Giáo án Lịch sử lớp 6 - Bài 11: Những chuyển biến về xã hội

BÀI 11 : NHỮNG CHUYỂN BIẾN VỀ XÃ HỘI Tuần: 12 Tiết : 12 Ngày soạn: 23/10/2018 Ngày dạy: 31/10/2018 I. MỤC TIÊU BÀI HỌC : 1/Kiến thức : Giúp HS hiểu : -Do tác động của sự phát triển kinh tế, xã hội nguyên thuỷ có sự chuyển biến trong mối quan hệ giữa người với ngưới trên nhiều lĩnh vực . -Sự nảy sinh những vùng văn hoá lớn ở 3 miền đất nước đã chuẩn bị bước sang thời kì dựng nước , đáng chú ý nhất là văn hoá Đông Sơn . 2/ Kỹ năng : Bồi dưỡng kĩ năng nhận xét , so sánh , bước đầu biết sử dụng bản đồ 3/ Tư tưởng – tình cảm : Bồi dưỡng cho HS ý thức về cội nguồn dân tộc . II. CHUẨN BỊ CỦA THẦY VÀ TRÒ : GV: Chuẩn bị c/cụ sản xuất ( phục chế ), bản đồ nước Văn lang – Aâu Lạc HS: Tranh ảnh có liên quan , dụng cụ học tập , SGK III. TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP : 1/ Ổ định : (1 phút)kiểm tra sĩ số HS 2/Kiểm tra : (5 phút) -Thuật luyện kim được phát minh như thế nào? - Nghề nông trồng lúa nước ra đời ở đâu và trong điều kiện như thế nào? 3/Bài mới : Giới thiệu bài: (1 phút) Công cụ lao động được con người ngày một cải tiến cùng với nghề luyện kim ra đời , rồi nghề nông trồng lúa nước xuất hiện . Đó chính là những điều kiện dẫn đến bộ mặt xã hội thay đổi . Để hiểu rõû những thay đổi đó thầy trò ta tìm hiểu ở nội dung tiết học hôm nay . Hoạt động của Thầy Hoạt động của Trò Nội dung ghi Hoạt động 1: (13 phút) 1/ Sự phân công lao động được hình thành như thế nào ? Mục tiêu: Nguyên nhân dẫn đến sự phân công lao động. Phương pháp: Phát vấn, trực quan, diễn giảng. Gọi HS đọc mục 1 sgk/33 Hỏi: Nêu 2 phát minh lớn của người Việt cổ ? Hỏi:Em có nhận xét gì về việc đúc một công cụ bằng đồng hay làm đồ vật bằng gốm với việc chế tạo công cụ bằng đá ? Cho Hs xem công cụ đồng , công cụ đá -Nhận xét ->kết luân : làm công cụ đồng đòi hỏi kĩ thuật cao . nhưng tạo ra công cu nhanh, sắc bén, năng suất cao . Hỏi: Trong xã hội ai cũng biết đúc đồng phải không ? Hỏi: Em có nhận xét gì về nghề trồng luá nước lúc bấy giờ Hỏi:Vậy theo em lúc bấy giờ ai là người lo sản xuất nông nghiệp ngoài đồng ? Ai là người rèn đúc công cụ lao động ? Ai chăm lo việc gia đình ? Giảng thêm : Người đàn ông phải lo việc đồng áng vì đây là công việc nặng nhọc cần sức khoẻ tốt . Ngược lại việc gia đình thì người phụ nữ đảm trách vì đòi hỏi sự bề bỉ, khéo léo, nhẹ nhàng và sự tỉ mỉ Cử đại diện đọc to HS: Thuật luyện kim , trồng lúa nước Tự trả lời cá nhân . Lớp nhận xét , bổ sung Xem công cụ phục chế -Lắng nghe HS: Chỉ có số ít người biết nghề thuật luyện kim HS: Có điều kiện phát triển vì nhiều công cụ ,sắc bén hơn Số người làm nông nghiệp tăng HS:-Nam giới : Làm nông nghiệp , đúc đồng chế tạo c/cụ -Phụ nữ : Chăm lo việc nhà , dệt vải và tham gia SX Lắng nghe 1/ Sự phân công lao động được hình thành như thế nào ? -Sản xuất nông nghiệp ngày càng phát triển à Xã hội có sự phân công lao động + Người phụ nữ đảm trách việc gia đình như dệt vải, làm gốm + Người đàn ông phải lo việc đồng áng , chế tạo công cụ lao động,đúc đồng làm công cụ sản xuất làm đồ trang sức Hoạt động 2: ( 10 phút) 2/ Xã hội có gì đổi mới? Mục tiêu: xã hội có sự thay đổi. Phương pháp: phát vấn, giải thích. Gọi HS đọc mục 2 sgk/33 Hỏi:Em có nhận xét gì về cuộc sống của con người lúc bấy giờ ? Hỏi:Các làng bản ( chiềng chạ) ra đời như thế nào ? Hỏi:Bộ lạc được hình thành như thế nào ? *Tổ chức HS thảo luận nhóm 1/Ai là người đứng đầu bộ lạc , Vai trò của họ ? 2/Căn cứ vào đâu để xác định XH có sự phân biệt giàu nghèo ? Nhận xét ND trả lời từng nhóm --> Kết luận : Đứng đầu bộ lạc ( Tù trưởng ). Họ có quyền sai bảo , có nhiều sản phẩm . Dựa vào tài sản khai quật trong những ngôi mộ Hỏi:Cho biết những nét mới trong XH thời này là gì ? -> Chuyển ý sang ND tiếp theo Cử đại diện đọc to , lớp đọc thầm theo HS: Đã ổn định và phát triển HS: Do sản xuất phát triển , con người định cư lâu dài , cuộc sống ổn định HS: Do nhiều chiềng chạ hợp lại với nhau thành bộ lạc Chia thành 4 nhomù trao đổi ( 3 phút ) . cử đại diện trình bày . Lớp nhận xét , bổ sung Dựa vào ND sgk trả lời . Lớp nhận xét , bổ sung 2/ Xã hội có gì đổi mới? -Khi có sự phân công lao động, sản xuất ngày càng phát triển, cuộc sống con người ổn định -Các đồng bằng ven sông đã xuất hiện bộ lạc ( do nhiều chiềng chạ họp nhau ) -Vị trí vai trò người đàn ông được nâng cao=> Chế độ mẫu hệ chuyển sang chế độ phụ hệ -XH có sự phân biệt giàu nghèo -Có sự tư hữu về tài sản Hoạt động 3: ( 10 phút) 3/ Bước phát triển mới về XH được nảy sinh như thế nào ? Mục tiêu: sự hình thành 3 trung tâm văn hóa lớn. Phương pháp: trực quan, phát vấn, thảo luận, so sánh. Gọi HS đọc ND mục 3 sgk/35 Y/cầu HS xem hình sgk Hỏi:Thời kì văn hoá Đông Sơn các công cụ chế tác bằng nguyên liệu gì ? –Cho Hs xem công cụ phục chế Y/cầu HS so sánh 2 công cụ đá – đồng ? *Tổ chức HS thảo luận theo nhóm Hỏi:Tại sao từ thế kỉ thứ VIII –thế kỉ I (TCN) đất nước ta hình thành những trung tâm văn hoá lớn ? Nhận xét ND trả lời từng nhóm --> Kết luận : Nhờ kim loại đồng xuất hiện , XH có sự phân công lao động, sản xuất phát triển Gọi HS kể tên những trung tâm văn hoá lớn ? Hỏi:Những công cụ nào góp phần tạo nên sự chuyển biến trong XH? Cho HS xem công cụ phục chế bằng đồng Hỏi:Em biết gì về vùng đất Đông Sơn Kết luận :Chỉ trên bản đồ vị trí Đông Sơn ( ven sông Mã thuộc tỉnh Thanh Hoá ) Cử đại diện đọc to, xem hình sgk/34 Tự suy nghĩ trả lời cá nhân . Lớp nhận xét , bổ sung HS: Nguyên liệu đồng HS: công cụ đồng sắc bén , dễ sử dụng , năng suất tăng . Chia thành 4 nhóm trao đổi ( 3 phút) cử đại diện trình bày . Lớp nhận xét , bổ sung HS: Có 3 trung tâm văn hoá lớn: Oùc eo , Sa huỳnh , Đông Sơn HS: Đó là công cụ bằng đồng HS: Đây là nơi phát hiện hàng loạt đồ đồng à nên gọi nơi đây là văn hoá Đồng thau . 3/ Bước phát triển mới về XH được nảy sinh như thế nào ? -SX nông nghiệp phát triển --> Thủ công tách khỏi nông nghiệp -XH có sự phân công lao động => Hình thành 3 trung tâm văn hoá lớn : +Óc Eo ( An Giang ) +Sa Huỳnh (Quãng Ngãi ) +Đông Sơn (Bắc–Trung bộ) -Công cụ bằng đồng thay thế công cụ bằng đá IV. TỔNG KẾT VÀ HƯỚNG DẪN HỌC TẬP 1/Tổng kết : ( 4 phút) Người Việt cổ có cuộc sống ổn định nhờ vào : a. Nghề gốm phát triển b. Nghề trồng lúa nước ra đời c.Nghề săn bắt phát triển d. Chăn nuôi , hái lượm phát triển Hãy thực hiện bằng cách điền vào bảng dưới đây tên lãnh thổ đã hình thành những trung tâm văn hoá lớn . NỀN VĂN HÓA VÙNG LÃNH THỔ Óc Eo Tây nam bộ ( An Giang) Sa Huỳnh Nam trung bộ ( Nam Trung bộ) Đông Sơn Bắc trung bộ 2/ Hướng dẫn học tập : ( 1 phút) Về nhà học thuộc bài theo câu hỏi sách giáo khoa Xem trứơc bài “Nước Văn Lang” Duyệt của Ban giám hiệu Cầu Kè, ngày 23 tháng 10 năm 2018 Người soạn Nguyễn Văn Hải