Chuyên đề Một số giải pháp vận dụng phương tiện, thiết bị dạy học theo định hướng phát triển năng lực môn Âm nhạc trong trường tiểu học

rẻ như “thức ăn, nước uống” hàng ngày. Tuy nhiên không phải lúc nào chúng ta cũng có tiền để mua hoặc mua được hết đồ dùng, đồ chơi để phục vụ cho các hoạt động. Đặc điểm của trẻ là luôn có nhu cầu chơi với những đồ dùng đồ chơi có màu sắc đẹp, mới lạ, phong phú và hấp dẫn. Để thỏa mãn được nhu cầu đó của trẻ, đòi hỏi người cán bộ quản lý – giáo viên phải luôn sáng tạo ra nhiều đồ dùng đồ chơi mới lạ, hấp dẫn và phù hợp với nội dung bài dạy, phù hợp với tình huống giáo dục trong các hoạt động, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục trẻ trong trường tiểu học. Trong đời sống sinh hoạt hàng ngày, mỗi gia đình chúng ta thường có rất nhiều sản phẩm bị loại bỏ sau khi sử dụng như: vỏ hộp sữa các loại, chai dầu gội, lọ sữa tắm, lon bia, bìa lịch cũ, vỏ trai, vỏ sò có nhiều kiểu dáng và kích thước khác nhau, đó là nguồn vật liệu phong phú và đa dạng, có thể tận dụng để làm những việc hữu ích. Việc tận dụng những nguyên vật liệu thiên nhiên và phế liệu để làm đồ dùng cho trẻ hoạt động là một việc làm rất có ý nghĩa, vừa tiết kiệm được tiền mua sắm nguyên vật liệu, tạo ra những đồ dùng, đồ chơi mang tính sáng tạo, phong phú vừa làm tăng số lượng đồ dùng học tập cho trẻ, mà hiệu quả sử dụng lại khá cao. Đồng thời góp phần làm giảm thiểu lượng rác thải, giảm chi phí cho công tác vệ sinh môi trường.  2. THỰC TRẠNG CỦA VẤN ĐỀ 2.1 Khái quát về trường thực nghiệm Qua 10 năm công tác trong nghề, là người trực tiếp giảng dạy bộ môn âm nhạc trong nhà trường. Trường Tiểu học Lê Lợi đã áp dụng phương pháp dạy học mới từ năm 2014 đến nay đã được 4 năm. Khi được bồi dưỡng và thực hiện phương pháp mới, nhất là bộ môn âm nhạc lại chưa có sách hướng dẫn học cũng như các loại sách hướng dẫn giáo viên nên tôi còn gặp rất nhiều khó khăn, một phần vì tài liệu còn hạn chế mặt khác còn vì đa số học sinh là con em nhà nông, phần lớn các em đều phải tự học ở nhà, việc chủ động chuẩn bị thông tin cho bài mới hay tự tìm ra kiến thức trong tiết học ở trường không phải là việc dễ dàng mà ngược lại là rất khó khăn. Thời gian công tác và áp dụng phương pháp dạy học mới tuy không dài nhưng đối với tôi đó là khoảng thời gian tôi được học tập, trải nghiệm nâng cao tay nghề và bằng lòng yêu nghề, mến trẻ tôi đã vận dụng hết những kiến thức, tìm hiểu nhiều giải pháp để mang đến cho các em học sinh thân yêu những tiết học âm nhạc thật vui và ý nghĩa. Bên cạnh sự nổ lực của bản thân, tôi luôn nhận được sự đồng hành, giúp đỡ của Ban giám hiệu cũng như hội đồng sư phạm nhà trường. Ban Giám Hiệu nhà trường cùng các giáo viên đã có sự quan tâm nhiều cho môn học âm nhạc. Tuy nhà trường chưa có phòng học chức năng nhưng cũng đã đầu tư một số trang thiết bị phục vụ cho môn học như đàn Ooc-gan, Nhạc cụ gõ: thanh phách, song loan... Có máy tính, máy chiếu phục vụ dạy học. Nhà trường có kết nối mạng Internet thuận lợi cho việc tìm kiếm thông tin phục vụ giảng dạy. Âm nhạc là môn học độc lập, kết quả đánh giá là điều kiện xét duyệt lên lớp. Học sinh ngoan và rất yêu thích say mê học âm nhạc. Năng khiếu làm đồ dùng, đồ chơi của giáo viên cũng còn hạn chế. Tính sáng tạo và tính thẩm mỹ trong việc làm đồ dùng, đồ chơi của giáo viên chưa cao, đặc biệt là việc tận dụng nguyên vật liệu thiên nhiên và phế liệu để làm đồ dùng, đồ chơi cũng còn hạn chế. Tài liệu hướng dẫn làm đồ dùng, đồ chơi chưa nhiều. Đồ dùng phục vụ bộ môn giáo dục âm nhạc còn đơn điệu, chưa phong phú như tranh ảnh, nhạc cụ dân tộc, trang phục dân tộc... Là bộ môn đòi hỏi sự linh hoạt sáng tạo rất cao ở giáo viên nếu không các tiết giáo dục âm nhạc trở nên cứng nhắc, rập khuôn, dễ gây sự nhàm chán cho trẻ . Khả năng cảm thụ âm nhạc của trẻ trong một lớp không đều nhau . 2.2 Thực trạng của vấn đề Thực tế hiện nay, ở Trường Tiểu học Lê Lợi, đồ dùng đồ chơi tự tạo phục vụ cho các hoạt động của trẻ còn hạn chế về số lượng, lại mang tính phổ biến, chưa phong phú và sáng tạo. Giáo viên chưa chịu khó nghiên cứu cách làm, tìm kiếm những nguyên vật liệu thiên nhiên và phế liệu để làm đồ dùng đồ chơi cho trẻ mà còn phụ thuộc nhiều vào đồ dùng đồ chơi mua sẵn. Điều đó chưa kích thích được sự cố gắng, sáng tạo của giáo viên cũng như chưa giúp cho trẻ tích cực, hứng thú cao khi tham gia vào các hoạt động. Xuất phát từ thực trạng trên, qua những giờ dạy thực hành trên lớp phát hiện ra hạn chế khi không sử dụng đồ dùng dạy học tôi đã nghiên cứu và áp dụng một số giải pháp thiết kế và sử dụng hiệu quả đồ dùng dạy học môn Âm nhạc trong trường Tiểu học . Từ đó làm thay đổi hình thức, phương pháp thực hiện. 3. CÁC BIỆN PHÁP ĐÃ TIẾN HÀNH ĐỂ GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ 3.1. Mục đích của giải pháp Âm nhạc là một loại hình nghệ thuật có sức hấp dẫn, cuốn hút tất cả mọi người. Nó có tác dụng trực tiếp đến tư tưởng tình cảm của con người làm cho con người trở nên phát triển toàn diện. Đối với học sinh Tiểu học ở lứa tuổi từ 6 đến 11, đây là lứa tuổi  rất nhạy cảm với âm nhạc. Cuộc sống của các em không thể thiếu được loại hình nghệ thuật này. Mục đích của vận dụng thiết bị, đồ dùng dạy học trước hết là: + Đối với giáo viên: Giúp giáo viên có những trải nghiệm, những biện pháp, kinh nghiệm và tìm ra phương pháp dạy học phù hợp với từng lứa tuổi, từng đối tượng học sinh để tiết học đạt hiệu quả nhất. + Đối với học sinh: Khi các em được nghe, được học hát, được chơi trò chơi cùng với các loại nhạc cụ, đồ dùng múa hát phụ họa, các em sẽ hiểu được cái hay, cái đẹp trong từng bài hát. Từ đó, các em được thể hiện sở trường của mình: Có kĩ năng thưởng thức âm nhạc, mạnh dạn, tự tin khi biểu diễn bài hát kết hợp với những động tác sáng tạo phù hợp, thể hiện tốt sắc thái tình cảm của mình qua bài hát trước tập thể. Những em còn hạn chế về năng khiếu cũng biết hát đúng giai điệu lời ca kết hợp một vài động tác đơn giản hoặc gõ đệm theo bài hát. Đó cũng là con đường tự nhiên và ngắn nhất nhằm bồi dưỡng thị hiếu và tình cảm thẩm mĩ đúng đắn cho các em dần dần hình thành những tình cảm yêu thích âm nhạc. Giúp phát huy tính tích cực, sáng tạo của học sinh, nhằm đáp ứng được mục tiêu giáo dục toàn diện cả về kiến thức, kĩ năng, thái độ tình cảm đáp ứng mục tiêu giáo dục toàn diện. 3.2. Nội dung giải pháp. Việc vận dụng phương tiện, thiết bị dạy học được thể hiện qua các giải pháp sau: Giải pháp 1: Công tác chuẩn bị phương tiện, thiết bị: Xây dựng kế hoạch làm đồ dùng dạy học: Ngay từ đầu tháng 8 tôi đã lập kế hoạch nhằm tìm hiểu các đồ dùng cần thiết trong bộ môn âm nhạc đồng thời tìm giải pháp để thu thập các nguyên vật liệu, tham khảo sách báo, mạng Internet để tìm ra cách thiết kế đồ dùng dạy học phù hợp,sáng tạo, hiệu quả. Tìm kiếm nguyên vật liệu để làm đồ dùng dạy học: Để làm được đồ dùng đồ chơi thì phải có nguyên vật liệu. Tôi chú trọng đến việc tìm kiếm nguyên vật liệu ở mọi lúc, mọi nơi và sử dụng các nguyên vật liệu từ thiên nhiên như: lá cây khô, tươi, rơm, sỏi Các nguyên vật liệu là phế thải như: hộp sữa, lon bia, xốp, len vụn, vải vụn, gỗ, giấy gói kẹo,.để làm đồ dùng, đồ chơi cho trẻ. Khuyến khích học sinh cùng sưu tầm, đóng góp nguyên vật liệu phế thải, đồ vật sẵn có trong cuộc sống hàng ngày để Cô và trò cùng  làm đồ dùng, đồ chơi  phục vụ cho các hoạt động. Tích cực nghiên cứu, học hỏi cách làm, từ đó tận dụng nguyên vật liệu thiên nhiên và phế liệu để làm đồ dùng, đồ chơi: * Học cách làm đồ dùng, đồ chơi qua ti vi, sách báo, tập san giáo dục, mạng Internet * Học cách làm đồ dùng, đồ chơi qua việc tham quan học tập các trường bạn trong và ngoài huyện * Tận dụng nguyên vật liệu thiên nhiên và phế liệu để làm đồ dùng, đồ chơi Trước khi làm đồ dùng, đồ chơi tôi đã tiến hành tái chế, phân loại, làm sạch nguyên vật liệu để đảm bảo vệ sinh,an toàn khi sử dụng. Giải pháp 2: Trong quá trình giảng dạy giáo viên cần phát huy tính tích cực, chủ động sáng tạo của học sinh nhằm gây hứng thú học tập cho các em. Đặc trưng của học môn âm nhạc chủ yếu là thực hành, thực hành là “sợi chỉ đỏ” xuyên suốt quá trình dạy và học. Thông qua thực hành để dạy lý thuyết, lấy lý thuyết để củng cố kỹ năng thực hành trên cơ sở sử dụng thời gian trên lớp một cách tối ưu để tất cả học sinh được nhìn, nghe và luyện tập nhiều. Thực tế cho thấy nếu trong một tiết học, giáo viên đặt ra nhiều câu hỏi vừa sức đối với học sinh, học sinh dễ hiểu, dễ nhớ, hay cho các em nghe, tự thể hiện nhiều thì học sinh sẽ rất có hứng thú học tập và giờ dạy sẽ đạt kết quả cao hơn. Trong hoạt động học hát: Mặc dù sự phát triển của công nghệ thông tin và truyền thông đã hỗ trợ cho quá trình dạy học nói chung và phần mềm dạy học nói riêng. Tuy nhiên do điều kiện cơ sở vật chất nơi tôi công tác chưa đầy đủ nên việc áp dụng các phần phần mềm dạy học power point. Sử dụng các phương pháp ứng dụng công nghệ thông tin còn gặp nhiều khó khăn, hạn chế. Mà học âm nhạc cần phải quan sát bằng mắt nghe bằng tai sau đó mới cần đến tư duy, chính vì vậy tôi đã dành nhiều thời gian tìm hiểu và thiết kế đồ dùng trực quan đã thu hút được lòng say mê học tập của các em ngay từ khi tìm hiểu và giới thiệu bài : Ví dụ: * Phần khởi động: Học hát bài: Chim sáo (Âm nhạc 4): Học sinh quan sát trên bảng có tranh ảnh các con vật được xuất hiện trong các bài hát mà các em đã được học và chưa được học mà tôi đã chuẩn bị sẵn. Đồng thời các em nghe một đoạn nhạc cũng có các con vật tương ứng có trên bảng. Khi kết thúc đoạn nhạc nhóm nào giơ tay nhanh nhất và nêu được tên nhiều loài động vật có trong đoạn nhạc nhất sẽ thắng cuộc. Từ đoạn nhạc đó các em sẽ trả lời được trong đoạn nhạc đó bài hát nào đã được học và bài hát nào chưa được học. Từ đó các em sẽ biết được bài học hôm nay là bài học có chủ đề nào và tên bài học là gì. Với những bức tranh này tôi đã tận dụng hình ảnh các con vật trong những tờ sách báo, tờ lịch cũ và giấy viết, giấy màu thừa để vẽ và cắt dán các con vật hay làm từ bìa cứng, hộp sữa Các con vật được làm từ hộp sữa và giấy màu Trong hoạt động làm quen với bài hát mới, để học sinh dễ dàng hiểu rõ hơn về tính chất, số chỉ nhịp, lời ca, số câu, các ký hiệu âm nhạc và thể hiện đúng được những chỗ ngân nghỉ, luyến láy trong bài thì tôi cũng đã thiết kế chép bản nhạc cho từng bài hát bằng cách tận dụng bìa cứng và tờ lịch cũ. Bản nhạc bài hát: “Lớp chúng ta đoàn kết” lớp 3 Trong hoạt động ôn luyện tiết tấu: Hoạt động vui chơi là hoạt động chủ đạo của lứa tuổi học sinh tiểu học, mà đồ dùng dạy học vừa là nguồn tri thức vừa là phương tiện truyền tải thông tin,là yếu tố hết sức quan trọng trong quá trình giáo dục trẻ. Chính những đồ dùng đồ chơi giúp trẻ được thao tác, được hành động trải nghiệm, được thể hiện những nhu cầu cá nhân và cũng thỏa mãn được nhu cầu học mà chơi ở trẻ. Môn Giáo dục âm nhạc cũng vậy, trẻ rất cần được hoạt động với đồ dùng đồ chơi nhằm góp phần hình thành và phát triển khả năng âm nhạc ở trẻ . Những đồ dùng cho trẻ cần phải có khi tổ chức các dạng hoạt động âm nhạc như : các loại mũ múa, trang phục múa, cờ, quạt, hoa cài tay, và đặc biệt là các loại nhạc gõ đệm . Ý thức được điều này, ngay từ đầu năm học tôi đã chủ động tìm kiếm các vật liệu thiên nhiên, phế liệu như vỏ lon bia, hộp thuốc, vỏ chai sữa, vỏ ốc, sỏi để làm các nhạc cụ gõ cho trẻ. Ví dụ : lấy vỏ lon bia (nước ngọt), vỏ chai sữa, hộp thuốc cắt bỏ bớt cho vừa nắm tay của trẻ sau đó cho vài hạt sỏi, các loại hạt đậu như đậu nành, lạc, đậu xanh hoặc vỏ ốc biển rồi trang trí thành những lắc nhạc có hình dạng chú hề, chim cánh cụt, mèo con, gấu con với nhiều âm sắc khác nhau hoặc thắt những sợi ruy-băng lên các thanh tre thế là có những bộ gõ đẹp mắt mà trẻ rất thích sử dụng. Những loại nhạc cụ này đều có thể sử dụng cho các hình thức gõ đệm theo phách, nhịp và các âm hình tiết tấu khác . Xắc xô với nhiều âm sắc khác nhau và nhạc cụ gõ thanh phách Trong hoạt động biểu diễn bài hát: Tận dụng những hộp bánh to, nhỏ các loại chất liệu bằng tôn, sắt, hộp đựng chè để làm nên những chiếc trống tròn, trống cơm, những chiếc vợt muỗi hỏng hay vợt cầu lông, thùng mỳ tôm,thùng đựng sữa. làm thành chiếc đàn, đạo cụ như cánh Ong, cánh Bướm làm bằng giấy ni lông cũ, giấy bóng kính cho trẻ biểu diễn. Nhằm hình thành và duy trì kỹ năng biểu diễn hay vận động phụ họa theo bài hát cho trẻ tôi đã tiến hành thường xuyên các hình thức luyện tập sử dụng các loại nhạc cụ gõ đệm để làm phong phú hơn các hình thức biểu diễn . Ví dụ : cho các tổ luân phiên hát kết hợp gõ đệm : tổ Sóc nâu gõ với phách tre, tổ Thỏ trắng gõ trống lắc, tổ Hoạ mi gõ với lắc nhạc bằng lon bia,bằng nhạc cụ đàn ghi ta, đàn Bầu hoặc cô mời một nhóm bạn làm nhạc công gõ đệm cho các bạn hát hoặc mời cả lớp cùng hoà tấu các nhạc cụ Tiết học âm nhạc trở nên rộn ràng hơn với những âm thanh của các nhạc cụ khác nhau, từ đó làm cho trẻ càng yêu thích môn Giáo dục âm nhạc hơn Nhạc cụ đàn bầu, đàn nguyệt, trống cơm Giải pháp 3: Vận dụng linh hoạt các phương pháp dạy học Tránh cách dạy thông báo khô khan tẻ nhạt. Giáo viên phải nắm chắc đặc trưng môn học âm nhạc để có cách dạy cho phù hợp, giờ học âm nhạc phải là giờ học nghệ thuật hấp dẫn với phương châm: Học vui - vui học. Tránh dạy lý thuyết trừu tượng và dạy tập đọc nhạc nặng nề, căng thẳng. Phải vận dụng mọi phương pháp để cải tiến cách dạy từng phân môn. Theo hướng tích cực hoá hoạt động của học sinh. Bổ sung sáng tạo thêm nhiều thủ pháp sinh động, hấp dẫn, đa dạng hoá cách thức truyền đạt ở mỗi bài học mỗi tiết dạy. Nội dung Âm nhạc ở TH theo chương trình hiện hành có phân môn phát triển khả năng âm nhạc thường bao gồm các nội dung: nghe nhạc, kể chuyện âm nhạc, giới thiệu nhạc sĩ, nhạc cụ dân tộc và nước ngoài , giới thiệu các hình thức biểu diễn và một số kiến thức liên quan đến đời sống âm nhạc. Để tạo ra hứng thú cho học sinh giáo viên có thể áp dụng các phương pháp như: Đọc truyện, kể chuyện, xem tranh và giải thích nghe băng nhạc hoặc giáo viên tự trình bày tác phẩm. Trường hợp đọc, kể chuyện theo sách có thể giáo viên đọc cho cả lớp nghe. Nếu cần tóm tắt ý chính và nêu câu hỏi cho học sinh trả lời. Bài nào có tranh minh hoạ thì giáo viên nên sưu tầm và chèn vào bài giảng. Mỗi câu chuyện kể phải nhấn mạnh những ý chính để gây ấn tượng cho các em. Bên cạnh đó lời nói, giọng hát, phong cách của giáo viên là hết sức quan trọng, đây là một trong những yếu tố gây nên hứng thú học tập đối với học sinh. Giải pháp 4: Trong quá trình giảng dạy cần đưa vào một số trò chơi để vừa nâng cao hiệu quả bài học, vừa tạo hứng thú cho học sinh. Thực tế cho thấy nếu trong một tiết học giáo viên dành ít thời gian tổ chức trò chơi cho học sinh thì học sinh rất hào hứng học. Trong âm nhạc có rất nhiều trò chơi nhằm gây hứng thú học tập cho học sinh, nhưng trò chơi phải phù hợp với từng bài học cụ thể. Ví dụ: Trong học hát có trò chơi “Nhìn tranh đoán tên bài hát”, “Nghe nhạc đoán bài hát”, “nghe tiết tấu đoán câu hát”, “nghe tiếng đàn đoán nhạc cụ” hoặc để giúp các em ghi nhớ hơn về vị trí các nốt nhạc nhằm nâng cao hiệu quả tiết học Tập đọc nhạc, tôi đã vận dụng phương pháp dạy học mới theo định hướng phát triển năng lực học sinh bằng cách tổ chức trò chơi: “Ai nhanh, ai đúng” trò chơi gồm các nhóm học sinh với các khuông nhạc đã được ép plastic, phía trên bảng là hình tượng các nốt nhạc được biểu hiện bằng bàn tay mà các em đã được làm quen theo phương pháp mới, các bạn trong nhóm sẽ lần lượt nhận dạng các nốt nhạc sau đó dùng bút lông lần lượt viết các nốt nhạc đã quy định lên khuông nhạc, đội nào nhanh và chính xác sẽ là đội thắng cuộc: Giải pháp 5: Giáo viên phải biết sử dụng phương tiện dạy học một cách thành thạo, đó là một yếu tố gây cảm hứng học tập cho học sinh. Một giờ học sinh động, giáo viên không thể không sử dụng phương tiện dạy học. Đồ dùng dạy học phổ biến đó là sách giáo khoa, nhạc cụ và tranh ảnh máy chiếu... Các phương tiện đó giáo viên phải biết sử dụng cho phù hợp với nội dung từng bài học. Biết minh hoạ một cách nhuần nhuyễn, thú vị thì sẽ kích thích được hứng thú học tập của các em. Qua quá trình dạy học đã cho thấy, nếu chỉ lặp đi lặp lại những kiến thức và nội dung trong sách giáo khoa thì học sinh sẽ không hứng thú học tập và vai trò của giáo viên trên lớp cũng không phát huy được. Mặt khác nếu biết kết hợp và lồng ghép phù hợp một số nội dung ngoài sách giáo khoa thì tiết học sẽ rất hấp dẫn và sinh động. Vì vậy giáo viên cần phải biết kết hợp kiến thức sách giáo khoa nhưng cũng cần mở rộng kiến thức một cách khoa học. Đặc biệt với môn âm nhạc. Giáo viên dạy âm nhạc không có nhạc cụ, không biết sử dụng nhạc cụ thì tiết học sẽ trở nên nhàm chán, hiệu quả bài dạy sẽ không cao. Các mẫu chuyện tranh ảnh đòi hỏi giáo viên phải có để minh hoạ thêm cho học sinh, ngoài ra học sinh cũng phải có đầy đủ các phương tiện học tập như: Sách, vở, bút... Trong hoạt động Kể chuyện âm nhạc: Từ những miếng xốp ép, vỏ lọ hồ dán đã hết, đĩa CD hỏng, bát, đĩa nhựa, xốp ép, vải vụn, len để làm con Thỏ, Rối. Vỏ chai, làm con cá. Vỏ sò, vỏ nghêu làm con gà, con vịt, con mèo, gấu, con bướm.Những phế liệu này Cô và trẻ sử dụng “Làm những con vật” để tạo hình đóng vai kể chuyện kết hợp biểu diễn. Trong hoạt động tập đọc nhạc và trò chơi âm nhạc: Áp dụng phương pháp “ Học mà chơi, chơi mà học”, tôi thường tổ chức cho các em một số trò chơi âm nhạc trong tiết học. Việc thiết kế trò chơi cũng rất quan trọng sao cho phù hợp, sôi nổi, hiệu quả. Các trò chơi được áp dụng: Hát to hát nhỏ, chuyền quà, nhìn tranh đoán tên bài hát, nhìn trang phục, lễ hộiđoán dân tộc, nghe tiết tấu đoán tên bài hát, đặc biệt trong các tiết TĐN tôi thường tổ chức cho các em chơi trò chơi đặt nốt nhặc lên khuông để khắc sâu kiến thức và trọng tâm bài học cho các em, ....chính vì vậy tôi đã tận dụng những thìa nhựa đã qua sử dụng như thìa sữa chua, ống hút, bìa cứng, vỏ hộp sữa bột, cốc nhựa cũ, bóng nhựa, xốp màu, gai dính, nam châm lá để làm nên những nốt nhạc cho trẻ tìm hiểu, khám phá, chơi trò chơi cũng như giúp các em trong hoạt động luyện tập tên nốt nhạc. Nốt nhạc được làm từ giấy ru-ky, bìa cứng và nam châm Giải pháp 6: Tăng cường các hoạt động ngoại khóa về âm nhạc trong nhà trường: - Bằng các hình thức tổ chức nhiều Hội thi văn nghệ về các chủ đề, các buổi ngoại khoá âm nhạc nói về các nhạc sĩ,các loại nhạc cụ dân tộc cũng như nhạc cụ nước ngoài.... giúp cho học sinh có niềm say mê hứng thú trong học tập, qua đó nhằm phát hiện những học sinh có năng khiếu âm nhạc và bồi dưỡng cho các em phát huy khả năng âm nhạc của mình. - Hướng cho học sinh tiếp cận gần gũi với âm nhạc, tập cho học sinh hát những bài hát ngoại khóa có nội dung rất gần gũi với học sinh, mang tính đoàn kết, thân thương, sau đó tập cho học sinh nghe nhạc qua các tác phẩm chọn lọc của các nhạc sĩ nổi tiếng trong nước và ngoài nước, tập cho học sinh hiểu biết cảm nhận nét đẹp tinh hoa của âm nhạc dân tộc và các nhạc cụ dân tộc, nhạc cụ thế giới. - Tìm hiểu sự hiểu biết của học sinh đã tiếp thu đến đâu, đã hiểu biết sâu rộng hay chưa để truyền đạt cho học sinh theo từng đối tượng và tính vừa sức chung của từng lớp học mang tính chất khả thi. Trong hoạt động đánh giá, nhận xét: Bám sát thông tư 22 và 30 để đánh giá học sinh,sau mỗi tiết học tôi khuyến khích các em mạnh dạn tự đánh giá kết quả của bản thân bằng cách các em tự chọn biểu tượng mức độ đạt được và lên bảng gắn vào mục tương ứng, sau đó sẽ được các bạn góp ý vế mức độ hoàn thành. Đối với những em mạnh dạn, thực hiện tốt mục tiêu của tiết học, tôi luôn có những lời khen ngợi có thể yêu cầu các em làm mẫu, đối với những em còn hạn chế về kiến thức, kĩ năng thì luôn phát hiện những tồn tại của các em và sửa sai luôn đồng thời động viên nhẹ nhàng để các em có hứng thú, tự tin trong học tập.Từ đó có thể rút ra những phương pháp phù hợp cho từng đối tượng học sinh để tiết học đạt hiệu quả. Bản “ Em tự đánh giá” được tận dụng từ bìa cứng sách báo, giấy màu, que kem đã qua sử dụng giúp quá trình đánh giá kết quả học tập hiệu quả. Ngoài ra, tôi còn phát huy tính sáng tạo của học sinh để làm rất nhiều các đồ dùng, đồ chơi khác phục vụ cho các hoạt động của trẻ như làm các bộ trang phục bằng giấy gói hoa, giấy màu vụn, để trẻ hoạt động trong giờ giáo dục Âm nhạc hay biểu diễn thời trang trong các tiết tập biểu diễn bài hát trông rất đẹp và hấp dẫn. Luôn chú trọng việc lồng ghép tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh vào các tiết dạy bắt buộc cũng như thường xuyên giáo dục tư tưởng tình cảm cho các em qua từng nội dung bài hát. Mỗi bài hát, mỗi hoạt động có những nội dung khác nhau và sẽ có những bài học giáo dục khác nhau. Khi kết thúc tiết học tôi luôn tạo không khí vui vẻ thoải mái để các em có tinh thần hăng hái học tập ở những tiết học sau. Giải pháp 7: Tìm hiểu các phần mềm hỗ trợ soạn giảng môn âm nhạc sử dụng thiết bị, phương tiện CNTT. Mỗi phần mềm có một vai trò và chức năng riêng, nên khi soạn giảng người soạn cần nắm vững vai trò chức năng của từng phần mềm nhờ đó việc soạn giảng sẽ không tốn nhiều thời gian và giáo án trở nên phong phú và sinh động hơn. a. Vai trò của phần mềm Sound Forge 7.5 trong soạn giảng Phần mềm Sound Forge 7.5 được xem là phần mềm có vai trò cơ bản nhất trong việc xử lý âm thanh để phục vụ bài học. Sound Forge 7.5 đóng vai trò rất quan trọng trong quá trình soạn giảng của phân môn âm nhạc, giúp người soạn có thể biên tập nhiều trích đoạn bài hát với nhau để giới thiệu hơn nữa Sound Forge 7.5 còn có thể cho phép người soạn lồng ghép các âm thanh với nhau rất tốt cho việc giới thiệu về các hình thức âm nhạc như hát bè, hòa âm VD: Cắt các trích đoạn bài hát của nhạc sĩ để giới thiệu b. Vai trò của phần mềm Photoshop trong soạn giảng: Phần mềm Photoshop bao gồm rất nhiều hiệu ứng về hình ảnh, đây là phần mềm chuyên về xử lý hình ảnh mạnh mẽ và dễ sử dụng nhât. Đối với soạn giảng thì đây là một ứng dụng không thể thiếu trong các bài giới thiệu về tác giả, các hình ảnh minh họa phong phú theo nội dung bài học. Photoshop đóng vai trò quan trọng trong việc soạn giảng, giúp người soạn minh họa hình ảnh một cách sinh động, người soạn có thể cắt bỏ những nội dung tranh ảnh không cần thiết hoặc thêm hay lồng ghép tùy ý nội dung bức ảnh. Ngoài ra người soạn có thể dùng Photoshop để thiết kế một hình nền background một cách đơn giản và nhanh chóng. VD: Dùng Photoshop để chỉnh sửa hình ảnh nhạc sĩ theo bài học hoặc ghép các hình ảnh biểu diễn về nhạc cụ theo nội dung bài học. c. Vai trò của phần mềm Video Edit Magic trong soạn giảng: Phần mềm Video Edit Magic là một phần mềm nhỏ gọn, dễ xử dụng trong việc biên tập lại những đoạn phim minh họa một cách hợp lý theo nội dung giới thiệu. Video Edit Magic đóng vai trò quan trọng trong việc soạn giảng phân môn âm nhạc thường thức, giúp người soạn thiết kế minh họa một đoạn phim (Video) minh họa một cách sinh động phù hợp nội dung bài giảng. VD: Lớp 2 - tiết 13: Học bài hát: Chiến sĩ tí hon Theo bài cùng nhau đi Hồng binh (Nhạc: Đinh Nhu. Lời mới: Việt Anh) Người soạn có thể dùng phần mềm Video Edit Magic biên tập lại thước phim tư liệu về chiến tranh, lấy hình ảnh các chiến sĩ đang hành quân ra mặt trậnrồi chèn vào giáo án trên nền Powerpoint. d. Vai trò của phần mềm Herosoft trong soạn giảng: Phần mềm Herosoft dùng để cắt đoạn phim phù hợp với nội dung bài giảng để đưa vào trình chiếu một cách hiệu quả. VD: Bài 4 – tiết 14(âm nhạc 6) Sơ lược về một số nhạc cụ dân tộc, ngoài những hình ảnh về các nhạc cụ được giới thiệu trong SGK, GV có thể cắt các đoạn biểu diễn trong VCD về các nhạc cụ giới thiệu. đ. Vai trò của phần mềm Powe Point trong soạn giảng : Phần mềm PowePoint là phần mềm cơ bản trong việc giảng dạy bằng CNTT, nhằm để trình chiếu và làm nền cho tất cả ứng dụng các phần mềm khác, như trên nền Powe Point người soạn có thể liên kết hiệu quả các hiệu ứng âm thanh (*.wav), videoclip(*avi), hình động (*.git) PowePoint, thực sự là một công cụ hữu ích cho việc thiết kế một bài thuyết trình trong các hội nghị và đặc biệt là trong giảng dạy, dễ sử dụng, nhiều hiệu ứng tương thích phù hợp trình diễn đẹp, màu sắc phong phú, dễ bố trí các slide theo ý muốn, liên kết dễ dàng giữa các slide và sử dụng Font chữ, size tùy thích. Với phần mềm này trong quá trình soạn giảng giáo viên có thể để trình chiếu nội dung bài học và củng cố bài bằng trò chơi giải ô chữnhằm khắc sâu kiến thức cho học sinh 3.3. Khả năng áp dụng của giải pháp. Áp dụng cho đối tượng học sinh từ lớp 1 đến lớp 5. Trong các tiết học hát các tiết tập đọc nhạc, nghe nhạc, kể chuyện âm nhạc, trò chơi âm nhạc và trong các hoạt động trải nghiệm sáng tạo, các hội thi nhân rộng cho tất cả các trường Tiểu học. 4. Kết quả đạt được. Từ những giải pháp trên, tôi đã áp dụng rất thành công vào những tiết dạy Âm nhạc của mình và có chuyển biến rõ rệt. Tới giờ học hát nhất là tập múa phụ họa và biểu diễn bài hát các em đều rất thích thú. Không những các em hát đúng giai điệu, lời ca, thể hiện tốt tiết tấu của bài mà còn có kĩ năng hợp tác nhóm tập thể, kĩ năng biểu diễn bài hát một cách mạnh dạn, tự tin, thể hiện được tình cảm, sắc thái bài hát. Có kĩ năng cảm thụ âm nhạc, một số bài hát không nằm trong chương trình Tiểu học nhưng khi nghe các em cũng có thể nói được tên bài hát, nghe giai điệu và hát được bài hát đó. Các em không còn nhút nhát mà đã mạnh dạn thể hiện các bài hát trong các hội