Giáo án Hình học 9 - Tuần 14

Tuần: 14 Tiết: 26 §5. CÁC DẤU HIỆU NHẬN BIẾT TIẾP TUYẾN CỦA ĐƯỜNG TRÒN- LUYỆN TẬP I. MỤC TIÊU BÀI HỌC: 1. Kiến thức, kĩ năng, thái độ: a) Kiến thức: HS nắm được các dấu hiệu nhận biết tiếp tuyến của đường tròn . b) Kĩ năng: HS biết vẽ tiếp tuyến tại một điểm của đường tròn , vẽ tiếp tuyến đi qua một điểm nằm bên ngoài đường tròn c) Thái độ: HS biết vận dụng các dấu hiệu nhận biết tiếp tuyến của đường tròn vào các bài tập tính toán và chứng minh. 2. Năng lực có thể hình thành và phát triển cho học sinh: Hình thành năng lực tự học, thẩm mĩ và tính toán cho học sinh. II . CHUẨN BỊ VỀ TÀI LIỆU VÀ PHƯƠNG TIỆN DẠY HỌC: -GV: sgk, giáo án, compa, máy tính, thước. -HS: Xem bài trước , dụng cụ học tập. III . TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG HỌC CỦA HỌC SINH : 1. Hoạt động dẫn dắt vào bài : Hoạt động 1. Kiểm tra bài cũ -GV: Nêu các vị trí tương đối của đường thẳng và đường tròn, cùng các hệ thức tương ứng? -GV: Thế nào là tiếp tuyến của đường tròn? Tiếp tuyến của đường tròn có tính chất cơ bản gì? -GV: Nhận xét và cho điểm. 2. Hoạt động hình thành kiến thức: Ho¹t ®éng cña GV và HS Nội dung cần đạt Hoạt động 2: Dấu hiệu nhận biết tiếp tuyến của đường tròn. -GV: Qua bài học trước, em đã biết cách nào nhận biết một tiếp tuyến của đường tròn? -GV: Vẽ hình: cho (O), lấy điểm C thuộc (O). Qua C vẽ đường thẳng a vuông góc với bán kính OC. Hỏi đường thẳng a có là TT của (O) không? Vì sao? -HS: Vẽ hình và trả lời: -GV: Vaäy neáu moät ñöôøng thaúng ñi qua moät ñieåm cuûa troøn , vaø vuoâng goùc vôùi baùn kính ñi qua ñieåm ñoù thì ñöôøng thaúng ñoù laø moät tieáp tuyeán cuûa ñöôøng troøn. -GV: Cho HS ñoïc muïc a SGK. -HS: Ñoïc ñònh lyù. -HS: Ghi vaøo vôû -GV: nhaán maïnh laïi ñònh lyù vaø ghi toùm taét Þ a laø tieáp tuyeán cuûa (O) -GV: Cho HS laøm ?1 -HS: Đọc đề và vẽ hình. -GV: Còn cách nào khác không? -HS: +Một đường thẳng là tiếp tuyến của một đường tròn nếu nó chỉ có một điểm chung với đường tròn đó. +Nếu d = R thì đường thẳng là tiếp tuyến của đường tròn. Có OC a, vậy OC chính là khoảng cách từ O tới đường thẳng a hay d = OC. Có C (O,R) OC = R. Vậy d = R đường thẳng a là TT của (O). Khoảng cách từ A đến BC bằng bán kính của đ/tròn nên BC là TT của đ/tròn. Cách khác: tại H, AH là bán kính của đ/tròn nên BC là TT của đ/tròn. Hoạt động 2. Áp dụng. -GV : Xeùt baøi toaùn trong SGK Qua ñieåm A naèm beân ngoaøi ñöôøng troøn ( O), haõy döïng tieáp tuyeán cuûa ñöôøng troøn ? GV veõ hình taïm ñeå höôùng daãn HS phaân tích baøi toaùn . -HS: Đọc to đề bài. Giaû söû qua A ta döïng ñöôïc tieáp tuyeán AB cuûa ñöôøng troøn (O) ( B laø tieáp ñieåm ) Em coù nhaän xeùt gì veà tam giaùc ABO ? Hoûi : Tam giaùc vuoâng ABO coù AO laø caïnh huyeàn , vaäy laøm theá naøo ñeå xaùc ñònh ñöôïc ñieåm B ? Hoûi : Vaäy B naèm treân ñöôøng naøo ? Neâu caùch döïng tieáp tuyeán AB ? -HS: Neâu caùch döïng nhö trang 111 SGK -HS: Döïng hình vaøo vôû -HS: Neâu caùch chöùng minh -GV: Döïng -GV:Yeâu caàu HS laøm ?2 -GV : Baøi toaùn treân coù hai nghieäm hình -GV : Vaäy ta ñaõ bieát caùch döïng tieáp tuyeán vôùi moät ñöôøng troøn qua moät ñieåm naèm treân ñöôøng troøn hoaëc naèm ngoaøi ñöôøng troøn Tam giaùc ABO laø tam giaùc vuoâng taïi B (Do AB ^ OB theo tính chaát hai tieáp tuyeán) Trong tam giaùc ABO trung tuyeán thuoäc caïnh huyeàn baèng nöûa caïnh huyeàn neân B phaûi caùch trung ñieåm M cuûa AO moät khoaûng baèng B phaûi naèm treân ñöôøng troøn ( M ; D AOB coù ñöôøng trung tuyeán BM baèng neân = 900 Þ AB ^ OB taïi B Þ AB laø tieáp tuyeán cuûa (O) Chöùng minh töông töï AC laø tieáp tuyeán cuûa (O) 3. Hoạt động luyện tập: - Cần nắm vững định nghĩa, tính chất, dấu hiệu nhận biết tiếp tuyến của đường tròn. - Bài tập về nhà 23; 24 SGK-Tr111, 112. 4. Hoạt động vận dụng: 5. Hoạt động tìm tòi, mở rộng: IV. RÚT KINH NGHIỆM: Tuần: 14 Tiết: 27 LUYỆN TẬP I. MỤC TIÊU BÀI HỌC: 1. Kiến thức, kĩ năng, thái độ: a) Kiến thức: Củng cố các kiến thức về tiếp tuyến của đường tròn. b) Kĩ năng: Rèn kĩ năng nhận biết tiếp tuyến của đường tròn, kĩ năng chứng minh, kĩ năng giải bài tập dựng tiếp tuyến của đường tròn. c) Thái độ: Cẩn thận, chính xác khi vẽ hình, chứng minh. 2. Năng lực có thể hình thành và phát triển cho học sinh: Hình thành năng lực tự học, thẩm mĩ và tính toán cho học sinh. II . CHUẨN BỊ VỀ TÀI LIỆU VÀ PHƯƠNG TIỆN DẠY HỌC: -GV : Thước thẳng, com pa, bảng phụ, êke. -HS : Thước , com pa, êke. III . TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG HỌC CỦA HỌC SINH : 1. Hoạt động dẫn dắt vào bài : -GV : Neâu caùc daáu hieäu nhaän bieát tieáp tuyeán cuûa ñöôøng troøn Veõ tieáp tuyeán ñöôøng troøn (O) ñi qua ñieåm M naèm ngoaøi ñöôøng troøn ( O) chöùng minh -GV : Chöõa baøi 24 a) Tr 111 SGK -HS: Traû lôøi và vẽ hình. -HS: a ) Goïi giao ñieåm cuûa OC vaø AB laø H D OAB caân ôû O ( vì OA = OB = R ) OH laø ñöôøng cao neân ñoàng thôøi laø ñöôøng phaân giaùc : O1 = O2 Xeùt D OAC coù OA = OB = R O1 = O2 ( c m t ) ; OC laø caïnh chung Þ D OAC = D OBC ( c g c ) Þ = 900 Þ CB laø tieáp tuyeán cuûa ñöôøng troøn (O) HS nhaän xeùt söûa baøi -GV nhaän xeùt cho ñieåm 2. Hoạt động hình thành kiến thức: Ho¹t ®éng cña GV và HS Nội dung cần đạt Hoạt động : Luyện tập -GV: Yeâu caàu HS laøm tieáp caâu b baøi 24 SGK Hoûi : Ñeå tính OC ta caàn tính ñoaïn naøo ? Neâu caùch tính ? -HS : Ta caàn tính OH -GV: Yêu cầu HS đọc to bài tập 25 SGK-Tr112 -GV: Nêu đề bài lên bảng phụ. -GV: Höôùng daãn HS veõ hình -HS: Ñoïc ñeà baøi -HS: Veõ hình vaøo vôû a) Töù giaùc OCAB laø hình gì ? Vì sao ? b) Tính ñoä daøi BE theo R. Hoûi : Nhaän xeùt gì tam giaùc OAB ? -GV: Em naøo coù theå phaùt trieån theâm caâu hoûi cuûa baøi taäp naøy ? -GV: Haõy chöùng minh EC laø tieáp tuyeán cuûa ñöôøng troøn naøy ? -HS : Coù theå neâu caâu hoûi chöùng minh EC laø tieáp tuyeán cuûa ñöôøng troøn (O) Bài 24b) Coù OH ^ AB Þ AH = HB = Hay AH = 12 ( c m ) Trong tam giaùc vuoâng OAH coù OH = ( Ñònh lyù pi ta go ) OH = Trong tam giaùc vuoâng OAC coù : OC = Bài 25 Coù OA BC ( gt ) MB = MC ( Ñònh lyù ñöôøng kính vuoâng goùc vôùi daây ) Xeùt töù giaùc OCAB coù MO = MA MB = MC ; OA BC Töù giaùc OCAB laø hình thoi ( daáu hieäu nhaän bieát) D OAB ñeàu vì coù OB = BA vaø OB = OA Þ OB = BA = OA = R Þ = 600 Trong tam giaùc vuoâng OBE Þ BE = OB. tg600 = R Chöùng minh töông töï ta coù : = 600 Ta coù OB = OC ; ( = 600 ) ; caïnh OA chung Þ D BOE = D COE ( cgc) Þ ( goùc töông öùng ) Maø = 900 neân = 900 CE ^baùn kính OC Neân CE laø tieáp tuyeán cuûa ñöôøng troøn (O) 3. Hoạt động luyện tập: - Cần nắm vững định nghĩa, tính chất, dấu hiệu nhận biết tiếp tuyến. - Làm các bài tập 46; 47 SBT-Tr134. - Đọc Có thể em chưa biết & §6. Tính chất hai tiếp tuyến cắt nhau. 4. Hoạt động vận dụng: 5. Hoạt động tìm tòi, mở rộng: IV. RÚT KINH NGHIỆM: