Đề tài Một số biện pháp nâng kĩ năng viết đúng chính tả cho học sinh Lớp 2

Đề tài: MỘT SỐ BIỆN PHÁP NÂNG KĨ NĂNG VIẾT ĐÚNG CHÍNH TẢ CHO HỌC SINH LỚP 2. I/ Đặt vấn đề: Sau khi học xong chương trình lớp 1, một số học sinh khá - giỏi đã tương đối nắm vững những kiến thức và kĩ năng đọc viết để tiếp tục học lớp 2. Song bên cạnh những học sinh nêu trên vẫn còn hiện hữu một số đối tưọng học sinh trung bình yếu về kĩ năng đọc viết chính tả, mà qua khảo sát chất lượng đầu năm, tôi đã phát hiện và thống kê như sau: G K TB Y 5 10 12 8 Tình hình học tập của các em gặp nhiều khó khăn nhất là trong giờ chính tả tập chép, đặc biệt là nghe viết. Thời gian để giúp các em theo kịp tiến độ với các bạn là vấn đề tôi luôn trăn trở. Làm thế nào để giúp học sinh trung bình yếu về phân môn Chính tả và giúp cho chất lượng học tập của lớp được nâng lên – Đó chính là vấn đề mà tôi đã đặt ra cho mình và qua thực tế giảng dạy, nghiên cứu, học tập kinh nghiệm, tôi đã rút ra cho mình một số kinh nghiệm về việc “ nâng kĩ năng viết đúng chính tả cho học sinh ”. Đó cũng là lí do tôi chọn đề tài này. II/ Giải quyết vấn đề: Qua thực tế giảng dạy, theo dõi tình hình học tập của học sinh yếu về kĩ năng viết chính tả, tôi nhận thấy đa số các em yếu về các mặt kiến thức như sau: Học sinh lẫn lộn âm đầu: * s/x: sắc sảo → xắc xảo sạch sẽ → xạch xẽ sắp xếp → xắp xếp * v/d/gi: dọn dẹp → giọn dẹp giàn hoa → dàn hoa * ch/tr: con trăn → con chăn trông thấy → chông thấy Học sinh không nắm vững quy tắc chính tả: Vd: băn khoăn → băn khuăn cổ kính → cổ cính gồ ghề → gồ gề Học sinh không nắm được sự thể hiện bằng chữ viết của âm đệm trong Tiếng Việt: Vd: hoa quả → hoa qoả qua loa → qoa loa Học sinh lẫn lộn âm chính trong bộ phận vần: * iê/yê: con thuyền → con thiền thường xuyên → thường xiên * eo/êu: reo hò → rêu hò đi đều → đi đèo * i/iê: dìu dịu → diều diệu diệu kì → dịu kì * u/uô: khuôn mặt → khun mặt cúi đầu → cuối đầu Học sinh phát âm lệch chuẩn ( theo phương ngữ miền Trung ) Vd: Trường Sơn → Trườn Sơn lan man → lang mang muốn → mún Học sinh lẫn lộn dấu thanh ( hỏi, ngã ): Vd: mải miết → mãi miết nghỉ hè → nghĩ hè III/ Một số biện pháp rèn kĩ năng viết đúng chính tả: 1. Luyện phát âm: Muốn học sinh viết đúng chính tả, tôi phải chú ý luyện phát âm cho học sinh, giúp các em phân biệt các âm đầu, âm chính, âm cuối qua giọng đọc mẫu của giáo viên. Việc rèn phát âm được thực hiện thường xuyên trong các tiết Tập đọc và một số môn học khác. 2. Luyện tập về phân tích, so sánh: Trong các giờ chính tả tập chép hay nghe viết, tôi thường xuyên hướng dẫn các em phân tích về cấu tạo tiếng rồi so sánh những tiếng dễ lẫn lộn, luyện viết bảng con trước khi viết vào vở. Vd: Khi viết tiếng “muống”, học sinh dễ lẫn lộn với tiếng “muốn”, tôi yêu cầu học sinh phân tích cấu tạo 2 tiếng này đồng thời giải nghĩa từ: Muống = M + uông + thanh sắc (rau muống) Muốn = M + uôn + thanh sắc (ước muốn) So sánh thấy được sự khác nhau đó để học sinh ghi nhớ, khi viết các em sẽ không bị viết sai. 3. Giúp học sinh khắc phục lỗi chính tả bằng cách hướng dẫn các em nắm nghĩa của từ phối hợp với việc so sánh, phân tích chính tả, tôi sử dụng đồ dùng dạy học, những hình ảnh và giáo cụ trực quan để giúp học sinh quan sát và phân biệt từ khó dựa vào việc sử dụng thiết bị dạy học vừa nêu hoặc hướng dẫn học sinh hiểu nghĩa từ bằng cách cho học sinh đặt câu, đọc chú giải. Vd: * ch/tr Chân : bộ phận nâng đỡ cơ thể người hoặc vật Trân: ngó trân trân hoặc trân trọng * s/x Sen: hoa sen, vòi sen Xen: xen lẫn, xen kẽ 4. Rèn luyện trí nhớ cho học sinh để có kĩ năng viết đúng chính tả bằng cách hướng dẫn cho các em đọc - viết vào các buổi thứ hai trong tuần, giúp các em có kĩ năng phân biệt về thanh, về phụ âm đầu, phụ âm cuối qua các bài tập chính tả để giúp học sinh vận dụng các kiến thức đã học. Vd: * Bài tập phân biệt r/d/gi Hãy điền r/d/gi thích hợp vào chỗ trống: …ỗ dành, …ỗ chạp, mặt …ỗ …ữ gìn, cặp …a, ..a vào * Bài tập phân biệt các phụ âm cuối c/t, n/ng, … Đây là lỗi mà học sinh miền Trung của chúng ta hay mắc phải do ảnh hưởng của phương ngữ. Để giúp học sinh viết đúng các tiếng có phụ âm cuối c/t hoặc n/ng ta phải khảo sát, thống kê lỗi chính tả mà học sinh mắc phải ( vd: tấc cả, gậc đầu,…). Trên cơ sở đó soạn cho học sinh 1 hệ thống bài tập chính tả “so sánh” viết phân biệt c/t viết phân biệt n/ng Sau đó tổ chức cho học sinh thực hành luyện tập Vd: Điền c hoặc t: lượ.. bỏ,lần lượ…, biến mấ…, ướ mơ. Điền n hoặc ng: ngâ… nga, yên lặ… 5. Rèn chính tả thông qua trò chơi: Với biện pháp này nhằm giúp học sinh ghi nhớ các âm khi đọc giống nhau nhưng viết thì khác nhau. Vd: Trò chơi thi viết từ ngữ gồm các tiếng có âm “ngờ” hoặc “gờ” Giúp học snh ghi nhớ về mẹo luật khi viết chính tả: Hướng dẫn học sinh ghi nhớ các quy tắc chính tả bằng hệ thống bài tập giúp các em nắm quy tắc khi viết âm : g/gh; ng/ngh; c/k. Vd: 1/Giúp học sinh ghi nhớ quy tắc chính tả sau: * Các âm đầu: k, gh,ngh đúng trước các nguyên âm i,e, ê,iê,… * Các âm đầu: c, g, gh đứng trước các nguyên âm o, ô, ơ, a, ă, â, u, ư,… Bài tập điền vào chỗ chấm: “c” hay “k” : …éo co, cổ …ính, …iên nhẫn, tổ …iến. “g” hay “gh” : …ồ ghề, ..e thuyền, …i nhớ, chán …ét. “ng” hay “ngh”: ngốc …ếch, ngạo …ễ, …iêng …ã 2/ Hoặc để phân biệt âm đầu ch/tr: Tôi cho các em quan sát một số hình ảnh chỉ tên đồ vật, tên con vật bắt đầu bằng âm ch Vd: - chổi, chảo, chén, chiếu, chum,… chó, chuồn chuồn, châu chấu, chim sẻ, chim sâu, … 3/ Hoặc đối với phụ âm đầu s/x: Tôi cho các em thi tìm tên chỉ cây cối hoặc tên con vật đều bắt đầu bằng âm “s” Vd: - sả, sầu đâu, sầu riêng, sắn, sứ, si,… - sò, sóc, sứa, sáo, sói, sư tử, sên,… 4/ Để phân biệt dấu thanh hỏi, ngã: Tôi sủ dụng một số bài tập trắc nghiệm hoặc điền từ vào chỗ trống để luyện cho học sinh. Vd: a) Khoanh tròn vào những chữ cái trước những từ viết đúng: a. sữa tươi d. thi đỗ b. sửa sai e. nghiêng ngã c. ngả ba g. mãi miết Với dạng bài tập này, tôi thường đưa ra câu trả lời đúng nhiều hơn sai để giúp các em vận dụng kiến thức khi sử dụng dấu thanh. b) Chọn từ thích hợp trong ngoặc để điền vào chỗ trống: - (đổ, đỗ ) : thi … , … rác - ( giả, giã ) : … vờ (đò), … gạo Hoặc để nâng cao hơn về kĩ năng viết chính tả cho học sinh tôi đưa thêm dạng bài tập khó hơn bằng các câu đố, câu tục ngữ hay các bài thơ để giúp các em phát hiện được âm, vần hoặc thanh cần điền đúng vào yêu cầu của bài tập. Vd: * Em chọn ch/tr để điền vào chỗ trống rồi giải câu đố sau: Mặt …òn, mặt lại đỏ gay Ai nhìn cũng phải nhíu mày vì sao Suốt ngày lơ lửng …ên cao Đêm về đi ngủ, …ui vào nơi đâu? ( là gì? ) * Em chọn dấu hỏi hay dấu ngã để đặt trên những chữ in đậm sau: - Kiến cánh vỡ tô bay ra Bao táp mưa sa gần tới. - Muốn cho lúa nay bông to Cày sâu, bừa ki, phân gio cho nhiều. 7. Tích hợp việc dạy Chính tả trong các môn học khác: Giúp học sinh viết đúng câu lời giải trong khi giải toán có lời văn bằng cách nhắc nhở, sửa lỗi sai khi chấm bài. Chỉnh sửa học sinh phát âm đúng khi trả lời miệng bài toán giải, câu hỏi bài trong khi học các môn: Tự nhiên và xã hội, Đạo đức,… IV/Kết quả: Qua những biện pháp trên, học sinh đã dần dần viết đúng chính tả, cả lớp hứng thú hơn trong các giờ chính tả. Bài làm của các em chất lượng được nâng cao rõ rệt so với đầu năm. Đến cuối học kì 1, chất lượng lớp tôi đạt như sau: G K TB Y 7 10 15 3 V/ Kinh nghiệm: Từ các biện pháp đã trình bày, tôi thấy rằng: - Phải theo dõi, tìm hiểu nguyên nhân học sinh viết sai lỗi chính tả. - Khi đã nắm được các quy tắc chính tả, học sinh nắm được cách viết đúng các từ mà không cần phải ghi nhớ máy móc từng trường hợp chính tả riêng biệt. - Coi trọng tất cả các phân môn, không xem nhẹ môn nào bởi vì các môn đều có liên quan bổ sung cho nhau. - GV không nên xem nhẹ việc rèn đọc hoặc bỏ qua việc rèn phát âm chuẩn cho học sinh. - Hệ thống bài tập phân biệt, hệ thống trò chơi phải phù hợp với trình độ tiếp thu của từng đối tượng học sinh, phù hợp với mỗi tiết học. - Luôn luôn động viên, khuyến khích kịp thời mọi sự tiến bộ của học sinh. XÉT DUYỆT CỦA HỘI ĐỒNG NGHIÊN CỨU KHOA HỌC TRƯỜNG TH BÙI CHÁT. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… XÉT DUYỆT CỦA HỘI ĐỒNG NGHIÊN CỨU KHOA HỌC PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HỘI AN. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HỘI AN TRƯỜNG TH BÙI CHÁT ----- ۞ ----- SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM ĐỀ TÀI: MỘT SỐ BIỆN PHÁP NÂNG KĨ NĂNG VIẾT ĐÚNG CHÍNH TẢ CHO HỌC SINH LỚP 2 HỌ VÀ TÊN GV: NGUYỄN THỊ BÍCH TRÂM Tháng 3 năm 2008