåm i 2. Phöông phaùp heä soá * Phöông phaùp tính: Böôùc 1: Qui ñoåi caùc loaïi SP töï nhieân veà SP chuaån 3.2. KT CPSX VAØ TÍNH Z SP THEO CHI PHÍ THÖÏC TEÁ 38 Böôùc 4: Tính giaù thaønh töøng loaïi SP 2. Phöông phaùp heä soá Böôùc 3: Tính giaù thaønh ñơn vị SP chuẩn Toång soá löôïng SP chuaån hoøan thaønh Toång giaù thaønh thöïc teá SP chuaånZ thöïc teá ñôn vò SP chuaån = Gía thaønh thöïc teá ñôn vò SP chuaån x Heä soá qui ñoåi SPiZ thöïc teá ñôn vò SP i = 3.2. KT CPSX VAØ TÍNH Z SP THEO CHI PHÍ THÖÏC TEÁ 39 Ví dụ 3.5: Công ty M trong quy trình sản xuất thu được 2 sản phẩm A và B. Trong tháng có các tài liệu: 24.000.0002.000.000CPSXC 20.000.0003.000.000CPNCTT 60.000.0008.000.000CPNVLTT CPSXPSTKCPSXDDĐKKMCP Biết: Hệ số quy đổi cho SP A là 1 , SP B là 1,2. SX hoàn thành nhập kho 60 sp A, 70 sp B. CPNVL boû töø ñaàu quaù trình SX, caùc chi phí khaùc boû daàn. Yêu cầu tính giá thành sản phẩm A và B 14 40 3. Phöông phaùp tyû leä * Ñieàu kieän aùp duïng:
Treân cuøng moät qui trình coâng ngheä SX, söû duïng cuøng loaïi vaät tö, lao ñoäng, MMTB.. Taïo ra moät nhoùm SP bao goàm nhieàu loaïi SP coù quy caùch, kieåu daùng khaùc nhau, caùc SP coù keát caáu giaù thaønh khoâng theå quy ñoåi ñöôïc vôùi nhau 3.2. KT CPSX VAØ TÍNH Z SP THEO CHI PHÍ THÖÏC TEÁ 41 Toång Z tt nhoùm SP = CPSXDDÑK cuûa nhoùm SP + CPSXPSTK cuûa nhoùm SP– CPSXDDCK cuûa nhoùm SP – Gía trò khoaûn ñieàu chænh giaûm giaù thaønh nhoùm SP 3. Phöông phaùp tỷ lệ * Phöông phaùp tính: Böôùc 1: Tính toång giaù thaønh thöïc teá nhoùm SP theo töøng khoaûn muïc chi phí saûn xuaát. 3.2. KT CPSX VAØ TÍNH Z SP THEO CHI PHÍ THÖÏC TEÁ 42 3. Phöông phaùp tỷ lệ Böôùc 2: Tính toång giaù thaønh keá hoaïch nhoùm SP theo töøng khoaûn muïc CPSX. Toång Z KH cuûa nhoùm SP = SLSPHT trong nhoùm x giaù thaønh ñònh möùc SP Toång ZKH cuûa nhoùm SP Toång ZT T cuûa nhoùm SPTyû leä = 3.2. KT CPSX VAØ TÍNH Z SP THEO CHI PHÍ THÖÏC TEÁ 15 43 Böôùc 3: Tính giaù thaønh thöïc teá ñôn vò SP: ZTT ñôn vò SP = Tyû leä Z cuûa nhoùm SP x Z ĐM ñôn vò SP Toång ZT T SP = SLSPHT x Z TT ñôn vò SP 3.2. KT CPSX VAØ TÍNH Z SP THEO CHI PHÍ THÖÏC TEÁ 44 Ví duï 3.7 : DN A coù quy trình coâng ngheä giaûn ñôn,cuøng quy trình thu ñöôïc nhoùm SP A vôùi quy caùch A1, A2. giaù thaønh keá hoaïch ñôn vò SP: 40.000 25.000 15.000 30.000 20.000 10.000 - NVLTT - NCTT - CPSXC 1 2 3 SPA2SPA1Khoaûn muïc giaù thaønhSTT Soá löôïng SPDDCK: 200A1, 100A2, tyû leä hoaøn thaønh cuûa 2 SP A1, A2 laø 50%. CPNVL boû töø ñaàu quaù trình SX, caùc chi phí khaùc boû daàn. Yeâu caàu: Tính giaù thaønh SP A1, A2 45 4. Phương phaùp loaïi tröø giaù trò SP phuï * Ñieàu kieän aùp duïng:  Aùp duïng ñoái vôùi nhöõng qui trình coâng ngheä saûn xuaát maø keát quaû saûn xuaát vöøa taïo ra saûn phaåm chính vaø saûn phaåm phuï. 3.2. KT CPSX VAØ TÍNH Z SP THEO CHI PHÍ THÖÏC TEÁ 16 46 4. Phương phaùp loaïi tröø giaù trò SP phuï  Ñeå xaùc ñònh giaù trò cuûa SP chính ta caàn phaûi xaùc ñònh giaù trò saûn phaåm phuï thu ñöôïc töø saûn xuaát.  Gía trò cuûa saûn phaåm phuï coù theå tính theo giaù öôùc tính, giaù keá hoaïch, giaù nguyeân vaät lieäu ban ñaàu hoaëc caên cöù vaøo giaù baùn saûn phaåm phuï tröø ñi laõi ñònh möùc. 3.2. KT CPSX VAØ TÍNH Z SP THEO CHI PHÍ THÖÏC TEÁ 47 4. PP loaïi tröø giaù trò saûn phaåm phuï * Phöông phaùp tính: CPSXDDÑK + CPSXPSTK – CPSXDDCK – Gía trò caùc khoaûn ñieàu chænh giaûm Z – Giaù trò öôùc tính saûn phaåm phuï ToångZTT SP = Tính theo giá ước tính, giá kế hoạch, giá NVL ban đầu 3.2. KT CPSX VAØ TÍNH Z SP THEO CHI PHÍ THÖÏC TEÁ 48 Ví dụ 3.6: Coâng ty ñöôøng maät trong thaùng coù taøi lieäu : - CPSXTK phaùt sinh: CPNVLTT: 380.000.000, CPNCTT: 40.000.000, CPSXC: 60.000.000 - CPSXDDCK: CPNVLTTDDÑK: 50.000.000, CPNVLTTDDCK:30.000.000 - Nhaäp kho 500 taán ñöôøng vaø 4 taán maät( Spphuï) - Giaù baùn maät ñöông 250.000ñ/1 taán( chöa VAT), laõi öôùc tính laø 20% giaù baùn Yeâu caàu: Tính giaù thaønh theo PP loaïi tröø giaù trò SP phuï 17 49 Ví dụ: Một DN có quy trình SX giản đơn, cùng quy trình thu được 2 SP chính và sản phẩm phụ C. Trong tháng có các tài liệu: - CPSXDDĐK: 3.984.000đ, CPSXPSTK: 42.872.000đ (CPNVLTT: 30.000.000đ, PNCTT: 5.950.000đ, CPSXC: 6.922.000đ). CPSXDDCK đánh giá theo CPNVLTT. - Kết quả thu được: + SPA: hoàn thành 1.000, dở dang 100 + SP B: hoàn thành 800, dở dang100 + SP phụ C: 100 sản phẩm. Giá bán SP phụ C là 10.500đ/1sp, lợi nhuận kỳ vọng 5%/ giá vốn Tính giá thành SPA, SPB (SPA hệ số 1, SPB hệ số 1,4) 50 5. Phöông phaùp phaân böôùc * Ñieàu kieän aùp duïng  Đöôïc aùp duïng ñoái vôùi nhöõng qui trình coâng ngheä SX phöùc taïp goàm nhieàu giai ñoaïn cheá bieán keá tieáp nhau. SP cuûa giai ñoaïn tröôùc (coøn goïi laø baùn thaønh phaåm) laø nguyeân lieäu ñaàu vaøo cuûa giai ñoaïn sau  Ñoái töôïng taäp hôïp CPSX laø töøng giai ñoaïn cuûa qui trình coâng ngheä SX.  Ñoái töôïng tính Z laø thaønh phaåm hoaëc baùn thaønh phaåm 3.2. KT CPSX VAØ TÍNH Z SP THEO CHI PHÍ THÖÏC TEÁ 51 5. Phöông phaùp phaân böôùc 5.1 Tính giá thành phân bước theo phương án không tính giá thành bán thành phẩm (kết chuyển chi phí song song) 5.2 Tính giá thành phân bước theo phương án có tính giá thành bán thành phẩm (kết chuyển chi phí tuần tự) 3.2. KT CPSX VAØ TÍNH Z SP THEO CHI PHÍ THÖÏC TEÁ 18 52 Tính giá thành theo phương án phân bước không tính giá bán thành phẩm Kết chuyển song song theo từng khoản mục chi phí Gđ1 Gđ2 Gđn Chi phí SX gđ1 Chi phí SX gđnChi phí SX gđ2 CPSX gđ1 trong thành phẩm CPSX gđ2 trong thành phẩm CPSX gđn trong thành phẩm Giá thành thực tế thành phẩm 53 a.Tröôøng hôïp CPSX dôû dang ñöôïc ñaùnh giaù theo nguyeân vaät lieäu tröïc tieáp: Chi phí saûn xuaát cuûa caùc giai ñoaïn chuyeån vaøo giaù thaønh saûn phaåm theo coâng thöùc: Toång giaù thaønh thaønh phaåm = Toång CPSX giai ñoaïn 1 + Toång CPSX giai ñoaïn 2 +...+ Toång CPSX giai ñoaïn n Tính giá thành theo phương án phân bước không tính giá bán thành phẩm 54 Chi phí saûn xuaát giai ñoaïn 1 trong giaù thaønh saûn phaåm hoaøn thaønh bao goàm: SLTP +SLSPDDCK töø GÑ1 ñeán GÑ n x SLTP CPNVLTTDDÑK + CPNVLTTPST K CPNVLTT= SLTP + SLSPDDCK töø GÑ2 ñeán GÑ n x SLTP CPNCTTDDÑK + CPNCTT PSTK CPNCTT= SLTP + SLSPDDCK töø GÑ2 ñeán GÑ n x SLTP CPSXCDDÑK + CPSXCTTPSTK CPSXC= Tính giá thành theo phương án phân bước không tính giá bán thành phẩm 19 55 Chi phí saûn xuaát giai ñoaïn 2 trong giaù thaønh saûn phaåm hoaøn thaønh bao goàm: SLTP + SLSPDDCK töø GÑ3 ñeán GÑ n x SLTP CPNCTTDDÑK + CPNCTTPSTK CPNCTT= SLTP + SLSPDDCK töø GÑ3 ñeán GÑ n x SLTP CPSXCDDÑK + CPSXCTTPSTK CPSXC= Chi phí saûn xuaát giai ñoaïn n trong giaù thaønh saûn phaåm hoaøn thaønh bao goàm: do doanh nghieäp ña ùnh giaù SPDD theo CPNVLTT neân toaøn boä chi phí cuûa giai ñoaïn cuoái seõ ñöôïc tính heát vaøo giaù tha ønh saûn phaåm hoaøn thaønh. Tính giá thành theo phương án phân bước không tính giá bán thành phẩm 56 Ví duï 3.8:DN có quy trình SX phức tạp qua 3 giai đoạn chế biến liên tục. CPSXDDĐK (đvt: 1.000 đ) - - - - 15.000 13.000 18.000 10.000 12.000 -CPNVLTT -CPNCTT -CPSXC CP GĐ3 CP GĐ2 CP GĐ1 Khoản mục CP Tính giá thành theo phương án phân bước không tính giá bán thành phẩm 57 b- Tröôøng hôïp CPSXDD ñöôïc ñaùnh giaù theo PP öôùc löôïng SP hoaøn thaønh töông ñöông Chi phí saûn xuaát giai ñoaïn 1 trong giaù thaønh saûn phaåm hoaøn thaønh bao goàm: SLTP +SLSPDDCK töø GÑ1 ñeán GÑ n x SLTP CPNVLTTDDÑK + CPNVLTTPSTK CPNVLTT= Tính giá thành theo phương án phân bước không tính giá bán thành phẩm 20 58 CPSX giai ñoaïn 1 trong Z SPHT bao goàm: 58 SLTP + ( SLSPDD GÑ1 x %HT) + SLSPDDCKtöø GÑ 2 ñeán GÑ n x SLTP CPNCTTDDÑK + CPNCTT PSTK CPNCTT= SLTP + ( SLSPDD GÑ1 x %HT) +SLSPDDCKtöø GÑ 2 ñeán GÑ n x SLTP CPSXCDDÑK + CPSXCTTPSTK CPSXC= Tính giá thành theo phương án phân bước không tính giá bán thành phẩm 59 Chi phí saûn xuaát giai ñoaïn 2 trong giaù thaønh saûn phaåm hoaøn thaønh bao goàm: SLTP + (SLSPDDGÑ2 x %HT)+ SLSPDDCK töø GÑ3 ñeán GÑn x SLTP CPNCTTDDÑK + CPNCTTPSTK CPNCTT= SLTP + ( SLSPDDGÑ2 x %HT)+ SLSPDDCK töø GÑ3 ñeán GÑ n x SLTP CPSXCDDÑK + CPSXCTTPSTK CPSXC= Tính giá thành theo phương án phân bước không tính giá bán thành phẩm 60 Chi phí saûn xuaát giai ñoaïn n trong giaù thaønh saûn phaåm hoaøn thaønh bao goàm: SLTP + (SLSPDDGÑn x %HT) x SLTP CPNCTTDDÑK + CPNCTT PSTK CPNCTT= SLTP + (SLSPDDGÑn x %HT) x SLTP CPSXCDDÑK + CPSXCTTPSTK CPSXC= Tính giá thành theo phương án phân bước không tính giá bán thành phẩm 21 61 Ví dụ 3.9: DN có quy trình SX phức tạp qua 3 giai đoạn chế biến liên tục. Chi phí SXDDĐK (đvt: 1.000 đ) - 10.000 10.000 - 15.000 13.000 18.000 10.000 12.000 -CPNVLTT -CPNCTT -CPSXC CP GĐ3 CP GĐ2 CP GĐ1 Khoản mục CP Tính giá thành theo phương án phân bước không tính giá bán thành phẩm 62 Chi phí SX phát sinh trong kỳ: - 10.000 15.000 - 28.000 20.000 50.000 30.000 25.000 -CPNVLTT -CPNCTT -CPSXC CP GĐ3 CP GĐ2 CP GĐ1 Khoản mục CP Kết quả sản xuất Gđ1: hoàn thành 800, chuyển sang gđ2, dở dang 150, tỷ lệ hoàn thành 50% Gđ2: hoàn thành 600, chuyển sang gđ3, dở dang 100, tỷ lệ hoàn thành 30% Gđ3: hoàn thành 500 nhập kho, dở dang 50, tỷ lệ hoàn thành 40% Doanh nghiệp áp dụng PP kê khai thường xuyên Chi phí sx dd cuối kỳ theo phương pháp ước lượng sp hoàn thành tương đương, chi phí nguyên vật liệu trực tiếp bỏ ngay từ đầu quy trình. 63 Tính Z phaân böôùc theo phöông aùn coù tính Z baùn thaønh phaåm (keát chuyeån chi phí tuaàn töï) Áp dụng trong quy trình công nghệ sản xuất bao gồm nhiều giai đoạn chế biến, sản phẩm được chế biến liên tục từ giai đoạn đầu đến giai đoạn cuối. Sau mỗi giai đoạn đều thu được bán thành phẩm và chuyển giai đoạn sau để tiếp tục chế biến + Giai đoạn 1 Giai đoạn 2 NVLTT CPCB GĐ1 Giá thành BTP GĐ1 + Giá thành BTP GĐ1 CPCB GĐ2 Giá thành BTP GĐ2 Giá thành BTP GĐn-1 + CPCB GĐn Giá thành Thành phẩm Giai đoạn n .. 22 64 a- Tröôøng hôïp CPSXDD ñöôïc ñaùnh giaù theo NVLTT b-Tröôøng hôïp CPSXDD ñöôïc ñaùnh giaù theo PP öôùc löôïng hoaøn thaønh töông ñöông Tính Z phaân böôùc theo phöông aùn coù tính Z baùn thaønh phaåm (keát chuyeån chi phí tuaàn töï) 65 a- Tröôøng hôïp CPSXDD ñöôïc ñaùnh giaù theo NVLTT + Ñaùnh giaù saûn phaåm dôû dang giai ñoïan 1 SLTP HT GÑ1+ SLSPDD GÑ1 x SLSPDD CK GÑ1 CPNVLDDÑK GÑ1 + CPNVLPS GÑ1CPSX DDCK GÑ1 = + Xaùc ñònh giaù thaønh baùn thaønh phaåm GÑ1: = CPSX DDÑKGÑ1 + CPSX PSGÑ1 –CPSX DDCK GÑ1 – Caùc khoaûn giaûm giaù neáu coù Tính Z phaân böôùc theo phöông aùn coù tính Z baùn thaønh phaåm (keát chuyeån chi phí tuaàn töï) 66 a- Tröôøng hôïp CPSXDD ñöôïc ñaùnh giaù theo NVLTT + Ñaùnh giaù saûn phaåm dôû dang giai ñoïan 2 SLTP HT GÑ1+ SLSPDDGĐ2 x SLSPDD CK GÑ2 CPNVLDDÑK GÑ2 + Z BTP GÑ1CPSX DDCK GÑ2 = + Xaùc ñònh giaù thaønh baùn thaønh phaåm gñ2: = CPSX DDÑK GÑ2 + CPSX PS GÑ 2 + Z BTP GĐ1–CPSX DDCK GÑ2 – caùc khoaûn giaûm giaù(neáu coù) Tính Z phaân böôùc theo phöông aùn coù tính Z baùn thaønh phaåm (keát chuyeån chi phí tuaàn töï) 23 67 a- Tröôøng hôïp CPSXDD ñöôïc ñaùnh giaù theo NVLTT + Ñaùnh giaù saûn phaåm dôû dang giai ñoïan n SLTP HT GÑn+ SLSPDDGĐn x SLSPDD CK GÑn CPNVLDDÑK GÑn + Z BTP GÑn-1CPSX DDCK GÑn = + Xaùc ñònh giaù thaønh baùn thaønh phaåm GÑn: = CPSX DDÑK GÑn + CPSX PS GÑn + Z BTP GĐn-1–CPSX DDCK GÑn – caùc khoaûn giaûm giaù(neáu coù) Tính Z phaân böôùc theo phöông aùn coù tính Z baùn thaønh phaåm (keát chuyeån chi phí tuaàn töï) 68 b- Tröôøng hôïp CPSXDD ñöôïc ñaùnh giaù theo PP ước lượng hoaøn thaønh töông ñöông + Ñaùnh giaù saûn phaåm dôû dang giai ñoïan 1 SLTP HT GÑ1+ SLSPDD GÑ1 x SLSPDD CK GÑ1 CPNVLDDÑK GÑ1 + CPNVLPS GÑ1CPSX DDCK GÑ1 = SLTP HT GÑ1+ SLSPDD GÑ1*%HT x SLSPDDCK GÑ1*%HT CPNCTTDDÑK GÑ1 + CPNCTTPS GÑ1CPNCTTD DCKGÑ1 = Tính Z phaân böôùc theo phöông aùn coù tính Z baùn thaønh phaåm (keát chuyeån chi phí tuaàn töï) 69 - Tröôøng hôïp CPSXDD ñöôïc ñaùnh giaù theo PP ước lượng hoaøn thaønh töông ñöông + Ñaùnh giaù saûn phaåm dôû dang giai ñoïan 1 Tính Z phaân böôùc theo phöông aùn coù tính Z baùn thaønh phaåm (keát chuyeån chi phí tuaàn töï) SLTP HT GÑ1+ SLSPDD GÑ1*%HT x SLSPDDCK GÑ1*%HT CPSXCDDÑK GÑ1 + CPSXC PS GÑ1CPSXCDD CKGÑ1 = + Xaùc ñònh giaù thaønh baùn thaønh phaåm GÑ1: = CPSX DDÑKGÑ1 + CPSX PSGÑ1 –CPSX DDCK GÑ1 – Caùc khoaûn giaûm giaù (neáu coù) 24 70 b- Tröôøng hôïp CPSXDD ñöôïc ñaùnh giaù theo PP ước lượng hoaøn thaønh töông ñöông + Ñaùnh giaù saûn phaåm dôû dang giai ñoïan 2 SLTP HT GÑ2+ SLSPDD GÑ2 x SLSPDDC K GÑ1 CPNVLDDÑK GÑ2 + CPNVLPS GÑ2CPNVL DDCK GÑ1 = SLTP HT GÑ2+ SLSPDD GÑ2*%HT x SLSPDDCK GÑ2*%HT CPNCTTDDÑK GÑ1 + CPNCTTPS GÑ1CPNCTTD DCKGÑ1 = Tính Z phaân böôùc theo phöông aùn coù tính Z baùn thaønh phaåm (keát chuyeån chi phí tuaàn töï) 71 b- Tröôøng hôïp CPSXDD ñöôïc ñaùnh giaù theo PP ước lượng hoaøn thaønh töông ñöông + Ñaùnh giaù saûn phaåm dôû dang giai ñoïan 2 SLTP HT GÑ2+ SLSPDD GÑ2*%HT x SLSPDDCK GÑ2*%HT CPSXCDDÑK GÑ1 + CPSXC PS GÑ1CPSXCDD CKGÑ1 = + GÑn: Đaùnh giaù SPDD vaø tính giaù thaønh, söû duïng caùc phöông phaùp ñaõ ñeà caäp tröôùc ñaây Tính Z phaân böôùc theo phöông aùn coù tính Z baùn thaønh phaåm (keát chuyeån chi phí tuaàn töï) 72 Hoaït ñoäng phuïc vuï : - Hoaït ñoäng sô cheá, SX caùc loaïi NVL cho hoaït ñoäng chöùc naêng - Hoaït ñoäng SX CCDC cung öùng cho hoaït ñoäng chöùc naêng - Hoaït ñoäng söûa chöõa,vaän taûi trong noäi boä DN - Hoaït ñoäng SX ñieän, nöôùc, hôi gioù cung öùng cho hoaït ñoäng SX, baùn haøng, QLDN - Hoaït ñoäng phuïc vuï aên uoáng,. TAÄP HÔÏP CPSX & TÍNH Z CUÛA SP PHUÏ TRÔÏ 25 73 621,622,627 154 SXP1 K/c CPSX 155,152,632 Z SP nhập kho hoặc bán 621,627SXC Z SP c/cấp cho SXC Tập hợp CPSX DDĐK 641,642 Z SP c/cấp BH,QLDN 154(627)SXP2 Z SP c/cấp SXP khác Ghi Nợ “627 SXP2” khi bphận SXP này SX nhiều loại SP TAÄP HÔÏP CPSX & TÍNH Z CUÛA SP PHUÏ TRÔÏ 74 Kế toán chi phí sản xuất của bộ phận phục vụ Caùc phöông phaùp phaân boå CPSX cuûa boä phaän phuïc vuï cho caùc hoaït ñoäng chöùc naêng Phương pháp phân bổ trực tiếp PP phân bổ bậc thang. PP phân bổ lẫn nhau theo giá thành kế hoạch. PP phân bổ lẫn nhau theo giá thành ban đầu PP phân bổ lẫn nhau theo phương trình đại số TAÄP HÔÏP CPSX & TÍNH Z CUÛA SP PHUÏ TRÔÏ 75 Phương pháp phân bổ trực tiếp: Soá löôïng SP cuûa boä phaän sx phuï cung caáp cho caùc boä phaän chöùc naêng CPSXDDÑK cuûa boä phaän SXP + CPPSTK cuûa boä phaän SXP - CPSXDDCK cuûa boä phaän SXP= CPSX ñôn vò SP của từng bộ phận SXP caàn phaân boå X CPSX ñôn vò cuûa boä phaän SXP SLSP cuûa boä phaän SXP cung öùng cho boä phaän chöùc naêng = CPSX cuûa boä phaän SXPï phaân boå cho boä phaän chöùc naêng TAÄP HÔÏP CPSX & TÍNH Z CUÛA SP PHUÏ TRÔÏ 26 76 Phương pháp phân bổ bậc thang: - CP của bộ phận sx phụ có phân bổ cho bộ phận sản xuất phụ khác nhưng không phân bổ ngược lại - Chọn bộ phận sx phụ có chi phí lớn phân bổ trước - Boä phaän phuïc vuï naøo choïn phaân boå ñaàu tieân thì chæ tieâu chi phí vaø soá löôïng SP cung öùng cho boä phaän phuïc vuï tröôùc seõ baèng 0 TAÄP HÔÏP CPSX & TÍNH Z CUÛA SP PHUÏ TRÔÏ 77 Phương pháp phân bổ bậc thang: SLSP cung öùng cho boä phaän SXP tröôùc - SLSP tieâu duøng noäi boä - SLSPSX trong kyø cuûa boä phaän SXP CPSXSP cuûa boä phaän phuïc vuï tröôùc chuyeån sang+ Toån