MỤC LỤC
LỜI MỞ ĐẦU 1
CHƯƠNG I: CƠ SỞ LÝ LUẬN
I.KHÁI NIỆM NHTW .2
II.CHỨC NĂNG CỦA NHTW .3
CHƯƠNG II: HOẠT ĐỘNG THỰC TIỂN CỦA NHTW VIỆT NAM
I. LỊCH SỬ QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH
VÀ PHÁT TRIỂN NHTW VIỆT NAM .11
II. LÃI SUẤT 18
III. HOẠT ĐỘNG CỦA NHTW VIỆT NAM 24
CHƯƠNG III. GIẢI PHÁP VÀ KIẾN NGHỊ
I. GIẢI PHÁP .32
II. KIẾN NGHỊ
77 trang |
Chia sẻ: maiphuongdc | Lượt xem: 1877 | Lượt tải: 4
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Đề tài Ngân hàng trung ương, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
lệ dự trữ bắt buộc nhằm rút bớt tiền từ lưu thông về, chủ động kiểm soát tốc độ tăng tổng phương tiện thanh toán và tăng trưởng dư nợ tín dụng phù hợp với các mục tiêu kinh tế vĩ mô. Theo Quyết định, Ngân hàng Nhà nước sẽ mở rộng diện các loại tiền gửi phải dự trữ bắt buộc, bao gồm các loại tiền gửi không kỳ hạn và có kỳ hạn, thay cho việc áp dụng dự trữ bắt buộc đối với tiền gửi không kỳ hạn và có kỳ hạn từ 24 tháng trở xuống trong thời gian qua. Tiếp đó là quyết định số 346/QĐ-NHNN về việc phát hành tín phiếu Ngân hàng Nhà nước bằng tiền đồng dưới hình thức bắt buộc đối với các tổ chức tín dụng nhằm thu hút 20.300 tỉ đồng.
Các ngân hàng thương mại đối mặt với khó khăn thiếu hụt nguồn cung tiền đồng sau những quyết định của Ngân hàng Nhà nước. Tình trạng thiếu hụt tiền đồng của các ngân hàng thể hiện qua việc lãi suất cho vay qua đêm của các ngân hàng trong vòng một tháng qua đã có lúc lên tới 30%. Điều này đã đẩy các ngân hàng đến chỗ đua nhau tăng lãi suất huy động.
Trước tình hình đó, Ngân hàng Nhà nước đã quy định trần lãi suất huy động là 12%/năm theo công điện số 02/CĐ-NHNN ngày 26/02/2008 nhằm hạn chế cuộc đua này. Đến ngày 17/05/2008, Ngân hàng Nhà nước thông báo những điều chỉnh trong chính sách điều hành lãi suất. Đó chính là Quyết định số 16/2008/QĐ-NHNN về cơ chế điều hành lãi suất cơ bản bằng đồng Việt Nam.
Theo Quyết định này, các tổ chức tín dụng ấn định lãi suất kinh doanh (lãi suất huy động và lãi suất cho vay) bằng đồng Việt Nam không vượt quá 150% của lãi suất cơ bản do Ngân hàng Nhà nước công bố áp dụng trong từng thời kỳ; quyết định số 546/2002/QĐ-NHNN ngày 30 tháng 5 năm 2002 về việc thực hiện cơ chế lãi suất thỏa thuận trong hoạt động tín dụng thương mại bằng VNĐ của tổ chức tín dụng đối với khách hàng hết hiệu lực thi hành. Việc huy động vốn bằng VNĐ của các tổ chức tín dụng phù hợp với quy định về cơ chế điều hành lãi suất cơ bản, mức trần lãi suất huy động 12%/năm theo công điện số 02/CĐ-NHNN ngày 26/02/2008 cũng không còn hiệu lực.
Qua đó, đã ngăn chặn được nguy cơ xáo trộn thị trường tiền tệ và mất khả năng thanh toán của các Ngân hàng thương mại trong những tháng cuối năm 2008; an toàn hệ thống ngân hàng được đảm bảo, củng cố lòng tin của các nhà đầu tư, doanh nghiệp và người dân đối với hệ thống ngân hàng. Khắc phục được tình trạng cạnh tranh không lành mạnh trong huy động vốn giữa các Ngân hàng thương mại. Cùng với diễn biến lạm phát có xu hướng giảm, kinh tế vĩ mô ổn định và hoạt động của các Ngân hàng thương mại đảm bảo khả năng thanh toán, làm cho thị trường tiền tệ và lãi suất trong năm 2009 tương đối ổn định. Biện pháp điều hành lãi suất đã có hiệu lực và hiệu quả đối với hoạt động kinh doanh của Ngân hàng thương mại và lãi suất thị trường, thể hiện là lãi suất huy động và cho vay của các Ngân hàng thương mại biến động theo cung - cầu vốn và tăng, giảm theo sự thay đổi của các mức lãi suất điều hành của Ngân hàng Nhà nước , đã tác động làm thu hẹp hoặc mở rộng tín dụng. Năm 2008 và những tháng đầu năm 2009, tăng trưởng tổng phương tiện thanh toán và tín dụng phù hợp với chủ trương thắt chặt hoặc nới lỏng tiền tệ một cách thận trọng.
Việc điều hành linh hoạt lãi suất, vừa là công cụ điều tiết thị trường, vừa là động thái phát tín hiệu về chủ trương của Chính phủ và giải pháp điều hành
Lãi suất dành cho khách hàng cá nhân
Chi nhánh:
Kỳ hạn
VND
EUR
USD
Tiết kiệm
Không kỳ hạn
2.40 %
0.05 %
0.10 %
7 ngày
10.00 %
14 ngày
14.00 %
1 tháng
14.00 %
0.40 %
2.00 %
2 tháng
14.00 %
0.40 %
2.00 %
3 tháng
14.00 %
0.50 %
2.00 %
6 tháng
14.00 %
0.70 %
2.00 %
9 tháng
14.00 %
0.80 %
2.00 %
12 tháng
14.00 %
0.90 %
2.00 %
24 tháng
12.00 %
0.90 %
2.00 %
36 tháng
12.00 %
0.90 %
2.00 %
48 tháng
12.00 %
0.90 %
2.00 %
60 tháng
12.00 %
0.90 %
2.00 %
Tiền gửi có kỳ hạn
1 tháng
14.00 %
0.40 %
2.00 %
2 tháng
14.00 %
0.40 %
2.00 %
3 tháng
14.00 %
0.50 %
2.00 %
6 tháng
14.00 %
0.70 %
2.00 %
9 tháng
14.00 %
0.80 %
2.00 %
12 tháng
14.00 %
0.90 %
2.00 %
24 tháng
12.00 %
0.90 %
2.00 %
36 tháng
12.00 %
0.90 %
2.00 %
48 tháng
12.00 %
0.90 %
2.00 %
60 tháng
12.00 %
0.90 %
2.00 %
chính sách tiền tệ của Ngân hàng Nhà nước là thắt chặt hay mở rộng tiền tệ, đã và đang trở thành một chỉ số kinh tế quan trọng trên thị trường tài chính, tiền tệđược các tổ chức, các nhân trong và ngoài nước quan tâm, theo dõi, dự báo và có phản ứng khá nhanh nhạy, tích cực về hoạt động đầu tư, tiết kiệm và tiêu
dùng. Kết quả này có ý nghĩa rất quan trọng, thể hiện được vai trò và những tác động tích cực của chính sách tiền tệ đối với việc kiềm chế lạm phát và điều tiết kinh tế vĩ mô.
Cơ chế điều hành lãi suất cơ bản phù hợp với quy định của Luật Ngân hàng Nhà nước và Bộ luật Dân sự. Tuy vậy, cơ chế điều hành lãi suất cơ bản là công cụ can thiệp trực tiếp đối với lãi suất kinh doanh của Ngân hàng thương mại, có hạn chế nhất định việc thử nghiệm và đưa ra thị trường các sản phẩm tín dụng có độ rủi ro cao, nhằm tìm kiếm lợi nhuận trên thị trường. Xử lý vấn đề này, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước đã ban hành Thông tư số 01/2009/TT-NHNN hướng dẫn về lãi suất thoả thuận của các Ngân hàng thương mại đối với cho vay các nhu cầu vốn phục vụ đời sống, cho vay thông qua nghiệp vụ phát hành và sử dụng thẻ tín dụng, đi kèm theo đó là cơ chế thống kê, theo dõi và thanh tra, giám sát nhằm hạn chế rủi ro. Thông tư có hiệu lực thi hành kể từ ngày 01/02/2009. Thông tư được ban hành nhằm thực hiện Nghị quyết số 30/2008/NQ-CP ngày 11 tháng 12 năm 2008 của Chính phủ về những giải pháp cấp bách nhằm ngăn chặn suy giảm kinh tế, duy trì tăng trưởng kinh tế, bảo đảm an sinh xã hội và chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại văn bản số 627/VPCP-KTTH ngày 23 tháng 01 năm 2009 của Văn phòng Chính phủ về áp dụng lãi suất cho vay thoả thuận của các tổ chức tín dụng.
Từ những phân tích và nhận định nêu trên, trong thời gian tới, việc Ngân hàng Nhà nước tiếp tục áp dụng cơ chế điều hành lãi suất cơ bản là một giải pháp thích hợp, phù hợp với các mục tiêu kinh tế vĩ mô, cung - cầu vốn thị trường. Việc điều tiết lãi suất thị trường theo hướng ổn định, được thực hiện kết hợp giữa điều tiết khối lượng tiền thông qua các công cụ gián tiếp, điều hành linh hoạt các mức lãi suất chủ đạo và làm tốt công tác truyền thông. Sự thay đổi cơ chế điều hành lãi suất theo hướng tự do hoá phải trên cơ sở đánh giá một cách khoa học và thực tiễn các điều
Lãi suất gởi tiết kiệm bằng VND đối với Cá nhân
Kỳ hạn
Lãi suất
Kỳ hạn tính lãi
Không kỳ hạn
3%/năm
Lĩnh lãi cuối kỳ
1 tháng
14%/năm
Lĩnh lãi cuối kỳ
2 tháng
14%/năm
Lĩnh lãi cuối kỳ
3 tháng
14%/năm
Lĩnh lãi cuối kỳ
6 tháng
14%/năm
Lĩnh lãi cuối kỳ
9 tháng
14%/năm
Lĩnh lãi cuối kỳ
12 tháng
14%/năm
Lĩnh lãi cuối kỳ
13 tháng
11.5%/năm
Lĩnh lãi cuối kỳ
18 tháng
11.5%/năm
Lĩnh lãi cuối kỳ
24 tháng
11.5%/năm
Lĩnh lãi cuối kỳ
36 tháng
11%/năm
Lĩnh lãi cuối kỳ
2.Lãi suất cơ bản của NHTW VN
Lãi suất cơ bản là lãi suất thấp nhất được các ngân hàng thương mại chủ lực áp dụng đối với các khoản vay dành cho các doanh nghiệp là khách hàng lớn. Lãi suất này được quyết định bởi Cục dự trữ Liên bang để tăng hoặc giảm lãi suất hiện hành cho các khoản vay ngắn hạn. Dù các ngân hàng không nhất thiết thu lãi đúng như mức công bố, thường thì thu cao hơn và đôi khi thấp hơn, lãi suất cơ bản được xem là cơ sở để các mức lãi khác tham khảo áp dụng hoặc dựa vào đó để điều chỉnh. Lãi suất cơ bản được xem là lãi suất chính, bởi vì các khoản vay dành cho các khách hàng nhỏ hơn cũng sẽ phải dựa theo lãi suất này.
Ví dụ, một công ty Blue Chip có thể vay tại lãi suất 5%, nhưng một công ty nhỏ hơn có thể phải vay với lãi suất tăng thêm 2, tức là 7% tại cùng ngân hàng đó. Nhiều khoản vay tiêu dùng như cho mua nhà, mua ô tô, thế chấp, và khoản vay tín dụng phụ thuộc vào lãi suất cơ bản.
Do nhiều ảnh hưởng khác nhau, khi một lãi suất cơ bản tăng lên sẽ khiến giá cả chứng khoán trở nên bất lợi. Nhiều người cho rằng lãi suất cơ bản chỉ quan trọng đối với các doanh nghiệp lớn, nhưng thật ra, sự chuyển biến của lãi suất cơ bản còn có ảnh hưởng trực tiếp đối với từng nhà đầu tư.
Trước tiên, lãi suất này là yếu tố quyết định mức lãi mà nhà đầu tư phải trả nếu giả định họ phải mua chứng khoán bằng tiền đi vay, theo hình thức tài khoản bảo chứng ký quỹ. Khi lãi suất cơ bản tăng, lãi suất áp dụng trên tiền huy động sẽ tăng theo, do vậy chi phí mua giữ chứng khoán hoặc duy trì một vị thế đầu tư trong thị trường chứng khoán sẽ cao, người đầu tư dễ gặp phải rủi ro. Ngược lại, một sự cắt giảm lãi suất cơ bản sẽ làm giảm chi phí mua giữ chứng khoán đối với các khoản tiền huy động, điều này lại khuyến khích người đầu tư mua nhiều chứng khoán hơn, làm lượng cầu tăng, và hẳn là giá chứng khoán cũng tăng.
Lãi suất cơ bản được xem là một loại lãi suất tham chiếu quan trọng trên thị trường. Nhìn chung nó thay đổi chậm hơn hầu hết các lãi suất khác, do nó nằm trong tầm kiểm soát của các tổ chức cho vay. Nếu lãi suất liên bang có thể biến động lớn trong thời gian rất ngắn, thì lãi suất cơ bản được duy trì ở mức tương đối ổn định lâu hơn và nếu có biến động, cũng sẽ chỉ diễn biến theo những nấc nhỏ 0,25%. Cũng cần xác định rằng lãi suất cơ bản là loại lãi suất ngắn hạn, nó có thể so sánh với loại lãi suất của các trái phiếu chính phủ ngắn hạn T- bills. Dĩ nhiên, lãi suất cơ bản thường thấp hơn các lãi suất được trả cho trái phiếu công ty. Tuy nhiên, ta nên lưu ý thêm rằng, một sự gia tăng của loại lãi suất này sẽ luôn luôn còn là tin đáng buồn cho thị trường trái phiếu.
LÃI SUẤT CƠ BẢN
LÃI SUẤT CHIẾT KHẤU
Giá trị
Văn bản quyết định
Ngày áp dụng
13%
929/QĐ-NHNN 29/4/2011
01/05/2011
12%
379/QĐ-NHNN 8/3/2011
08/03/2011
7%
447/TB-NHNN 29/11/2010
01/12/2010
7%
2620/QĐNHNN 05/11/2010
05/11/2010
6%
402/TB-NHNN 27/10/2010
01/11/2010
6%
352/TB-NHNN 27/9/2010
01/10/2010
6%
316/TB-NHNN 25/08/2010
01/09/2010
6%
259/TB-NHNN 27/7/2010
01/08/2010
6%
316/TB-NHNN 25/8/2010
01/09/2010
6%
220/TB-NHNN 24/06/2010
10/08/2010
6%
189/TB-NHNN 31/5/2010
01/06/2010
6%
26/TB-NHNN 26/01/2010
01/02/2010
6%/năm
2664/QĐ-NHNN 25/11/2009
01/12/2009
5,0%/năm
2232/QĐ-NHNN
01/10/2009
5%
837/QĐ-NHNN 10/4/2009
10/04/2009
6,0%
173/QĐ-NHNN 23/1/2009
01/02/2009
3.Các vấn đề tiêu cực trong ngân hàng
Tại một chi nhánh của NH NN&PTNT ở Thuận Hòa (Sóc Trăng), lợi dụng sự quản lý lỏng lẻo của lãnh đạo chi nhánh, một cán bộ tín dụng đã thu nợ nhưng không nộp quỹ và lập hồ sơ khống vay vốn NH nhằm chiếm đoạt hơn 600 triệu đồng.
Cũng hành vi tương tự, ở chi nhánh NH NN&PTNT cấp III huyện Mường So (Phong Thổ, Lai Châu), lấy tư cách cán bộ thủ quỹ chi nhánh, ông Hoàng Đình Nhật đã tự ý thu nợ, thu lãi không nộp quỹ và thu phí trái quy định 33,4 triệu đồng.
Nhiều vụ cán bộ tín dụng thu tiền nhưng không nộp quỹ cũng đã xảy ra. Chẳng hạn như vụ Nguyễn Trọng Huệ (cán bộ tín dụng chi nhánh NH NN&PTNT Hải Phòng) thu tiền khách hàng nhưng không nộp quỹ 4 triệu đồng; hay như vụ Phạm Tấn Học (cán bộ tín dụng chi nhánh NH Công thương Phú Yên) thu tiền khách hàng không nộp vào quỹ 100 triệu đồng.
Vụ tiêu cực nghiêm trọng, gây bức xúc dư luận gần đây nhất là NH NN&PTNT Việt Nam đã phát hiện Nguyễn Thị Thu Hà, Phó phòng tín dụng chi nhánh NH NN&PTNT 8 (TP HCM) và một số cán bộ chi nhánh đã lạm dụng tín nhiệm, nhận tiền trả nợ gốc, lãi của khách hàng nhưng không nộp NH gần 6,4 tỷ đồng.
Sự thiếu trách nhiệm trong thực thi công vụ của một số cán bộ NH cũng là nguyên nhân xảy ra nhiều vụ tiêu cực, tham nhũng. Điển hình là vụ tại chi nhánh NH Công thương tỉnh Lạng Sơn: Do cán bộ NH không thực hiện đúng quy trình nghiệp vụ trong chuyển tiền điện tử, quản lý mật mã truy nhập hệ thống tùy tiện, lỏng lẻo; cán bộ kiểm soát bảo quản mã và thẻ kiểm soát điện tử sơ hở đã dẫn đến việc bị kẻ gian lợi dụng chuyển tiền bất hợp pháp để chiếm đoạt 650 triệu đồng.
Một vụ việc khác, từ sự thiếu trách nhiệm của một số cán bộ trong thẩm định, xét duyệt cho vay vốn của chi nhánh NH Công thương thị xã Phú Thọ, nhiều khách hàng đã dùng giấy tờ giả để thế chấp vay vốn với tổng dư nợ là 14 tỷ đồng.
Liên quan đến vụ ông “trùm” lừa đảo Nguyễn Đức Chi, Chi nhánh NH Đầu tư và phát triển tỉnh Lâm Đồng cũng có những vi phạm. Mặc dù, công ty Lâm Viên (Bộ Quốc phòng) và công ty Đầu tư và phát triển du lịch (RIT) do Nguyễn Đức Chi làm Giám đốc ký kết liên doanh nhưng chưa được cấp giấy phép thành lập.
Nhưng khi công ty Lâm Viên ký hợp đồng vay của chi nhánh NH Đầu tư và phát triển Lâm Đồng 26 tỷ đồng để đầu tư vào dự án RUSALKA, chi nhánh này đã chuyển thẳng tiền đến công ty RIT là đối tác liên doanh. NH Đầu tư và phát triển Việt Nam đã yêu cầu chi nhánh Lâm Đồng kiểm điểm trách nhiệm đối với cán bộ tín dụng trực tiếp thụ lý hồ sơ, Trưởng phòng tín dụng và Giám đốc chi nhánh...
Liên quan đến các vụ tiêu cực trong hoạt động tiền tệ NH thời gian qua còn phải kể đến không ít các tổ trưởng tổ vay vốn như vụ tại Chi nhánh NH Chính sách xã hội (CSXH) tỉnh Tây Ninh, tổ trưởng tổ vay vốn thu tiền khách hàng nhưng không nộp NH 10 triệu đồng; tại chi nhánh NH CSXH tỉnh Sơn La, một tổ trưởng tổ vay vốn và cán bộ UBND xã đã thông đồng và tiêu tiền NH 71 triệu đồng...
Một trong những biện pháp quan trọng để chống tham nhũng, phòng chống tội phạm trong NH trong thời gian tới là tiếp tục theo dõi, phối hợp với các cơ quan pháp luật xử lý các vụ tiêu cực, tham nhũng nghiêm trọng và các vụ án có liên quan đến NH tại cơ quan, đơn vị NH còn tồn đọng chưa thu hồi hết tài sản thất thoát.
Tuy nhiên, dư luận quan tâm là phải chăng nhiều vụ vi phạm không bị xử lý hình sự nên tệ tham nhũng, thiếu trách nhiệm của cán bộ trong ngành NH mới gia tăng? Liệu ngành NH sẽ đương đầu thế nào khi mà hình thức tội phạm này ngày một gia tăng trong đội ngũ cán bộ, nhân viên NH?
CÁC HOẠT ĐỘNG TÍCH CỰC CỦA NHTW
1 .Lạm phát và Kiềm chế lạm phát
Lạm phát hiện nay ở Việt Nam
Lạm phát là một trong bốn yếu tố quan trọng nhất của mọi quốc gia (tăng trưởng cao, lạm phát thấp, thất nghiệp ít, cán cân thanh toán có số dư
Tình hình lạm phát hiện nay ở Việt Nam lên tới mức báo động là 2 con số, vượt qua ngưỡng lạm phát cho phép tối đa là 9% của mỗi quốc gia. Điều này sẽ dẫn đến nhiều tiêu cực trong đời sống kinh tế của chính phủ: làm suy vong nền kinh tế quốc gia. Bên cạnh đó là sự tác động mạnh tới đời sống của người dân, nhất là dân nghèo khi vật giá ngày càng leo thang.
Vậy nguyên nhân của tình trạng lạm phát này bắt nguồn từ đâu? Đứng ở góc độ kinh tế học vĩ mô, bài viết này xin trình bày 3 nguyên nhân dẫn tới lạm phát và các giải pháp tương ứng để giảm nhẹ tình hình lạm phát hiện tại.
Tình hình hiện tại: lạm phát cao, tăng trưởng thấp
Chỉ số tăng trưởng GDP hiện nay giảm xuống rất thấp và lạm phát ở mức rất cao (trên 20%).
Chỉ số tăng trưởng GDP hiện nay rất thấp, chỉ còn 6,7% mặc dù tốc độ tăng trưởng của Việt Nam năm 2007 cao nhất trong 10 năm qua. Mục tiêu tăng trưởng GDP năm 2008 do Quốc hội đề ra từ kỳ họp cuối năm trước là 8,5- 9%, Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo phấn đấu đạt trên 9%. Tuy nhiên, tăng trưởng kinh tế quý 1/2008 đã chậm lại so với tốc độ của quý 1/2007.
Lạm phát vượt qua mức tối đa cho phép 9% và lạm phát năm 2008 tình đến nay là 22,3%. Lạm phát năm 2007 đã ở mức hai chữ số (12,63%), 3 tháng 2008 tiếp tục lồng lên đến mức 9,19%, cao gấp ba lần cùng kỳ và bằng gần ba phần tư mức cả năm 2007, đã vượt qua mức theo mục tiêu đã đề ra cho cả năm 2008; nhập siêu gia tăng cả về kim ngạch tuyệt đối (3.366 triệu USD so với 1.933 triệu USD), cả về tỷ lệ nhập siêu so với xuất khẩu (56,5% so với 18,2%)...
Lạm phát tác động xấu đến tình hình tăng trưởng kinh tế xã hội
Lạm phát làm giảm trầm trọng tốc độ tăng trưởng GDP vì nó làm cho người dân nghèo thêm, kiềm chế sản xuất trong khối doanh nghiệp.
Ảnh hướng đến đời sống của các tầng lớp dân cư: Người dân nhất là những người làm công ăn lương, những hộ nghèo phải chiụ sự tác động trực tiếp nhất của lạm phát trong cơn bão tăng giá. Lạm phát cũng làm giảm việc làm cho người dân trong trung và dài hạn.
Ảnh hưởng nhiều đến khối doanh nghiệp: Lạm phát cũng gây ra tình trạng thiếu tiền vì các doanh nghiệp không khai thác được nguồn tín dụng cho việc duy trì sản xuất của mình. Do đó, số lượng công việc cho người dân làm cũng giảm thiểu trong trung và dài hạn
Nguyên nhân lạm phát bùng nổ tại Việt Nam
Lạm phát ở Việt Nam là do sự tác động tổ hợp của cả ba dạng thức lạm phát: lạm phát tiền tệ (đây là dạng thức chủ yếu) lạm phát cầu kéo và lạm phát chi phí đẩy.
Lạm phát tiền tệ: Đây là dạng thức lạm phát lộ diện khá rõ. Năm 2007, với việc tung một khối lượng lớn tiền đông để mua ngoại tệ từ các nguồn đổ vào nước ta đã làm tăng lượng tiền trong lưu thông với mức tăng trên 30%, hạn mức tín dụng cũng tăng cao, mức tăng 38%. Ấy là chưa kể sự tăng tín dụng trong các năm trước đã tạo nên hiện tượng tích phát tác động đến năm 2007 và có thể cả những năm sau.
Lạm phát cầu kéo: Do đầu tư bao gồm đầu tư công và đầu tư của các doanh nghiệp tăng, làm nhu cầu về nguyên liệu, nhiên liệu và thiết bị công nghệ tăng; thu nhập dân cư, kể cả thu nhập do xuất khẩu lao động và người thân từ nước ngoài gửi về không được tính vào tổng sản phẩm quốc nội (GDP) cũng tăng, làm xuất hiện trong một bộ phận dân cư những nhu cầu mới cao hơn. Biểu hiện rõ nhất của lạm phát cầu kéo là nhu cầu nhập khẩu lương thực trên thị trường thế giới tăng, làm giá xuất khẩu tăng (giá xuất khẩu gạo bình quân của nước ta năm 2007 tăng trên 15% so với năm 2006) kéo theo cầu về lương thực trong nước cho xuất khẩu tăng. Trong khi đó, nguồn cung trong nước do tác động của thiên tai, dịch bệnh không thể tăng kịp. Tất cả các yếu tố nói trên gây ra lạm phát cầu kéo, đẩy giá một số hàng hoá và dịch vụ, nhất là lương thực thực phẩm tăng theo.
Lạm phát chi phí đẩy: Giá nguyên liệu, nhiên liệu ( đặc biệt là xăng dầu, các sản phẩm hoá dầu, thép và phôi thép…) trên thế giới trong những năm gần đây tăng mạnh. Trong điều kiện kinh tế nước ta phụ thuộc rất lớn vào nhập khẩu ( nhập khẩu chiếm đến 90% GDP ) giá nguyên liệu nhập tăng làm tăng giá thị trường trong nước.
Giải pháp đối với vấn đề lạm phát ở Việt Nam
Phải kết hợp đồng bộ các chính sách về tiền tệ với chính sách tài khoá và chính sách tỉ giá để nâng cao hiệu quả đầu tư của kinh tế nhà nước, giảm bớt sức ép của chính sách tiền tệ đến hoạt động của các ngân hàng thương mại và doanh nghiệp, bảo đảm các doanh nghiệp có nguồn tín dụng để mở rộng đầu tư, làm cho việc chống lạm phát không ảnh hưởng nhiều đến tăng trưởng và việc làm.
Thắt chặt tiền tệ: Các biện pháp dành cho chính sách thắt chặt tiền tệ hiện nay cần phải được áp dụng một cách linh hoạt. Xuất phát từ nhận định lạm phát thường xuất hiện khi lượng tiền trong lưu thông tăng, chúng ta cần hạn chế lượng tiền trong lưu thông bằng cách: Tăng lãi suất cho vay vốn và lãi suất tái chiết khấu và hạn chế mức tăng tín dụng. Quy định dự trữ bắt buộc hợp lí để vừa bảo đảm an toàn hệ thống đồng thời nâng cao được khả năng thanh khỏan trong hoạt động ngân hàng. Thêm nữa là việc phát hành tín phiếu và phân hạn mức mua cho các Ngân hàng Thương mại để rút bỏ bớt tiền khỏi lưu thông
Chính sách tài khóa: Cần phải thực hiện từng bước kế hoạch giảm thâm hụt để tiến tới cân bằng ngân sách, vì đây cũng là một chỉ tiêu kinh tế vĩ mô quan trọng. Thắt chặt chi tiêu của chính phủ; kiểm soát chặt chẽ đầu tư công và đầu tư của các doanh nghiệp nhà nước; giảm mạnh chi phí hành chính trong các cơ quan nhà nước nhằm giảm bớt sức ép về cầu nhất là các loại cầu không tạo ra hiệu quả. Với các dự án, cần loại bỏ những dự án đầu tư kém hiệu quả, thắt chặt những khoản chi chưa thực sự cần thiết nhưng tạo mọi điều kiện cho đầu tư tư nhân và đầu tư nước ngoài để thúc đẩy tăng trưởng.
Sử dụng công cụ tỉ giá: Nên điều chỉnh tăng nhẹ VND so với USD. Điều này cũng phù hợp với việc đồng đô la Mỹ liên tục bị giảm giá so với các đồng tiền khác. Tăng nhẹ giá trị VND tuy có ảnh hưởng đến xuất khẩu nhưng không quá lớn. Tăng giá VND sẽ làm giá hàng nhập khẩu giảm, tăng nguồn cung, có tác dụng giảm mức tăng giá trên thị trường nội địa, nhất là trong điều kiện nhập khẩu hiện chiếm tỉ lệ cao trong GDP của nước ta. Tăng giá VND cũng góp phần kìm giữ giá luơng thực hiện đang tăng tăng cao và có khả năng còn tiếp tục tăng trước nhu cầu của thị trường thế giới.
2.Bài trừ tham nhũng
Cuộc đàm phán về chống tham nhũng tại Bangkok (Thái Lan) hội tụ 40 học giả, nhà hoạch định chiến lược từ Thái Lan, Indonesia, Việt Nam và CHLB Đức đã cho thấy tham nhũng đang trở thành quốc nạn của nhiều nước.
Tuy nhiên, chuyện tham nhũng ở Việt Nam đã gây ngạc nhiên cho các nước bạn. Giáo sư Kasian Thammassat đã bàng hoàng thú nhận ông bị sốc nặng khi nghe báo cáo về tham nhũng ở Việt Nam. Ông đặt ra những câu hỏi rất nghiêm túc: "Tại sao một dân tộc anh hùng như Việt Nam đã hy sinh đến như thế trong chiến tranh, được tất cả các dân tộc kính nể lại có thể dẫn đến tình trạng tham nhũng nhiều như thế". Các đại biểu khác cho rằng: "Tham nhũng ở một dân tộc chiến đấu anh dũng như Việt Nam thật phi lý mà có thật". Nghe những nhận định này, ắt hẳn những người Việt Nam có lương tâm phải tự ái. Họ phải khẳng định rằng: để giữ mãi những cảm tình tốt đẹp của bạn bè với dân tộc Việt Nam, phải quyết tâm chống tham nhũng.
Báo cáo tại hội thảo, đại biểu Việt Nam nêu nguyên nhân đầu tiên nảy sinh ra tham nhũng là cơ chế "xin cho". Các quy trình hành chính cồng kềnh và mù mờ, quy định của pháp luật không rõ ràng. Trên báo Tuổi Trẻ, đại biểu Nguyễn Đình Lộc cho rằng một quyền cơ bản của công dân được hiến pháp quy định đang bị vi phạm, đó là quyền cư trú. Những người không có hộ khẩu phải tìm cách "chạy" hộ khẩu. Như thế người ta phải "chạy" để được quyền hợp hiến, hợp pháp là quyền cư trú, một quyền tự do của người dân. Rõ ràng chúng ta đang khuyến khích người dân đi con đường bất hợp pháp để hưởng quyền hợp pháp. Đó là một bi kịch.
Một đại biểu Thái Lan cho rằng: tham nhũng ở Việt Nam mới đạt "trình độ nhà trẻ" so với trình độ "sau đại học" của Thái Lan. Một người am hiểu lại cho rằng: không có lý do gì để xếp loại tham nhũng ở Việt Nam mới đạt "trình độ nhà trẻ". Bởi vì ở Việt Nam từ chuyện vòi vĩnh ở hành chính đến chuyện "công ty gia đình" đã được "nâng cấp" về trình độ.
Chúng ta đã cải tiến cơ chế chính sách rất nhiều, nhưng vẫn còn khá nhiều lĩnh vực tạo "béo bở" cho tham nhũng. Hiện nay các bộ, ngành vẫn còn quản lý doanh nghiệp Nhà nước, tạo điều kiện cho những cuộc "rút ruột" quy mô. Hiện nay báo chí đặt ra nhiều câu hỏi về sự tồn tại các chủ dự án như PMU 18 nắm trong tay hàng nghìn tỉ đồng nhưng không được kiểm tra, kiểm soát. Người ta tự hỏi: nếu không phát hiện ra Bùi Tiến Dũng cá độ bóng đá hàng triệu đô thì việc tiêu xài phung phí, móc ruột công trình của PMU 18 có được phát hiện? Đáng trách nhất là sự kéo dài cơ chế bộ chủ quản gây nên tham nhũng đã không được giải quyết triệt để.
Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng vừa có ý kiến yêu cầu Ngân hàng Nhà nước Việt Nam thực thi một số nhiệm vụ nhằm đảm bảo sự phát triển ổn định của hệ thống ngân hàng.
Theo đó, Thủ tướng yêu cầu xử lý nghiêm và công khai các hành vi vi phạm pháp luật, không để xảy ra tiêu cực trong hệ thống ngân hàng. Đặc biệt là trong việc cấp phép cho thành lập mới ngân hàng thương mại, mở chi nhánh, tăng vốn điều lệ, cho nhà đầu tư nước ngoài mua cổ phần các ngân hàng trong nước. Hoạt động ngân hàng đang trở nên sối động khi có nhiều ngân hàng mới tham gia thị trường.
.
Đồng thời, Thủ tướng yêu cầu Ngân hàng Nhà nước cần công bố công khai, rộng rãi các tiêu chí, điều kiện, trình tự thủ tục. Việc khôi phục ngân hàng đã tạm thời bị chấm dứt hoạt động và thành lập mới ngân hàng thương mại cổ phần trong nước phải bảo đảm theo đúng các tiêu chí, điều kiện quy định.
Bên cạnh đó, việc cấp phép cho các ngân hàng nước ngoài của những nước là thành viên của WTO mở chi nhánh, thành lập ngân hàng liên doanh, ngân hàng 100% vốn nước ngoài, mua cổ phần trong các ngân hàng thương mại cổ phần Việt Nam, Ngân hàng Nhà nước thực hiện theo đúng quy định trong nước và đảm bảo phù hợp với các cam kết quốc tế của Việt Nam.
Về điều kiện thành lập ngân hàng mới, Ngân hàng Nhà nước đang xây dựng quy chế cấp phép thành lập ngân hàng thương mại cổ phần, đưa ra điều kiện rất khắt khe. Theo dự thảo, ngoài yêu cầu về vốn điều lệ do Thủ tướng quy định trong từng thời kỳ, một ngân hàng muốn thành lập phải có tối thiểu 100 cổ đông tham gia, trong đó ít nhất 3 cổ đông sáng lập là tổ chức có quy mô tài sản từ 2.000 tỷ đồng và vốn điều lệ 500 tỷ đồng trở lên. Trong trường hợp cổ đông sáng lập là ngân hàng thương mại, phải đảm bảo tổng tài sản tối hiểu 20.000 tỷ đồng, vốn điều lệ 1.000 tỷ đồng, tỷ lệ nợ xấu dưới 2%...
Hiện nay, tại Ngân hàng Nhà nước đang có khoảng 10 hồ sơ xin thành lập ngân hàng mới. Một số ngân hàng cổ phần nông thôn trước đây cũng được các nhà đầu tư tham gia tăng vốn và nâng cấp thành ngân hàng đô thị, mở rộng quy mô và mạng lưới hoạt động. Bên cạnh đó, cũng đã có một số hồ sơ đề nghị thành lập ngân hàng 100% vốn nước ngoài tại Việt Nam nhưng Ngân hàng Nhà nước vẫn chưa quyết trường hợp nà
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- Ngân hàng trung ương.doc