Giáo án môn Vật lý Lớp 9 - Bài 37: Máy biến thế

MÁY BIẾN THẾ I- MỤC TIÊU 1.Kiến thức: Nêu được các bộ phận chính của một máy biến thế gồm hai cuộn dây dẫn có số vòng khác nhau được quấn quanh một lõi sắt chung Nêu được các bộ phận chính của máy biến thế là làm tăng hay giảm hiệu điện thế hiệu dụng theo công thức U1/U2=n1/n2 Giải thích được vì sao máy biến thế lại hoạt động được với dòng điện xoay chiều mà không hoạt động được với dòng điện một chiều không đổi 2.Kỹ năng: Vẽ được sơ đồ lấp đặt máy biến thế ở hai đầu dây tải điện 3.Thái độ: Nghiêm túc trong hoạt động nhóm II- CHUẨN BỊ: Với GV và mỗi nhóm học sinh -1 máy biến thế nhỏ cuộn dây sơ cấp có 750 vòng và cuộn thứ cấp 1500 vòng. - 1 nguồn điện xoay chiều 0 - 12 V, - 1 vôn kế xoay chiều 0 - 15 V III. PHƯƠNG PHÁP: Thực nghiệm, thuyết trình, vấn đáp, hoạt động nhóm IV. TIẾN TRÌNH BÀI GIẢNG: A, ổn định tổ chức: 9A: 9B: B, Kiểm tra: Kết hợp trong bài C. Bài mới: Hoạt động của giáo viên và học sinh Ghi bảng Hoạt động 1: Phát hiện vai trò của máy biến thế trên dây tải điện. GV : HD HS nghiên cứu SGK HS : Nghiên cứu SGK GV : Muốn giảm hao phí điện năng trên đường dây tải điện, ta làm thế nào thì có lợi nhất? Tiết 40 Bài 37: MÁY BIẾN THẾ HS : Trả lời các câu hỏi của GV. Hoạt động 2: Tìm hiểu cấu tạo của máy biến GV: Y/s HS làm việc cá nhân Đọc SGK, HS: Đọc xem hình 37.1 SGK, đối chiếu với máy biến thế nhỏ để nhận ra hai cuộn dây dẫn có số vòng khác nhau, cách điện với nhau và được quấn quanh một lõi sắt chung. GV: - Số vòng dây của hai cuộn dây có bằng nhau không? - Dòng điện có thể chạy từ cuộn dây nay sang cuộn dây kia được không? Vì sao HS: Thảo luận nhóm trả lời Hoạt động 3: Tìm hiểu nguyên tắc hoạt động của máy biến thế theo hai giai đoạn. Trả lời câu hỏi của GV. Vận dụng kiến thức về điều kiện xuất hiện dòng điện cảm ứng để dự đoán hiện tượng xảy ra ở cuộn thứ cấp kín khi cho dòng điện xoay chiều chạy qua cuộn sơ cấp. I-Cấu tạo và hoạt động của máy biến thế 1-Cấu tạo: (SGK) 2- Nguyên tắc hoạt động C1: Có sáng Vì: GV: Tiến hành TN HS: Quan sát GV làm thí nghiệm kiểm tra. GV: Y/c HS Trả lời C2. HS: Trình bày lập luận, nêu rõ là ta đã biết trong cuộn thứ cấp có dòng điện xoay chều GV: Rút ra kết luận về nguyên tắc hoạt động của máy biến thế. HS: Thảo luận chung ở lớp và rút ra KL. Hoạt động4: Tìm hiểu tác dụng làm biến đổi hiệu điện thế của máy biến thế(làm tăng hoạc giảm hiệu điện thế) GV: yêu cầu HS đọc và ghi lại số vòng n1 và n2 của máy biến thế trên bàn GV HS: Quan sát TN của GV đo U1 và U2+ Và ghi lại các kết quả vào bảng 1 GV: Y/c Lập công thức liên hệ giữa U1, U2 và n1,,n 2 C2:U xoay chiều Vì: 3- Kết luận: SGK Dùng làm biến đổi hiệu điện thế của máy biến thế 1. Quan sát: HS:Thảo luận ở lớp thiết lập công thức U1/U2=n1/n2 GV: Hãy phát biểu thành lời mối liên hệ trên. HS: Trả lời câu hỏi của GV GV: Nêu dự đoán về trường hợp số vòng dây n1>n2 và ngược lại HS: Thảo luận chung cả lớp nêu dự đoán GV: Tiến hành TN HS: Quan sát TN kiểm tra GV: Y/c Rút ra kết luận chung ở lớp Kết quả Lần TN U1 (V) U2 (V) n1 n2 1 3 2 1500 1000 2 3 2 1500 1000 3 9 6 1500 1000 C3: HS: Thảo luận và rút ra KL Hoạt động5: Tìm hiểu cách lắp đặt máy biến thế ở hai đầu đường dây tải điện. Chỉ ra được ở đầu nào đặt máy tăng thế, ở đầu nào đặt máy hạ thế. Giải thích hiện tượng đó Mục đích của máy biến thế là phải tăng hiệu điện thế lên hàng chục nghìn vôn để giảm hao phí trên đường dây tải điện, nhưng mạng điện trong gia đình chỉ có hiệu điện thế 220V. Vậy ta phải làm như thế nào để vừa giảm hao phí trên đường dây tải điện, nhưng đảm bảo phù hơp với hiệu điện thế của các dụng cụ điện trong gia đình? Hoạt động 6 Vận dụng : Xác định số vòng của các cuộn dây của máy biến thế phù hợp với yêu cầu cụ thể về tăng thế hay giảm thế GV: Y/C HS làm việc cá nhân trả lời câu 4 HS: Đại diện trình bày kết quả ở lớp 2. Kết luận: U1/U2=n1/n2 III- Lắp đặt máy biến thế ở hai đầu đường dây tải điện Để giảm hao phí trên đường dây tải điện cân lắp đặt máy tăng thế . Nhưng ở nơi tiêu thụ điện lại cần lắp đặt máy hạ thế IV- Vận dụng : C4 U1/U2=n1/n2n2=U2.n1/U1 =6.4000/220 =109(vòng) D. Củng cố: - Nêu cấu tạo và hoạt động của máy biến thế? - Máy biến thế hoạt động dựa trên nguyên tắc nào? - Muốn máy biến thế ở C4 trở thành máy tăng thế ta làm thế nào? E. Hướng đẫn về nhà: - Học thuộc phần ghi nhớ - Làm bài tập trong SBT - Đọc trước bài Thực hành - Mỗi nhóm chuẩn bị một mẫu báo cáo thực hành