Giáo án môn Địa lý lớp 7 - Trường THCS Trần Hưng Đạo

tại sao các hoang mạc này lại lan ra sát bờ biển? (Do ảnh hưởng của các dòng biển lạnh) Bài tập 1: Trình bày và giải thích sự phân bố các môi trường tự nhiên: Châu Phi có các môi trường: rừng xích đạo, Xavan, hoang mạc chí tuyến, cận nhiệt đới khô. * Môi trường xích đạo ẩm: gồm bồn địa Công gô và một dãy hẹp ven vịnh Ghinê. * 2 Môi trường nhiệt đới (xavan) nằm ở phía Bắc và phía Nam đường xích đạo. * 2 Môi trường hoang mạc: Hoang mạc Xahara ở Bắc Phi; Hoang mạc Calahari ở Nam Phi. * 2 Môi trường cận nhiệt đới khô (Địa Trung Hải) : gồm dãy At-lát, đồng bằng ven biển Bắc Phi, vùng cực Nam châu Phi. * Trong các môi trường ở châu Phi thì môi trường xavan và môi trường hoang mạc chiếm diện tích lớn nhất. Các hoang mạc ở châu Phi lại lan ra sát bờ biển là do ảnh hưởng của dòng biển lạnh, đường chí tuyến & lục địa Á - Âu lớn khó gây mưa : (hoang mạc Xahara do dòng biển lạnh Canari & Xômali vào tháng 7 ; hoang mạc Namip do dòng biển lạnh Ben-gê-la). Hoạt động 2 : PHÂN TÍCH BIỂU ĐỒ NHIỆT ĐỘ VÀ LƯỢNG MƯA GV thực hiện phiếu giao việc cho HS: phân tích 4 biểu đồ khí hậu ở H.28 theo dàn ý sau : Biểu đồ Nhận xét B D -Lượng mưa trung bình năm 1244 mm 897 mm 2592 m 506 mm - Mưa TB từ tháng mấy à tháng mấy? Tháng 11 à Tháng 3 Tháng 6 à Thá g 9 Tháng 9à Tháng 5 Tháng 4 à há g 7 Tháng nóng nhất là tháng mấ ? Bao nhiêu độ ? T3 & T11 (2 °C) T5 (3 °C) T4 (2 C) T2 (22°C) Tháng lạnh nhất là tháng mấy? B o nhi u độ T7 (18°C) T1 ( 0°C) T7 (20°C) T7 (10°C) -Biên độ nhiệt ? 7°C 15°C 8°C 1 °C -Đặc đi m khí hậu? Nóng, mưa theo mùa Nóng, mưa theo mùa Nóng, mưa nhiều quanh năm. Hè nóng ít mưa, Đông ấm có mưa -Thuộc môi trường nào? - Ở nửa c u nào Nhiệt đới nửa c u nam Nhiệt đới nửa cầu bắc Xích đạo ẩm nửa cầu nam Địa Trung Hải nửa cầu nam GV cho HS thaûo luaän theo toå (4 toå) à mỗi toå cöû 1 ñaïi dieän leân baûng traû lôøi theo daøn yù phieáu giao vieäc à Caùc nhoùm quan saùt cho nhaän xeùt. + HS xaùc ñònh moãi biểu ñồ thuoäc kieåu khí haäu naøo à neâu ñaëc ñieåm chung cuûa BÑ KH. + GV cho HS daùn caùc maåu töï leân H 27.2 A,B,C,D vaø 1,2,3,4 sao cho phù hôïp vôùi moâi trường tự nhieân. Bản ñoà A: à 3 MT nhieät ñôùi Nửa Cầu Nam: LuBumbasi Bản ñoà B: à 2 MT nhieät ñôùi Nửa Cầu Bắc: Uagadugu Bản ñoà C: à 1 MT xích ñaïo Nửa Cầu Nam: LiBrôvin Bản ñoà D: à 4 MT Ñòa Trung Haûi Nửa Cầu Nam: KepTao IV. TỔNG KẾT VÀ HƯỚNG DẪN HỌC TẬP 5 phút Tổng kết - Neâu laïi caùch nhaän xeùt biểu ñoà vaø daën HS veà nhaø hoïc laïi caùch phaân tích. 2. Hưỡng dẫn học tập - Hoïc baøi 28. Xem saùch giaùo khoa baøi 29. * RUÙT KINH NGHIEÄM: Tuần: 15 Tiết: 30 Ngày soạn: 22.11.2016 Ngày dạy: 11. 2016 Bài 29 : DÂN CƯ, XÃ HỘI CHÂU PHI I . MỤC TIÊU BÀI HỌC : 1. Kiến thức: giúp cho HS - Nắm vững sự phân bố dân cư rất không đồng đều ở châu Phi . - Hiểu rõ những hậu quả của lịch sử để lại qua việc buôn bán nô lệ và thuộc địa hoá bởi các cường quốc phương Tây . Hiểu được : sự bùng nổ dân số không thể kiểm soát được qua sự xung đột sắc tộc triền miên đang cản trở sự phát triển của châu Phi . 2. Kỹ năng: Phân tích lược đồ phân bố dân cư và đô thị, rút ra nguyên nhân của sự phân bố đó. 3. Thái độ: Ý thức bảo vệ môi trường 4. Định hướng năng lực được hình thành - Năng lực chung: Năng lực tư duy; giải quyết vấn đề; tự học; hợp tác, sử dụng ngôn ngữ, đọc hiểu văn bản. - Năng lực chuyên biệt: Sử dụng bản đồ; sử dụng bảng số liệu thống kê; sử dụng tranh ảnh; tổng hợp tư duy theo lãnh thổ. II .CHUẨN BỊ : * GV: Giáo án - Bản đồ phân bố dân cư và đô thị châu Phi . - Bảng số liệu thống kê về tỉ lệ gia tăng dân số một quốc gia châu Phi . - Một số hình ảnh về xung đột vũ trang và di dân do xung đột vũ trang ở châu Phi . * HS: Tập ghi, SGK III . TIẾN TRÌNH TRÊN LỚP : 1.Ổn định lớp : 2. Kiểm tra bài cũ: không 3. Bài mới : Giới thiệu : dân cư châu Phi phân bố không đều và gia tăng nhanh. Bùng nổ dân số, và đại dich AIDS, xung đột giữa các tộc người và sự can thiệp của nước ngoài là những nguyên nhân chủ yếu kìm hãm sự phát triển kinh tế-xã hội của châu lục này . Hoạt động dạy và học Nội dung giành cho HS khuyết tật Ghi bảng Hoạt đông 1. Tìm hiểu lịch sử và dân cư châu phi Hoạt động chung : 1. PP/KT dạy học: Bản đồ; nêu vấn đề; giải quyết vấn đề Hình thức dạy học: Cá nhân; cặp; nhóm nhỏ Bước 1: GV hướng dẫn HS tìm hiểu về 4 thời kì phát triển lịch sử châu Phi do sự buôn bán nô lệ và thuộc địa hoá của các đế quốc phương Tây để thấy được hậu quả của nó là : sự lạc hậu , chậm phát triển về dân số ở các thế kỉ XVI - XVIII và sự xung đột sắc tộc triền miên hiện nay ở châu Phi . ? Xem hình 29.1. Tại sao sự phân bố dân cư châu Phi không đều ? + Ở hoang mạc hầu như không có người sinh sống, mà chỉ tập trung ở các ốc đảo . + Ở sông Nin có mật độ dân số cao nhất vì ở đây có đồng bằng châu thổ phì nhiêu . + Ở xavan có mật độ trung bình . + Còn ở xích đạo ẩm mật độ dân số khá cao Hoạt động 2: Tìm hiểu sự bùng nổ dân số và xung đột tộc người ở châu phi 1. PP/KT dạy học: Bản đồ; giải quyết vấn đề, so sánh, xác lập mối quan hệ nhân quả 2. Hình thức dạy học: Cá nhân; cặp; nhóm nhỏ (theo bàn) Bước 1: HS quan sát SGK ? Các quốc gia có tỉ lệ gia tăng dân số tự nhiên cao hơn mức trung bình nằm ở vùng nào của châu Phi ? (tăng cao hơn mức trung bình (2,4%) : Êtiôpia 2,9% , Tandania 2,8% ở Đông Phi ; Nigiêria 2,7% ở Tây Phi ). (còn quốc gia tăng tự nhiên thấp nhất là : CH Nam Phi 1,1% ). * Nguyên nhân : khó thực hiện kế hoạch hoá gia đình do ảnh hưởng của tập tục , truyền thống, sự thiếu hiểu biết về khoa học kĩ thuật Bước 2: GV nói thêm hậu quả của xung đột sắc tộc ở châu Phi : * Xung đột tộc người : do mâu thuẩn của sự khác nhau về ngôn ngữ, phong tục, tập quán, tôn giáo - Có những luồng di cư đến những nơi an toàn . - Làng mạc bị tàn phá, nhà máy xí nghiệp , hầm mỏ , ruộng đồng bị bỏ hoang , sản xuất bị đình trệ - Nạn thất nghiệp, bệnh tật , dịch bệnh, suy dinh dưỡng => Làm cản trở sự phát triển kinh tế của đất nước . ? Lịch sử châu Phi chia mấy thời kì? - 4 thời kì. ? Hãy đọc tên các thành phố châu Phi từ 1 triệu dân trở lên ? Phân bố ở đâu ? - kể tên : Cairô, Angiê và phân bố ở ven biển. ? Tại sao sự bùng nổ dân số không thể kiểm soát được ở châu Phi? - Chiến tranh tàn phá xung ñoät toäc ngöôøi, ñaïi dòch AIDS ...... 1) Lịch sử và dân cư a) Lịch sử.( không dạy) - Có nền văn minh rực rỡ trong thời cổ đại. - Từ thế kỷ 16 - 19 bị thực dân Châu Âu xâm chiếm biến thành thuộc địa bắt đi 125 tr người làm nô lệ bán sang Châu Mỹ. - Cuối thế kỷ 19 đầu thế kỷ 20 gần như toàn bộ Châu Phi trở thành thuộc địa - Sau chiến thế giới II Châu phi lần lượt giành được độc lập. - Hiện nay Châu Phi thuộc nhóm nước đang phát triển 2. Sự bùng nổ dân số và xung đột tộc người ở châu Phi: a) Buøng noå daân soá : - Chaâu Phi coù 818 trieäu daân (2001) chieám13,4% daân số thế giới. - Tæ leä gia taêng tự nhieân vaøo loaïi cao nhaát thế giới treân 2,4 %. b) Xung ñoät toäc ngöôøi: - Chaâu Phi coù nhieàu toäc ngöôøi, vôùi haøng nghìn thoå ngöõ khaùc nhau. - Söï buøng noå daân soá, xung ñoät toäc ngöôøi, ñaïi dòch AIDS vaø söï can thieäp cuûa nöôùc ngoaøi laø nguyeân nhaân chuû yeáu laøm kìm haõm söï phaùt trieån KT-XH Chaâu Phi. IV. TỔNG KẾT VÀ HƯỚNG DẪN HỌC TẬP 5 phút Tổng kết - Trình bày và giải thích sự phân bố dân cư ở châu Phi ? - Những nguyên nhân nào đã kìm hãm sự phát triển kinh tế-xã hội các nước châu Phi ? 2. Hưỡng dẫn học tập - Về nhà học bài, chuẩn bị trước bài 30 . * RÚT KINH NGHIỆM: ........................................................... Kiểm tra; ngày 24/11/2016 NHÓM TRƯỞNG HUỲNH THỊ QUẾ ANH TỔ CHUYÊN MÔN NGUYỄN THỊ CHÂU THỦY BAN GIÁM HIỆU Tuần: 16 Tiết: 31 Ngày soạn: 29.11.2014 Ngày dạy: .12. 2014 Bài 30 KINH TẾ CHÂU PHI I. Mục tieu bài học: HS cần nắm : 1. Kiến thức: - Trình bày và giải thích ( ở mức độ đơn giản) đặc điểm kinh tế chung và các ngành kinh tế của châu Phi - Đặc điểm nông nghiệp và công nghiệp châu Phi. - Hiểu được các hoạt động nông nghiệp và công nghiệp với kĩ thuật lạc hậu của châu Phi đã có tác động xấu đến môi trường. 2. Kĩ năng: - Sử dụng các bản đồ, lược đồ tự nhiên, dân cư, kinh tế để hiểu và trình bày đặc điểm tự nhiên, dân cư, kinh tế của châu lục và các khu vực ở châu Phi - Rèn kĩ năng đọc, phân tích lược đồ để hiểu rõ sự phân bố các ngành nông nghiệp và công nghiệp ở châu Phi. 3. Thái độ: - Phấn tích mối quan hệ giữa hoạt động kinh tế của con người với môi trường ở châu Phi. 4. Định hướng năng lực được hình thành - Năng lực chung: Năng lực tư duy; giải quyết vấn đề; tự học; sử dụng ngôn ngữ; tính toán. - Năng lực chuyên biệt: Sử dụng bản đồ; sử dụng số liệu thống kê; sử dụng hình vẽ, tranh ảnh; Tổng hợp tư duy theo lãnh thổ. II. Phương tiện dạy học: 1.Giáo viên: - Giáo án. - Bản đồ nông nghiệp và bản đồ công nghiệp châu Phi hoặc bản đồ kinh tế châu Phi - Một số hình ảnh về nông nghiệp và công nghiệp ở châu Phi. 2. Học sinh: Đọc và tìm hiểu kĩ bài trước ở nhà. III. Hoạt động trên lớp 1. Ổn định lớp 2 Kiểm tra bài cũ: - Trình bày và giải thích về sự phân bố dân cư ở châu Phi? (10đ) (HS trả lời phần 1a bài 29) - Những nguyên nhân nào đã kìm hãm sự phát triển kinh tế- xã hội của châu Phi? (10đ) ( HS trả lời phần 1b bài 29) 3. Bài mới: * Khởi động : Bước sang thế kỷ 21 trong số 46 quốc gia nghèo nhất thế giới thì 33 quốc gia thuộc về châu Phi. 50% dân số châu lục này sống dưới mức nghèo khó. Điều đó nói lên: Nền kinh tế châu Phi còn rất chậm phát triển. Tại sao ở một châu lục có nguồn khoáng sản rất phong phú và giàu có nguồn lao động dồi dào mà nền kinh tế trong tình trạng còn thấp kém, lạc hậu nhất thế giới? Đó là nội dung bài học hôm nay. Hoạt động dạy và học Ghi bảng HOAÏT ÑOÄNG 1 : TÌM HIỂU ĐẶC ĐIỂM NOÂNG NGHIEÄP Ở CHAÂU PHI. 1. PP/KT dạy học. Bản đồ; nêu vấn đề; giải quyết vấn đề 2. Hình thức dạy học. Cá nhân; cặp; nhóm nhỏ (theo bàn) * Bước 1. Cho HS quan sát hình 30.1 trả lời câu hỏi sau : ? Nêu sự phân bố của các loại cây công nghiệp : ca cao, cà phê, cọ dầu, lạc ? ? Cây ăn quả nhiệt đới : cam, chanh, nho, ôliu phân bố ở đâu ? ? Cây lương thực : lúa mì, ngô phân bố ở đâu ? (GV nói thêm : lúa gạo ở Ai Cập ) ? Nêu sự khác nhau trong sản xuất cây công nghiệp và cây lương thực ở châu Phi ? (Cây công nghiệp : được trồng trong các đồn điền , theo hướng chuyên môn hoá, nhằm mục đích xuất khẩu ). (Cây lương thực : chiếm tỉ trọng nhỏ trong cơ cấu trồng trọt, hình thức canh tác nương rẫy còn khá phổ biến, kĩ thuật lạc hậu, thiếu phân bón, chủ yếu dựa vào sức người là chính ). - GV nói thêm về chăn nuôi : + Cừu, dê, được nuôi ở các đồng cỏ trên các cao nguyên và các vùng nửa hoang mạc . + Lợn được nuôi ở các nước Trung Phi và các nước Nam Phi . + Bò nuôi ở :Êtiôpia, Nigiêria có những đàn bò lớn . HOAÏT ÑOÄNG 2 : TÌM HIỂU ĐẶC ĐIỂM COÂNG NGHIEÄP Ở CHAÂU PHI: 1. PP/KT dạy học. Bản đồ; giải quyết vấn đề, so sánh 2. Hình thức dạy học. Cá nhân; cặp Bước 1. GV phân ra thành 4 nhóm : + Nhóm 1 : trình bày sự phân bố ngành công nghiệp khai thác khoáng sản ở những nước nào ? (CH Nam Phi, Angiêri, CHDC Công gô) + Nhóm 2 : ngành luyện kim màu ở những nước nào ? (CH Nam Phi, Ca mơ run, Dămbia) + Nhóm 3 : ngành cơ khí ở những nước nào ? (CH Nam Phi, Ai Cập, Dămbia, Angiêri, ) + Nhóm 4 : ngành lọc dầu ở những nước nào ? (Li Bi, Angiêri, Marốc) - Qua đó GV yêu cầu HS có nhận xét và nêu 3 khu vực có trình độ phát triển công nghiệp khác nhau ? (khu vực phát triển nhất : là CH Nam Phi có công nghiệp phát triển toàn diện nhất) (Khu vực phát triển : các nước Bắc Phi có công nghiệp dầu khí phát triển ) (Khu vực chậm phát triển : các nước còn lại của châu Phi, chỉ phát triển một vài ngành công nghiệp khai khoáng, công nghiệp nhẹ) ? Cho biết những nguyên nhân nào làm cho công nghiệp châu Phi chậm phát triển ? (trình độ dân trí thấp, thiếu lao động chuyên môn kĩ thuật, cơ sở vật chất lạc hậu , thiếu vốn nghiêm trọng) ? Hãy kể tên những nước tương đối phát triển ở châu Phi ? (CH Nam Phi, Li Bi, Angiêri, Ai Cập) 1. Noâng nghiệp: a) Ngaønh troàng troït : - Caây coâng nghieäp nhieät ñôùi ñöôïc chuù troïng phaùt trieån theo höôùng chuyeân moân hoaù nhaèm muïc ñích xuaát khaåu. - Caây löông thöïc chieám tyû troïng nhoû trong cô caáu troàng troït. Hình thöùc canh taùc nöông raãy, kyõ thuaät laïc haäu, thieáu phaân boùn è saûn löôïng thaáp. - Caây aên qua: cam, chanh, nho, oâliu troàng ôû phaàn cöïc Baéc vaø Nam chaâu Phi. b) Ngaønh chaên nuoâi : Keùm phaùt trieån, hình thöùc chaên thaû phoå bieán phuï thuoäc vaøo töï nhieân . 2. Coâng nghiệp: - Nguồn khoaùng saûn phong phuù nhöng neàn coâng nghieäp noùi chung chaäm phaùt trieån. - Giaù trò saûn löôïng coâng nghieäp chieám 2% toaøn Theá Giôùi. - Coù 3 khu vöïc coù trình ñoä phaùt trieån coâng nghieäp khaùc nhau. * Nhöõng trôû ngaïi lôùn nhaát trong söï phaùt trieån coâng nghieäp ôû chaâu Phi laø: thieáu lao ñoäng chuyeân moân kyõ thuaät, cô sôû vaät chaát laïc haäu, thieáu voán nghieäm troïng IV. TỔNG KẾT VÀ HƯỚNG DẪN HỌC TẬP 5 phút Tổng kết 1/ Nêu sự khác nhau trong sản xuất cây công nghiệp và cây lương thực ở châu Phi ? 2/ Tại sao công nghiệp châu Phi chậm phát triển ? Hãy kể tên một số nước tương đối phát triển ở châu Phi ? 2. Hưỡng dẫn học tập: - Về nhà học bài, làm bài tập 3 trang 96. - Gợi ý : vẽ 2 biểu đồ tròn, nhận xét : biểu đồ cho thấy công nghiệp châu Phi kém phát triển , chiếm vị trí nhỏ bé trong nền kinh tế thế giới, vì thế không đáp ứng đủ nhu cầu phát triển kinh tế theo hướng công nghiệp hiện đại . * RÚT KINH NGHIỆM: ...... Tuần: 16 Tiết: 32 Ngày soạn: 0 2.12.2014 Ngày dạy: /12. 2014 Bài 31 : KINH TẾ CHÂU PHI (Tiếp Theo) I. Mục tiêu bài học: Sau bài học, HS cần 1. Kiến thức: -Trình bày và giải thích ( ở mức độ đơn giản) đặc điểm kinh tế chung và các ngành kinh tế của châu Phi - Biết được châu Phi có tốc độ đô thị hoá khá nhanh và sự bùng nổ dân số đô thị. Nguyên nhân và hậu quả - Hiểu rõ sự đô thị hoá quá nhanh nhưng không tương xứng với trình độ phát triển công nghiệp làm xuất hiện nhiều vấn đề kinh tế- xã hội cần giải quyết. 2. Kĩ năng: - Sử dụng các bản đồ, lược đồ tự nhiên, dân cư, kinh tế để hiểu và trình bày đặc điểm tự nhiên, dân cư, kinh tế của châu lục và các khu vực ở châu Phi. 3. Thái độ: Rèn kĩ năng phân tích lược đồ kinh tế châu Phi để rút ra đặc điểm ngành dich vụ ở châu Phi. 4. Định hướng năng lực được hình thành - Năng lực chung: Năng lực tư duy; giải quyết vấn đề; tự học; hợp tác; sử dụng CNTT; sử dụng ngôn ngữ; tính toán. - Năng lực chuyên biệt: Sử dụng bản đồ; sử dụng bảng số liệu thống kê; sử dụng hình vẽ, tranh ảnh; Tổng hợp tư duy theo lãnh thổ. II. Chuẩn bị: 1.Giáo viên: - Giáo án. - Lược đồ kinh tế châu Phi. - Lược đồ phân bố dân cư và đô thị châu Phi. 2. Học sinh: Đọc và tìm hiểu kĩ bài trước ở nhà. III. Tiến trình lên lớp: 1. Ổn định lớp 2. Kiểm tra bài cũ: - Nêu đặc điểm nền nông nghiệp châu Phi? Sản xuất cây công nghiệp và cây lương thực ở châu Phi có gì khác nhau ? 3) Giảng bài mới: Khôûi ñoäng: Kinh teá chaâu Phi laïc haäu. Neàn kinh teá phaùt trieån theo höôùng chuyeân moân hoùa phieán dieän, phuï thuoäc nhieàu vaøo thò tröôøng neân deã bò thieät haïi khi kinh teá theá giôùi bieán ñoäng. Ñoâ thò hoùa dieãn ra nhanh nhöng chuû yeáu laø töï phaùt. Chuùng ta cuøng tìm hieåu vaán ñeà naøy ôû baøi hoïc hoâm nay. Hoạt động của GV - HS Nội dung chính Hoạt động 3 : Đặc điểm nổi bật về tự nhiên, dân cư, kinh tế của các khu vực Nam Phi 1. PP/KT dạy học. Bản đồ, nêu vấn đề, nêu vấn đề 2. Hình thức dạy học. Cá nhân; cặp; nhóm nhỏ (theo bàn) * Bước 1. - Cho HS xem lược đồ 31.1 nhận xét kinh tế châu Phi phục vụ cho hoạt động xuất khẩu chủ yếu là các loại cây công nghiệp, khai thác khoáng sản xuất khẩu . ? Nêu nhận xét để thấy các tuyến đường sắt quan trọng ở châu Phi chủ yếu phục vụ cho hoạt động xuất khẩu ? ( các tuyến đường sắt đều bắt đầu từ các vùng trồng cây công nghiệp xuất khẩu hay vùng khai thác khoáng sản sâu trong nội địa ra bờ biển đến các thành phố cảng phục vụ vận chuyển xuất khẩu) ? Hãy nêu tên một số cảng lớn ở châu Phi ? (những cảng lớn là : Angiê, Caxa blan ca, A bit gian , Đaca, Kep tao, Đuôc ban , Môn basa ) ? Vì sao châu Phi xuất khẩu cây công nghiệp nhiệt đới , khoáng sản và nhập khẩu máy móc, thiết bị, hàng tiêu dùng, lương thực - do công nghiệp châu Phi chậm phát triển thiên về khai khoáng xuất khẩu, nông nghiệp phát triển theo hướng chuyên môn hoá cây công nghiệp nhiệt đới xuất khẩu , nên châu Phi chủ yếu xuất khẩu sản phẩm cây công nghiệp , khoáng sản và nhập khẩu máy móc, thiết bị, hàng tiêu dùng ,lương thực. - GV nhấn mạnh : hàng xuất khẩu với giá rất thấp, còn nhập khẩu với giá rất cao => gây thiệt hại nền kinh tế châu Phi. - Cho HS hiểu từ " Khủng hoảng kinh tế ". Hoạt động 4: TÌM HIEÅU VEÀ ÑOÂ THÒ HOAÙ ÔÛ CHAÂU PHI. 1. PP/KT dạy học. Bản đồ; giải quyết vấn đề, xác lập mối quan hệ nhân quả 2. Hình thức dạy học. Cá nhân; cặp; nhóm nhỏ (theo bàn) * Bước 1. HS quan sát hình 29.1 cho biết sự khác nhau về mức đô thị hoá của châu Phi ? - đô thị hoá cao nhất ở duyên hải Bắc Phi : Angiêri , Aicập. (đô thị hoá khá cao ở ven vịnh Ghine : Nigiêria) (đô thị hoá thấp ở duyên hải đông Phi : Kênia, Xômali ) ? Quan sát 29.1 Châu Phi có bao nhiêu đô thị trên 1 triệu dân ? Nêu tên các đô thị trên 5 triệu dân ? (có 21 đô thị trên 1 triệu dân ; 3 đô thị trên 5 triệu dân ở châu Phi là : Cairô (Ai Cập),Angiê (Angiêri) và La Gôt (Ni-giê-ri-a). ? Nguyên nhân nào làm cho dân số đô thị châu Phi tăng nhanh ? (thu hút vào sản xuất công nghiệp, dịch vụ công nghiệp xuất khẩu, thiên tai, xung đột, chiến tranh ) ? Nêu những vấn đề về kinh tế xã hội nảy sinh do bùng nổ dân số đô thị ở châu Phi ? (khó khăn về nhà ở, thất nghiệp, dịch bệnh , mù chữ, y tế, những tệ nạn xã hội khác, hút chích ) 3. Dịch vụ: - Chuû yeáu laø nôi cung caáp nguyeân lieäu thoâ, xuất khẩu noâng saûn nhieät ñôùi. - Nôi tieâu thuï haøng hoaù cho caùc nöôùc tư bản; (nhaäp khaåu maùy moùc, thieát bò, haøng tieâu duøng, lương thực ) - 90% thu nhaäp ngoaïi teä nhôø vaøo xuất khẩu noâng saûn vaø khoaùng saûn => hoạt ñộng kinh tế ñoái ngoaïi của caùc nöôùc Chaâu Phi töông ñoái ñôn giaûn . 4. Ñoâ thò hoùa: - Toác ñoä ñoâ thò hoùa khoâng töông xöùng vôùi trình ñoä phaùt trieån kinh teá. - Nguyeân nhaân buøng noå daân soá ñoâ thò chaâu Phi do khoâng kieåm soaùt ñöôïc söï gia taêng daân số, thieân tai, sản xuất noâng nghiệp khoâng phaùt trieån, noäi chieán lieân mieân, daân tị nạn ñoå veà thaønh phố. IV. TỔNG KẾT VÀ HƯỚNG DẪN HỌC TẬP 5 phút Tổng kết Câu hỏi 1 : Vì sao châu Phi chủ yếu xuất khẩu sản phẩm cây công nghiệp nhiệt đới , khoáng sản và nhập khẩu máy móc, thiết bị, hàng tiêu dùng, lương thực ? Câu hỏi 2 : Châu Phi có bao nhiêu đô thị trên 1 triệu dân ? Nêu tên các đô thị trên 5 triệu dân ? Câu hỏi 3 : Hãy dụa vào lược đồ 31.1 nêu tên một số cảng lớn ở châu Phi ? 2. Hưỡng dẫn học tập: - Về nhà học bài, chuẩn bị trước bài 32 . * RÚT KINH NGHIỆM: Tuần: 17 Tiết: 33 Ngày soạn: 06.12.2014 Ngày dạy: 12. 2014 Bài 32: CÁC KHU VỰC CHÂU PHI I. Mục tiêu: 1) Kiến thức: -Trình bày và giải thích ( ở mức độ đơn giản) những đặc điểm nổi bật về tự nhiên, dân cư, kinh tế của các khu vực Bắc Phi, Trung Phi - HS thấy được sự phân chia Châu Phi thành 3 khu vực : Bắc Phi, Trung Phi và Nam Phi. - Nắm vững các đặc điểm tự nhiên và KT của KV Bắc Phi và Trung Phi. 2) Kỹ năng: - Sử dụng các bản đồ, lược đồ tự nhiên, dân cư, kinh tế để hiểu và trình bày đặc điểm tự nhiên, dân cư, kinh tế của châu lục và các khu vực ở châu Phi. - Phân tích một số biểu đồ nhiệt độ và lượng mưa để hiểu và trình bày đặc điểm khí hậu của các môi trường tự nhiên ở châu Phi. - Phân tích bảng số liệu về tỉ lệ gia tăng dân số, tỉ lệ dân thành thị ở một số quốc gia châu Phi. 3) Thái độ: - GD ý thức khắc phục khó khăn trở ngại trong cuộc sống. 4. Định hướng năng lực được hình thành - Năng lực chung: Năng lực tư duy; giải quyết vấn đề; tự học; hợp tác; sử dụng CNTT. - Năng lực chuyên biệt: Sử dụng bản đồ; sử dụng tranh ảnh; Tổng hợp tư duy theo lãnh thổ. II. Đồ dùng dạy học : 1.Giáo viên: Giáo viên - Bản đồ 3 khu vực Kinh Tế châu Phi - Tranh ảnh về văn hoá, tôn giáo các nước Bắc, Trung và Nam Phi 2. Học sinh: Đọc và tìm hiểu kĩ bài trước ở nhà. III. Các bước lên lớp : 1) Ổn định lớp: 2)Kiểm tra bài cũ : Câu 1,2 SGK trang 99 (10đ)/câu 3) Giảng bài mới: Giới thiệu : châu Phi có trình độ phát triển kinh tế - xã hội rất không điều: Các nước Nam Phi và Bắc Phi phát triển hơn, các nước Trung Phi một thời gian dài trải qua khủng hoảng kinh tế lớn. Hoạt động dạy và học Ghi bảng Hoạt động 1:Đặc điểm nổi bật về tự nhiên, dân cư, kinh tế của các khu vực Bắc Phi 1. PP/KT dạy học. Bản đồ; lược đồ nêu vấn đề; giải quyết vấn đề 2. Hình thức dạy học. Cá nhân; cặp; nhóm nhỏ (theo bàn) * Bước 1. Quan sát hình 32.1: H. Đọc phần chú thích? Xác định 3 khu vực Châu Phi? H. Các khu vực châu Phi nằm trong môi trường khí hậu nào? + Khu vực Bắc Phi và Nam Phi đều nằm trong môi trường nhiệt đới, Trung Phi thuộc môi trường xích đạo ẩm. H. Kể tên các quốc gia thuộc khu vực Bắc Phi? (Ma rốc, Angiêri, Tuynidi, Libi, Aicập, Xanauy, Môritani, Mali, Angiê, Sát, Xuđăng ) = 11 quốc gia. H. Nêu đặc điểm tự nhiên khu vực Bắc Phi? => quan sát H 26.1 à trình bày các đặc điểm tự nhiên của khu vực Bắc Phi. + Gồm mấy miền địa hình ? ba miền - Nhóm chẳn: Đặc điểm khí hậu thế nào? - Nhóm lẻ: Đặc điểm thực vật thế nào ? Bước 2: Đặc điểm dân cư H. Dân cư Bắc Phi chủ yếu là người nào? - Ảrập và Becbe. H. Theo tôn giáo gì ? Đạo Hồi ( thờ kinh thánh). H. Nêu đặc điểm kinh tế của khu vực Bắc Phi? - Khai thác khoáng sản: dầu mỏ, khí đốt, phốt phat để xuất khẩu. - Du lịch: hạ lưu sông Nin, Aicập. - Các nước ven Địa Trung Hải trồng lúa mì, ôliu, cây ăn quả. - Xahara: cây nhiệt đới, ngô, bông, lạc.. HOẠT ĐỘNG 2: TÌM HIỂU KHU VỰC TRUNG PHI. Hoạt động chung: 1. PP/KT dạy học. Bản đồ; giải quyết vấn đề, xác lập mối quan hệ nhân quả 1. Hình thức dạy học. Cá nhân; cặp; nhóm nhỏ (theo bàn) Bước 1: HS quan sát H32.1 H. Đặc điểm tự nhiên phía tây của khu vực Trung Phi? + Môi trường xích đạo ẩm: nóng, mưa nhiều, đất đai màu mỡ, rừng rậm, sông dày đặc (sông Công Gô). + Môi trường nhiệt đới: mưa ít, hai mùa mưa và khô à Xavan. H. Đặc điểm tự nhiên phía Đông của khu vực Trung Phi? GV: đây là khu vực đông dân nhất châu Phi, nhất là xung quanh hồ Victoria và một số hồ khác. Là nơi thường rơi vào khủng hoảng kinh tế. Bước 2: HS. So sánh hai khu vực Bắc Phi và Trung Phi? GV chia nhóm cho HS làm việc và mỗi nhóm trình bày một vấn đề: Nhóm chẳn: Tự nhiên của hai khu vực. + Bắc Phi: Thiên nhiên có sự phân hóa rõ rệt, nhanh chóng từ Bắc xuống Nam. Lượng mưa và địa hình chi phối chủ yếu sự phân hóa thiên nhiên. + Trung Phi: Thiên nhiên phân hóa theo hướng từ Tây sang Đông. Do yếu tố lịch sử địa chất để lại nên địa hình phía đông được nâng lên mạnh nên có độ cao lớn (cao nhất châu Phi). Nhóm lẻ: Kinh tế của hai khu vực. + Bắc Phi: Công nghiệp: khai thác, xuất khẩu dầu mỏ, khí đốt. Nông nghiệp: Lúa mì, cây công nghiệp nhiệt đới, bông, ngô, ô liu, cây ăn quả. Du lịch khá phát triển. + Trung Phi: Công nghiệp chưa phát triển. Kinh tế chủ yếu dựa vào trồng trọt, chăn nuôi theo lối cổ truyền, khai thác lâm sản, khoáng sản, trồng cây công nghiệp xuất khẩu. Bước 3: GV chuẩn xác kiến thức. H. Đặc điểm kinh tế chung các nước Trung Phi? - Trồng trọt và chăn nuôi cổ truyền. - Khai thác lâm sản, khoáng sản, trồng cây công nghiệp để xuất khẩuà đất thoái hóa, hạn hán à đói thường xuyên. H. Quan sát hình 32.1 đọc tên các quốc gia thuộc khu vực Trung Phi? 26 Quốc gia. H. Thành phần dân cư và tín ngưỡng ở Trung Phi như thế nào? 1. Đặc điểm nổi bật về tự nhiên, dân cư, kinh tế của khu vực Bắc Phi: a) Tự nhiên: - Thiên nhiên thay đổi từ ven biển phía tây bắc vào nội địa theo sự thay đổi của lượng mưa. Hoang mạc Xa-ha-ra – Hoang mạc nhiệt đới lớn nhất thế giới: khí hậu khô, nóng, lượng mưa rất nhỏ. Thực vật cây cỏ gai thưa thớt, ở những ốc đảo thực vật chủ yếu là cây chà là. b) Dân cư: Chủ yếu là người Ả Rập và người Béc - be (thuộc chủng tộc Ơ rô-pê-ô-it) theo đạo Hồi. c) Kinh tế: tương đối phát triển dựa vào ngành dầu khí và du lịch. Do có sự thay đổi khí hậu từ Bắc xuống Nam nên cơ cấu cây trồng có sự khác nhau giữa các vùng. 2. Đặc điểm nổi bật về tự nhiên, dân cư, kinh tế của khu vực Trung Phi: a) Tự nhiên: có sự khác nhau giữa phía tây và phía đông. * Phần phía Tây của Trung Phi có hai môi trường: Xích đạo ẩm và nhiệt đới. * Phần phía Đông của Trung Phi được nâng lên nên địa hình cao nhất châu lục. Khí hậu gió mùa xích đạo, thời tiết mát dịu, hình thành “Xavan công viên’’.Giàu khoáng sản. b) Dân cư: - là khu vực đông dân nhất châu Phi; chủ yếu là người Ban- Tu thuộc chủng tộc Nê-grô-it, có tín ngưỡng đa dạng. c) Kinh tế: phần lớn là các quốc gia chậm phát triển, chủ yếu dựa vào trồng trọt, chăn nuôi theo lối cổ truyền, khai thác lâm sản, khoáng sản, trồng cây công nghiệp để xuất k