Giáo án Lịch sử 10 Bài 28: Truyền thống yêu nước của dân tộc Việt Nam thời phong kiến

TRƯỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ KHOA SƯ PHẠM ------------------ GIÁO ÁN GIẢNG DẠY Trường : THPT Nguyễn Việt Dũng Họ & tên GSh : Nguyễn Văn Đông Lớp : 10A11 Mã số SV: B1407225 Môn: Lịch sử Ngành học: Sư Phạm Lịch Sử - Khóa 40 Tiết thứ: 35 Họ & tên GVHD: Đỗ Thị Ngọc Hà Ngày 12 tháng 03 năm 2018 TÊN BÀI DẠY: BÀI 28 TRUYỀN THỐNG YÊU NƯỚC CỦA DÂN TỘC VIỆT NAM THỜI PHONG KIẾN I. MỤC TIÊU 1. Kiến thức Sau khi học xong bài 28 giúp các em hiểu và nắm được: - Dân tộc Việt Nam trong các thế kỉ trước 1858 để lại cho lịch sử nước ta những truyền thống yêu nước quí giá và rất đáng tự hào. - Truyền thống yêu nước là sự kết tinh của nhiều nhân tố, sự kiện đã diễn ra trong thời kì lịch sử lâu dài. - Trong hoàn cảnh của chế độ phong kiến do tác động của tiến trình lịch sử dân tộc với những yếu tố riêng biệt chống giặc ngoại xâm, bảo vệ độc lập của tổ quốc, trở thành nét đặc trưng của truyền thống yêu nước Việt Nam thời phong kiến. 2. Kỹ năng - Kỹ năng rèn luyện phân tích, liên hệ. 3. Thái độ - Bồi dưỡng lòng yêu nước, ý thức dân tộc, lòng biết ơn các anh hùng dân tộc. 4. Định hướng phát triển năng lực cho học sinh - Năng lực chung: Khả năng giải quyết vấn đề, sử dụng ngôn ngữ và sáng tạo. - Năng lực chuyên biệt: Tái hiện kiến thức, thực hành lịch sử, năng lực nhận xét đánh giá, vận dụng những kiến thức đã học để giải quyết vấn đề thực tiễn, thể hiện thái độ cảm xúc và hành vi, phân tích và phản biện vấn đề. II. PHƯƠNG PHÁP & PHƯƠNG TIỆN DẠY HỌC: 1. Phương pháp dạy học - Sử dụng phương pháp trình bày: Khái quát về quá trình hình thành lòng yêu nước, và quá trình tôi luyện pháp triển truyền thống của lòng yêu nước. Bên cạnh đó bằng phương pháp trình bày khái quát nên những đặc trưng truyền thống yêu nước của dân tộc Việt Nam thời phong kiến. - Sử dụng phương pháp phân tích: Phân tích những biểu hiện của lòng yêu nước qua các cuộc khởi nghĩa thời Bắc thuộc. Qua đó, phân tích quá trình tôi luyện phát triển và những nét đặc trưng của truyền thống yêu nước Việt Nam thời phong kiến. - Sử dụng phương pháp liên hệ thực tiễn: Liên hệ giữa những giá trị truyền thống yêu nước Việt Nam từ xưa đối với ngày nay, và từ đó xây dựng thái độ cho học sinh trách nhiệm của bản thân đối với Lòng yêu nước. 2. Phương tiện dạy học - SGK, sách tham khảo. - Phiếu học tập dành cho học sinh. - Một số câu ca dao, trích dẫn câu nói của nhân vật Lịch sử về lòng yêu nước. III. NỘI DUNG & TIẾN TRÌNH LÊN LỚP 1. Ổn định và tổ chức lớp (3 phút): Kiểm tra sĩ số lớp và thái độ học tập của học sinh. 2. Giới thiệu bài mới ( 2 phút): Trong Lịch sử dựng nước và giữ nước dân tộc Việt Nam đã tạo nên những truyền thống tốt đẹp trong đó nổi bật lên là truyền thống yêu nước – một truyền thống yêu nước vừa được hun đúc và phát huy qua hàng ngàn năm lịch sử vừa thấm đượm vào cuộc sống đang từng ngày vươn cao của dân tộc Việt Nam. 3. Dạy bài mới Nội dung lưu bảng Thời gian Hoạt động của giáo viên Hoạt động của trò 1. Sự hình thành của truyền thống yêu nước Việt Nam Khái niệm: - Truyền thống là những yếu tố về sinh hoạt xã hội, phong tục, tập quán, lối sống, đạo đức của một dân tộc được truyền từ đời này sang đời khác, từ xưa đến nay. - Truyền thống yêu nước của dân tộc Việt Nam: là nét nổi bật trong đời sống văn hóa tinh thần của người Việt, là di sản quí báu của dân tộc được hình thành từ sớm được củng cố và phát huy qua hàng năm Lịch sử. - Lòng yêu nước bắt nguồn từ những tình cảm đơn giản, trong không gian nhỏ hẹp như: tình yêu gia đình, yêu quê hương, nơi chôn rau cắt rốn, nơi mình gắn bó (đó là những tình cảm gắn với địa phương). - Từ khi hình thành quốc gia dân tộc Việt ( Văn Lang - Âu Lạc) những tình cảm gắn bó mang tính địa phương phát triển thành tình cảm rộng lớn – Lòng yêu nước. - Ở thời kì Bắc thuộc, lòng yêu nước được biểu hiện rỏ nét hơn: + Qua ý thức bảo vệ những di sản văn hóa của dân tộc. + Lòng tự hào về những chiến công, tôn kính các vị anh hùng chống đô hộ (lập đền thờ ở nhiều nơi). 2. Phát triển và tôi luyện truyền thống yêu nước trong các thế kỉ phong kiến độc lập - Bối cảnh lịch sử: - Đất nước trở lại độc lập, tự chủ. - Sau 1000 năm Bắc thuộc nền kinh tế đất nước trở nên lạc hậu, đói nghèo. - Các thế lực phong kiến phương Bắc chưa từ bỏ âm mưu xâm lược phương Nam. Trong bối cảnh đó, lòng yêu nước được phát huy và tôi luyện. Biểu hiện truyền thống yêu nước: - Ý thức vươn lên xây dựng nền kinh tế tự chủ, nền văn hóa đậm đà bản sắc truyền thống của dân tộc. - Tinh thần chiến đấu chống giặc ngoại xâm, bảo vệ độc lập dân tộc của mỗi người việt. - Ý thức đoàn kết mọi tầng lớp nhân dân, mọi dân tộc trong công cuộc xây dựng và bảo vệ tổ quốc. - Lòng tự hào dân tộc, biết ơn tổ tiên. - Ý thức vì dân, thương của giai cấp thống trị tiến bộ - Yêu nước gắn liền với thương dân, mang yếu tố nhân dân. 3. Nét đặc trưng của truyền thống yêu nước Việt Nam thời phong kiến. - Dân tộc Việt Nam đã trãi qua nhiều cuộc đấu tranh chống giặc ngoại xâm. Trong đấu tranh chống giặc ngoại xâm nhân dân Việt Nam đã đoàn kết nhất trí đồng lòng vượt qua gian khổ, hi sinh, phát huy tài năng, trí tuệ, chiến đấu dũng cảm giành thắng lợi cuối cùng. - Cũng trong chiến đấu chống giặc ngoại xâm, lòng yêu nước cũng trở nên trong sáng và chân thành, cao thượng hơn bao giờ hết. -> Đấu tranh chống giặc ngoại xâm, bảo vệ độc lập dân tộc trở thành nét đặc trưng của truyền thống yêu nước Việt Nam. 8 phút 7 phút 6 phút 7 Phút 8 Phút Hoạt động 1: Cá nhân, cả lớp khái quát về truyền thống yêu nước Việt Nam - GV phát vấn câu hỏi: Em hiểu thế nào về khái niệm: Truyền thống và truyền thống yêu nước? - GV nhận xét và kết luận: Truyền thống là những yếu tố về sinh hoạt xã hội, phong tục, tập quán, lối sống được lưu truyền từ đời này sang đời khác. Và truyền thống yêu nước là nét nổi bất của dân tộc Việt Nam trong đời sống văn hóa tinh thần, là di sản văn hóa dân tộc được hình thành từ sớm, được củng cố và phát huy qua hàng ngàn năm Lịch sử. - GV lấy một số ví dụ để minh họa về truyền thống của dân tộc: Truyền thống yêu nước, lao động cần cù, chịu khó, chịu đựng gian khổ, đoàn kết,..Tính lịch sử và phong tục truyền thống: Nhuộm răng, ăn trầu và nổi bất nhất là truyền thống yêu nước. - GV trình bày nội dung bài học: Truyền thống yêu nước có nguồn gốc từ lòng yêu nước. Vậy lòng yêu nước có nguồn gốc từ đâu? (Bắt nguồn từ những tình cảm nào?) và truyền thống yêu nước được hình thành như thế nào? Hoạt động 2: Tập Thể - GV lấy ví dụ và đặt câu hỏi: 1 con người từ khi mới sinh ra còn nhỏ tuổi không thể khẳng định em bé ấy yêu nước. Vậy với một dân tộc yêu nước có nguồn gốc từ đâu? (Bắt nguồn từ những tình cảm nào?) Có từ bao giờ? Hình thành như thế nào? - GV yêu cầu HS quan sát theo dõi SGK giải quyết các câu hỏi đặt ra. - GV bổ sung, nhận xét và kết luận: Từ khi hình thành quốc gia dân tộc Việt ( Văn Lang – Âu Lạc) những tình cảm gắn bó phát triển thành rộng lớn – Lòng yêu nước. - GV tiếp tục trình bày: Lòng yêu nước thời kì này được biểu hiện ở ý thức có chung cội nguồn: Cùng là “Con rồng cháu tiên”, “Quả bầu mẹ”,..Ở ý thức và bảo vệ xây dựng quốc gia dân tộc Việt, Văn Lang – Âu Lạc. - GV dẫn dắt nội dung: Truyền thống yêu nước được phát triển và tôi luyện như thế nào chúng ta cùng tìm hiểu mục 2. Hoạt động 1: Cá nhân, tập thể - GV trình bày nội dung: Sau hơn 1000 năn Bắc thuộc và chống Bắc thuộc. Đến thế kỉ X đất nước trở lại độc lập và tự chủ, bối cảnh mới cũng đặt ra thách thức đối với lòng yêu nước của ngườiViệt. - GV đặt câu hỏi: Em hãy nêu bối cảnh lịch sử và cho biết bối cảnh ấy đặt ra yêu cầu gì? Hoạt động 2: Cá nhân, cả lớp khái quát về biểu hiện truyền thống yêu nước trong thể kỉ độc lập - GV yêu cầu HS theo dõi SGK trả lời câu hỏi: Trong 9 thê kỉ độc lập truyền thống yêu nước được biểu hiện như thế nào? - GV giải thích: Yêu nước gắn liền với thương dân vì truyền thống yêu nước ngày càng mang yếu tố nhân dân: “Người chở thuyền cũng là dân, lật thuyền cũng là dân”, “Khoan thư sức dân để làm kế sâu rễ, bền gốc là thượng sách giữ nước” – Trần Hưng Đạo. - GV kết luận: Như vậy, trong các thế kỉ độc lập thì truyền thống yêu nước ngày càng được phát huy và tôi luyện đã làm nên những kì tích anh hùng, chiến thắng vẻ vang của dân tộc. Hoạt động 1: Hoạt động cá nhân, tập thể. - GV trình bày nội dung: Qua tìm hiểu ta thấy truyền thống yêu nước của dân tộc Việt Nam được biểu hiện rất đa dạng ở những mức độ khác nhau. - GV đặt câu hỏi: Tại sao có thể xem nét đặc trưng cơ bản của truyền thống yêu nước Việt Nam thời phong kiến là chống giặc ngoại xâm, bảo vệ độc lập dân tộc? - GV kết luận: Yêu cầu học sinh điểm lại tất cả các cuộc kháng chiến và các cuộc khởi nghĩa giành và giữ độc lập dân tộc của nhân dân ta trước thế kỉ XIX. Qua đó học sinh thấy được rằng trên thế giới có lẽ không có dân tộc nào trãi qua nhiều cuộc kháng chiến chống xâm lược như Việt Nam. - GV khái quát: Truyền thống yêu nước được biểu hiện rõ nét trong cuộc đấu tranh chống giặc ngoại xâm. Vì vậy, đấu tranh chống ngoại xâm trở thành nét đặc trưng của truyền thống yêu nước Việt Nam. - GV đàm thoại với HS: lấy những ví dụ cụ thể về những biểu hiện của lòng yêu nước hiện nay, thông qua đó giáo dục học sinh. Hoạt động 1: Cá nhân, cả lớp - HS vận dụng những kiến thức, hiểu biết trả lời câu hỏi. - HS lắng nghe và ghi vào phiếu học tập. - HS chú ý lắng nghe. - HS theo dõi SGK và lí giải: Lòng yêu nước bắt nguồn từ tình cảm gia đình, lòng yêu quê hương. - HS theo dõi SGK, suy nghĩ liên hệ trả lời. - HS lắng nghe, ghi nhớ quá trình hình thành truyền thống yêu nước của dân tộc Việt. - HS dựa vào SGK để trả lời: Xây dựng đất nước mới và bảo vệ tổ quốc là thử thách đối với người Việt Nam – Lòng yêu nước được phát huy cao độ. - HS theo dõi SGK phát biểu. - HS chú ý lắng nghe và rút ra nhận xét về truyền trống yêu nước được tôi luyện trong thời kì độc lập. - HS nghe, và ghi nhớ. - HS nắm được kiến thức: + Hi sinh, xả thân vì đất nước. + Tự hào về đất nước, tôn kính những vị anh hùng dân tộc. + Lao động sáng tạo, làm giàu cho cộng đồng, cho đất nước. + Giữ gìn di sản văn hóa. + Làm những việc ích nước, lợi nhà... Trong đó biểu hiện là chống giặc ngoại xâm bảo vệ độc lập dân tộc. - HS theo dõi SGK cùng với kết hợp kiến thức để trả lời câu hỏi. - HS nghe, ghi chép nội dung vào phiếu học tập. HS nắm được kiến thức: - Truyền thống quí báu đó của nhân dân Việt Nam đã được phát huy qua mọi thời đại, đã làm nên những chiến công hiển hách cho dân tộc, “nhấn chìm bè lũ bán nước và cướp nước” đưa đất nước, dân tộc “vượt qua mọi nguy hiểm khó khăn”. - Trong công cuộc xây dựng đất nước hiện nay, Việt Nam đứng trước những khó khăn và thử thách lớn: nguy cơ tụt hậu, cạnh tranh khốc liệt với bên ngoài, nguy cơ đánh rơi bản sắc truyền thống dân tộc. Vì vậy truyền thống yêu nước cần được phát huy cao độ. 4. Củng cố kiến thức: ( 2 phút) - Quá trình hình thành và tôi luyện của truyền thống yêu nước của nhân dân Việt Nam. - Nét đặc trưng cơ bản của truyền thống yêu nước của nhân dân Việt Nam. 5. Bài tập về nhà: (2 Phút) - Trả lời các câu hỏi 1, 2, 3, 4 – Trang 140. - Ôn tập chuẩn bị kiểm tra 1 tiết. Giáo viên hướng dẫn Ngày soạn: Ngày 08 tháng 03 năm 2018 Ngày duyệt:.................... Người soạn Chữ ký........................ (Ký tên, ghi rõ họ và tên)