Đề tài Tìm hiểu tài liệu lưu trữ nhân dân

ện, nhân vật liên quan đến dŨNG HỌ; TRONG đó có bản di chúc của Ôn Như - Lương Văn Can. Cụ đÓ để lại một bản di chúc cho dŨNG HỌ Và DÕN TỘC, đoạn mở đầu viết bằng chữ Hán và phần nội dung viết bằng chữ Nôm - với mong muốn con dân nước Việt đừng bao giờ nguôi nỗi đau mất nước. Ngoài ra, tài liệu do cá nhân sưu tầm cũng có thể là những tài liệu tản mạn, do cá nhân tự thu thập và sưU TẦM đưỢC NHư NHỮNG PHO SỎCH CỔ, NHỮNG BẢN KHẮC CHỮ CỔ, NHỮNG BỨC TRANH THỜ HàNG TRỐNG…. 1.1.2.2. TàI LIỆU THUỘC SỞ HỮU CỦA CỎC LàNG, XÓ LàNG XÓ VIỆT NAM CÚ TỚNH cộng đồng Và TỰ TRỊ RẤT CAO. DO đÚ, TRONG MỘT LàNG XÓ CÚ NHỮNG TàI SẢN THUỘC SỞ HỮU CHUNG CỦA MỌI NGưỜI NHư đỠNH LàNG, CỔNG LàNG, NHỮNG đỒ VẬT CỔ, QUÝ HIẾM CỦA LàNG, Và TRONG đÚ CÚ CẢ NHỮNG TàI LIỆU LưU TRỮ NHÕN DÕN NHư THẦN TỚCH, THẦN SẮC, BẢN GHI CHỘP VỀ LỊCH SỬ LàNG NGHỀ, NHỮNG SẮC PHONG CỦA NHà VUA CHO NHỮNG NGưỜI CÚ CỤNG THàNH LẬP LàNG… ĐÚ KHỤNG CHỈ Là NHỮNG TàI LIỆU QUÝ, CÚ GIỎ TRỊ đỐI VỚI LàNG, XÓ đÚ, Mà NHỮNG TàI LIỆU đÚ CŨN CÚ NHỮNG GIỎ TRỊ TO LỚN TRONG NGHIỜN CỨU LỊCH SỬ, CÚ Ý NGHĨA GIỎO DỤC, KINH TẾ, VăN HOỎ…. THEO CỎC NHà NGHIỜN CỨU LỊCH SỬ THỠ VIỆC KHỤNG THỂ DỰNG LỜN MỘT BỨC TRANH CHÕN THỰC VỀ đời sống của người dân trong các làng xÓ PHONG KIẾN Xưa vỠ NGUỒN SỬ LIỆU TRONG NHÕN DÕN HIỆN NAY VẪN BỊ GIẤU KỚN Và CHưa có điều kiện phát hiện. Qua những lần điền dÓ DÕN TỘC HỌC, CỎC NHà SỬ HỌC đều phát hiện được những điều hết sức ngạc nhiên cŨN ẨN CHỨA TRONG NHÕN DÕN Mà TRONG CỎC VIỆN SỬ HỌC KHỤNG TỠM THẤY. NGHIỜN CỨU VỀ LàNG XÓ VIỆT NAM, NGười ta tỠM đến các tộc phả cỦA DŨNG HỌ TẠI địa phương, những dŨNG CHỮ được khắc trên các bia mộ,…, thậm chí cả những lời kể của người dân cũng được coi là nguồn sử liệu đáng quý cần được xem xét. 1.1.2.3. Tài liệu của các tổ chức tư nhân XÓ HỘI CàNG PHỎT TRIỂN THỠ SỐ Lượng ngày càng nhiều. Đó có thể là các doanh nghiệp tư nhân, các Hội do cá nhân tự thành lập như Hội đồng hương, Hội đồng khoá, Hội người cao tuổi ... Tài liệu của những tổ chức này không chỉ có ý nghĩa đối với các thành viên trong hội mà đôi khi cŨN CÚ Ý NGHĨA đỐI VỚI XÓ HỘI. Theo đường lối mới của Đảng ta, ngày nay kinh tế tư nhân đang được đặt bỠNH đẳng với các thành phần kinh tế khác trong quá trỠNH PHỎT TRIỂN KINH TẾ CỦA đất nước. Điều này đÓ được ghi trong các văn bản chính thức của Đảng và Nhà nước. VỠ THẾ CỎC SẢN PHẨM HỠNH THàNH DO HOẠT động của thành phần kinh tế tư nhân - kể cả tài liệu lưu trữ cũng cần phải có một vị trí mới, rộng hơn nhiều so với quan niệm cũ. Những tài liệu sản sinh trong các doanh nghiệp tư nhân có thể là kế hoạch sản sản xuất, kinh doanh; các ký kết hợp đồng, các dây chuyền công nghệ…. 1.2. Giá trị của tài liệu lưu trữ nhân dân 1.2.1. GIỎ TRỊ LỊCH SỬ Như chúng ta đÓ BIẾT TàI LIỆU CÚ TRONG NHÕN DÕN, DO NHÕN DÕN SỞ HỮU KHỤNG PHẢI CHỈ CÚ NHỮNG TàI LIỆU LIỜN QUAN đến thân thế sự nghiệp và chỉ có giá trị đối với riêng cá nhân đó mà trong nhân dân cŨN TỒN TẠI RẤT NHIỀU TàI LIỆU QUÝ, CÚ GIỎ TRỊ NHIỀU MẶT NHư: Giá trị lịch sử, văn hoá, kinh tế…Những tài liệu ấy hiện nay cŨN NẰM RẢI RỎC TRONG NHÕN DÕN Và HẦU NHư không được biết đến, nhưng đôi khi những tài liệu “vô danh” ấy lại có giá trị lịch sử rất lớn đối với cả một dân tộc. Chẳng hạn như những cuốn cổ sử cŨN SÚT LẠI TRONG CỎC LàNG XÓ, GIA đỠNH, DŨNG HỌ; NHỮNG CUỐN TỘC PHẢ; NHỮNG DẤU TỚCH CỦA NHà VUA để lại tại các vùng quê trong những lần đi vi hành….Đó là những minh chứng lịch sử rất quan trọng giúp chúng ta có cái nhỠN TOàN DIỆN Hơn về quá khứ của dân tộc. Thời đại phong kiến trong các triều đỠNH KHỤNG BAO GIỜ THIẾU đi vai trŨ CỦA NGười biên chép lịch sử về triều đại đó và các triều đại trước. Nhờ đó mà trải qua hàng nghỠN Năm cho tới tân ngày nay, chúng ta vẫn có thể biết cuộc sống của cha ông mỠNH NHỮNG NGàY MỚI HỠNH THàNH đất nước. Những cái tên như: Lê Văn Hưu, Ngô Sĩ Liên….hẳn đÓ TRỞ NỜN RẤT đỗi quen thuộc trong giới nghiên cứu lịch sử. Và người ta cũng biết đến “Đại Việt sử kÝ TOàN THư” như một cuốn cổ sử đầy đủ nhất (mà chúng ta cŨN GIỮ LẠI được), phản ánh sự hỠNH THàNH Và PHỎT TRIỂN đất nước qua các triều đại phong kiến trong lịch sử. Tuy nhiên, những ghi chép đó mới chỉ phản ánh được thế sự trong triều đỠNH NỜN đôi khi cŨN MANG TỚNH CHỦ QUAN CỦA NGười viết, đặc biệt là mang đậm Ý CHỚ CỦA NHà VUA - NGười đứng đầu đất nước. CŨN CUỘC SỐNG THỰC CỦA NGười dân thỠ HẦU NHư không được nhắc đến trong các cuốn chép sử triều đỠNH. NHưng qua những cuộc khảo cứu lịch sử trong nhân dân, người ta mới biết đến những người chép sử trong nhân dân. Họ là những con người thầm lặng góp phần hoàn thiện bức tranh lịch sử của dân tộc nhưng chưa từng một lần được lưu danh trong sử sách. Hẳn là chưa thể phản ánh được đầy đủ sự hỠNH THàNH Và PHỎT TRIỂN CỦA MỘT THỜI đại lịch sử nếu như mới chỉ thông qua cuộc sống giàu sang phú quý của những đấng “bề trỜN” CỦA XÓ HỘI; NGười ta cũng không đánh giá được sự phát triển của một quốc gia nếu mới chỉ thông qua một nhóm người. Muốn biết được một đất nước có thực sự phát triển hay không phải nhỠN VàO đời sống của tầng lớp bỠNH DÕN TRONG XÓ HỘI - đó mới là sự phản ánh chân thực nhất. Ngày nay, chúng ta biết được cuộc sống của người dân xưa không phải qua các ghi chỘP SỬ TRONG CUNG Mà CHỦ YẾU QUA CỎC CUỐN TỘC PHẢ CỦA DŨNG HỌ; QUA CỎC BẢN THẦN TỚCH, THẦN SẮC CỦA LàNG; NHỮNG KINH NGHIỆM CUỘC SỐNG được truyền miệng từ đời này qua đời khác… cùng những di chỉ khảo cổ học mà các nhà nghiên cứu lịch sử đÓ TỠM được trong những lần điền dÓ DÕN TỘC HỌC…. Nhắc đến những ghi chép trong lịch sử Việt Nam, người ta thường nhắc đến “Đại Việt sử kÝ TOàN THư” của Ngô Sĩ Liên, “Dư địa chí” của Nguyễn TrÓI, “KHÕM định Việt sử thông giám cương mục” của Quán sử Triều Nguyễn… Gần như tất cả CỎC CỤNG TRỠNH NGHIỜN CỨU LỊCH SỬ VIỆT NAM THỜI KỲ đầu phong kiến (thế kỷ X) đều lấy những ghi chép đó làm minh chứng. Tuy vậy, có những phát hiện sau này gây nhiều bất ngờ trong giới sử học lại không xuất phát từ đó mà chính là những phát hiện “tỠNH CỜ” TRONG NHÕN DÕN. TRONG CUỐN TẠP CHỚ Xưa và Nay có công bố Cuốn sử thi chương hồi cổ nhất nước ta. Đó là cuốn “Hoan Châu KÝ” - MỘT PHỎT HIỆN TỠNH CỜ TRONG TRàO Lưu “tỠM VỀ CỘI NGUỒN” CỦA GIỚI NGHIỜN CỨU LỊCH SỬ. DŨNG HỌ NGUYỄN CẢNH VỐN Là MỘT TRONG NHỮNG DŨNG HỌ CÚ THANH THẾ, MUỐN TỠM LẠI MỠNH để vừa dẫn dắt con cháu tiếp bước theo truyền thống tổ tiên vừa để được thẩm định của Nhà nước về mặt lịch sử văn hoá. Khi lục tỠM CỎC TỘC PHẢ đÓ BẤT NGỜ TỠM THẤY CUỐN TỘC PHẢ VIẾT Tường tận về dŨNG HỌ NGUYỄN CẢNH TỪ KHi xuất hiện (Năm 1406) cho suốt tám đời (đến 1678). Các nhà sử học cho biết: “Đọc “Hoan Châu kÝ” CHỲNG TA CŨN CÚ THỂ BIẾT được tường tận thời kỳ Lê Trung Hưng với những cuộc chiến đấu của các phe phái đại biểu cho chính thống cũng như ngụy tặc; và ngay cả những xung đột, tranh cướp ngôi thứ, quyền binh của nhau trong từng phe phái; biết thêm những địa danh lịch sử, những nhân vật lịch sử cũng như những chi tiết lịch sử có gía trị mà cuốn “Đại Việt sử kÝ TOàN THư” đến nay được coi là cuốn cổ sử đầy đủ nhất mà TA CÚ, CŨN THIẾU HOẶC KHỤNG đề cập tới….Đặc biệt “Hoan Châu ký” viết theo dạng chương hồi (4 hồi, 16 tiết và lời bạt), viết cách đây đÓ Hơn 300 năm (Năm 1678 được coi là năm viết xong) nên được các nhà văn hoá sử coi là “loại tiểu thuyết chương hồi cổ nhất nước ta” [8, 29]. Vậy mà suốt bao năm cuốn sách quý đó nằm im trong nhân dân mÓI đến năm 1994 mới được phát hiện. Đọc các công trỠNH NGHIỜN CỨU LỊCH SỬ MỚI BIẾT Băn khoăn lớn nhất của các nhà nghiên cứu lịch sử là nguồn tài liệu. Khi nghiên cứu về vấn đề lịch sử thế kỷ X, các ghi chép được ghi trong “Đại Việt sử kÝ TOàN THư” và các ghi chép về sau rất sơ lược nên nhiều vấn đề - nhất là cuộc sống ngoài cung cấm gần như không được nhắc đến. Khi đưa ra các vấn đề về tỠNH HỠNH RUỘNG đất, tỠNH HỠNH THỦ CỤNG Nghiệp, thương nghiệp… chủ yếu các nhà sử học dựa vào các di chỉ khảo cổ học và các dấu tích cŨN SÚT LẠI TRONG CỎC BIA MỘ, GIA PHẢ, CỎC THẦN TỚCH Và THEO NGười dân truyền tụng lại. Để có cái nhỠN TOàN DIỆN VỀ LỊCH SỬ VIỆT NAM TRONG TỪNG GIAI đoạn thỠ CÚ SỰ GÚP PHẦN KHỤNG NHỎ TỪ CỎC TàI LIỆU, CỎC CHỨNG TỚCH LỊCH SỬ CŨN CHỨA đựng trong nhân dân. Đó có thể là gia tộc của các dŨNG HỌ; CỎC THẦN TỚCH, THẦN SẮC; TRỜN CỎC BIA MỤ Và đôi khi cŨN TỠM THẤY CẢ TRONG CỎC PHONG TỤC TẬP QUỎN, TRONG CỎC SỎNG TỎC TRUYỀN MIỆNg của người dân…. Tài liệu lưu trữ nhân dân không chỉ ẩn chứa trong các làng xÓ CỦA VỰNG đồng bằng, trung du mà trên khắp mọi miền của tổ quốc bất cứ nơi đâu có sự sinh sống của con người đều xuất hiện những nguồn tài liệu quÝ. CHẲNG HẠN VàO BẤT CỨ LàNG CHăm nào ở Ninh Thuận người ta cũng có thể tỠM THẤY CỎC TàNG THư cổ không biết có tự bao giờ. Các nhà Chăm học đÓ LIỆT KỜ RA KHỐI TRI THỨC (Văn hoá phi vật thể) khổng lồ chứa trong những tàng thư cổ. Ví như: Cách xem thời tiết thiên văn, phương pháp tính lịch, y học, kỹ thuật, nghệ thuật, phương thuật, lịch sử, tín ngưỡng dân gian, tiểu sử hệ thống thần linh,nội dung và Ý NGHĨA CỎC LỄ HỘI (NGàY Xưa), thánh ca, những bài ca tấy sach tâm hồn, trường ca, gia huấn ca, ca dao, tục ngữ, thơ ca, truyện cổ, âm nhạc . . . .Những điền dÓ đÓ PHỎT HIỆN RA CỎC THư tịch cổ trong các nhà dân. Nhiều gia đỠNH NGười Chăm cŨN Lưu giữ 3 - 4 tàng thư; đặc biệt không ít gia đỠNH NHư gia đỠNH ỤNG HẢI THANH Ở LàNG PHước Lập, xÓ PHước Nam, huyện Ninh Phước, Ninh Thuận cŨN Lưu giữ được BA HŨM THư tịch cổ (tất cả đều bằng chữ cổ Sanskrit) với ít nhất 45 cuốn [7; 11-12 ]. Có thể nói ở khắp mọi nơi trên đất nước, đến đâu chúng ta cũng có thể tỠM THẤY NHỮNG GHI CHỘP CỔ CỦA NHÕN DÕN CŨN TỒN TẠI đến tận ngày nay. Và dù đÓ CỐ GẮNG RẤT NHIỀU NHưng các nhà nghiên cứu vẫn chưa thể khám phá hết những bí mật cŨN TIỀM ẨN TRONG NHỮNG DŨNG CHỮ KỲ LẠ đó. Hiện nay, tại Bảo tàng Dân tộc học của Việt Nam cŨN Lưu giữ được một số tài liệu của đồng bào các dân tộc thiểu số như: sách mẫu sớ của đồng bào Dao (Tuyên Quang), sách chữ tượng hỠNH CỦA NGười Pà Thẻn (Hà Giang), sách chữ cổ của người Thái đen (Sơn La)…. Chính việc phát hiện ra những tài liệu trong nhân dân mà chúng ta đÓ CÚ CỎI NHỠN đầy đủ hơn về lịch sử của một thời đại đÓ QUA. NHỮNG CUỐN SỔ MUA Lương thực, những bảng tem phiếu....hẳn đÓ TRỞ NỜN XA LẠ VỚI THẾ HỆ TRẺ NGàY NAY NHưng nó lại là những thứ rất có giá trị chỉ trong mấy chục năm về trước. Nhờ vào những tài liệu, vật dụng mà các thế hệ trước cŨN Lưu giữ lại, chúng ta có thể dễ dàng hỠNH DUNG RA cảnh sống của cả dân tộc Việt Nam tưởng như chỉ vừa mới xảy ra. Đi sâu hơn nữa vào từng ngôi làng của Việt Nam, chúng ta không khỏi bất ngơ khi những người dân làng kể về chiến tranh một cach hết sức sôi nổi và hào hứng nhưng cũng đầy xúc động, với rất nhiều những kỷ vật mà sau chiến tranh chưa từng một lần được sử dụng lại. Tất cả chỉ như mới xảy ra ngày hôm qua. Đọc cuốn “CŨN LẠI VỚI THỜI GIAN” - CUỐN SỎCH DO HỘI CỰU CHIẾN BINH TRường ĐHKHXH&NV- ĐHQGHN xuất bản năm 2005, đÓ CUNG CẤP CHO BẠN đọc nhiều kỷ niệm, nhiều tư liệu mà họ đÓ TRẢI QUA HOẶC đang cŨN Lưu giữ. Những tư liệu cá nhân của những người đÓ KHUẤT HAY CŨN SỐNG THỰC SỰ Là NHỮNG “DẤU ẤN THỜI GIAN” VỀ NHỮNG Năm tháng hào hùng của dân tộc trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước. NGOàI RA, NHỮNG Tài liệu có giá trị lịch sử do nhân dân lưu giữ cũng có đóng góp rất lớn trong công việc nghiên cứu lịch sử. Từ những cuốn tộc phả của dŨNG HỌ, NHỮNG THẦN TỚCH, THẦN SẮC… GIỲP CỎC NHà NGHIỜN CỨU LỊCH SỬ CÚ CỎI NHỠN CHÕN XỎC Hơn về cuộc sống của nhân dân trong thời đại trước. Chẳng hạn nghiên cứu về các tàng thư cổ thỠ NHỮNG điều ghi trong các tàng thư đó giúp ta có cái nhỠN TOàN DIỆN Và SÕU SẮC Hơn về đời sống của đồng bào Chăm trong quá khứ, biết được đời sống tinh thần hết sức phong phú và bất ngờ mà họ đÓ âm thầm cất giữ trong bao năm qua…. Ở mỗi thời kỳ lịch sử đều có những tài liệu ghi dấu sự tồn tại và phát triển của đất nước. Những tài liệu của nhân dân cũng góp phần không nhỏ trong việc nghiên cứu lịch sử của cả dân tộc. Một thời đại lịch sử này qua đi là bước chuyển mỠNH CHO MỘT THỜI KỲ LỊCH SỬ MỚI HỠNH THàNH Và PHỎT TRIỂN. SẼ Là KHỤNG đầy đủ nếu chúng ta chỉ dựa vào các ghi chép lịch sử trong triều đỠNH, DỰ NÚ Là BỘ MẶT CỦA CẢ đất nước thỠ đó cũng chỉ giống như vỏ của một chiếc hộp mà người ta vẫn chưa thể biết bên trong nó chứa đựng những gỠ. BẰNG NHỮNG CUỘC KHỎM PHỎ LỊCH SỬ, TỠM VỀ VỚI CỘI NGUỒN, CỎC NHà NGHIỜN CỨU LỊCH SỬ đÓ PHỎT HIỆN được một khối lượng khổng lồ những chứng tích lịch sử trong nhân dân mà trước đây chưa từng được biết đến. Những tàI LIỆU Mà NHÕN DÕN CŨN Lưu giữ được đÓ GIỲP CHO GIỚI SỬ HỌC RẤT NHIỀU TRONG CHIẾN DỊCH “TỠM HIỂU CUỘC SỐNG CỦA CHA ỤNG TRONG QUỎ KHỨ”. TàI LIỆU Lưu trữ nhân dân quả là đÓ đóng góp rất lớn trong việc tái tạo lại một cách chân thực bức tranh của dân tộc ViệT NAM TRONG QUỎ KHỨ. 1.2.2. GIỎ TRỊ THỰC TIỄN * Giá trị văn hoá – xÓ HỘI: Người ta biết đến một dân tộc không phải chỉ vỠ DÕN TỘC đó có nền kinh tế phát triển mà cŨN VỠ Văn hoá đặc trưng của mỗi dân tộc ấy. Văn hoá chính thống của mỗi quốc gia là văn hoá tiêu biểu cho quốc gia ấy. Nhưng những nét văn hoá cŨN Lưu giữ được trong các làng, xÓ…. LẠI TẠO NỜN NHỮNG NỘT Văn hoá riêng của người Việt. Và những nét văn hoá đó được ghi chép, lưu truyền, phản ánh phần nào trong một số tài liệu lưu trữ nhâN DÕN. Người ta biết đến một dân tộc không phải chỉ v́ dân tộc đó có nền kinh tế phát triển mà c̣n v́ văn hoá đặc trưng của mỗi dân tộc ấy. Văn hoá chính thống của  mỗi quốc gia là văn hoá tiêu biểu cho quốc gia ấy. Nhưng những nét văn hoá c̣n lưu giữ được trong các làng, xă…. lại tạo nên những nét văn hoá riêng của người Việt. Và những nét văn hoá đó được ghi chép, lưu truyền, phản ánh phần nào trong một số tài liệu lưu trữ nhân dân. Đất nước Việt Nam với 54 dân tộc sinh sống, không ai có thể biết hết văn hóa và bản sắc của tất cả các tộc người. Những nét văn hóa ấy càng không thể t ỠM THẤY TRONG SỎCH VỞ. CHỈ BẰNG CỎCH KHẢO CỨU Và TIẾP CẬN TRỰC TIẾP VỚI NGười dân trong từng địa phương ấy, người ta mới có thể biết được đặc trưng văn hóa của từng vùng, miền. Ví dụ: Những ngôi đỠNH, CHỰA Ở địa phương được Nhà nước công nhận là những di tích lịch sử thỠ NHỮNG TàI LIỆU ẤY NGOàI GIỎ TRỊ LỊCH SỬ CŨN CÚ GIỎ TRỊ RẤT LỚN VỀ Văn hóa. Ngoài nội dung phong phú mà tài liệu lưu trữ nhân dân mang lại thỠ đôi khi kỹ thuật là ra tài liệu cũng phần nào thể hiện được giá trị văn hóa của từng tộc người. Tất cả những tài liệu làm ra đều mang đậm dấu ấn của thời kỳ lịch sử sản sinh ra tài liệu đó. Chẳng hạn như những bức tranh thờ Hàng Trống dài hơn 10m dùng trong các lễ hội: Lễ sắc phong, lễ thuỷ lục đạo tràng; tranh thờ ở trong gia đỠNH CỦA CỎC DÕN TỘC CAO LAN - SỎN CHỈ, DAO, SỎN DỠU, TàY, NỰNG... KHỤNG NHỮNG Là DI SẢN Văn hoá nghệ thuật quý giá của cộng đồng các dân tộc, mà CŨN THỂ HIỆN MỐI QUAN HỆ đặc biệt giữa văn hoá kinh kỳ với các vùng văn hoá tại các địa bàn xa xôi; những cuốn sử xanh được sử dụng dưới các vương triều phong kiến...Mỗi loại hỠNH TàI LIỆU đều mang những nét đặc trưng riêng về kỹ thuật chế tác làm nên tài liệu trong từng thời kỳ lịch sử, ở từng vùng miền nhất định.     TỪ NHỮNG TàI LIỆU Mà NHÕN DÕN CŨN Lưu giữ được đă góp phần rất lớn trong việc khôi phục và phát triển các ngành nghệ thuật như: sân khấu, điện ảnh, thời trang, âm nhạc.... Bên cạnh những giá trị rất lớn về văn hóa mà tài liệu lưu trữ nhân dân mang lại, tài liệu lưu trữ nhân dân cŨN Là Cơ sở quan trọng để Nhà nước giải quyết chế độ chính sách cho các đối tượng có công với đất nước. Khi đó những giấy tờ tùy thân của cá nhân, những thành tích, cống hiến... của cá nhân sẽ là bằng chứng để Nhà nước giải quyết các chế độ ưu dăi, khen thưởng xứng đáng với sự hy sinh và công sức họ đă bỏ ra.     Đối với doanh nghiệp, tài liệu sản sinh ra cũng ít nhiều mang giá trị văn hoá. Từ lời văn câu chữ, từ nội dung phản ảnh, từ phương thức làm ra tài liệu cũng đều chịu sự ảnh hưởng của văn hoá của dân tộc nói chung và văn hoá doanh nghiệp nói rêng. Chẳng hạn như cách xưng hô trong giao tiếp, văn hoá ứng xử…. Bên cạnh việc thể hiện những nét văn hoá riêng của từng vùng miền, TLLTND cŨN Là Cơ sở để giải quyết chế độ chính sách cho các cá nhân có công với đất nước. Giá trị xă hội của tài liệu lưu trữ nhân dân được thể hiện rỪ QUA điều này. * GIỎ TRỊ KINH TẾ: CÚ THỂ NÚI TàI LIỆU LưU TRỮ CỦA CỎ NHÕN KHỤNG đEM LẠI HIỆU QUẢ KINH TẾ TO LỚN BỞI CHỦ YẾU Là NHỮNG tài liệu rời lẻ do cá nhân sưu tầm được. Nhưng đôi khi chính những tài liệu ấy lại có giá trị rất lớn về mặt kinh tế. Chẳng hạn: để có được những thước phim, ảnh về chiến tranh ở Việt Nam của các tác giả nước ngoài, chúng ta đÓ PHẢI CHI TRẢ MỘT KHOẢN TIỀN RẤT LỚN… Trong thời đại mới, cùng với sự phát triển của nền kinh tế thị trường, các doanh nghiệp tư nhân ngày càng khẳng định được vai trŨ CỦA MỠNH TRONG XÓ HỘI. TUY NHIỜN, DO đặc thù hoạt động nên tài liệu do các doanh nghiệp sản sinh ra không có gIỎ TRỊ LỚN VỀ MẶT LỊCH SỬ, Mà CHỦ YẾU PHẢN ỎNH TỠNH HỠNH SẢN XUẤT, KINH DOANH CỦA DOANH NGHIỆP. NHIỀU TàI LIỆU SẢN SINH RA TRONG HOẠT đỘNG CỦA CỎC DOANH NGHIỆP CHỨA đỰNG NHỮNG THỤNG TIN CÚ ỚCH, LàM CăN CỨ đỂ LÓNH đẠO RA CỎC QUYẾT đỊNH PHỤC VỤ CHO HOẠT đỘNG QUẢN LÝ, đIỀU HàNH SẢN XUẤT KINH DOANH CỦA CỎC DOANH NGHIỆP. NHỮNG THỤNG TIN VỀ THỊ TRưỜNG, VỀ đỐI THỦ CẠNH TRANH, VỀ SẢN PHẨM… CÚ Ý NGHĨA đẶC BIỆT QUAN TRỌNG đỐI VỚI CỎC DOANH NGHIỆP, CÚ ẢNH HưỞNG TRỰC TIẾP đẾN HIỆU QUẢ SẢN XUẤT KINH DOANH CỦA DOANH NGHIỆP. TàI LIỆU CỦA DOANH NGHIỆP đỤI KHI CHỨA đỰNG NHỮNG BàI HỌC KINH NGHIỆM QUÝ BỎU VỀ TỔ CHỨC QUẢN LÝ. NHỮNG THẤT BẠI SẼ đưỢC RỲT KINH NGHIỆM, NHỮNG THàNH QUẢ đÓ đẠT đưỢC SẼ TIẾP TỤC đưỢC PHỎT HUY, NHỜ đÚ NÕNG CAO HIỆU QUẢ SẢN XUẤT KINH DOANH CỦA DOANH NGHIỆP. MỘT GIỎ TRỊ QUAN TRỌNG CỦA TàI LIỆU DO DOANH NGHIỆP SẢN SINH RA đÚ Là: TàI LIỆU CỦA DOANH NGHIỆP Là BẰNG CHỨNG XỎC THỰC, CÚ SỨC THUYẾT PHỤC MẠNH MẼ CHO HOẠT đỘNG KINH DOANH , SẢN XUẤT LàNH MẠNH TRưỚC NHỮNG SỰ THANH TRA, KIỂM TRA CỦA CỎC Cơ QUAN NHà NưỚC CÚ THẨM QUYỀN. ĐÚ Là CỎC CHỨNG CỨ BẢO VỆ QUYỀN LỢI, UY TỚN CHO CỎC DOANH NGHIỆP NÚI CHUNG Và CHO DOANH NGHIỆP Tư NHÕN NÚI RIỜNG. CÚ THỂ NÚI NHỮNG THỤNG TIN TRONG CỎC TàI LIỆU CỦA DOANH NGHIỆP GIỲP CHO DOANH NGHIỆP đÚ NGHIỜN CỨU Và PHỎT TRIỂN SẢN XUẤT SẢN PHẨM MỚI, PHỎT TRIỂN KINH DOANH, GIỲP CẠNH TRANH GIàNH THẮNG LỢI VỚI CỎC đỐI THỦ TRỜN THươNG TRưỜNG. TỪ đÚ GIỲP DOANH NGHIỆP XÕY DỰNG đưỢC HỠNH ẢNH Và UY TỚN TỐT CỦA MỠNH TRONG KÝ ỨC XÓ HỘI Và THẬM CHỚ CỦA CẢ đỐI ThỦ CẠNH TRANH. * GIỎ TRỊ GIỎO DỤC: MỖI DÕN TỘC đỀU CÚ NHỮNG TRUYỀN THỐNG RIỜNG MANG đẬM BẢN SẮC đỘC đỎO CỦA HỌ. TRUYỀN THỐNG đÚ đưỢC XÕY DỰNG, BẢO TỒN TỪ thẾ HỆ NàY QUA THẾ HỆ KHỎC DO đưỢC GIỎO DỤC THưỜNG XUYỜN, LIỜN TỤC. NHỮNG TRUYỀN THỐNG NHư “UỐNG NưỚC NHỚ NGUỒN”, “ăN QUẢ NHỚ NGưỜI TRỒNG CÕY”, TRUYỀN THỐNG “HIẾU HỌC”, “TỤN Sư TRỌNG đẠO”… CỦA DÕN TỘC đưỢC PHẢN ỎNH NHIỀU TRONG CỎC TàI LIỆU LưU TRỮ NHÕN DÕN BẰNG LỜI VăN, HỠNH ẢNH… NHỮNG TàI LIỆU LưU TRỮ NHÕN DÕN, đẶC BIỆT Là NhỮNG TàI LIỆU CỔ, QUÝ HIẾM Là CăN CỨ đỂ XÕY DỰNG THàNH CỎC BỘ PHIM, CỎC TỎC PHẨM NGHỆ THUẬT LàM CỤNG CỤ TUYỜN TRUYỀN, GIỎO DỤC, THUYẾT PHỤC THẾ HỆ SAU VỀ TRUYỀN THỐNG DÕN TỘC. VỚ DỤ: THẦN TỚCH, THẦN SẮC, CỎC TỘC PHẢ ….GIỲP THẾ HỆ TRẺ HIỂU RỪ Hơn về truyền thống của cha ông trong quá khứ, góp phần hun đúc tỠNH YỜU QUỜ Hương và lŨNG TỰ HàO, TỰ TỤN DÕN TỘC. CHƯƠNG 2 - THỰC TRẠNG TÀI LIỆU LƯU TRỮ NHÂN DÂN 2.1. Nhận thức của người dân về tài liệu lưu trỮ NHÕN DÕN Trong cuỘC đỜI Và HOẠT đỘNG CỦA MỖI CỎ NHÕN KHỤNG THỂ KHỤNG CÚ NHỮNG GIẤY TỜ LIỜN QUAN NHư GIẤY KHAI SINH, GIẤY CHỨNG NHẬN…. CHỚNH VỠ VẬY NHỮNG GIẤY TỜ TUỲ THÕN LUỤN được người dân xem trọng và luôn có Ý THỨC GIỮ GỠN. NHỮNG LOẠI GIẤY TỜ NàY LUỤN LUỤN đưỢC CỎ NHÕN CẤT GIỮ KỸ LưỠNG, CẨN THẬN . TRONG MỘT GIA đỠNH, CỎC LOẠI GIẤY TỜ đÚ đưỢC CẤT Kỹ ở cùng một chỗ, hoặc từng thành viên tự cất giữ và bảo quản giấy tờ của bản thân. Tuy nhiên trong cuộc đời mỗi cá nhân không chỉ có những giấy tờ tuỳ thân mà cŨN CÚ RẤT NHIỀU NHỮNG LOẠI TàI LIỆU KHỎC LIỜN QUAN đến cá nhân đó. Trong quá trỠNH HỌC TẬP, LAO động, sáng tạo cá nhân có thể có những tài liệu quÝ DO Sưu tầm được, do hiểu được Ý NGHĨA CỦA TàI LIỆU HOẶC đôi khi chỉ là do sở thích nhưng những cá nhân ấy rất quÝ NHỮNG TàI LIỆU NàY. HỌ COI NHỮNG TàI LIỆU ẤY NHư kho báu của chính mỠNH Và KHỤNG đánh đổi bằng bất cứ giá nào. Đó chính là lý do giải thích tại sao trong các văn bản của Đảng và Nhà nước đều khuyến khích cá nhân, gia đỠNH, DŨNG HỌ HIẾN TẶNG HOẶC BỎN TàI LIỆU NHưng nhận được rất ít tài liệu như thế. TRONG SỐ NHỮNG TàI LIỆU Mà CỎ NHÕN HẾT SỨC QUÝ TRỌNG Và CÚ Ý THỨC GIỮ GỠN NHư những bảo vật của riêng mỠNH, CỦA GIA đỠNH Và DŨNG HỌ MỠNH….BAO GỒM: NHỮNG GIA TỘC CỦA DŨNG HỌ, NHỮNG TàNG THư cổ, những bí quyết gia truyền... Những cá nhân, gia đỠNH, DŨNG HỌ CÚ NHỮNG TàI LIỆU QUÝ ẤY HẦU NHư không hiểu vỀ GIỎ TRỊ Và NỘI DUNG CỦA NHỮNG GHI CHỘP ẤY, DẪU VẬY HỌ VẪN HẾT SỨC GIỮ GỠN. ChẲng hẠn như các tàng thư ngàn năm tuổi của đồng bào Chăm ở Ninh Thuận, cho đến tận ngày nay, vẫn được người Chăm coi trọng. Và những chữ viết trong nhỮng tàng thư ấy được xem là ân huệ của thánh hiền. Theo các bậc trưởng lão ở các làng Chăm, chiến tranh và loạn lạc đã đánh thức các tàng thư cổ. Nhiều gia đình chạy giặc dưới thời Pháp, Mỹ đã sẵn sàng bỏ lại của cải nhưng những tàng thư thì luôn mang theo. Không biết những tàng thư kia có từ khi nào nhưng từ thế hệ này sang thế hệ khác, người Chăm đều thay nhau giữ gìn và coi như vật gia bảo vô giá của cộng đồng, dòng tộc. Những mảnh tàng thư cổ xưa kia còn lại hiếm có ai đọc được nhưng chúng vẫn được bó gói kỹ lại để giữ. MỘT VỚ DỤ KHỎC Là TRONG CỎC DŨNG HỌ LỚN Ở VIỆT NAM THỠ NHỮNG TỘC PHẢ CỦA DŨNG HỌ CŨNG RẤT được người trong dŨNG HỌ COI TRỌNG, HỌ TRUYỀN TAY NHAU BẢO VỆ NHỮNG CUỐN SỔ GHI CHỘP đó từ đời này qua đời khác và coi chúng như vật báu gia truyền của tổ tiên để lại. Trong CỎC DŨNG HỌ ẤY THỠ KHỤNG PHẢI AI CŨNG được phép giữ gia tộc mà chỉ có những người trưởng họ (người đứng đầu dŨNG HỌ) MỚI CÚ QUYỀN GIỮ TàI SẢN VỤ GIỎ ẤY. VỚ DỤ: CUỐN “Lương gia thế phả” hiện vẫn đang được giữ tại nhà thờ họ Lương làng Nhị Khê - Hà Tây, quyểN THẦN PHẢ Ở NHà THỜ LÓ PHỲ Đường thuộc Mỹ Hà, BỠNH LỤC [6, 87]…. Và CŨN RẤT NHIỀU NHỮNG DŨNG HỌ KHỎC Ở KHẮP đất nước Việt Nam vẫn được cất giữ như thế… Tuy nhiên, bên cạnh những người có Ý THỨC GIỮ GỠN CẨN THẬN TàI LIỆU CŨN CÚ NHỮNG CỎ NHÕN, GIA đỠNH, DŨNG HỌ… CÚ TRONG TAY NHỮNG TàI LIỆU QUÝ NHưng do không hiểu rỪ GIỎ TRỊ CỦA NHỮNG TàI LIỆU đó nên không có Ý THỨC GIỮ GỠN, KHỤNG CẤT GIỮ CẨN THẬN ; DẪN đến tỠNH TRẠNG MẤT MỎT, Hư hỏng tài liệu… 2.2. TỠNH HỠNH BẢO QUẢN TàI LIỆU Lưu trữ nhân dân Như đÓ GIỚI THIỆU Ở TRỜN THỠ TàI LIỆU Lưu trữ nhân dân có giá trị lịch sử rất lớn. Những tài liệu ấy không chỉ có ý nghĩa đối với một cá nhân, gia đỠNH, DŨNG HỌ….Mà đôi khi cŨN CÚ Ý NGHĨA đối với cả dân tộc. Tuy nhiên, có thể nói những tài liệu có giá trị CŨN LẠI TRONG NHÕN DÕN HIỆN NAY CHỦ YẾU được bảo quản theo cảm tính của người dân. Họ chỉ bảo vệ và quÝ TRỌNG NHỮNG TàI LIỆU Mà HỌ CHO Là CẦN THIẾT VỚI BẢN THÕN, GIA đỠNH Và DŨNG HỌ CỦA MỠNH CHỨ ỚT AI BẢO QUẢN NHỮNG TàI LIỆU đó vỠ MỤC đích chung của dân tộC. CHỚNH VỠ VẬY NHỮNG TàI LIỆU QUÝ TRONG NHÕN DÕN đang ngày càng mất dần đi mà chưa có những biện pháp can thiệp kịp thời của Nhà nước. VỚI NHỮNG CỎ NHÕN CÚ Ý THỨC GIỮ GỠN TàI LIỆU THỠ TàI LIỆU CỦA HỌ LUỤN được bảo quản và cất giữ cẩn thận. Đối với những tàI LIỆU CỦA RIỜNG CỎ NHÕN THỠ TàI LIỆU đó được cá nhân lưu giữ tại nhà; những tộc phả, những bí quyết gia truyền , những ghi chép do dŨNG HỌ để lại thường được giữ trong các nhà thờ họ; những thần tích, thần sắc, bằng khen…..của làng, xÓ VỠ Là TàI SẢN CHUNg của cả một tập thể nên sẽ được giữ tại các đỠNH, CHỰA CỦA LàNG HOẶC TẠI TRỤ SỞ UBND XÓ. CHẲNG HẠN VỚI NHỮNG TàNG THư cổ thường được người dân bó gói để treo lên nóc nhà hoặc cất thật cẩn thận trong hŨM. VỠ QUỎ QUÝ NHỮNG TàNG THư ấy mà họ giữ kỹ đến mức người ta không bao giờ dám mở ra. SO VỚI đIỀU KIỆN BẢO QUẢN TàI LIỆU CỦA CỎ NHÕN, CỦA CỎC LàNG XÓ THỠ DOANH NGHIỆP CÚ đIỀU KIỆN HơN RẤT NHIỀU VỀ MẶT Cơ SỞ VẬT CHẤT CỰNG TRANG THIẾT BỊ BẢO QUẢN. THAY VỠ BỌC, GÚI TàI LIỆU RỒI CẤT GIỮ TRONG CỎC LOẠI TỦ, NGăN KỘO…, đA PHẦN CỎC DOANH NGHIỆP đÓ CẤT TàI LIỆU TRONG NHỮNG KỘT SẮT CÚ DỘ BẢO MẬT Và AN TOàN CAO. NGOàI RA, HIỆN NAY CỎC DOANH NGHIỆP KHỤNG NGỪNG ỨNG DỤNG CỤNG NGHỆ THỤNG TIN VàO HOẠT đỘNG CỦA MỠNH, DO VẬY CÚ NHỮNG THỤNG TIN, TàI LIỆU đÓ đưỢC CHUYỂN THàNH CỎC FILE DỮ LIỆU đỂ LưU TRỜN MỎY TỚNH HOẶC đĨA MỀM... TUY NHIỜN HIỆN NAY, Ở NưỚC TA, TàI LIỆU CỦA CỎC DOANH NGHIỆP Tư NHÕN KHỤNG THUỘC DIỆN NỘP LưU VàO CỎC LưU TRỮ LỊCH SỬ. VIỆC SỬ DỤNG Và BẢO QUẢN TàI LIỆU HOàN TOàN DO CỎC DOANH NGHIỆP TỰ TỲC. HOẠT đỘNG CHỦ YẾU CỦA DOANH NGHIỆP Là KINH DOANH, SẢN XUẤT, DO VẬY NHỮNG CỤNG VIỆC NHư BẢO QUẢN TàI LIỆU, TỔ CHỨC KHAI THỎC SỬ DỤNG TàI LIỆU… KHỤNG đưỢC CHỲ TRỌNG. NHỠN CHUNG CỎC DOANH NGHIỆP Tư NHÕN CHưA CÚ HOẠT đỘNG LưU TRỮ. TàI LIỆU CỦA CỎC DOANH NGHIỆP NàY VẪN đưỢC LưU GIỮ TỰ PHỎT Ở NơI SẢN SINH RA TàI LIỆU, CHưA CÚ TỎC đỘNG CỦA NGHIỆP VỤ LưU TRỮ. Những tài liệu trong nhân dân hiện vẫn đang phải đối mặt với rất nhiều thử thách do cả những yếu tố khách quan và nhÕN TỐ chủ quan của con người mà do đó những tài liệu trong nhân dân đang dần mất đi. * Yếu tố khách quan VỚI SỰ BẢO VỆ TàI LIỆU MỘT CỎCH THỦ CỤNG THỠ CHO DỰ CHO TàI LIỆU được cất giấu cẩn thận đến đâu cũng không thể tránh khỏi sự tàn phá của thiên nh