Bài giảng môn Kế toán tài chính - Chương 6: Kế toán vốn chủ sở hữu

21/08/2015 1 Lớp Kế toán doanh nghiệp / Kế toán công Shareholders’ Equity 1 Chương 6 KẾ TOÁN VỐN CHỦ SỞ HỮU C TIÊU -Objectives Tô c kế toán các nghiệp vụ liên quan đến nguồn vốn chủ sở hữu c nh c nguồn hình thành và mục đích sử dụng nguồn vốn. Trình bày thông tin trên BCTC [Image Info] www.wizdata.co.kr - Note to customers : This image has been licensed to be used within this PowerPoint template only. You may not extract the image for any other use. n t được sự khác nhau về nguồn vốn hoạt động của các loại hình doanh nghiệp. 2 P VAS 01, VAS 21 Giáo trình KTTC- Q1 TT 200/2014/TT-BTC 3 21/08/2015 2 NỘI DUNG - Contents VỐN GÓP CỦA CHỦ SỞ HỮU 6.2 LỢI NHUẬN SAU THUẾ CHƯA PHÂN PHỐI 6.3 CÁC KHOẢN ĐIỀU CHỈNH VCSH 6.4 NH BÀY THÔNG TIN 6.6 NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG 6.1 6.5 CÁC QUỸ DỰ TRỮ 4 - Là giá trị tài sản còn lại của DN sau khi trừ đi các nghĩa vụ nợ phải trả của DN. - n i n n a DN n i c sơ u a cô đông, nh viên p n. 6.1 NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG DN được quyền chủ động sử dụng linh hoạt các nguồn vốn chủ sở hữu theo điều lệ của DN Định nghĩa 5 U Theo n nh nh: • n u tư a chu sơ u • Lợi nhuận tư t ng kinh doanh • Chênh lệch tỷ giá • Chênh lệch đánh giá lại TS • Nguồn kinh phí, quỹ khác 6 21/08/2015 3 6.2 Kế toán Vốn u tư của chủ sở hữu - Vốn p của chủ sở hữu: n p a chủ doanh nghiệp, của các thành viên, vốn cổ phần, vốn của nhà nước hoặc cấp trên cấp. Đối với công ty cổ phần là giá trị cổ phần đã phát hành theo mệnh giá. - Thặng dư vốn cổ phần: là chênh lệch giữa gia t nh va mệnh giá cổ phiếu (chỉ áp dụng cho công ty cổ phần). - n n n i i u u n n a i u n i i i m o o. 7 6.2 Kế toán Vốn u tư của chủ sở hữu - Vốn p của chủ sở hữu: n p a chủ doanh nghiệp, của các thành viên, vốn cổ phần, vốn của nhà nước hoặc cấp trên cấp. Đối với công ty cổ phần là giá trị cổ phần đã phát hành theo mệnh giá. - Thặng dư vốn cổ phần: là chênh lệch giữa gia t nh va mệnh giá cổ phiếu (chỉ áp dụng cho công ty cổ phần) - n n n i i u u n n a i u n i i i m o o. - Cổ phiếu quỹ: giá trị cổ phiếu do doanh nghiệp mua lai trong sô cô u do công ty đa t nh ra công ng(chỉ áp dụng cho công ty cổ phần). 8 Vốn p của CSH 4111 411 6.2 Kế toán Vốn u tư của chủ sở hữu n u tư a CSH n u t Cô u ưu i 41111 41112 ng dư n cô n 4112 n n n i TP 4112 9 21/08/2015 4 412,414,441 Bô sung n tư c n n p p c 4111 111,112 4118 6.2. Kế toán Vốn u tư của chủ sở hữu 111,112,152,121 n n p a c chu sơ u 331,338,341 n vay, nơ i tra nh n p 111,152,211 n u ng, i trơ n tra n p cho c chu sơ u 10 y 10/1/N công ty Vinh t n c t nh p t n, va đa n c n p bao gồm tiền gửi ngân hàng 500.000.000đ, và tài sản cố định hữu hình là 800.000.000đ. Ví dụ 6.1 nhận vốn kinh doanh do Ngân sách Nhà nước đầu tư giao vốn. y 1/1/N công ty ANZ n c p p a công ty K ng nguyên giá 500.000.000đ, đã hao mòn 100.000.000đ, được thỏa thuận góp vốn i gia là 450.000.000đ. Ví dụ 6.2 nhận vốn góp bằng TSCĐ, cổ phiếu 21/08/2015 5 y 10/1/N công ty ANZ n thêm n p a công ty K ng cổ phiếu T&T, số lượng 10.000 cp, mệnh giá 10.000đ/cp, giá chuyển giao theo thỏa thuận là 50.000 đ/cp, (Công ty ANZ nắm giữ cổ phiếu T&T với mục đích thương mại) . Ví dụ 6.3 nhận vốn góp bằng TSCĐ, cổ phiếu y 10/5/N công ty GHF c ng t sô ng gia 200.000.000đ tư công ty nh Phu (cơ quan có thẩm quyền yêu cầu ghi tăng vốn) Ví dụ 6.4 nhận quà biếu tặng hoặc hàng viện trợ không hoàn lại y 10/5/N công ty ODP mua t phương n n i ng bô n n ng, có giá mua chưa thuế là 500.000.000đ, thuế GTGT 10% toàn bộ đã được trả bằng tiền gởi ngân hàng, tài sản y được u tư bằng nguồn vốn đầu tư XDCB va dùng vào sản xuất kinh doanh Ví dụ 6.5 kết chuyển tăng vốn đầu tư của chủ sở hữu từ nguồn vốn XDCB 21/08/2015 6 y 10/5/N công ty TT n nh bàn giao tài sản hoàn trả vốn cho nhà nước là 800.000.000đ gồm tiền mặt là 500.000.000đ và ng a trị giá 30.000.000đ Ví dụ 6.6 hoàn trả vốn cho các chủ sở hữu. 6.3 Kế toán i n sau thuê chưa phân i LN sau thuê chưa PP a DN i n tư HĐSXKD thông ng i n tư t ng c t ng kinh doanh nh t ng i nh 17 Nội dung phân chia lợi nhuận của DN: - Trích lập các quỹ (QĐTPT, QKTPL, các quỹ khác thuộc VCSH). - Bổ sung NVKD. - Chia cổ tức cho các cổ đông, Chia lợi nhuận cho các nhà đầu tư. 6.3 Kế toán i n sau thuê chưa phân i 18 21/08/2015 7 Trình tự phân chia lợi nhuận • Trong năm (thường hằng qúy) DN tạm thời phân chia và sử dụng lợi nhuận nhưng theo nguyên tắc: số tạm chia và sử dụng không được quá số lãi thực tế của từng kỳ hạch toán. • Cuối năm TC (hoặc đầu năm sau), khi xác định số lợi nhuận được phân chia chính thức cho các mục đích (căn cứ Báo cáo quyết toán thuế, kết quả kiểm toán,) DN phải so sánh số tạm phân phối để xử lý phần chênh lệch. 6.3 Kế toán i n sau thuê chưa phân i 19 Tk sử dụng: Tk 421 LNSTCPP Tk 4211 LN sau thuế chưa phân phối năm trước Tk 4212 LN sau thuế chưa phân phối năm nay 421 Kết n lãi Kết n lỗ Phân phối LN SDCK: LNCLCPP ckỳ SDCK: Lỗ ckỳ chưa xử lý Xử lý lỗ KT phân chia lợi nhuận kế toán sau thuế TNDN 20 421(4212) 911 111,112,3388 414,418,353 (1) Kết chuyển lãi thuần sau T.TNDN trg kyø (2)Trong năm tạm chia LN Trả cổ tức/ chia LN cho nhà đầu tư Trích các quỹ (3) Cuối năm tính và xđ CL chia LN 411 Bổ sung NVKD từ LN để lại 4211 Đầu năm TC KC LN CPP năm nay sang LNCPP năm trước 4211 KC LNCPPNN sang LNCPP năm trước (nếu lỗ) 21 21/08/2015 8 VD 6.7: Tại một CTyNN (là công ty TNHH nhiều thành viên, có vốn tự huy động, tỷ lệ vốn đầu tư của NN là 1, tự huy động 3) có các NVKT sau: 1. Trong năm DN quyết định tạm trả LN cho cổ đông 120tr bằng TGNH, tạm trích lập các quỹ 25tr cho qũy đầu tư, 4tr cho qũy điều hành của giám đốc, 35tr cho qũy khen thưởng và 16tr cho qũy PL 2. Sang đầu năm sau, sau khi tính toán DN xác định: - Lợi nhuận sau thuế cả năm trước: 500triệu - Chia lợi nhuận cho cổ đông 30% - Số còn lại được chia theo tỷ lệ vốn nhà nước đầu tư tại công ty và vốn công ty tự huy động . Trong đó phần chia theo vốn nhà nước đầu tư được bổ sung NVKD, phần chia theo vốn tự huy động được phân phối như sau: - Lập quỹ đầu tư phát triển 40%. - Lập quỹ điều hành giám đốc: 5% - Phần còn lại lập quỹ khen thưởng và phúc lợi, trong đó quỹ khen thưởng 60% quỹ phúc lợi 40%. Yêu cầu: Định khoản tình hình trên. 22 6.4 Kê n c n u nh n chu sơ u 6.4.1 Kê n chênh ch nh gia i i n Chênh lệch đánh giá lại tài sản là khoản chênh lệch giữa giá gốc đã ghi trên sổ kế toán với giá trị được xác định lại của các loại tài sản trong doanh nghiệp. Doanh nghiệp thực hiện đánh giá lại tài sản trong các trường hợp sau: – Theo quyết định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền. – Thực hiện chuyển đổi sở hữu công ty: cổ phần hóa, bán công ty, đa dạng hóa hình thức sở hữu. 23 412 152,156,211, Chênh lệch nh giá tăng Chênh lệch giá giảm 411 Cuối niên độ xử lý CLĐGLTS (CLtăng>CL giảm) (CL giảm>CLtăng) Kê n chênh ch nh gia i i n 24 21/08/2015 9 y 1/5/N công ty TT n nh nh gia i 1 TSCĐHH va 1 lô NVL theo t nh a Nha c NG 500.000.000đ, HM 80.000.00đ c nh gia tăng 20%, lô NVL c nh gia m 30%, t ng gia c a lô ng y 900.000.000đ. Ví dụ 6.8 nh gia i i n. Cuối niên độ kế toán công ty TT xử lý chênh lệch đánh giá lại tài sản theo quyết định của Ban giám đốc vào vốn u tư a chu sơ u. Ví dụ 6.9 nh gia i i n. - Quỹ đầu tư phát triển(414), quỹ khác thuộc VCSH(418): Đều hình thành từ việc trích lập từ lợi nhuận sau thuế TN DN theo một tỷ lệ do NN quy định trong quy chế tài chính. Trong đó: - Quỹ đầu tư phát triển(414): Quỹ này dùng vào việc mở rộng quy mô sản xuất, kinh doanh hoặc đầu tư chiều sâu của DN. - Quỹ khác thuộc vốn chủ sở hữu(418): Quỹ này dùng vào các mục đích khác phục vụ công tác điều hành của ban giám đốc, hội đồng quản trị. 6.5 Kế toán trích lập và sử dụng các quỹ DN thuộc VCSH 27 21/08/2015 10 Kế toán trích lập và sử dụng các quỹ DN thuộc VCSH KT Qũy đầu tư phát triển (Tk 414) KT Các qũy khác thuộc VCSH (Tk 418) 414,418 Do trích lập từ LN KT sau thuế TNDN Do sử dụng các quỹ theo chính sách tài chính hiện hành. 28 Kế toán quỹ hỗ trợ sắp xếp DN (TK 417) - TK này chỉ sử dụng ở các CTTNHH 1 thành viên do NN sở hữu 100% vốn điều lệ theo quy định của pháp luật. 417 1385 Số thu về CP hóa 111,112 Số thu của quỹ theo qđ của cấp có th/quyền 1385 Số đã chi trả về CP hóa 111,112 Điều chuyển quỹ 29 Trình bày thông tin trên BCTC NGUỒN VỐN MS Số Cuối năm Số đầu năm D- Vốn chủ sở hữu I. Vốn chủ sở hữu 1- Vốn p của chủ sở hữu 2- Thặng dư vốn cổ phần 3- n n n i i u 4- Vốn khác của chủ sở hữu 5- Cổ phiếu quỹ 6- Chênh ch nh gia i i n 7- Chênh ch ty gia i i 8- Quy u tư t n 9- Quy hô trơ p p doanh p 10- Quy c c n chu sơ u 11- i n sau thuê chưa phân i II. Nguồn kinh phí và quỹ khác 1- Nguồn kinh phí 2- Nguồn kp đã hình thành TSCĐ 30 21/08/2015 11 T CHƯƠNG 6 Vốn chủ sở hữu là giá trị vốn của doanh nghiệp, được tính bằng số chênh lệch giữa giá trị Tài sản của doanh nghiệp trừ (-) Nợ phải trả. Vốn chủ sở hữu xét theo thời điểm hình thành bao gồm: vốn của các nhà đầu tư góp khi thành lập doanh nghiệp và vốn được hình thành trong quá trình hoạt động của doanh nghiệp. Kế toán vốn chủ sở hữu phải tuân thủ chặt chẽ những thủ tục mang tính pháp lý như khi tăng giảm vốn điều lệ, khi phát hành cổ phiếu hoặc khi phân phối lợi nhuận Tổ chức việc ghi chép, phản ánh chính xác, đầy đủ các nghiệp vụ kinh tế phát sinh liên quan đến vốn chủ sở hữu là nhiệm vụ của kế toán và là điều kiện quan trọng để góp phần đánh giá thông tin hữu ích về tình hình tài chính của doanh nghiệp. 31