Kế hoạch bài học Đại số 9 (cả năm)

các tính chất của hàm số bậc nhất. b. Về kĩ năng: Biết cách vẽ và vẽ đúng đồ thị của hàm số y = ax + b (a ¹ 0). c. Về thái độ: Rèn tính cẩn thận, rõ ràng. 2. Chuẩn bị của GV và HS: a. Chuẩn bị của GV: - Bảng phụ vẽ sẵn H7, "tổng quát", cách vẽ đồ thị hàm số, câu hỏi, đề bài. Bảng phụ vẽ sẵn hệ trục toạ độ Oxy và lưới ô vuông. Thước thẳng, ê ke, bút chì. b. Chuẩn bị của HS: học bài, làm bài và chuẩn bị sẵn thước kẻ, ê ke. 3. Tiến trình bài dạy: a. Kiểm tra bài cũ: (5’) ? Thế nào là hàm số bậc nhất? Hàm số bậc nhất có những tính chất gì? HSLàm bài *Đáp án: - Hàm số bậc nhất là hàm số được cho bởi công thức: y = ax + b, trong đó a,b là các số đã cho trước và a 0 - Hàm số bậc nhất y = ax + b xác định với mọi giá trị của x thuộc R và có tính chất sau: + Đồng biến trên R, khi a > 0 + Nghịch biến trên R , khi a < 0 GV: Nhận xét cho điểm * Đặt vấn đề vào bài mới (1’): Hàm số bậc nhất có dạng như thế nào? Bài học ngỳa hôm nay sẽ cho các em câu trả lời b. Dạy nội dung bài mới: Hoạt động của GV & HS Nội dung ghi bảng GV HS ? HS ? HS GV HS GV HS Hoạt động 1 (20 phút) Đưa ?1 lên bảng phụ. y/c học sinh quan sát, đọc đề bài rồi suy nghĩ làm bài Chú ý quan sát đọc đề bài rồi suy nghĩ thực hiện các y/c của bài - Em có nhận xét gì về vị trí các điểm A, B, C. Tại sao? Trả lời sau đó làm ?1 vào vở. Một HS lên bảng xác định điểm. Có nhận xét gì về các vị trí A' , B' , C' ? Chứng minh nhận xét đó. Nhận xét rồi chứng minh. rút ra nhận xét: Nếu A, B, C cùng nằm trên 1 đường thẳng (d) thì A', B', C' cùng nằm trên 1 đường thẳng (d') // (d). Lắng nghe và ghi nhớ Yêu cầu HS làm?2. Cả lớp điền bút chì vào SGK. 1. Đồ thị của hàm số y = ax + b (a ¹ 0) y 9 C’ 7 6 B’ 5 C A’ 4 B 2 A O 1 2 3 x - 3 điểm A, B, C thẳng hàng vì A, B, C có toạ độ thoả mãn y =2x nên A, B, C cùng nằm trên đồ thị hàm số y = 2x, hay cùng trên 1 đường thẳng. - A', B' , C' thẳng hàng CM: vì AA'BB' là hinhg bình hành Þ A'B' // AB tương tự Þ B'C' // BC, Có A, B, C thẳng hàng Þ A' , B' , C' thẳng hàng theo tiên đề ơclít. x -4 -3 -2 -1 -0,5 0 0,5 1 2 3 4 y = 2x -8 -6 -4 -2 - 1 0 1 2 4 6 8 y = x + 3 -5 -3 -1 1 2 3 4 5 7 9 11 GV HS ? HS ? HS GV HS GV HS ? HS GV ? HS GV GV ? HS GV HS GV HS GV Với cùng một giá trị của biến x, giá trị tương ứng của hàm số y = 2x và y = 2x + 3 quan hệ như thế nào? Trả lời Đồ thị của hàm số y = 2x là đường như thế nào? Là một đường thẳng đi qua gốc toạ độ Đường thẳng y = 2x + 3 là đường như thế nào? Song song với đg thg y = 2x đưa H7 SGK lên bảng phụ. giới thiệu TQ SGK, và nêu chú ý. Đồ thị hàm số y = ax + b (a ¹ 0), còn gọi là đường thẳng y = ax + b, b là tung độ gốc của đường thẳng. Đọc TQ sgk Hoạt động 2 (15’) Khi b = 0 thì hàm số có dạng: y = ax (a ¹ 0). Muốn vẽ đồ thị hàm số này làm thế nào? Trả lời Vẽ đồ thị hàm số y = - 2x. 1 hs lên bảng vẽ Hs dưới lớp cùng làm rồi nhận xét. Theo dõi và đánh giá bài làm của học sinh Khi b ¹ 0 vẽ như thế nào? Đưa ra các cách vẽ. Đồ thị y = ax + b là một đường thẳng cắt trục tung tại b. Trong thực hành thường xác định hai điểm là giao của đồ thị với 2 trục toạ độ. Làm thế nào để xác định hai điểm này? Cho x = 0 rồi tìm y và cho y = 0 rồi tìm x Yêu cầu HS đọc hai bước vẽ đồ thị Đọc y = ax + b . - Yêu cầu làm ?3. Suy nghĩ rồi làm ?3 chốt lại cách vẽ đồ thị của hàm số khi a > 0 ; a < 0. - Cùng giá trị x, giá trị tương ứng của y = 2x +3 lớn hơn giá trị tương ứng y =2x là 3 đơn vị. - Đồ thị hàm số y = 2x là đường thẳng đi qua gốc toạ độ (0; 0) và A (1; 2). - y = 2x + 3 là đường thẳng // y = 2x. 2. Cách vẽ đồ thị của hàm số y = ax + b (a ¹ 0) - Vẽ y = ax (a ¹ 0): Vẽ đường thẳng đi qua O (0; 0) và A (1; a). y y = -2x 0 1 x 2 + Vẽ đường thẳng song song với y = ax cắt trục tung tại b. + Xác định hai điểm phân biệt. + Xác định giao điểm của đồ thị với ox, oy ... - Cho x = 0 Þ y = b. (0; b) là giao của đồ thị với trục tung. Cho y = 0 Þx = - có (-; 0) là giao của đồ thị với trục hoành. ?3. Lập bảng. x 0 1,5 y = 2x - 3 -3 0 y = 2x - 3 y 1,5 Q 0 x -3 P c. Củng cố, luyện tập (3’) GV: Em hãy nêu cách vẽ đồ thị hàm số y = ax + b HSTrả lời GV: Nhận xét d. Hướng dẫn học sinh tự học ở nhà (1’) - Làm bài tập 15, 16 ; 14 . - Nắm vững kết luận về đồ thị y = ax + b (a ¹ 0) và cách vẽ đồ thị. *Rút kinh nghiệm sau khi dạy: - Thời gian giảng toàn bài: ... - Thời gian dành cho từng phần, từng hoạt động: ... - Nội dung kiến thức: - Phương pháp giảng dạy: _______________________________________ Ngày soạn: 03/11/2017 Ngày dạy: 08/11/2017 Dạy lớp 9A Ngày dạy: / /2017 Dạy lớp 9A Tiết 23: LUYỆN TẬP 1. Mục tiêu: a. Về kiến thức: - HS được củng cố: Đồ thị hàm số y = ax + b (a ¹ 0) là một đường thẳng luôn cắt trục tung tại điểm có tung độ là b, song song với đường thẳng y = ax nếu b ¹ 0 hoặc trùng với đường thẳng y = ax nếu b = 0. b. Về kĩ năng: - HS vẽ thành thạo đồ thị hàm số y = ax + b bằng cách xác định hai điểm phân biệt thuộc đồ thị (thường là hai giao điểm của đồ thị với 2 trục toạ độ). c) Về thái độ: - Rèn tính cẩn thận, rõ ràng. 2. Chuẩn bị của GV và HS: a. Chuẩn bị của GV: - Giáo án, sgk, sbt, bút, phấn, thước thẳng, ê ke, bút chì. b. Chuẩn bị của HS: - Giấy của vở ô li hoặc giấy kẻ để vẽ đồ thị. Máy tính bỏ túi. 3. Tiến trình bài dạy: a. Kiểm tra bài cũ: (7’) GV: Y/c HS Chữa bài tập 15 . HS: Làm bài *Đáp án: a) 0 M B E x 0 1 x 0 -2,5 y = 2x 0 2 y=2x+5 5 0 0 N B F x 0 1 x 0 7,5 y=-x 0 - y = -x+5 5 0 b) Tứ giác ABCO là hình bình hành vì: - Đường thẳng y = 2x + 5 // y = 2x y =- + 5 // y=-x. GV: Nhận xét cho điểm * Đặt vấn đề vào bài mới (1’): Tiết học ngày hôm nay sẽ giúp các em vận dụng lí thuyết vào làm các bài tập b. Dạy nội dung bài mới: Hoạt động của GV & HS Nội dung ghi bảng GV HS GV HS GV HS GV HS GV HS GV HS Hoạt động 1 (33 phút) cùng HS chữa bài 16 (c). Thực hiện cùng gv Cho HS làm bài 18 . Yêu cầu HS hoạt động theo nhóm: Nửa lớp làm bài 18a, nửa lớp làm bài 18b. Hoạt động theo nhóm rồi cử đại diện lên trình bày Theo dõi và bao quát học sinh trong quá trình học sinh tham gia hoạt động nhóm để làm bài Thực hiện nghiêm túc có hiệu quả kiểm tra các nhóm hoạt động. Các nhóm nhận xét lẫn nhau sau khi nghe nhóm bạn trình bày Đánh giá và sửa sai (nếu có) cho các nhóm Chú ý lắng nghe lời nhận xét của gv. Yêu cầu HS làm bài tập 16 . hướng dẫn: Đồ thị của hàm số y = ax + b là gì? Trả lời * Luyện tập Bài 16 c. Giải: - Toạ độ điểm C (2; 2). - Xét DABC: Đáy BC = 2 cm. Chiều cao tương ứng AH = 4 cm. Þ SABC = AH. BC = 4 (cm2 ). Bài tập 18 Giải a) Thay x = 4 ; y = 11 vào y = 3x + b có: 11 = 3.4 + b Þ b = 11 - 12 = - 1. Hàm số cần tìm là y = 3x - 1. x 0 4 y=3x-1 -1 11. y 11 N y= 3x - 1 0 4 x -1 M b) Có: x = - 1 ; y = 3 thay vào y = ax + 5 Þ 3 = -a + 5 Þ a = 2. Hàm số cần tìm là: y = 2x + 5. y 5 y = 2x + 5 -2,5 0 x Bài 16: a) Ta có: a = 2. Vậy đồ thị hàm số trên cắt trục tung tại điểm có tung độ bằng 2 khi a = 2. b) Khi x = - 3 thì y = 0 Có: 0 = (a- 1)(- 3) + a 0 = - 3a + 3 + a Þ a = 1,5. c. Củng cố, luyện tập (3’) GV: Em hãy nêu lại cách vẽ đồ thị hàm số bậc nhất? HSTrả lời GV: Nhận xét d. Hướng dẫn học sinh tự học ở nhà (1’) - Làm bài tập 15, 16 ; 14 . - Nắm vững kết luận về đồ thị y = ax + b (a ¹ 0) và cách vẽ đồ thị. *Rút kinh nghiệm sau khi dạy: - Thời gian giảng toàn bài: ... - Thời gian dành cho từng phần, từng hoạt động: ... - Nội dung kiến thức: - Phương pháp giảng dạy: ----------------------------------------------------- Ngày soạn: 03/11/2017 Ngày dạy: 08/11/2017 Dạy lớp 9A Ngày dạy: / /2017 Dạy lớp 9A Tiết 24: §4 ĐƯỜNG THẲNG SONG SONG VÀ ĐƯỜNG THẲNG CẮT NHAU I. MỤC TIÊU: 1) Kiến thức: - HS nắm vững điều kiện 2 đường thẳng y = ax + b (a ¹ 0) và y = a'x+b' (a' ¹ 0) cắt nhau, song song với nhau, trùng nhau. 2) Kỹ năng: - HS biết chỉ ra các cặp đường thẳng song song, cắt nhau, trùng nhau. HS biết vận dụng lí thuyết vào việc tìm các giá trị của tham số trong các hàm số bậc nhất sao cho đồ thị của chúng là hai đường thẳng cắt nhau, song song với nhau, trùng nhau. 3) Thái độ: - Rèn tính cẩn thận, rõ ràng. II. CHUẨN BỊ: 1) Giáo viên: - Bảng phụ kẻ sẵn ô vuông để kiểm tra HS vẽ đồ thị. Vẽ sẵn trên bảng phụ hoặc giấy phiếu học tập các đồ thị của?2, các kết luận, câu hỏi, bài tập. Thước kẻ, phấn màu. 2) Học sinh: - Ôn kĩ năng vẽ đồ thị hàm số y = ax + b (a ¹ 0). Thước kẻ, com pa. III. QUÁ TRÌNH TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG HỌC CHO HỌC SINH: 1) Các hoạt động đầu giờ: a. Kiểm tra bài cũ: (7’) GV đưa bảng phụ kẻ sẵn ô vuông nêu yêu cầu kiểm tra: Vẽ trên cùng một mặt phẳng toạ độ, đồ thị của các hàm số: y = 2x và y = 2x + 3. Nêu nhận xét về hai đồ thị này. HS: Lên bảng trình bày *Đáp án : y y = 2x +3 y = 2x 3 -1,5 0 1 x -2 - Nhận xét: Đồ thị hàm số y = 2x + 3 song song với đồ thị hàm số y = 2x . Vì 2 hàm số có hệ số a = 2 và 3 ¹ 0 GV: Nhận xét cho điểm * Đặt vấn đề vào bài mới (1’): Tiết học ngày hôm nay sẽ giúp các em vận dụng lí thuyết vào làm các bài tập. 2) Nội dung bài học: Hoạt động của GV & HS Nội dung ghi bảng GV HS GV HS GV GV HS GV ? HS GV ? HS GV HS GV Hoạt động 1 (10’) Y/c HS làm ?1 (có thể yêu cầu 1 HS lên bảng vẽ đồ thị hàm số y = 2x - 2 trên hệ trục toạ độ vừa vẽ). Làm bài Một cách tổng quát, hai đường thẳng y = ax + b (a ¹ 0) và y = a'x + b' (a' ¹ 0) khi nào song song, khi nào trùng nhau? Trả lời Đưa kết luận lên bảng phụ: Hoạt động 2 (8’) yêu cầu HS làm ?2. Làm bài tập Đưa hình vẽ sẵn đồ thị 3 hàm số trên để minh hoạ nhận xét trên. y 2 y=0,5x + 2 -4 O x y = 1,5x +2 -1 y=0,5x - 1 TQ: đt y = ax + b (a ¹ 0 ) và y = a'x + b' (a' ¹ 0) cắt nhau khi nào? Khi a ¹ a' Nêu kết luận Khi nào 2 đường thẳng y = ax + b (a ¹ 0) cắt y = a'x + b' (a' ¹ 0) cắt nhau tại 1 điểm trên trục tung. Khi chúng có cùng tung độ Hoạt động 3 (10’) Đưa đầu bài 54 lên bảng phụ, yêu cầu HS hoạt động theo nhóm. Nửa lớp làm câu a, nửa câu b. Sau 5' hoạt động nhóm, lần lượt đại diện hai nhóm lên trình bày. HS cả lớp nhận xét, góp ý. Nhận xét kiểm tra. 1. Đường thẳng song song ?1 . y a) 3 -1,5 1 x O -2 b) Hai đường thẳng y = 2x + 3 và y = 2x - 2 song song với nhau vì cùng song song với đường thẳng y = 2x. Kết luận: * Đt y = ax + b (d) a ¹ 0 và Đt y = a'x + b' (d') a' ¹ 0 (d) // (d') Û a = a' ; b ¹ b' (d) º (d') Û a = a' ; b = b'. 2. Đường thẳng cắt nhau ?2 . đt y = 0,5x + 2 và 0,5x - 1 song song với nhau vì hệ số a bằng nhau, b khác nhau. y = 0,5x + 2 và y = 1,5x + 2 không song song, chúng phải cắt nhau. - Khi và chỉ khi a ¹ a'. Kết luận (d) cắt (d') Û a ¹ a'. - Khi a' ¹ a và b = b'. 3. Bài toán áp dụng Bài toán : a) Đồ thị hàm số y = 2mx + 3 và y = (m + 1)x + 2 cắt nhau Û a' ¹ a , hay 2m ¹ m + 1 Û m + 1. Và kết luận điều kiện hàm số là hàm số bậc nhất khi m ¹ 1, m ¹ 0 Þ hai đường thẳng cắt nhau khi m ¹ 0 ; m ¹ 1. b) Hàm số y = 2mx + 3 và y =(m+1)x+2 có b ¹ b' vậy hai đường thẳng song song với nhau Û a = a' hay 2m = m + 1 Û m = 1 (TMĐK). 3) Hướng dẫn học sinh tự học (9’): GV: Y/c HS làm bài tập 20, 21sgk – 54. HSLên bảng trình bày, riêng bài 20 y/c HS trả lời miệng *Đáp án: Bài 20 : - Ba cặp đường thẳng cắt nhau : y = 1,5x + 2 v y = x + 2; y = 1,5x + 2 v y = 0,5x - 3 ; y = 1,5x + 2 v y = x – 3 - Các cặp đường thẳng song song: y = 1,5x + 2 v 1,5x – 1 ; y = x + 2 v y = x – 3; y = 0,5x – 3 v y = 0,5x + 3 Bài 21 Các hàm số đã cho là hàm bậc nhất, do đó các hệ số a và a’ phải khác 0, tức là: m 0 và 2m + 1 0 hay m 0 và m -1/2 a, Để đồ thị hai hàm số đã cho là hai đường thẳng song song thì a = a’ hay m = 2m + 1 => m = -1 . Vậy m = -1 thì đồ thị hai hàm số đã cho song song với nhau b, Đồ thị hai hàm số đã cho cắt nhau thì a a’ hay m 2m + 1 m -1 Vậy với m -1 là giá trị cần tìm GV: Nhận xét - Nắm vững các điều kiện về các hệ số để hai đường thẳng song song, trùng nhau, cắt nhau. - BTVN: 22, 23, 24 ; 18, 19 SBT. - Tiết sau luyện tập, mang đủ dụng cụ để vẽ đồ thị. *Rút kinh nghiệm sau khi dạy: - Thời gian giảng toàn bài: ... - Thời gian dành cho từng phần, từng hoạt động: ... - Nội dung kiến thức: - Phương pháp giảng dạy: _______________________________________ Ngày soạn: 10/11/2017 Ngày dạy: 15/11/2017 Dạy lớp 9A Ngày dạy: / /2017 Dạy lớp 9A Tiết 25: LUYỆN TẬP 1. Mục tiêu: a. Về kiến thức: - HS được củng cố điều kiện để 2 đường thẳng y = ax + b (a ¹ 0) và y = a'x + b' (a' ¹ 0) cắt nhau, song song với nhau, trùng nhau. b. Về kĩ năng: - HS biết xác định các hệ số a, b trong các bài toán cụ thể. Rèn kĩ năng vẽ đồ thị hàm số bậc nhất. Xác định được giá trị của các tham số đã cho trong các hàm số bậc nhất sao cho đồ thị của chúng là 2 đường thẳng cắt nhau, song song với nhau, trùng nhau. c) Về thái độ: - Rèn tính cẩn thận, rõ ràng. 2. Chuẩn bị của GV và HS: a. Chuẩn bị của GV: - Bảng phụ kẻ sẵn ô vuông . Thước kẻ, phấn màu. b. Chuẩn bị của HS: - Ôn kĩ năng vẽ đồ thị hàm số y = ax + b (a ¹ 0). Thước kẻ, com pa. 3. Tiến trình bài dạy: a. Kiểm tra bài cũ: (5’) GV: Nêu Y/c kiểm tra Cho 2 đường thẳng y = ax + b (d) (a ¹ 0) và y = a'x + b' (d') với a' ¹ 0. Nêu điều kiện để: (d) // (d') (d) º (d') (d) cắt (d'). HSLàm bài *Đáp án: * a = a’; b ¹ b’ thì hai đường thẳng song song * a = a’; b = b’ thì hai đương thẳng trùng nhau * a ¹ a’ thì cắt nhau GV: nhận xét, cho điểm * Đặt vấn đề vào bài mới (1’): Nhằm khắc sâu các kiến thức về hai đường thẳng song song, cắt nhau, trùng nhau cũng như các kiến thức có liên quan tiết học hôm nay chúng ta sẽ làm một số bài tập vận dụng. b. Dạy nội dung bài mới: Hoạt động của GV & HS Nội dung ghi bảng GV HS GV GV HS GV GV GV GV HS GV HS GV Hoạt động 1 (36 phút) Lần lượt đưa ra các dạng bài tập cho học sinh vận dụng giải Trả lời miệng. Nhận xét, bổ sung Cho 3 học sinh lên trình bày 3 em lên trình bày, mỗi em làm một phần Bao quát lớp làm bài và hướng dẫn một số học sinh yếu kém. y/c một số bạn khá giỏi đi kiểm tra bài làm các bạn đồng thời hướng dẫn các bạn yếu kém làm bài. Nhận xét, cho điểm. Yêu cầu HS làm bài 25 . Đưa ra bảng phụ có sẵn ô vuông. Yêu cầu HS xác định giao của đồ thị với mỗi hệ trục toạ độ. Thực hiện x 0 - 3 x 0 y 2 0 y 2 0 y/c học sinh dưới lớp nhận xét bài làm của bạn lần lượt đưa ra các ý kiến đóng góp đối với bài làm của bạn Chú ý theo dõi, sau đó đánh giá và sửa sai (nếu có) Bài 23: a) Đồ thị hàm số y = 2x + b cắt trục tung tại điểm có tung độ bằng - 3, vậy tung độ gốc b = -3. b) Đồ thị hàm số y = 2x + b đi qua A(1; 5) nghĩa là khi x = 1 thì y = 5. Thay x = 1, y = 5 vào phương trình y=2x+b: 5 = 2.1 + b Þ b = 3. Bài 24: a) y = 2x + 3k (d). y = (2m + 1)x + 2k - 3 (d'). Điều kiện 2m + 1 ¹ 0 Þ m ¹ - . (d) cắt (d') Û 2m + 1 ¹ 2 Û m ¹ . Kết hợp: m ¹ ± . b) (d) // (d') Û 2m + 1 ¹ 0 2m + 1 = 2 3k ¹ 2k - 3 Û m ¹ - m = m = Û k ¹ - 3 k ¹ - 3. c) (d) º (d) Û 2m + 1 ¹ 0 2m + 1 = 2 3k = 2k - 3. Û m ¹ - m = k = -3 Û m = k = - 3. Bài 25: Vẽ: y=x+2; y=-x+2 b) HS vẽ MN // Ox , cắt Oy tại điểm có tung độ bằng 1, xác định các điểm M, N trên mặt phẳng toạ độ. - Điểm M: y = 1: thay vào y = x + 2 có: x + 2 = 1 Þ x = - Toạ độ M (- ; 1) - Điểm N. Thay y = 1 vào y = - x + 2 có: - x + 2 = 1 Þ x = ; N (; 1). c. Củng cố, luyện tập (3’) GV: Em hãy nhắc lại điều kiện để hai đường thẳng song song, cắt nhau, trung nhau? HSTrả lời GV: Nhận xét d. Hướng dẫn học sinh tự học ở nhà (1’) - Xem lại các bài tập đã chữa, ôn lại cách tính tana, cách tính a khi biết tana. - BTVN: 26 ; 20, 21 . *Rút kinh nghiệm sau khi dạy: - Thời gian giảng toàn bài: ... - Thời gian dành cho từng phần, từng hoạt động: ... - Nội dung kiến thức: - Phương pháp giảng dạy: ---------------------------------------------------- Ngày soạn: 10/11/2017 Ngày dạy: 15/11/2017 Dạy lớp 9A Ngày dạy: / /2017 Dạy lớp 9A Tiết 26: §5 HỆ SỐ GÓC CỦA ĐƯỜNG THẲNG y = ax + b (a 0) 1. Mục tiêu: a. Về kiến thức: - HS nắm vững khái niệm góc tạo bởi đường thẳng y = ax + b và trục Ox, khái nệim hệ số góc của đường thẳng y = ax + b và hiểu được rằng hệ số góc của đường thẳng liên quan mật thiết với góc tạo bởi đường thẳng đó và trục Ox. b. Về kĩ năng: - HS biết tính góc a hợp bởi đường thẳng y = ax + b và trục Ox trong trường hợp hệ số a > 0 theo công thức a = tana. Trường hợp a < 0 có thể tính góc a một cách gián tiếp. c) Về thái độ: - Rèn tính cẩn thận, rõ ràng. 2. Chuẩn bị của GV và HS: a. Chuẩn bị của GV: - Bảng phụ kẻ sẵn ô vuông để vẽ đồ thị. Bảng phụ vẽ sẵn H10 và H11. Thước kẻ, phấn màu, máy tính bỏ túi. b. Chuẩn bị của HS: - Ôn tập cách vẽ đồ thị hàm số y = ax + b (a ¹ 0) . Thước kẻ, com pa, máy tính bỏ túi. 3. Tiến trình bài dạy: a. Kiểm tra bài cũ: (5’) GV: Nêu yêu cầu kiểm tra Đưa bảng phụ kẻ sẵn ô vuông. - Yêu cầu HS vẽ trên cùng một mặt phẳng toạ độ, đồ thị 2 hàm số: y=0,5x+2 và y = 0,5 x - 1. - Nêu nhận xét về hai đường thẳng này. HS: Một em lên bảng trình bày. *Đáp án: - Hai đường thẳng trên song song với nhau vì có a = a' và b ¹ b'. * Đặt vấn đề vào bài mới (1’): Hệ số góc của đường thẳng là số nào và hệ số góc có liên quan gì đến vị trí của hai đường thẳng tiết học hôm nay chúng ta cùng nhau tìm hiểu điều đó. GV: Nhận xét, cho điểm b. Dạy nội dung bài mới: Hoạt động của GV & HS Nội dung ghi bảng GV ? HS GV HS GV GV GV HS GV GV HS GV HS GV GV GV HS ? HS GV HS Hoạt động 1 (19 phút) a) Góc tạo bởi đường thẳng: y = ax + b (a ¹ 0) và trục Ox. Đưa H10 (a) SGK nêu khái niệm góc tạo bởi y = ax + b và trục Ox như SGK. a > 0 thì góc a có độ lớn như thế nào ? a < 900 Đưa tiếp H10 (b), yêu cầu HS xác định góc a, nêu nhận xét độ lớn góc a khi a < 0. Quan sát, thực hiện yêu cầu Nhận xét, sửa sai b) Hệ số góc: Đưa bảng phụ có đồ thị hàm số y = 0,5x + 2 và y = 0,5x - 1. Cho HS nhận xét góc a. (bảng phụ đã kiểm tra HS). Vậy a = a' Û a = a'. đưa H11 (a) đã vẽ sẵn đồ thị 3 hàm số: y = 0,5x +2 ; y = x + 2; y = 2x + 2. (Yêu cầu HS xác định các hệ số a, xác định góc a. So sánh mỗi quan hệ đó). Thực hiện Chốt lại: Khi a tăng thì a tăng (a<900 ). a > 0 : a nhọn. đưa H11 (b) lên bảng phụ. (Yêu cầu HS so sánh mối quan hệ giữa a với góc b). Thực hiện Cho HS đọc nhận xét SGK. Đọc nhận xét SGK. Giới thiệu: a là hệ số góc của đường thẳng y = ax + b. y = ax + b hệ số góc tung độ gốc Đưa ra chú ý SGK. Hoạt động 2 (15’) Đưa ra VD Ví dụ 1: Cho hàm số y = 3x + 2 a) Vẽ đồ thị của hàm số. b) Tính góc tạo bởi đường thẳng y = 3x + 2 và trục Ox. yêu cầu HS xác định toạ độ giao điểm của đồ thị với 2 trục toạ độ. Vẽ đồ thị b) Xác định. xác định góc a. Xét D vuông OAB, ta có thể tính được tỉ số lượng giác nào của góc a ? Tính theo tana tana = 3 ; 3 là hệ số góc của đường thẳng y = 3x + 2. Dùng máy tính bỏ túi xác định góc a biết tana = 3. 1. Khái niệm hệ số góc của đường thẳng y = ax + b (a ¹ 0) y T a A 0 x a > 0 : a là góc nhọn. y T a 0 A x a < 0 : a là góc tù. - Các góc a này bằng nhau vì đó là hai góc đồng vị của hai đường thẳng song song. - Nhận xét: y = 0,5x + 2 (1) có: a1 = 0,5 > 0. Y = x + 2 (2) có: a2 = 1 > 0. Y = 2x + 2 (3) có: a3 = 2 > 0. 0 < a1 < a2 < a3 Þ a1 < a2 < a3. y = - 2x + 2 (1) có a1 = - 2 < 0. y = - x + 2 (2) có a2 = - 1 < 0 y = - 0,5x + 2 có a3 = - 0,5 < 0. a1 < a2 < a3 < 0 Þ b1 < b2 < b3 < 0. 2. Ví dụ VD1. y = 3x + 2. x 0 - y 2 y 0 A B 0 x - Trong D vuông OAB có: tana = . 3 SHIFT tan SHIFT o,,, được: 71033'. c. Củng cố, luyện tập (3’) GV : Cho hàm số y = ax + b (a ¹ 0) . Vì sao nói a là hệ số góc của đường thẳng y = ax + b. HSa > 0 : a nhọn; a < 0 : a tù. GV: Nhân xét, chốt GV: Nhận xét d. Hướng dẫn học sinh tự học ở nhà (1’) - Ghi nhớ mối liên quan giữa hệ số a và a. - Tính a bằng máy tính hoặc bảng số. - Làm các bài tập: 27; 28; 29 . *Rút kinh nghiệm sau khi dạy: - Thời gian giảng toàn bài: ... - Thời gian dành cho từng phần, từng hoạt động: ... - Nội dung kiến thức: - Phương pháp giảng dạy: ------------------------------------------------------- Ngày soạn: 18/11/2017 Ngày dạy: 22/11/2017 Dạy lớp 9A Ngày dạy: / /2017 Dạy lớp 9A Tiết 27: LUYỆN TẬP 1. Mục tiêu: a. Về kiến thức: - HS được củng cố mối liên quan giữa hệ số a và góc a (góc tạo bởi đường thẳng y = ax + b với trục Ox).. b. Về kĩ năng: - HS được rèn luyện kĩ năng xác định hệ số góc a, hàm số y = ax + b, vẽ đồ thị hàm số y = ax + b , tính góc a , tính chu vi và diện tích tam giác trên mặt phẳng toạ độ. c) Về thái độ: - Rèn tính cẩn thận, rõ ràng. 2. Chuẩn bị của GV và HS: a. Chuẩn bị của GV: - Bảng phụ kẻ sẵn ô vuông để vẽ đồ thị. Thước kẻ, phấn màu, máy tính bỏ túi. b. Chuẩn bị của HS: - Máy tính bỏ túi hoặc bảng số. 3. Tiến trình bài dạy: a. Kiểm tra bài cũ (8’) GV: Nêu Y/c kiểm tra chữa bài tập 28 . HS: Lên bảng thực hiện *Đáp án: Bài 28: a) y A B 0 x b) Xét D vuông OAB. Có tgOBA = = 2 Þ OBA = 63026'. Þ a = 116034'. * Đặt vấn đề vào bài mới (1’): Để khắc sâu các kiến thức về hệ số góc cũng như các kiến thức có liên quan đến hàm số bậc nhất hôm nay chúng ta cùng làm một số bài tập vận dung b. Dạy nội dung bài mới: Hoạt động của GV & HS Nội dung ghi bảng GV HS GV GV HS GV GV HS GV HS GV GV HS ? HS GV Hoạt động 1 (30 phút) Yêu cầu HS hoạt động theo nhóm bài tập 27 (a) và bài 29 (a) SGK. Thực hiện Nhận xét, bổ sung Yêu cầu HS chữa bài 29 Ba em lên trình bày, HS1 Giải phần a HS2: Giải phần b HS3:Giải phần c Nhận xét, bổ sung, chốt yêu cầu HS làm bài 30 . đưa đầu bài lên bảng phụ. cả lớp vẽ đồ thị, 1 em lên bảng trình bày. Cho HS xác đinh toạ độ các điểm A, B, C. xác định Nhận xét Yêu cầu HS làm phần c. hướng dẫn: Gọi chu vi của DABC là P và diện tích của DABC là S. Chu vi DABC tính thế nào ? Trả lời Nêu cách tính từng cạnh Thực hiện Nhận xét, bổ sung * Luyện tập: Bài 27a: Đồ thị hàm số đi qua điểm A(2; 6) Þ x = 2 ; y = 6. Thay x = 2 ; y = 6 vào phương trình: y = ax + 3 6 = a. 2 + 3 Þ 2a = 3 Þ a = 1,5. Vậy hệ số góc của hàm số a = 1,5. Bài 29 a) Đồ thị hàm số y = ax + b cắt trục hoành tại điểm có hoành độ bằng 1,5. Þ x = 1,5 ; y = 0. Thay a = 2 , x = 1,5 , y = 0 vào y=ax+b 0 = 2.1,5 + b Þ b = - 3. Vậy hàm số đó là : y = 2x - 3. b) Tương tự như trên A(2; 2) Þ x = 2 ; y = 2. Thay a = 3 ; x = 2; y = 2 vào y = ax+b 2 = 3. 2 + b Þ b = - 4. Vậy hàm số đó là y = 3x - 4. c) B (1; + 5) Þ x = 1 ; y = + 5 Đồ thị hàm số y = ax + b song song với đường thẳng y = x Þ a = ; b ¹ 0. Thay a = ; x = 1 ; y = + 5 vào phương trình: y = ax + b + 5 = . 1 + b Þ b = 5 Vậy hàm số đó là y = x + 5. Bài 30 ( trang 59 ) y9 y = -x +2 C y=x+2 A 0 B x b) A (- 4; 0) ; B(2; 0) ; C(0; 2) tgA = = 0,5 Þ Â = 270. TgB = Þ B = 450. = 1800 - (Â + ) = 1800 - (270 + 450) = 1080. c) P = AB + AC + BC AB = AO + OB = 4 + 2 = 6 (cm). AC = (đ/l Pytago) = (cm) BC = (đ/l Pytago) = = (cm). Vậy P = 6 + (cm). S = = 6 (cm2 ). c. Củng cố, luyện tập (4’) GV: Em hãy nhắc lại điều kiện để hai đường thẳng song song, trùng nhau, cắt nhau? HStrả lời GV : Nhận xét, đánh giá d. Hướng dẫn học sinh tự học ở nhà (2’) - Tiết sau ôn tập. - Làm câu hỏi và ôn phần tóm tắt các kiến thức cần nhớ. - BTVN: 32, 33, 34, 35 . *Rút kinh nghiệm sau khi dạy: - Thời gian giảng toàn bài: ... - Thời gian dành cho từng phần, từng hoạt động: ... - Nội dung kiến thức: - Phương pháp giảng dạy: ---------------------------------------------------------- Ngày soạn: 18/11/2017 Ngày dạy: 24/11/2017 Dạy lớp 9A Ngày dạy: / /2017 Dạy lớp 9A Tiết 28: ÔN TẬP CHƯƠNG II 1. Mục tiêu: a. Về kiến thức: - Hệ thống hoá các kiến thức cơ bản của chương giúp HS hiểu sâu hơn, nhớ lâu hơn về các khái niệm hàm số, biến số, đồ thị của hàm số, khái niệm hàm số bậc nhất y = ax + b, tính đồng biến, nghịch biến của hàm số bậc nhất. Giúp HS nhớ lại các điều kiện 2 đường thẳng cắt nhau, song song với nhau, trùng nhau, vuông góc với nhau. b. Về kĩ năng: - Giúp HS vẽ thành thạo đồ thị của hàm số bậc nhất, xác định góc của đường thẳng y = ax + b và trục Ox, xác định được hàm số y = ax + b thoả mãn điều kiện của đề bài. c) Về thái độ: - Rèn tính cẩn thận, rõ ràng. 2. Chuẩn bị của GV và HS: a. Chuẩn bị của GV: - Bảng phụ kẻ sẵn ô vuông để vẽ đồ thị. Thước kẻ, phấn màu, máy tính bỏ túi. b. Chuẩn bị của HS: - Ôn tập lí thuyết chương II, thước kẻ, máy tính bỏ túi. 3. Tiến trình bài dạy: a. Kiểm tra bài cũ (Kiểm tra xen trong khi ôn tập) * Đặt vấn đề vào bài mới (1’): Để củng cố lại toàn bộ các kiến thức đã học trong chương II hôm nay chúng ta cùng nhau hệ thống lại toàn bộ các kiến thức trong chương. b. Dạy nội dung bài mới: Hoạt động của GV & HS Nội dung