Giáo án Ngữ văn 11 tiết 93: Làm văn Tiểu sử tóm tắt

Tiết theo PPCT: 93 Ngày soạn: . Ngày giảng: . Lớp giảng: 11A2 Làm văn TIỂU SỬ TÓM TẮT I. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT - Nắm được mục đích, yêu cầu của văn bản tiểu sử tóm tắt. - Biết cách viết một văn bản tiểu sử tóm tắt. - Có ý thức sưu tầm tài liệu, tra cứu tư liệu và thận trọng khi viết văn bản tiểu sử tóm tắt. II. TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KĨ NĂNG 1. Kiến thức - Khái niệm và yêu cầu của văn bản tiểu sử tóm tắt. - Cách viết một văn bản tiểu sử tóm tắt. 2. Kĩ năng - Thu thập và xử lý tài liệu khi viết văn bản tiểu sử tóm tắt. - Viết tiểu sử tóm tắt III. PHƯƠNG PHÁP VÀ PHƯƠNG TIỆN DẠY HỌC 1. Phương pháp dạy học GV kết hợp các phương pháp: thuyết trình, phát vấn – đàm thoại, thảo luận nhóm 2. Phương tiện - Giáo viên: sách giáo khoa, sách giáo viên, Tài liệu chuẩn KTKN, tư liệu tham khảo - Học sinh: chuẩn bị bài theo hướng dẫn của GV IV. TIẾN TRÌNH DẠY – HỌC 1. Ổn định lớp 2. Kiểm tra bài cũ Câu hỏi: Hãy trình bày tóm tắt tiểu sử nhà thơ Xuân Diệu 3. Nội dung bài học Trong học tập cũng như trong cuộc sống, khi cần giới thiệu về một ai đó (một tác gia văn học, nhà khoa học, thậm chí cả những người bình thường ) chúng ta nên biết tiểu sử của người đó. Nhưng vì nhiều lý do (thời gian, yêu cầu, mục đích ) chúng ta không thể trình bày một cách chi tiết tiểu sử, mà chỉ có thể trình bày vắn tắt. Tiểu sử tóm tắt chính là cách để chúng ta biết tóm tắt, trình bày sao cho ngắn gọn mà vẫn đầy đủ thông tin cơ bản. TG Hoạt động của GV và HS Yêu cầu cần đạt 10' Hoạt động 1: GV hướng dẫn tìm hiểu mục 1 SGK TT1: HS tự đọc SGK và cho biết: - Tiểu sử tóm tắt là gì? HS trả lời. GV nhận xét, bổ sung. - Tiểu sử tóm tắt được viết nhằm mục đích gì? HS trả lời. GV nhận xét, bổ sung. I. Mục đích, yêu cầu của tiểu sử tóm tắt 1. Mục đích - Tiểu sử tóm tắt là văn bản thông tin một cách khách quan, trung thực những nét cơ bản về cuộc đời và sự nghiệp của một cá nhân. (Ví dụ: tiểu sử của một nhà hoạt động chính trị, một nhà văn, một nhà thơ, một nhà giáo, nhà khoa học ) - Giới thiệu cho người đọc, người nghe về người được nói tới. - Giúp những người có trách nhiệm làm công tác tổ chức. - Giúp chúng ta trong việc lựa chọn bạn bè, giới thiệu cán bộ lãnh đạo. - Nắm được tiểu sử nhà văn, nhà thơ, chúng ta sẽ có thêm cơ sở để hiểu đúng, hiểu sâu hơn các sáng tác của họ. TT2: Bản tiểu sử tóm tắt cần đáp ứng những yêu cầu cơ bản nào? HS trả lời. GV nhận xét, bổ sung 2. Yêu cầu - Thông tin một cách khách quan, chính xác về người được nói tới. - Nội dung và độ dài của văn bản cần phù hợp với mục đích viết tiểu sử tóm tắt. - Văn phong cần cô đọng, trong sáng, không sử dụng các biện pháp tu từ. Hoạt động 2: GV hướng dẫn HS tìm hiểu cách viết tiểu sử tóm tắt. TT1: Gọi một HS đọc văn bản “Lương Thế Vinh” TT2: GV hướng dẫn HS trả lời câu hỏi SGK - HS lần lượt trả lời từng câu hỏi. - GV nhận xét, bổ sung II. Cách viết tiểu sử tóm tắt 1. Chọn tài liệu - Cụ thể, chính xác, chân thực và tiêu biểu: + Ghi rõ họ, tên, quê quán, các mốc thời gian. + Dẫn chứng cụ thể. + Đánh giá chính xác, toàn diện, khách quan. - Để chuẩn bị cho bài viết tiểu sử tóm tắt cần: + Phải sưu tầm những tài liệu tiêu biểu có liên quan tới đối tượng được giới thiệu. + Các tài liệu đó phải mạng tính cụ thể, chính xác, trung thực, toàn diện. TT3: GV hướng dẫn HS trả lời câu hỏi SGK (Lương Thế Vinh sinh năm 1442, chưa rõ năm mất, tự Cảnh Nghi, hiệu Thụy Hiên, quê gốc ở làng Cao Hương, huyện Thiên Bản, tỉnh Nam Định. Chưa đầy 20 tuổi, tài học của ông đã nổi tiếng khắp vùng Sơn Nam. Năm 21 tuổi, ông đỗ Trạng Nguyên. Lương Thế Vinh có tài ngoại giao, tài toán học, tài văn chương nghệ thuât. Ồng đã biên soạn cuốn Đại thành toán pháp - cuốn sách giáo khoa toán học đầu tiên ở nước ta, cuốn Hí phường -phả lục của ông được đánh giá là "tác phẩm lí luận đầu tiên về nghệ thuật kịch hát cổ truyền" Là người có tài kinh bang tế thế, con người "tài hoa, danh vọng vượt bậc" (Lê Quý Đôn) TT4: GV củng cố kiến thức lý thuyết bắng cách gọi một đến hai HS đọc ghi nhớ SGK 2. Viết tiểu sử tóm tắt - Các phần của tiểu sử tóm tắt: 4 phần - Giới thiệu khái quát về lịch sử cá nhân (họ tên, ngày tháng năm sinh, năm mất, nghề nghiệp, học vấn, gia đình, gia tộc, quê quán). - Giới thiệu ngắn gọn lĩnh vực hoạt động xã hội (làm gì, ở đâu ). - Những đóng góp, những thành tựu tiêu biểu. - Đánh giá chung (Lựa chọn những ý kiến đánh giá tiêu biểu, những người đánh giá có tầm). Hoạt động 3: Hướng dẫn luyện tập TT1: GV tổ chức cho HS thảo luận nhóm, lần lượt làm bài tập 1 và 2 sgk (trang 55). - Nhóm 1: Làm bài tập 1. - Nhóm 2, 3, 4: Làm bài tập 2. HS làm việc trong vòng 3 phút, cử đại diện trình bày kết quả làm việc của nhóm, các nhóm khác bổ sung. GV nhận xét, bổ sung. TT2: GV hướng dẫn HS làm bài tập 3 HS trình bày GV nhận xét GV đưa ra một một bản tiểu sử tóm tắt mẫu cho HS theo dõi để về nhà làm bài tập 3 III. Luyện tập 1. Bài tập 1 Các trường hợp cần viết tiểu sử tóm tắt là : c và d. 2. Bài tập 2 - Giống nhau: Các văn bản tiểu sử tóm tắt, sơ yếu lý lịch, điếu văn, thuyết minh đều viết về một nhân vật nào đó. - Khác nhau: + Điếu văn viết về người qua đời để đọc trong lễ truy điệu nên ngoài phần tiểu sử tóm tắt còn có lời chia buồn với gia quyế. + Sơ yếu lý lịch do bản thân tự viết theo mẫu, còn tiểu sử tóm tắt do người khác viết. + Tiểu sử tóm tắt chỉ có đối tượng là con người, còn đối tượng của thuyết minh rộng hơn (người, vật, cảnh, một tác phẩm văn học ) và trong thuyết minh có yếu tố cảm xúc. 3. Bài tập 3 Học sinh chọn tình huống và viết tiểu sử tóm tắt về nhân vật 5. Củng cố, dặn dò (5') - Củng cố: Nhắc lại kiến thức lý thuyết bài học. - Dặn dò: soạn bài Tôi yêu em