Giáo án Tin 11 - Thư viện chương trình con chuẩn

Giáo án tin học lớp 11: Bài số 19: THƯ VIỆN CHƯƠNG TRÌNH CON CHUẨN Ngày soạn : Ngày dạy : Giáo viên hướng dẫn: Thầy: Trần Doãn Vinh Sinh viên: Nguyễn Thị Hằng Lớp: k56a_CNTT Trường: ĐHSP Hà Nội. A. MỤC ĐÍCH YÊU CẦU : 1. Kiến thức: Giới thiệu sơ lược nội dung của một số thư viện chương trình con chuẩn của Pascal, thông qua đó học sinh biết được: Mỗi ngôn ngữ lập trình đều có các thư viện chương trình con chuẩn để mở rộng khả năng ứng dụng. Mỗi thư viện có thể bao gồm các chương trình con chuẩn liên quan đến một loại công việc. Các ngôn ngữ lập trình cung cấp những khả năng về quản lí, khai thác và điều khiển thiết bị vào/ra khả năng thực hiện các thao tác đồ họa…. 2. Kỹ năng:  Bước đầu sử dụng được các thư viện đó trong lập trình.  Khởi động được chế độ đồ họa.  Sử dụng được các thủ tục vẽ điểm, đường, hình tròn, hình elipse, hình chữ nhật. B.PHƯƠNG PHÁP, PHƯƠNG TIỆN: 1. Phương pháp: Thuyết trình kết hợp với giảng giải. Nếu có thể, giảng bài bằng giáo án điện tử, thực hành trên máy tính để học sinh quan sát và có thể hiểu bài ngay trên lớp. 2. Phương tiện : Giáo viên:  Sử dụng sách giáo khoa  Giáo án đã soạn.  Các hình vẽ minh họa.  Sử dụng máy tính và máy chiếu ( nếu có ). Học sinh:  Sử dụng sách giáo khoa.  Vở ghi lý thuyết.  Sách tham khảo. C.TIẾN TRÌNH LÊN LỚP, NỘI DUNG BÀI GIẢNG 1. Ổn đinh lớp:(2 phút) Yêu cầu lớp trưởng ổn định lớp và báo cáo sĩ số. Lớp: .. Sĩ số: … Vắng:… 2. Kiểm tra bài cũ và gợi động cơ: a) Kiểm tra bài cũ :(3phút) Câu hỏi: Em hãy cho biết cấu trúc của thủ tục gồm những phần nào? Trả lời: Cấu trúc thủ tục gồm: Phần đầu thủ tục : gồm tên dành riêng: procedure, tiếp theo là tên thủ tục, danh sách tham số có thể có hoặc không. Phần khai báo: dùng để xác định các hằng, kiểu, biến và cũng có thể xác định các chưong trình con khác được sử dụng trong thủ tục. Dãy câu lệnh: được viết giữa cặp tên riêng Begin và End tạo thành thân của thủ tục. Cấu trúc thủ tục: Procedure [] [] Begin End; b) Gợi động cơ: (3phút) Xét chương trình Pascal sau: Program cuuchuong; Uses crt ; var A : Array[1..9,1..9] of Integer ; i, j : Byte ; Begin Clrscr ; Writeln('Bang cuu chuong 1 -> 9 : '); Writeln ; For i := 1 to 9 do For j := 1 to 9 do A[i,j] := i*j ; For i := 1 to 9 do Begin For j := 1 to 9 do Write(a[i,j]:4); Writeln ; Writeln ; End ; Readln ; End .  Như chúng ta biết, các chương trình Pascal thường có câu lệnh đầu : “Uses Crt”. Vậy “ crt ” là gì, tại sao lai viết như vậy, và có cần thiết trong một chương trình không. Để giải quyết những thắc mắc đó, hôm nay chúng ta sẽ đi tìm hiểu về bài: “Thư Viện Chương Trình Con”. 3. NỘI DUNG BÀI HỌC: STT Nội dung Hoạt động của thày và trò Thời gian 1. Crt: Thư viện Crt chứa các thủ tục liên quan đến quản lý và khai thác màn hinh, bàn phím của máy tính. Thuyết trình: Dùng các thủ tục của thư viện này, người lập trình có thể điều khiển hoặc đưa dữ liệu ra màn hình, xây dựng các giao diện màn hình –bàn phím, dùng bàn phím điều khiển chương trình hoặc sử dụng âm thanh để xây dựng các chuơng trình mô phỏng. 2 phút 1.1 Một số thủ tục: - Thủ tục clrscr; ->Đây là thủ tục xóa màn hình. Câu hỏi : Em hãy cho biết Thư viện Crt chứa những thủ tục gì ? Trả lời: Có những thủ tục là: Clrscr, Textcolor, TextBackground, GotoXY. 2 phút 1.2 Thủ tục Textcolor : đặt màu cho Học sinh quan sát và tìm hiểu chương 4 chữ trên màn hình, color là hằng hoặc biến xác định màu và có thể nhận một số giá trị … trình: Uses Crt; Begin Writeln(‘chua dat mau chu’); Textcolor(4); Writeln (‘da dat mau chu la do’); Readln; End. Câu hỏi: Em hã cho biết Chức năng của lệnh: TextColor(4) là gì? Trả lời: Chức năng đặt màu cho chữ là màu đỏ. Học sinh xem bảng giá tị của Textcolor trong sgk. phút 3.3 Thủ tục GotoXY(x,y) đưa con trỏ tới vị trí cột x, dòng y của màn hình văn bản. Do màn hình văn bản gồm 25 dòng và 80 cột nên phạm vi giá trị của các tham số là 1<=x<=80;1<=y<=25. Học sinh quan sát và tìm hiểu chương trình: Uses Crt; Begin Writeln (‘con tror dang dung o vi tri cot 10 dong 20’); GotoXY (10,20); Readln; End. 5 phút 1.3 Thủ tục TextBackground(color): ->Đặt màu cho nền màn hình Học sinh quan sát và tìm hiểu chương trình: Uses Crt; Begin TextBackground(1); Writeln (‘ Da dat lai mau nen’); Readln; End. Câu hỏi: Chức năng của lệnh TextBackground(1) là gì? Trả lời: Chức năng đặt màu nền chữ màu xanh da trời. 5 phút 2 GRAPH: - Đây là ngôn ngữ chuyên về đồ họa. - Thư viện này chứa các hàm, thủ tục liên quan đến chế độ đồ họa của các loại màn hình khác nhau và cho phép thực hiện các thao tác đồ họa cơ bản Vd: vẽ điểm, đường, tô màu. Câu hỏi: Em hiểu Graph là gì, và nó được dùng như thế nào? 3 phút 2.1 Các thiết bị và chương trình hỗ trợ đồ họa : Màn hình có thể làm việc trong 2 chế độ: chế độ văn bản và chế độ đồ họa. - Bảng mạch điều khiển màn hình là thiết bị đảm bảo tương tác giữa bộ xử lý và màn hình để thực hiện các chế độ phân giải và màu sắc. Tên gọi của bảng mạch điều khiển thưòng trùng với loại màn hình, ví dụ: VGA, SVGA,… - Trong Turbo Pascal, Thư viện Graph cung cấp các chương trình điều khiển tương ứng với các loại mạch bản đồ. Tệp mở rộng tương ứng là BGI. Giáo viên thuyết trình: Có thể hình dung màn hình như một bảng các điểm sáng. Hình ảnh đồ họa được xây dựng từ các điểm sáng. Mỗi điểm sáng là một điểm ảnh (pixel) và điểm ảnh là đơn vị cơ sở của màn hình đồ họa . Các tệp BGI được Pascal ngầm định để trong thư mục con BGI. Khi khởi động đồ họa cần chỉ rõ đường dẫn đến các tệp này. Tọa độ trên màn hình đồ họađược đánh số từ 0, cột được định từ trái sang phải và dòng được tính từ trên xuống dưới. Độ phân giải màn hình AVG thường được đặt là 640.480 5 phút 2.3 Các thủ tục vẽ điểm, đoạn thẳng: Vẽ diểm thực hiện bằng thủ tục: Procedure PutpiPPutpixel (x,y: integer; color: word). Vẽ đoạn thẳng, xác định tọa độ 2 điểm đầu và cuối. Procedure Line(x1,y1,x2,y2:integer); Vẽ đoạn thẳng nối điểm Vẽ điểm và đoạn thẳng là 2 thao tác cơ bản của đồ họa. - x và y là tọa độ của diểm. - Color là màu của điểm. - (x1, y1) và (x2, y2) là tọa độ của hai điểm đầu và cuối. Học sinh quan sát và tìm hiểu chương trình : Uses Graph ; 10 phút hiện tại (vị trí con trỏ) với điểm có tọa độ (x,y): Procedure LineTo(x,y:interger); Vẽ đoạn thẳng nối điểm hiện tại với điểm có tọa độ hiện tại cộng với gia số(dx,dy) Procedure LineRel(dx,dy:interge); Đặt màu cho nét vẽ bằng thủ tục: Procedure Setcolor (color: word). Begin Drive :=0 ; Initgraph(drive,mode,’C:\TP\BGI’); Putpixel(12,40,15) ; Readln ; End. Câu hỏi : Từ ví dụ trên và tìm hiểu sgk, em hãy cho biết, chức năng của các thủ tục sau : Putpixel, Line, LineTo, LineRel..là gì ? Học sinh quan sát và tìm hiểu chương trình : Setcolor (m :word) ; Uses Crt ; Begin Drive :=0 ; Initgraph ( drive,mode,’C:\TP\BGI’); Circle (12,40,100) ; Setcolor(4) ; Circle(12,40,200) ; Readln ; End. 2.4 Các thủ tục và hàm liên quan đến vị trí con trỏ : Các hàm xác định giá trị lớn nhất có thể của tọa độ màn hình X và Y(để biết độ phân giải màn hình trong chế độ dồ họa đang sủ dụng): Function GetMaxX: integer; Function GetMaxY: integer; Thủ tục chuyển con trỏ tới tọa độ(x,y): Procedure MoveTo(x,y:integer); 5 phút 2.5 Một số thủ tục vẽ hình đơn giản: Vẽ đường tròn có tâm tại (x,y), bán kính r. Trong Pascal có một số thủ tục phải vẽ hình như hình tròn hình elip. Chúng ta có một số thủ tục vẽ hình đơn giản. 10 phút Procedure Circle(x,y:integer; r: word); Vẽ cung của elip có tâm tại (x,y)với các bán kính Xr, Yr từ góc khởi đầu Stangle đến góc cuối EndAngle; Procedure Ellipse(x,y:integer;Stangle,Xr,Yr: word); Vẽ hình chữ nhật có các cạnh song song với các trục tọa độ (x1,y1) là tọa độ đỉnh trái trên còn (x2,y2) là tọa độ đỉnh phải dưới: Procedure Rectangle(x1,y1,x2,y2:integer); Học sinh quan sát và tìm hiểu đoạn chương trình sau: Uses graph Begin Drive: =0; Initgraph(drive,mode,’C:\TP\BGI’); Circle(12,40,30); Ellipse(50,50,30,120,50,100: word); Retangle(100,100,200,200); Readln; End. 3 Một số thư viện khác: system: trong thư viện chuẩn này chứa các hàm sơ cấp và các thủ tục vào/ra mà các chương trình đều dùng tới. Dos: Thư viện này chữa các thủ tục cho phép thực hiện trực tiếp các lệnh như tạo thư mục.thiết lập giờ hệ thống… Printer: Thư viện này cung cấp các thủ tục làm việc với máy in. Thuyết trình: Có nhiều thư viện để sử dụng cho chương trình, mỗi thư viện có một chức năng riêng. Câu hỏi: Em hãy cho biết ngoài những thư viện trên thì có những thư viện nào thường gặp, và nó có chức năng gì? 5 phút D. CỦNG CỐ BÀI HỌC: (4 phút) Hôm nay chúng ta vừa cùng nhau tìm hiểu về “ thư viện chương trình con chuẩn’’. Qua bài này cô muốn các em nắm được các nội dung chính của bài : - Hiểu được các khái niệm về thư viện chương trình con và các chức năng của nó. - Khởi động chế độ đồ họa, chuyển từ chế độ đồ họa sang chế độ màn hình văn bản - Những kiến thức liên quan đến đồ họa của máy tính. - Những thủ tục vẽ điểm, đường, các hình cơ bản: hình tròn, hình chữ nhật, hình elip. E. BÀI TẬP VỀ NHÀ: (2 phút ).  Các em về nhà học bài cũ, xem lại các ví dụ trong sgk.  Tìm hiểu thêm về các thư viện chuẩn trong lập trình.  Đọc và tìm hiểu thêm ở các sách tham khảo về lập trình đồ họa.  Xem trước bài mới. F. NHẬN XÉT VÀ RÚT KINH NGHI ÊM 4 Sử dụng thư viện : Muốn sử dụng các thủ tục và hàm chuẩn của một số thư viện nào đó phải dùng lệnh khai báo(trừ system) Uses unit1, unit 2,…, unit N;  Uses là từ khóa  Unit 1, Unit 2,…Unit N là tên các thư viện. Các thư viện được viết cách nhau bằng dấu phẩy. ->Khai báo này là lệnh đầu tiên trong khai báo (nó chỉ viết sau khai báo chương trình ). Ví dụ : Để sử dụng các hàm và các thủ tục chuẩn trong các thư viện Crt, Dos, Graph, ta cần khai báo : Uses Crt, Dos, Graph; 5 phút