Đề tài Dạy lý thuyết tin học 7 bằng bài giảng điện tử

PHOỉNG GIAÙO DUẽC & ĐÀO TẠO CÀNG LONG TRệễỉNG THCS MỸ CẨM ………….&……….. ĐỀ TÀI: DẠY Lí THUYẾT TIN HỌC 7 BẰNG BÀI GIẢNG ĐIỆN TỬ GV: Đặng Thị Cẩm Tỳ Tổ chuyờn mụn: Tự nhiờn Dạy mụn: Tin học 6, 7 Naờm hoùc: 2011 - 2012 I. LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI: Những năm gần nay bộ giỏo dục và đào tạo đó khuyến khớch ứng dụng cụng nghệ thụng tin vào cụng tỏc dạy học. Và hiện nay thỡ gần như cỏc trường THPT, THCS và 1 số trường tiểu học đó được đưa Tin học vào thành 1 mụn học. Do tin học là 1 mụn học cũn rất mới và khỏ trừu tượng nờn học cũn rất bỡ ngỡ cũng như khú tiếp thu. Ở chương trỡnh lớp 7 cỏc em bắt đầu làm quen với chương trỡnh bảng tớnh, đặc thự của chương trỡnh bảng tớnh này là sử dụng cụng thức để tớnh toỏn, bảng tớnh cú nhiều cột, hàng, ụ, thanh cụng thức…, nếu khi dạy cỏc tiết lý thuyết mà ta khụng minh hoạ cỏc hỡnh ảnh cho học sinh quan sỏt (đa số hs chưa biết bảng tớnh là gỡ, màn hỡnh ra sao) thỡ khụng thể hỡnh dung được giao diện của màn hỡnh bảng tớnh như thế nào, dữ liệu nhập ở đõu, nhập cụng thức ở đõu, nhập như thế nào và cho kết quả đỳng khụng để học sinh cú thể so sỏnh trực tiếp, địa chỉ ụ là sao, làm sao để xỏc định địa chỉ ụ, làm thế nào mà ta chỉ dựng 1 cụng thức cú thể tớnh nhanh… Vỡ vậy mà khi dạy lý thuyết GV gặp rất nhiều khú khăn để giỳp học sinh hiểu được bài, do khụng thể quan sỏt trực tiếp nờn học sinh khú hiểu bài và trở nờn chỏn học mụn này. Để giỳp học sinh hiểu bài hơn, hứng thỳ học tập hơn chớnh vỡ vậy mà cần nờn sử dụng bài giảng điện tử vào dạy lý thuyết tin học 7. Đú là lớ do tụi chọn đề tài“ Dạy lý thuyết tin học 7 bằng bài giảng điện tử”. II. MỤC ĐÍCH NGHIấN CỨU: Giỳp cho học sinh khối 7 tiếp thu nhanh lý thuyết tin học 7 để thực tiết thực hành cú hiệu quả hơn. III. ĐỐI TƯỢNG NGHIấN CỨU: Lý thuyết tin học lớp 7 Học sinh khối 7 trường THCS Mỹ Cẩm – Càng Long – Trà Vinh IV. PHƯƠNG PHÁP NGHIấN CỨU: Soạn cỏc bài lý thuyết tin học 7 bằng bài giảng powerpoint Kiểm tra học sinh khối 7 sau khi học xong lý thuyết Cho học sinh thực hành và kiểm tra kết quả bài thực hành. V. NỘI DUNG: A/ CƠ SỞ LÍ LUẬN: + Nghị quyết 40/2000/QH10 và chỉ thị 14/2001/ct-ttg ngày 9/12/2000 về việc đổi mới chương trỡnh giỏo dục phổ thụng: nội dung chương trỡnh là tớch cực ỏp dụng một cỏch sỏng tạo cỏc phương phỏp tiờn tiến, hiện đại, ứng dụng cntt vào dạy và học. + Thụng tư số 14/2002/Tt-Bgd&Đt ngày 1/4/2002 về việc hướng dẫn quỏn triệt chủ trương đổi mới giỏo dục phổ thụng. + Chỉ thị 29/CT của Trung Ương Đảng về việc đưa CNTT vào nhà trường. + Trong nhiệm vụ năm học 2005 - 2006 Bộ trưởng giỏo dục đào tạo nhấn mạnh: Khẩn trương triển khai chương trỡnh phỏt triển nguần nhõn lực cntt từ nay đến năm 2010 của chớnh phủ và đề ỏn dạy Tin học ứng dụng cntt và truyền thụng giai đoạn 2005 - 20010 của ngành. B/ CƠ SỞ THỰC TIỂN: Thuận lợi: * Nhà trường: - Tuy mụn tin học mới chỉ là mụn học tự chọn nhưng nhà trường đó tạo điều kiện để học sinh cú thể học từ khối lớp 6, tạo điều kiện sắm sửa mỏy múc, trang thiết bị phục vụ cho việc dạy và học mụn tin học. - Được sự ủng hộ của cỏc cấp Uỷ Đảng - ubnd - cỏc ban ngành, phụ huynh toàn trường hỗ trợ về cả tinh thầnh cũng như cơ sở vật chất cho nhà trường. * Giỏo viờn: - Giỏo viờn được đào tạo đỳng chuẩn chuyờn ngành về tin học để đỏp ứng yờu cầu cho dạy và học mụn tin học trong bậc thcs. - GV khụng mất nhiều thời gian ghi bảng nờn cú thể bao quỏt lớp hơn * Học sinh: - Vỡ là mụn học trực quan, sinh động, mụn học khỏm phỏ những lĩnh vực mới nờn học sinh rất hứng thỳ học, nhất là những tiết thực hành. HS được tiếp xỳc trực tiếp với bảng tớnh nờn dễ tiếp thu hơn, hứng thỳ học tập hơn. HS cú tiếp xỳc với mỏy và cú thao tỏc nờn khi thực hành nhanh hơn. Khú khăn: * Nhà trường: - Trường chưa cú phũng mỏy chiếu riờng, nờn gặp khú khăn khi dạy. - Nhà trường đó cú một phũng mỏy vi tớnh để cho học sinh học nhưng vẫn cũn hạn chế về số lượng cũng như chất lượng, mỗi lớp thực hành cú tới 2 em ngồi cựng một mỏy nờn cỏc em khụng cú nhiều thời gian để thực hành làm bài tập một cỏch đầy đủ. * Giỏo viờn: - Mụn tin học mới chỉ là mụn tự chọn trong chương trỡnh bậc THCS nờn chương trỡnh và sự phõn phối chương trỡnh bước đầu chưa cú sự thống nhất và đang hoàn chỉnh. Hơn nữa khi thực hành, cỏc mỏy thường gặp sự cố, trục trặc mà giỏo viờn chưa cú khả năng tự sửa chửa dẫn đến học sinh thiếu mỏy, khụng thực hành được. Đầu năm giỏo viờn cũng chưa cú lịch học chuyờn mụn. - GV phải mất nhiều thời gian để chuẩn bị thờm giỏo ỏn điện tử. Giỏo ỏn điện tử khụng hiển thị hết được đầy đủ nội dung của toàn bài cựng lỳc. - GV sẽ bị động nếu cú sự cố mất điện bất ngờ, vỡ vậy giỏo viờn cần phải cú sự chuẩn bị trước nếu cú sự cố này xóy ra. * Học sinh: Đa số cỏc em học sinh chỉ được tiếp xỳc với mỏy vi tớnh ở trường là chủ yếu, do đú sự tỡm tũi và khỏm phỏ mỏy vi tớnh với cỏc em cũn hạn chế, nờn việc học tập của học sinh vẫn cũn mang tớnh chậm chạp. Hạn chế: Đề tài chỉ mới được ỏp dụng dạy 1 tiết lý thuyết Tin học 7 của trường THCS Mỹ Cẩm, vỡ trường chưa cú phũng mỏy chiếu riờng nờn gặp khú khăn khi dạy bài giảng điện tử vỡ vậy mà chưa thể dạy hết cỏc tiết lý thuyết tin học 7 bằng bài giảng điện tử được. C/ THỰC TRẠNG CỦA TRƯỜNG THCS MỸ CẨM: Trước khi thực hiện đề tài, tụi đó khảo sỏt khối lớp 7 trường THCS Mỹ Cẩm thụng qua giờ dạy lý thuyết, dạy thực hành, thụng qua kiểm tra bài cũ. Khi tổng hợp kết quả thu được: Mức độ thao tỏc Trước khi thực hiện đề tài Số hs Tỷ lệ Thao tỏc nhanh, đỳng 5/26 19.2% Thao tỏc đỳng 11/26 42.3% Thao tỏc chậm 9/26 34.6% Khụng biết thao tỏc 1/26 3.9% D/CÁC BƯỚC KHI DẠY TIN HỌC 7 BẰNG GIÁO ÁN ĐIỆN TỬ: 1/ Chuẩn bị: * Giỏo viờn: - Phũng học cú trang bị mỏy tớnh và mỏy chiếu. - Giỏo ỏn điện tử cú hỡnh ảnh minh hoạ. - Chuẩn bị phần mềm của bài dạy được cài đặt sẳn trong mỏy. - Nghiờn cứu sỏch giỏo khoa và thao tỏc với giỏo ỏn điện tử trước khi lờn lớp. - Khởi động mỏy trước khi học sinh vào lớp. - Chuẩn bị cỏc cõu hỏi và vớ dụ trỡnh chiếu lờn mỏy để khụng mất thời gian. Cú thể soạn cõu hỏi kiểm tra bài cũ để trỡnh chiếu. - Phũng mỏy cú thờm bảng để học sinh cú thể lờn trỡnh bày VD hoặc bài tập (nếu cú) * Học sinh: - Sỏch giỏo khoa, tập viết. - Đọc bài trước ở nhà để dễ tiếp thu. - Cỏc bảng phụ để trỡnh bày VD (nếu cú) 2/ Thực hiện: a) Kiểm tra bài củ: - GV cú thể nờu cõu hỏi kiểm tra bài củ và trỡnh chiếu cõu hỏi lờn mỏy tớnh. VD: - Sau khi học sinh trả lời và nhận xột giỏo viờn cú thể trỡnh chiếu đỏp ỏn cho học sinh quan sỏt. VD: b) Bài mới: - GV cú thể trỡnh chiếu hỡnh ảnh, vớ dụ hay cõu hỏi để đặt vấn đề dẫn sắt HS vào bài mới. VD: GV cú thể giới thiệu bài “Chương Trỡnh Bảng Tớnh Là Gỡ?” bằng cỏch chiếu 2 văn bản như sau: Văn bản 1: Lờ Thỏi Anh: Toỏn 8, Lý 7, Văn 8, Tin học 8, Điểm TB 7.8. Lờ Hoài An: Toỏn 8, Lý 8, Văn 8, Tin học 8, Điểm TB 8.0. Phạm Như Anh: Toỏn 9, Lý 10, Văn 10, Tin học 10, Điểm TB 9.8. Vũ Việt Anh: Toỏn 8, Lý 6, Văn 8, Tin học 8, Điểm TB 7.5. Văn bản 2: Họ tờn Toỏn Lý Văn Tin học Điểm TB Lờ Thỏi Anh 8 7 8 8 7.8 Lờ Hoài An 8 8 8 8 8.0 Phạm Như Anh 9 10 10 10 9.8 Vũ Việt Anh 8 6 8 8 7.5 ? GV: Hóy quan sỏt 2 văn bản trờn và cho biết văn bản nào GV dễ quan sỏt, dễ theo dừi kết quả học tập của HS? -> HS: Văn bản 2. ?GV: Để cú được văn bản 2 ta sẽ tỡm hiểu 1 chương trỡnh mới khỏc chương trỡnh soạn thảo văn bản, chương trỡnh này khụng chỉ tạo ra văn bản dễ nhỡn dễ theo dừi kết quả học tập mà cũn cú thể tớnh toỏn được, tớnh rất nhanh và chớnh xỏc. Đú là “chương trỡnh bảng tớnh”, bài đầu tiờn ta tỡm hiểu là “Chương Trỡnh Bảng Tớnh Là Gỡ?” - Giỏo viờn cú thể trỡnh chiếu cỏc VD cho HS quan sỏt và so sỏnh. VD: GV cú thể trỡnh chiếu cỏc VD của bài Chương Trỡnh Bảng Tớnh Là Gỡ? VD1: VD 2: VD 3: ? GV: Quan sỏt 3 VD trờn và cho cụ biết tỏc dụng của bảng tớnh? -> HS: Thụng tin trỡnh bày dưới dạng bảng tớnh giỳp dễ theo dừi dễ so sỏnh, sắp xếp và tớnh toỏn, ngoài ra cú thể vẽ được biểu đồ. GV cú thể trỡnh chiếu giao diện màn hỡnh Excel và giới thiệu cỏc thành phần khi dạy cỏc bài cú giới thiệu giao diện, cỏc thành phần chớnh của Excel. VD: GV cú thể mở trực tiếp Excel hoặc trỡnh chiếu màn hỡnh Excel cho HS quan sỏt khi dạy phần màn hỡnh làm việc của bảng tớnh trong bài Chương trỡnh bảng tớnh là gỡ? Bảng chọn Data Thanh tiờu đề Thanh cụng cụ Trang tớnh ễ tớnh đang được chọn Tờn hàng Thanh cụng thức Tờn cột Thanh trạngthỏi Tờn cỏc trang tớnh - GV cú thể khởi động Excel và thao tỏc trực tiếp cho HS quan sỏt để HS dễ tiếp thu hơn. VD: Khi dạy bài nhập cụng thức tớnh toỏn GV cú thể khởi động Excel và thao tỏc trực tiếp. GV cú thể cho 1 HS lờn thao tỏc trực tiếp khi dạy cỏc cú thao tỏc như: chốn cột hàng, xoỏ cột hàng, sao chộp di chuyển dữ liệu và cụng thức, nhập cụng thức sau khi GV đó hướng dẫn thao tỏc trước cho HS để HS hướng thỳ học tập hơn. VD: Khi dạy hàm SUM trong bài “Sử dụng hàm để tớnh toỏn”. - GV: Cho dữ liệu như sau: ? GV: Hóy sử dụng hàm Sum tớnh tổng của 3 mụn trờn? -> HS: Lờn thực hiện thao tỏc. GV cú thể trỡnh chiếu nội dung bài học cho HS ghi bài. VD: Nội dung của phần nhập cụng thức trong bài “Thực hiện tớnh toỏn trờn trang tớnh” c) Củng cố: - GV cú thể khởi động Excel và đặt cõu hỏi cho HS. VD: Khi củng cố bài “Chương trỡnh bảng tớnh là gỡ?” GV cú thể khởi động Excel cho HS chỉ rừ cỏc thành phần của màn hỡnh Excel. GV cú thể nhận xột cõu trả lời của HS bằng cỏch chiếu lại nội dung cõu trả lời trong bài giảng. VD: + GV: Nờu lại cỏc bước nhập cụng thức? + HS: - B1: Chọn ụ cần nhập. - B2: Gừ dấu = - B3: Nhập cụng thức. - B4: Nhấn Enter. + GV: Chiếu lại nội dung phần nhập cụng thức. GV cú thể mở dữ liệu mà GV đó nhập sẵn trờn Excel cho HS lờn thao tỏc làm bài tập trực tiếp và GV sửa trực tiếp cho HS dễ tiếp thu. VD: Bài tập: Giả sử cỏc ụ A1, B1 lần lượt chứa cỏc số - 4, 3. Em hóy cho biết kết quả của cỏc cụng thức sau: a) =SUM(A1,B1) b) =SUM(A1,B1,B1) c) =SUM(A1,B1,-5) d) =SUM(A1,B1,2) e) =AVERAGE(A1,B1,4) g) =AVERAGE(A1,B1,5,0). VI. KẾT LUẬN: 1/ Kết quả: Qua thời gian dạy lý thuyết tin học 7 trờn lớp tụi thấy gặp rất nhiều khú khăn vỡ khi dạy ta chỉ núi lý thuyết suụng mà khụng thao tỏc cho học sinh quan sỏt nờn học sinh cũng khụng tiếp thu được nhanh (một số HS khụng hiểu bài) từ đú mà cỏc em khụng hứng thỳ học tập và tiết học trở nờn thụ động. Nhưng sau khi được dạy vài tiết trờn mỏy chiếu tụi thấy học sinh hiểu bài nhanh hơn, tiếp thu nhanh hơn, hứng thỳ học tập hơn, từ đú tiết dạy sinh động hơn nhiều so với dạy trờn lớp và kết quả thực hành cũng cao hơn. Tuy nhiờn giỏo viờn khụng nờn quỏ lệ thuộc vào giỏo ỏn điện tử mà cần cú sự phối hợp của cỏc phương phỏp dạy truyền thống để tiết dạy khụng nhàm chỏn và đạt hiệu quả hơn. Đõy là bảng tổng hợp kết quả đạt được sau khi thực hiện: Mức độ thao tỏc Trước khi thực hiện chuyờn đề Sau khi thực hiện chuyờn đề Tỷ lệ tăng, giảm Số hs Tỷ lệ Số hs Tỷ lệ Thao tỏc nhanh, đỳng 5/26 19.2% 9/26 34.6% tăng:15.4% Thao tỏc đỳng 11/26 42.3% 14/26 53.9% tăng:11.6% Thao tỏc chậm 9/26 34.6% 3/26 11.5% giảm:23.1% Chưa biết thao tỏc 1/26 3.9% 0/26 0% giảm:3.9% Từ bảng kết quả trờn cho thấy cỏc biện phỏp ỏp dụng vào việc dạy học tin học lớp 7 đó trỡnh bày ở trờn cỏc em khụng những nắm chắc kiến thức mà cũn thấy cỏc em học tập phấn khởi hơn, tiếp thu bài nhanh hơn, cú chất lượng thực sự. 2/ Bài học: Tỡm tũi sỏng tạo cỏch dạy, cỏch học tạo sự hứng thỳ tiếp thu bài . Yờu nghề, mến trẻ, nõng cao chuyờn mụn nghiệp vụ… Thăm lớp dự giờ, hội thảo phương phỏp giảng dạy cỏc bộ mụn khỏc. Tớch cực tham mưu với nhà trường để tăng cường nõng cấp mỏy, trang thiết bị dạy học. Thực hiện tốt cỏc quy định của ngành đề ra. Trờn đõy là toàn bộ đề tài mà tụi rỳt ra được trong suốt thời gian dạy bộ mụn tin học, đề tài này là một trong những phương phỏp dạy hoùc nhằm giỳp cho học sinh học tốt hơn tin học 7 núi riờng và mụn tin học núi chung. Tụi rất mong mọi sự ý kiến đúng gúp và giỳp đỡ của quớ đồng nghiệp để đề tài hoàn thiện hơn và giỳp tụi cú tieỏt dạy ủaùt hiệu quả hơn. Xin chõn thành cảm ơn! Duyệt Mỹ Cẩm, ngày thỏng năm 20 Người viết Đặng Thị Cẩm Tỳ