Đề tài Một số kinh nghiệm gây hứng thú học toán cho học sinh lớp 2 qua việc tổ chức các trò chơi toán học

ộng tư duy và hình thành nhân cách tốt đẹp cho con người lao động trong thời đại mới. Cũng như môn Toán ở các lớp tiểu học khác, môn Toán lớp 2 có nhiệm vụ cung cấp cho học sinh một số kiến thức cơ bản, đơn giản thiết thực về toán học, hình thành và rèn luyện các kỹ năng thực hành theo yêu cầu của chương trình;giúp học sinh tập phát hiện, tìm tòi và tự chiếm lĩnh kiến thức mới theo mức độ của lớp 2, chăm chỉ, tự tin, hứng thú trong học tập và thực hành Toán. Để học sinh học tốt môn Toán thì mỗi người Giáo viên không chỉ tổ chức hướng dẫn cho học sinh theo các tài liệu sẵn có của Sách giáo khoa, sách hướng dẫn và thiết kế bài giảng mà còn phải tích cực tìm hiểu, vận dụng đổi mới phương pháp gây hứng thú học toán, kích thích các em tìm tòi, sáng tạo. Trong xu hướng đổi mới phương pháp dạy học hiện nay người học sinh giữ vai trò trung tâm, chủ động, tích cực, tự giác lĩnh hội tri thức dưới sự tổ chức, định hướng của người thầy; đòi hỏi phải đổi mới phương pháp dạy học môn toán ở bậc Tiểu học theo hướng phát huy tính tích cực, chủ động sáng tạo của học sinh. Vì vậy người giáo viên phải gây được hứng thú học tập cho các em bằng cách lôi cuốn các em tham gia vào các hoạt động học tập. Trò chơi học tập là một hoạt động mà các em hứng thú nhất. Các trò chơi có nội dung toán học lý thú và bổ ích phù hợp với việc nhận thức của các em. Thông qua các trò chơi các em sẽ lĩnh hội những tri thức toán học một cách dễ dàng, củng cố, khắc sâu kiến thức một cách vững chắc, tạo cho các em niềm say mê, hứng thú trong học tập, trong việc làm. Khi chúng ta đưa ra được các trò chơi toán học một cách thường xuyên, khoa học thì chắc chắn chất lượng dạy học môn toán sẽ ngày một nâng cao. Để giúp học tốt môn Toán và gây hứng thú học toán cho học sinh lớp 2 là một việc làm có ý nghĩa thiết thực nhằm góp phần thực hiện tốt mục tiêu môn Toán. Là một giáo viên lớp 2, tôi luôn trăn trở vấn đề là làm thế nào để nâng cao hiệu quả dạy và học môn toán của lớp mình phụ trách đồng thời phải tạo được ở các em sự hứng thú, niềm say mê …mỗi khi đến giờ học toán. Do đó tôi đã học hỏi đồng nghiệp, nghiên cứu, tìm tòi vận dụng đổi mới phương pháp dạy học. Từ thực tiễn quá trình dạy học trong những năm qua, tôi đã rút ra “Một số kinh nghiệm gây hứng thú học toán cho HS lớp 2 qua việc tổ chức các trò chơi toán học” để góp một phần nhỏ vào việc thực hiện nâng cao hiệu quả giáo dục nói chung, nâng cao chất lượng dạy và học toán lớp 2 ở Trường Tiểu học Cẩm Vân nói riêng. 2. Thực trạng dạy học toán lớp 2 ở trường Tiểu học Cẩm Vân 1/ Đối với giáo viên. a/Ưu điểm - 100% GV được tham gia đầy đủ các chuyên đề thay sách.Được tiếp thu chuyên đề về phương pháp daỵ học tích cực.Thường xuyên nghiên cứu, cải tiến nâng cao chất lượng giảng dạy theo hướng phát huy tính tích cực của HS , đổi mới PPDH phù hợp với nội dung chương trình môn Toán. b/. Một số tồn tại Giáo viên tổ chức hướng dẫn cho học sinh hoạt động theo các tài liệu sẵn có của Sách giáo khoa, sách hướng dẫn và thiết kế bài giảng, ít khi tổ chức được các trò chơi toán học nhằm gây hứng thú học tập cho học sinh. c/Nguyên nhân: - Việc tổ chức các trò chơi học tập nếu không được chuẩn bị và tổ chức thực hiện tốt thì sẽ mất rất nhiều thời gian và sẽ khó đạt được mục tiêu bài học đặt ra, do vậy giáo viên ít khi đưa trò chơi vào tiết học. - Mặt khác, có nhiều trò chơi cần phải chuẩn bị đồ dùng, vật liệu …phục vụ cho trò chơi nếu giáo viên không nghiên cứu kỹ để tổ chức thực hiện thì cũng dễ dẫn đến không đạt được mục tiêu đề ra. 2.Đối với học sinh - Qua việc tìm hiểu điều tra cho thấy phần đông số học sinh thích học toán và làm toán khá tốt.Đặc biệt các em thích học toán thông qua trò chơi.Mỗi khi tổ chức trò chơi trong giờ học toán các em được lôi cuốn vào quá trình học tập một cách tự nhiên hơn, hứng thú hơn và có tinh thần trách nhiệm hơn,đồng thời giải trừ được những mệt mỏi , căng thẳng trong học tập. - Tuy vậy vẫn còn một số học sinh không thích học toán hoặc tỏ thái độ thờ ơ đối với môn toán khiến tiết học trở nên kém hứng thú. - Nguyên nhân: Trong quá trình dạy học giáo viên chưa gây được hứng thú học tập cho các em bằng cách lôi cuốn các em tham gia vào các hoạt động học tập thông qua các trò chơi toán học. Từ những thực trạng trên đây, thì việc gây hứng thú học toán cho HS lớp 2 qua các trò chơi toán học là một việc làm vô cùng cần thiết giúp cho các em niềm say mê, hứng thú trong học toán, lĩnh hội những tri thức toán học một cách dễ dàng, tạo điều kiện củng cố, khắc sâu kiến thức một cách vững chắc. giải quyết vấn đề I/. Các giải pháp tổ chức thực hiện các trò chơi Trong giờ học toán 1. Xác định rõ mục đích, lựa chọn trò chơi cần tổ chức: Trong giờ toán, trò chơi học tập không phải chỉ để mua vui cho học sinh mà còn chứa đựng nội dung học tập, do đó khi tổ chức trò chơi cho học sinh giáo viên cần xác định rõ mục đích của trò chơi,phải suy nghĩ xem mình tổ chức trò chơi này nhằm mục đích gì? nhằm ôn luyện, củng cố kiến thức, kỹ năng nào?Để từ đó có hướng thiết kế trò chơi một cách phù hợp. * Tổ chức trò chơi học tập để dạy môn toán nói chung và môn toán lớp 2 nói riêng, chúng ta phải dựa vào nội dung bài học, điều kiện thời gian trong mỗi tiết học cụ thể để đưa ra các trò chơi cho phù hợp. Song muốn tổ chức được trò chơi trong dạy toán có hiệu quả cao thì đòi hỏi mỗi giáo viên phải có kế hoạch chuẩn bị chu đáo, tỉ mỉ, cặn kẽ và đảm bảo các yêu cầu sau : + Trò chơi mang ý nghĩa giáo dục + Trò chơi phải nhằm mục đích củng cố, khắc sâu nội dung bài học + Trò chơi phải phù hợp với tâm sinh lý học sinh lớp 2, phù hợp với khả năng người hướng dẫn và cơ sở vật chất của nhà trường. + Hình thức tổ chức trò chơi phải đa dạng, phong phú. + Trò chơi phải được chuẩn bị chu đáo + Trò chơi phải gây được hứng thú đối với học sinh 2.Tiến hành lồng ghép, xen kẽ trò chơi toán học sao cho phù hợp với nội dung từng bài. -Học sinh Tiểu học có trí thông minh khá nhạy bén sắc sảo, có óc tưởng tượng phong phú. Đó là tiền đề tốt cho việc phát triển tư duy toán học nhưng rất dễ bị phân tán, rối trí nếu bị áp đặt, căng thẳng, quá tải. Chính vì thế nội dung chương trình, phương pháp giảng dạy, hình thức chuyển tải, truyền đạt làm thế nào cho phù hợp với tâm sinh lý lứa tuổi là điều không thể xem nhẹ. Đặc biệt đối với học sinh lớp 2, lớp mà các em vừa mới vượt qua những mới mẻ ban đầu chuyển từ hoạt động vui chơi là chủ đạo sang hoạt động học tập là chủ đạo -Muốn các em học được thì trước hết giáo viên phải nắm chắc nội dung của mỗi bài và lựa chọn, vận dụng các phương pháp sao cho phù hợp, bài nào thì sử dụng các phương pháp trực quan, thuyết trình, trò chơi ... hoặc bài nào thì sử dụng phương pháp giảng giải, kiểm tra, thí nghiệm ... nhưng phải chú ý đến đặc điểm tâm sinh lý của học sinh Tiểu học. -Tùy theo nội dung từng bài giáo viên có thể tổ chức trò chơi xen kẽ để củng cố khắc sâu kiến thức sao cho phù hợp để vừa đảm bảo mục tiêu của tiết dạy vừa gây hứng thú học tập cho học sinh. Ví dụ:Với bài “Luyện tập” ( tiết 4) có thể tổ chức trò chơi “Câu cá”; Với bài “Luyện tập chung ” ( tiết 9) có thể tổ chức trò chơi”Mèo uống sữa”… 3. Khi xây dựng và tổ chức các trò chơi toán học trong giờ học toán cần phải đảm bảo tính khoa học và tuân theo quy trình nhất định: Việc tổ chức trò chơi trong các giờ học toán là vô cùng cần thiết. Song không nên quá lạm dụng phương pháp này. ở mỗi giờ học ta chỉ nên tổ chức cho các em chơi từ 1 đến 2 trò chơi trong khoảng từ 5 đến 7 phút hoặc cùng lắm là 10 phút. Do vậy người Giáo viên cần có kỹ năng tổ chức, hướng dẫn các em thực hiện các trò chơi thật hợp lý và đồng bộ, phát huy được tối đa vai trò của học sinh. Việc tổ chức trò chơi trong giờ học toán cần được phải chuẩn bị chu đáo theo quy trình nhất định, bao gồm: + Xác định tên trò chơi + Xác định mục đích của trò chơi : Nêu rõ mục đích của trò chơi nhằm ôn luyện, củng cố kiến thức, kỹ năng nào. Mục đích của trò chơi sẽ quy định hành động chơi được thiết kế trong trò chơi. + Xác định đồ dùng, đồ chơi : Mô tả đồ dùng, đồ chơi được sử dụng trong Trò chơi học tập. + Xác định luật chơi : chỉ rõ qui tắc của hành động chơi quy định đối với người chơi, quy định thắng thua của trò chơi. + Xác định số người tham gia chơi : Cần chỉ rõ số người tham gia trò chơi. + Nêu lên cách chơi +Nhận xét kết quả trò chơi. * Các bước khi tổ chức trò chơi : Thời gian tiến hành : thường từ 5 - 7 phút - Đầu tiên là giới thiệu trò chơi : + Nêu tên trò chơi + Hướng dẫn cách chơi bằng cách vừa mô tả vừa thực hành, nêu rõ luật chơi. - Chơi thử và qua đó nhấn mạnh luật chơi - Chơi thật - Nhận xét kết quả chơi, thái độ của ngươi tham dự, giáo viên có thể nêu thêm những tri thức được học tập qua trò chơi, những sai lầm cần tránh. - Thưởng - phạt : Phân minh, đúng luật chơi, sao cho người chơi chấp nhận thoải mái và tự giác làm trò chơi thêm hấp dẫn, kích thích học tập của học sinh. Phạt những học sinh phạm luật chơi bằng những hình thức đơn giản, vui (như chào các bạn thắng cuộc, hát một bài, nhảy lò cò ....) II. một số biện pháp cụ thể Sau đây tôi xin giới thiệu một số trò chơi tiêu biểu mà tôi đã tổ chức thực hiện trong quá trình dạy và học toán đối với học sinh lớp 2. Trò chơi 1: Câu cá Luyện tập (Tiết 4) (Có thể sử dụng trong nhiều tiết học như tiết 8, Tiết 9, Ôn tập về phép cộng và phép trừ ....Sử dụng vào hoạt động củng cố bài) - Mục đích : Luyện tập và củng cố kỹ năng làm tính cộng nhẩm không nhớ các số có 2 chữ số. - Chuẩn bị : Mô hình các con cá , các thẻ ghi các phép tính cộng : 18+21;32+47;71+12;30+8;13+25;22+45… dùng kim kẹp gắn các thẻ này lên mình cá ;cần câu có gắn dây ,đầu dây buộc nam châm (tất cả gồm 2 bộ), - Cách chơi : Chọn 2 đội chơi, mỗi đội có 3 em Khi nghe hô “Hãy câu những con cá có tổng là 39;83;38 ;67…” các em phải tiến hành câu. - Cách tính điểm như sau : + Câu được 1 con cá theo yêu cầu được 10 điểm, nếu sai không được điểm, + Đội nào câu được nhiều cá đúng, nhanh, xong trước là đội thắng cuộc + Cả hai đội cùng câu được số cá đúng bằng nhau thì đội nào nhanh hơn, xong trước là đội thắng cuộc. Trò chơi 2 : Con số may mắn (Tiết 29: Luyện tập) - Mục đích : Luyện tập và củng cố kỹ năng đặt tính và thực hiện các phép tính cộng có nhớ dạng 7+5;47+5;47+25. - Chuẩn bị : +1 hình các ô vuông có đánh số. Chẳng hạn: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 +Quy ước 1 hoặc 2 con số may mắn(là 1 hoặc 2 trong 9 số kể trên) +Một số câu hỏi(bằng số ô vuông có trong hình), chẳng hạn: 1)Nêu cách đặt tính và thực hiện phép tính 57+28? 2)Một bạn học sinh nói 47 cộng 18 lớn hơn 65, đúng hay sai? 3)Số liền trước kết quả phép tính 27+25 là bao nhiêu? 4)Có 49 que tính, thêm 7 que tính là bao nhiêu que tính? -Cách chơi : Chọn 2 đội chơi, mỗi đội có 5 em Các đội bốc thăm giành quyền chọn số trước.Mỗi lần các đội chọn một số,GV đọc câu hỏi tương ứng với số đó.Nếu trả lời đúng được 10 điểm.Nếu trả lời sai đội kia được quyền trả lời.Đội trả lời sau nếu trả lời đúng cũng được 10 điểm. Nếu chọn vào con số may mắn thì không cần thực hiện yêu cầu gì cũng được 10 điểm..Kết thúc trò chơi, đội nào được nhiều điểm hơn, đội đó thắng cuộc. Trò chơi 3 : Chim đậu trên cành (Tiết 24, Tiết 30 : Bài toán về nhiều hơn, ít hơn) - Mục đích :Luyện giải các bài toán về nhiều hơn, ít hơn - Chuẩn bị : Vẽ hai đường tròn đường kính khá lớn trên sân.Vòng tròn thứ nhất đánh số 1,tượng trưng cho cành cây trên,vòng tròn thứ hai đánh số 2 tượng trưng cho cành cây dưới. -Cách chơi :Các tổ cùng chơi dưới sự tổ chức của giáo viên. Giáo viên hô, chẳng hạn: “Cành trên có 5 con chim!”, thì mỗi tổ cử ra 5 em,nhanh chóng chạy đến chỗ vòng tròn 1 và vài trong vòng tròn đó, đứng thành từng nhóm. Giáo viên hô tiếp “Cành dưới có ít hơn cành trên 2 con chim!”mỗi tổ cử 5-2=3(em), nhanh chóng chạy đến vòng tròn 2 và vào trong vòng tròn đó, đứng thành từng nhóm. Giáo viên lại hô : “ở cành trên 3 con chim bay đi và đến đậu ở cành dưới!”, thì ở mỗi nhóm trong vòng tròn 1, 3 em sang nhập với nhóm của tổ mình ở vòng tròn 2, thành một nhóm 3+3=6(em). Giáo viên lại hô : “ở cành trên có thêm 2 con chim mới đến đậu!”,thì mỗi tổ lại cử 2em đến nhập với 2 bạn trong tổ mình thành một nhóm có 2+2=4 người. Trong quá trình chơi, tổ nào làm tính đúng,cử người nhanh thì được điểm cao, tổ nào làm tính sai thì không được điểm nào.Cuối cùng tổ nào được tổng số điểm cao nhất (do giáo viên cộng) thì được gọi là “tổ vô địch” (Trò chơi này có thể tiến hành vào buổi 2). Trò chơi 4 : Ong đi tìm nhụy (Trò chơi có thể áp dụng vào các bảng +, - , x , : ; cụ thể Tiết 61 : 14 trừ đi một số : 14 - 8) - Mục đích : + Củng cố kỹ năng tính nhẩm dạng trừ có nhớ : 14 - 8 + Rèn tính tập thể - Chuẩn bị : + 2 bông hoa 5 cánh, mỗi bông một màu, trên mỗi cánh hoa ghi các số như sau, mặt sau gắn nam châm. 7 5 8 6 9 + 10 chú Ong trên mình ghi các phép tính, mặt sau có gắn nam châm 14 - 10 14 - 6 14 - 5 14 - 7 14 - 8 + Phấn màu - Cách chơi : + Chọn 2 đội, mỗi đội 4 em + Giáo viên chia bảng làm 2, gắn mỗi bên bảng một bông hoa và 5 chú Ong, ở bên dưới không theo trật tự, đồng thời giới thiệu trò chơi. Cô có 2 bông hoa trên những cánh hoa là các kết quả của phép tính, còn những chú Ong thì chở các phép tính đi tìm kết quả của mình. Nhưng các chú Ong không biết phải tìm như thế nào, các chú muốn nhờ các em giúp, các em có giúp được không? - 2 đội xếp thành hàng. Khi nghe hiệu lệnh “bắt đầu” thì lần lượt từng bạn lên nối các phép tính với số thích hợp. Bạn thứ nhất nối xong phép tính đầu tiên, trao phấn cho bạn thứ 2 lên nối, cứ như vậy cho đến khi nối hết các phép tính. Trong vòng 1 phút, đội nào nối đúng và nhanh hơn là đội chiến thắng. * Lưu ý : Sau khi học sinh chơi xong, Giáo viên chấm và hỏi thêm một số câu hỏi sau để khắc sâu bài học. 14 - 10 + Tại sao chú ong không tìm được đường về nhà? + Phép tính “14 - 10 ” có thuộc dạng bài học ngày hôm nay không ? Tại sao ? + Muốn chú Ong này tìm được đường về thì phải thay đổi số trên cánh hoa như thế nào ? Trò chơi 5 : Đôminô tìm x (Tiết127 :Tìm số bị chia) - Mục đích : Củng cố quy tắc tìm x đã học - Chuẩn bị : Vài bộ “ Đôminô”mỗi bộ gồm 15 quân bằng bìa như sau: Số bị chia = Thương x Số chia Thừasố chưa biết = Tích : Thưà số đã biết Số bị trừ - Hiệu Số bị trừ = Hiệu + Số trừ Số bị trừ = Hiệu + Số trừ Số hạng chưa biết = Tổng - Số hạng đã biết Số trừ = Cách chơi : Mỗi lần ba nhóm chơi,mỗi nhóm 3 em.Giáo viên phát cho mỗi nhóm một bộ quân “đôminô” đã được xáo trộn thứ tự các quân.Sau hiệu lện của giáo viên các nhóm bắt đầu chọn quân để sắp xếp thành một hàng ngang nối tiếp nhau biểu thị 6 quy tắc tìm x đã học. Ví dụ: Số bị chia = Thương x Số chia Thừasố chưa biết = Tích : Thưà số đã biết Nhóm nào xếp nhanh, đẹp nhất thì thắng.Sau đó lại cho các nhóm khác chơi với nhau. Ghi chú:Khi viết quân “đôminô”,giáo viên cần xáo trộn thứ tự các quy tắc.Tránh viết 3 bộ giống hệt nhau để học sinh nhóm này không thể nhìn vào nhóm kia mà bắt trước được. Trò chơi 6 : Đôminô tính nhẩm (Thực hiện ở các tiết nhân, chia cộng trừ nhẩm) - Mục đích : Củng cố về các bảng nhân, chia và rèn kỹ năng cộng trờ nhẩm. - Chuẩn bị: 20 thẻ cỡ 10x15(cm).Mỗi thẻ chia làm hai phần: -Phần ghi số nhập “vào” ở bên trái -Phần ghi phép tính “ra” ở bên phải Ví dụ: 1 25:5+19 24 18:3+4 10 36:4-4 5 20x4-12 68 45:5+11 20 6x3+12 30 7x5-20 15 5x3+35 50 30x3-40 40 5x7-3 32 4x5x3 60 5x4x4 80 40:2-11 9 9x3-27 0 2x10x5 100 24:4:6 -Cách chơi:20 học sinh nhận thẻ, ngồi thành vòng tròn,xen kẽ với cả lớp.Em cầm thẻ có phần “vào” là hô: “Bắt đầu” và đọc phần “ra” là dãy tính ghi bên cạnh: “Hai mươi lăm chia năm,cộng mười chín” (đọc chậm hai lần).Mọi người tính nhẩm ra kết quả.Em cầm thẻ có phần “vào” là 24 hô: “24” rồi đọc phần “ra” của mình: “Mười tám chia ba, cộng bốn”.v.v…Cứ như thế cho đến người cuối cùng đọc phần “ra”: “Hai mươi tư chia bốn, rồi chia sáu”, em cầm thẻ có phần “vào” là 1 hô: “Về đích” và kết thúc trò chơi. Trò chơi 7 : Đồng hồ nào chạy đúng (Tiết 120-121: Bài giờ phút – Thực hành xem đồng hồ) - Mục đích: + Củng cố kĩ năng xem đồng hồ + Củng cố nhận biết các đơn vị thời gian: giờ phút - Chuẩn bị : 4 mô hình đồng hồ - Cách chơi: + Chia lớp thành 4 đội (4 tổ theo lớp học) + Lần thứ nhất : gọi 4 em lên bảng (4 em đại diện cho 4 đội) , phát cho mỗi em 1 mô hình đồng hồ, chuẩn bị quay kim đồng hồ theo hiệu lệnh của giáo viên. Khi nghe giáo viên hô to 1 giờ nào đó, 4 em này ngay lập tức phải quay kim đến đúng giờ đó. Em nào quay chậm nhất hoặc quay sai bị loại khỏi cuộc chơi. + Lần thứ 2 : Các đội lại thay người chơi khác + Cứ chơi như vậy 8 – 10 lần . Đội nào còn nhiều thành viên nhất đội đó là đội thắng cuộc. Lưu ý: Để các em chơi nhanh, vui và thử phản ứng nhanh giáo viên cần chuẩn bị sẵn 1 số giờ viết ra giấy (giờ không phải nghĩ lâu ) để khi hô : 6 giờ, 4 giờ 30phút, 7 giờ 15 phút, 5 giờ, 15 giờ, 17 giờ , 8 giờ , 1 giờ 30 phút, 2 giờ 15 phút . 10 giờ tốt, 12 giờ 30 phút. Trò chơi 8 : “Bin-go” tính nhân chia (áp dụng dạy các bảng nhân, bảng chia) - Mục đích:Rèn kỹ năng làm tính nhân, chia - Chuẩn bị: Giáo viên kẻ bảng gồm 4x4=16(ô vuông) như hình bên Chuẩn bị trước một số thẻ có phép tính(dãy tính) nhân. chia chẳng hạn: 5x4: 2 ; 4x6:3; 15:3x9; 7x0; 8:0; 0:8x3 1x80 :4; 80x0:8; 2:0+3; v.v.. -Cách chơi:Chia lớp làm 2 đội, mỗi đội cử 4 bạn lên chơi.Giáo viên phát cho đội A bút xanh, gọi là “quân xanh”; phát cho đội B bút đỏ, gọi là “quân đỏ”.Khi giáo viên rút một thẻ bài treo lên bảng thì hai đội lập tức tính nhẩm và đọc to kết quả. -Đội nào tính đúng trước thì được lên viết kết quả vào một ô trong bảng.Đội nào viết đủ 4 kết quả vào ô thẳng hàng(dọc,ngang,chéo) thì đội đó thắng cuộc. -Chú ý:Khi gặp các thẻ 8: 0; 2:0+3, ..thì học sinh phải hô: “Không tính được” và sẽ ghi 0 vào bảng Trò chơi 9 : Bác đưa thư (áp dụng dạy các bảng nhân, bảng chia) * Mục đích: Giúp học sinh thuộc lòng bảng nhân 2. Kết hợp với thói quen nói “cám ơn” khi người khác giúp một việc gì đó . - Chuẩn bị: + Một số thẻ, mỗi thẻ có ghi 1 số : 1, 2, 3, 4, 5 ,6,8.., 12, 14,.... 18 , 20 là kết quả của các phép nhân để làm số nhà . + Một số phong bì có ghi phép nhân trong bảng nhân 2 : 1x2, 2x1, 2x2, 3x2, 2x3; ........ 3x10; 10x2. + Một tấm các đeo ở ngực ghi “Nhân viên bưu điện” - Cách chơi: + Gọi 1 số em lên bảng chơi giáo viên phát cho mỗi em 1 thẻ để làm số nhà. Một em đóng vai “Bác đưa thư” ngực đeo “Nhân viên Bưu điện” tay cầm tập phong bì. + Một số em đứng trên bảng , lần lượt từng em một nói: Bác đưa thư ơi Cháu có thư không? Đưa giúp cháu với Số nhà . . . 12 Khi đọc đến câu cuối cùng “ số nhà ....12” thì đồng thời em đó giơ số nhà 12 của mình lên cho cả lớp xem. Lúc này nhiệm vụ của “ Bác đưa thư” phải tính nhẩm cho nhanh để chọn đúng lá thư có ghi phép tính có kết quả là số tương tương ứng giao cho chủ nhà (ở trường hợp này phải chọn phong bì “6 x 2” hoặc “ 2 x 6” giao cho chủ nhà. Chủ nhà nhận thư và nói lời “cảm ơn”. Cứ như vậy các bạn chơi lại nói và “Bác đưa thư” lại tiếp tục đưa thư cho các nhà. Nếu “Bác đưa thư “ nhẩm sai, đưa không đúng địa chỉ nhận thì không được đóng vai đưa thư nữa mà trở về chỗ để các bạn khác lên thay. Nếu các lần đưa thư đều đúng thì sau 3 lần được cô giáo tuyên dương và đổi chỗ cho bạn khác chơi. Trò chơi 10 : Em tập mua bán ( áp dụng trong bài : Tiền Việt nam – Tiết 151 ) - Mục đích : + Củng cố cho học sinh nhận biết và sử dụng một số loại giấy bạc trong phạm vi 1000 đồng (100 đồng, 200 đồng, 500 đồng, 1000 đồng) + Rèn kĩ năng cộng, trừ các số hơn đơn vị “ đồng” + Thực hành trả tiền và nhận lại tiền thừa trong khi mua và bán - Chuẩn bị : + 1 số tờ giấy bạc loại 100 đồng, 200 đồng, 500 đồng,1000 đồng. + 1 số đồ vật : nhãn vở , bóng , tẩy, giấy kiểm tra, hồ dán. cặp tóc, tranh cát. + 1số tờ bìa ghi giá : 100 đ ; 300 đ; 600đ; 700đ; 800 đ;500 đ + Tất cả bày trên bàn giáo viên - Cách chơi : + Gọi 2 em chơi 1 : - 1 em đóng người bán hàng - 1 em đóng người mua hàng. + Phát tiền cho cả 2 em. + Người mua hàng có thể mua bất kỳ mặt hàng nào trả tiền theo đúng giá ghi trên sản phẩm người mua và người bán hàng sẽ phải suy nghĩ. Ví dụ: - Mua tẩy: giá 600 đ Người mua có thể - 1 tờ 500đ + 1 tờ 200đ trả tiền theo các ph/án - 1 tờ 1000đ Người bán phải suy nghĩ để trả lại: - 100đ - 400đ - Sau mỗi 1 lần 2 em đóng vai mua bán xong, cho các bạn nhận xét, nếu đúng thì được chơi lần 2 và được thưởng một vài nhãn vở. Nếu sai thì về chỗ để bạn khác lên chơi. * Tổng kết : Khen những em nghĩ ra cách trả tiền để người bán phải suy nghĩ trả lại khó và những em biết tính để trả lại cho đúng là những “nhà kinh doanh giỏi”. Trò chơi 11 : Lập số và so sánh số (áp dụng trong những tiết :Các số trong phạm vi 1000) - Mục đích: Củng cố về hàng đơn vị, chục trăm, luyện tập so sánh các số có ba chữ số. - Chuẩn bị: Ba xúc xắc có ghi các chữ số từ 0 đến 9(các số 1,2,3…..8)ghi 2 lần; còn các chữ số 0 và 9 chỉ được ghi 1 lần; cho đủ 18 mặt); một ống gieo xúc xắc; giấy bút để ghi kết quả. - Cách chơi: Hai đội hoặc (hai người) chơi, mỗi đội 5 người(hoặc hai người chơi 5 ván). Người của hai đội ghép thành từng cặp lên lần lượt gieo xúc xắc được 3 chữ số, lập các số tạo nên bởi 3 chữ số đó (mỗi chữ số dùng một lần).Sau vđó so sánh xem ai tạo được số lớn nhất (hoặc bé nhất) thì thắng cuộc.Sau 3 (hoặc 5 )lần, đội nào thắng nhiều hơn thì thắng cuộc. -Ví dụ:So sánh xem ai được số lớn nhất: -Người của độiA gieo:0,4,5 -Người của độiB gieo:5,2,1 Vởy: -Các số của đội A là: 540,504,450,405, -Các số của đội B là: 521,512,251,215,152,125 So ánh thấy: 540>521 Vậy đội A thắng Trò chơi 12 : Hái hoa toán học (áp dụng trong những tiết ôn toán cuối năm) - Mục đích: Rèn các kỹ năng tính nhẩm cộng, trừ, nhân, cha, kỹ năng giải toán. - Chuẩn bị: + Một cây cảnh, trên có đính các bông hoa bằng giấy màu trong có các đề toán. Chẳng hạn: -Em hãy đọc bảng nhân 3. -Em hãy đọc bảng chia 5. -Tính độ dài đường gấp khúc, biết các đoạn thẳng là: 2cn, 7cm, 4cm. -Kim ngắn chỉ số 3. Kim dài chỉ số 6. Hỏi là mấy giờ? -1m = bao nhiêu cm? -Vẽ lên bảng đồng hồ chỉ 14giờ 15 phút. -Hiện nay anh hơn em 3 tuổi.Hỏi khi anh 10 tuổi thì em bao nhiêu tuổi? -Hôm nay ngày chủ nhật 22-5.Hỏi chủ nhật sau sẽ là ngày nào? + Đồng hồ. + Phần thưởng. - Cách chơi: Cho các em chơi trong lớp. Lần lượt từng em lên hái hoa. Em nào hái được hoa thì đọc to yêu cầu cho cả lớp cùng nghe. Sau đó suy nghĩ trong vòng 30 giây rồi trình bày câu trả lời trước lớp. Em nào trả lời đúng thì được khen và được nhận một phần thưởng. Tổng kết chung khen những em chơi tốt trong năm. Những kết quả đạt được qua việc tổ chức trò chơi toán học Khi lựa chọn tổ chức trò chơi trong giờ học toán, sau mỗi tiết học tôi đã tiến hành cho các em tự nhận xét từng hoạt động cụ thể và đánh giá những yêu cầu đã đặt ra, đồng thời rút kinh nghiệm cho bản thân trong cách tổ chức ở các tiết học tiếp theo. Với cách làm này, tôi nhận thấy: - 100% học sinh của lớp rất hào hứng khi tham gia trò chơi. Sự phân biệt đối tượng giữa học sinh khá giỏi với học sinh trung bình, học sinh yếu được giảm bớt. Từ đó khuyến khích các em cố gắng vươn lên trong học tập. - Qua trò chơi giúp cho các em nắm được kiến thức, củng cố vững chắc bài học đồng thời giúp các em được rèn khả năng nhanh nhẹn, khéo léo, mạnh dạn, tự tin và tạo không khí thi đua lành mạnh. C/. PHầN KếT LUậN Kết luận chung Từ thực tiễn tổ chức các trò chơi toán học nhằm gây hứng thú cho học sinh trong quá trình dạy học môn Toán lớp 2 ở Trường Tiểu học Cẩm Vân chúng ta đã có thể rút ra một số kết luận sau đây: 1/Trò chơi học tập là một loại hình hoạt động vui chơi có nhiều tác dụng trong các giờ học của học sinh Tiều học. Trò chơi học tập tạo ra không khí vui tươi, hồn nhiên, sinh động trong giờ học. Nó còn kích thích được trí tưởng tượng, tò mò, ham hiểu biết ở trẻ. 2/Tổ chức tốt trò chơi học tập không chỉ làm cho các em hứng thú hơn trong học tập mà còn giúp các em tự tin hơn, có được cơ hội tự khẳng định mình và tự đánh giá nhau trong học tập. 3/Việc tổ chức trò chơi trong các giờ học toán là vô cùng cần thiết. Song không nên quá lạm dụng phương pháp này. ở mỗi giờ học ta chỉ nên tổ chức cho các em chơi từ 1 đến 2 trò chơi trong khoảng từ 5 đến 7 phút hoặc cùng lắm là 10 phút. Do vậy người Giáo viên cần có kỹ năng tổ chức, hướng dẫn các em thực hiện các trò chơi thật hợp lý và đồng bộ, phát huy được tối đa vai trò của học sinh. 4/Khi tổ chức trò chơi học tập nói chung và môn toán lớp 2 nói riêng, chúng ta phải dựa vào nội dung bài học, vào điều kiện cơ sở vật chất của trường, thời gian trong từng tiết học mà lựa chọn hoặc thiết kế các trò chơi cho phù hợp. Song để tổ chức được trò chơi toán học có hiệu quả đòi hỏi mỗi người thầy phải có kế hoạch, chuẩn bị thật chu đáo cho mỗi trò chơi. 5/. Sau mỗi trò chơi cần phải tổ chức cho các em tự đánh giá nhận xét về việc thực hiện mục tiêu của trò chơi đặt ra để gíup các em củng cố sâu nội dung kiến thức bài học. Trên đây chỉ là một số kinh nghiệm được rút ra từ thực tiễn quá trình dạy học trong những năm qua. Tuy nhiên do