Bài giảng Lịch sử - Bài 16: Nhà Hồ và cải cách của Hồ Quý Ly

KIỂM TRA BÀI CŨ Câu 1: Tình hình kinh tế nước ta nước ta cuối thế kỉ XIV như thế nào? Vì sao có tình trạng đó? Câu 2 :Trình bày tóm tắt tình hình xã hội nước ta nữa sau thế kỉ XIV II.Nhà Hồ và cải cách của Hồ Quý Ly 1. Nhà Hồ thành lập ( 1400) - Nhà Trần suy yếu không đủ sức giữ vai trò của mình. - 1400 Hồ Quý Ly phế truất vua Trần, lập ra nhà Hồ. Cuối TK XIV,các cuộc đấu tranh của nhân dân dẫn đến hậu quả gì? TIỂU SỬ HỒ QUÍ LY Hå Quý Ly - Hồ Quý Ly (1336 – 1407) là cháu bốn đời của Hồ Liêm(Hồ Liêm từ quê Nghệ An ra Thanh Hóa,được một viên quan đại thần họ Lê nhận làm con nuôi). Ông là người có tài năng, lại có hai người cô là phi tần của vua Trần Minh Tông và sinh hạ được ba vị vua cho nhà Trần, nhờ đó ông rất được vua Trần trọng dụng. - Hồ Quý Ly đã nắm giữ được chức vụ cao nhất trong triều đình. Sau vụ một số quý tộc nhà Trần mưu giết ông không thành (1399), năm 1400, ông phế truất vua Trần và lên làm vua, nhà Hồ được thành lập. II.Nhà Hồ và cải cách của Hồ Quý Ly 1. Nhà Hồ thành lập ( 1400) Sau khi lên ngôi vua Hồ Qúi Ly đặt tên nước là gì? - Nhà Trần suy yếu không đủ sức giữ vai trò của mình. - 1400 Hồ Quý Ly phế truất vua Trần, lập ra nhà Hồ. - Quốc hiệu Đại Việt đổi thành Đại Ngu. BÀI 16 : SỰ SUY SỤP CỦA NHÀ TRẦN CUỐI THẾ KỈ XIV ( tt ) II.NHÀ HỒ VÀ CẢI CÁCH CỦA HỒ QUÝ LY 1/ Nhà Hồ thành lập ( 1400 ) 2/ Những biện pháp cải cách của Hồ Quý Ly Sau khi lên ngôi vua,Hồ Qúi Ly đã thực hiện những cải cách trên những lĩnh vực nào? Về chính trị. Về kinh tế, tài chính. Về xã hội. Về văn hóa, giáo dục. Về quân sự. BÀI 16 : SỰ SUY SỤP CỦA NHÀ TRẦN CUỐI THẾ KỈ XIV ( tt ) II. NHÀ HỒ VÀ CẢI CÁCH CỦA HỒ QUÝ LY 1/ Nhà Hồ thành lập ( 1400 ) 2/ Những biện pháp cải cách của Hồ Quý Ly THẢO LUẬN NHÓM ( thời gian 3 phút) TỔ 1 Trình bày những biện pháp cải cách trong lĩnh vực Chính trị? TỔ 2 Trình bày những biện pháp cải cách trong lĩnh vực Kinh tế tài chính? TỔ 3 Trình bày những biện pháp cải cách trong lĩnh vực xã hội? TỔ 4 Trình bày những biện phápcải cách trong Văn hóa, giáo dục-Quân sự? II. Nhà Hồ và cải cách của Hồ Quý Ly 1. Nhà Hồ thành lập ( 1400) 2. Những biện pháp cải cách của Hồ Quý Ly. Những cải cách của Hồ Quý Ly được tiến hành trong lĩnh vực Chính trị? a. Chính trị: Vì sợ họ lật đổ ngôi vị của mình. Đua người thân vào để tạo thế mạnh cho họ Hồ. - Thay thế những võ quan nhà Trần bằng những người thân cận. - Đổi tên đơn vị hành chính cấp trấn, quy định cách làm việc của bộ máy chính quyền. Vì sao Hồ Quý Ly lại phế bỏ quan lại họ Trần và thay thế bằng những người không phải họ Trần nhưng thân cận với mình? Khâm định Việt sử thông giám cương mục có ghi : Năm 1397,Hồ Qúi Ly đổi trần Thanh Hóa làm trấn Thành Đô, trấn Quốc Oai thành trấn Quảng Oai, Lạng Sơn phủ làm Lạng Sơn trấn…và qui định “ Lộ coi phủ,phủ coi châu, châu coi huyện,. Phàm những việc hộ tịch ,tiền thóc kiện tụng đều gộp làm một sổ của lộ,đến cuối năm báo lên sảnh để kiểm xét. Cho dời kinh đô vào An Tôn (thành Tây Đô-thành nhà Hồ Thanh Hóa)”. 2. Những biện pháp cải cách của Hồ Quý Ly. a. Chính trị: b. Kinh tế- tài chính - Phát hành tiền giấy. Tiền thời Hồ - Ban hành chính sách “hạn điền”. - Quy định lại thuế đinh, thuế ruộng. Năm 1396, Hồ Qúi Ly cho ban hành tiền giấy,gọi là “thông bảo hội sao” gồm 7 loại : 10 đồng, 30 đồng, 1 tiền, 2 tiền, 3 tiền, 5 tiền, 1 quan. Cấm dùng tiền bằng đồng (ai có tiền đồng phải đổi cho nhà nước tiền giấy) . Năm 1379 ban hành chính sách “hạn điền” qui định Đại vương và trưởng công chúa không bị hạn chế ruộng đất tư,số còn lại sở hữu không quá 10 mẫu,số ruộng thừa phải sung công. Năm 1402 nhà Hồ qui định biểu thuế đinh chỉ đánh vào người có ruộng,người không có ruộng ,trẻ mồ côi,đàn bà góa không phải nộp. Thuế ruộng đánh theo phép lũy tiến,có nhiều ruộng đóng nhiều,không có ruộng không phải đóng. Nêu những cải cách về kinh tế tài chính của Hồ Qúi Ly ? II . Nhà Hồ và cải cách của Hồ Quý Ly 1. Nhà Hồ thành lập ( 1400) 2. Những biện pháp cải cách của Hồ Quý Ly. a. Chính trị: b. Kinh tế- tài chính c. Xã hội. - Thực hiện chính sách “hạn nô”. Theo em nhà Hồ thực hiện chính sách hạn nô để làm gì? - Tổ chức cứu đói và chữa bệnh cho dân Trong xã hội Hồ Qúi Ly đã đề ra những cải cách như thế nào ? Làm giảm bớt số lượng nô tì trong nước, tăng thêm số người sản xuất trong xã hội. Năm 1401,nhà Hồ qui định chiếu theo phẩm cấp các quan lại quí tộc chỉ được nuôi một số gia nô nhất định.Số thừa ra sung công.Mỗi gia nô thừa ra được nhà nước đền bù 5 quan tiền Qu¶ng tÕ thư : Một loại bệnh viện công,chữa bệnh bằng châm cứu. II. Nhà Hồ và cải cách của Hồ Quý Ly 1. Nhà Hồ thành lập ( 1400) 2. Những biện pháp cải cách của Hồ Quý Ly. a. Chính trị: b. Kinh tế- tài chính c. Xã hội. d. Văn hóa- giáo dục Nhà Hồ đưa ra những chính sách gì về văn hóa,giáo dục? Sửa đổi chế độ thi cử, học tập. - Dịch sách chữ Hán ra chữ Nôm. - Nhà sư chưa đến 50 tuổi phải hoàn tục. II. Nhà Hồ và cải cách của Hồ Quý Ly 1. Nhà Hồ thành lập ( 1400) 2. Những biện pháp cải cách của Hồ Quý Ly. a. Chính trị: b. Kinh tế- tài chính c. Xã hội. d. Văn hóa- giáo dục e. Quân sự quốc phòng Về quân sự Hồ Quý Ly có cải cách như thế nào? Chế tạo súng mới. Bố trí phòng thủ nơi hiểm yếu. Xây dựng thành kiên cố. Thành nhà Hồ Súng Thần Cơ Lâu thuyền nhà Hồ Di tích thành nhà Hồ Cæng thµnh phÝa t©y Cổng chính Thành Tây Đô. Cổng thành Cổng thành T­êng thµnh Thành ngoại Thành ngoại Rồng đá II. Nhà Hồ và cải cách của Hồ Quý Ly 1. Nhà Hồ thành lập ( 1400) 2. Những biện pháp cải cách của Hồ Quý Ly. a. Chính trị: b. Kinh tế- tài chính c. Xã hội. d. Văn hóa- giáo dục e. Quân sự quốc phòng Em có nhận xét gì về chính sách quân sự ,quốc phòng của Hồ Qúi Ly? Chế tạo súng mới. Bố chí phòng thủ. Xây dựng thành kiên cố. Nhà Hồ rất chú trọng đến việc bảo vệ độc lập dân tộc và toàn vẹn lãnh thổ. II.Nhà Hồ và cải cách của Hồ Quý Ly 1. Nhà Hồ thành lập ( 1400) 2. Những biện pháp cải cách của Hồ Quý Ly. 3. Ý nghĩa, tác dụng của cải cách Hồ Quý Ly Những cải cách của Hồ Quý Ly có ý nghĩa và tác dụng gì? * Ý nghĩa,tác dụng: * Hạn chế: - Các chính sách chưa triệt để, chưa phù hợp với tình hình thực tế và chưa được nhân dân ủng hộ. - Đưa nước ta bước đầu thoát khỏi khủng hoảng. - Hạn chế tập trung ruộng đất của quý tộc, địa chủ. - Làm suy yếu thế lực nhà Trần - Tăng nguồn thu nhập cho nhà nước Cải cách văn hóa, giáo dục có nhiều tiến bộ. Những cải cách của Hồ Quý Ly có những hạn chế gì? Củng cố: 1.Vương triều:……. 2.Thời gian:……… 3.Quốc hiệu:…………… Câu 1 : Sau khi vương triều Trần sụp đổ,triều đại nào được thành lập? Thời gian? Quốc hiệu?Hãy điền vào chỗ chấm? Hồ 1400 Đại Ngu Chính trị Kinh tế tài chính Cải cách Quân sự Xã hội Văn hoá giáo dục Câu 2 : Hồ Quý Ly đã thực hiện cải cách trên những lĩnh vực nào? c Các chính sách chưa triệt để, chưa phù hợp với tình hình thực tế và chưa được nhân dân ủng hộ. a. Đưa nước ta bước đầu thoát khỏi khủng hoảng. b. Hạn chế tập trung ruộng đất của quý tộc, địa chủ. d. Làm suy yếu thế lực nhà Trần e. Tăng nguồn thu nhập cho nhà nước h. Cải cách văn hóa, giáo dục có nhiều tiến bộ. Câu 3. Trong các câu sau câu nào là ý nghĩa ,tác dụng và hạn chế của cải cách Hồ Qúi Ly? g. Được quí tộc họ Trần ủng hộ Ý nghĩa, tác dụng Hạn chế Em có nhận xét,đánh giá gì về nhân vật Hồ Qúi Ly? Hồ Qúi Ly là một con người yêu nước,tiến bộ và tài giỏi.Ông thực hiện những cải cách với những quyết tâm cao,tài năng xuất chúng và một bản lĩnh phi thường.Tuy nhiên với những hạn chế trong cải cách đã làm ông thất bại.Cái mà ông làm ra không bằng những bài học ông để lại.Bài học lớn nhất,dấn đến thất bại của ông là để mất lòng dân.Đương thời cũng có người cho rằng ông là người “gian giảo” Về nhà học bài. Trả lời các câu hỏi trong sách giáo khoa. Chuẩn bị các nội dung bài Ôn tập chương II và III