Đề án Phát triển công nghiệp nông thôn ở Bắc Giang theo hướng công nghiệp hóa, hiện đại hoá

trong sản xuất nông nghiệp và các ngành nghề tiểu thủ công nghiệp thì đa ssó họ cũng trở thành chủ sở hữu và sử dụng những máy moc nông nghiệp và công nghiệp nông thôn. Hình thức sở hữu và sử dụng máy móc thiết bị ở nông thôn cũng đa dạng: cá thể. hợp tác, quốc doanh, liên doanh. Có những hộ nông dân mua máy móc để sử dụng riêng và đi làm thuê.có những hộ gia đình không làm ruộng nhưng mua máy móc để chuyên đi làm thuê(làm đất,bơm nước, đập lúa). Trong lĩnh vực cơ khí sửa chữa công cụ, máy móc trong nông nghiệp và nông thôn trước đây tập trung vào các xưởng sửa chữa đại tu, tiểu tu va lực lượng sửa chữa của các hợp tác xã nông nghiệp. Nay các xưởng sửa chữa nay hầu như không có điều kiện và khả năng đáp ứng yêu cầu sửa chữa máy móc theo yêu cầu của các chủ máy, các hộ gia đình nên đã xuất hiện lực lượng sửa chữa tư nhân. 2.3 Tình hình dịch vụ kinh tế kỹ thuật ở nông thôn Bắc Giang Ở nông thôn Bắc Giang sản xuất nông nghiệp đã bước đầu chuyển dịch theo hướng sản xuất hàng hoá. Các nghành nghề tiểu thủ công nghiệp được hồi phục và đi vào hoạt động, đã tạo ra tiền đề cho các hoạt động dịch vụ kinh tế kỹ thuật ở nông thôn phát triển. Đến nay ở nông thôn Bắc Giang đã và đang hình thành các loại tổ chức dịch vụ kinh té kỹ thuật như: Dịch vụ về vốn cho sản xuất nông nghiệp và nghành nghề; Dịch vụ cung ứng vật tư kỹ thuật cho sanr xuất; Dịch vụ kỹ thuất sản xuất nông nghiệp và chế biến nông sản; Dịch cụ thương nghiệp mua bán sản phẩm và hàng tiêu dùng, .v.v.. Các tổ chức hoạt động dịch vụ nông thôn ở Bắc Giang hiên nay có sự tham gia của nhiều thành phần kinh tế; ở thành thị và nông thôn với nhiều hình thức khác nhau: công ty, cửa hàng, đại lý, chợ nông thôn, thương lái mua buôn, bán buôn, bán lẻ. a. Dịch vụ về vốn ở nông thôn Hiện nay tham gia các dịch vụ này chủ yếu là các ngân hàng nôngnghiệp, các quỹ tạo việc làm, quỹ xoá đói giảm nghèo,v.v.. của nhà nước. Trong mấy năm gần đây, Ngân hàng nông nghiệp đã có nhiều biện pháp để rót vốn về đến tận hộ nông dân ( là lực lượng sản xuất nông nghiệp chủ yếu hiện nay), và đã có tác dụng tích cực đến sản xuất. Tuy nhiên về thủ tục thời hạn cho vay, và lãi suất, còn có những mặt cần nghiên cứu thêm cho phù hợp với đặc điểm của nông nghiệp nông thôn.Sau khi các hợp tác xã tín dụng ở nông thôn đổ bể hàng loạt vào năm 1993, chính phủ quyết định triển khai đề án thí điểm tổ chức quỹ tín dụng nhân dân trên dịa bàn xã hoặc liên xã, để huy động và cho vay tại chỗ. Quỹ tín dụng nhân dân được tổ chức ra theo nguyên tắc tự nguyện. Kết quả thí điểm cho thấy Quỹ tín dụng nhân dân là một hình thức tổ chức tín dụng phù hợp với đặc điểm của nông thôn, và như vậy Quỹ tín dụng nhân dân có triển vọng phát triển thành hệ thống hợp tác xã tín dụng ở nông thôn Bắc Giang. Do nhu cầu về vốn của các hộ nông dân sản xuất nông nghiệp và làm ngành nghề rất lớn mà Quỹ tín dụng nhân dân chưa đáp ứng đựơc, nên vẫn đang tồn tại hình thức cho vay nặng lãi và các tổ chức tín dụng khác ở nông thôn Bắc Giang, gây thiệt hại cho nông dân thiếu vốn b. Dịch vụ cung ứng vật tư thiết bị và nguyên liệu cho sản xuất Trong nông nghiệp do tổ chức hoạt động dịch vụ của nhiều hợp tác xã nông nghiệp không đáp ứng đước yêu cầu về giống, phân bón thuốc trừ sâu, xăng dầu cho các hộ nông dân nên đến nay phần lớn các hộ nông dân sử dụng dịch vụ tư nhân trong các dịch vị này( còn các dịch vụ quốc doanh thì không với tới xã). c. Dịch vụ kỹ thuật ở nông thôn Bắc Giang Các tổ chức hoạt động dịch vụ kỹ thuật đang có chiều hướng phát triển ở nông thôn. Đây là xu thế tất yếu của qúa trình phân công hợp tác sử dụng lao động trong quá trình công nghiệp hoá. Các dịch vụ kỹ thuật được thực hiện trong sản xuất, chế biến nông sản cũng ngư trong đời sông nông thôn. Do nhu cầu thực tế của cuộc sống, ở nông thôn đã và đang hình thành các tổ chức lực lượng kỹ thuật thuộc các thành phần kinh tế khác nhau( quốc doanh, hợp tác, tư nhân ) nhưng phố biến là các tổ chức dịch vụ kỹ thuật tư nhân. Trong các dịch vụ kỹ thuật trồng trọt nổi lên là dịch vụ bán giống cây ăn trái, cây công nghiệp, cây lấy gỗ. Ở Việt Yên nhiều chủ vườn cây ăn trái có giống vải sớm đã bán hàng chục vạn cây giống con cho người trồng vải trong tỉnh. Nông sản hàng hoá và các nganh nghề tiểu thủ công nghiệp ở nông thôn phát triển đã thúc đẩy các hoạt động dịch vụ vận tải ở nông thôn, thuộc nhiều thành phần kinh tế. Ở Lạng Giang,Lục Ngạn, Sơn Động đã hình thành mạng lưới ô tô vận chuyển hàng hoá và hành khách hoạt động hàng ngày từ các thị trấn ( Trũ, Vôi, Kép,v.v..) về các tỉnh lỵ và thành phố như Hà Nội, Hải Phòng,v.v... Lực lượng dịch vụ xây dựng ở nông thôn cũng ngày càng phát triển không chỉ trong nông thôn mà cả ở thị xã. d. tình hình dịch vụ thương nghiệp nông thôn Hiện nay dịch vụ này có chiều hướng gia tăng mạnh trước hết ở các vùng, các xã co nhiều nông sản hàng hoá và nhiều ngành nghề tiểu thủ công nghiệp, vì ở đây có nhu cầu lớn về cung ứng nguyên liệu, vật tư và lưu thông tiêu thụ sản phẩm. Tổ chức lực lượng dịch vụ thương nghiệp ở nông thôn phát triển nhanh chóng, từ chỗ mang các chợ sắn có, thành lập các chợ mới đến việc hình thành các thị tứ, thị trấn, hình thành các phố làng, các tụ điểm công thương nghiệp mới. VÝ dô: chî CÇu Míi( Lôc Ng¹n), chî T©n DÜnh( L¹ng Giang),v.v... 2.4 T×nh h×nh x©y dùng vµ ph¸t triÓn kÕt cÊu h¹ tÇng kinh tÕ – x· héi ë n«ng th«n B¾c Giang trong qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ n«ng nghiÖp, n«ng th«n Ph¸t triÓn kÕt cÊu h¹ tÇng kinh tÕ ë B¾c Giang trong nh÷ng n¨m ®æi míi, hÖ thèng c«ng tr×nh kÕt cÊu h¹ tÇng kinh tÕ cho n«ng nghiÖp n«ng th«n ®· ®­îc x©y dùng vµ hoµn thiÖn tõng b­íc. XÐt trªn gãc ®é kÕt cÊu h¹ tÇng phôc vô c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ n«ng nghiÖp, n«ng th«n, cã bèn lo¹i quan träng nhÊt lµ ®iÖn, giao th«ng, th«ng tin liªn l¹c vµ thuû lîi. N¨m 1998, toµn vïng cã 210/227 x· cã ®iÖn l­íi quèc gia, chiÕm tû lÖ 92.5%. hiÖn nay, cã 7 huyÖn ®¹t møc 100% x· cã ®iÖn, sè x· cã ch¹m biÕn thÕ ®iÖn chiÕm tû lÖ 96,5%, sè th«n cã ®iÖn 96,4%. Sè hé dïng ®iÖn trong s¶n xuÊt sinh ho¹t chiÕm tû lÖ 89,5%, trong ®ã cao nhÊt lµ thÞ x· Bøc Giang 95,6%, huyÖn ViÖt Yªn: 94,7%.(1) Nhê cã ®iÖn l­íi quèc gia nªn c¸c vïng n«ng th«n B¾c Giang trong nh÷ng n¨m ®æi míi ®· khëi s¾c trªn nhiÒu mÆt nhÊt lµ mua s¾m m¸y mãc phôc vô s¶n xuÊt vµ ®êi sèng. HÖ thèng ®iÖn l­íi quèc gia phñ kh¾p c¸c x·, c¸c th«n ®· phôc vô ®¾c lùc nhu cÇu t­íi tiªu n­íc ®¶m b¶o n­íc cho th©m cach c©y trång chÝnh vô vµ vô ®«ng. V× cã ®iÖn nªn bµ con n«ng d©n mua s¾m thªm m¸y mãc, thiÕt bÞ phôc vô lµm ®Êt, tuèt lóa, chÕ biÕn thøc ¨n gia sóc, xay x¸t g¹o, vËn chuyÓn. NhiÒu lµng nghÒ truyÒn thèng vµ c¸c c¬ s¬ s¶n xuÊt tiÓu thñ c«ng nghiÖp ®· sö dông nguån n¨ng l­îng ®iÖn thay thÕ c¸c ngu«n n¨ng l­îng than, cñi trong s¶n xuÊt tõ ®ã n©ng cao s¶n xuÊt vµ chÊt l­îng s¶n phÈm. Quy tr×nh s¶n xuÊt c¸c ngµnh nghÒ vµ s¶n phÈm truyÒn thèng ®­íc hiÖn ®¹i ho¸ nhê ®iÖn l­íi quèc gia. C«ng nghiÖp chÕ biÕn n«ng, l©m, thuû s¶n ®· ®­îc ®iÖn khÝ ho¸ vµ c¬ khÝ ho¸ cao so víi nh÷ng n¨m tr­íc. HiÖp hßa lµ huyÖn cã c«ng nghiÖp n«ng th«n ph¸t triÓn víi nhÞp ®é nhanh nhÊt. N¨m 2002 so víi n¨m 1998, nhiÒu lo¹i c«ng nghiÖp ®Þa ph­¬ng t¨ng nhanh: sø d©n dông t¨ng 2,4 lÇn; thuû tinh t¨ng 3,2 lÇn; thùc phÈm t¨ng 1,6 lÇn; g¹ch nhãi t¨ng 1,7 lÇn; chÕ biÕn gç t¨ng 1,65 lÇn. ChÊt l­îng s¶n phÈm cña c«ng nghiÖp n«ng th«n d­îc c¶i thiÖn râ rÖt. Cïng víi c«ng nghiÖp vµ thiÓu thñ c«ng nghiÖp, c¸c ho¹t ®éng dÞch vô, th­¬ng m¹i, y tÕ, v­n ho¸, gi¸o dôc n«ng th«n cã ®iÖn. §êi sèng vËt chÊt vµ tinh thÇn cña n«ng d©n ®­îc c¶i thiÖn, søc mua t¨ng lªn, t¹o thÞ tr­êng cho c«ng nghiÖp vµ dÞch vô ph¸t triÓn, nhÊt lµ c«ng nghiÖp n«ng th«n. Tuy vËy, khã kh¨n trong qu¸ tr×nh ®iÖn khÝ ho¸ n«ng th«n ë B¾c Giang hiÖn nay vÉn cßn nhiÒu. Tr­íc hÕt lµ s¶n l­îng ®iÖn n«ng th«n phôc vô s¶n xuÊt chiÕm tû lÖ thÊp vµ t¨ng chËm do ngµnh nghÒ phi n«ng nghiÖp ph¸t triÓn chËm, nhÊt lµ c«ng nghiÖp chÕ biÕn. ChÊt l­îng ®iÖn n«ng th«n ch­a æn ®Þnh, tæ chøc b¸n ®iÖn ë n«ng th«n ch­a hîp lý, gi¸ b¸n ®iÖn cßn cao. Gi¸ ®iÖn b×nh qu©n lµ 600 – 700 ®/KWh, ë L¹ng Giang cã x· gi¸ ®iÖn nªn tíi 1200®/KWh, th«n Thiªn Thanh x· T©n H­ng, L¹ng Giang mèt sè ®iÖn gi¸ 1700 ®ång.(2) §iÖn n«ng th«n B¾c Giang chñ yÕu vÉn lµ ®iÖn phôc vô sinh ho¹t, th¾p s¸ng lµ chÝnh. Song do thu nhËp cña d©n c­ cßn thÊp, nhu cÊu sö dông ®iÖn cho sinh ho¹t vÉn cßn h¹n chÕ nªn quan hÖ cung – cÇu trong s¶n xuÊt vµ sö dông ®iÖn n«ng th«n vÉn mÊt c©n ®èi. §iÖn phôc vô sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ vÉn chiÕm tû lÖ rÊt thÊp, ch­a t­¬ng xøng víi yªu cÇu vµ tiÒm n¨ng cña tØnh B¾c Giang hiÖn nay. §­êng giao th«ng n«ng th«n B¾c Giang lµ tØnh cã hÖ thèng ®­êng giao th«n kh¸ tèt víi 99,8% sè x· cã ®­êng vµo tËn trung t©m. HÖ thèng ®­êng giao th«ng n«ng th«n ®· v­¬n tíi c¸c th«n xãm, h×nh thµnh m¹ng l­íi kh¸ hoµn chØnh víi chÊt l­îng ngµy cµng cao. Ë mét sè huyÖn nh­ L¹ng Giang, T©n Yªn, Lôc Nam, Lôc Ng¹n chÊt l­îng ®­êng giao th«ng n«ng th«n ®· ®­îc n©ng cÊp hoµn thiÖn so víi tr­íc. Toµn vïng ®· cã hµng tr¨m kil«mÐt ®­êng cÊp x· vµ th«n ®­îc nhùa ho¸, bª t«ng ho¸ hoÆc l¸t g¹ch, ®¶m b¶o cho c¸c ph­¬ng tiÖn giao th«ng c¬ giíi ho¹t ®éng æn ®Þnh trong n¨m, kÓ c¶ mïa m­a lò.Tû lÖ nhùa vµ bª t«ng ho¸ ®­êng giao th«ng ë mét sè huyÖn nh­ sau: L¹ng Giang: 70%; HiÖp Hoµ: 52%;Lôc Ng¹n: 57%;S¬n §éng: 17%;Lôc Nam: 68%;ViÖt Yªn :66,3%;T©n Yªn: 36%;B¾c Giang: 78%. Nhøng ®Þa ph­¬ng ch­a cã ®iÒu kiÖn nhùa ho¸ hoÆc bª t«ng ho¸, trong nh÷ng n¨m qua hÖ th«ng ®­êng giao th«ng n«ng th«n còng ®­îc n©ng cÊp ë møc ®ä kh¸c nhau( r¶i ®¸, cÊp phèi).(1) Tuy vËy, khã kh¨n vµ yÕu kÐm cña hÖ thèng ®­êng giao th«ng n«ng th«n ë B¾c Giang vÉn cßn nhiÒu. Gi÷a c¸c tiÓu vïng vµ c¸c ®Þa ph­¬ng, gi÷a c¸c th«n xãm trong cïng mét x· cã sù ph¸t triÓn kh«ng ®Òu. HÖ th«ng giao th«ng vËn chuyÓn hoa qu¶ ra khái vïng tõ v­ên cßn qu¸ tåi. Nh­ Lôc Ng¹n lµ huyÖn cã s¶n l­îng v¶i xuÊt khÈu sang Trung Quèc cao nhÊt n­íc, mçi n¨m ®Õn mïa cã kho¶ng 40 – 50 tÊn v¶i ®­îc vËn chuyÓn ®i nh­ng ®­êng giao th«ng chÊt l­îng thÊp kh«ng ®¶m b¶o vµo mïa m­a lµ mïa v¶i chÝn, ®é réng cña mÆt ®­êng hÑp kh«ng hai xe chë v¶i tr¸nh nhau nªn c¸c hé buéc ph¶i vËn chuyÓn b»ng c«ng n«ng ra ®­êng to ®Ó chuyÓn nªn xe « t«. Cho nªn n«ng d©n ph¶i mÊt thªm nhiÒu chi phÝ vÒ vËn chuyÓn vµ h­ h¹i.(2) (1)nguån: niªn gi¸m thèng kª 2000 (2)nguån: sè liÖu thùc tÕ lÊy ë x· T©n H­ng- L¹ng Giang Th«ng tin liªn l¹c §©y lµ yÕu tè quan träng cña c¬ së h¹ tÇng n«ng th«n thêi kú c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸. §Õn th¸ng 5 n¨m 2000, 100% sè x· trong tØnh B¾c Giang cã m¸y ®iÖn tho¹i vµ sè m¸y ®iªn tho¹i tÝnh trªn 100 hé n«ng th«n nªn tíi 3 m¸y, trong ®ã cao nhÊt lµ L¹ng Giang 5,6 m¸y, HiÖp Hoµ, ViÖt Yªn trªn 3 m¸y. Nh÷ng ®Þa bµn cã nhÒu m¸y ®iÖn tho¹i lµ nh÷ng vïng cã nhiÒu lµng nghÒ truyÒn thèng ®ang ho¹t ®éng nªn hä cã nhu cÇu nhanh vÒ th«ng tin thÞ tr­êng. HÇu hÕt c¸c x· trong vïng ®Òu cã tr¹m b­u ®iÖn tæ chøc theo m« h×nh tr¹m b­u ®iÖn v¨n ho¸ x·, võa t¹o ®iÒu kiÖn cho viÖc trao ®æi v¨n ho¸ th«ng tin kinh tÕ võa gãp phÇn n©ng cao d©n trÝ n«ng d©n. Tån t¹i hiÖn nay ë nh÷ng vïng thuÇn n«ng, tû lÖ sè hé co m¸y ®iªn tho¹i rÊt thÊp( d­íi 1%) do nhu cÇu trao ®æi th«ng tin h¹n chÕ.(3) C¸c c«ng tr×nh thuû lîi B¾c Giang lµ vïng cã hÖ th«ng thuû lîi t­¬ng ®èi tèt vµ ®ång bé, ®¶m b¶o t­íi, tiªu n­íc æn ®Þnh cho 90% diÖn tÝch n­íc ®Êt canh t¸c. §Õn n¨m 2000 toµn vïng cã ???? tram b¬m víi c«ng suÊt 16.300 ngµn m3/h, chñ yÕu lµ tr¹m b¬m ®iÖn. Tæng chiÒu dµi kªnh m­¬ng lµ 1700Km. Bªn c¹nh t¸c dông t­íi tiªu n­íc, hÖ thèng c¸c c«ng tr×nh thuû lîi B¾c Giang cßn gãp phÇn hoµn thiÖn hªn th«ng giao th«ng n«ng th«n b»ng ®­êng bé vµ ®­êng thuû. Thuû lîi kÕt hîp víi giao th«ng n«ng th«n cïng víi ®iÖn khÝ ho¸ n«ng th«n ®· vµ ®ang t¹o ra nh÷ng tiÒn ®Ò vËt chÊt quan träng vµ cã tÝnh quyÕt ®Þnh cho viÖc ph¸t triÓn n«ng nghiÖp hµng ho¸, më mang c«ng nghiÖp vµ dÞch vô n«ng th«n, thóc ®Èy qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ n«ng nghiÖp, n«ng th«n toµn tØnh. Tuy nhiªn, hÖ thèng thuû lîi B¾c Giang còng ®ang ®øng tr­íc nhiÒu khã kh¨n vµ th¸ch thøc lín. (1)nguån: (2)nguån: (3)nguån: PhÇn lín c¸c c«ng tr×nh thuû lîi trong tØnh ®· ho¹t ®éng trªn 30 n¨m, m¸y mãc thiÕt bÞ cò, hiÖn nay ®· xuèng cÊp nghiªm träng vµ l¹c hËu do hao mßn h÷u h×nh vµ v« h×nh nh­ng kh«ng cã vèn ®Ó duy tu b¶o d­ìng. VÊn ®Ò huy ®éng søc d©n ®Ó x©y dùng vµ n©ng cÊp hÖ thèng thuû lîi hiÖn cã cña c¸c ®Þa ph­¬ng trong vïng diÔn ra mét c¸ch tù ph¸t, thiÕu chØ ®¹o thèng nhÊt, ¶nh h­ëng ®Õn quy m« tèc ®é vµ hiÖu qu¶ cña c¸c c«ng tr×nh. 2.5. Tiềm năng kinh tế a. Sản xuất nông lâm thuỷ sản Sản Xuất nông nghiệp Đặc điểm địa hình Bắc Giang được phân làm hai vùng sinh thái tương đối rõ rệt: trung du và miền núi, phù hợp cho phát triển nền sản xuất nông - lâm - nghiệp đa dạng. Ngoài diện tích trồng cây lương thực với sản lượng hàng năm 550 ngàn tấn, Bắc Giang còn là tỉnh có kinh tế trang trại phát triển mạnh; đã hình thành vùng cây ăn quả tập trung lớn nhất Miền Bắc gồm: vải thiều, dứa, nhãn, hồng, na..., với diện tích đạt 3,5 vạn ha, sản lượng các loại quả mỗi năm đạt khoảng 5 vạn tấn, trong đó vải thiều đạt trên 3 vạn tấn; doanh thu hàng năm khoảng 200 tỉ đồng. Bắc Giang có thế mạnh về trồng các loại cây công nghiệp ngắn ngày như: lạc, đậu tương, vừng, thuốc lá,... hàng năm cung cấp khoảng 11 ngàn tấn lạc vỏ, trên 7 ngàn tấn đậu tương và gần 1 ngàn tấn thuốc lá nguyên liệu Ngành chăn nuôi chiếm tỷ trọng 33% trong cơ cấu sản phẩm nông nghiệp với 12 vạn con trâu; 7 vạn con bò; hơn 74 vạn con lợn; 7,5 triệu con gia cầm; 6.526 ha diện tích nuôi cá nước ngọt; hàng năm cho sản lượng khoảng 60 ngàn tấn thịt lợn; trên 12 ngàn tấn thịt gia cầm các loại; gần 5 ngàn tấn cá và thuỷ sản, v.v. S¶n xuÊt l©m nghiÖp Bắc Giang có điều kiện phát triển kinh tế lâm nghiệp với 64 ngàn ha rừng tự nhiên, 46 ngàn ha rừng trồng với trữ lượng gỗ rừng đạt 2,2 - 2,5 triệu m3. Huyện vùng thấp Sơn Động có thế mạnh về sản xuất nông lâm nghiệp, là địa phương đi đầu trong phát triển kinh tế trang trại, xóa đói giảm nghèo, nông dân có trình độ thâm canh tương đối cao. Nhằm cụ thể hóa 7 chương trình công tác và 27 đề án phát triển kinh tế xã hội của tỉnh, huyện đã đề ra 5 chương trình công tác và 19 đề án phát triển kinh tế xã hội của địa phương giai đoạn 2001-200 Sau hai năm thực hiện, các chỉ tiêu kế hoạch đều đạt năm sau cao hơn năm trước. Năm 2002, huyện đã đẩy mạnh chuyển dịch cơ cấu kinh tế, đặc biệt là kinh tế nông lâm nghiệp theo hướng sản xuất hàng hóa, nâng cao năng suất, chất lượng đối với các loại cây trồng, vật nuôi, từng bước hình thành rõ nét tính quy mô tập trung gắn với chế biến. Nu«i trång thuû s¶n Thủy sản của tỉnh hơn một năm nay cũng đã có bước chuyển mạnh, đặc biệt là từ khi Bắc Giang có chủ trương chuyển đổi 10.000 ha đất lúa một vụ không ăn chắc sang trồng cây ăn quả, cây công nghiệp và nuôi trồng thủy sản. Dù còn vướng về cơ chế hỗ trợ vốn, nhưng do thấy được lợi ích và sự cấp bách phải chuyển đổi hướng làm ăn nên nông dân trong tỉnh vẫn chủ động bỏ vốn ra làm. Nhờ vậy, trong năm 2002 tòan tỉnh đã chuyển được 2.598 ha đất "hiệu quả trồng lúa kém" sang sản xuất cây, con giá trị cao từ "quĩ 10.000 ha", trong đó có 1.023 ha sang nuôi trồng thủy sản, đưa diện tích thủy sản tòan tỉnh đến thời điểm này đạt 3.392 ha, tăng 13% so với 2001, sản lượng đạt trên 7.000 tấn. b.Công nghiệp và Tiểu thủ công nghiệp Ngoài Nhà máy hoá chất phân đạm Hà Bắc có quy mô lớn, công nghiệp và tiểu thủ công nghiệp của tỉnh còn khiêm tốn, chưa phát triển tương xứng với các tiềm năng thế mạnh của tỉnh về vị trí địa lý, đất đai và lao động. Giá trị sản xuất ngành công nghiệp mới chiếm 15,7 % tổng sản phẩm toàn tỉnh, với 57 doanh nghiệp nhà nước, 154 doanh nghiệp dân doanh, 202 HTX hoạt động trong các lĩnh vực: Sản xuất phân bón; Chế biến nông-lâm sản; Vật liệu xây dựng, hoá chất, hàng tiêu dùng, khai thác khoáng sản, thủ công mỹ nghệ... chủ yếu là doanh nghiệp nhỏ và vừa với tổng số lao động trên 20 ngàn người. Trong những năm qua một số doanh nghiệp là ăn có hiệu quả, có khả năng làm đối tác liên doanh liên kết để mở rộng sản xuất. c. Khu công nghiệp Khu công nghiệp Đình Trám có tổng diện tích 101 ha được quy hoạch tại 2 xã Hoàng Ninh và Hồng Thái, huyện Việt Yên, cạnh đường cao tốc 1A Hà Nội đi Lạng Sơn, cách thị xã Bắc Giang 10 km, cách Thủ đô Hà Nội 47 km, cách cảng biển Hải Phòng 126 km, cách sân bay Quốc tế Nội Bài 45 km (theo đường cao tốc Nội Bài - Hạ Long), cách biên giới Việt – Trung 110 km, cách ga đường sắt Sen Hồ 2 km (trên tuyến đường sắt Thành phố Hồ Chí Minh đi Hà Nội – Lạng Sơn), cách cảng Đáp Cầu (Sông Cầu) và cảng á Lữ (Sông Thương) 6 km. Về cung cấp điện, hiện nay trạm trung gian Đình Trám đã được mở rộng, đảm bảo cung cấp đủ điện cho Khu công nghiệp. Nguồn cung cấp nước đảm bảo từ 2 nguồn (nước ngầm và nước sông Cầu). (1) d. Thương mại và Du lịch Bắc Giang có vị trí địa lý thuận lợi cho phát triển Thương mại, là tỉnh chuyển tiếp giữa Đồng bằng châu thổ sông Hồng và vùng núi phía Bắc, nên có điều kiện giao lưu phát triển thương mại - dịch vụ. Lợi thế về giao thông với mạng lưới đường bộ, đường sắt và đường thuỷ nối với các trung tâm kinh tế trọng điểm trong và ngoài nước như: Hà Nội, Hải Phòng, Quảng Ninh, Lạng Sơn và Trung Quốc, rất thuận lợi cho việc hình thành một trung tâm thương mại. Lĩnh vực du lịch của Bắc Giang có nhiều tiềm năng nhưng vẫn còn bỏ ngỏ. Điều kiện tự nhiên và xã hội đã tạo cho Bắc Giang có nhiều danh lam thắng cảnh và di tích lịch sử - văn hoá như : Suối Mỡ, Hồ Cấm Sơn, Hồ Khuôn Thần, Hồ Suối Nứa, Khu bảo tồn rừng nguyên sinh Khe Rỗ, Khu di tích lịch sử Hoàng Hoa Thám, Chùa Vĩnh Nghiêm, Chùa Bổ Đà v.v. Ngoài ra, còn hơn 100 di tích lịch sử - văn hoá đã được Bộ Văn hoá - Thông tin xếp hạng và hàng chục các lễ hội văn hoá dân gian được tổ chức hàng năm. Bắc Giang đã đưa vào kế hoạch xây dựng 2 Khu công viên vui chơi giải trí tại thị xã Bắc Giang với diện tích hàng chục ha. Tiềm năng về du lịch của Bắc Giang là rất lớn, đang chờ đón các nhà đầu tư đến khai thác trong một môi trường đầu tư thông thoáng và được hưởng cơ chế ưu đãi cao nhất mà tỉnh có thể áp dụng. e. Vị trí địa lý Tỉnh Bắc Giang nằm liền kề vùng kinh tế trọng điểm phía Bắc, cách Thủ đô Hà Nội 50km về phía Bắc, cách cửa khẩu Quốc tế Hữu Nghị Quan 100km về phía Nam; nơi có vị trí thuận lợi để giao lưu phát triển kinh tế. Dân số của Bắc Giang hiện nay trên 1,5 triệu người với 87 vạn lao động. Hệ thống giao thông của tỉnh bao gồm cả đường bộ, đường sắt, đường sông, được phân bố đều và thuận tiện. Các tuyến đường bộ quan trọng như: Quốc lộ 37, 31, 279 đã và đang được nâng cấp; đặc biệt cuối năm 2000 Quốc lộ 1A mới đã hoàn thành, tạo điều kiện rất thuận lợi cho giao lưu kinh tế. Ba tuyến đường sắt và ba con sông lớn là Sông Thương, Sông Cầu, Sông Lục Nam chạy qua tạo nên một mạng lưới giao thông thuận lợi. Hệ thống lưới điện của Bắc Giang bao gồm các cấp điện áp 220; 110; 35; 22; 10 và 6 Kv đảm bảo phục vụ sản xuất và đời sống nhân dân. Đến nay 100% huyện, thị trong tỉnh và 215/227 xã, phường, thị trấn đã có điện lưới. f. Đất đai Bắc Giang có 382.200 ha đất tự nhiên bao gồm 123 ngàn ha đất nông nghiệp; 110 ngàn ha đất lâm nghiệp; 66,5 ngàn ha đất đô thị, đất chuyên dùng và đất ở, là điều kiện thuận lợi để phát triển công nghiệp, nông nghiệp, lâm nghiệp và thuỷ sản. Với việc hoàn thành quốc lộ 1A mới ngoài việc đáp ứng nhu cầu giao thông thuận lợi còn tạo ra quỹ đất lớn có nhiều lợi thế cho phát triển công nghiệp - dịch vụ. Ngoài Khu công nghiệp tập trung Đình Trám 101 ha và một số cụm công nghiệp ở các huyện, thị xã; tỉnh chủ trương dành những vị trí thuận lợi nhất để phát triển công nghiệp. Đất nông nghiệp của Bắc Giang ngoài việc thâm canh lúa bảo đảm an ninh lương thực còn rất thích hợp để phát triển rau, củ, quả cung cấp cho Thủ đô Hà Nội và các tỉnh lân cận. Tỉnh đã có kế hoạch chuyển hàng chục ngàn ha trồng lúa không ăn chắc sang phát triển cây ăn quả, cây công nghiệp và nuôi trồng thuỷ sản. Với trên 55 ngàn ha đất đồi núi chưa sử dụng là một tiềm năng lớn cho các doanh nghiệp, các nhà đầu tư liên doanh liên kết trồng rừng và chế biến lâm sản. g. Lao động Với nguồn lao động dồi dào 87 vạn người trong đó lao động nông nghiệp là chủ yếu. Tỷ lệ lao động qua đào tạo chiếm 10%, có một bộ phận thiếu việc làm tập trung chủ yếu ở thị xã và các thị trấn. Dự tính đến năm 2005, lực lượng lao động được bổ sung thêm 13 vạn, tỷ lệ lao động qua đào tạo sẽ đạt khoảng 25 - 30% để có thể tham gia vào sự nghiệp công nghiệp hoá - hiện đại hoá nền kinh tế địa phương. Hiện tại tỉnh đã có 8 cơ sở đào tạo nghề trong đó có Trường Công nhân dạy nghề số 2 của Tổng Công ty hoá chất Việt Nam với quy mô lớn có thể đáp ứng nhu cầu đa dạng về đào tạo nghề của nhiều ngành, nhiều doanh nghiệp. Để khuyến khích các doanh nghiệp sử dụng lao động tại chỗ, tỉnh có chính sách hỗ trợ kinh phí để nhà đầu tư đào tạo nghề cho công nhân. (1) . (1):www.bacgiangdpi.gov.vn III. §Þnh h­íng vµ gi¶i ph¸p thóc ®Èy c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i hãa n«ng nghiÖp, n«ng th«n ë B¾c Giang 3.1. §Þnh h­íng c«ng nghiÖp ho¸ n«ng nghiÖp, n«ng th«n §¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc lÇn thø IX cña §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam ®· quyÕt ®Þnh phÊn ®Êu ®­a n­íc ta ®Õn n¨m 2020 lµ c¬ b¶n trë thµnh mét n­íc c«ng nghiÖp. Nh­ vËy tõ nay ®Õn n¨m 2005 lµ giai ®o¹n rÊt quan träng cña thêi k× ph¸t triÓn míi, ®Èy m¹nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc. §èi víi c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ n«ng th«n B¾c Giang cÇn lµm nh÷ng viÖc cô thÓ sau ®©y: Mét lµ, ph¸t triÓn toµn diÖn n«ng, l©m, ng­ nghiÖp , h×nh thµnh c¸ vïng tËp trung chuyªn canh, cã c¬ cÊu hîp lý vÒ c©y trång vËt nu«i, cã s¶n phÈm hµng ho¸ nhiÒu vÒ sè l­îng, tèt vÒ chÊt ­îng, b¶o ®¶m an toµn vÒ l­¬ng thùc trong x· héi ®¸p øng ®­îc yªu cÇu cña c«ng nghiÖp chÕ biÕn vµ cña thÞ tr­êng trong, ngoµi n­íc. Hai lµ, thùc hiÖn thuû lîi ho¸, ®iÖn khÝ ho¸, c¬ giíi ho¸, sinh häc ho¸. Ba lµ, ph¸t triÓn c«ng nghiÖp chÕ biÕn n«ng l©m thuû s¶n, víi c«ng nghÖ ngµy cµng cao, g¾n víi nguån nguyªn liÖu vµ liªn kÕt víi c«ng nghiÖp ë ®« thÞ. Bèn lµ, ph¸t triÓn c¸c ngµnh nghÒ, lµng nghÒ truyÒn thèng vµ ngµnh nghÒ míi, bao gåm tiÓu thñ c«ng nghiÖp, c«ng nghiÖp s¶n xuÊt hµng tiªu dïng, hµng xuÊt kh¶u, c«ng nghiÖp khai th¸c vµ chÕ biÕn c¸c nguån nguyªn liÖu phi n«ng nghiÖp, c¸c lo¹i h×nh dÞch vô, phôc vô s¶n xuÊt vµ ®êi sèng nh©n d©n. N¨m lµ, x©y dùng kÕt cÊu h¹ tÇng kinh tÕ x· héi, tõng b­íc h×nh thµnh n«ng th«n míi, v¨n minh, hiÖn ®¹i. S¸u lµ, hoµn thµnh c¬ b¶n viÖc giao ®Êt, giao rõng cho hé n«ng d©n. Cã chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch vµ trî gióp n«ng d©n gi¶i quyÕt khã kh¨n vÒ vèn, gi¸ c¶, vËt t­ n«ng nghiÖp, thÞ tr­êng tiªu thô s¶n phÈm. ViÖc §¹i héi §¶ng lÇn thø IX ®Ò ra ®Þnh h­íng lín cã tÝnh chÊt chiÕn l­îc vµ nh÷ng néi dung c¬ b¶n vÒ c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ n«ng nghiÖp n­íc ta trong thêi gian tíi lµ phï hîp víi ®ßi hëi kh¸ch quan cña t×nh h×nh ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi ®¸t n­íc, lµ mét trong nh÷ng tiÒn ®Ò cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh ®èi víi n­íc ta nãi chung vµ víi b¾c giang nãi riªng. §Þnh h­íng c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n n­íc ta do ®¹i héi §¶ng lÇn thø IX ®Ò ra cã thÓ s¾p xÕo thanh ba nhãm néi dung cô thÓ sau ®©y: Thø nhÊt lµ phat triÓn c«ng nghiÖp n«ng th«n, më mang c¸c ngµnh nghÒ ngoµi n«ng nghiÖp bao gåm tiÓu thñ c«ng nghiÖp, c«ng nghiÖp vµ dÞch vô nh»m chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ vµ chuyÓn dÞch c¬ c©u lao ®éng n«ng th«n theo h­íng c«ng nghiÖp ho¸. Thø hai lµ ph¸t triÓn n«ng nghiÖp theo h­íng c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸, nh»m x©y dùng mét nÒn n«ng nghiÖp tiªn tiÕn, cã n¨ng suÊt c©y trång vËt nu«i cao, n¨ng suÊt lao ®éng n«ng nghiÖp cao, víi s¶n l­îng n«ng s¶n hµng ho¸ nhiÒu, chÊt l­îng vµ gi¸ rÞ n«ng s¶ cao, ®¸p øng nhu cÇu ngµy cµng cao cña c«ng nghiÖp ho¸. Thø ba lµ c¶i t¹o, x©y dùng vµ ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng kinh tÕ vµ x· héi n«ng th«n bao gåm tõ viÖc x©y d­ng c¬ së vËt chÊt kü thuËt s¶n xuÊt n«ng nghiÖp, c«ng nghiÖp, dÞch vô n«ng th«n, x©y dùng m¹ng l­íi ®iÖn, m¹ng l­íi giao th«ng vËn t¶i, b­u ®iÖn viÔn th«ng v¨n ho¸, gi¸o dôc, y tÕ vµ c¸c c¬ së phóc lîi x· héi kh¸c, tõng b­íc ®« thÞ ho¸ n«ng th«n.(1) 3.2 gi¶i ph¸p thóc ®Èy c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ n«ng nghiÖp n«ng th«n B¾c Giang 3.2.1 H×nh thµnh m¹ng l­íi dÞch vô hç trî cho ph¸t triÓn c«ng nghiÖp n«ng th«n tõ tØnh ®Õn huyÖn, x· ( bao gåm dÞch vô th«ng tin, t­ vÊn, cung øng, tiªu thô,…) C¸c ho¹t ®éng th«ng tin vÒ thÞ tr­êng, gi¸ c¶, cung øng vËt t­ thiÕt bÞ, qu¶ng c¸o tiªu thÞ s¶n phÈm,… ra ®êi tõ s¶n xuÊt hµng ho¸ ch­a ph¸t triÓn th× tÊt c¶ c¸c ho¹t ®éng ®ã ®­îc tæ chøc thµng mét kh©u cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. VÒ sau, mçi ho¹t ®éng ®ã ph¸t triÓn trë thµnh nh÷ng dÞch vô ®éc lËp víi s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. Cïng víi sù ph¸t triÓn cña kinh tÕ hµng ho¸, c¸c tæ chøc dÞch vô còng lÇn l­ît còng lÇn l­ît ra ®êi vµ ngµy cµng cã vai trß quan träng ®èi cíi c¸c doang nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh. Trong ®iÒu kiÖn kinh tÕ thÞ tr­êng hiÖn nay, kh«ng mét c¬ së s¶n xuÊt kinh doanh nµo muèn tån t¹i vµ ph¸t triÓn mµ kh«ng cÇn ®Õn sù trî gióp cña c¸c tæ chøc dÞch vô. §Æc biÖt ®èi víi c«ng nghiÖp n«ng th«n do cßn non kÐm nhiÒu mÆt nªn cµng ®ßi hái cã sù trî gióp cña hÖ thèng tæ chøc dÞch vô, tr­íc hÕt lµ dÞch