Đề tài Hướng vận dụng tri thức về nhu cầu của con người vào công tác quản lý

ông việc của người khác. Quá trình hiện thực hóa lý tưởng được bắt đầu từ việc xác định, củng cố niềm tin, rồi sau đó niềm tin sẽ trở thành một động lực quan trọng đối với hoạt động của con người. Là một bộ phận của lý tưởng xã hội, lý tưởng đạo đức cũng mang những nội dung, đặc điểm và ý nghĩa chung của lý tưởng xã hội. Tuy nhiên, lý tưởng đạo đức cũng có đặc thù riêng do tính chất của các quan hệ đạo đức quy định. Lý tưởng đạo đức phản ánh những hoài bão, những xu hướng, những nội dung cơ bản của những giá trị và chuẩn mực đạo đức trong đời sống xã hội. Như vậy, lý tưởng đạo đức chẳng phải là cái gì cao xa, trừu tượng, hư vô mà được xuất phát bởi đời sống kinh tế - xã hội, bởi thực trạng đạo đức trong thời gian nhất định. Lý tưởng đạo đức là một bộ phận của lý tưởng xã hội, thống nhất với lý tưởng xã hội. Lý tưởng xã hội của chúng ta hiện nay chính là “Độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội” mà Đảng và nhân dân ta đã lựa chọn. Vì vậy, lý tưởng đạo đức mà chúng ta lựa chọn cũng phản ánh nội dung lý tưởng “Độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội”. Lý tưởng đó luôn luôn hướng tới mục tiêu cao cả: “Dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh”. Bởi vì, bản thân “Độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội” đã bao hàm nội dung đó. Với vai trò tiên phong trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, thanh niên, đặc biệt là thanh niên trí thức mà hôm nay họ còn là sinh viên, là một trong những nhân tố quyết định sự thành bại của sự nghiệp. Do đó, giáo dục nhân cách nói chung, giáo dục lý tưởng đạo đức cho sinh viên nói riêng là một trong những nhiệm vụ trọng tâm của sự nghiệp đổi mới đất nước. 3. Mục tiêu, phương pháp giáo dục đạo đức đối với sinh viên: 3.1. Trang bị cho sinh viên những tri thức cần thiết về lý luận chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh, đạo đức nhân văn, kiến thức pháp luật, văn hóa xã hội: Tùy theo đặc điểm ngành nghề đào tạo theo bậc học Cao đẳng, Đại học, việc trang bị lý luận chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh cho sinh viên chỉ thực sự có kết quả với động cơ học tập đúng đắn của sinh viên. Tất nhiên, kết quả của học tập lý luận còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố như trình độ học vấn, vốn kinh nghiệm sống, phương pháp học tập... Và không chỉ phụ thuộc vào người học mà còn phụ thuộc vào người dạy, vào điều kiện học tập, việc tổ chức quản lý học tập... Mặc dù vậy, phẩm chất đạo đức của sinh viên vẫn là điều kiện tiên quyết để học tập lý luận có kết quả. Đó là động lực để phát huy tính chủ động, tích cực trong những điều kiện lịch sử cụ thể để biến quá trình giáo dục thành quá trình tự giáo dục nói chung, giáo dục lý luận nói riêng. Việc coi trọng giáo dục đạo đức, xây dựng đạo đức trong giáo dục lý luận cho sinh viên không chỉ là đòi hỏi cho nhiệm vụ xây dựng đất nước, mà còn là đòi hỏi bức thiết của bản thân công tác giáo dục lý luận đạo đức. Công tác giáo dục lý luận coi giáo dục đạo đức không những là tiền đề của việc nâng cao trình độ lý luận, đồng thời là nhiệm vụ của mình. Lê-nin đòi hỏi phải làm cho toàn bộ nhiệm vụ giáo dục, đào tạo thanh niên trở thành nhiệm vụ giáo dục đạo đức, cộng sản. Nói về mục đích học tập lý luận của người cán bộ, Bác Hồ đòi hỏi trước hết phải là “học để làm việc, làm người” rồi mới “làm cán bộ”. Do đó, nếu có tình trạng suy thoái, xuống cấp về phẩm chất đạo đức của sinh viên trong Trường Cao đẳng, Đại học có ảnh hưởng tiêu cực đến giáo dục lý luận thì không phải là giáo dục lý luận vô can đến tình trạng đó. Bên cạnh trang bị lý luận chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh cho sinh viên làm tiền đề cho việc giáo dục đạo đức, nhà trường còn phải trang bị cho người học những hiểu biết về các giá trị như: Hiểu biết về pháp luật thường thức; hiểu biết về tình hình chính trị thế giới, những tổ chức quốc tế và các dân tộc khác; tri thức về vốn sống trong giao tiếp ứng xử, trong học tập, lao động và các hoạt động xã hội là điều kiện để hoàn thiện nhân cách nói chung, rèn luyện, trau dồi đạo đức nói riêng cho sinh viên. Quá trình giáo dục lý tưởng, đạo đức cho sinh viên có vai trò to lớn đối với sự hình thành nhân cách của họ. Nội dung lý tưởng đạo đức đặt ra những đòi hỏi, những yêu cầu mà sinh viên phải phấn đấu rèn luyện trong quá trình hiện thực hóa lý tưởng đó. Từ những nỗ lực phấn đấu vươn lên, sinh viên tự khẳng định mình và góp phần vào sự phát triển xã hội. Ngày nay, khi mà những mặt trái của kinh tế thị trường đang tác động mạnh cả vào lĩnh vực giáo dục, đào tạo nói chung thì công tác giáo dục lý luận càng phải quan tâm tới việc xây dựng, giáo dục đạo đức cho sinh viên. Một mặt, giáo dục lý luận góp phần giải đáp những vấn đề về đạo đức của sinh viên, học sinh. Mặt khác, phải phát huy vai trò của đạo đức với tính cách là tiền đề để nâng cao chất lượng giáo dục lý luận, bao gồm cả việc giữ gìn sự trong sáng và phẩm chất chính trị, đạo đức của chính mình, như Các Mác đã nói “nhà giáo dục cũng phải được giáo dục”. Nhưng khi nói tới việc giáo dục lý tưởng, đạo đức cho sinh viên trong điều kiện ngày nay ở nước ta, không thể không nói tới những tác động của cơ chế thị trường. Về những tác động tích cực và tiêu cực của kinh tế thị trường đối với đời sống kinh tế - xã hội nói chung, với tư tưởng, lối sống đạo đức nói riêng đã tác động không nhỏ đến giáo dục đạo đức cho sinh viên: - Về ảnh hưởng tích cực: Với sự năng động trong toàn xã hội cùng với những biện pháp kinh tế mà Đảng và nhân dân ta thực hiện đã nâng đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân lên một bước đáng kể. Từ đó, niềm tin của toàn dân đối với sự lãnh đạo của Đảng và Nhà nước ngày càng được củng cố vững chắc. Đây chính là điều kiện khách quan thuận lợi đối với công tác giáo dục lý tưởng, đạo đức cho sinh viên. - Về ảnh hưởng tiêu cực: Đảng ta đã khái quát “... về khách quan mà nói kinh tế thị trường với sức mạnh tự phát ghê gớm của nó đã khuyến khích chủ nghĩa cá nhân, lối sống thực dụng, làm cho người ta chỉ chú ý tới lợi ích vật chất mà coi nhẹ giá trị tinh thần, chỉ chú ý đến lợi ích cá nhân mà coi nhẹ lợi ích cộng đồng, chỉ chú ý lợi ích trước mắt mà coi nhẹ lợi ích lâu dài, cơ bản” (Văn kiện Hội nghị lần thứ năm Ban Chấp hành Trung ương khóa VIII, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 1998, tr 29 – 30). Do vậy, “những năm gần đây tình trạng suy thoái về đạo đức và lối sống có chiều hướng tăng lên, rất đáng lo ngại” (Văn kiện Hội nghị lần thứ năm Ban Chấp hành Trung ương khóa VIII, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 1998, tr 27). và “Một bộ phận thanh niên còn mơ hồ về lý tưởng, chưa nhận thức được tình hình, nhiệm vụ của giai đoạn cách mạng mới, chưa xác định được trách nhiệm của thanh niên nói chung và của bản thân nói riêng” (Hữu Thọ - Đào Duy Khánh - chủ biên: Tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng và hiệu quả công tác tư tưởng - văn hóa trong tình hình mới, Ban Tư tưởng - Văn hóa Trung ương xuất bản, Hà Nội, 1999, tr 309). Với vai trò quan trọng của đạo đức, từ thực trạng đạo đức xã hội nói chung, đạo đức thanh niên nói riêng, trong những năm gần đây, Đảng ta luôn coi trọng công tác xây dựng tư tưởng, đạo đức, lối sống văn hóa lành mạnh trong xã hội, đặc biệt quan tâm giáo dục lý tưởng, đạo đức cho thế hệ trẻ luôn được Đảng ta coi trọng. 3.2. Giáo dục để hình thành ở sinh viên thái độ đứng đắn, tình cảm, niềm tin đạo đức trong sáng đối với bản thân, mọi người, với sự nghiệp cách mạng của Đảng, dân tộc và với mọi hiện tượng xảy ra xung quanh: Đây là một trong những mục tiêu quan trọng nhất của giáo dục đạo đức đối với sinh viên. Bởi vì, thái độ, tình cảm, niềm tin đạo đức đối với bản thân và các hiện tượng xã hội sẽ tạo ra động lực bên trong điều chỉnh nhận thức và hành vi của con người. Để thực hiện mục tiêu, nhà trường cần phải: - Nhà trường có trách nhiệm phải xây dựng tình cảm và củng cố niềm tin của sinh viên vào sự lãnh đạo của Đảng, vào chế độ và hiện thực ngày càng tốt đẹp của công cuộc đổi mới đất nước. Khi sinh viên đã có niềm tin vững chắc thì sẽ quyết định khuynh hướng, mục đích và hiệu quả hoạt động của mình và sẽ hoạt động hăng say, tích cực trong học tập, công tác, đóng góp thiết thực cho đất nước, xã hội. - Nhà trường phải tăng cường giáo dục cho sinh viên tình cảm yêu nước nồng nàn. Yêu nước tức là yêu độc lập của đất nước; yêu chủ nghĩa xã hội; là phải làm giàu cho gia đình và đất nước, muốn làm giàu thì phải học tập; phải trung với Đảng, với nước, hiếu với nhân dân. Trong điều kiện phát triển kinh tế thị trường và giao lưu quốc tế hiện nay thì “trung” và “hiếu” phải được coi là giá trị nổi bật để sinh viên không dễ sa vào cạm bẫy của kẻ thù. Nhà trường phải giáo dục lý tưởng độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội giữ vai trò quyết định, là nền tảng điều chỉnh mọi hành vi của sinh viên, xác định thái độ lựa chọn và ứng xử trước những biến động to lớn do cơ chế thị trường đặt ra. Có thể nói giáo dục tình cảm yêu nước là nội lực quan trọng để tạo cho sinh viên, những người chủ tương lai của đất nước, ý chí tự lực tự cường, say mê trong lao động, học tập. Khi tiến hành giáo dục lý tưởng độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, Nhà trường chú ý không thể tách rời khỏi việc giáo dục thế giới quan cách mạng và nhân sinh quan cộng sản chủ nghĩa cho sinh viên. Bởi vì, nhận thức đúng là yếu tố cốt lõi tạo niềm tin có căn cứ khoa học. Tuy nhiên, thế giới quan và nhất là nhân sinh quan giai đoạn cách mạng hiện nay đã được bổ sung nhiều nhân tố mới do chính cuộc sống mang lại. - Nhà trường phải quan tâm giáo dục ý thức cộng đồng; tạo điều kiện để mỗi cá nhân sinh viên hăng say phấn đấu trong lao động và học tập tự khẳng định mình gắn mình với cộng đồng, với xã hội. Đồng thời cộng đồng phải tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển, trưởng thành của mỗi cá nhân. Sự gắn bó của cá nhân sinh viên với cộng đồng và sự quan tâm của cộng đồng đối với cá nhân sinh viên sẽ tạo ra sức mạnh vật chất và tinh thần to lớn giúp cho sinh viên vượt qua những điều kiện khó khăn, quyết tâm phấn đấu giành thắng lợi cho bản thân, qua đó sinh viên sẽ cống hiến, đóng góp hết sức mình cho cộng đồng, cho xã hội. Giáo dục ý thức cộng đồng cho sinh viên là tạo dựng ý thức cộng đồng, tinh thần khoan dung, mình vì mọi người, chống chủ nghĩa cá nhân ích kỷ, bảo vệ môi trường sống. Tinh thần khoan dung và ý thức cộng đồng là kết tinh của các giá trị truyền thống, nó được hình thành trong lịch sử chống giặc ngoại xâm và dựng nước của dân tộc, tinh thần ấy tạo nên sức mạnh tiềm ẩn bên trong của con người Việt Nam. Biểu hiện cụ thể, sinh động là bằng nhiều hình thức giáo dục cho sinh viên về ý thức tập thể như xây dựng các hoạt động thường xuyên của các phong trào “uống nước nhớ nguồn”, “đền ơn đáp nghĩa”, phụng dưỡng những người có công với cách mạng, các bà mẹ Việt Nam anh hùng, bảo vệ của công, giữ vững kỷ cương, nội quy, quy chế ở trong khu nội trú nhà trường cũng như nơi ngoại trú ngoài nhà dân.... - Ngày nay vấn đề sinh viên rất quan tâm và bức xúc là nghề nghiệp, việc làm sau khi ra trường. Do đó, giáo dục đạo đức nghề nghiệp phải coi là nội dung cơ bản trong giáo dục lý tưởng đạo đức cho sinh viên. Giáo dục đạo đức nghề nghiệp là giúp sinh viên có trách nhiệm cao đối với ngành nghề mà họ đã lựa chọn, từ đó khơi dậy lòng nhiệt tình, yêu nghề để họ phục vụ tốt nhất cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Cho nên, cùng với các biện pháp điều chỉnh của Nhà nước, việc giáo dục đạo đức nghề nghiệp ngay từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường sẽ tác động tích cực đối với sinh viên, khiến họ có thể hy sinh lợi ích cá nhân để cống hiến cho xã hội, chấp nhận làm việc ở những nơi khó khăn, gian khổ nhất. Trong việc giáo dục đạo đức, lý tưởng cho sinh viên, cần kết hợp giữa giáo dục truyền thống như yêu nước, lòng nhân ái, vị tha, trung hiếu, cần, kiệm... Với các giá trị đạo đức mới như chủ động, sáng tạo, tự lập, tự chủ, vượt khó,... Có như vậy mới giúp họ khẳng định bản thân và hòa nhập vào xã hội hiện đại; hơn nữa, để họ không mất gốc mà còn có điều kiện vươn lên làm chủ khoa học, công nghệ. Kết hợp giữa giáo dục đạo đức, lý tưởng với giáo dục lý luận trong sinh viên, với mục đích làm thế nào để chúng ta đào tạo một lớp thanh niên trí thức “vừa hồng vừa chuyên” như Bác Hồ kính yêu của chúng ta hằng mong đợi. Đây không chỉ là trách nhiệm của đội ngũ giảng viên lý luận trong các Trường Cao đẳng, Đại học mà quan trọng hơn còn là sự tự ý thức của sinh viên cùng sự kết hợp của nhà trường và của toàn xã hội ... Có như vậy mới thiết thực góp phần hình thành và củng cố lý tưởng sống đúng đắn cho sinh viên của đất nước trong tiến trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa. - Sự tác động của khoa học, công nghệ đang làm cho đời sống kinh tế - xã hội có những bước chuyển biến nhanh chóng. Để có thể thích nghi được với hoàn cảnh đó, đòi hỏi thế hệ sinh viên ngày nay phải có tinh thần tự chủ nhạy bén, chấp nhận sự hy sinh, dám đương đầu khẳng định mình. Vì thế, một trí tuệ cao, thể chất cường tráng, ý chí mạnh mẽ chủ động trong công việc là những phẩm chất của sinh viên, phải coi đó là những điều kiện để sau khi ra trường, họ có thể hoàn thành được nhiệm vụ do cuộc sống đặt ra. Đây có thể được xem là nét đạo đức khác biệt hơn cả so với các giá trị đạo đức truyền thống. - Các mặt trái của cơ chế thị trường đang tác động sâu rộng lên mọi mặt của đời sống xã hội, có nguy cơ làm băng hoại những giá trị được hình thành lâu đời trong lịch sử. Vì thế, một trong những nội dung quan trọng của giáo dục đạo đức cho sinh viên là giáo dục đạo đức của văn hóa giao tiếp, những quan niệm lành mạnh về tình yêu lứa đôi, về hạnh phúc gia đình, về cái đẹp và đạo đức trong nghề nghiệp đang được học, trong kinh doanh của cuộc sống hàng ngày.... Các giá trị nêu trên có ý nghĩa nhân văn to lớn khi các em bước vào cuộc sống sau này. 3.3. Rèn luyện để sinh viên tự giác thực hiện những chuẩn mực đạo đức xã hội, có thói quen chấp hành quy định pháp luật, nổ lực học tập rèn luyện, tích cực cống hiến sức lực, trí tuệ vào sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước: Hành vi và thói quen đạo đức là mục tiêu của giáo dục đạo đức và thước đo đánh giá nhân cách của mỗi người. Hành vi và thói quen đạo đức phải được biểu hiện ra ở tính tích cực xã hội, năng lực giải quyết hợp lý, sáng tạo, có hiệu quả các mâu thuẩn trong các quan hệ chủ thể với mọi người xung quanh, với công việc, với các hiện tượng tự nhiên xã hội. Tính tích cực xã hội và năng lực đó phải được sinh viên thể hiện ở: Học tập và không ngừng hoàn thiện bản thân. Lao động sản xuất và hoạt động nghề nghiệp. Tự giác tham gia tích cực vào các hoạt động chính trị xã hội do nhà trường tổ chức. Tham gia có hiệu quả vào thiết lập xây dựng các quan hệ xã hội từ gia đình đến nhà trường, đến cộng đồng nơi ở, dân tộc và quốc tế. Chấp hành đầy đủ những quy định của pháp luật và quy ước của cộng đồng và các tổ chức Đảng Cộng sản Việt Nam, Đoàn thanh niên Cộng sản Hồ chí Minh, Hội thanh niên Việt Nam. Ngày 28/3/2008, Nghị quyết Liên tịch giữa Bộ Giáo dục & Đào tạo và Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh “Về tăng cường công tác giáo dục toàn diện học sinh, sinh viên và xây dựng tổ chức Đoàn, Hội, Đội trong nhà trường giai đoạn 2008 – 2010”, nêu rõ các mục tiêu: “Phát huy vai trò trách nhiệm của ngành giáo dục và các cấp bộ Đoàn trong công tác giáo dục nhằm xây dựng thế hệ học sinh, sinh viên phát triển toàn diện, có đạo đức, tri thức, sức khoẻ, thẩm mỹ và kĩ năng nghề nghiệp, giàu  lòng yêu nước, có lối sống đẹp, có lý tưởng cách mạng và bản lĩnh văn hoá con người Việt Nam” và “Phát huy tính tiên phong, xung kích năng động, sáng tạo của học sinh, sinh viên trong tổ chức các hoạt động học tập, rèn luyện trong nhà trường và cộng đồng, đáp ứng các nhu cầu xã hội”. Chúng ta phải khẳng định rằng, các Nghị quyết, chủ trương trên là khá rõ ràng và đầy đủ, vấn đề là các nhà quản lý giáo dục, nhất là những người thiên về chuyên môn, có biến được những ý tưởng cao đẹp trên thành hiện thực cụ thể, bằng các quyết sách thực sự nữa hay không mà thôi. Một con người toàn diện chỉ có thể được giáo dục trong một nền giáo dục toàn diện một cách tự giác, vừa hồng vừa chuyên. Chừng nào họ còn cho rằng, chỉ cần hỏi chuyên môn là đủ thì các ý tưởng trên vẫn chỉ là lý thuyết. 3.4. Những nguyên tắc xây dựng Hệ thống giáo dục đạo đức cho sinh viên: Trong điều kiện hiện nay để đảm bảo giáo dục đạo đức cho sinh viên hiệu quả cao cần được tiến hành có hệ thống. Hệ thống giáo dục đạo đức cho sinh viên là một  tổng thể những điều kiện, những phương tiện và phương thức giáo dục thích hợp, thường xuyên tác động đến sinh viên nhằm hình thành và phát triển nhân cách đạo đức cũng như nhân cách nói chung cho sinh viên. Hệ thống này phải được xây dựng theo nguyên tắc nhất quán. Trong điều kiện hiện nay ở nước ta, những nguyên tắc đó là: 1. Học đi đôi với hành, lý luận gắn liền với thực tiễn: Lênin từng chỉ ra rằng, giáo dục đạo đức cho con người không phải chỉ đơn giản là “nói cho họ nghe những bài diễn văn êm dịu hay những phép tắc đạo đức”. Bởi vì, “Chúng ta không tin vào việc học tập nếu những việc đó chỉ đóng khung trong các nhà trường và bị tách rời cuộc sống”. Chủ tịch Hồ Chí Minh cũng nhiều lần nhấn mạnh và nhắc nhở: “Học phải đi đôi với hành, lý luận phải đi đôi với thực tiễn”. Theo Người, lý luận không có thực tiễn là lý luận suông, thực tiễn mà không có lý luận là lý luận mù quáng và thực chất của giáo dục đạo đức là quá trình hình thành nhân cách đạo đức của con người. Bởi vậy, “Không phải chỉ ở nhà trường, có lên lớp mới học tập tu dưỡng rèn luyện và tự cải tạo được. Trong mọi hoạt động cách mạng chúng ta đều phải học tập và tự cải tạo”. 2. Giáo dục đạo đức phải thường xuyên: Kết hợp giáo dục với tự giáo dục, rèn luyện, theo Chủ tịch Hồ Chí Minh, mỗi người phải thường xuyên chăm lo tu dưỡng đạo đức như việc rửa mặt hàng ngày, đấy cũng là công việc phải làm kiên trì bền bỉ suốt đời, không người nào có thể chủ quan tự mãn. Người dạy: “Đạo đức cách mạng không phải trên trời xa xuống. Nó do đấu tranh rèn luyện bền bỉ hàng ngày mà phát triển, mà củng cố, cũng như ngọc càng mài càng sáng, vàng càng luyện càng trong”. Phải thấy rằng, mỗi người trong xã hội luôn chịu nhiều tác động từ cuộc sống, những cám dỗ từ mặt trái của xã hội rất dễ làm cho người ta sa ngã. Trong điều kiện kinh tế thị trường và sự mở cửa, hội nhập quốc tế hiện nay, những cám dỗ này lại càng trở nên mãnh liệt. Việc giáo dục đạo đức phải được tiến hành mọi lúc mọi nơi, mọi hoạt động cũng như mọi quan hệ. Đồng thời, phải kết hợp giáo dục với giáo dục tự rèn luyện. 3. Đảm bảo xây dựng lý tưởng cách mạng: Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh rất chú trọng việc xây dựng lý tưởng cách mạng cho con người Việt Nam mới. Đó là lý tưởng “độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội”, “không có gì quý hơn độc lập tự do”. Chính lý tưởng đó đã dẫn dắt những thế hệ con người Việt Nam hy sinh cả tuổi trẻ, không tiếc máu xương để dành lại nền độc lập cho dân tộc, bảo vệ đất nước và xây dựng Tổ quốc Xã hội chủ nghĩa. Trong điều kiện nền kinh tế thị trường và hội nhập quốc tế hiện nay, chúng ta khuyến khích làm giàu cho cá nhân, chú trọng đến lợi ích vật chất của người lao động và của những người làm kinh tế tư nhân. Qua đó, khuyến khích con người sống có bản lĩnh, có trí lập thân, lập nghiệp, năng động, nhạy bén, dám đối mặt với những khó khăn thách thức, dám chịu trách nhiệm, không ỷ lại... Nhưng nếu không xây dựng một lý tưởng cách mạng thì chủ nghĩa cá nhân sẽ phát triển, lối sống thực dụng chạy theo đồng tiền bất chấp đạo lý sẽ hoành hành. Bởi vậy, vấn đề xây dựng lý tưởng cách mạng cho sinh viên ngày nay trở nên cấp bách để ngăn chặn các hiện tượng tiêu cực mà nền kinh tế thị trường và hội nhập quốc tế tất yếu sản sinh ra. Cần phải giáo dục đạo đức cho mọi người trước hết là cho sinh viên, những chủ nhân tương lai của đất nước xác định được lý tưởng cách mạng, thấm nhuần tư tưởng đặt sự làm giàu của mình trong sự nghiệp cao cả là đưa đất nước trở thành nước Xã hội chủ nghĩa phồn vinh, người dân có cuộc sống ấm no, tự do, hạnh phúc xã hội công bằng, dân chủ, văn minh, môi trường sinh thái, quốc phòng an ninh đảm bảo bền vững. 3.5. Những nội dung giáo dục đạo đức cho sinh viên của các Trường Cao đẳng, Đại học cần phải lưu ý thực hiện: 1. Tăng cường giáo dục đạo đức cách mạng, đạo đức Hồ Chí Minh. Học tập và làm theo tấm gương đạo đức của Hồ Chí Minh. Có thể nói chức năng và nhiệm vụ cơ bản của các môn học lý luận nói chung là xây dựng thế giới quan khoa học và nhân sinh quan cách mạng cho người học. Nó được hình thành trên cơ sở hệ thống các tri thức, các nguyên lý và quy luật. Tất cả các môn học lý luận: Triết học, Kinh tế chính trị học, Chủ nghĩa xã hội khoa học, Lịch sử Đảng, Tư tưởng Hồ Chí Minh đều thực hiện chức năng phương pháp luận, hình thành niềm tin, đây là yếu tố then chốt của nền đạo đức mới của sinh viên. Tình hình đó đặt ra yêu cầu rất nặng nề cho hệ thống những người làm công tác giảng dạy môn học này, nó đòi hỏi, một mặt phải có kiến thức sâu, rộng ở nhiều lĩnh vực, mặt khác, phải có khả năng truyền tải hệ thống thông tin đến cho người học một cách khác, đó là nghệ thuật truyền đạt, khả năng sư phạm phù hợp cho từng đối tượng. Chính vì thế, yêu cầu đổi mới phương pháp và nâng cao chất lượng giảng dạy các môn học này là một yêu cầu bắt buộc. 2. Đề cao pháp luật và giáo dục pháp luật cho sinh viên: Chúng ta ngày nay đang xây dựng Nhà nước pháp quyền. Việc trang bị kiến thức pháp luật, hình thành thái độ, hành vi tự giác tuân thủ pháp luật là yêu cầu đòi hỏi bức xúc đối với mọi công dân nói chung, đối với sinh viên nói riêng hiện nay. Thực hiện công nghiệp hóa, hiện đại hóa phải giáo dục tinh thần công dân. Hành vi đạo đức được điều chỉnh bằng lương tâm và dư luận xã hội còn hành vi pháp luật được điều tiết bằng cơ chế quản lý và giám sát của các cơ quan chức năng. Chúng ta phải giáo dục cho sinh viên “Sống và làm việc theo hiến pháp và pháp luật”. 3. Xây dựng và sử dụng dư luận xã hội vào việc ủng hộ đạo đức đúng đắn lành mạnh. Ngăn chặn các biểu hiện tiêu cực, các tệ nạn xã hội, phê phán các biểu hiện phi đạo đức. 4. Nêu cao ý thức trách nhiệm xã hội đối với mỗi người: Ý thức trách nhiệm xã hội đối với mỗi người thông qua môi trường sống; môi trường sống ngày nay bao gồm môi trường vĩ mô như gia đình, cộng đồng nơi ở; hàng xóm láng giềng, nhà trường, cơ quan, cơ sở sản xuất hoặc một đoàn thể xã hội như chi bộ, chi đoàn, công đoàn, các hội quần chúng... Việc nêu cao ý thức trách nhiệm xã hội đối với mỗi người chính là giáo dục những giá trị đạo đức, văn hóa truyền thống tốt đẹp cho sinh viên. 5. Chú trọng việc nêu gương đạo đức: Trong sự nghiệp giáo dục đạo đức cách mạng cho cán bộ Đảng viên và nhân dân trước đây, Bác Hồ thường sử dụng gương "người tốt việc tốt", một phong trào có tính quần chúng và tác động sâu rộng trong nhân dân. Vì vậy, việc giáo dục đạo đức cho sinh viên cũng rất cần hình thức nêu gương. Các cán bộ Đảng viên, thầy giáo, bằng lối sống trong sáng, tận tụy trong công việc, bằng vốn hiểu biết sâu rộng, bằng sự công minh có tình có lý trong đối xử với sinh viên sẽ có tác dụng cảm hóa, hình thành nhân cách tốt cho sinh viên. Công tác thi đua khen thưởng phải kịp thời nhằm khuyến khích những sinh viên có thành tích trong các phong trào học tập, rèn luyện về nhiều mặt cũng là một hình thức nêu gương. Chúng ta nên thấy rằng, nêu gương đúng, hợp lý sẽ có tác dụng to lớn hơn nhiều cho sinh viên so với lối lý thuyết một chiều, xơ cứng. 6. Quan tâm phát triển các hoạt động thể thao, văn hoá nghệ thuật lành mạnh để phát triển thể lực và trí lực làm phong phú tâm hồn và đời sống tình cảm cho sinh viên. Giáo dục đạo đức cho sinh viên không chỉ bằng thuyết giáo qua những bài giảng trên lớp mà cần phải thông qua các hoạt động giao lưu của con người với con người trong môi trường xã hội và tự nhiên thì mới tạo ra cảm xúc, tình cảm và hành vi đạo đức lành mạnh. 7. Chăm lo hơn nữa việc xây dựng gia đình văn hoá. Đây là trách nhiệm của xã hội, của mỗi gia đình để góp phần giáo dục giá trị đạo đức cho sinh viên. Trong quá trình hình thành đạo đức cá nhân cho sinh viên, gia đình bao giờ cũng là môi trường đầu tiên và quan trọng đối với mỗi cá nhân. Vì vậy, giáo dục cho sinh viên có thái độ, hành vi cụ thể xây dựng gia đình thành một môi trường sống lành mạnh, có văn hóa, thành một tập thể lao động, quan hệ xã hội tốt đẹp chính là giáo dục một giá trị đạo đức của con người Việt Nam thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. 8. Kết hợp giáo dục giữa gia đình, nhà trường và xã hội: Giải pháp giáo dục đạo đức cho sinh viên chính là tạo sự thống nhất môi trường và quá trình giáo dục giữa gia đình, nhà trường và xã hội với hoạt động tự hoàn thiện của cá nhân người được giáo dục một cách tự giác. Như vậy, cần phải có một môi trường giáo dục, môi trường văn hóa thuận lợi cho giáo dục, trong đó mọi người từ gia đình đến cộng đồng cùng nhà trường làm tốt việc định hướng giá trị của xã hội chúng ta. NỘI DUNG PHẦN I: NHỮNG NỘI DUNG CƠ BẢN VỀ DI SẢN CỦA ANTÔN SÊMIÔNNÔVIC MAKARENKÔ - NHÀ GIÁO DỤC XÔ VIẾT LỖI LẠC 1. TIỂU SỬ ANTÔN SÊMIÔNNÔVIC MAKARENKÔ: Antôn Sêmiônnôvic Makarenkô vừa là một nhà văn, vừa là nhà giáo dục Xô Viết lỗi lạc. Ông được xếp vào một trong những danh nhân xuất sắc nhất trong Lịch sử giáo dục