Đề tài Nghiên cứu bước đầu về sử dụng kỹ thuật lai Southern trong phân tích cây chuyển gen

Chương 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU

1.1. CHUYỂN GEN Ở THỰC VẬT

1.1.1. Chuyển gen ở thực vật và những lợi ích đối với cải tạo giống cây trồng

Vào những năm đầu của thập kỉ 80, các nhà khoa học khám phá ra việc chuyển gen hay còn gọi là biến nạp gen vào thực vật để tạo ra đặc tính di truyền mới như khả năng kháng bệnh hay vật gây hại. Nhiều kỹ thuật chuyển gen ra đời, được hoàn thiện và áp dụng rộng rãi như: bắn gen trực tiếp, thông qua Agrobacterium, nhờ vào xung điện hoặc hoá học. Trong đó, hai phương pháp bắn gen trực tiếp thông qua Agrobacterium tỏ ra hữu hiệu hơn cả. Vào năm 1983, cây biến nạp gen đầu tiên ra đời đó là cây thuốc lá kháng kháng sinh. Năm 1985, một số cây chuyển gen kháng sâu, bệnh virus và bệnh nấm lần lầu tiên được đưa ra thử nghiệm ngoài đồng ruộng.

Đến nay, sự biến nạp gen vào cây trồng không còn là vấn đề phải tranh cãi nữa mà đã trở thành kỹ thuật thông dụng trong tạo giống cây trồng. Đã có hơn 50 loại gen được chuyển vào cây trồng và ít nhất khoảng 400 loại đã được kiểm tra ngoài đồng ruộng. Đối với các loài cây rau, chuyển gen đã thành công như ở cà chua, cà rốt, khoai tây, rau diếp, cần tây, súp lơ, dưa chuột, dâu tây, cải xanh, cải bắp, măng tây, Ở các cây trồng ngũ cốc như lúa nước, lúa mạch, lúa mỳ, ngô và cả những cây công nghiệp như cây bông việc nghiên cứu chuyển gen cũng đã thu được nhiều kết quả khả quan [1].

Những cây trồng được chuyển gen vẫn giống cây trồng truyền thống nhưng chúng có thêm một số đặc điểm được cải thiện. Vì vậy ứng dụng kỹ thuật chuyển gen ở thực vật nhằm cải tạo giống cây trồng đã đem lại nhiều lợi ích rõ rệt trong phát triển sản xuất nông nghiệp và phục vụ đời sống con người. Có thể điểm những lợi ích đó như:

- Tăng sản lượng.

- Giảm chi phí sản xuất.

- Tăng lợi nhuận nông nghiệp.

- Cải thiện môi trường.

Ngày nay, các nhà khoa học đang hướng tới tạo những cây chuyển gen thế hệ thứ 2 có đặc điểm tăng giá trị dinh dưỡng hoặc có những tính trạng thích hợp cho công nghiệp chế biến. Những lợi ích này hướng trực tiếp hơn vào người tiêu dùng như:

- Lúa gạo giàu vitamin A và sắt.

- Khoai tây tăng hàm lượng tinh bột.

- Vacxin ăn được ở ngô và khoai tây.

- Những giống ngô trồng được trong điều kiện nghèo dinh dưỡng.

- Dầu ăn có lợi cho sức khoẻ từ đậu nành và cải dầu [7].