Đề tài Lòng hiếu thảo của con cái đối với cha mẹ của mình

con khóc vì đau, lần này mẹ đánh con ít, ngọn roi nhẹ tuy ít đau nhưng con biết sức mẹ đã yếu nên nghĩ vậy mà con đau lòng”. Đời con càng trở nên trống vắng lạc lõng vô cùng nếu như một ngày kia cha mẹ vĩnh viễn ra đi, bỏ lại thân xác trong nấm mồ cô đơn lạnh lẽo. Lúc đó, lòng con lại dâng trào một nỗi buồn mênh mông sâu lắng: “Thấy bơ vơ lạc lõng dấy trong lòng Khi chợt nhớ mẹ già không còn nữa”. Ân nghĩa sâu nặng của cha mẹ có thể kết thành những vần thơ tuyệt tác nhất. Và rồi hạnh hiếu được xem là một đức tính còn đẹp nhất để có thể thẩm định giá trị một con người trong lịch sử tồn sinh của nhân loại từ cổ chí kim từ Đông sang Tây. Đức Phật đã nhiều lần tuyên bố rằng: “Tâm hiếu là tâm phật, hạnh hiếu là hạnh phật”. Ngài đã tự mình là một tấm gương hạnh hiếu sáng ngời và Ngài dạy rằng hạnh hiếu là cội rễ của mỗi điều thiện. Trong kinh Nhẫn Nhục, Phật dạy rằng: “Điều thiện tối cao là chí hiếu, điều ác cùng cực là bất hiếu”. Kinh Tứ Thập Nhị Chương cũng nói: “Phàm người thờ quỉ thần, không bằng phụ thờ cha mẹ, cha mẹ là vị thần tối thượng”. Lời dạy của Đức Phật về hạnh hiếu trong nhiều kinh tập trung về hai điều chính, nếu cha mẹ còn hiện đời thì con phải chăm sóc, phụng dưỡng cha mẹ, khuyến hóa cha mẹ tu tập theo chính pháp để đạt được an lạc giải thoát. Nếu cha mẹ đã lìa đời, người con cần phải tu tập các thiện nghiệp để hồi hướng công đức cho hương linh cha mẹ. Trang Tử khi nhớ đến cha mẹ thì lòng ngậm ngùi. Khổng tử có hơn ba ngàn đệ tử mà chỉ khen thầy Mẫn Tử: “Chí hiếu thầy Mẫn Tử Khiên”. Qua đây chúng ta thấy rằng chữ hiếu là một nguyên tắc đạo đức lâu đời của phương Đông nói chung và ở Việt Nam chúng ta nói riêng. 2. Phận làm con chúng ta báo hiếu cha mẹ như thế nào đây? Cha mẹ đã đánh đổi cả cuộc đời mình, chỉ mong cho con cái thành người. Niềm vui, niềm hạnh phúc và tự hào của cha mẹ là nhìn thấy sự thành công của con cái. Cho dù có phải vì con mà vất vả lao đao, cha mẹ vẫn không sờn lòng. Cho dù có vì con mà cha mẹ phải hao gầy, cha mẹ vẫn vui khi nhìn thấy con cái lớn khôn mỗi ngày. Sự hy sinh cho con cái chỉ là những biểu hiện có giới hạn xuất phát từ lòng thương yêu vô hạn . Chính vì lòng thương yêu của cha mẹ đối với con cái là vô hạn , nên chúng ta không thể đáp đền nổi . Cho dù người con thực hành các công đức lớn lao như thế nào đi chăng nữa thì cũng không trả được ân đức của cha mẹ . Bởi vì người con có làm gì đi nữa , thì lòng của người con đối với cha mẹ không thể sánh được lòng của cha mẹ đối với con cái , đúng như ca dao nước ta có câu : “Mẹ thương con biển hồ lai láng , con thương mẹ tính tháng tính ngày”. Vì vậy, khi đề cập đến công ơn cha mẹ là dựa vào tâm thức của người con đối với cha mẹ có giới hạn . Điều đó là một quy luật tâm lý muôn đời . Chính nhờ ơn cha nghĩa mẹ cao dày như thế, chúng ta những người con cần phải dặn lòng: “Trải bao gian khổ không sờn, Muôn đời con vẫn nhớ ơn mẹ hiền”. Sự nhớ ơn không phải để nói bâng quơ nhưng cần thể hiện bằng cả một tấm lòng ưu ái nhất, luôn lo lắng, quan tâm chăm sóc cha mẹ khi đã về già: “Ai về tôi gửi buồng cau, Buồng trước kính Mẹ, buồng sau kính Thầy. Ai về tôi gửi đôi giầy, Phòng khi mưa gió để Thầy Mẹ đi”.  Trong Nhị Thập Tứ Hiếu ta bắt gặp hình ảnh cậu bé nhà nghèo nhưng vẫn thể hiện được đạo hiếu. Ngô Mãnh lên tám, nhà nghèo không có màn. Thương cha mẹ bị muỗi cắn; đêm đêm Ngô Mãnh thường cởi áo nằm trần để dụ muỗi. Mặc cho muỗi chít cậu bé không dám đuổi vì sợ đuổi muỗi đi thì chúng bay sang hút máu cha mẹ: “Đêm hè không màn trướng Muỗi nhiều chẳng dám nao Mặc bay no máu mỡ Đừng đốt cha mẹ tao” Hạnh Hiếu không chỉ thể hiện ở những người thường dân mà còn đến những vị vua anh quân để lại tấm gương sáng cho mọi người. Vào triều đại nhà Hán có vua là Hán Văn Đế từ xưa đến giờ ông đối với mẹ rất là hiếu thảo. Sau khi vua lên ngôi thì mẹ vua lâm bệnh nặng. Hằng ngày, ngoài giờ thiết triều nhà vua luôn ở bên cạnh mẹ để chăm sóc. Khi những người hầu đem thuốc đến, nhà vua nhất định tự mình nếm trước rồi mới dâng mẹ uống. Mẹ của vua nhìn thấy vậy rất đau lòng khuyên vua đi nghỉ để những người hầu chăm sóc. Nhà vua liền quỳ xuống thưa với mẹ: “Nếu như con không thể hầu mẹ khi còn sống, tự con không làm những việc nhỏ cho mẹ. Biết khi nào con mới có cơ hội báo đáp ân dưỡng của mẹ?” Và rồi trong cuộc sống đâu phải mình muốn là được. Có những điều muốn làm nhưng lại không có cơ hội để làm. Như người con gái xa quê đã tiếc nuối khi không thể chăm sóc cha mẹ. “Chim đa đa đậu nhánh đa đa, Chồng gần không lấy, để lấy chồng xa. Mai sau cha yếu, mẹ già. Bát cơm đôi đũa, kỹ trà ai dâng?” Đó chính là đạo hiếu đã ăn sâu trong tâm thức người Việt Nam chúng ta. Đạo hiếu luôn đòi buộc phận làm con phải biết sống sao cho vuông tròn ân nghĩa mẹ cha. Cho dù dòng đời có những đổi thay của làn sóng văn hóa Châu Âu hay Châu Mỹ, thì vẫn không thể phai nhòa chữ hiếu trong tâm thức của người Việt Nam. Cho dù cuộc đời có nhiều thay đổi của những xu thế thực dụng, hay những trào lưu văn hóa ngoại lai, thì người Việt Nam vẫn phải để hai chữ hiếu thảo làm đầu: “Ngó lên trời thấy cặp cu đang đá, Ngó ra ngoài biển, thấy cặp cá đang đua, Đi về lập miếu thờ Vua, Lập trang thờ mẹ, lập chùa thờ cha”.  Ngày Mồng Hai Tết là dịp để con cháu chúng ta sống trọn chữ hiếu với mẹ cha của mình. Chữ hiếu được thể hiện qua những món quà chúng ta dâng tặng mẹ cha được lồng ép vào đó cả một tình con thảo hiếu. Đây cũng là ngày hội vui của đại gia đình. Ai cũng mong ngày tết được đoàn tụ bên gia đình. Ai cũng mong đón nhận những giờ phút linh thiêng nhất của ngày đầu năm bên cha mẹ ông bà. Thế nhưng, chữ hiếu không chỉ dừng lại nơi những ngày Tết mới bộc lộ ra mà còn phải dàn trải trong suốt tháng năm sống bên cha mẹ. Hãy sống sao cho tròn chữ hiếu. Nếu những ai có cha mẹ còn trẻ hãy cảm ơn cuộc đời này vì chúng ta có một thành trì vững chắc để tựa nương. Nếu những ai cha mẹ đã già nua thì đừng xem thường và coi họ như gánh nặng. Hãy nói với cha mẹ chúng ta bằng những lời khiêm tốn, lịch sự đừng cáu gắt với tuổi già. Hãy ôn tồn vì chính họ cũng từng kiên nhẫn với tuổi thơ chúng ta, đã không quản mưa nắng, mệt nhọc, thức khuya dạy sớm vì tuổi thơ chúng ta. Xin đừng ai phụ ơn nghĩa mẹ cha. Hãy sống sao cho đúng phận làm con, vì: “Nếu mình hiếu với mẹ cha Chắc con cũng hiếu với ta khác gì. Nếu mình ăn ở vô nghì Đừng mong con hiếu làm gì uổng công”. Lễ hội Bông Hồng Cài Áo trong ngày Vu Lan là một dịp để những người con nhớ đến công cha nghĩa mẹ. Mỗi chúng ta hãy thành tâm dâng lên cha mẹ mình những đóa hoa lòng rực rỡ, ngạt ngào hương thơm của tình thương và lòng tri ân thắm thiết: “Mẹ ơi, trên vạn nẻo đường Con đi mới hiểu tình thương mẹ hiền Đời con xuôi ngược bao miền Nhưng tình của mẹ là nguồn yêu thương Vu Lan, kinh gọi ngàn phương Hiếu ân con trẻ vấn vương trong lòng Áo con cài đóa hoa hồng Thắm tươi tình mẹ như đồng lúa xanh” Nhiều người tưởng rằng hiếu thảo là một đức tính bẩm sinh, không cần học cũng biết, cũng nhìn thấy nhưng điều đó là hoàn toàn không đúng. Để có thể trở thành một người con hiếu thảo đúng nghĩa là điều rất khó, nó phải được rèn luyện, mài dũa trong cuộc sống và tùy thuộc vào ý thức của mỗi con người khác nhau 3. Xoay quanh vấn đề bất hiếu hiện nay. Mỗi người Việt Nam, không ai là không thuộc nằm lòng những câu câu ca dao trên nhưng chúng ta có thường xuyên nhớ tới, để tìm cách thể hiện lòng hiếu thảo của mình trong thực tế  ở mức độ như thế nào, còn tùy thuộc vào hoàn cảnh và điều kiện của mỗi người. Hơn nữa, do khả năng nhận thức của mỗi cá nhân có sai khác, nên chữ hiếu có được ý thức và thực hiện ở mức độ cao hay thấp, lại tùy thuộc vào khả năng nhận thức của người đó. Thậm chí có trường hợp bản tính hiếu thảo đối với cha mẹ vốn có sẵn từ khi mới sinh, nhưng đến nay, sau hơn 20 năm, 30 năm, có khi đến 50, 60 năm vẫn còn đang  nằm bất động dưới tận  đáy sâu tâm hồn, bị che phủ, che lấp dưới lớp trầm tích của vô minh và tham dục và vô tâm. Đây là trường hợp đại bất hạnh cho người đó, họ đang ở trong cảnh giới đại ngu si, liệt tuệ, si ám. Thật đáng thương! Trong thực tế đầy biến động của xã hội hiện nay bên cạnh những tấm gương hiếu thảo, những tấm lòng nhân nghĩa, ân tình với cha mẹ, thì vẫn còn đó nhiều người con có thái độ bất nhân bất nghĩa, thiếu tôn trọng hoặc có hành vi hỗn láo, vô đạo đức đối với cha mẹ. Một số người khác lại nghĩ rằng, chỉ cần đóng góp tiền bạc để nuôi dưỡng bố mẹ là đã làm tròn bổn phận của người con. Có những gia đình kinh tế khó khăn, điều kiện vật chất eo hẹp nên không có đủ điều kiện hoặc thường lảng tránh công việc chăm sóc cha mẹ. Thật đáng trách biết bao! Nhưng có những người rất giàu có thì việc phụng dưỡng cha mẹ không có gì là khó khăn nhưng than ôi họ lại báo hiếu cha mẹ bằng cách thuê những người xa lạ về chăm sóc cha mẹ, để cha mẹ sống trong buồn tủi cô đơn. Họ cho rằng: nay con đã lớn khôn, giàu có khỏe mạnh hơn cha mẹ, nên họ xem cha mẹ mình không ra gì, không quan tâm hay chăm sóc gì cả tất cả giao phó cho người giúp việc hết. Từ đó gây ra cảnh nghịch lý đáng buồn: “Không ăn thì ốm thì gầy Ăn thì nước mắt chan đầy bát cơm” Hoặc “Cha mẹ nuôi con bằng trời bằng bể Con nuôi cha mẹ con kể từng ngày” Họ đâu biết rằng như thế là sai, là làm trái lẽ phải, họ đâu biết rằng những hành động, lời lẽ vô lễ ấy sẽ làm cho cha mẹ buồn lòng, nó sẽ như là một nhát dao cứa vào tim các bậc sinh thành ra họ. Khi đó việc hiếu kính của những người con đó sẽ không được trọn vẹn, đôi khi đưa đến bất hiếu, bởi vì chúng ta có giàu có, có lớn xác thì chúng ta vẫn là con của cha mẹ, thì bổn phận làm con vẫn là kính hiếu với cha mẹ suốt đời không bao giờ thay đổi, như vậy việc phụng dưỡng cha mẹ mới được kính hiếu trọn vẹn. Từ bài học trên xin kể ra đây một câu chuyện có thật xảy ra vào đời vua Minh Mạng, có hai cha con kia nhà ở gần nhau. Cha thì nghèo mà con thì rất giầu. Đêm khuya nọ, cha lén sang nhà con xúc trộm gạo. Con thức giấc tưởng là kẻ trộm, vội vác gậy đánh vào lưng cha, chẳng may cha lăn ra chết. Toà án xã và huyện đều xử là “ngộ sát”, sau đó hồ sơ được gởi về kinh đô Huế. Vua Minh Mạng mở hồ sơ ra, ngài thức cả đêm đọc đi đọc lại vụ án, và cuối cùng vua quyết định cho xử lại và truyền lệnh xử tử người con. Vua Minh Mạng phân tích rằng: “Không phải chỉ xét việc giết người, mà phải xét việc ăn trộm. Tại sao người cha phải đi ăn trộm ? Lại là ăn trộm của con mình ? Một người con giầu có mà lại để cha mình đói khổ, đến nỗi đêm hôm phải sang nhà con ăn trộm gạo, thế thì người con đó là gì ? Có đáng là con không ? Tội con bất hiếu như thế thật đáng phải chết. Trước khi đã giết lầm cha bằng gậy, thì đứa con đã để cha nhục nhã và chết đói rồi !” Ngày nay không thiếu những người con như câu chuyện trên. Nhiều người con đã tự lập, có thể mua sắm nhiều tài sản; nhưng dành môt ít để chăm sóc cho cha mẹ già thì lại cứ chần chờ. Khi cha mẹ yếu đau, bệnh tật, có những đứa con mang tiền hoặc thức ăn đến cho như là một hành vi bố thí cho kẻ bần cùng ? Có nhiều người con khi vào tuổi trung niên cứ mải mê chạy theo cuộc sống quyền lực, danh vọng bên ngoài nên việc báo hiếu cha mẹ thường có vẻ hẹp hòi, hình thức, họ xem việc báo hiếu như một gánh nặng trong đời họ: “Tình thương xuôi chảy một miền Nhưng con nào biết giữ niềm kính yêu Con nay hầu mẹ tuổi chiều Nuôi cha dưỡng mẹ ít nhiều kể công”. Công ơn cha mẹ như trời cao thăm thẳm, như bể rộng bao la, dù cho con trọn đời phụng dưỡng song thân, con cũng chưa thể đền đáp đầy đủ thâm ân. Một người có thể thương đủ thứ, tình thương đó bao trùm muôn loài động vật, nhưng nếu người ấy không thương mẹ kính cha thì thương ấy e rằng trở thành giả dối. Nếu chưa thực hiện hiếu đạo ngay trong đời sống gia đình với cha và mẹ thì người con chưa xứng đáng là một con người. Cổ nhân thường hay nhắc nhở con người sớm lo báo hiếu: "Tử dục dưỡng như thân bất đãi", nghĩa là con muốn phụng dưỡng mà cha mẹ không chờ. Cuộc đời phút chốc cứ thoáng qua, lúc làm con tỉnh ngộ lại lỗi lầm bất hiếu thì hởi ôi đã quá muộn màng. Sách xưa có dạy: “Thần hồn định tĩnh”. Tức là sớm viếng tối thăm. Cha mẹ rất cần đôi mắt và bàn tay của con yêu, cha mẹ không bao giờ muốn con nói những đường mật dối trá trên đầu môi chót lưỡi, mà cha mẹ chỉ muốn nghe những tiếng lòng chân thành, thổn thức lắng sâu từ trong tâm hồn tha thiết ân tìm của đàn con yêu của mình. PHẦN III – MỘT VÀI ĐÁNH GIÁ VỀ LÒNG HIẾU THẢO CỦA CON CÁI ĐỐI VỚI CHA MẸ. Sau khi đã thấy rõ được công ơn to lớn của cha mẹ và những việc cần làm để báo hiếu cha mẹ cũng như những cách cư xử bất hiếu của một số người mỗi chúng ta phải ý thức, ngộ từ trong tận sâu trong trái tim mình để từ đó có những hành động, cách ứng xử đúng đắn, phù hợp với cha mẹ. Những gì chúng ta làm cho cha mẹ, chúng ta cứ tưởng là nhiều lắm. Hình như chúng ta chưa hiểu được những gì cha mẹ đã làm cho ta thì phải ? Bạn có thể nào bỏ bê cha mẹ và những người thân của mình như câu truyện kẻ giàu có mà bất hiếu kể trên sao ? Những hiện tượng tích cực và tiêu cực về đạo hiếu đang xảy ra trong xã hội hiện nay đã đặt ra nhiều vấn đề bức xúc mà chúng ta phải giải quyết. Bên cạnh việc phát huy, nêu gương những tấm lòng hiếu thảo của con cái đối với cha mẹ, thì chúng ta phải lên án và phê phán các hiện tượng con cái ngược đãi, bất hiếu với cha mẹ. Muốn thực hiện được điều đó chúng ta phải nâng cao hơn nữa vai trò của giáo dục chữ hiếu trong giai đoạn hiện nay. Nếu từ xa xưa, ông cha ta đã rất coi trọng và rèn giũa chữ hiếu thì ngày nay, chúng ta phải ra sức nâng niu, trân trọng và giữ gìn nó. Trong cuộc sống của chúng ta không ai mà không mắc những sai lầm. Có những sai lầm thì sau đó được sửa chữa và trở nên bình thường. Nhưng có những sai lầm sau khi khắc phục rồi nó vẫn còn để lại “một vết sẹo” mà khó có thể phai mờ được. Và chúng ta phải nhận thức được rằng “vết sẹo” mà mình đã gây ra đối với đấng sinh thành là đáng trách nhất. Đôi khi sẽ là quá muộn màng nếu khi thức tỉnh ra nhưng người cha người mẹ đã không còn nữa để chúng ta làm một cái gì đó, dù chỉ là một lời xin lỗi...Trong cuộc sống, nhân cách là cái vô giá. Sống ngày nào thì ta phải rèn ngày ấy để nhân cách được tươi sáng hơn. Đó là những gì mà bất cứ người cha mẹ nào trên thế giới muốn để lại cho những đứa con của mình dù giàu hay nghèo thì “nhân cách vẫn là cái quý giá nhất của con người”. Tình cha mẹ đối với con cái tựa như biển trời lồng lộng, nhưng trong thực tế tình yêu thương của người mẹ dễ bộc lộ ra bên ngoài, còn tình thương của cha lại thường dấu sâu dưới đáy lòng, đôi khi làm người ta ngộ nhận, không hiểu và trách cứ cha mẹ mình sao không yêu thương mình?. Đời sống hiện đại với các đặc điểm của nó đã khiến cho tình cảm của con cái đối với đấng sinh thành không còn “mặn mà” như trước nữa. Mê mải với cuộc mưu sinh, nhiều người đã thờ ơ đối với cha mẹ của mình, không nhớ về cội nguồn mà mình đã sinh ra và lớn lên!? Thật đáng chê! Lại có những người con lại đi chùa thắp hương khấn vái, đi tu rất đều đặn ở trên chùa nhưng khi về đến nhà thì lại đối xử với chính cha mẹ mình không ra gì. Thiết nghĩ việc tu của họ như vậy liệu có được không? “Lên chùa thấy Phật muốn tu Về nhà thấy mẹ công phu chưa đền” Khi cha mẹ bạn trở nên già cả, đừng chối bỏ và coi họ như một gánh nặng. Hãy nói với họ bằng những từ ngữ lịch sự, tử tế, kính trọng, và khiêm tốn. Hãy quan tâm, ân cần với họ. Bởi chính họ đã nuôi nấng bạn từ tấm bé, luôn thể hiện tình yêu vị tha, lớn lao đối với bạn, không quản ngại nắng mưa, bão tố, cho bạn có được ngày hôm nay. Tuy nhiên chúng ta phải hiểu là hiếu thảo với bố mẹ không có nghĩa là làm tất cả những gì cha mẹ nói, là cha mẹ đặt đâu con ngồi đấy. Dẫu biết rằng, bố mẹ sinh ra ta và nuôi ta khôn lớn, công lao trời biển đó ta không thể nào đáp lại hết được. Nhưng có hiếu với cha mẹ không đồng nghĩa với việc cha mẹ đặt đâu con ngồi đó, nhất là trong hôn nhân. Đôi khi, đó còn là thái độ quyết đoán cho cuộc sống của chính mình vì chỉ khi mình hạnh phúc, mẹ cha mới thực sự yên lòng. Chúng ta cần phải biết, mình cần ai, mình yêu ai. Vì người quyết định cuộc sống của mình là bản thân, chứ không phải ở cha mẹ . Đôi khi các cụ nhà ta vẫn còn cổ hủ và áp đặt nhiều, nhưng quan trọng mình phải biết làm chủ cuộc sống của mình. Đâu phải ba mẹ muốn gì làm đó mới là đứa con có hiếu. Nếu lấy nhau về không hạnh phúc, sau này lại oán trách gia đình. Lúc đó không muốn nhưng chắc chắn mình cũng sẽ không thể yêu thương và kính trọng cha mẹ như trước được nữa, mà sẽ sống trong hằn học, oán hận và cả tủi thân nữa. Cha mẹ tuổi cao, sống trải đời nhiều, nhưng không phải cái gì họ cũng hiểu và hiểu đúng. Những cái kiểu phản đối, ép buộc một cách ấu trĩ, và áp đặt như vậy phải bị lên án. Một vấn đề đặt ra là nếu một người đi tu thì có được gọi là bất hiếu hay không? Theo đạo Phật, đi tu là một cách báo hiếu sâu sắc nhất, vì chúng ta có thể giúp cho cha mẹ biết giữ giới, biết tu tập để tự giải thoát ra khỏi những phiền muộn trong cuộc sống hàng ngày, cũng như giải thoát ra khỏi những trói buộc của xã hội, của đời sống vật chất và tình cảm. Tại vì đó là con đường chấm dứt vòng luân hồi. Nếu tu giỏi, thì lúc cận kề bên cha mẹ để chăm sóc cho cha mẹ, chúng ta không chỉ có lo thuốc men, ăn uống... cho cha mẹ mà còn có thể hướng dẫn cho cha mẹ tu tập để cha mẹ không phải lo sợ tới cái già, cái bệnh và nhất là cái chết. Và bản thân mình cũng không phải đau khổ khi xa lìa người thân. Hãy tu làm sao mà mỗi khi mình tụng kinh hồi hướng, mỗi người sẽ cảm nhận được mình cũng báo được hiếu cho cha mẹ vì mình biết rõ mình thật là có tu, thì công đức tuy không nhiều nhưng cũng không ít sẽ được chuyên chở tới cho cha mẹ sức mạnh tâm linh của mình. Nếu mình tu mà tâm tư lúc nào cũng nghĩ tới tu cho cha mẹ, cho ông bà, cho gia đình huyết thống, như vậy là đâu có bỏ cha mẹ, hơn nữa chúng ta lại còn báo hiếu sâu sắc hơn nữa đó. Mọi người có đồng ý không? PHẦN IV - QUAN ĐIỂM CÁ NHÂN. Xin được kể ra đây một câu chuyện có thật vào năm 2007 tại chùa Khánh An - Thành phố HCM do Đại Đức Thích Chí Trơn kể tại khóa tu mùa hè năm 2008. Đây là một câu chuyện tôi được em họ giới thiệu nghe và đến giờ vẫn còn đọng lại trong tôi nhiều cảm xúc khó tả về lòng hiếu thảo của con người. Năm 2007 chùa có nhận hai chú nhỏ vào chùa đi tu, một chú 10 tuổi một chú 8 tuổi. Hai chú sinh ra trong một gia đình không mấy hạnh phúc: bố đạp xích lô, mẹ lấy túi nilon ở góc phố cuối đường kiếm sống qua ngày, gia đình sống trong một căn chòi ọp ẹp ở Củ Chi trông rất thương tâm. Nhà nghèo bố đạp xích lô quanh năm kiệt quệ, không còn sức và đã ngã bệnh phải nằm ở nhà. Trong khi đó hai đứa nhỏ một 8 một 10- cái tuổi mà chúng ta gọi là tuổi thần tiên lẽ ra phải được cắp sách tới trường như bao bạn bè cùng trang lứa thì chúng phải theo mẹ đi lấy ve chai kiếm tiền. Khi cuộc sống quá cơ cực thì bố mẹ chúng đã phó mặc cho hai đứa trẻ muốn đi đậu thì đi, muốn sống ở đâu thì sống. Hằng ngày chúng đi lang thang với mấy đứa trẻ bụi đời rồi chiều đến chùa Liên Trì xin cơm, tối lại ngủ trước mái hiên chùa mưa cũng như nắng. Một ngày, hai ngày… rồi nhiều ngày qua đi, sư cô trụ trì thương tâm xin phép bố mẹ chúng cho chúng vào tu tại chùa. Mấy tuần đầu thấy hai đứa có vẻ cũng ngoan và hiền nhưng từ từ bắt đầu chúng rất nghịch ngợm. Tuổi thơ là tuổi hiếu động cùng với sự thiếu giáo dục nhiều lúc ta sẽ thấy không dễ thương. Có một lần sư Thầy Thích Chí Trơn đi vắng gọi điện về để dặn dò công việc ở chùa. Khi điện thoại đổ chuông. Thầy: A lô? Đầu dây bên kia: Ô la? Thầy: A lô, A lô? Bên kia: Ô la, Ô la? Thầy tưởng nhầm máy nên hỏi: A lô đây có phải là chùa Khánh An không? - Ô la tràng khánh ua đây. Trong một thoáng ý thức thầy nhận ra đây chính là hai chú tiểu rồi và thầy im lặng xem chúng tiếp tục phản ứng như thế nào và lại thấy thằng anh đứng kế bên hỏi: “Tay nào gọi vậy?”. Thằng em trả lời: “Biết chết liền?” Rồi lại một hôm khác đã 8h30 thầy bắt hai thằng đem cặp sách lên để thầy kiểm tra vở bài tập thì thấy chúng chạy hoảng loạn vào phòng có gì đó trông bất ổn lắm. Thầy đã mắng chúng phải mang cặp ra ngay. Lúc đó chỉ thấy hai đứa nhỏ nhìn nhau và nét buồn hiện rõ ra hai đôi mắt ấy. Trước áp lực của thầy thằng anh mở cặp và giũ ra, một đống trên bàn: túi nilon, lon coca, pepsi... lúc đó thầy hỏi hai đứa lấy cái đó làm gì thì thằng em không nói chỉ mếu mếu muốn khóc, còn thằng anh thì cắn môi để giữ bình thản nhưng thầy biết nó đang cố giữ để không khóc. Nhưng thầy bắt phải nói và thằng anh chỉ nói đúng một câu: “Thưa thầy, con lấy túi nilon cho mẹ” rồi nó bật khóc và đứa em cũng òa khóc theo. Lúc đó bao nhiêu bực bội của người thầy bỗng tan biến hết mà chỉ thấy thương thương, tủi tủi cho hai đứa nhỏ. Chúng nó bây giờ đã thay đổi hoàn cảnh sống nhưng hình ảnh người mẹ ngày ngày lam lũ cực khổ trên bãi rác thì chúng không thể nào quên. Món quà tặng mẹ không có gì ngoài túi nilon. Câu trả lời của đứa nhỏ khiến ta nhớ đến một bài thơ như sau: “Cầu phật xót thương cho gia đình bé nhỏ Thương người mẹ mái tóc vẫn còn xanh Cùng con thơ sống đời hiu quạnh Ngày qua ngày bên bãi rác hôi tanh Nhà xơ xác không bát cơm manh áo Chồng ốm đau nằm liệt bấy lâu Mẹ dắt con đi trong mưa nắng dãi dầu Lay lắt giữa dòng đời kiếm tìm sự sống” Chắc hai đứa nhỏ phải nhớ mẹ ghê lắm thiếu thốn tình cha mẹ nhiều lắm. Khi xưa tuy cuộc sống có vất vả nghèo khổ nhưng chúng được sống trong vòng tay của cha mẹ. Còn giờ đây tuy cuộc sống có an lạc nhưng lại thiếu đi tình cảm thiêng liêng đó. Lúc đó thầy thích Chí Trơn quyết sẽ đóng vai làm cha làm mẹ chúng, làm người bảo dưỡng để ôm hai em vào giấc ngủ êm đềm của trẻ thơ. Chúng ta có thể hình dung ra trẻ thơ sống xa cha mẹ, nhìn nó ta sẽ thấy không dễ thương, ngịch ngợm nhưng ta phải hiểu rằng đó là do hoàn cảnh, do điều kiện cuộc sống nó không được đi học, thiếu sự dạy bảo...nhưng nó đâu biết là nó sai. Bên cạnh cái sai đó thì cái đúng của nó nhiều người chưa chắc đã làm được kể cả những người được mệnh danh là nhà văn hóa , nhà giáo dục. Nó biết túi nilon, vỏ lon pepsi, Coca... chúng ta uống thỏa thích rồi chúng ta vứt đi nhưng đối với nó đó lại là món quà vô cùng quý giá để đem tặng mẹ . Nó biết rằng chỉ cần được sống cùng mẹ thôi là đã thấy hạnh phúc lắm rồi còn đói khát như thế nào thì nó chưa nghĩ đến. Là trẻ thơ sống bụi đời có thể nó không biết hát: “Mẹ là dòng suối dịu hiền Mẹ là bài hát thần tiên, là bóng mát trên cao Mẹ là mắt sáng trăng sao, là ánh đuốc trong đêm” Nhưng mà nó cảm nhận được mẹ là dòng suối, mẹ là bóng mát, là thần tiên...để dẫn nó đi trong cuộc đời không lạc lối. Và nó cũng chưa từng nghe người ta hát: “Mẹ là lọn mía ngọt ngào Mẹ là nải chuối buồng cau Mẹ là tiếng dế đêm thâu Là nắng ấm nương dâu Là vốn liếng yêu thương của cuộc đời” Nhưng mà nó cảm nhận được mẹ là lọn mía, là nải chuối buồng cau, là vốn liếng yêu thương của cuộc đời nó. Mỗi chúng ta là sinh viên ở đây đã mấy ai thấy được sự màu nhiệm của mình khi được sống bên cha mẹ?, có thấy được điều quý giá nhất là mình có cha có mẹ không? Không phải ai cũng được như mình đâu, mỗi ngày mình sống bên mẹ nhưng chưa chắc đã nhìn thấy mẹ đã thấy bằng cái thấy sâu thẳm của một người con. Mình không thấy sự ưu tư, lo lắng, vất vả của người mẹ dành cho con mình, có biết rằng mẹ là món quà to lớn nhất đời mình không có món quà nào to lớn hơn thế. Không có cái gì là không từ cha mẹ mà ra: mình có đôi chân để đi, có hai mắt để nhìn cuộc đời...cả tấm thân này đều từ bố mẹ mình mà có. Những lúc ta đau ốm bố mẹ còn đau gấp trăm lần ta nhưng khi ta trưởng thành rồi thì đôi chân ấy có về thăm bố mẹ hay không hay lại viện hết lý do này đến lý do khác không về được, chỉ vì đồng tiền chỉ vì công việc mà thôi. Mỗi sinh viên chúng ta ở đây đã ai tự tay sắc cho mẹ mình một thang thuốc chưa? Đã ai tự mình nấu cho mẹ một bát cháo chưa? Hay đã có ai giặt cho mẹ một cái khăn hay chiếc áo? Nếu làm được điều đó thì mẹ chúng ta là người hạnh phúc nhất nhưng đó chỉ là một số ít mà thôi, ít khi chúng ta nghĩ đến mẹ đôi khi chỉ với những việc hết sức đơn giản vậy đó. Mình có đôi tai để nghe nhưng lại không biết lắng nghe mẹ. Mỗi khi mẹ mở lời thì lại: thôi mẹ ơi con biết rồi mẹ nói hoài, mệt quá” trong khi mẹ ta dạy dỗ ta thì ta lại trả lời như thế đó. Mình có đôi mắt chính đôi mắt cũng là mẹ cho: “Mẹ cho em đôi mắt sáng ngời Để nhìn đời và để làm duyên Đời cho em đôi mắt màu đen Để thương để nhớ để ghen để hờn” Cái thuở chào đời mẹ cho mình đôi mắt sáng ngời để mình nhìn thấy trời xanh nắng vàng, để nhìn thấy cha thấy mẹ thấy chị thấy em. Rồi mình mang đôi mắt ấy mình tặng cho cuộc đời để rồi cuộc đời nhuốm đen đôi mắt ấy để đôi mắt chỉ còn nhìn thấy ghen tuông, giận hờn và khổ đau... để đôi mắt ấy giàn dụa trong giông tố của cuộc đời và cuối cùng lại làm khổ cha khổ mẹ mình. Mỗi người ai cũng có một đôi mắt sáng đã có ai về nhìn mẹ mình , ngắm mẹ thật kỹ chưa? Đã thấy kỹ dáng mẹ chưa, đã thấy được mẹ gầy guộc lao khổ hơn không? Vầng trán mẹ có những vết nhăn, những dấu chân chim trên khóe mắt mẹ chưa? Tất cả những nỗi khổ đau của cuộc đời người mẹ đều gánh hết để lo cho chồng cho con. Cho nên mình còn cha còn mẹ là niềm hạnh phúc lớn nhất của cuộc đời. Mình phải biết tận hưởng và đừng đánh mất cơ hội báo hiếu với cha