Giáo án Sinh học 7 tiết 1 đến 10

ng lực – phẩm chất - Hình thành cho hs năng lực: năng lực giải quyết vấn đề, năng lực quan sát, năng lực hợp tác nhóm - Hình thành cho hs phẩm chất: Có trách nhiệm với môi trường tự nhiên II. CHUẨN BỊ. - GV: - Đồ dùng: Phiếu học tập, tranh phóng to H 1, H2, H3 SGK, bảng phụ - Bài soạn Power point - HS: Ôn lại bài thực hành. III. PHƯƠNG PHÁP VÀ KĨ THUẬT DẠY HỌC - Phương pháp: vấn đáp tìm tòi, quan sát tìm tòi, hoạt động nhóm - Kĩ thuật: đặt câu hỏi, động não, thảo luận nhóm, trình bày một phút, mảnh ghép IV. TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC 1. Hoạt động khởi động * Ổn định tổ chức * Kiểm tra bài cũ : * Vào bài: Trùng roi là Động vật nguyên sinh dễ gặp nhất ở ngoài thiên nhiên, lại có cấu tạo đơn giản và điển hình cho ng ành Động vật nguyên sinh, là 1 nhóm sinh vật có đặc điểm vừa của TV và vừa của ĐV (môn TVvà ĐV đều coi trùng roi thuộc pham vi nghiên cứu của mình). Đây cũng là một bằng chứng về sự thống nhất về nguồn gốc của giới ĐV và TV . Vậy chúngcó cấu tạo như thế nào? Chúng ta đã được quan sát ở bài trước, tiết này chúng ta tiếp tục tìm hiểu một số đặc điểm của trùng roi. 2. Hoạt động hình thành kiến thức mới Hoạt động 1: Tìm hiểu trùng roi xanh Hoạt động của GVvà HS Nội dung - PP: vấn đáp tìm tòi, quan sát tìm tòi, hoạt động nhóm - KT: đặt câu hỏi, động não, thảo luận nhóm, trình bày một phút - GV Yêu cầu hs nghiên cứu SGK ?Trùng roi sống ở đâu? - Cá nhân tự đọc thông tin ở mục I trang 17 và 18 SGK. + GV hướng dẫn hs quan sát H 4.1 và 4.2 SGK. - GV hướng dẫn HS nghiên cứu thông tin SGK, quan sát tranh, thảo luận nhóm hoàn thành phiếu học tập: Bài tập Tên động vật Đặc điểm Trùng roi xanh 1 Cấu tạo Di chuyển 2 Dinh dưỡng 3 Sinh sản 4 Tính hướng sáng - HS thảo luận nhóm hoàn thành phiếu học tập. Đại diện nhóm trình bày trước lớp. Lớp nhận xét bổ sung. - GV nhận xét và chốt kiến thức - GV mở rộng: Cách đinh dưỡng của trùng roi gợi cho ta mối quan hệ về nguồn gốc giữa động vật và thực vật. I. Trùng roi xanh 1. Nơi sống: Trong nước ngọt( ao, hồ , đầm ,ruộng, vũng nước mưa... 2. Cấu tạo và di chuyển Kết luận: (Bảng phiếu học tập) - Hình thành cho hs năng lực: năng lực quan sát, năng lực hợp tác nhóm Phiếu học tập: Tìm hiểu trùng roi xanh Bài tập Tên động vật Đặc điểm Trùng roi xanh 1 Cấu tạo Di chuyển - Là 1 tế bào (0,05 mm) hình thoi, có roi, điểm mắt, hạt diệp lục, hạt dự trữ, không bào co bóp. - Roi xoáy vào nước " vừa tiến vừa xoay mình. 2 Dinh dưỡng - Tự dưỡng và dị dưỡng. - Hô hấp: Trao đổi khí qua màng tế bào. - Bài tiết: Nhờ không bào co bóp. 3 Sinh sản - Vô tính bằng cách phân đôi theo chiều dọc. 4 Tính hướng sáng - Điểm mắt và roi giúp trùng roi hướng về chỗ có ánh sáng. Hoạt động 2: Tìm hiểu tập đoàn trùng roi. Hoạt động của GV và HS Nội dung - PP: vấn đáp tìm tòi, quan sát tìm tòi, hoạt động nhóm - KT: đặt câu hỏi, thảo luận nhóm, trình bày một phút - GV hướng dẫn HS: Đọc, Nghiên cứu SGK quan sát H 4.3 trang 18. Cá nhân đọc TT. Yêu cầu hs thảo luận nhóm cặp đôi: + Hoàn thành bài tập mục s trang 19 SGK (điền từ vào chỗ trống). - Trao đổi nhóm và hoàn thành bài tập: - Đại diện nhóm trình bày kết quả, nhóm khác bổ sung. - Đáp án: trùng roi, tế bào, đơn bào, đa bào. - GV nêu câu hỏi: KT trình bày 1 phút -Tập đoàn Vôn vôc dinh dưỡng như thế nào? - Hình thức sinh sản của tập đoàn Vônvôc? - GV: Trong tập đoàn 1 số cá thể ở ngoài làm nhiệm vụ di chuyển bắt mồi, đến khi sinh sản một số tế bào chuyển vào trong phân chia thành tập đoàn mới. - Tập đoàn Vônvôc cho ta suy nghĩ gì về mối liên quan giữa động vật đơn bào và động vật đa bào? - Hs nghiên cứu thông tin SGK trả lời - GV nhận xét và chốt kiến thức II.Tập đoàn trùng roi - Tập đoàn trùng roi gồm nhiều tế bào, bước đầu có sự phân hoá chức năng. - Hình thành cho hs năng lực: năng lực giải quyết vấn đề, năng lực trình bày ý kiến 3. Hoạt động luyện tập, củng cố - Gọi hs đọc kết luận SGK - Có thể gặp trùng roi ở đâu ? - Trùng roi giống và khác thực vật ở những điểm nào ? - Tại sao xếp trùng roi vào giói động vật ? 4. Hoạt động vận dụng - Chọn câu trả lời đúng Câu 1: Trùng giày di chuyển được là nhờ: A. Nhờ có roi. B. Có vây bơi. C. Lông bơi phủ khắp cơ thể. Câu 2: Cấu tạo tế bào cơ thể trùng roi có? A. 1 nhân B. 2 nhân C.3 nhân Câu 3: Cách sinh sản của trùng roi: A. Phân đôi theo chiều dọc cơ thể. B.Phân đôi theo chiều ngang cơ thể. C.Tiếp hợp Câu 4: Tập đoàn trùng roi là? A. Nhiều tế bào liên kết lại. B. Một cơ thể thống nhất C. Một tế bào. Câu 5: Môi trường sống của trùng roi xanh là: A. Ao hồ B. Biển C. §ầm ruộng. D. Cơ thể sống. Câu 6: Sự trao đổi khí của trùng roi với môi trường qua bộ phận: A. Màng cơ thể B. Nhân. C. Điểm mắt. D.Hạt dự trữ. Câu 7: Trùng roi di chuyển bằng cách? A. Xoáy roi vào nước B. Sâu đo C. Uốn lượn 5. Hoạt động tìm tòi mở rộng - Học bài và trả lời câu hỏi SGK - Đọc mục “Em có biết” - Kẻ phiếu học tập vào vở bài tập. - Tìm hiểu trùng giày và trùng biến hình qua internet Tuần 3 Ngày soạn 30 tháng 8 năm 2017 Ngày dạy 6 tháng 9 năm 2017 TIẾT 5 TRÙNG BIẾN HÌNH VÀ TRÙNG GIÀY I. MỤC TIÊU Qua bài học này hs đạt được: 1. Kiến thức - Mô tả được đặc điểm cấu tạo, cách di chuyển, sinh sản, dinh dưỡng( bắt mồi, tiêu hóa) của trùng biến hình và trùng giày. 2. Kĩ năng - Rèn cho hs kĩ năng quan sát, so sánh, phân tích, tổng hợp. - Kĩ năng hoạt động nhóm. 3. Thái độ: Giáo dục hs ý thức học tập, yêu thích môn học 4. Năng lực – phẩm chất: - Hình thành cho hs năng lực: năng lực giải quyết vấn đề, năng lực quan sát, năng lực hợp tác nhóm - Hình thành phẩm chất: Có trách nhiệm với môi trường tự nhiên II. CHUẨN BỊ Gv: Hình phóng to 5.1; 5.2; 5.3 trong SGK. Máy chiếu, Bài giảng Power point Hs: Tìm hiểu trước nội dung bài học III. PHƯƠNG PHÁP VÀ KĨ THUẬT DẠY HỌC - Phương pháp: vấn đáp tìm tòi, quan sát tìm tòi, hoạt động nhóm - Kĩ thuật: đặt câu hỏi, động não, thảo luận nhóm, trình bày một phút, khăn phủ bàn IV. TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC 1. Hoạt động khởi động * Ổn định tổ chức * Kiểm tra bài cũ : - Trùng roi giống và khác với thực vật ở những điểm nào? * Vào bài: Chúng ta đã tìm hiểu trùng roi xanh, hôm nay chúng ta tiếp tục nghiên cứu một số đại diện khác của ngành động vật nguyên sinh: Trùng biến hình và trùng giày. 2. Hoạt động hình thành kiến thức mới Hoạt động của GV và HS Nội dung - PP: vấn đáp tìm tòi, quan sát tìm tòi, hoạt động nhóm - KT: đặt câu hỏi, thảo luận nhóm - Gv yêu cầu cá nhân tự đọc các thông tin £ SGK trang 20, 21. - Gv hướng dẫn hs quan sát H 5.1; 5.2; 5.3 SGK trang 20; 21 thu thập thông tin. - GV hướng dẫn HS nghiên cứu SGK, trao đổi nhóm hoàn thành phiếu học tập - GV quan sát hoạt động của các nhóm để hướng dẫn, đặc biệt là nhóm học yếu. - Hs trao đổi nhóm thống nhất câu trả lời. - GV kẻ phiếu học tập lên bảng để HS chữa bài. - Đại diện nhóm lên ghi câu trả lời, các nhóm khác theo dõi, nhận xét và bổ sung. - HS theo dõi phiếu chuẩn, tự sửa chữa nếu cần. - GV tìm hiểu số nhóm có câu trả lời đúng và chưa đúng (nếu còn ý kiến chưa thống nhất, GV phân tích cho HS chọn lại). - GV cho HS theo dõi phiếu kiến thức chuẩn. - Hình thành cho hs năng lực: năng lực quan sát, năng lực hợp tác nhóm Nội dung ghi bảng Bài tập Tên ĐV Đặc điểm Trùng biến hình Trùng giày 1 Cấu tạo Di chuyển - Gồm 1 tế bào có: + Chất nguyên sinh lỏng, nhân + Không bào tiêu hoá, không bào co bóp. - Nhờ chân giả (do chất nguyên sinh dồn về 1 phía). - Gồm 1 tế bào có: + Chất nguyên sinh lỏng, nhân lớn, nhân nhỏ. + 2 không bào co bóp, không bào tiêu hoá, rãnh miệng, hầu. + Lông bơi xung quanh cơ thể. - Nhờ lông bơi. 2 Dinh dưỡng - Tiêu hoá nội bào. - Bài tiết: chất thừa dồn đến không bào co bóp và thải ra ngoài ở mọi nơi. - Thức ăn qua miệng tới hầu tới không bào tiêu hoá và biến đổi nhờ enzim. - Chất thải được đưa đến không bào co bóp và qua lỗ để thoát ra ngoài. 3 Sinh sản Vô tính bằng cách phân đôi cơ thể. - Vô tính bằng cách phân đôi cơ thể theo chiều ngang. - Hữu tính: bằng cách tiếp hợp. - GV giải thích 1 số vấn đề cho HS: + Không bào tiêu hoá ở động vật nguyên sinh hình thành khi lấy thức ăn vào cơ thể. + Trùng giày: tế bào mới chỉ có sự phân hoá đơn giản, tạm gọi là rãnh miệng và hầu chứ không giống như ở con cá, gà. + Sinh sản hữu tính ở trùng giày là hình thức tăng sức sống cho cơ thể và rất ít khi sinh sản hữu tính. Yêu cầu hs thảo luận nhóm câu hỏi - Trình bày quá trình bắt mồi và tiêu hoá mồi của trùng biến hình? - Không bào co bóp ở trùng đế giày khác trùng biến hình như thế nào? (- Số lượng nhân và vai trò của nhân? - Quá trình tiêu hóa ở trùng giày và trùng biến hình khác nhau ở điểm nào- HS thảo luận nhóm trả lời câu hỏi. Đại diện nhóm trình bày trước lớp. Lớp nhận xét bổ sung. - GV nhận xét và chốt kiến thức Kết luận: - Nội dung trong phiếu học tập. - Hình thành cho hs năng lực: năng lực hợp tác nhóm, năng lực trình bày ý kiến 3. Hoạt động luyện tập, củng cố - Gọi hs đọc kết luận SGK - So sánh trùng giày và trùng biến hình về đặc điểm cấu tạo, di chuyển, dinh dưỡng, sinh sản? - Sự phân hóa cấu tạo ở trùng giày cho chúng ta biết được điều gì? - GV sử dụng 3 câu hỏi cuối bài trong SGK. 4. Hoạt động vận dụng - Chọn câu trả lời đúng Câu 1: Hình thức dinh dưỡng ở trùng biến hình là: A. Tự dưỡng B. Dị dưỡng C. Ký sinh D. Vừa tự dưỡng vừa dị dưỡng Câu 2: Phương thức sinh sản ở trùng biến hình là: A. Phân đôi B. Tiếp hợp C. Nãy chồi D. Hữu tính Câu 3: Tiêu hoá thức ăn ở trùng giày nhờ: A. Men tiêu hoá B. Dịch tế bào C. Chất tế bào D. Enzim tiêu hoá Câu 4: Quá trình tiêu hoá ở trùng giày là: A. Thức ăn → Miệng → hầu → thực quản → dạ dày → hậu môn  B. Thức ăn → màng sinh chất → chất tế bào → thẩm thấu ra ngoài C. Thức ăn → miệng → hầu → không bào tiêu hoá → không bào co bóp → lỗ thoát D. Thức ăn → không bào co bóp → ra ngoài mọi nơi Câu 5: Hình thức sinh sản ở trùng giày là: A. Phân đôi B. Nảy chồi C. Tiếp hợp D. Vừa phân đôi vừa tiếp hợp 5. Hoạt động tìm tòi mở rộng - Học bài và trả lời câu hỏi SGK - Đọc mục “Em có biết” - Tìm hiểu thêm về đặc điểm cấu tạo, di chuyển, dinh dưỡng, sinh sản của trùng giày và trùng biến hình qua internet Tuần 3 Ngày soạn 1 tháng 9 năm 2017 Ngày dạy 8 tháng 9 năm 2017 TIẾT 6 TRÙNG KIẾT LỊ VÀ TRÙNG SỐT RÉT I. MỤC TIÊU Qua bài học này hs đạt được: 1. Kiến thức - HS nêu được đặc điểm cấu tạo của trùng sốt rét và trùng kiết lị phù hợp với lối sống kí sinh. - HS liên hệ được những tác hại do 2 loại trùng này gây ra và cách phòng chống bệnh sốt rét. 2. Kĩ năng - Rèn cho hs kĩ năng quan sát, thu thập kiến thức qua kênh hình. - Kĩ năng trình bày ý kiến 3. Thái độ - Giáo dục ý thức vệ sinh, bảo vệ môi trường và cơ thể. 4. Năng lực – phẩm chất - Hình thành cho hs năng lực tự giải quyết vấn đề, năng lực hợp tác, năng lực quan sát - Hình thành cho hs phẩm chất: Có trách nhiệm với bản thân, cộng đồng trong việc giữ vệ sinh phòng bệnh II. CHUẨN BỊ Gv: - Tranh phóng to H 6.1; 6.2; 6.4 SGK. Máy chiếu, Bài giảng Power point Hs: kẻ phiếu học tập bảng 1 trang 24 “Tìm hiểu về bệnh sốt rét” vào vở. Phiếu học tập STT Tên ĐV Đặc điểm Trùng kiết lị Trùng sốt rét 1 Cấu tạo 2 Dinh dưỡng 3 Phát triển III. PHƯƠNG PHÁP VÀ KĨ THUẬT DẠY HỌC - Phương pháp: vấn đáp tìm tòi, quan sát tìm tòi, hoạt động nhóm, bản đồ tư duy - Kĩ thuật: đặt câu hỏi, động não, thảo luận nhóm, trình bày một phút, bản đồ tư duy IV. TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC 1. Hoạt động khởi động * Ổn định tổ chức * Kiểm tra bài cũ : - So sánh trùng giày và trùng biến hình về đặc điểm cấu tạo, di chuyển, dinh dưỡng, sinh sản? * Vào bài: Trên thực tế có những bệnh do trùng gây nên làm ảnh hưởng tới sức khoẻ con người. Ví dụ: trùng kiết lị, trùng sốt rét. 2. Hoạt động hình thành kiến thức mới Hoạt động 1: Tìm hiểu trùng kiết lị và trùng sốt rét Hoạt động của GV và HS Nội dung - PP: vấn đáp tìm tòi, quan sát tìm tòi, hoạt động nhóm - KT: đặt câu hỏi, thảo luận nhóm - GV hướng dẫn HS nghiên cứu SGK, quan sát hình 6.1; 6.2; 6.3 SGK trang 23, 24. Thảo luận nhóm hoàn thành phiếu học tập. - HS nghiên cứu thông tin, quan sát tranh => thảo luận nhóm hoàn thành phiếu học tập. Đại diện nhóm trình bày trước lớp. Lớp nhận xét bổ sung. - Sau khi hs trình bày mỗi đặc điểm gv cho hs khác nhận xét và chốt kiến thức trên bảng phụ I. Tìm hiểu trùng kiết lị và trùng sốt rét Kết luận: Bảng phụ Tìm hiểu trùng kiết lị và trùng sốt rét STT Tên ĐV Đặc điểm Trùng kiết lị Trùng sốt rét 1 Nơi kí sinh - Trùng kiết lị kí sinh ở thành ruột. - Trùng sốt rét kí sinh trong máu người và tuyến nước bọt của muỗi Anôphen. 2 Kích thước - Lớn - Nhỏ 3 Cấu tạo - Có chân giả ngắn - Không có không bào. - Không có cơ quan di chuyển. - Không có các không bào. 4 Dinh dưỡng - Thực hiện qua màng tế bào. - Nuốt hồng cầu. - Thực hiện qua màng tế bào. - Lấy chất dinh dưỡng từ hồng cầu. 5 Lây nhiễm - Qua đường tiêu hóa - Qua đường máu 6 Phát triển - Trong môi trường, kết bào xác, khi vào ruột người chui ra khỏi bào xác và bám vào thành ruột. - Trong tuyến nước bọt của muỗi, khi vào máu người, chui vào hồng cầu sống và sinh sản phá huỷ hồng cầu. 7 Tác hại - Gây bệnh kết lị - Gây bệnh sốt rét - GV hướng dẫn HS đọc lại nội dung bảng 1, kết hợp với hình 6.4 SGK. - Yêu cầu HS hoạt động nhóm cặp đôi làm bài tập mục s trang 23 SGk, so sánh trùng kiết lị và trùng biến hình. - Khả năng kết bào xác của trùng kiết lị có tác hại như thế nào?( chúng khó bị tiêu diệt, tăng nguy cơ lây nhiễm ) - Tại sao người bị sốt rét da tái xanh? (Do hồng cầu bị phá huỷ) - Tại sao người bị kiết lị đi ngoài ra máu? (Thành ruột bị tổn thương.) Liên hệ: Muốn phòng tránh bệnh kiết lị ta phải làm gì?(Giữ vệ sinh ăn uống) - Hs thảo luận nhóm câu hỏi - Đại diện nhóm trình bày. Các nhóm khác nhận xét, bổ sung - Gv nhận xét và chốt kiến thức - Hình thành cho hs phẩm chất: Có trách nhiệm với bản thân, cộng đồng trong việc giữ vệ sinh phòng bệnh Hoạt động 2: Tìm hiểu bệnh sốt rét ở nước ta Hoạt động của GV và HS Nội dung - PP: vấn đáp tìm tòi - KT: đặt câu hỏi, trình bày một phút - GV hướng dẫn HS đọc SGK kết hợp với thông tin thu thập được, hoạt động cá nhân trả lời câu hỏi: KT trình bày 1 phút - Tình trạng bệnh sốt rét ở Việt Nam hiện này như thế nào? - Cách phòng tránh bệnh sốt rét trong cộng đồng? - Tại sao người sống ở miền núi hay bị sốt rét? - GV thông báo chính sách của Nhà nước trong công tác phòng chống bệnh sốt rét: + Tuyên truyền ngủ có màn. + Dùng thuốc diệt muỗi nhúng màn miễn phí. + Phát thuốc chữa cho người bệnh. - GV hướng dẫn HS rút ra kết luận. . - Bệnh sốt rét ở nước ta đang dần được thanh toán. - Phòng bệnh: Vệ sinh môi trường, vệ sinh cá nhân, diệt muỗi. - Hình thành cho hs năng lực: năng lực thu thập thông tin, năng lực thuyết trình 3. Hoạt động luyện tập, củng cố - Gọi hs đọc kết luận SGK - Chọn câu trả lời đúng Câu 1: Trùng sốt rét có đặc điểm: A. Di chuyển bằng roi, sinh sản theo kiểu phân đôi B. Di chuyển bằng chân giả rất ngắn, kí sinh ở thành ruột. C. Di chuyển bằng chân giả, sinh sản theo kiểu phân đôi. D. Không có bộ phận di chuyển, sinh sản theo kiểu phân đôi. Câu 2: Trong cơ thể muỗi Anophen, trùng sốt rét sinh sản bằng hình thức: A. phân đôi. B. sinh sản hữu tính. C. sinh sản sinh dưỡng. D. nảy chồi. Câu 3: Trùng sốt rét không thích nghi với kí sinh ở: A. tuyến nước bọt của muỗi Anôphen. B. máu người. C. thành ruột người. D. thành ruột của muỗi Anôphen. Câu 4: Các động vật nguyên sinh sống kí sinh là: A. trùng biến hình, trùng sốt rét. B. trùng sốt rét, trùng kiết lị. C. trùng giày, trùng kiết lị. D. trùng roi xanh, trùng giày. Câu 5: Trùng kiết lị kí sinh ở: A. cơ tay, cơ chân người. B. máu và thành ruột người. C. thành ruột người. D. máu người Câu 6: Ở ngoài tự nhiên, trùng kiết lị thường tồn tại ở dạng: A. trùng kiết lị non. B. bào xác. C. trùng kiết lị trưởng thành. D. trứng. 4. Hoạt động vận dụng - Gv hướng dẫn hs xây dưng sơ đồ tư duy bài học 5. Hoạt động tìm tòi mở rộng - Học bài và trả lời câu hỏi SGK - Tìm hiểu thêm về bệnh kiết lị, bệnh sốt rét qua internet - Tìm hiểu thêm một số bệnh khác do động vật nguyên sinh gây ra ? - Chuẩn bị bài 7: Đặc điểm chung và vai trò củ ĐVNS Tuần 4 Ngày soạn 5 tháng 9 năm 2017 Ngày dạy 12 tháng 9 năm 2017 TIẾT 7 ĐẶC ĐIỂM CHUNG. VAI TRÒ THỰC TIỄN CỦA ĐỘNG VẬT NGUYÊN SINH I. MỤC TIÊU Qua bài học này hs đạt được: 1. Kiến thức - Trình bày tính đa dạng về hình thái, cấu tạo, hoạt động và đa dạng về môi trường sống của ĐVNS. - Nêu được vai trò của ĐVNS với đời sống con người và vai trò của ĐVNS đối với thiên nhiên - Liên hệ được vai trò tích cực của động vật nguyên sinh và những tác hại do động vật nguyên sinh gây ra. 2. Kĩ năng - Rèn hs kĩ năng quan sát, phân tích, tổng hợp. - Kĩ năng tự nghiên cứu và hoạt động nhóm 3. Thái độ - Giáo dục hs ý thức học tập, giữ vệ sinh môi trường và cá nhân. 4. Năng lực – phẩm chất - Hình thành cho hs năng lực tự học, năng lực tự giải quyết vấn đề, năng lực hoạt động nhóm - Hình thành cho hs phẩm chất: Yêu gia đình, quê hương , đất nước II. CHUẨN BỊ Gv: - Tranh vẽ một số loại trùng. Tư liệu về trùng gây bệnh ở người và động vật. Máy chiếu, Bài giảng Power point Hs: - Tìm hiểu tư liệu về trùng gây bệnh ở người và động vật. III. PHƯƠNG PHÁP VÀ KĨ THUẬT DẠY HỌC - Phương pháp: vấn đáp tìm tòi, quan sát tìm tòi, hoạt động nhóm - Kĩ thuật: đặt câu hỏi, động não, thảo luận nhóm, trình bày một phút IV. TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC 1. Hoạt động khởi động * Ổn định tổ chức * Kiểm tra bài cũ : - Dinh dưỡng ở trùng kiết lị và trùng sốt rét giống nhau và khác nhau như thế nào? - Trùng kiết lị có hại như thế nào với sức khoẻ con người ? * Vào bài: Động vật nguyên sinh, cá thể chỉ là một tế bào, song chúng có ảnh hưởng lớn đối với con người. Vậy ảnh hưởng đó như thế nào, chúng ta cùng tìm hiểu bài học hôm nay. 2. Hoạt động hình thành kiến thức mới Hoạt động 1: Tìm hiểu đặc điểm chung Hoạt động của GV và HS Nội dung - PP: vấn đáp tìm tòi, quan sát tìm tòi, hoạt động nhóm - KT: thảo luận nhóm, trình bày một phút - GV hướng dẫn HS quan sát hình một số trùng đã học, trao đổi nhóm và hoàn thành bảng 1. - GV kẻ sẵn bảng một số trùng đã học để HS chữa bài. - GV cho các nhóm lên ghi kết quả vào bảng. - GV cho HS quan sát bảng 1 kiến thức chuẩn. I. Đặc điểm chung Bảng 1: Đặc điểm chung của động vật nguyên sinh TT Đại diện Kích thước Cấu tạo từ Thức ăn Bộ phận di chuyển Hình thức sinh sản Hiển vi Lớn 1 tế bào Nhiều tế bào 1 Trùng roi X X Vụn hữu cơ Roi Vô tính theo chiều dọc 2 Trùng biến hình X X Vi khuẩn, vụn hữu cơ Chân giả Vô tính 3 Trùng giày X X Vi khuẩn, vụn hữu cơ Lông bơi Vô tính, hữu tính 4 Trùng kiết lị X X Hồng cầu Tiêu giảm Vô tính 5 Trùng sốt rét X X Hồng cầu Không có Vô tính - GV hướng dẫn HS tiếp tục thảo luận nhóm cặp đôi trả lời 3 câu hỏi: - Động vật nguyên sinh sống tự do có đặc điểm gì ?( Sống tự do: có bộ phận di chuyển và tự tìm thức ăn) - Động vật nguyên sinh sống kí sinh có đặc điểm gì?(một số bộ phân tiêu giảm) - Động vật nguyên sinh có đặc điểm gì chung? - GV hướng dẫn HS rút ra kết luận. Kết luận: - Động vật nguyên sinh có đặc điểm: + Cơ thể chỉ là một tế bào đảm nhận mọi chức năng sống. + Dinh dưỡng chủ yếu bằng cách dị dưỡng. + Sinh sản vô tính và hữu tính. - Hình thành cho hs năng lực: năng lực giải quyết vấn đề, năng lực thuyết trình Hoạt động 2: Tìm hiểu vai trò thực tiễn của động vật nguyên sinh Hoạt động của GV và HS Nội dung - PP: vấn đáp tìm tòi, quan sát tìm tòi - KT: đặt câu hỏi, trình bày một phút - GV hướng dẫn HS nghiên cứu thông tin SGK, quan sát hình 7.1; 7.2 SGk trang 27 hoạt động nhóm hoàn thành bảng 2. - GV kẻ sẵn bảng 2 để chữa bài. - Hs thảo luận nhóm câu hỏi - Đại diện nhóm chữa bài trên bảng phụ. Các nhóm khác nhận xét, bổ sung - Gv nhận xét và chốt kiến thức - Nêu vai trò của ĐVNS? - GV thông báo thêm một vài loài khác gây bệnh ở người và động vật. - Cuối cùng GV cho HS quan sát bảng kiến thức chuẩn. II. Vai trò thực tiễn của động vật nguyên sinh - ĐVNS có vai trò lớn: + Trong tự nhiên: Là thức ăn của nhiều ĐV lớn hơn. Kiến tạo nên vỏ trái đất. + Đối với con người: Là vật chỉ thị về độ sạch của môi trường nước. - Có hại: + Gây bệnh cho động vật và cho người. - Hình thành cho hs năng lực: năng lực quan sát, năng lực hợp tác nhóm Bảng 2: Vai trò của động vật nguyên sinh Vai trò Tên đại diện Lợi ích - Trong tự nhiên: + Làm sạch môi trường nước. + Làm thức ăn cho động vật nước: giáp xác nhỏ, cá biển. - Đối với con người: + Giúp xác định tuổi địa tầng, tìm mỏ dầu. + Nguyên liệu chế giấy giáp. - Trùng biến hình, trùng giày, trùng hình chuông, trùng roi. - Trùng biến hình, trùng nhảy, trùng roi giáp. - Trùng lỗ - Trùng phóng xạ. Tác hại - Gây bệnh cho động vật - Gây bệnh cho người - Trùng cầu, trùng bào tử - Trùng roi máu, trùng kiết lị, trùng sốt rét. 3. Hoạt động luyện tập, củng cố - Gọi học sinh đọc kết luận SGK - Nêu đặc điểm chung của động vật nguyên sinh ? - Chọn câu trả lời đúng Câu 1: Cơ thể của động vật nguyên sinh có đặc điểm chung là: A. có kích thước hiển vi, chỉ là một tế bào nhưng đảm nhiệm mọi chức năng sống. B. có kích thước hiển vi, đa bào nhưng tất cả các tế bào đều đảm nhiệm mọi chức năng sống C. có kích thước hiển vi, chỉ là một hoặc hai tế bào nhưng đảm nhiệm mọi chức năng sống. D. có kích thước hiển vi, đơn bào hoặc đa bào đơn giản, đảm nhiệm mọi chức năng sống. Câu 2: Hoá thạch của loài nào là vật chỉ thị cho các địa tầng có dầu hoả: A. Trùng biến hình. B. Trùng lỗ. C. Trùng roi. D. Trùng giày. Câu 3: Đặc điểm sinh sản ở động vật nguyên sinh là: A. Sinh sản theo hình thức tiếp hợp. B. Sinh sản vô tính theo kiểu phân đôi hoặc nảy chồi, đôi khi sinh sản hữu tính C. Chỉ có một hình thức sinh sản là phân đôi. D. Phần lớn sinh sản vô tính theo kiểu phân đôi, một số sinh sản hữu tính Câu 4: Động vật nguyên sinh sống kí sinh thường có hình thức dinh dưỡng: A. tự dưỡng. B. dị dưỡng. C. hoại sinh. D. vừa tự dưỡng, vừa dị dưỡng. Câu 5: Vỏ của trùng lỗ được cấu tạo từ: A. Không có vỏ. B. đá vôi. C. xenlulozơ. D. cacbon. 4. Hoạt động vận dụng - Phân tích vai trò của Động vật nguyên sinh với tự nhiên và con người ? - Kể tên một số bệnh do động vật nguyên sinh gây ra ở người ? Cách phòng tránh? 5. Hoạt động tìm tòi mở rộng - Học bài và trả lời câu hỏi SGK - Đọc mục “Em có biết” - Tìm hiểu thêm một số loài ĐVNS qua internet - Tìm hiểu về thủy tức Tuần 4 Ngày soạn 8 tháng 9 năm 2017 Ngày dạy 15 tháng 9 năm 2017 CHƯƠNG I NGÀNH RUỘT KHOANG TIẾT 8 THUỶ TỨC I. MỤC TIÊU Qua bài học này hs đạt được: 1. Kiến thức - Trình bày được khái niệm về ngành Ruột khoang. Nêu được những đặc điểm của Ruột khoang(đối xứng tỏa tròn, thành cơ thể 2 lớp, ruột dạng túi) - HS mô tả được đặc điểm hình dạng, cấu tạo, dinh dưỡng và cách sinh sản của thuỷ tức, đại diện cho ngành ruột khoang và là ngành động vật đa bào đầu tiên. 2. Kĩ năng - Rèn hs kĩ năng quan sát, tìm kiếm kiến thức. - Kĩ năng hoạt động nhóm 3. Thái độ - Giáo dục hs ý thức học tập, thái độ yêu thích môn học. Bảo vệ môi trường sống, bảo vệ các loài động vật có ích 4. Năng lực – phẩm chất - Hình thành cho hs năng lực: năng lực giải quyết vấn đề, năng lực quan sát, năng lực hợp tác nhóm - Hình thành phẩm chất: Tự lập, tự tin II. CHUẨN BỊ Gv: Tranh thuỷ tức di chuyển, bắt mồi, tranh cấu tạo trong Máy chiếu, Bài giảng Power point Hs: Tìm hiểu về thủy tức III. PHƯƠNG PHÁP VÀ KĨ THUẬT DẠY HỌC - Phương pháp: vấn đáp tìm tòi, quan sát tìm tòi, hoạt động nhóm, sơ đồ tư duy - Kĩ thuật: đặt câu hỏi, động não, thảo luận nhóm, trình bày một phút IV. TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC 1. Hoạt động khởi động * Ổn định tổ chức * Kiểm tra bài cũ : - Nêu đặc điểm chung của động vật nguyên sinh ? - Nêu vai trò của động vật nguyên sinh đối với tự nhiên và đời sống con người? * Vào bài: Các nhóm động vật đa bào có ruột ở dạng túi, chưa có hậu môn. Việc nhận thức ăn và thải bã đều thực hiện qua lỗ miệng. Vì đặc điểm này nên nhóm động vật này được gọi là Ruột khoang. Đa số ruột khoang sống ở biển, thuỷ tức là 1 trong ít đại diện sống ở nước ngọt, có cấu tạo đặc trưng cho ruột khoang. Bài hôm nay, chúng ta sẽ tìm hiểu về đại diện này. 2. Hoạt động hình thành kiến thức mới Hoạt động 1: Cấu tạo ngoài và di chuyển Hoạt động của GV và HS Nội dung - PP: vấn đáp tìm tòi, quan sát tìm tòi - KT: đặt câu hỏi, trình bày một phút - GV hướng dẫn HS quan sát hình 8.1 và 8.2, đọc thông tin trong SGK trang 29 hoạt động cá nhân trả lời câu hỏi: - Trình bày hình dạng, cấu tạo ngoài của thuỷ tức? - Thuỷ tức di chuyển như thế nào? Mô tả bằng lời 2 cách di chuyển? - GV gọi các nhóm chữa bài bằng cách chỉ các bộ phận cơ thể trên tranh và mô tả cách di chuyển trong đó nói rõ vai trò của đế bám. - Hướng dẫn HS rút ra kết luận. - GV giảng giải về kiểu đối xứng toả tròn. I. Cấu tạo ngoài và di chuyển - Cấu tạo ngoài: hình trụ dài + Phần dưới l