Giáo án Ngữ văn lớp 6 tiết 81: Văn bản: Bức tranh của em gái tôi (Tạ Duy Anh)

TUẦN 22 – TIẾT 81 NS: 6.1.15 Bài 20 ND: Văn bản: BỨC TRANH CỦA EM GÁI TÔI (Tạ Duy Anh) I. Mục tiêu: Giúp HS 1/Kiến thức: Tình cảm của người em có tài năng đói với anh. Những nét đặc sắc trong nghệ thuật miêu tả tâm lí nhân vật và nghệ thuật kể chuyện. Cách thức thể hiện vấn đề giáo dục của câu chuyện: không khô khan giáo huấn mà tự nhiên, sâu sắc qua sự tự nhận thức củz nhân vật chính. 2/ Kĩ năng: Đọc diễn cảm, giọng đọc phù hợp với tâm lí nhân vật. Đọc – hiểu nội dung văn bản truyện hiện đại có yếu tố tự sự kết hợp miêu tả tâm lí nhân vật. Kể tóm tắt câu chuyện trong một đoạn văn ngắn. 3/ Thái độ: Hình thành thái độ và cách cư xử đúng đắn, biết thắng được sự ghen tị trước tài năng và thành công của người khác. II. Chuẩn bị: GV: - Phương pháp : Thảo luận, sinh hoạt nhóm, đàm thoại. - Phương tiện: Giáo án, sgk, tranh. HS: SGK, tập ghi, tập soạn III. Lên lớp : 1. Ổn định : 2. Bài cũ : - Văn bản “Sông nước Cà Mau” giúp em nhận ra được gì? - Chợ Năm Căn có gì đặc biệt? 3. Bài mới: GV dẫn vào bài: Tạ Duy Anh là một cây bút trẻ xuất hiện trong văn học thời kì đổi mới, đã có những truyện ngắn gây được sự chú ý của người đọc. “ Bức trang của em gái tôi” là truyện ngắn đoạt giải nhì trong cuộc thi viết “ Tương lai vẫy gọi” của báo Thiếu niên tiền phong. Hoạt động thầy – trò Nội dung Bổ sung - GV hướng dẫn hs đọc. + Nhân vật anh trai: Lúc đầu tức tối, ghen tị. + Lúc sau: Ăn năn, hối hận. + Cô em gái: Hồn nhiên, trong sáng. - Tóm tắt văn bản? ? Em hãy giới thiệu vài nét về tác giả? ? Em biết gì về văn bản này? - GV giải thích từ khó . ? Văn bản tác giả kết hợp những phương thức biểu đạt nào? TS, MT. ? Nhân vật chính trong văn bản là ai? Cả 2 anh em. - Nhân vật người anh quan trong hơn, vì truyện hướng người đọc tới sự thức tỉnh của người anh. ? Kể theo ngôi thứ mấy, theo lời của nhân vật nào? ? Việc lựa chọn như vậy có tác dụng gì? - Có thể miêu tả tâm trạng nhân vật một cách tự nhiên bằng lời của nhân vật ấy. Mặt khác cô em gái cũng được hiện ra qua cái nhìn và sự biến đối trong thái độ của người anh để cuối truyện bộc lộ đầy đủ vẻ đẹp tâm hồn, lòng nhân hậu và tình cảm trong sáng. ? Bức tranh trong sgk thể hiện nội dung gì? - GV chuyển ý. ? Hãy nêu diễn biễn tâm trạng của người anh từ trước đến khi thấy em chế thuốc vẽ? ? Anh có suy nghĩ gì? (Trời ạ! Thì ra nó chế thuốc vẽ.) ? Suy nghĩ ấy thể hiện điều gì? (ngạc nhiên, xem thường) ? Khi tài năng hội họa của em được phát hiện anh có ý nghĩ gì và hành động gì? ? Tại sao người anh lại lén xem tranh của em, rồi trút tiếng thở dài? - Thấy em có tài còn mình thì kém cỏi đồng thời cũng cảm phục tài năng của em. ? Khi em được giải về chia vui cùng anh, anh lại có thái độ ntn? ? Qua các hành động và thái độ của anh đối với em, hãy cho biết tâm trạng của người anh? ? KNS: Cặp đôi chia sẻ: Nếu cần một lời khuyên em sẽ nói gì với người anh lúc này? -GV: Đó là biểu hiện tâm lí rất dễ gặp ở mọi người, nhất là tuổi thiếu niên, đó là lòng tự ái, mặc cảm tự ti khi thấy người khác có tài. ? Khi đứng trước bức chân dung rất đẹp của mình do em gái vẽ thì tâm trạng người anh diễn biến ra sao? - GV: Bức chân dung được miêu tả ntn? - “Chú bé đang ngồi nhìn..rất thơ mộng nữa”. ? Vì sao người anh lại ngạc nhiên, hãnh diện rồi xấu hổ? - Ngạc nhiên: Bức tranh hoàn toàn bất ngờ, không ngờ vì bản thân vấn coi thường, giận ghét em vận mà em lại vẽ mình trong tranh dự thi. Bức tranh đẹp quá, ngoài sức tưởng tượng. - Hãnh diện: Cậu thấy mình hiện ra với những nét đẹp của niềm hãnh diện, tự hào trẻ thơ, chính đáng của người anh. - Xấu hổ: Là do tự nhận ra được những yếu kém của mình, thấy mình không xứng đáng như trong tranh. ? Câu nói thầm của người anh chứng tỏ điều gì? ? Qua diễn biến tâm trạng của người anh em có nhận xét gì về cách miểu tả tâm lí nhân vật của tác giả? I.Tìm hiểu chung: 1. Đọc – tóm tắt: 2. Tìm hiểu chú thích: a. Tác giả. - Tạ Duy Anh tên khai sinh là Tạ Viết Dãng, sinh 1959 ,quê ở Hà Tây. b. Văn bản. Đoạt giả nhì trong cuộc viết “Tương lai vẫy gọi” – báo Thiếu niên tiền phong. c. Giải thích từ khó: (sgk) II. Đọc - hiếu văn bản. 1/ Nội dung a/Nhân vật người anh. * Từ trước đến khi thấy em chế thuốc vẽ: - Gọi em là mèo,bí mật theo dõi việc làm của em. ¨ Coi thường, bực bội. * Khi tài năng của Mèo được phát hiện. - Buồn, thấy vọng vì không tìm thấy ở mình một tài năng nào. - Cảm thấy bị cả nhà lãng quên. - Lén xem tranh em vẽ. - Thở dài. - Thái độ khó chiụ hay gắt gỏng với em, không thân như trước. - Khi em chia vui – đẩy em ra. ¨ Tức tối, ghen tị, lòng tự ái, mặc cảm tự ti khi thấy người khác có tài. * Khi đứng trước bức tranh đạt giải. - Giật sững người, ngạc nhiên, hãnh diện, xấu hổ. ¨ Thể hiện sự hối hận, ăn năn chân thành, tự nhận thức về bản thân, về em gái. ¨ Nghệ thuật miêu tả tâm lí nhân vật rất tinh tế. 4. Củng cố: - Giáo dục KNS: Qua nhân vật người anh , em thấy điểm nào chưa tốt, điểm nào đáng khen? - Em có nhận xét gì về nghệ thuật miêu tả của tác giả? 5. Dặn dò: - Đọc lại văn bản. - Tìm hiểu Nhân vật em gái. + Tài năng, hành động Thái độ với anh - GV nhận xét tiết dạy.