Lịch sử phòng thương mại và công nghiệp Việt Nam

Lời nói đầu Thực tập tốt nghiệp là một cơ hội giúp sinh viên tiếp cận với thực tiễn kinh tế, kinh doanh và quản lý nhà nước về thương mại, dịch vụ. Qua đó giúp sinh viên củng cố và nâng cao kiến thức đã được học, được trang bị, đồng thời làm quen với các hoạt động nghiên cứu và quản lý kinh tế hiện nay. Với mục đích đó, khoa Kinh tế trường Đại học Thương mại đã phân công tôi về thực tập tại Trung tâm VSDC Phòng Thương mại và công nghiệp Việt Nam. Quá trình thực tập vừa qua đã giúp tôi hiểu rõ hơn về tình hình, đặc điểm và các vấn đề về cơ cấu tổ chức bộ máy, chức năng nhiệm vụ của phòng Thương mại và Cng nghiệp Vệt Nam mà cụ thể là về thương mại - dịch vụ. Những kết quả đạt được trong lĩnh vực thương mại và dịch vụ đã cho tôi thấy rõ hơn những khó khăn tồn tại và nguyên nhân của những tồn tại, cũng như phương hướng kế hoạch của ngành thương mại dịch vụ trong thời gian tới. Trong bản báo cáo này, tôi xin được trình bày những hiểu biết về phòng Thương mại và Công Nghiệp Việt Nam như sau: Lịch sử của phòng Thương mại và Công nghiệp Viẹt Nam. Chức năng của phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam. Sơ đồ của phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam. Các hoạt động chính. Những ý kiến đề xuất. Lịch sử phũng thương mại và cụng nghiệp việt nam Phũng Thương Mại và Cụng Nghiệp Việt Nam (VCCI), trước kia cú tờn là Phũng Thương Mại của nước Việt Nam Dõn chủ Cộng hũa, được thành lập năm 1963, để xỳc tiến quan hệ thương mại giữa Việt Nam và cỏc nước khỏc trờn thế giới. Chỉ với 93 tổ chức thành viờn khi thành lập, VCCI đó trải qua hàng loạt thời kỳ phỏt triển tương ứng với cỏc giai đoạn của lịch sử Việt Nam. Trong những năm chiến tranh, VCCI đó chỳ trọng vào cỏc hoạt động duy trỡ quan hệ thương mại giữa Việt Nam với một số quốc gia và vựng lónh thổ theo nhu cầu xuất nhập khẩu của đất nước. Sau chiến tranh, VCCI mở rộng hoạt động trờn toàn quốc, thiết lập quan hệ với nhiều quốc gia trờn thế giới, tham gia vào hoạt động của nhiều tổ chức kinh tế. Năm 1982, VCCI đổi tờn thành Phũng Thương mại và Cụng nghiệp của nước Cộng hũa Xó hội Chủ nghĩa Việt Nam và mở rộng hoạt động tới cỏc khu vực sản xuất. Từ khi Việt Nam "mở cửa", VCCI đó bước vào một giai đoạn phỏt triển mới thụng qua Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ 2 vào năm 1993 và lần thứ 3 vào năm 1997. VCCI tiếp tục phỏt triển quy mụ theo chiều rộng cũng như chiều sõu, bắt kịp với nhịp độ phỏt triển của đất nước. Qua cỏc hoạt động trong nước và nước ngoài, VCCI đó tớch cực đúng gúp vào cụng cuộc đổi mới đất nước, đúng vai trũ quan trọng trong sự phỏt triển kinh tế và chuyển mỡnh của đất nước, cũng như quỏ trỡnh hội nhập với cỏc thị trường quốc tế và khu vực. Chức năng của phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam Tại kỳ Đại hội đại biểu toàn quốc gần đõy nhất (27-28/3/1997) Phũng Thương mại và Cụng nghiệp Việt Nam đó thụng qua cỏc quy chế mới. Theo quy chế này, VCCI là một tổ chức quốc gia, tập hợp và đại diện cho cỏc doanh nghiệp thuộc mọi thành phần kinh tế và cỏc hiệp hội doanh nghiệp tại Việt Nam. Mục đớch của VCCI là bảo vệ và giỳp đỡ cỏc doanh nghiệp đúng gúp vào sự phỏt triển kinh tế xó hội của đất nước, xỳc tiến cỏc mối quan hệ về kinh tế, thương mại, và cụng nghệ giữa Việt Nam với cỏc nước trờn thế giới trờn cơ sở bỡnh đẳng và cựng cú lợi. VCCI là một tổ chức phi chớnh phủ, độc lập, cú tư cỏch phỏp nhõn và tự hạch toỏn. VCCI cú cỏc chức năng sau: Đại diện cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam để xỳc tiến và bảo về quyền lợi của họ trong cỏc quan hệ trong nước và với nước ngoài. Xỳc tiến và hỗ trợ về thương mại và đầu tư, hợp tỏc về cụng nghệ và kinh tế, cũng như cỏc hoạt động khỏc của doanh nghiệp tại Việt Nam và nước ngoài. Sơ đồ tổ chức VCCI Các hoạt động chính Đối thoại với Chớnh phủ Là cơ quan đại diện duy nhất cho cộng đồng doanh nghiệp toàn quốc, VCCI kiến nghị với Quốc hội và Chớnh phủ Việt Nam những ý kiến chọn lọc, cỏc khuyến nghị mang tớnh xõy dựng về luật phỏp và chớnh sỏch liờn quan đến cỏc hoạt động kinh tế và mụi trường kinh doanh tại Việt Nam. VCCI cú quan hệ thường xuyờn với Văn phũng Quốc hội, Văn phũng Chớnh phủ, cỏc cơ quan khỏc thuộc Chớnh phủ và chớnh quyền địa phương. Chủ tịch VCCI được mời tham gia cỏc kỳ họp Quốc hội và nội cỏc về cỏc vấn đề liờn quan. VCCI thường xuyờn tổ chức cỏc cuộc họp và đối thoại trực tiếp giữa Thủ tướng, cỏc thành viờn Chớnh phủ và chớnh quyền địa phương với cỏc doanh nghiệp để thảo luận cỏc vấn đề phỏt triển kinh tế xó hội của đất nước và là cầu nối hợp tỏc giữa Chớnh phủ và Doanh nghiệp. Bằng những đúng gúp của mỡnh, vai trũ của VCCI ngày càng được nõng cao trong quỏ trỡnh chuyển đổi kinh tế và hội nhập. Tăng cường hợp tác quốc tế VCCI đó ký kết hơn 70 hiệp định với cỏc phũng thương mại, cỏc tổ chức xỳc tiến thương mại, cỏc hiệp hội doanh nghiệp và cụng nghiệp của hơn 60 nước và vựng lónh thổ. Cỏc hiệp định này nhằm hỗ trợ và tạo điều kiện thuận lợi cho cỏc quan hệ thương mại giữa cỏc cụng ty Việt Nam và bạn hàng nước ngoài. VCCI cũng hỗ trợ cỏc doanh nghiệp nước ngoài tại Việt Nam trong quỏ trỡnh thành lập, và hoạt động bằng việc cung cấp thụng tin, hướng dẫn, gặp gỡ doanh nghiệp cũng như cỏc dịch vụ cần thiết khỏc. Hơn nữa, VCCI cũng cố vấn cho Chớnh phủ về cỏc chớnh sỏch vĩ mụ để xõy dựng một mụi trường tốt hơn cho sự phỏt triển hợp tỏc kinh tế giữa cỏc doanh nghiệp Việt Nam và nước ngoài. Hỗ trợ cỏc Hiệp hội Doanh nghiệp và Doanh nghiệp nước ngoài VCCI luụn sẵn sàng kết nạp cỏc doanh nghiệp nước ngoài làm cỏc hội viờn liờn kết. Điều 7.1 Điều lệ sửa đổi của VCCI nờu rừ: "Hội viờn liờn kết bao gồm cỏc doanh nghiệp nước ngoài hay liờn doanh giữa Việt Nam với nước ngoài đăng ký kinh doanh và hoạt động tại Việt Nam, và cỏc doanh nghiệp của Việt Nam đăng ký kinh doanh và hoạt động tại nước ngoài". Nghị định 08/CP ngày 22/1/1998 của Chớnh phủ Việt Nam quy định cỏc nguyờn tắc thành lập cỏc hiệp hội hay cõu lạc bộ doanh nghiệp nước ngoài tại Việt Nam tham gia cỏc hoạt động xỳc tiến thương mại và đầu tư do VCCI tổ chức. VCCI cú trỏch nhiệm giỳp đỡ việc thành lập và hoạt động của cỏc hiệp hội và cõu lạc bộ nước ngoài tại Việt Nam. Dựa vào thư giới thiệu của VCCI, chớnh quyền địa phương sẽ xem xột và chấp nhận việc thành lập. VCCI cũng thường xuyờn tổ chức cỏc cuộc họp giữa Thủ tướng và cỏc quan chức Chớnh phủ với cỏc doanh nghiệp nước ngoài để giỳp đỡ cỏc doanh nghiệp này xỳc tiến thương mại và đầu tư tại Việt Nam. Hỗ trợ cỏc Phỏi đoàn nước ngoài VCCI tiếp những phỏi đoàn Chớnh phủ và phi Chớnh phủ của nước ngoài cụ thể là những phỏi đoàn thuộc cỏc tổ chức xỳc tiến thương mại và cỏc tổ chức tư nhõn. Trong cỏc chuyến viếng thăm này, những nhà kinh doanh quan tõm sẽ cú cơ hội để thảo luận với cỏc quan chức và đối tỏc về mụi trường và cơ hội kinh doanh tại Việt Nam. VCCI cũng giỳp đỡ cỏc doanh nhõn nước ngoài cú ý định kinh doanh tại Việt Nam những dịch vụ hữu ớch như mụi giới, tư vấn và thụng tin doanh nghiệp, thành lập cỏc văn phũng đại diện, thu xếp cỏc chuyến viếng thăm thương mại, cỏc cuộc hẹn, giải trớ... VCCI cũn tổ chức cỏc cuục gặp thương mại giữa doanh nhõn Việt Nam và cỏc phỏi đoàn thương mại đi cựng người đứng đầu Chớnh phủ nước ngoài đến thăm Việt Nam. Tổ chức cỏc phỏi đoàn doanh nghiệp Liờn tục nỗ lực tỡm kiếm cơ hội thương mại và đầu tư mới, VCCI thường xuyờn tổ chức cỏc phỏi đoàn doanh nghiệp dành cho cỏc hội viờn tới cỏc nước trờn thế giới. VCCI cũng tổ chức cỏc phỏi đoàn doanh nghiệp đi thỏp tựng Chủ tịch nước, Thủ tướng hay Phú thủ tướng trong những chuyến viếng thăm nước ngoài, và vỡ vậy đúng gúp hơn nữa cho sự hợp tỏc kinh tế, thắt chặt hơn mối quan hệ với cỏc quốc gia khỏc. Tổ chức Hội chợ thương mại, Triển lóm, Quảng cỏo Tổ chức hội chợ thương mại và triển lóm là một trong những hoạt động quan trọng của VCCI. VCCI cũng cú Cụng ty cổ phần triển lóm, hội nghị và quảng cỏo Việt Nam, Trung tõm hội chợ và triển lóm quốc tế, và Cụng ty thương mại và dịch vụ tổ chức cỏc cuộc triển lóm núi chung và triển lóm chuyờn ngành ở nước ngoài nhằm tạo cơ hội cho cỏc doanh nghiệp thành viờn quảng cỏo sản phẩm và dịch vụ của mỡnh trờn thị trường quốc tế. Tương tự như vậy, VCCI cũn hỗ trợ đối tỏc nước ngoài tổ chức triển lóm và trưng bầy sản phẩm của họ tại Việt Nam. VCCI hoạt động như một cơ quan quảng cỏo cho cỏc doanh nghiệp trong nước và nước ngoài, giới thiệu sản phẩm, dịch vụ và hoạt động kinh doanh của họ ở Việt Nam và nước ngoài. Thụng tin doanh nghiệp Là một trung tõm thụng tin kinh tế quan trọng, VCCI theo dừi và cung cấp toàn bộ thụng tin về kinh tế, ngoại thương và đầu tư của nước ngoài và của Việt Nam cũng nhu cỏc quy định mới của luật phỏp về cỏc lĩnh vực liờn quan. Ngoài ra, hồ sơ cỏc nhà sản xuất, kinh doanh, đại lý và cỏc đối tỏc liờn doanh cũng đang được cập nhật để đỏp ứng nhu cầu của cỏc hội viờn và doanh nhõn nước ngoài. VCCI cũng thường xuyờn thụng bỏo cho cỏc hội viờn tỡnh hỡnh và yờu cầu của thị trường cũng như thủ tục hải quan và cỏc quy định nhập khẩu của cỏc nước khỏc. Doanh nhõn nước ngoài và Việt Nam cú thể được cung cấp thụng tin qua cỏc sản phẩm sau: "VIETNAM INFO" - là cơ sở dữ liệu bằng tiếng Anh cung cấp thụng tin về Việt Nam, mụi trường kinh doanh và nền kinh tế quốc gia. Bản CD-ROM này bao gồm 8 phần: Thống kờ kinh tế-xó hội của Việt Nam, Cơ cấu hành chớnh, Cơ cấu phỏp luật, Đầu tư trực tiếp nước ngoài tại Việt Nam, Sơ lược cỏc cụng ty trong nước, Xuất nhập khẩu của Việt Nam, Văn phũng đại diện của cỏc cụng ty nước ngoài tại Việt Nam, và cỏc Thụng tin hữu ớch. "Danh bạ doanh nghiệp Việt Nam" - ấn phẩm xuất bản hàng năm gồm cỏc thụng tin cần thiết về hàng ngàn cỏc cụng ty chớnh. "Diễn đàn doanh nghiệp" - bỏo tuần thụng tin về những điều kiện và yờu cầu của thị trường trong và ngoài nước, những cơ hội kinh doanh với cỏc đối tỏc cú tiềm năng, kinh nghiệm làm giàu và kiến nghị về chớnh sỏch kinh tế vĩ mụ. "Diễn đàn doanh nghiệp cuối tuần" Cỏc ấn phẩm khỏc về xỳc tiến thương mại, thụng bỏo về thị trường và cỏc vấn đề kinh tế cụ thể, như "Kinh doanh với Việt Nam", "Việt Nam-ASEAN- Hợp tỏc và phỏt triển". Doanh nghiệp và cỏc cơ quan khỏc cú thể lấy thụng tin từ trụ sở chớnh của VCCI tại Hà nội, cỏc chi nhỏnh hoặc văn phũng đại diện ở cỏc thành phố khỏc bằng cỏch gặp trực tiếp, fax, thư từ. Hội nghị và Hội thảo Để đỏp ứng nhu cầu nõng cao hiểu biết của doanh nghiệp, VCCI tổ chức cỏc cuộc hội thảo và núi chuyện với cỏc tổ chức chuyờn mụn trong và ngoài nước về cỏc chủ đề như ngõn hàng, tài chớnh, đầu tư trực tiếp nước ngoài, thương mại, luật phỏp và cỏc vấn đề quản lý, cụng nghệ... Đõy là những cơ hội quý bỏu cho cỏc đại biểu tham gia tỡm hiểu kinh nghiệm của cỏc chuyờn gia hàng đầu trong những lĩnh vực liờn quan. VCCI cũng tổ chức cỏc hội nghị quốc tế tại Việt Nam và tạo điều kiện cho cỏc doanh nghiệp Việt Nam tăng cường hợp tỏc và hội nhập quốc tế. Cấp giấy chứng nhận xuất xứ (CO) Là tổ chức ở Việt Nam được phộp cấp giấy chứng nhận xuất xứ và chứng nhận cỏc tài liệu khỏc được sử dụng trong thương mại quốc tế, VCCI cú cỏc cỏn bộ kinh nghiệm để giỏm sỏt cụng việc và duy trỡ quan hệ với cỏc tổ chức liờn quan trờn thế giới. Bảo vệ quyền Sở hữu trớ tuệ và Sở hữu cụng nghiệp VCCI bắt đầu thực hiện dịch vụ này lần đầu tiờn vào năm 1984, đến nay trở thành đơn vị lớn nhất trong số cỏc cơ quan bảo vệ quyền sở hữu cụng nghiệp và nhón hiệu thương mại ở Việt Nam. Với đội ngũ cỏn bộ giàu kinh nghiệm, VCCI cú thể đỏp ứng tất cả những yờu cầu của khỏch hàng trong và ngoài nước trong việc đăng ký quyền sở hữu cụng nghiệp, cỏc giải phỏp hữu ớch, nhón hiệu thương mại/dịch vụ và kiểu dỏng cụng nghiệp, bản quyền, và thực thi cỏc quyền này cũng như việc bảo vệ cỏc đối tượng đó đăng ký quyền sở hữu trớ tuệ ở Việt Nam. Với mục đớch này, VCCI đang làm việc với cỏc cơ quan chức năng ở Việt Nam cũng như WIPO, AIPPI, APAA và hàng ngàn tổ chức chuyờn nghiệp trờn thế giới. Hỗ trợ cỏc Doanh nghiệp vừa và nhỏ Để trợ giỳp cỏc hoạt động của SME trờn toàn quốc, Phũng Thương mại và Cụng nghiệp Việt Nam đó thành lập Trung tõm hỗ trợ cỏc doanh nghiệp nhỏ và vừa (SME-PC) với mạng lưới văn phũng ở Hà Nội, Hải Phũng, TP Hồ Chớ Minh, Đà Nẵng, Cần Thơ, Vũng Tầu và Vinh. Ngoài những nhõn viờn của trung tõm, cũn cú cỏc chuyờn gia Việt Nam và nước ngoài thuộc cỏc lĩnh vực khỏc nhau phục vụ cho cỏc hoạt động này. Những ý kiến đề xuất Mở rộng phạm vi điều chỉnh và mạng lưới các cơ sở để hỗ trợ các doanh nghiệp Việt Nam co nhiều thông tin hơn về thị trường của nước ngoài đặc biệt là Mỹ, Nhật Bản, Châu Âu là những thị trường có tiềm năng rất lớn. Tăng thêm những cuộc họp báo và hội thảo với các doanh nghiệp nước ngoài để cho các doanh nghiệp nước ngoài thấy rõ hơn tiềm năng của thị trường nước ta. Tăng cường những hoạt động hội chợ triển lãm để giới thiệu các sản phẩm của doanh nghiệp Việt Nam với thị trường nước ngoài.