Đề tài Xây dựng giải pháp quản lý đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ - HÀNH CHÍNH QUỐC GIA HỒ CHÍ MINH HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH LÊ MINH ĐẠT XÂY DỰNG GIẢI PHÁP QUẢN LÝ ĐỘI NGŨ CÁN BỘ, CÔNG CHỨC CẤP XÃ TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH ĐỀ CƯƠNG CHI TIẾT LUẬN VĂN THẠC SỸ CHUYÊN NGÀNH QUẢN LÝ HÀNH CHÍNH CÔNG TP. HCM, tháng năm 2012 ĐỀ TÀI: XÂY DỰNG GIẢI PHÁP QUẢN LÝ ĐỘI NGŨ CÁN BỘ, CÔNG CHỨC CẤP XÃ TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH MỤC LỤC PHẦN MỞ ĐẦU Sự cần thiết của đề tài Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài Mục đích, Đối tượng. Phạm vi nghiên cứu Phương pháp nghiên cứu Kết cấu luận văn PHẦN NỘI DUNG Chương 1: Cơ sở lý luận về quản lý cán bộ, công chức cấp xã Cán bộ, công chức cấp xã và nhiệm vụ của cán bộ, công chức cấp xã Năng lực hoạt động của cán bộ, công chức cấp xã Hoạt động quản lý đối với cán bộ, công chức cấp xã Tính tất yếu phải quản lý đối vối cán bộ, công chức cấp xã Kinh nghiệm của việc quản lý cán bộ, công chức cấp xã một số nước Chương 2: Thực trạng việc quản lý hiện nay đối với đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã Thành phố Hồ Chí Minh và thực trạng đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã ở thành phố Hồ Chí Minh Một số quan điểm về quản lý cán bộ, công chức cấp xã Các số liệu cơ bản về đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã Vấn đề quản lý đội ngũ cán bộ, công chức cấp cơ sở ở thành phố Hồ Chí Minh những năm qua Chương 3: Một số giải pháp trong việc hoàn thiện công tác quản lý đội ngũ cán bộ công chức cấp xã Quan điểm, mục tiêu và những yêu cầu đặt ra đối với đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã đến năm 2020 Một số giải pháp quản lý mới đối với đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã PHẦN KẾT LUẬN DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO PHỤ LỤC PHẦN MỞ ĐẦU Sự cần thiết của đề tài Đối với Thành phố Hồ Chí Minh, một đô thị trung tâm về kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội ở phía Nam, việc quản lý đội ngũ CBCC cấp xã chuyên nghiệp, có tư duy chiến lược là một đòi hỏi cấp thiết để phát triển thành phố về mọi mặt. Là một cán bộ công tác ở cấp xã tại Tp.HCM, bản thân tôi rất quan tâm và đã tiếp cận nhiều vấn đề, ở nhiều khía cạnh khác nhau về thực trạng và giải pháp cho việc nâng cao chất lượng quản lý đội ngũ cán bộ công chức cấp xã trong giai đoạn hiện nay. Ngoài ra, vấn đề “Xây dựng giải pháp quản lý đội ngũ cán bộ công chức cấp xã trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh” được người nghiên cứu chọn làm luận văn tốt nghiệp cao học hành chính công vì một số lý do sau: Một là, do vị trí vô cùng quan trọng của địa bàn cơ sở và vai trò cực kỳ quan trọng của chính quyền cơ sở tronng việc thực thi pháp luật và xây dựng nhà nước pháp quyền của dân, do dân và vì dân. Nền hành chính Việt Nam hiện nay gồm có 04 cấp: Chính phủ (bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ); cấp tỉnh (tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương); cấp huyện (huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh); cấp xã (xã, phường, thị trấn). Trong đó, cấp cơ sở thường được nhắc đến đó chính là cấp xã, là cơ sở thực tiễn hình thành đường lối, chủ trương của Đảng Cộng sản Việt Nam, pháp luật của Nhà nước Việt Nam; là nơi tổ chức thực hiện nhiệm vụ cấp trên giao, tổng kết những kinh nghiệm thực tiễn phong phú nhằm bổ sung hoàn chỉnh lý luận, đường lối, chính sách của Đảng và nhà nước; là nơi trực tiếp chăm lo đến đời sống của nhân dân, là cầu nối gần nhất giữa Nhà nước với nhân dân. Như Chủ tịch Hồ Chí Minh đã từng viết “ Cấp xã là gần gũi nhân dân nhất, là nền tảng của nền hành chính. Cấp xã làm được việc thì mọi việc đều xong xuôi”. Hai là, vai trò quan trọng của đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã – lực lượng trực tiếp thực thi, cụ thể hóa các chủ trương, quy định của Nhà nước đến với nhân dân. Đội ngũ cán bộ, công chức trong bộ máy chính quyền cơ sở, là những người được giao nhiệm vụ và quyền hạn thực thi hoạt động quản lý nhà nước ở địa phương thông qua các mối quan hệ làm việc trực tiếp với nhân dân như: triển khai quán triệt; tổ chức thực hiện; kiểm tra giám sát; quản lý, duy trì kết quả và phát triển kết quả đạt được; đồng thời cán bộ công chức còn là người triển khai thực hiện quyền làm chủ của nhân dân, trực tiếp phát huy và huy động nguồn lực từ sự đóng góp của người dân vào việc phát triển kinh tế - xã hội, tổ chức đời sống văn hóa cộng đồng, văn minh nông thôn, đô thị nhằm phát huy mọi nguồn lực xây dựng địa phương phát triển bền vững góp phần xây dựng đất nước tiến lên công nghiệp hóa, hiện đại hóa. Do đó, chính sách, chủ trương, pháp luật có được thực hiện tốt không, có đi vào cuộc sống hay chỉ trên bàn giấy là tùy thuộc vào năng lực thực thi nhiệm vụ quản lý nhà nước của đội ngũ cán bộ, công chức cơ sở. Như Chủ tịch Hồ Chí Minh đã chỉ ra “cán bộ quyết định hết thảy”, “công việc thành công hat thất bại, đều do cán bộ tốt hay kém” Điều bức xúc là một số nơi, vùng, miền hoặc thậm chí trong tư tưởng của lãnh đạo cấp trên chưa nhận thức đầy đủ vai trò quan trọng của cán bộ, công chức cấp cơ sở. Và do đó, chưa quan tâm và đầu tư thực sự để đội ngũ này được phát triển và phát huy trình độ, năng lực, phẩm chất để đáp ứng xứng tầm với nhiệm vụ. Ba là, thực trạng công tác quản lý cán bộ, công chức cấp xã ở thành phố Hồ Chí Minh hiện nay đặt ra một số vấn đề cần giải quyết. - Việc tuyển dụng, biên chế, điều động, đề bạt, bố trí cán bộ, công chức nhiều khi không chú trọng tới tiêu chuẩn chuyên môn nghiệp vụ, yêu cầu công việc và không qua thi tuyển mà chủ yếu lấy lý lịch, quá trình công tác làm căn cứ. Điều đó đã cản trở việc hình thành đội ngũ công chức chuyên nghiệp vừa hồng vừa chuyên của bộ máy nhà nước nói chung, cấp xã nói riêng, gây khó khăn nhiều mặt và sự trì trệ kéo dài, quản lý yếu kém của Nhà nước trong các hoạt động kinh tế - xã hội.  - Khắc phục những bất cập qua hơn 10 năm từ Pháp lệnh cán bộ, công chức ban hành năm 1998, được sửa đổi, bổ sung vào năm 2002, 2003, Quốc hội đã ban hành Luật cán bộ, công chức có hiệu lực thi hành từ ngày 01/01/2010. Trong đó, Luật Cán bộ, công chức đã dành hẳn một chương (chương V) để quy định cụ thể và rõ ràng hơn về cán bộ, công chức cấp xã. Đây là cơ sở pháp lý quan trọng để tiếp tục xây dựng và nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ, công vụ trong giai đoạn mới. Do đó, vấn đề cần quan tâm là việc triển khai thực hiện như thế nào để thể hiện tính ưu việt của Luật mới. Và nghiên cứu sâu thêm việc vận dụng Luật cán bộ, công chức đối với cán bộ, công chức cấp xã để áp dụng ở thành phố Hồ Chí Minh, một thành phố năng động, phát triển kinh tế - xã hội nhất nhất cả nước, luôn có nhiều sáng kiến và đi đầu trong việc thực hiện cải cách hành chính nhà nước có hiệu quả. - Năm 2000, Bộ Chính trị đã giao nhiệm vụ cho thành phố Hồ Chí Minh: “phải đi trước và về đích trước trong thực hiện chiến lược phát triển đất nước giai đoạn đến 2020”. Thực hiện Nghị quyết của Đại hội Đại biểu Đảng bộ thành phố Hồ Chí Minh lần thứ VIII nhiệm kỳ 2006-2010 là: đổi mới toàn diện và mạnh mẽ hơn nữa; phát huy dân chủ và sức mạnh của khối đại đoàn kết toàn dân, động viên mọi nguồn lực, nắm bắt thời cơ, vượt qua thách thức, chủ động hội nhập kinh tế khu vực và quốc tế; thúc đẩy tăng trưởng kinh tế nhanh, hiệu quả và bền vững; không ngừng nâng cao đời sống nhân dân; giữ vững ổn định chính trị- xã hội, xây dựng thành phố Hồ Chí Minh ngày càng văn minh, hiện đại, từng bước trở thành một trung tâm công nghiệp, dịch vụ, khoa học công nghệ của khu vực Đông Nam Á, góp phần quan trọng trong sự nghiệp đổi mới, xây dựng và bảo vệ tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Để thực hiện mục tiêu trên, công tác quản lý cán bộ, công chức cấp xã ở thành phố Hồ Chí Minh đạt hiệu quả cao, góp phần xây dựng chính quyền địa phương vững mạnh, phát triển là tiền đề có ý nghĩa lớn lao trong thực hiện nhiệm vụ chung của cả chính quyền thành phố Hồ Chí Minh. Trong quá trình nghiên cứu và viết đề tài chắc chắn không tránh khỏi sơ suất, người viết rất mong được tiếp thu những ý kiến góp ý của các thầy, cô để luận văn được hoàn thiện và mang lại hiệu quả cao khi ứng dụng vào thực tiễn. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài: Liên quan đến chính quyền cấp cơ sở, có nhiều học giả, nhà nghiên cứu, nhà lãnh đạo, cơ quan nghiên cứu hoạch định chính sách của Trung ương và một số địa phương đã nghiên cứu mảng đề tài này. Có nhiều tài liệu, đề tài khoa học các cấp, luận văn Thạc sĩ cũng nghiên cứu các lĩnh vực liên quan trước đây như: “Chính quyền cấp xã và quản lý nhà nước cấp xã” NXB Chính trị Quốc gia, Hà Nội, năm 2000 của TS Thang Văn Phúc, TS Chu Văn Thành; “Đào tạo nguồn cán bộ, công chức cấp xã và việc sử dụng cán bộ, công chức cấp xã sau đào tạo nguồn tại Thành phố Hồ Chí Minh”, Thạc sỹ Trần Tuấn Duy_trường Cán bộ Tp. Hồ Chí Minh; “Hoàn thiện công tác sử dụng công chức trong các cơ quan hành chính nhà nước ở địa phương cấp tỉnh (trên cơ sở thực tiễn tỉnh Hưng Yên)” của tác giả Nguyễn Thị Châu _ Luận văn thạc sĩ quản lý hành chính công năm 1999; “Một số giải pháp nâng cao năng lực cán bộ - công chức phường trong giai đoạn đến năm 2010” – Nguyễn Hữu Tám, luận văn Thạc sĩ hành chính công, năm 2005; - “Xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức hành chính xã, phường, thị trấn trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh” – Trần Thị Hóa, luận văn Thạc sĩ hành chính công, năm 2008; Và các tài liệu nghiên cứu có liên quan khác mà người nghiên cứu sẽ nêu trong phần tài liệu tham khảo mà người nghiên cứu có thể tiếp cận được. Trong tình hình đó, người nghiên cứu muốn tiếp cận với góc nhìn tổng quát hơn, toàn diện hơn trên cơ sở các tài liệu, những kiến thức, lý luận được trang bị trong nhà trường nhằm giúp đóng góp những lý luận và giải pháp để hoàn thiện hơn công tác quản lý cán bộ, công chức cấp xã hiện nay trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh. Mục đích, đối tượng: Mục đích của nghiên cứu đề tài là thông qua phân tích các ưu, khuyết của công tác quản lý hiện nay, kết hợp các quy định pháp luật hiện hành và những kinh nghiệm thực tiễn của một số quốc gia (nếu có), nhằm đề xuất các giải pháp để hoàn thiện hơn nữa công tác quản lý cán bộ, công chức cấp xã hiện nay trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh. Tham vọng xa hơn nữa, trong một chừng mực nào đó, có thể áp dụng cho các tỉnh, thành phố khác của cả nước. Về đối tượng nghiên cứu: đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã (theo quy định tại chương V Luật cán bộ, công chức) ở thành phố Hồ Chí Minh. Phạm vi nghiên cứu: Luận văn đi sâu vào việc nghiên cứu: Đội ngũ cán bộ, công chức phường (theo quy định tại chương V Luật cán bộ, công chức) tại Tp.HCM (đối với công chức trừ chức danh Trưởng công an và Chỉ huy trưởng quân sự do đặc thù chuyên môn). Đề tài nghiên cứu được hạn định trong phạm vi sau đây: - Nghiên cứu tại cấp phường. - Về không gian : tại địa bàn Tp.HCM. - Về thời gian : tập trung nghiên cứu từ 2004 đến nay. Phương pháp nghiên cứu: Phương pháp nghiên cứu trong luận văn là sự kết hợp của rất nhiều phương pháp như : phương pháp hệ thống; phương pháp logic kết hợp với lịch sử; phương pháp khảo nghiệm thực tế, phân tích và tổng hợp; phương pháp điều tra xã hội học; phương pháp phỏng vấn sâu; phương pháp lấy ý kiến chuyên gia; phương pháp xử lý thông tin. Đổng thời, Luận văn dựa trên quan điểm của chủ nghĩa Mác – Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh; các quan điểm, đường lối, chính sách của Đảng và nhà nước về cán bộ, công chức; các nguyên lý của khoa học hành chính, quản lý nhà nước. Đóng góp mới của luận văn: Luận văn có ý nghĩa về mặt lý luận và thực tiễn nhằm góp phần xây dựng các giải pháp quản lý đội ngũ CBCC cấp xã trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh theo hướng chuyên nghiệp, hiện đại thông qua một số giải pháp chung và một số giải pháp cụ thể đề xuất áp dụng tại Thành phố Hồ Chí Minh. Kết cấu luận văn: Luận văn bao gồm: * Phần mở đầu * Phần nội dung: + Chương 1: Cơ sở lý luận về quản lý cán bộ, công chức cấp xã + Chương 2: Thực trạng việc quản lý hiện nay đối với đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã + Chương 3: Xây dựng một số giải pháp trong việc hoàn thiện công tác quản lý đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã * Phần kết luận. Tài liệu tham khảo Phụ lục PHẦN NỘI DUNG Chương 1 Cơ sở lý luận về quản lý cán bộ, công chức cấp xã Cán bộ, công chức cấp xã và vai trò, nhiệm vụ của cán bộ, công chức cấp xã Khái niệm cán bộ, công chức cấp xã Vai trò, vị trí cán bộ, công chức cấp xã Nhiệm vụ của cán bộ, công chức cấp xã Năng lực hoạt động của cán bộ, công chức cấp xã. Khái niệm về năng lực hoạt động quản lý Các yếu tố cấu thành năng lực quản lý Những yêu cầu về năng lực quản lý Hoạt động quản lý đối với cán bộ, công chức cấp xã Khái niệm về hoạt động quản lý đối với cán bộ, công chức cấp xã Những nội dung quản lý chủ yếu Tính tất yếu phải quản lý đối vối cán bộ, công chức cấp xã Kinh nghiệm của việc quản lý cán bộ, công chức cấp xã một số nước Liên hệ Việt Nam Chương 2: Thực trạng việc quản lý hiện nay đối với đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã Thực trạng đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã ở thành phố Hồ Chí Minh Các đặc điểm về tổ chức chính quyền cấp xã của thành phố Hồ Chí Minh Một số quan điểm về quản lý cán bộ, công chức cấp xã Mức độ phức tạp của công tác quản lý nhà nước của chính quyền cấp xã ở thành phố Hồ Chí Minh Quan điểm về quản lý cán bộ, công chức cấp xã đối với thành phố Hồ Chí Minh Thực trạng đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã ở thành phố Hồ Chí Minh Công tác quản lý đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã ở thành phố Hồ Chí Minh những năm qua Những ưu điểm Những điểm còn tồn tại Chương 3: Những định hướng và giải pháp quản lý đội ngũ cán bộ công chức cấp xã 3.1 Định hướng từ nay đến hết 2020 3.2 Các nhóm giải pháp Nhóm giải pháp về thể chế, chính sách Nhóm giải pháp về tổ chức bộ máy Nhóm giải pháp về đào tạo, bồi dưỡng Tài liệu tham khảo Văn kiện Đại hội Đại biểu Đảng bộ thành phố Hồ Chí Minh lần VIII (năm 2005). Giáo trình Tổ chức nhân sự hành chính nhà nước – Học viện Hành chính quốc gia. Luật Tổ chức Hội đồng nhân dân và ủy ban nhân dân ngày 26/11/2003. Pháp lệnh Cán bộ, công chức được sửa đổi, bổ sung năm 2003. Nghị định 114/2003/NĐ-CP ngày 10/10/2003 của Chính phủ về cán bộ, công chức xã, phường, thị trấn Thông tư số 03/2004/TT-BNV ngày 16/11/2004 hướng dẫn thực hiện Nghị định 114/2003/NĐ-CP ngày 10/10/2003 của Chính phủ về cán bộ, công chức xã, phường, thị trấn Nghị định 121/2003/NĐ-CP ngày 21/10/2003 về chế độ, chính sách đối với cán bộ, công chức xã, phường, thị trấn Thông tư liên tịch số 34/2004/TTLB- BNV-BTC-BLĐTBXH ngày 14/5/2004 hướng dẫn thực hiện Nghị định 121/2003/NĐ-CP ngày 21/10/2003 về chế độ, chính sách đối với cán bộ, công chức xã, phường, thị trấn. Quyết định 110/2006/QĐ-UBND ngày 21/7/2006 của Ủy ban nhân dân thành phố Hồ Chí Minh ban hành Quy chế tuyển dụng và chế độ tập sự đối với công chức phường - xã- thị trấn. Luật cán bộ, công chức của Quốc hội khóa XII, kỳ họp thứ tư, số 22/2008/QH12 ngày 13 tháng 11 năm 2008, có hiệu lực 01/01/2010. Nghị định số 92/2009/NĐ-CP về chức danh, số lượng, một số chế độ, chính sách đối với CBCC ở xã, phường, thị trấn và những người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã; Thông tư liên tịch 03/2010/TTLT: BNV-BTC-BLĐTBXH ngày 27/5/2010 của Liên bộ Bộ Nội vụ, Bộ tài chính, Bộ Lao động thương binh và xã hội hướng dẫn thực hiện Nghị định 92/2009/NĐ-CP. Quyết định số 60/2010/QĐ-UBND ngày 31/8/2010 của UBND TP HCM về phân cấp cho UBND quận- huyện quyết định số lượng định biên đối với UBND P-X-TT Hệ thống công vụ và xu hướng cải cách hành chính một số nước trên thế giới, NXb chính trị quốc gia, Hà Nội, năm 2004. Thang Văn Phúc – Nguyễn Minh Phương – Nguyễn Thu Huyền. Tạp chí tổ chức Nhà nước và tạp chí quản lý nhà nước. Nguồn số liệu thống kê số lượng, chất lượng cán bộ, công chức P, X, TT của Sở Nội vụ TPHCM. Các tài liệu khác.