Báo cáo Thực tập tại Bệnh viện 198 – Bộ Công An

1 HỌC VIỆ KỸ THUẬT QU SỰ KHOA KỸ THUẬT ĐIỀU KHIỂN ----------oOo---------- BÁO CÁO THỰC TẬP TỐT GHIỆP Giáo viên phụ trách : guyễn Hữu Hồng Lớp : ĐTYS – K4 Sinh viên thực hiện : Lý Minh Thức Hà Nội, tháng 1 năm 2010 2 BÁO CÁO THỰC TẬP TỐT GHIỆP I. MỤC ĐÍCH YÊU CẦU Qua thời gian thực tập tại Bệnh viện 198 – Bộ Công An. Được sự tần tình tạo điều kiên giúp đỡ chỉ bảo của các bác sĩ , công nhân viên…trong việc tiếp cận các trang thiết bị trong bệnh viện và vận dụng các kiến thức đã học vào thực tế biết được cách vận hành , bảo dưỡng , sửa chữa máy móc trang bị từ đơn giản đến phức tạp rút ra được những kinh nghiệm bài học bổ ích cho công tác sau này. §©y còng lµ thêi gian ®Ó häc viªn cã thÓ cã thªm nh÷ng kiÕn thøc vµ kinh nghiÖm còng nh− lµm quen víi m«i tr−êng lµm viÖc thùc tÕ. ChÝnh v× thÕ viÖc ®−îc tiÕp cËn víi m«i tr−êng cã sö dông c¸c thiÕt bÞ y tÕ nh− ë c¸c bÖnh viÖn lµ mét ®iÒu hÕt søc quý b¸u.ChÝnh v× vËy yªu cÇu ®èi víi mçi häc viªn trong qu¸ tr×nh thùc tËp tèt nghiÖp lµ ph¶i tÝch cùc chñ ®éng tËn dông tèi ®a thêi gian ®Ó nghiªn cøu khai th¸c,söa ch÷a, quy tr×nh b¶o d−ìng c¸c thiÕt bÞ cã t¹i bÖnh viÖn. TÝch cùc häc hái kinh nghiÖm thùc tÕ cña c¸c kü s−, nh©n viªn kü thuËt cña bÖnh viÖn. 3 II. QÚA TRÌH THỰC TẬP VÁ CÁC KIẾ THỨC VỀ SỬ DỤG, BẢO DƯỠG CÁC TRAG THIẾT BN Y TẾ. Trong thời gian thực tập tại bệnh viện 198 tôi có điều kiện tiếp cận và tìm hiểu một số trang thiết bị hiện đang sử dụng tại bệnh viện sau: 1. Khoa Chu9n Đoán Hình Ảnh. Đây là các loại máy cho phép quan sát được các cơ quan tổ chức bên trong cơ thể người bệnh mà không có sự can thiệp nào cả. Hình ảnh quan sát thấy được in trên phim hoặc được hiện trực tiếp lên màn hình vô tuyến Mét sè m¸y ®−îc trang bÞ t¹i khoa: a. Máy X-quang tăng sáng truyền hình Shimadzu. Yêu cầu sử dụng và bảo dưỡng: Đây là loại máy tương đối hiện đại, với đầy đủ các chức năng được điều khiển tự động nhờ bàn điều khiển, máy hoạt động ở cả hai chế độ chiếu và chụp.Hình ảnh được đưa ra màn hình vô tuyến để quan sát. -Khi các máy sử dụng trong thời gian dài thì có thể làm già hoá các bóng X-quang dẫn đến chất lượng của các ảnh chụp thấp, vì mỗi bóng thường quy định thời gian phát khoảng vài nghìn giờ, khi đó để khắc phục phải thay thế bóng mới. -Bộ phận lên phim của máy thường bị dắt, điều này do các núm cao su hút phim bị hở. -Máy rửa phim thường bị hỏng phần sấy phim, hay mòn các khớp quay do sự ăn mòn của các hoá chất tráng phim. Yêu cầu khi rửa phim xong phải vệ sinh sạch sẽ, thường xuyên kiểm tra nồng độ các hoá chất ở các khoang tráng phim. -Một hỏng hóc thường xNy ra đối với các máy X-quang nữa là sự cố về phần nguồn. Để khắc phục cần phải kiểm tra điện áp ở các đầu cáp, thùng cao thế, các bộ chỉnh lưu cao thế… -N goài ra cần thường xuyên lau chùi, vệ sinh, tra dầu mỡ bôi trơn các cơ cấu truyền động của máy. 4 b. Máy chụp cắt lớp điện toán CT 16 dãy – SOMATOM EMOTION - Do hãng SIEMEN sản xuất. Yêu cầu sử dụng và bảo dưỡng: Cho phép khảo sát cấu trúc bên trong của đối tượng theo từng lớp cắt tại các vị trí cụ thể mà không phá vỡ tính nguyên vẹn của chúng khi tiến hành đo lường. Cơ sở vật lý của CT chính là hiện tượng hấp thụ bức xạ tia X của cơ thể. Tia X được tạo ra khi dòng electron từ dây tóc bị đốt nóng đập vào bản dương cực làm bằng vật liệu Tungsten, hay Vonfram trong môi trường chân không. Có hai loại tia X: tia X bức xạ hãm (Bremsstrahlung) và tia X đặc trưng (Characteristic X-ray). Thông thường, người ta dùng tia X bức xạ hãm ở các khoảng năng lượng thích hợp (thường từ 25 keV đến 120 keV). Trong những trường hợp đặc biệt, chẳng hạn như chụp cho tuyến vú, người ta phải dùng tia X đặc trưng. -Các hỏng hóc trong quá trình thiết lập hệ thống(Khởi động, hiệu chuNn ): Các thông báo lỗi khi bắt đầu khởi động, nguyên nhân thường do sự cố về nguồn cung cấp. -Hỏng hóc liên quan đến quét ảnh và ảnh CR: Ảnh quét có nhiều vết, phát ra tiếng kêu không bình thường trong quá trình quét… c. Máy chụp cắt lớp cộng hưởng từ MI.1.5 MAGN ETOM AVAN TO do nước Cộng Hoà Áo sản xuất. Máy gồm một số khối chính như: -Khối tạo từ trường: là một hệ thống nam châm điện với cường độ rất lớn được tạo từ các cuộn dây siêu dẫn. -Các cuộn dây phát xung vô tuyến, cuộn gradient, cuộn thu nhận -Giường bệnh nhân -Hệ thống máy tính xử lý và tạo ảnh. -Bàn điều khiển Yêu cầu sử dụng và bảo dưỡng: Sử dụng từ trường làm phân cực các nguyên tử Hydro có trong phân tử nước của cơ thể. Khi các nguyên tử H đảo cực sẽ cho các 5 tín hiệu điện từ được ghi nhận. Vì hàm lượng nước khác nhau trên mỗi loại mô nên tín hiệu nhận được sẽ khác nhau, tạo ra hình ảnh khác nhau của các vùng mô trong cơ thể. Khi chụp các ảnh thường bị nhiễu, xuất hiện các ảnh giả. Đây là vấn đề rất hay xNy ra đối với thiết bị chụp cắt lớp cộng hưởng từ hạt nhân, nguyên nhân có thể do nhiều lý do tạo ra, chẳng hạn như: Chất lượng của các cuộn thu kém, do sự làm việc không ổn định của các cuộn Gradient, do sự không đồng nhất của sóng vô tuyến, do sự dịch chuyển của bệnh nhân vv… Khi vận hành máy cần phải tuân thủ hết sức chặt chẽ các quy tắc an toàn. Bởi vì máy hoạt động với cường độ từ trường rất lớn và tần số vô tuyến rất cao. Do đó các nhân viên vận hành máy phải được đào tạo huấn luyện cNn thận, tuyệt đối không thực hiện chụp trên các bệnh nhân có các thiết bị cấy ghép, hay mang các vật liệu kim loại trên người. Hàng ngày trước khi chụp các nhân viên kỹ thuật cần tiến hành kiểm tra máy. Máy được bảo dưỡng theo định kỳ, hàng năm phải bổ xung thêm lượng N itơ và Heli cho phần nam châm. 2. Khoa chu9n đoán chức năng đoán chức năng a . Máy điện tim , điện não Đặc thù là máy đo các tín hiệu điện sinh học của cơ thể con người nền việc chống nhiễu là hết sức quan trọng và có rất nhiều nguyên nhân làm cho chất lượng tín hiệu bị méo dạng bị nhiễu do vận động của bệnh nhân , do mang vật kim loại , do vị trí đặt điện cực không chính xác … Thường có một số hỏng hóc sau : Đứt các dây nối điện cực, đứt dây nối đất, điện cực tiếp xúc không tốt gây nhiễu : Máy điện tim 6851 ( BV 108 ) báo nhiễu không 6 không thể dung tín hiệu để chNn đoán được qua kiểm tra do lam vệ sinh ở đầu cắm điên cực không tốt : khắc phục bằng cách lấy giấy ráp lau chùi sạch sẽ . Đối với máy điện não vi tính thì nhiễu xảy ra con do lỗi phần mềm : khắc phục bằng cách cài lại phần mêm Máy điện tim 8110 ( BV 103 ) : do sử dụng lâu nên pin không còn khả năng nạp nữa ( 10 cục ) do máy sử dụng di động nên rất cần nguồn pin : khắc phụ bằng cách mua pin EN ITRAIZE đáp ứng được yều câu cho máy hoát động có khả năng nạp bình thường dùng lâu dài và ổn định . Bảo dưỡng - Thường xuyên lau chùi bảo dưỡng các điện cực từng ngày và có định kì thường xuyên - Kiểm tra khả năng cách ly , nối đất của máy - Kiểm tra dây nối điện cực có đứt không … b. Máy siêu âm - N guồn cung cấp cho máy không có hay mất một số nguồn điện áp nhỏ do bị hỏng tụ hay các tranzitor , ổn áp công suất khắc phục kiểm tra các điện áp cung cấp, các dạng xung, cung cấp bởi bảng mạch nguồn tại các điểm test. Dụng cụ kiểm tra có thể là các đồng hồ đo, Osilloscope,… - Chất lượng ảnh kém không nhìn rõ hoặc nhòe ( bị nhiễu ) nguyên nhân chủ yếu là do sự tiếp xúc giữa điện cực và da bệnh nhân không tốt, hoặc do dây tiếp đất cho máy bị đứt hoặc chấp chờn khắc phục bằng cách khi đặt điện cực phải dùng các chất gen còn tốt, kiểm tra đầu cắm điện cực vào máy tiếp xúc có tốt không , dây nối đất còn có tác dụng không … - Do sử dụng một thời gian thi phần mềm cài đặt không tốt nữa có thể khác phục tạm thời bằng khởi động lại máy, nếu bị nặng thì cần phải cài đặt phần mềm do hẵng cung cấp. - Đầu do ( Cơ hoặc điện tử ) bị hỏng hay gây nhiễu xảy ra do các dây nối bên trong bi xoắn nhiều gây đứt chập , tinh thể thạch anh bị gãy hay vỡ do rơi 3. Khoa xÐt nghiªm sinh ho¸ 7 Bao gồm các máy sau: Máy xét nghiệm sinh hóa bán tự động HUMALYZER 2000 Máy xét nghiệm sinh hóa tự động AU600 Máy miễn dịch ARTCHITECH I2000 Máy điện di tự động Genio Máy điện giải HUMALYTE Máy SPECKOL 11 C¸c m¸y thuéc khoa ph©n tÝch xÐt nghiÖm sinh ho¸ rÊt ®a d¹ng, phong phó vÒ chñng lo¹i, vµ nh×n chung c¸c m¸y ®Òu cã cÊu tróc rÊt phøc t¹p, c¸c m¸y cã khi chØ háng nh÷ng bé phËn rÊt nhá nh−ng c¶ hÖ thèng kh«ng ho¹t ®éng ®−îc lµ do c¸c thiÕt bÞ thay thÕ cho nã kh«ng cã hoÆc gi¸ c¶ rÊt ®¾t. §©y còng lµ ®Æc tr−ng cña c¸c lo¹i m¸y sinh ho¸ nãi chung. - Đối với phần quang : tránh mốc , nứt , các vết chân chim , bụi bNn …vì vậy phải luôn đảm bảo được nhiệt độ độ ảm điều kiện không khí và bụi bNn tốt .Tránh làm thay đổi các vị trí quang học trong quá trình bảo dưỡng . - Đối với phần điện tử : không để Nm ướt , nơi có nhiệt độ cao và nơi có hóa chất . Phải đảm bảo nối đát an toàn và nguồn điện cung cấp phải đảm bảo ổn định . - Đối với phần cơ khí : tránh va đập không để các dung dịch hóa chất vào lầm ăn mon hay bám vào các khối chuyển động … - Với các máy hiện đại tự động và bán tự động thì hư hỏng báo lỗi chỉ do quá trình vận hành không đúng , những máy này hoạt động đòi hỏi người vận hành bảo dưỡng có trình độ cao .Và thường hỏng các điện cực ( hêt hóa chất trong điện cực ) ,bơm hút , kim hút và senso …. 4. Khoa gây mê hồi sức. Bao gồm những máy sau: M¸y theo dâi bÖnh nh©n Monitor M¸y läc thËn: Surdial, NCU 10, 8 M¸y thë: ARF- 900EIM¸y ph¸ rung tim M¸y tiªm tù ®éng: đang tiến hành sửa chữa sai lưu lượng dung dịch cần truyền M¸y X-quang di ®éng: Một máy hiện đang hỏng M¸y thë 5. Khoa ội. Gồm những máy: a. Máy thận nhân tạo SURDIAL – do nước N hật sản xuất b. Máy xử lý nước chạy thận RO (REOS - 10) c. Máy sắc thuốc đông Máy lọc thận liên quan đến tính mạng của bệnh nhân nên việc vận hành kiểm tra tình trạng an toàn của máy là hết sức cần thiết . Trong quá trình hoạt động thường gặp những hỏng hóc sau: - Đường nước và đường dịch : thường xuất hiện cảnh báo không đủ áp lực nước , cảnh báo độ dẫn dịch thNm tách không đảm bảo . - Do : Bơm nước đầu vào không còn đảm bảo tốc độ bơm chính xác, thậm chí bơm đã hỏng hoàn toàn, ngừng hoạt động . Phin lọc nước đầu vào sau quá trình sử dụng, cặn đọng lại quá nhiều, làm lưu lượng nước đi qua phin lọc thấp.Khắc phục : Thay thế bơm nước đầu vào.Rửa lại phin lọc (bằng cồn) hoặc thay màng lọc. - Cảnh báo bọt khí trong dịch :do buồng tách khí không duy trì áp lực âm . Khắc phục: Kiểm tra lại công tắc điều chỉnh áp lực, nếu hỏng cần thay thế . - Đường máu : Cảnh báo khí trong máu . Cảnh báo áp lực tĩnh mạch (hoặc động mạch) không đảm bảo . Kẹp tĩnh mạch hoạt động kẹp đường máu về tĩnh mạch bệnh nhân . Do : Hở đường máu do các đầu nối lắp chưa chính xác hoặc dây dẫn máu có lỗ hở dẫn tới bầu chứa máu không duy trì áp lực âm để loại bỏ khí trong máu . Quả lọc bị tắc, máu không lưu thông tốt, dẫn đến áp lực tĩnh mạch trở về bệnh nhân giảm . Khắc phục : kiểm tra lại 9 dây máu và các đầu nối, nếu hỏng phải thay thế .Thay quả lọc mới. - Báo động rò máu : Do quả lọc đã sử dụng quá thời gian, màng bán thấm đã bị hỏng làm các tế bào máu lọc qua . Khắc phục : thay quả lọc mới . - Cảnh báo độ dẫn không chính xác (cả độ dẫn thấp và cao).Bơm chất thNm tách chạy không đều . Do : Cảm biến độ dẫn đã bị hỏng, hoạt động không chính xác . Khắc phục: Thay thế cảm biến độ dẫn. - Có cảnh báo khí trong máu nhưng kẹp tĩnh mạch không hoạt động . Do : kẹp tĩnh mạch bị kẹt do rỉ sét . Khắc phục : Kiểm tra lại nguồn cung cấp cho kẹp tĩnh mạch . Lau chùi, tra dầu mỡ cho kẹp tĩnh mạch . Thay kẹp tĩnh mạch nếu bị hỏng. 6. Khoa goại. Đây là các loại máy sử dụng các nhân tố vật lý, sinh lý tác dụng trực tiếp hoặc gián tiếp lên cơ thể người bệnh nhằm nâng cao sức khoẻ, phục hồi chức năng của các cơ quan tổ chức bị tổn thương trong cơ thể, dự phòng di chứng và hạn chế tàn tật. Khoa ngoại gồm những máy sau: a. máy sóng ngắn điều trị - CURAPLUS 970 b. máy điều trị - EN DOMED 982 c. Máy điều trị sóng ngắn ULTRATHERM1008 Sóng ngắn có tác động lên cả bề ngoài và lớp mô sâu bên trong. Hơn nữa có thể điều trị bệnh xương khớp và những bộ phận bên trong (như đường tiết niệu, tai mũi họng,….). Không có tác động trực tiếp, chỉ có sử dụng duy nhất sóng ngắn. Máy điều trị sóng ngắn ULTRATHERM1008 là dòng máy hiện đại nhất. Sử dụng nguồn năng lượng thông minh, ống chân không hiệu 10 suất cao cho phép sử dụng cả hai loại công suất :Tụ điện và cuộn dây từ tính. Đảm bảo việc sử dụng dễ dàng, tiện ích, hiệu quả khi hoạt động. Màn hình hiển thị Graphic không những chỉ dẫn cho kỹ thuật viên mà còn đưa ra các chỉ dẫn hoạt động (ví dụ: hình vẽ hiển thị các điện cực đã chính xác hay chưa), bên cạnh đó là các vị trí lưu trữ hàng loạt các chương trình điều trị. Công suất đầu ra độc đáo cho phép điều chỉnh độ chính xác cao thông qua các chỉ số và hiệu ứng nhiệt luôn hiển thị, giúp cho người sử dụng có thể kiểm soát toàn diện trong suốt quá trình chữa trị. §èi víi m¸y nµy khi thao tác với máy cần lưu ý trước khi bật nguồn thì cần đưa vị trí công suất phát về vị trí không, sau một khoảng thời gian ngắn mới tăng công suất phát lên. Điều này đảm bảo cho Katốt của bóng được nung nóng trước khi có trường sẽ không làm hại đến đèn điện tử. Máy phát sóng ngắn cao tần có tác dụng kích thích các vùng tổ chức bị tổn thương để tăng khả năng phục hổi chức năng.Máy này thường hỏng do qui trình vận hành không đúng bong đèn sợi đốt thường được bất ở công suất cao nên day tóc bóng đèn nhanh hỏng . Máy siêu âm điều trị : sử dụng sóng siêu âm có tần số cao phá huỷ các tổ chức tạo ra các lỗ hổng, và thường còn được dùng để diệt khuNn và tán sỏi , kích thích các mô và làm mềm mô . Đã sửa máy siêu âm điều trị 1MHz và 3 MHz : đầu do 3MHz không hoạt động , đầu do 1MHz hoạt động chập chờn lúc đươc lúc không kiểm tra đầu dò 3 MHz phát hiện dây đất bị đứt nối lại thì hoạt động bình thường ( do trong quá trình làm việc dây bị xoắn nhiều nên bị gẫy gập và đứt ) . Đầu do 1MHz tháo ra phát hiện được là do tiếp xúc giữa phía trong không tốt , nắn chỉnh lại thì hoạt động bình thường . 8. Bé m«n y häc h¹t nh©n-Khoa phãng x¹ SPECT Néi soi x¹ 11 X¹ trÞ ¸p s¸t Co60 C¸c m¸y ở khoa nµy ho¹t ®éng dùa vµo nguån x¹. NÕu thiÕu c¸c nguån x¹ nµy th× viÖc duy tr× ho¹t ®éng lµ kh«ng cã ý nghÜa ®iÒu trÞ. ViÖc vËn hµnh c¸c thiÕt bÞ ë ®©y còng hÕt søc nªn tr¸nh bÞ chiÕu x¹ vµo c¬ thÓ v× nã cã h¹i cho søc khoÎ. ThiÕt bÞ SPECT rÊt lín vµ cång kÒnh, h¬n n÷a còng r¸t Ýt ng−êi hiÓu biÕt vÒ m¸y nµy nªn viÖc b¶o d−ìng, s÷a ch÷a t¹i ®©y lµ rÊt h¹n chÕ. Qua kinh nghiÖm b¶o d−ìng t¹i ®©y th× m¸y ho¹t ®éng æn ®Þnh, ta nªn duy tr× ®iÒu kiÖn kh«ng khÝ phßng thÝch hîp, tr¸nh bôi bÈn vµ th−êng xuyªn kiÓm tra ho¹t ®éng cña m¸y, khi cÇn cã thÓ cµi l¹i phÇn mÒm hoÆc ph©n khèi kiÓm tra háng hãc v× m¸y rÊt lín. 9. Phßng mæ Dao mæ ®iÖn BOVIE, Sabre 2400 M¸y g©y mª kÌm thë: Aestiva/ 5- Datex- Ohmeda M¸y hót dÞch: 1240 SerieM¸y phÉu thuËt néi soi OLYMPUS KÝnh hiÓn vi phÉu thuËt: Zeizz ( cña §øc) Bµn mæ. C¸c thiÕt bÞ dïng cho phßng mæ ®ßi hái ®Òu lµ c¸c thiÕt bÞ cã ®é chÝnh x¸c cao nªn ®−îc trang bÞ hiÖn ®¹i. Tr−¬ng hîp bÞ háng th× sÏ ®−îc ph¸t hiÖn vµ thay khèi, m¶ng m¹ch ®Ó ®¶m b¶o ®é tin cËy. 10. Phòng diệt khu9n. Phòng diệt khuNn có hệ thống giặt là và 3 nồi hấp tự động công nghệ cao, có tác dụng hấp các dụng cụ y tế và tiệt trùng 100%. 3 nồi hấp hiện đại được trang bị một hệ thông đương ống dẫn nước và dung dịch đưa vào nồi, bên ngoài có bàn điều khiển với màn hiển thị LED, 12 sau khi dụng cụ cần tiệt trùng được đưa vào nồi thì kỹ thuật viên sẽ cho máy hoạt động, máy sẽ hoạt động với những chế độ làm việc khác nhau. Phòng bảo quản có lắp thêm các bóng đèn tia cực tím có tác dụng diệt khuNn trong phòng Tại đây các đồ dùng dụng cụ y tế tại các khoa được xử lý tiệt trùng tại phòng diệt khuNn rồi sau đó sẽ được đưa đi các khoa trong viện để sử dụng III. TỔG KẾT QUÁ TRÌH THỰC TẬP TỐT GHIỆP Sau thời gian thực tập bên viện 198, được sự tần tình tạo điều kiên giúp đỡ chỉ bảo của các thầy trong Bộ môn Điện Tử Y Sinh và các bác sĩ , công nhân viên trong bệnh viện đã giúp tôi có mét kho¶ng thêi gian rÊt quý b¸u bëi ®©y lµ thêi gian gióp t«i cñng cè l¹i nh÷ng kiÕn thøc ®· ®−îc trang bÞ trong thêi gian häc tËp t¹i tr−êng ®ång thêi thêi gian nµy còng ®· gióp t«i ®−îc tiÕp cËn víi nhiÒu lo¹i thiÕt bÞ mµ trong thêi gian häc tËp t¹i tr−êng cßn ch−a ®−îc häc.Thêi gian nµy ®· gióp t«i ®−îc tiÕp cËn víi m«i tr−êng lµm viÖc thùc tÕ,gióp t«i h×nh dung ®−îc nh÷ng c«ng viÖc th−êng lµm sau nµy Tuy thời gian thực tập không nhiều, nhưng đã giúp tôi đi thực tế rất nhiều. Đã bắt tay làm thật. Tôi xin chân thành cảm ơn sự giúp đỡ nhiệt tình của các thầy cô trong bộ môn cũng như cán bộ hướng dẫn bên bệnh viện 198, để tôi hoàn thành quá trình thực tập tốt nghiệp.