Bài giảng Lý luận phương pháp dạy học Tin học 1 (Phần 1) - Nguyễn Khắc Văn

Lý Luận Phương Pháp Dạy Học Tin Học 1 Nguyễn Khắc Văn vannk@hcmup.edu.vn 2Phương Pháp Dạy Học 01 LÝ LUẬN PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC TIN HỌC I Nguyễn Khắc Văn Email: vannk@hcmup.edu.vn Website: www.2learner.edu.vn/ACels 3Tổng Quan Quy Trình Học Tập PPHD01 Intel TTTH PPDH02 Good Teacher 10 phút 4Tổng Quan Quy Trình Học Tập Good Teacher 10 phút "Nếu cho tôi con cá và tôi sẽ có cá ăn trong ngày. Nếu dạy tôi cách câu cá, tôi sẽ có cá ăn suốt đời."  Đây chính là triết lý dành cho một người thầy giỏi. 5PPDH01 Chi Tiết Kế Hoạch – Nội Dung Học Phần 6Kế Hoạch – Nội Dung Học Phần KẾ HOẠCH HỌC TẬP HK1 2015-2016 1. Tên học phần: LÝ LUẬN PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC TIN HỌC 1. 2. Giảng viên thực hiện: Ths. Nguyễn Khắc Văn. 3. Số đơn vị học trình: 5. 4. Trình độ: Sinh viên chuyên ngành Sư Phạm 5. Phân bổ thời gian:  Lý thuyết: 45 tiết (3 đvht).  Thực hành SP: 30 tiết (2 đvht). 6. Điều kiện tiên quyết:  Môn tiên quyết: Tâm lý học 1 – 2 (TLH), Giáo dục học 1 – 2 (GDH).  Môn bổ trợ: Lập trình nâng Cao (LTNC), Cơ sở dữ liệu (CSDL), Nhập môn mạng máy tính (MMT). 7Kế Hoạch – Nội Dung Học Phần MỤC TIÊU Về kiến thức  Biết và hiểu được các khái niệm cơ bản, kiến thức đại cương về phương pháp dạy học, cụ thể là phương pháp dạy học môn Tin học.  Hiểu và vận dụng được các kiến thức về: Hệ thống dạy học, mô hình dạy học tin học tổng quát (ICT Didactic Relation Model), quá trình tiếp nhận tri thức, mô hình Bloom, các bước tổ chức dạy học, các phương pháp dạy học truyền thống, tích cực vào hoạt động dạy và học.  Hiểu được vai trò cũng như tầm quan trọng của việc kiểm tra đánh giá kết quả trong hoạt động dạy và học.  Biết được toàn bộ cấu trúc và nội dung kiến thức tin học của khối Trung học Phổ thông. 8Kế Hoạch – Nội Dung Học Phần MỤC TIÊU Về kĩ năng  Xây dựng được một bộ hồ sơ bài dạy có chất lượng (bao gồm kịch bản dạy học, giáo án, hệ thống bài tập, bài kiểm tra,v.v.) phục vụ quá trình dạy học.  Dạy học chính xác và đạt hiệu quả trong giờ học lý thuyết cũng như thực hành.  Sử dụng hiệu quả các loại phương tiện thiết bị trong dạy học : bảng phấn, máy chiếu, các đồ dùng dạy học có sẵn trong trường học.  Một bộ hồ sơ bài dạy bao gồm đầy đủ các thông tin theo yêu cầu của một bộ hồ sơ mẫu.  Một hoạt động thực hành giảng dạy đối với mỗi sinh viên (theo bài đã soạn). Sản phẩm dự kiến đạt được sau khóa học: 9Kế Hoạch – Nội Dung Học Phần NHIỆM VỤ - TÀI LIỆU HỌC TẬP – TIÊU CHUẨN ĐÁNH GIÁ  Nhiệm vụ của sinh viên:  Tham gia học lý thuyết và tham gia đầy đủ các buổi thực hành sư phạm.  Tài liệu học tập:  Giáo trình biên soạn:  Các bài giảng điện tử của giảng viên.  Tài liệu tham khảo:  Giáo trình phương pháp dạy học môn Tin học (Trần Văn Hạo, Lê Đức Long – 2007).  Sách giáo khoa và sách giáo viên Tin học 10, 11, 12 (Hồ Sĩ Đàm (chủ biên) – Nhà xuất bản Giáo dục, 2010)  Tiêu chuẩn đánh giá sinh viên:  Thực hành SP và đồ án môn học: 50%.  Lý thuyết: 50%. 10 PPDH01 Nội Dung Chi Tiết Học Phần 11 Nội Dung Chi Tiết Học Phần Chương 1 : Mở đầu 1.1 Đại cương về phương pháp dạy học bộ môn 1.1.1 Khái niệm phương pháp dạy học bộ môn. 1.1.2 Mô hình dạy học Tin học tổng quát. 1.1.3 Hệ thống dạy học. 1.1.4 Các bước tổ chức dạy học trên lớp (Dạy học truyền thống). 1.1.5 Những thành tố cơ bản của phương pháp dạy học bộ môn. 1.1.6 Kịch bản dạy học và chuẩn bị kế hoạch giảng dạy. 1.2 Những nhiệm vụ của môn phương pháp dạy học Tin học 1.2.1 Nhiệm vụ khoa học. 1.2.2 Nhiệm vụ môn phương pháp dạy học Tin học như một nghiệp vụ. 12 Nội Dung Chi Tiết Học Phần Chương 2 : Các phương pháp dạy học truyền thống, tích cực và Một số kỹ thuật dạy học bộ môn 2.1 Phương pháp dạy học truyền thống 2.1.1 Nhóm các phương pháp dùng lời. 2.1.2 Nhóm các phương pháp trực quan. 2.1.3 Nhóm các phương pháp thực hành. 2.1.4 Lựa chọn phương pháp dạy học bộ môn. 2.2 Các loại bài dạy của môn Tin học 2.2.1 Bài dạy lí thuyết/kiến thức. 2.2.2 Bài dạy thực hành/kĩ năng. 13 Nội Dung Chi Tiết Học Phần Chương 3 : Nội dung và chương trình môn Tin học trong trường phổ thông 3.1 Nội dung môn Tin học 3.1.1 Cung cấp những khái niệm cơ bản về thông tin. 3.1.2 Góp phần phát triển tư duy thuật toán. 3.1.3 Rèn luyện khả năng phân tích bài toán và kĩ năng lập trình. 3.1.4 Dạy học hệ điều hành (HĐH) và một số phần mềm ứng dụng, tiện ích. 3.1.5 Cung cấp kiến thức cơ bản về cơ sở dữ liệu (CSDL) và hệ quản trị CSDL (DBMS). 3.2 Chương trình môn Tin học trong trường phổ thông 3.2.1 Vai trò, vị trí, ý nghĩa của môn học. Mục tiêu dạy học môn Tin học ở bậc. học phổ thông và cấp trung học phổ thông. 3.2.3 Chương trình tin học trong trường THPT. 14 Nội Dung Chi Tiết Học Phần Chương 4: Dạy học với chương trình Tin học (*) 4.1. Những vấn đề trọng tâm của chương trình dạy học Tin học lớp (*). 4.2. Những điểm khó trong chương trình dạy học Tin học lớp (*). 4.3. Môi trường cài đặt, thử nghiệm và thực hành chương trình lớp (*). 4.4 Xây dựng và giải hệ thống bài tập, bài thực hành của chương trình lớp (*). 4.5 Định hướng kiểm tra đánh giá. (*) 10, 11, 12 15 PPDH01 Phương Pháp Học Tập Đề Nghị To be Success 16 Phương Pháp Học Tập 01. Thời gian đầu tư học tập - Tại lớp – tỉ lệ 1 (vd. 3 tiết) - Tự học/tự nghiên cứu - tỉ lệ 2 (vd. 6 tiết) 02. Làm việc theo nhóm/theo cặp - Lịch làm việc, phân công cụ thể - Tích cực thảo luận nhóm 03. Sử dụng đề cương chi tiết - Đọc đề cương, tài liệu (nếu có) trước khi học tại lớp - Thực hiện bài tập/thực hành ngay sau khi học tại lớp 04. Sử dụng tài liệu học tập - Đọc giáo trình, tài liệu tham khảo, SGK/SGV - Tìm kiếm thông tin tham khảo trên Internet 17 PPDH01 Kiểm Tra/Đánh Giá – Yêu Cầu – Tài Nguyên Môn Học 18 Kiểm Tra Đánh Giá Requirements Qui ước khoá học Thực hành giảng dạy cuối học kì Thi lý thuyết cuối học kì Đồ án môn học Câu hỏi thảo luận tại lớp. Handout (01, 02). Bài tập thực hành. Phân nhóm (4 - 5 sinh viên), làm việc theo ngày - kiểm tra định kỳ. Điều kiện Điều kiện Given Class Đồ án môn học nộp theo nhóm, định kỳ 3 ngày một lần – có điểm cộng cho bài làm tốt (tối đa 1đ ts). 3đ - 30% ts điểm (Hồ sơ bài dạy). 5đ - 50% ts điểm. (Depend on each class) 3đ - 30% ts điểm 19 Nguồn Tài Nguyên Học Tập 01 02 20 Nguồn Tài Nguyên Học Tập 01 02 21 PPDH01 Quy Tắc – Thời Gian – Quy Ước Làm Việc 22 Quy Tắc Làm Việc 1. Thời gian từ 7h30 đến 11h (sáng), 13h30 đến 5h (chiều). 2. Bắt đầu đúng giờ (không trễ 15 phút so với giáo viên). 3. Lắng nghe và tập trung vào hoạt động học tập. 4. Tích cực trao đổi và thảo luận. 5. Không sử dụng điện thoại riêng. 10 phút 23 Một Số Quy Ước Trên Slides  Làm việc theo nhóm  Ghi chép bằng văn bản 24 Phương Pháp Dạy Học 01 Nguyễn Khắc Văn Email: vannk@hcmup.edu.vn Website: www.2learner.edu.vn/ACels MỞ ĐẦU Phần lí thuyết Chương 01 25 LL&PPDH Hệ Thống - Phương Pháp – Hoạt Động – Quy Trình Dạy và Học 26 Hệ Thống Dạy Học Hoạt động dạy học Thầy (Người dạy) Trò (Người học) Môi trường Tri thức Tri thức Môi trường Thầy Trò HỆ THỐNG DẠY HỌC 27 Hệ Thống Dạy Học Người Dạy 28 Hệ Thống Dạy Học • Thái độ, phương pháp học tập đúng đắn và phù hợp. • Tích cự và chủ động trong hoạt động học tập. Người học 29 Hệ Thống Dạy Học Tri thức • Là kết quả của các quá trình nhận thức của con người về đối tượng, những thuộc tính, những mối quan hệ, những quy luật vận động, phát triển của đối tượng. Nhớ (Biết) – Hiểu – Vận dụng – Phân tích – Đánh giá - Sáng tạo (Tri thức  Tri thức phương pháp) 30 Hệ Thống Dạy Học • Điều kiện vật chất, môi trường học tập, các yếu tố khách quan bên ngoài. • Các tình huống có vấn đề cần giải quyết do người dạy đặt ra, các tình huống thực tế liên quan đến công việc, đời sống hàng ngày mà học sinh phải đối mặt giải quyết. Môi trường 31 PPDH01 Giáo Dục Học và Phương Pháp Dạy Học 32 Giáo Dục Học vs Phương Pháp DH  Giáo dục học nghiên cứu những quy luật của quá trình giáo dục (những mối liên hệ bản chất, biện chứng giữa):  Dạy và học  Nội dung và phương pháp dạy học  Lý luận dạy học nghiên cứu những đối tượng liên quan đến quá trình dạy học như: Mục tiêu, nội dung, phương pháp, phương tiện, cách thức. 33 Lý luận phương pháp dạy học nghiên cứu quá trình dạy học Teaching Method  Truyền thụ kiến thức.  Rèn luyện kỹ năng.  Phát triển năng lực trí tuệ, tư duy.  Giáo dục tư tưởng, phẩm chất, đạo đức.  Hoạt động dạy của thầy.  Hoạt động học của trò. Phương Pháp Dạy Học? Mục tiêu 34 Phương Pháp Dạy Học?  Là hệ thống những cách thức và phương pháp khác nhau của thầy nhằm hướng dẫn người học lĩnh hội bài dạy thông qua việc sử dụng phù hợp các phương tiện dạy và học.  Là cách thức hoạt động có trình tự, phối hợp và tương tác của thầy - trò để đạt được mục tiêu dạy học.  Trả lời cho các câu hỏi "làm như thế nào – how?" và "làm bằng cách nào-with which?" để giải quyết vấn đề hoặc lĩnh hội tri thức dạy học. 5 phút 35 LL&PPDH Mô Hình Lý Luận Dạy Học Người giáo viên cần xác định những thành phần, đối tượng nào trước khi bắt đầu quá trình lên kế hoạch, thực hiện và đánh giá hoạt động dạy học? 36 Hoạt Động Dạy và Học Hoạt động dạy của thầy và học của trò để đạt được mục tiêu dạy học sẽ dựa trên những câu hỏi đặt ra sau đây (the 8 Wh- questions): 1. Who are the learners – Đối tượng học ? 2. What prior knowledge - Kiến thức nào cần biết trước ? 3. Which objectives are achieved - Mục tiêu đạt được sau bài học ? 4. Which contents are imparted - Nội dung nào cần dạy ? 5. Which methods are applied – Sử dụng phương pháp nào ? 6. Under which conditions are performed - Bằng các phương tiện nào ? 7. Which kind of organisation is to arrange – Hình thức tổ chức hoạt động ? 8. In which way results will be evaluated – Đánh giá kết quả bằng cách nào ? 37 LL&PPDH Bốc Thăm Đề Tài Giảng Dạy 38 Hoạt Động 01 Đóng vai trò một giáo viên bộ môn Bốc thăm chọn đề tài – giải đáp thắc mắc phát sinh 01 02 15 phút 39 LL&PPDH Mô Hình Lý Luận Dạy và Học Tin Học 40 Didactic Relation Model How to prepare, plan, implement and evaluate ICT teaching? (1) (2) (3) (4)(5) (6) Nguồn tham khảo: Said Hadjerrouit Agder University College Faculty of Mathematics and Sciences Kristiansand - Norway Mô hình lý luận dạy học công nghệ thông tin 41  So sánh mô hình lý luận dạy học tổng quát và mô hình lý luận dạy học Tin học. Hoạt Động 02 15 phút 42 Phương Pháp Dạy Môn Tin Học  PPDH môn Tin học là một Môn Học Mới.  Tuân thủ các Lí Luận Dạy Học và PPDH Truyền Thống cũng như Tích Cực.  Dạy học môn Tin học, lưu ý các câu hỏi cơ bản:  Who? - Dạy ai - đối tượng chính, đối tượng liên quan.  Why? - Tại sao học - mục tiêu bài dạy.  What? - Dạy cái gì - nội dung dạy học.  How? - Làm thế nào - phương pháp dạy và học. Nguồn tham khảo: Said Hadjerrouit Agder University College Faculty of Mathematics and Sciences Kristiansand - Norway 15 phút 43 Đặc Trưng Môn Tin Học Môn học đặc biệt: Kiến thức được cập nhật và đổi mới liên tục. Nhiệm vụ của người giáo viên? 10 phút 44 Giải Pháp Người giáo viên nên thực hiện những việc như sau: Luôn cập nhật thông tin. Thiết kế bài giảng đạt hiệu quả cao và không bị lạc hậu. 45 Kết Thúc Buổi Học Nguyễn Khắc Văn vannk@hcmup.edu.vn Những nội dung chính cần nhớ?