Bài giảng Truyền máu

Gv. Vũ Văn Tiến Truyền máu 1 TRUYỀN MÁU GV. VŨ VĂN TIẾN TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHỆ ĐỒNG NAI BỘ MÔN ĐIỀU DƯỠNG Gv. Vũ Văn Tiến Truyền máu 2 MỤC TIÊU BÀI HỌC Sau khi học xong sinh viên có khả năng: 1. Nêu được chỉ định và chống chỉ định tiêm truyền máu 2. Liệt kê được các chế phẩm của máu 3. Nêu được nguyên tắc chung khi thực hiện tiêm truyền máu 4. Nêu được các tai biến khi tiêm truyền máu và cách xử trí Gv. Vũ Văn Tiến Truyền máu 3 ĐẠI CƯƠNG  Truyền máu là thủ thuật đưa vào cơ thể một khối lượng máu hoặc các chế phẩm của máu vào trực tiếp tĩnh mạch của bệnh nhân thông qua một hệ thống dây truyền.  Kỹ thuật truyền máu thực chất cững tương tự như kỹ thuật truyền dịch, nhưng tính chất phức tạp và các tai biến nặng nề hơn.  Tại một số nước trên thế giới việc truyền máu phải do chính bác sĩ hoặc cử nhân điều dưỡng thực hiện Gv. Vũ Văn Tiến Truyền máu 4 1. Mất máu cấp: Chảy máu nội tạng, chấn thương, đứt động mạch gây shock 2. Thiếu máu nặng: trong một số bệnh nội khoa 3. Các bệnh về máu 4. Nhiễm khuẩn, nhiễm độc nặng CHỈ ĐỊNH TRUYỀN MÁU Gv. Vũ Văn Tiến Truyền máu 5 1. Bệnh tim (viêm cơ tim, bệnh van tim) 2. Xơ cứng động mạch não, huyết áp tăng 3. Chấn thương sọ não, viêm não CHỐNG CHỈ ĐỊNH TRUYỀN MÁU Gv. Vũ Văn Tiến Truyền máu 6 HỆ NHÓM MÁU ABO Tên nhóm máu Ngưng kết nguyên trên bề mặt hồng cầu Ngưng kết tố trong huyết tương A A Anti B B B Anti A AB A và B Không có O Không có Anti A và Anti B Gv. Vũ Văn Tiến Truyền máu 7 1. Thực hiện truyền máu theo đúng nguyên tắc truyền máu 2. Thành thạo trong việc kiểm tra chất lượng túi máu 3. Đảm bảo an toàn tuyệt đối khi truyền 4. Luôn ở bên bệnh nhân và theo dõi sát tình trạng bệnh nhân 5. Ghi đầy đủ diễn biến tình trạng của bệnh nhân vào hồ sơ một cách trung thực NGUYÊN TẮC CHUNG KHI THỰC HIỆN TIÊM TRUYỀN MÁU Gv. Vũ Văn Tiến Truyền máu 8  Người nhóm máu nào thì truyền nhóm máu đó  Nếu không thể có máu cùng nhóm thì có thể truyền máu khác nhóm theo sơ đồ sau nhưng không quá 2 đơn vị máu (500ml) NGUYÊN TẮC TRUYỀN MÁU A B O AB Gv. Vũ Văn Tiến Truyền máu 9  Túi máu phải còn nguyên vẹn, các thông số phải được ghi rõ ràng và phù hợp với phiếu nhận máu  Túi máu toàn phần khi vừa lấy ra khỏi tủ lạnh phải được phân thành 2 lớp rõ ràng  Túi máu không có sự thay đổi về màu sắc, không vẩn đục, vón cục THÀNH THẠO TRONG VIỆC KIỂM TRA CHẤT LƯỢNG TÚI MÁU Gv. Vũ Văn Tiến Truyền máu 10  Túi máu đã đem ra khỏi tủ lạnh để quá 30 phút không truyền  Trộn đều túi máu nhẹ nhàng, một chiều, đều tay tránh làm vỡ hồng cầu  Làm ấm túi máu đúng phương pháp để đảm bảo chất lượng túi máu THÀNH THẠO TRONG VIỆC KIỂM TRA CHẤT LƯỢNG TÚI MÁU Gv. Vũ Văn Tiến Truyền máu 11  Kiểm tra, đối chiếu cẩn thận các thông số ghi trên chai máu với phiếu nhận máu, phiếu xét nghiệm, phiếu truyền máu, bệnh nhân một lần nữa trước khi truyền để tránh nhầm lẫn  Bầu đếm giọt của bộ dây truyền máu phải có hệ thống lọc ĐẢM BẢO AN TOÀN TUYỆT ĐỐI KHI TRUYỀN Gv. Vũ Văn Tiến Truyền máu 12  Thực hiện phản ứng tin cậy tại giường (phản ứng chéo)  Thực hiện phản ứng sinh vật khi truyền nếu không phải là tình trạng cấp cứu  Thực hiện truyền máu đảm bảo tuyệt đối vô khuẩn và đúng quy trình kỹ thuật. ĐẢM BẢO AN TOÀN TUYỆT ĐỐI KHI TRUYỀN Gv. Vũ Văn Tiến Truyền máu 13 1. Bất đồng nhóm máu 2. Shock phản vệ 3. Rét run, nổi mày đay 4. Suy tim, phù phổi cấp 5. Nhiễm trùng TAI BIẾN TRUYỀN MÁU Gv. Vũ Văn Tiến Truyền máu 14 1. Thực hiện đúng các nguyên tắc khi lấy máu, bảo quản máu và tầm soát các bệnh lây truyền qua đường máu 2. Thực hiện nghiêm ngặt các nguyên tắc khi truyền máu DỰ PHÒNG CHUNG Gv. Vũ Văn Tiến Truyền máu 15 Caùm ôn ñaõ laéng nghe !