Chuyên đề Mở rộng cho vay doanh nghiệp vừa và nhỏ tại ngân hàng thương mại cổ phần các doanh nghiệp ngoài quốc doanh Việt Nam (VPBank) chi nhánh Hà Nội

in được đánh giá là yếu tố quan trọng trong các hoạt động của ngân hàng. Công nghệ sẽ góp phần giảm bớt các thủ tục vay vốn phiền hà, tiết kiệm thời gian cho khách hàng. Do đó, một hệ thống công nghệ hiện đại sẽ giúp ngân hàng thuận lợi hơn khi tiến hành cho vay, từ đó mở rộng quá trình cho vay. Các ngân hàng phải luôn nắm bắt sự thay đổi của môi trường kỹ thuật, khoa học công nghệ, tạo điều kiện áp dụng những thành tựu tiên tiến nhất vào hoạt động cho vay đối với khách hàng. 1.3.2. Nhân tố khách quan Môi trường chính trị: tình hình chính trị của một quốc gia luôn có những tác động nhất định không chỉ đối với hoạt động của các ngân hàng thương mại mà còn tác động đến cả hệ thống tài chính tiền tệ. Những sự kiện như chiến tranh, thay đổi cơ chế bộ máy của một quốc gia hay biểu tình… đều có thể tạo ra những thay đổi về môi trường kinh doanh. Sự ổn định về chính trị mới là nền tảng vững chắc nhất cho các ngân hàng thương mại khi tiến hành mở rộng các hoạt động cho vay, trong đó có cho vay DNVVN. Môi trường kinh tế : Ngành ngân hàng là ngành có chu kỳ phát triển phù hợp với chu kỳ kinh tế. Do vậy, khi nền kinh tế phát triển, nhu cầu đầu tư và tín dụng sẽ tăng cao, điều này có ảnh hưởng trực tiếp đến quy mô và doanh thu của toàn ngành ngân hàng. Khi đó, hoạt động cho vay DNVVN sẽ có cơ sở để mở rộng và phát triển. Ngược lại, trong thời kì suy thoái, ngân hàng sẽ cần xem xét lại quy mô các khoản cho vay nhằm đảm bảo an toàn cho hoạt động của ngân hàng. Môi trường pháp lý: Bên cạnh môi trường chính trị và môi trường kinh tế, môi trường pháp lý cũng là một trong những yếu tố cơ bản tác động đến việc mở rộng cho vay DNVVN. Những quy định đối với hoạt động của ngân hàng, các chính sách tài chính - ngân sách, chính sách tiền tệ của Chính phủ đều có ảnh hưởng đến toàn bộ nền kinh tế nói chung cũng như hoạt động cho vay của ngân hàng nói riêng. Các khung pháp lý về cho vay DNVVN được nới lỏng hay thắt chặt cũng sẽ ảnh hưởng đến việc mở rộng và nâng cao hiệu quả của hoạt động này. Bên cạnh đó, nếu việc truyền tải các văn bản luật được sửa đổi bổ sung đến với ngân hàng còn chậm sẽ gây khó khăn cho ngân hàng trong việc nắm bắt các văn bản luật mới để hoạch định chính sách tín dụng cho phù hợp, ảnh hưởng không nhỏ đến hiệu quả kinh doanh của ngân hàng. Nhân tố từ phía khách hàng: quá trình mở rộng cho vay có thực hiện tốt được hay không cũng phụ thuộc nhiều vào chính các DNVVN. Hiện nay, sự phát triển của DNVVN ngày càng tăng, tuy nhiên vấn đề vay vốn ngân hàng vẫn còn gặp nhiều khó khăn. Nếu như các doanh nghiệp luôn đảm bảo tính xác thực về thông tin dự án, phương án vay vốn cũng như khả năng trả nợ thì hoạt động cho vay sẽ đảm bảo đạt được hiệu quả cao hơn. Sự tuân thủ theo nguyên tắc cho vay chính là cơ sở để tạo lập mối quan hệ lâu dài giữa ngân hàng và doanh nghiệp. Bên cạnh đó, năng lực tài chính cũng như năng lực quản lý của DNVVN cũng có tác động đến khả năng vay vốn. Bởi vì điều đó sẽ quyết định đến tình hình sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Một doanh nghiệp có tình hình sản xuất kinh doanh tốt sẽ có khả năng vay vốn ngân hàng dễ dàng hơn các doanh nghiệp khác. Bất kì ngân hàng nào khi tiến hành cho vay cũng mong muốn khoản vay có hiệu quả và an toàn. Tóm lại, có rất nhiều nhân tố có thể ảnh hưởng đến hoạt động cho vay DNVVN của NHTM. Mỗi nhân tố đều thể hiện những tác động khác nhau đối với hoạt động cho vay. Việc xác định các nhân tố tác động sẽ giúp ngân hàng định hướng tốt hơn chiến lược mở rộng cho vay. CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG CHO VAY DOANH NGHIỆP VỪA VÀ NHỎ TẠI CHI NHÁNH VPBANK HÀ NỘI 2.1. Khái quát về chi nhánh VPBank Hà Nội 2.1.1. Giới thiệu chung về VPBank Ngân hàng thương mại cổ phần các doanh nghiệp ngoài quốc doanh Việt Nam (VPBANK) được thành lập theo giấy phép hoạt động số 0042/NH-GP của Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam cấp ngày 12 tháng 8 năm 1993 với thời gian hoạt động 99 năm. Ngân hàng bắt đầu hoạt động từ ngày 04 tháng 9 năm 1993 theo giấy phép thành lập số 1535/QĐ-UB ngày 04 tháng 09 năm 1993. Vốn điều lệ ban đầu khi mới thành lập là 20 tỷ VND. Sau đó, do nhu cầu phát triển, theo thời gian VPBank đã nhiều lần tăng vốn điều lệ. Đến tháng 8/2006, vốn điều lệ của VPBank đạt 500 tỷ đồng. Tháng 9/2006, VPBank nhận được chấp thuận của ngân hàng Nhà nước cho phép bán 10% vốn cổ phần cho cổ đông chiến lược nước ngoài là ngân hàng OCBC - một mgân hàng lớn nhất Singapore, theo đó vốn điều lệ sẽ được nâng lên trên 750 tỷ đồng. Tính đến ngày 25/12/2008, vốn điều lệ của ngân hàng là 2117 tỷ đồng. Số lượng nhân viên của VPBank trên toàn hệ thống tính đến nay có 3200 người, trong đó phần lớn là các cán bộ, nhân viên có trình độ đại học và trên đại học (chiếm 87%). Chất lượng đội ngũ nhân viên chính là sức mạnh của ngân hàng, giúp VPBank sẵn sàng đương đầu được với cạnh tranh, nhất là trong giai đoạn hiện nay khi Việt Nam đã bước vào hội nhập kinh tế quốc tế. Chính vì vậy, những năm vừa qua VPBank luôn quan tâm nâng cao chất lượng công tác quản trị nhân sự. Bảng 2.1. Vị trí của VPBank trong hệ thống ngân hàng thương mại cổ phần Số liệu của 10 ngân hàng thương mại cổ phần đô thị lớn (30/06/2007) Đơn vị: tỷ đồng Tên ngân hàng Vốn điều lệ Tổng tài sản Lợi nhuận trước thuế Mạng lưới giao dịch ACB 2,539 58,378 880 89 Sacombank 2,340 38,391 611 184 Eximbank 1,212 20,025 317 - Techcombank 1,500 24,000 315 111 VIBank 1,000 20,000 150 70 Quân đội 1,045 18,276 318 43 Đông Á 1,400 16,000 - 83 VPBank 750 12,000 140 86 Phương Nam 1,291 9,186 - 58 Phương Đông 1,000 7,699 109 - Nguồn: Tài liệu đào tạo nhân viên VPBank Trong suốt quá trình hình thành và phát triển, VPBank luôn chú ý đến việc mở rộng quy mô, tăng cường mạng lưới hoạt động tại các thành phố lớn. Tính đến tháng 8 năm 2006, hệ thống VPBank có tổng cộng 37 điểm giao dịch gồm có: Hội sở chính tại Hà Nội, 21 chi nhánh và 16 phòng giao dịch tại các tỉnh, thành phố lớn của đất nước và hai công ty trực thuộc. Hiện tại VPBank đã có 136 chi nhánh và phòng giao dịch hoạt động trên phạm vi cả nước, trong đó có chi nhánh VPBank Hà Nội. 2.1.2. Khái quát về chi nhánh VPBank Hà Nội 2.1.2.1. Quá trình hình thành và phát triển Ngày 4/1/2005, VPBank - Chi nhánh Hà Nội (trụ sở đóng tại số 4 Dã Tượng - Hà Nội) chính thức được tách khỏi Hội sở VPBank để hoạt động độc lập với tư cách một chi nhánh cấp I. Sau một năm hoạt động, chi nhánh Hà Nội đã khẳng định được vị trí đứng đầu với tổng lợi nhuận sau trích dự phòng rủi ro chung chiếm gần 26% tổng lợi nhuận toàn hệ thống. Tổng số dư huy động chiếm trên 36% số dư huy động từ thị trường I của toàn hệ thống; tổng dư nợ chiếm 34% dư nợ tín dụng toàn hệ thống. Chất lượng tín dụng luôn được bảo đảm với tỷ lệ nợ xấu thấp dưới quy định của NHNN rất nhiều (luôn nhỏ hơn 1%). Bảng 2.2. Một số chỉ tiêu cơ bản của chi nhánh VPBank Hà Nội Đơn vị: triệu đồng Chỉ tiêu 2006 2007 2008 Tổng tài sản 1,757,178 2,635,767 3,426,497 Tổng nợ phải trả 1,724,251 2,586,376 3,362,289 Lợi nhuận sau thuế 32,831 49,247 64,021 ROA 1.868394% 1.868412% 1.868410% Nguồn: Báo cáo tài chính của chi nhánh VPBank Hà Nội 2.1.2.2. Cơ cấu tổ chức Ban giám đốc Phòng giao dịch Chi nhánh cấp II Phòng phục vụ khách hàng DN Phòng phục vụ khách hàng cá nhân Bộ phận thanh toán quốc tế 2.1.3. Kết quả hoạt động của chi nhánh VPBank Hà Nội 2.1.3.1. Hoạt động huy động vốn Huy động vốn là một hoạt động được VPBank rất chú trọng, với mục tiêu bảo đảm vốn cho vay, an toàn thanh khoản và nâng cao vị thế của VPBank trong hệ thống ngân hàng. Bình quân giai đoạn 2004-2006 nguồn vốn huy động của VPBank đạt mức tăng trưởng 68%. Trong đó, nguồn vốn ngắn hạn luôn chiếm tỷ trọng chủ yếu trong tổng nguồn vốn huy động của VPBank (khoảng 80%). Trong năm 2007, thị trường huy động vốn có sự cạnh tranh gay gắt. Sự thành lập của nhiều ngân hàng cũng như mạng lưới các chi nhánh của các ngân hàng thương mại liên tục được mở rộng ít nhiều đã có tác động đến tình hình hoạt động của VPBank. Tuy nhiên bằng các biện pháp hữu hiệu như thường xuyên theo dõi và điều chỉnh kịp thời lãi suất huy động để đảm bảo tính cạnh tranh, tiếp tục thực hiện các chương trình khuyến mãi…VPBank đã duy trì được tốc độ tăng trưởng nguồn vốn cao. Đến 31/12/2007, tổng số dư huy động vốn của VPBank là 15.448 tỷ đồng, đạt 113% kế hoạch cả năm 2007 và tăng 6.393 tỷ đồng so với cuối năm 2006 (tương đương tăng 70%). Trong đó nguồn vốn huy động từ tổ chức kinh tế và dân cư (thị trường I) đạt 12.764 tỷ đồng, tăng 128% so với cuối năm 2006. Nguồn vốn liên ngân hàng (thị trường II) cuối năm 2007 là 2.439 tỷ đồng, giảm 947 tỷ đồng so với cuối năm 2006. Biểu đồ 2.1. Vốn huy động của VPBank Đơn vị: tỷ đồng Nguồn: www.vpbank.com.vn Sáu tháng đầu năm 2008 nền kinh tế có nhiều điều kiện bất lợi, trên thị trường tài chính nguồn vốn trở nên khan hiếm nên cạnh tranh trong hoạt động huy động vốn giữa các ngân hàng ngày càng trở nên gay gắt. Theo báo cáo tài chính sáu tháng đầu năm của VPBank, ngân hàng đã liên tục tăng lãi suất huy động để phù hợp với diễn biến của thị trường (trong 6 tháng VPBank đã hơn 10 lần tăng lãi suất huy động vốn). Tổng nguồn vốn huy động của VPBank cuối tháng 6/2008 đạt 17.687 tỷ đồng, tăng 15% so với cuối năm 2007 và tăng 64% so với cùng kỳ năm trước, trong đó tổng nguồn vốn huy động thị trường I đạt 15.947 tỷ đồng, tăng 23% so với cuối năm trước và tăng 89% so với cùng kỳ năm trước. Riêng đối với chi nhánh VPBank Hà Nội, cơ cấu vốn trong năm 2008 tăng đáng kể so với năm 2007. Tỷ trọng vốn huy động trung và dài hạn đạt 86% trong năm 2008. Bảng 2.3. Cơ cấu vốn huy động của chi nhánh VPBank Hà Nội Đơn vị: triệu đồng STT Chỉ tiêu 2007 Tỷ trọng 2007 2008 Tỷ trọng 2008 I Theo kì hạn 2,843,967.517 100% 3,055,307.817 100% 1 Ngắn hạn 548,359.716 19% 424,912.975 14% 2 Trung và dài hạn 2,295,607.801 81% 2,630,394.842 86% II Theo loại tiền 2,843,967.517 100% 3,055,307.817 100% 1 Theo nội tệ 2,578,867.619 91% 2,608,026.250 85% 2 Theo ngoại tệ 265,099.898 9% 447,281.567 15% Nguồn: Báo cáo tài chính của chi nhánh VPBank Hà Nội 2.1.3.2. Hoạt động cho vay Trong thời gian từ 2004 - 2006, hoạt động cho vay của VPBank được giữ vững theo phương châm “bảo thủ”, không cạnh tranh bằng cách nới lỏng điều kiện cho vay. Tuy vậy, nhờ có sự nỗ lực tiếp thị khách hàng của các đơn vị, trong đó có chi nhánh Hà Nội, nên tốc độ phát triển cho vay vẫn đạt mức tăng khá, cao gấp hơn hai lần mức tăng trưởng cho vay chung của toàn ngành ngân hàng. Doanh số cho vay toàn hệ thống năm 2006 đạt 6.594 tỷ đồng, tăng 68% so với năm 2005. Dư nợ cho vay toàn hệ thống tính đến 31/12/2006 đạt 5.013 tỷ đồng, vượt 17% so với kế hoạch, tăng 2.017 tỷ đồng (tương đương tăng gần 67%) so với năm 2005. Tổng dư nợ cho vay đến 31/12/2007 đạt 13.323 tỷ đồng, tăng 8.317 tỷ đồng so với cuối năm 2006 (tương ứng tăng 165% so với cuối năm 2006) và vượt 53% so với kế hoạch cả năm 2007. Trong đó dư nợ cho vay bằng VNĐ đạt 12.726 tỷ đồng, chiếm 95% tổng dư nợ. Dư nợ ngắn hạn đạt 6.959 tỷ đồng, chiếm 52% tổng dư nợ. Tỷ lệ nợ xấu của toàn ngân hàng đến cuối tháng 12/2007 là 0.49%. Bảng 2.4. Cơ cấu dư nợ cho vay 2005-2007 của VPBank Đơn vị : tỷ đồng Chỉ tiêu Năm 2005 Tỷ trọng 2005 Năm 2006 Tỷ trọng 2006 Năm 2007 Tỷ trọng 2007 Tổng dư nợ 3,297 100% 5,006 100% 13,323 100% Theo loại hình cho vay Cho vay ngắn hạn 1,688 51% 2,488 49.7% 6,959 52% Cho vay trung, dài hạn 1,607 49% 2,518 50.3% 6,364 48% Cho vay khác 2,058 62% - - - - Theo loại tiền tệ Cho vay bằng đồng Việt Nam 3,191 97% 4,736 95% 12,726 96% Cho vay bằng ngoại tệ 106 3% 270 5% 596 4% Nguồn: Các chỉ tiêu tài chính chủ yếu trong năm 2007, www.vpbank.com.vn Trong tháng 1/2008 hoạt động cho vay của VPBank tăng trưởng mạnh. Dư nợ  cho vay đến cuối tháng 1/2008 tăng 14% so với cuối năm 2007. Tuy nhiên từ cuối tháng 1, khi nguồn vốn trên thị trường trở nên khan hiếm, nhằm đảm bảo thanh khoản VPBank đã thực hiện nhiều biện pháp: hạn chế cho vay; ngừng cho vay kinh doanh bất động sản; áp dụng hạn mức tín dụng cho các chi nhánh; hạn chế các khoản vay của khách hàng mới…nên dư nợ cho vay của VPBank trong tháng 2 và tháng 3 tăng chậm lại. Từ tháng 4/2008 VPBank tiếp tục thắt chặt hoạt động cho vay bằng cách tiếp tục áp dụng hạn mức tín dụng cho các chi nhánh; nâng cao chất lượng cho vay bằng cách sàng lọc khách hàng tốt, từ chối nhu cầu vay vốn của các khách hàng không đáp ứng đủ tiêu chuẩn về cho vay hoặc đáp ứng ở mức thấp; tạm dừng cho vay đối với khách hàng liên quan đến lĩnh vực rủi ro cao (kinh doanh bất động sản, chứng khoán, đầu cơ tích trữ xi măng, sắt thép…). Tổng dư nợ cho vay của VPBank đến 30/06/2008 là 15.130 tỷ đồng tăng 14% so với cuối năm 2007 và tăng 91% so với cùng kỳ năm ngoái. Riêng đối với chi nhánh VPBank Hà Nội, mặc dù có những biến động về kinh tế trong năm 2008 nhưng hoạt động cho vay của chi nhánh vẫn đạt được những kết quả khả quan. Dư nợ cho vay từ năm 2006 đến năm 2008 đều tăng. Năm 2008, dư nợ cho vay của VPBank Hà Nội đạt 2353 tỷ đồng, tăng 30% so với năm 2007. Biểu đồ 2.2. Dư nợ cho vay của chi nhánh VPBank Hà Nội Đơn vị: tỷ đồng Nguồn: Báo cáo tài chính của VPBank chi nhánh Hà Nội 2.1.3.3. Hoạt động dịch vụ Hoạt động dịch vụ của VPBank trong những năm gần đây tiếp tục tăng trưởng đều đặn. Thu nhập từ hoạt động dịch vụ của VPBank đến 31/12/2007 đạt trên 4 tỷ đồng. Trong ba năm liên tiếp (2004 - 2006), VPBank được The Bank of New York trao “ Chứng nhận đạt tỷ lệ diện chuẩn trong giao dịch thanh toán quốc tế”. Trong 4 tháng đầu năm 2008, hoạt động thanh toán quốc tế của VPBank tiếp tục tăng trưởng đều đặn. Trong tháng 5 và tháng 6/2008 do tình hình nguồn vốn khó khăn nên hoạt động thanh toán quốc tế giảm sút cả về số lượng và doanh số, tuy nhiên so với 6 tháng đầu năm 2007 hoạt động thanh toán quốc tế của VPBank vẫn có những tăng trưởng đáng ghi nhận. Thu phí dịch vụ trong 6 tháng đạt hơn 4,1 tỷ đồng, tăng 38% so với 6 tháng đầu năm 2007. Đến cuối tháng 6/2008 VPBank đã hoàn tất việc thanh toán tập trung trên toàn hệ thống. Trong tháng 3/2008 VPBank vinh dự được đại diện của Wachovia Bank - một trong bốn ngân hàng lớn nhất của Mỹ trao tặng Chứng nhận đạt tỷ lệ diện chuẩn trong giao dịch thanh toán quốc tế năm 2007. Đối với các sản phẩm tiền gửi, VPBank tiếp tục duy trì sản phẩm tiết kiệm gốc linh hoạt, mang lại cho khách hàng lãi suất cao mà vẫn chủ động trong việc sử dụng tiền. Đối với các sản phẩm cho vay, VPBank liên tục khuyến khích khách hàng vay tiêu dùng bằng chính sách lãi suất hợp lý. Bên cạnh đó VPBank đưa ra sản phẩm “Cho vay mua ô tô đã qua sử dụng”, giúp khách hàng có thể mua cho mình một chiếc ô tô phù hợp với khả năng tài chính. Đặc biệt năm 2007 VPBank đã triển khai sản phẩm cho vay tín chấp đối với cán bộ, nhân viên và các sản phẩm cho vay qua thẻ tín dụng. Đối với VPBank Hà Nội, năm 2008, thu nhập từ hoạt động dịch vụ đạt 6388 triệu đồng, tăng 30% so với năm 2006. Bảng 2.3. Chỉ tiêu hoạt động dịch vụ của VPBank chi nhánh Hà Nội Đơn vị: triệu đồng Chỉ tiêu Năm 2006 Năm 2007 Năm 2008 Doanh thu từ hoạt động dịch vụ 4,067 6,100 7,930 Chi phí hoạt động dịch vụ 790 1,186 1,542 Thu nhập từ hoạt động dịch vụ 3,277 4,914 6,388 Tỷ lệ Thu nhập/Doanh thu từ hoạt động dịch vụ 80.58% 80.56% 80.55% Nguồn: Báo cáo kết quả kinh doanh VPBank chi nhánh Hà Nội Nhìn chung, các hoạt động cơ bản của VPBank cũng như của chi nhánh Hà Nội đều duy trì được tốc độ tăng trưởng qua các năm. Ngân hàng luôn đưa ra được nhiều giải pháp tích cực, linh hoạt trong lĩnh vực huy động vốn, tín dụng và đầu tư để vừa đảm bảo đạt được lợi nhuận kế hoạch đề ra, vừa đảm bảo an toàn hoạt động. Bên cạnh đó, VPBank Hà Nội thường xuyên quan tâm và hướng tới mục tiêu phát triển của chi nhánh là mở rộng cho vay DNVVN. 2.2. Thực trạng cho vay doanh nghiệp vừa và nhỏ tại chi nhánh VPBank Hà Nội 2.2.1. Khái quát về khách hàng doanh nghiệp vừa và nhỏ của chi nhánh VPBank Hà Nội Với mục tiêu kinh doanh tín dụng đảm bảo an toàn và hiệu quả, VPBank chỉ cấp tín dụng cho các khách hàng đáp ứng đầy đủ các điều kiện tín dụng và phù hợp với định hướng chiến lược khách hàng của VPBank. Ngân hàng luôn ưu tiên cho vay đối với các khách hàng là DNVVN. Có thể nói đây là một bước đi đúng đắn của ngân hàng trong việc lựa chon khách hàng phù hợp với khả năng và quy mô ngân hàng. Bởi vì việc huy động vốn của VPBank chủ yếu từ dân cư với lãi suất cao nên khó cạnh tranh khi cho vay các khách hàng lớn. Bên cạnh đó, cho vay DNVVN ngày càng thể hiện nhiều ưu điểm: - Các doanh nghiệp này sẵn sàng chấp nhận mức lãi suất đủ bù đắp chi phí và có lãi hợp lý cho ngân hàng. - Dư nợ cho vay mỗi khách hàng không cao nên phân tán được rủi ro. - Các khoản vay nhỏ dễ thu xếp tài sản thế chấp, từ đó góp phần nâng cao độ an toàn cho ngân hàng. Đối tượng khách hàng DNVVN của VPBank Hà Nội hiện nay vẫn tập trung chủ yếu ở các doanh nghiệp thương mại dịch vụ. Trong đó tập trung nhiều vào các hình thức cho vay mua ô tô, đáp ứng nhu cầu phát triển kinh doanh taxi, vận tải hành khách và nhu cầu mua xe ô tô để sử dụng trong nội bộ cơ quan, doanh nghiệp nhằm phục vụ mục đích đi lại, đưa đón cán bộ công nhân viên. Một số đối tượng khách hàng của chi nhánh như công ty TNHH thương mại và xuất nhập khẩu Tân Thịnh, công ty Vista, Ba Sao… Bên cạnh đó, các DNVVN trong lĩnh vực xây dựng cũng là đối tượng tiềm năng của ngân hàng như công ty Thép Việt Đức, công ty cổ phần thương mại và đầu tư xây dựng Ngân Hà, công ty TNHH thương mại Sao Việt. Tuy nhiên, khách hàng là các doanh nghiệp kinh doanh trong lĩnh vực nông lâm thủy sản còn hạn chế, đặc biệt là lĩnh vực nông lâm nghiệp. Đây là điều không tránh khỏi vì chi nhánh đặt tại Hà Nội, trung tâm công nghiệp của cả nước, do đó chủ yếu tập trung các doanh nghiệp trong lĩnh vực thương mại, dịch vụ và sản xuất. VPBank luôn đặt ra mục tiêu hướng tới mọi đối tượng khách hàng có nhu cầu, do đó việc mở rộng cho vay DNVVN sẽ thu hút nhiều hơn nữa những khách hàng có tiềm năng, thúc đẩy hiệu quả hoạt động của ngân hàng. 2.2.2. Thực trạng cho vay doanh nghiệp vừa và nhỏ tại chi nhánh VPBank Hà Nội Trong những năm gần đây, hoạt động cho vay DNVVN của VPBank Hà Nội đã đạt được những kết quả khả quan. Để đạt được mục tiêu mở rộng hoạt động cho vay, quá trình phân tích và nhìn nhận lại thực trạng cho vay của VPBank Hà Nội là điều kiện cần thiết để nâng cao hiệu quả mở rộng cho vay trong những năm tiếp theo. Có thể xem xét thực trạng qua một vài chỉ tiêu sau: 2.2.2.1. Doanh số cho vay doanh nghiệp vừa và nhỏ Doanh số cho vay trong kì phản ánh dung lượng hoạt động cho vay trong kì. Trong giai đoạn từ năm 2006 - 2008, doanh số cho vay DNVVN của VPBank Hà Nội tăng trưởng không ổn định. Tỷ lệ gia tăng doanh số cho vay năm 2007 là 12%, trong khi đó năm 2008 doanh số cho vay chỉ còn hơn 687 triệu đồng, giảm 5% so với năm 2007. Nguyên nhân chính là do năm 2008 nền kinh tế có nhiều biến động. Các DNVVN gặp khó khăn trong hoạt động sản xuất kinh doanh, do đó doanh số vay vốn ngân hàng cũng bị hạn chế. Biểu đồ 2.3. Doanh số cho vay doanh nghiệp vừa và nhỏ của VPBank Hà Nội Đơn vị: triệu đồng Nguồn: Báo cáo tài chính của VPBank Hà Nội Mặc dù vậy, số lượng khách hàng của chi nhánh vẫn có xu hướng tăng. Cụ thể trong năm 2007, số lượng DNVVN vay vốn tại chi nhánh là 398 doanh nghiệp, tăng 15% so với năm 2006. Đây là năm VPBank đạt được nhiều thành công lớn trong việc thu hút các đối tượng khách hàng mới. Sự phát triển của nền kinh tế thị trường cùng với nhu cầu vốn đầu tư tăng cao là nguyên nhân góp phần làm sôi động hoạt động của các NHTM, trong đó có hoạt động cho vay. Năm 2008, VPBank Hà Nội vẫn duy trì được số lượng khách hàng tiềm năng và có thêm những khách hàng mới như công ty cổ phần y học Rạng Đông, công ty TNHH thương mại kỹ thuật An Thành... Tuy nhiên, nếu so sánh mức tăng số lượng khách hàng trong năm 2008 với mức tăng năm 2007 của chi nhánh sẽ cho thấy tốc độ gia tăng khách hàng trên thực tế đang giảm. Năm 2007, tỷ lệ tăng số lượng khách hàng là 15% , trong khi đó năm 2008 chỉ đạt 4% với 412 khách hàng. Có thể nói chi nhánh đang gặp khó khăn trong việc thu hút thêm đối tượng vay vốn. Nguyên nhân chính là do chính sách khách hàng chưa được chú trọng. VPBank Hà Nội có thế mạnh là cán bộ nhân viên rất nhiệt tình và năng động trong công việc. Tuy nhiên, một chính sách khách hàng hợp lý vẫn là điều kiện cần thiết để đảm bảo hiệu quả trong công tác giao tiếp, phục vụ khách hàng vay vốn. Biểu đồ 2.4. Số lượng doanh nghiệp vừa và nhỏ vay vốn tại VPBank Hà Nội Đơn vị: doanh nghiệp Nguồn: Báo cáo tổng hợp của VPBank Hà Nội Bảng 2.4. Doanh số cho vay và số lượng khách hàng Đơn vị: triệu đồng Chỉ tiêu 2006 2007 2008 Tỷ lệ 2006-2007 2007-2008 Doanh số cho vay 645,432 724,345 687,631 12% -5% Số lượng khách hàng 345 398 412 15% 4% Nguồn: Báo cáo tài chính của VPBank Hà Nội Nhìn vào bảng số liệu có thể thấy, năm 2008 mặc dù số lượng khách hàng tăng chậm nhưng doanh số cho vay giảm. Điều đó cho thấy quy mô các khoản tiền vay của khách hàng giảm so với các năm trước. Những khó khăn của nền kinh tế trở thành rào cản đối với các DNVVN trong việc vay vốn cũng như giảm cơ hội tiếp cận với nguồn vốn ngân hàng. DNVVN trở nên lưỡng lự khi quyết định vay vốn tại ngân hàng, mặt khác ngân hàng lại thận trọng hơn trước những hợp đồng vay vốn của khách hàng mới. Tuy nhiên, doanh số cho vay và số lượng khách hàng vay vốn vẫn chưa thể hiện rõ thực trạng cho vay DNVVN tại VPBank Hà Nội. Do đó dư nợ cho vay là chỉ tiêu tiếp theo cần được xem xét. 2.2.2.2. Dư nợ cho vay doanh nghiệp vừa và nhỏ Mặc dù cạnh tranh giữa các ngân hàng ngày càng trở nên gay gắt song dư nợ cho vay của VPBank Hà Nội vẫn đạt được mức tăng trưởng. Năm 2007, dư nợ cho vay tăng hơn 490 triệu đồng, tương đương với tỷ lệ gia tăng là 94% so với năm 2006. Biểu đồ 2.5. Dư nợ cho vay doanh nghiệp vừa và nhỏ tại chi nhánh VPBank Hà Nội Đơn vị: triệu đồng Nguồn: Báo cáo tài chính chi nhánh VPBank Hà Nội Năm 2008, cùng với việc số lượng khách hàng tăng chậm hơn so với giai đoạn 2006-2007, dư nợ cho vay của VPBank cũng tăng nhưng chỉ đạt hơn 100 triệu đồng so với năm 2007. Đây là thời kì khó khăn của các doanh nghiệp trong việc đi vay cũng như trả các khoản vay cũ. Do đó, doanh số cho vay trong kì cũng như doanh số thu nợ trong kì của ngân hàng giảm. Vì vậy, mặc dù dư nợ vẫn tăng nhưng tăng với tỷ lệ thấp hơn so với giai đoạn trước. Tỷ lệ gia tăng chỉ đạt là 13%. Con số cụ thể được thể hiện chi tiết trong bảng sau: Bảng 2.5. Doanh số và dư nợ cho vay doanh nghiệp vừa và nhỏ tại VPBank Hà Nội Đơn vị: triệu đồng Chỉ tiêu 2006 2007 2008 Tỷ lệ 2006-2007 2007-2008 Doanh số cho vay 645,432 724,345 687,631 12% -5% Dư nợ cho vay 530,091 1,028,495 1,163,493 94% 13% Nguồn: Báo cáo tài chính chi nhánh VPBank Hà Nội 2.2.2.3. Tỷ trọng dư nợ Bên cạnh tình hình dư nợ nói chung, tỷ trọng cho vay DNVVN phản ánh rõ hơn về thực trạng cho vay của VPBank Hà Nội. Bảng 2.6. Tỷ trọng cho vay DNVVN tại chi nhánh VPBank Hà Nội Đơn vị : triệu đồng Chỉ tiêu 2006 Tỷ trọng 2006 2007 Tỷ trọng 2007 2008 Tỷ trọng 2008 Tổng dư nợ cho vay 1,081,818 100% 1,940,557 100% 2,115,441 100% Cho vay DNVVN 530,091 49% 1,028,495 53% 1,163,493 55% Cho vay khác 551,727 51% 912,062 47% 951,948 45% Nguồn: Báo cáo tài chính của chi nhánh VPBank Hà Nội Tỷ trọng cho vay DNVVN trong tổng số dư nợ cho vay càng thể hiện rõ mục tiêu của VPBank Hà Nội. Đối tượng khách hàng chính của chi nhánh luôn là các DNVVN. Hoạt động cho vay DNVVN chiếm trung bình khoảng 50% trong tổng dư nợ cho vay. Năm 2008, mặc dù ngân hàng cũng chịu ảnh hưởng từ những khó khăn chung của nền kinh tế nhưng tỷ trọng cho vay DNVVN vẫn được giữ vững, thậm chí tăng thêm 2% so với năm 2007, với dư nợ đạt trên 1,1163 triệu đồng. Bên cạnh đó, chỉ tính riêng trong khoản mục cho vay doanh nghiệp, cho vay DNVVN của VPBank Hà Nội đã chiếm tới 93% trong năm 2007 và năm 2008. Bảng 2.7. Dư nợ cho vay DN theo quy mô tại VPBank Hà Nội Đơn vị: triệu đồng Chỉ tiêu 2006 Tỷ trọng 2007 Tỷ trọng 2008 Tỷ trọng Tổng dư nợ cho vay DN 574,446 100% 1,109,998 100% 1,250,649 100% Cho vay DNVVN 530,091 92% 1,028,495 93% 1,163,493 93% Cho vay DN lớn 44,355 8% 81,503 7% 87,156 7% Nguồn: Báo cáo tài chính của chi nhánh VPBank Hà Nội Nhìn vào cơ cấu dư nợ cho vay DN của ngân hàng có thể thấy, VPBank Hà Nội chủ yếu cho vay với đối tượng khách hàng là các DNVVN. Có thể nói đây là mục tiêu và định hướng của toàn hệ thống VPBank trong việc phát triển và mở rộng khách hàng tiềm năng. Năm 2008, tốc độ tăng dư nợ cho vay DNVVN là 13%, trong khi đó tốc độ tăng dư nợ cho vay DN lớn chỉ đạt 6.94% [=(87,156-81503)/81503*100%], tương ứng với 87,156 triệu đồng. Cho vay DNVVN chiếm tỷ trọng khá lớn trong khoản mục cho vay doanh nghiệp. Tỷ trọng này duy trì ở mức 92% - 93% trong suốt ba năm từ năm 2006 đến năm 2007. Trong khi đó, dư nợ cho vay doanh nghiệp lớn chỉ đạt trung bình trên 7% trong tổng dư nợ cho vay doanh nghiệp. Mức độ ổn định trong cơ cấu cho vay càng thể hiện rõ hơn ch