Đồ án Quy hoạch và thiết kế hệ thống thủy lợi

nghiệp và số lao động nông nghiệp chiếm đến 81% số lao động chính trong vùng.Như vậy nguồn thu nhập chính của nhân dân vùng dự án là nông nghiệp. Trong 20 năm qua trong vùng dự án chưa có công trình thủy lợi nào được đầu tư xây dựng, vì diện tích đất canh tác chủ yếu dựa vào thời tiết nên năng suất chưa cao, dời sống nhân dân còn gặp nhiều khó khăn. Chương 3:Hiện Trạng Và Nhiệm Vụ Công Tác Thủy Lợi 3.1 Hiện trạng thủy lợi 3.1.1 Tình hình thiên tai trong vùng dự án Khí hậu vùng dự án mang đặc trưng khí hậu duyên hải miền trung, khí hậu trong vùng chịu ảnh hưởng xõ rệt của gió mùa Đông Bắc và gió Tây Nam.Về mùa Đông gió mùa Đông Bắc bắt đầu thổi với hoạt động xoáy thuận, bão và hội tụ nhiệt đới gây ra mưa lớn nhiều nơi,sinh ra lũ lụt.Mùa mưa kéo dài từ thang 9 đến tháng 12.Cũng trong thời gian này các cơn bão phát sinh từ Thái Bình Dương đổ bộ vào nước ta ngày càng gia tăng.Vùng dự án Trà Ngâm trung binh mỗi năm chịu ảnh hưởng của khoảng 10 cơn bão,nhưng nhờ xung quanh núi bao bọc nên ảnh hưởng của các cơn bão giảm đi rất nhiều.Thiên tai cần phòng chống với vùng dự án là lũ lụt và hạn hán. Lũ lụt thường xảy ra vào tháng 10 và tháng 11,mực nước sông Cu Đê dâng cao, cùng lượng dong chảy mặt của sườn núi phía Nam của dãy Titon đỗ xuống gây lũ lụt lên thôn Trường Định.Nhưng do gần biển nên mực nước lên nhanh. Mùa khô từ tháng 4 đến tháng 8, hạn hán thường xảy ra vào tháng 5 và tháng 6, ảnh hương đến năng suất vụ Xuân Hè,nhưng cũng ở trong thời gian này trong nhiều năm lũ tiểu mãn xuất hiện gây ảnh hưởng đến sản lượng lúa cho nên nguồn thu nhập của nhân dân thấp đời sống của nhân dân chia không được cải thiện. Do đó việc xây dựng trình thủy lợi trong vùng dự án này là một điều tất yếu nhằm cải thiện cuộc sống của dân trong vùng. 3.1.2 Hiện trạng thủy lợi Như đã trình bày ở trên hiện vùng dự án chưa có công trình thủy lợi nào nguồn nước chủ yếu dựa vào thời tiết.Nhưng lương nước trong vùng này phân bố không đều theo thời gian vào mùa mưa thi thừa nước vào mùa khô thì thiếu nước nên rất khó khăn trong việc sản xuất nông nghiệp. 3.2 Yêu cầu và nhiệm vụ công tác thủy lợi Công tác thủy lợi trong vung dự án với yêu cầu cấp bách là đảm bảo chủ động nguồn nước tưới cho 91 ha đất lúa,nhăm tăng diện tích canh tác trong vụ xuân hè và vụ 3 làm tăng năng suất sản lượng trong một năm. Qua việc phân tích hiện trạng thủy lợi trong vùng dự án nhận thấy vùng dự án đang thiếu nước nghiêm trọng cho việc sản xuất nông nghiệp. Do đó việc xây dựng công trình thủy lợi trong vùng đẻ dáp ứng nguồn nước tưới cho sản xuất nông nghiệp trong vùng Trương Định là vô cùng cấp thiết. 3.3 Phương hướng phát triển kinh tế trong vùng dự án Để giảm bớt diện nghèo đói, ổn định cuộc sống của nhân dân thì ta phải ổn định sản xuất nông nghiệp là mục tiêu hàng đầu,nhằm đáp ứng nhu cầu lương thực cho vùng còn góp phần đảm bảo an ninh lương thực,ngoài ra còn tạo điều kiện cho các ngành nghề khác được phát triển. Ví dụ:Khi đời sống nhân dân được cải thiện thì nhu cầu sinh hoạt tăng lên,để đáp ứng nhu cầu đó thì xuất hiện các ngành dịch vụ khác ra đời. Để đạt mục tiêu trên cần phải thâm canh tăng vụ, tăng năng suất cây trồng là biện pháp chủ yếu. Muốn vậy cần phải có công trình thủy lợi để chủ động được nguồn nước mới đạt được mức lương thực bình quân đầu người lớn hơn 500 kg/người/năm và năng xuất lúa bình quân 6 tấn/vu/ha như các vùng khác của huyện Hòa Vang. Khả năng phát triển các ngành kinh tế khác trong vùng dự án nói chung Không lớn và chỉ có thể thực hiện trên cơ sở nền sản xuất nông nghiệp vững chắc và ổn định mà việc đầu tiên cần giải quyết là thủy lợi hóa. Chương 4:Biện Pháp Thủy Lợi Vùng Dự án 4.1 Giải pháp thủy lợi trong vùng dự án 4.1.1 Nguồn nước Từ yêu cầu và nhiệm vụ của công tác thủy lợi đối với vùng dự án là phải đảm bảo được lượng nước yêu cầu của 91 ha đất lúa ,theo tần suất thiết kế p=75%.Biện pháp thủy lợi tốt nhất là sử dụng nguồn nước mặt tại chỗ,có 3 nguồn nước mặt trong vùng dự án như sau: +Sông Cu Đê : F=275 km2 +Sông Dinh Bà : F=1,75 km2 +Sông Trà Ngâm :F=1,4 km2 Vùng dự án nằm về phía hạ lưu sông Cu Đê chỉ cách cửa sông 4 km.Ở đọan hạ lưu của sông Cu Đê dài khoảng 30 km và lòng sông ít có sư thay đổi về chiều rộng, chiều sâu và độ dốc tạo điều kiện cho dòng triều truyền vào sông làm cho nguồn nước bị nhiểm mặn.Từ số liệu thực đo liên tục trong 10 năm của đài khí tượng thủy văn cho thấy thời kỳ từ tháng 3 đến tháng 8,vùng hạ lưu sông Cu Đê bị nhiểm mặn lớn.Quá trình nhiểm mặn trên sông Cu Đê có thể chia làm 2 giai đoạn như sau: +Giai đoạn đầu:Độ mặn lớn nhất thường xảy ra vào tháng 4. +Giai đoạn sau:Độ mặn lớn nhất thường xảy ra vào tháng 8. Những năm không có lũ tiểu mãn vào tháng 5và tháng 6 thì tháng 7 và tháng 8 vùng hạ lưu sông Cu Đê bị nhiểm mặn rất năng.Ranh giới mặn sông Cu Đê cho ở Bảng 4.1. Bảng 4.1:Ranh giới mặn lớn nhất trung bình các tháng mùa khô của sông Cu Đê. Độ mặn Smax (%0) Sông Cu Đê 1 Cách cửa biển 7,5 km 2 Cách cửa biển 7,0 km 5 Cách cửa biển 8,0 km Chương 5:Tính Toán Chế Độ Tưới Cây Lúa Lúa là cây trông chịu ngập cho nên chế độ tưới là chế độ tưới ngập trong quá trình sinh trưởng của cây lúa trên mặt ruộng sẽ duy trì một lớp nước thích hợp. 5.1 Tài liệu cơ bản dùng trong tính toán chế độ tưới. 5.1.1 Tài liệu thỗ nhưỡng. Đất trong khu tưới có hệ số ngấm ổn dịnh Bảng 5.1:Hệ số ngấm ổn định Số hiệu a Hệ số ngấm ổn định Ke(mm/ngày) 1.8 5.1.2 Tài liệu khí tượng. Tài liệu khí tượng được trình bày trong chương 1,mục 1.4 5.1.3 Tài liệu về thời vụ,thời gian sing trưởng và lớp nước mặt ruộng Bảng 5.1:Thời gian sạ lúa và sinh trưởng Số hiệu c Thời gian sinh trưởng Vụ Đông Xuân 25/11 125 Vụ Hè Thu 1/5 125 Bảng 5.2:Lớp nước mặt ruộng Số hiệu c Lớp nước mặt ruộng a (mm) 160 5.1.4 Tài liệu về cây trồng Bảng 5.3 Giai đoạn sinh trưởng Thời gian (ngày) Hệ số Làm đất 5 1.00 Ban đầu 25 1.06 Phát triển 30 1.20 Giữa vụ 40 1.34 Cuối vụ 30 1.10 5.2 Cơ sở phương pháp Dựa vào phương trình cân bằng nước Trong đó: : Mức tưới trong thời đoạn :Hệ số sử dụng nước mưa C : Lượng mưa thiết kế (. Tần suất mưa thiết kế trong tưới theo quy phạm hiện hành p=75% ( Tần suất đảm bảo 75% trong 100 năm có 25 nước thiếu ). Đối với cây trồng có giá trị kinh tế cao như : hoa, cà phê.. p = 90¸95 % : Lượng nước đến (m3/ha) : Lượng nước bốc hơi mặt ruộng (m3/ha) Lượng nước ngấm trên ruộng (m3/ha) : Lượng nước tạo thành lớp nước mặt ruộng (m3/ha) : Lượng nước nâng cao lớp nước mặt ruộng (m3/ha) : Lượng nước thay thế để điều tiết nhiệt độ, độ khoáng hóa của nước ruộng (m3/ha) :Lượng nước đi hay còn gọi là lượng nước hao (m3/ha) Phương trình trên có hai ẩn số là và muốn giải ta phải xác định đường quá trình của lượng nước hao, đường quá trình của lượng mưa thiết kế. Ghép các đường này lại với nhau ta sẽ xác định được và Để tính toán không sử dụng bảng tra, năm 1992 Food and Agriculture Organization (FAO) công thức penman dưới dạng khác được sử dụng trên máy tính điện tử đó là chương trình CROPWAT. Cơ sở chương trình cũng dựa trên phương trình cân bằng nước mặt ruộng: IRReq = ETc+Perc+LPrep-Pef Trong đó: IRReq: Lượng nước yêu cầu tưới của cây trồng (mm/10 ngày) ETc : Lượng bốc hơi mặt ruộng của cây trồng (mm/10 ngày) Pef :Lượng nước mưa hiệu quả (mm/10 ngày) LPrep:Lượng mưa làm đất (mm/10 ngày) Perc :Lượng nước ngấm ổn định (mm/10 ngày) 5.2.1.Tính toán lượng bốc hơi tiềm năng ET0. Lượng bốc hơi ET0 được xác định theo công thức penman ET0=C [W.RN+(1- W).f(U).(ea-ed)] Trong đó: C: Hệ số hiệu chỉnh phụ thuộc vào độ ẩm không khí lớn nhất RHmax tỷ lệ tốc độ gió giữa ngày và đêm, lượng bức xạ Rs. C được xác địng từ tra bảng W: Hệ số xét đến ảnh hưởng của nhiệt độ và độ cao ,tra bảng f(U): Hàm tốc độ gió f(U)=0.27(1+) Với U là tốc độ gió trung bình (km/ngày) ea-ed: Chênh lệch giữa áp lực bốc hơi khi nhiệt độ không khí trung bình và áp lực bốc hơi thực tế trung bình của không khí (mbar) Rn: Lượng bức xạ thực tế nhận được (mm/ngày) Sử dụng chương trình CROPWAT 5.7 để xác định lượng bốc hơi tiềm năng ET0 như sau: Chạy chương trình CROPWAT 5.7 khi đó ta được Lượng bốc hơi tiềm năng ET0 sau đây. Bảng 5.2.1:Lượng bốc hơi tiềm năng ET0 +--------------------------------------------------------------------------+ ¦ Reference Evapotranspiration ETo according Penman-Monteith ¦ +==========================================================================¦ ¦ Country : VIET NAM Meteo Station : DA NANG ¦ ¦ Altitude : 10 meter Coordinates : 16.01 N.L. 108.12 E.L ¦ +--------------------------------------------------------------------------¦ ¦ Month AvgTemp Humidity Windspeed Sunshine Sol.Radiat. ETo-PenMon ¦ ¦ °C % km/day hours MJ/m²/day mm/day ¦ +--------------------------------------------------------------------------¦ ¦ January 21.4 85 294 4.5 13.0 2.5 ¦ ¦ February 22.4 85 294 4.9 14.9 2.9 ¦ ¦ March 24.2 84 294 5.9 17.8 3.5 ¦ ¦ April 26.2 83 285 6.8 20.0 4.2 ¦ ¦ May 28.3 78 294 7.9 21.7 5.0 ¦ ¦ June 29.1 77 259 7.8 21.3 5.1 ¦ ¦ July 29.2 75 259 8.2 21.9 5.3 ¦ ¦ August 28.6 77 259 6.9 20.0 4.9 ¦ ¦ September 27.4 83 285 5.4 17.2 4.0 ¦ ¦ October 25.8 85 311 5.0 15.4 3.4 ¦ ¦ November 24.0 85 311 3.9 12.5 2.8 ¦ ¦ December 22.0 86 276 3.6 11.5 2.4 ¦ +--------------------------------------------------------------------------¦ ¦ YEAR 25.7 82 285 5.9 17.3 1401 ¦ +--------------------------------------------------------------------------+ 5.2.2 Tính toán lượng mưa hiệu quả Lựong mưa hiệu quả là lượng mưa rơi xuống khu ruộng đang canh tác mà cây trồng có thể sử dụng được tức là lượng nước nằm trong tầng hoạt động của rể cây khi bỏ qua lượng nước mặt chảy đi nơi khác và lượng nươc ngấm xuống mực nước ngầm Theo qui phạm TCXDVN 285-2002 thì lượng mưa thiết kế đối với công trình phục vụ tưới được tính với tần suất đảm bảo P=75%. Sử dụng CROPWAT 5.7 ta được lượng mưa hiệu quả như sau: Bảng 5.2.2:Lượng mưa hiệu quả +--------------------------------------------------------------------------+ ¦ Climatological Station : DA NANG ¦ +==========================================================================¦ ¦ ETo Rainfall Eff. Rain ¦ ¦ (mm/day) (mm/month) (mm/month) ¦ +--------------------------------------------------------------------------¦ ¦ January 2.5 88.3 70.6 ¦ ¦ February 2.9 31.9 25.5 ¦ ¦ March 3.5 24.0 19.2 ¦ ¦ April 4.2 49.0 39.2 ¦ ¦ May 5.0 152.3 121.8 ¦ ¦ June 5.1 180.5 144.4 ¦ ¦ July 5.3 103.5 82.8 ¦ ¦ August 4.9 156.6 125.3 ¦ ¦ September 4.0 447.2 357.8 ¦ ¦ October 3.4 954.8 763.8 ¦ ¦ November 2.8 599.2 479.4 ¦ ¦ December 2.4 251.5 201.2 ¦ +--------------------------------------------------------------------------¦ ¦ YEAR Total 1401.2 3038.8 2431.0 mm ¦ +--------------------------------------------------------------------------¦ ¦ Effective Rainfall: 80 % ¦ +--------------------------------------------------------------------------+ Giá trị Effective Raìnall là 80% theo chương trình Cropwat là năm ít nước tương ứng với TCXDVN 285-2002 là P=75%. 5.3 Tính toán nhu cầu nước cho lúa. 5.3.1 Tính toán nhu cầu nước cho lúa vụ Đông Xuân +----------------------------------------------------------+ ¦ CROP DATA INPUT ¦ +----------------------------------------------------------+ Crop data from keyboard 1 Retrieve crop data from disk 2 Return to main menu 3 Your choice ? 1 +----------------------------------------------------------+ ¦ CROP DATA ¦ +----------------------------------------------------------+ +--------------------------------------------------------------------------+ ¦ Give crop name : ? RICE-DX ¦ +==========================================================================¦ ¦ Phase Init Devel Mid Late Total ¦ +--------------------------------------------------------------------------¦ ¦ Crop Stage [days ] 0 0 0 0 0 ¦ ¦ Crop Coefficient [coeff.] 0.00 -> 0.00 0.00 ¦ ¦ ¦ ¦ Rooting Depth [meter ] 0.00 -> 0.00 0.00 ¦ ¦ Depletion level [fract.] 0.00 -> 0.00 0.00 ¦ ¦ Yield-response F.[coeff.] 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 ¦ +--------------------------------------------------------------------------+ +----------------------------------------------------------+ ¦ RICE DATA INPUT ¦ +----------------------------------------------------------+ Crop : RICE-DX Growth periode Length Stage Cropcoefficient ----------------------------------------------------------- Nursery 5 days 1.00 Landpreparation 5 days --- Initial stage (A) 25 days 1.06 Development stage (B) 30 days --- Mid season (C) 40 days 1.34 Late season (D) 30 days 1.10 ----------------------------------------------------------- Total 130 days Nursery Area 0 % Land cultivation 160 mm Percolation rate 1.8 mm/day Any Corrections Crop Inputs (Y/N) : N +----------------------------------------------------------+ ¦ TRANS PLANTING DATE ¦ +----------------------------------------------------------+ +----------------------------------------------------------+ ¦ Climate File : Cl. Station : DA NANG ¦ ¦ Crop File : Crop name : RICE-DX ¦ +----------------------------------------------------------+ For ET-Rice calculations give DATE of TRANSplanting : Month of TRANS-Plant (1 - 12) : November Day of TRANS-Plant (1 - 30) : 25 Date of Nursery preparation : 20 November Date of Harvest : 0 April Any changes in the Planting Date (Y/N) : N Bảng 5.3.1:Lượng nước cần cho cây lúa vụ Đông Xuân +-----------------------------------------------------------------------------+ ¦ Irr. Req. of RICE-DX, transplanted 25 November for Climate : ¦ +-----------------------------------------------------------------------------¦ ¦ Month Stage Area Coeff ETCrop Perc. LPrep RiceRq EffRain IRReq. IRReq ¦ ¦ Decade % mm/day mm/dy mm/dy mm/day mm/dec mm/dy mm/dec ¦ +-----------------------------------------------------------------------------¦ ¦ Nov 3 L/A 0.50 1.03 1.37 0.9 16.0 18.3 63.1 11.96 119.6 ¦ ¦ Dec 1 A 1.00 1.06 2.69 1.8 0.0 4.5 92.6 0.00 0.0 ¦ ¦ Dec 2 A 1.00 1.06 2.54 1.8 0.0 4.3 61.1 0.00 0.0 ¦ ¦ Dec 3 B 1.00 1.11 2.69 1.8 0.0 4.5 48.6 0.00 0.0 ¦ ¦ Jan 1 B 1.00 1.20 2.96 1.8 0.0 4.8 36.1 1.15 11.5 ¦ ¦ Jan 2 B 1.00 1.29 3.23 1.8 0.0 5.0 20.5 2.98 29.8 ¦ ¦ Jan 3 C 1.00 1.34 3.53 1.8 0.0 5.3 16.5 3.68 36.8 ¦ ¦ Feb 1 C 1.00 1.34 3.71 1.8 0.0 5.5 11.9 4.32 43.2 ¦ ¦ Feb 2 C 1.00 1.34 3.89 1.8 0.0 5.7 7.5 4.94 49.4 ¦ ¦ Feb 3 C 1.00 1.34 4.15 1.8 0.0 6.0 7.1 5.24 52.4 ¦ ¦ Mar 1 D 1.00 1.30 4.29 1.5 0.0 5.8 6.8 5.11 51.1 ¦ ¦ Mar 2 D 1.00 1.22 4.27 1.1 0.0 5.3 6.4 4.68 46.8 ¦ ¦ Mar 3 D 1.00 1.14 4.26 0.5 0.0 4.8 8.6 3.92 39.2 ¦ +-----------------------------------------------------------------------------¦ ¦ Totals 436 202 160 867 387 480 ¦ +-----------------------------------------------------------------------------+ Do You want PRINT OUT of the RICE-requirements (Y/N) : N 5.3.2 Tính toán nhu cầu nước cho lúa vụ Hè Thu. Tính toán tương tự như trên +----------------------------------------------------------+ ¦ RICE DATA INPUT ¦ +----------------------------------------------------------+ Crop : RICE-HT Growth periode Length Stage Cropcoefficient ----------------------------------------------------------- Nursery 5 days 1.00 Landpreparation 5 days --- Initial stage (A) 25 days 1.06 Development stage (B) 30 days --- Mid season (C) 40 days 1.34 Late season (D) 30 days 1.10 ----------------------------------------------------------- Total 130 days Nursery Area 0 % Land cultivation 160 mm Percolation rate 1.8 mm/day Do you want a PRINT OUT of rice data (Y/N) : N +----------------------------------------------------------+ ¦ TRANS PLANTING DATE ¦ +----------------------------------------------------------+ +----------------------------------------------------------+ ¦ Climate File : Cl. Station : DA NANG ¦ ¦ Crop File : Crop name : RICE-HT ¦ +----------------------------------------------------------+ For ET-Rice calculations give DATE of TRANSplanting : Month of TRANS-Plant (1 - 12) : May Day of TRANS-Plant (1 - 31) : 1 Date of Nursery preparation : 25 April Date of Harvest : 5 September Any changes in the Planting Date (Y/N) : N Bảng 5.3.2:Lượng nước cần cho cây lúa vụ Hè Thu +-----------------------------------------------------------------------------+ ¦ Irr. Req. of RICE-HT, transplanted 1 May for Climate : ¦ +-----------------------------------------------------------------------------¦ ¦ Month Stage Area Coeff ETCrop Perc. LPrep RiceRq EffRain IRReq. IRReq ¦ ¦ Decade % mm/day mm/dy mm/dy mm/day mm/dec mm/dy mm/dec ¦ +-----------------------------------------------------------------------------¦ ¦ Apr 3 N/L 0.50 1.03 2.30 0.9 16.0 19.2 5.2 18.68 93.4 ¦ ¦ May 1 A 1.00 1.06 5.02 1.8 0.0 6.8 32.1 3.61 36.1 ¦ ¦ May 2 A 1.00 1.06 5.30 1.8 0.0 7.1 42.6 2.84 28.4 ¦ ¦ May 3 A/B 1.00 1.08 5.45 1.8 0.0 7.3 44.5 2.81 28.1 ¦ ¦ Jun 1 B 1.00 1.15 5.84 1.8 0.0 7.6 48.3 2.81 28.1 ¦ ¦ Jun 2 B 1.00 1.25 6.36 1.8 0.0 8.2 51.1 3.04 30.4 ¦ ¦ Jun 3 B/C 1.00 1.32 6.80 1.8 0.0 8.6 43.3 4.27 42.7 ¦ ¦ Jul 1 C 1.00 1.34 7.01 1.8 0.0 8.8 32.1 5.60 56.0 ¦ ¦ Jul 2 C 1.00 1.34 7.10 1.8 0.0 8.9 22.6 6.64 66.4 ¦ ¦ Jul 3 C 1.00 1.34 6.92 1.8 0.0 8.7 29.0 5.82 58.2 ¦ ¦ Aug 1 C/D 1.00 1.32 6.64 1.7 0.0 8.3 30.0 5.29 52.9 ¦ ¦ Aug 2 D 1.00 1.26 6.17 1.3 0.0 7.4 33.8 4.07 40.7 ¦ ¦ Aug 3 D 1.00 1.18 5.43 0.8 0.0 6.2 62.3 0.00 0.0 ¦ ¦ Sep 1 D 1.00 1.10 4.73 0.2 0.0 5.0 43.4 0.64 3.2 ¦ +-----------------------------------------------------------------------------¦ ¦ Totals 776 205 160 1085 520 565 ¦ +--------Do You want PRINT OUT of the RICE-requirements (Y/N) : N ------------+ 5.4 Hệ số tưới-Giản đồ hệ số tưới 5.4.1 Hệ số tưới Hệ số tưới là lượng nước cần cung cấp cho 1 ha (l/s-ha) Trong đó:mi :Là mức tưới (m3/ha) t : Thời gian tưới (ngày) 5.4.2 Giản đồ hệ số tưới -Giản đồ hệ số tưới phản ánh tiêu chuẩn yêu cầu nước theo thời gian của hệ thống -Giản đồ hệ số tưới là cơ sở để lập kế hoạch để dùng nước và quản lý và phân phối theo yêu cầu dùng nước - Giản đồ hệ số tưới chọn ra các giá trị đặt trưng làm tiêu chuẩn như hệ số tưới thiết kế 5.4.2.1 Giản đồ hệ số tưới sơ bộ Là giản đồ chưa qua hiệu chỉnh làm cho chúng ta gặp khó khăn trong việc lựa chọn qtk hợp lý công trình và kênh mương đảm bảo được tính kinh tế và kỉ thuật và trong công tác quản lý tổ chức tưới cũng gặp khó khăn. 5.4.2.2 Giản đồ hệ số tưới hiệu chỉnh Để khắc phục của giản đồ hệ số tưới sơ bộ ta tiến hành hiệu chỉnh bằng các cách sau: -Thay đổi thời gian thực hiện mỗi lần tưới t. -Xê dịch ngày tưới của mỗi lần tưới không quá 3 này -Thay đổi mức tưới sao cho không quá 5% giá trị của nó. 5.5 Lập giản đồ hệ số tưới cho khu tưới Trà Ngâm 5.5.1 Lập giản đồ hệ số tưới cho khu tưới Trà Ngâm vụ Đông Xuân =0.576 0.4 5.5.2 Lập giản đồ hệ số tưới cho khu tưới Trà Ngâm vụ Hè Thu =0.72 0.4 5.6 Chọn hệ số tưới thiết kế Hệ số tưới thiết kế là hệ số tưới mà kênh mương và các loại công trình trong hệ thống tưới có khả năng làm việc thường xuyên và đảm bảo yêu cầu cấp nước của hệ thống. Hệ số tưới thiết kế được chọn phải thõa mãn hai yêu cầu sau: + Thời gian hoạt động với hệ số tưới đó t 20 ngày. + Lấy giá trị qtk=qmax . Vậy chọn qtk=1.20 (l/s-ha). Chương 6: Tính toán chế độ tiêu cho cây lúa Trong nông nghiệp tiêu là vấn đề quan trọng như vấn đề tưới nước.Nếu thiếu nước thì cây trồng không thể phát triển được, ngược lại thừa nước cây trồng cũng suy yếu. 6.1 Các tài liệu dùng trong tính toán chế độ tiêu 6.1.1 Tài liệu thổ nhưỡng Được trình bày ở chương 5,Bảng 5.1. 6.1.2 Tài liệu về khí tượng Được trình bày ở chương 1,Bảng 1.4. 6.1.3 Khả năng chịu ngập của giống lúa gieo trồng Bảng 6.1: Khả năng chịu ngập của cây lúa Vụ Độ sâu chịu ngập hngập (mm) Thời gian chịu ngập (Ngày) Hè Thu 300-350 Không quá 1 ngày 250-300 Không quá 3 ngày 200-250 Không quá 5 ngày 6.1.4 Tài liệu lượng mưa 5 ngày max Bảng 6.2: Lượng mưa 5 ngày max thiết kế (mm) Số hiệu c 25/5 67,4 26/5 121,4 27/5 63,9 28/5 53,4 29/5 27,7 6.1.5 Công trình tiêu tại mặt ruộng Công trình tiêu là của tràn Bảng 6.3: Chiều rộng đơn vị của cửa tràn Số hiệu b b0 (m/ha) 0.15 6.2 Cơ sở phương pháp Dựa vào sự cân bằng nước mặt ruộng tình hình công trình. ở đây với công trình tiêu trên mặt ruộng là đập tràn nên ta chọn phương pháp giải tích với hệ ba phương trình sau: 6.3 Bảng tính và Phương án lựa chọn qtiêu. 6.3.1 Bảng tính 6.3.2 Phương án chọn qtiêu Bảng kết quả khả năng chịu ngập của cây lúa Dựa vào bảng số liệu trên nhận thấy b0 đã chọn là hợp lý Vậy hệ số tiêu thiết kế: (l/s-ha). Chương 7: Bố trí kênh tưới, kênh tiêu và công trình trên kênh của khu tưới Trà Ngâm Hệ thống thủy lợi nói chung và hệ thống tưới tiêu nói riêng là tập hợp một hệ thống công trình đầu mối đến mặt ruộng, đảm bảo cung cấp nước cho cây trồng khi thiếu nước và tiêu thoát nước kịp thời cho cây trồng khi thừa nước nhằm thỏa mãn yêu cầu nước cho cây trồng phát triển tốt và có năng suất cao. 7.1 Bố trí kênh tưới 7.1.1 Nguyên tắc bố trí Việc bố trí kênh phù thuộc vào nhiều yếu tố, tùy tình hình cụ thể và tưng nơi mà chọn phương án bố trí cho hợp lý.Nói chung việc bố trí dựa vào các nguyên tắc sau: -Kênh chính phải được bố trí ở những địa thế cao để có thể khống chế tưới tự chảy toàn khu tưới với khả năng lớn nhất. -Khi bố trí kênh phải xét tới việc lợi dụng tổng hợp đương kênh đẻ thỏa mãn nhu cầu của mọi ngành kênh tế và để mang lại lợi ích lớn nhất. -Khi bố trí kênh cần xét dến mặt có lien quan chặt chẽ để phát huy tác dụng của kênh và không mâu thuẩn với các mặt công tác khác. +Bố trí kênh phải xét đến quy hoạch đất đai trong khu vực.Mỗi loại đất trồng một loại cây khác nhau tao thành những vùng trồng trọt khác nhau, do đó yêu cầu về nước của mỗi vùng cũng khác nhau, việc quản lý phân phối nước cũng khác nhau. +Bố trí kênh cần kết hợp chặt chẽ với các khu vực hành chính như tỉnh, huyện, xã, các đơn vị sản suất nông trường, hợp tác xã, trang trại… để tiện cho việc quản lý sản suất nông nghiệp và phân phối nước, nếu có thể thì kết hợp bố trí tuyến kênh làm địa giới của những khu vực đó. +Bố trí kênh tưới cần phải thực hiện cùng một lúc với kênh tiêu dể tạo thành một hệ thống kênh tưới tiêu hoàn chỉnh. +Bố trí kênh phải kết hợp chặt chẽ với đường giao thông thủy hoặt bộ. -Khi bố trí kênh cấp trên cần phải tạo điều kiện tốt cho việc bố trí kênh cấp dưới và bố trí công trình liên quan. -Phương án bố trí phải ít vượt qua chướng ngại vật, ít công trình, khối lượng đất đất đắp nhỏ, vốn đầu tư ít, tiện thi công và dể quản lý. -Cần bố trí kênh đi qua nơi có địa chất tốt để lòng kênh ổn định, không bị xói,ít ngấm nước. -Trường hợp kênh phải lượng cong thì bán kính cong phải bảo đảm điều kiện: , với R là bán kính cong và B là chiều rộng mặt nước ở vị trí lượn cong. 7.1.2 Bố trí kênh chính và kênh nhánh Thể hiện bình đồ khu tưới. 7.1.3 Thống kê hệ thống kênh tưới 7.2 Bố trí kênh tiêu 7.2.1 Nguyên tắc bố trí Tùy theo đặc điểm từng vùng tiêu mà việc bố trí bố trí hệ thông kênh có đặc điểm riêng nhất định thỏa mãn yêu cầu tiêu nước của từng vùng. -Kênh tiêu phải bố trí ở nơi thấp nhất có thể tiêu tự chảy cho đất đai trong vùng. -Kênh tiêu phải ngắn để tiêu nước nhanh và khối lượng công trình bé. -Hệ thống tiêu phải kết hợp chặt chẽ với các hệ thống khác như hệ thống tưới và hệ thống giao thông…và cần triệt để tận dụng sông ngòi sẵn có làm hệ thống kênh tiêu để giảm vốn đầu tư. -Phải chú ý tổng hợp lợi dụng kênh tiêu, triệt để sử dụng nguồn nước tháo khỏi kênh tiêu (tái sử dụng được tính vào phần nước hồi quy). -Giữa kênh tưới và kênh tiêu có thể bố trí kề liền (hai kênh 3 bờ) hoặt cách nhau tùy điều kiện địa hình cụ thể. Đối với vùng bằng phẳng thường bố trí cánh nhau sẽ giảm được mật độ kênh trên hệ thống, giảm vốn đầu tư. -Các kênh tiêu cấp dưới nối tiếp với kênh tiêu cấp trên (theo quy mô), góc nối tiếp tốt nhất là 450÷600 để nước chảy thuận lợi, khi điều kiện không cho phép có thể thẳng góc. -Kênh tiêu phải lượn vòng thì bán kính cong cần thỏa mãn yêu cầu sau: Hoặc Trong đó: R là bán kính thủy lực của kênh tại đoạn uốn cong (m) B là chiều rộng mặt nước kênh tại đoạn cong (m) -Khi tiêu tự chảy thì cần bố trí cửa tiêu phân tán theo đường tiêu ngắn nhất. -Khi ít có khẳ năng tự chảy thì bố trí tập trung về một của để bơm ra khu nhận nước. 7.2.2 Bố trí kênh tiêu Được thể hiện ở bình đồ khu tưới. -Cống tiêu T1,Cống tiêu T3 và tận dụng sông ngòi sẵn có làm hệ thống kênh tiêu. Chương 8: Thiết kế hệ thống kênh tưới Muốn chuyển nước từ nguồn nước về khu tưới theo đúng yêu cầu, cũng như muốn chuyển hết và kịp thời lưu lượng cần tiêu từ khu tiêu ra khu nhận nước tiêu người ta phải thiết kế hệ thống kênh mương và công trình dẩn nước. Nhiệm vụ của thiết kế kênh là xác định các kích thước cơ bản của mặt cắt kênh: Mặt cắt dọc, mặt cắt ngang trên cơ sở điều kiện địa hình, địa chất, địa chất thủy văn… và các yêu cầu về chuyển nước nhất định. 8.1 Những tài liệu cơ bản dùng để thiết kế kênh tưới 8.1.1 Tài liệu về yêu cầu chuyển nước -Tài liệu về lưu lượng -Tài liệu về mực