Bài giảng Sốt xuất huyết

SSỐỐ T T XUXUẤẾẤẾ T T HUYHUY T T BS: LÊ DUY BẮ C I.DI.DỊỄỊỄ CH CH TT :: Dengue xuấ t huy ế t ( DXH ) là b ệ nh truyề n nhi ễ m c ấ p tính do Virus Dengue gây ra. Muỗ i Aedes aegypti là trung gian truyề n bệ nh Lâm sàng : số t c ấ p di ễ n và xu ấ t huy ế t vớ i nhi ề u d ạ ng khác nhau. N ặ ng có s ố c do giả m kh ố i l ượ ng máu l ư u hành. II.MẦỆ M B NH : Virus Dengue có 4 typ huyế t thanh: I, II, III, IV. Việ t nam g ặ p c ả 4 typ .Ch ủ y ế u là typ I và II. III.NGUỒỆ N B NH : Là ngườ i b ệ nh Chú ý nhữ ng ng ườ i m ắ c b ệ nh nh ẹ ít đượ c qu ả n lý IV.ĐIV.ĐƯỜƯỜ NG NG LÂYLÂY Chủ y ế u do mu ỗ i : Aedes aegypti ( ở TP ) ch ủ y ế u đ ố t ng ườ i vào ban ngày , sinh sả n thu ậ n l ợ i ở nh ữ ng d ụ ng cụ ch ứ a n ướ c nhân t ạ o g ầ n nhà . Nhi ệ t đ ộ thuậ n l ợ i cho tr ứ ng phát tri ể n 26ºC ( 11- 18 ngày ) , Nế u 32-35ºC ch ỉ c ầ n 4-7ngày. Aedes albopictus ( nông thôn , rừ ng núi ) V.CV.CƠỂẢỤƠỂẢỤ THTH CC M M THTH :: Chủ y ế u là tr ẻ em đ ặ c bi ệ t là n ơ i có d ị ch lư u hành nhi ề u năm. Ng ườ i l ớ n ít b ị b ệ nh vì có miễ n d ị ch Tuổ i b ị b ệ nh có xu h ướ ng ngày càng nh ỏ dầ n Nơ i có d ị ch l ầ n đ ầ u thì m ọ i l ứ a tu ổ i đ ề u có thể b ị m ắ c b ệ nh. Không khác nhau về gi ớ i b ị b ệ nh. VI.ĐIVI.ĐIỀỆỀỆ U U KIKI N N PHÁTPHÁT SINH-SINH- PHÂNPHÂN VÙNGVÙNG Tình hình: VN nằ m trong vùng có d ị ch DXH l ư u hành nặ ng. Điề u ki ệ n : Cầ n 3 đi ề u ki ệ n :  Mậ t đ ộ mu ỗ i A.aegypti cao h ơ n 1 con /nhà /50 nhà k ế cậ n.  Mư a nhi ề u ( nhi ề u ổ n ướ c đ ọ ng ) nhi ệ t đ ộ 16-22ºC  Mậ t đ ộ dân c ư cao , đi ề u ki ệ n sinh h ọ at th ấ p, nhà cử a ch ặ t ch ộ i ẩ m th ấ p, c ố ng dãnh n ướ c tù ,đ ọ ng nhiề u. Phân vùng : MN : quanh năm . MT, MB : mùa mư a, nóng VII.LÂMVII.LÂM SÀNGSÀNG :: 1. Nung bệ nh : 3-15ngày 2. Khở i phát : Đ ộ t ng ộ t s ố t cao 3. Tòan phát :  Hộ i ch ứ ng nhi ễ m khu ẩ n- nhi ễ m đ ộ c : đ ộ t ngộ t s ố t cao liên t ụ c , ho ặ c dao đ ộ ng thườ ng 4-7 ngày. H ạ nhi ệ t đ ộ th ườ ng kèm tụ t huy ế t áp. Kèm nh ứ c đ ầ u, gai rét, đau mỏ i tòan thân , m ệ t nhi ề u, vã m ồ hôi, ăn ngủ kém 3.Tòan3.Tòan phátphát :: Hộ i ch ứ ng xu ấ t huy ế t : Th ườ ng g ặ p t ừ ngày th ứ 4- 7 có thể xu ấ t huy ế t t ự nhiên , d ấ u dây th ắ t (+) :  Xuấ t huy ế t d ướ i da: d ạ ng : ch ấ m, đ ố m, n ố t, m ả ng thườ ng ở r ả i rác kh ắ p c ơ th ể , nhi ề u ở c ẳ ng tay ,cẳ ng chân.( Ch ỗ đo huy ế t áp,b ị va đ ụ ng, c ấ u véo, gãi, đánh gió, tiêm truyề n : th ườ ng đ ể l ạ i m ả ng xuấ t huy ế t)  Xuấ t huy ế t niêm m ạ c : K ế t m ạ c, mũi, răng, l ợ i..  Xuấ t huy ế t ph ủ t ạ ng : tiêu hóa, ti ế t ni ệ u, hô h ấ p, não, tử cung. CácCác hhộộ i i chch ứ ứ ng ng kháckhác ::  Tim mạ ch : m ạ ch nhanh nh ỏ , huy ế t áp t ụ t  Tiêu hóa : Đau bụ ng vùng gan , gan to th ườ ng g ặ p ở trẻ em, tiêu ch ả y , b ụ ng tr ướ ng.  Hạ ch : có th ể g ặ p đau h ạ ch tòan thân th ườ ng g ặ p thể Dengue c ổ đi ể n.  Hô hấ p : Viêm long hô h ấ p trên xu ấ t hi ệ n s ớ m giố ng cúm. Có th ể tràn d ị ch màng ph ổ i , viêm ph ổ i do bộ i nhi ễ m.  XN : Mấ t n ướ c Hct tăng , r ố i l ọ an đi ệ n gi ả i, BC bình thườ ng Tiể u c ầ u gi ả m. DXHDXH THTHỂỐỂỐ SS C C :: Thườ ng g ặ p vào ngày 4-7 : c ầ n đ ượ c phát hi ệ n s ớ m  Mạ ch nhanh , nh ỏ , huy ế t áp t ụ t, k ẹ t.  Da lạ nh, nh ớ p nháp  Mệ t l ả Dấ u hi ệ u ti ề n s ố c trong DXH :  Li bì ,vậ t vã  Đau bụ ng d ữ d ộ i  Gan to nhanh chóng  Xuấ t huy ế t ph ủ t ạ ng và niêm m ạ c ngày càng tăng,  Lạ nh đ ầ u chi, da vùng xung huy ế t h ơ i tái  Tiể u ít VIII.BIVIII.BIẾỨẾỨ N N CHCH NG NG :: Chủ y ế u : Số c Hôn mê và hộ i ch ứ ng não c ấ p Xuấ t huy ế t ph ủ t ạ ng n ặ ng Biế n ch ứ ng khác : Tim Phổ i Thậ n PHÂNPHÂN LLỌỌ AI AI :: Độ I : Số t + không có xu ấ t huy ế t t ự nhiên , Lacet (+), Tiể u c ầ u gi ả m, Hct tăng Độ II : Số t + xu ấ t huy ế t t ự nhiên nh ẹ , Ti ể u cầ u gi ả m, Hct tăng. Độ III: Như đ ộ II + m ạ ch nhanh nh ỏ , huy ế t áp tụ t ho ặ c k ẹ t. Độ IV : Như đ ộ II + Huy ế t áp b ằ ng 0. ( DXH độ III và IV là có s ố c ) IX.CHIX.CHẨẨ N N ĐÓANĐÓAN :: Theo tổ ch ứ c y t ế th ế gi ớ i : Số t c ấ p di ễ n 2-7 ngày Có xuấ t huy ế t ho ặ c ít nh ấ t Lacet (+) Gan to Tiể u c ầ u gi ả m Hematocrit tăng Phân lậ p virus Phả n ứ ng huy ế t thanh (+) Dị ch t ễ X.ĐIX.ĐIỀỊỀỊ U U TRTR 1.Nguyên tắ c đi ề u tr ị : Bổ sung đ ủ n ướ c và đi ệ n gi ả i Hạ s ố t ( không dùng thu ố c có salixylat) An thầ n Phòng chố ng và x ử trí t ố t s ố c và các bi ế n chứ ng x ấ u. Nuôi dưỡ ng và chăm sóc t ố t 2.2. ĐiĐiềề u u trtr ị ị :: Hạ s ố t : ch ườ m l ạ nh, Panadol, Paracethamol, Efferalgan An thầ n : Nhóm Diazepam Bù nướ c và đi ệ n gi ả i : U ố ng ORESOL. Truyề n d ị ch : Glucoza 5% , Natri clorua 9 %o, Ringer Lactat, truyề n máu khi có xu ấ t huyế t gây thi ế u máu Thuố c v ậ n m ạ ch khi c ầ n. XI.DXI.DỰỰ PHÒNGPHÒNG :: Diệ t lăng quăng, di ệ t mu ỗ i, kh ơ i thông c ố ng dãnh ao tù nướ c đ ọ ng, phát quang b ụ i d ậ m , nhà cử a thông thóang, Cách ly ngườ i b ệ nh . CÁM ƠỰỦẠ N S THEO DÕI C A CÁC B N KMKM TRATRA