Luận án Chất lượng xét xử sơ thẩm vụ án hình sự từ thực tiễn tỉnh Hải Dương

XXST không chỉ nhằm nâng cao chất l ợng, hiệu quả XXST VAHS mà c n c nghĩa quan trọng đối với ho t động của c c cơ q an tiến hành tố tụng Để làm cơ s cho iệc đ nh gi thực tr ng chất l ợng XXST c c ụ n hình sự trong Ch ơng này t c giả đã t p trung nghiên cứu, làm rõ một số nội d ng cơ ản sau: 1. Lý giải các vấn đề lý lu n về khái niệm đ c điểm của XXST ụ n hình sự à chất l ợng XXST VAHS. 2. Nghiên cứu kinh nghiệm của Hoa Kỳ, các quốc gia châu Âu, Úc và Singa or trong đ nh gi chất l ợng t h chất l ợng Tòa án và ph n nào phản ánh chất l ợng xét xử. Từ đ t c giả rút ra những kinh nghiệm mà Việt Nam có thể tham khảo trong quá trình xây dựng và hoàn thiện các tiêu chí chất l ợng XXST VAHS Để c cơ s đ nh gi thực tr ng pháp lu t và chất l ợng xét xử VAHS trên thực ti n, tác giả đã đề x ất và làm rõ các tiêu chí chất l ợng XXST VAHS g m c : Bảo đảm thủ tục tố tụng hình sự; X t xử nhanh ch ng th i; Bản n t yên đ ng ng i đ ng tội à đ ng h l ât; Bảo đảm t nh ch ẩn mực ề hình thức à ăn hong của ản n; Bảo đảm t nh minh ch trong x t xử T c giả c ng hân t ch à làm r các yếu tố t c động đến chất l ợng xét xử VAHS g m c : Sự hoàn thiện của c c q y đ nh h l t liên 74 q an đến XXST VAHS; Việc thực hiện ng yên t c độc l t h ; Việc iểm so t q yền t h trong ho t động XXST VAHS; Năng lực thực thi của hệ thống T a n đ a h ơng Những vấn đề lý lu n về chất l ợng XXST VAHS là cơ s cho việc đ nh gi thực tr ng chất l ợng XXST VAHS của hai cấ TAND trên đ a bàn tỉnh Hải D ơng Ch ơng à đề xuất giải pháp ảo đảm à nâng cao chất l ợng XXST VAHS Việt Nam t i Ch ơng 4 của Lu n án. 75 CHƯƠNG 3 THỰC TRẠNG CHẤT LƯỢNG XÉT XỬ SƠ THẨM VỤ ÁN HÌNH SỰ CỦA HAI CẤP TÒA ÁN NHÂN DÂN TỈNH HẢI DƯƠNG Hải D ơng là một tỉnh nằm tr ng tâm Đ ng bằng sông H ng, thuộc tam giác kinh tế trọng điểm phía B c (Hà Nội - Hải Phòng - Quảng Ninh), tiếp giáp với các tỉnh B c Ninh, B c Giang, Quảng Ninh Th i Bình H ng Yên và thành phố Hải Ph ng Tỉnh Hải D ơng g m 09 huyện, 02 thành phố 01 th xã c diện t ch tự nhiên là 1 52 m2 dân số t nh đến th ng 4 năm 2019 là g n 1 9 triệ ng i trong đ trên 0 trong độ tu i lao động Với một m ng l ới giao thông th n tiện bao g m nhiều tuyến đ ng bộ đ ng thủy đ ng s t Hải D ơng c điều kiện giao l à phát triển mọi m t về kinh tế, ăn h a xã hội Những năm g n đây c ng ới q trình công nghiệ h a à đô th h a tình hình tội ph m trên đ a àn ngày càng h t triển gia tăng cả về số l ợng c ng nh q y mô t nh chất, nhất là những lo i tội ph m về xâm h m s hữ ma t y c c giao thông tội ph m sử dụng công nghệ cao, tội ph m do ng i n ớc ngoài thực hiện. Điề này đòi h i ngành Tòa án tỉnh Hải D ơng hải nâng cao v trí, vai trò trung tâm của mình trong hệ thống t h bảo đảm hoàn thành tốt “nhiệm vụ bảo vệ công lý, bảo vệ quyền con ng i, quyền công dân, bảo vệ chế độ xã hội chủ nghĩa ảo vệ lợi ích của Nhà n ớc, quyền và lợi ích hợp pháp của t chức, cá nhân” hoản Điều 102 Hiến h năm 201 . Th o t T chức T a n nhân dân năm 2014 t i tỉnh Hải D ơng hệ thống TAND đ ợc t chức g m hai cấ cấ tỉnh là TAND tỉnh Hải D ơng à cấ h yện g m 12 TAND c c huyện, thành phố th xã th ộc tỉnh Hai cấ Tòa án nhân dân tỉnh Hải D ơng hiện có 181 biên chế trong đ c 73 Thẩm phán, 84 thẩm tra iên th à 24 công chức khác. Theo thống kê của Văn h ng TAND tỉnh Hải D ơng trong 09 năm (từ năm 2011 đến năm 2019 hai cấp Tòa án nhân dân tỉnh Hải D ơng đã giải 76 quyết th o thủ tục sơ thẩm g m x t xử đình chỉ giải q yết ụ n trả h sơ để điề tra s ng à ch yển h sơ ụ n hông th ộc thẩm q yền đ ợc 9285 VAHS với 17463 b cáo trong đ : Năm 2011 là 8 2 ụ 1584 c o; năm 2012 là 95 ụ 1994 c o; năm 201 là 955 ụ 18 5 c o; 2014 là 979 vụ, 1975 b cáo; năm 2015 là 1036 vụ, 1987 b cáo; năm 201 là 975 vụ, 1819 b cáo; năm 201 là 1232 vụ, 2188 b cáo;năm 2018 là 1214 ụ 21 c o và năm 2019 là 1120 ụ 208 c o; [Phụ lục 1]. Với nỗ lực cố g ng của toàn hệ thống hai cấp TAND tỉnh Hải D ơng chất l ợng xét xử trên đ a àn ngày càng n đ nh à nâng cao, góp ph n giữ vững an ninh chính tr , tr t tự an toàn xã hội t i đ a h ơng. Tuy nhiên, ho t động XXST ụ n hình sự của hai cấp TANDtỉnh Hải D ơng ẫn còn một số t n t i, h n chế, bất c p do những nguyên nhân khách quan à chủ quan h c nha . Trên cơ s c c tiê ch chất l ợng XXST VAHS à c c yế tố t c động đến chất l ợng XXST VAHS đã đề x ất ch ơng 2 t c giả s đ nh gi thực tr ng chất l ợng XXST c c ụ n hình sự t i hai cấ TAND tỉnh Hải D ơng c ng nh đ nh gi c c yếu tố t c động đến thực tr ng đ . 3.1. Đánh giá chất lượng xét xử sơ thẩm vụ án hình sự củahai cấp Tòa án nhân dân tỉnh Hải Dương 3.1.1. Đánh giá th o tiêu chí ảo đảm thủ tục tố tụng Trong những năm q a hai cấ TAND tỉnh Hải D ơng đã nỗ lực cố g ng hối hợ ới c c cơ q an tố tụng trên đ a àn tìm iếm à triển hai nhiề giải h nhằm đảm ảo trình tự thủ tục tố tụng trong q trình giải q yết x t xử c c VAHS Kết q ả là trong 09 năm từ năm 2011 đến năm 2019), hai cấp Tòa án nhân dân tỉnh Hải D ơng đã giải quyết, xét xử sơ thẩm đ ợc 9285 VAHS với 17463 b cáo, [Phụ lục 1 nh ng hông c ụ n nào i h m trình tự thủ tục tố tụng dẫn đến ết n oan ng i ô tội lọt tội h m ho c cấ h c thẩm gi m đốc thẩm hủy n; c một số ụ n cấ h c thẩm gi m đốc thẩm sửa n nh ng t lệ n sửa thấ hơn rất nhiề so ới t 77 lệ cho h của TAND tối cao T i o c o t ng ết 08 năm thực hiện Ngh q yết 49- NQ/TW của Bộ Ch nh tr Tỉnh ủy Hải D ơng đã ghi nh n “Hàng năm lãnh đ o TAND tỉnh đã d y trì iệc t chức t ng kết, rút kinh nghiệm công tác xét xử các lo i vụ án hình sự, k p th i uốn n n những sai sót và tháo gỡ những ớng m c, chỉ đ o c c đơn và Thẩm phán hai cấp phối hợp ch t ch với Công an, Viện kiểm s t t chức x t xử đ ng ng i đ ng tội đ ng h l t ảo đảm thủ tục tố tụng th i ảo ệ q yền à lợi ch hợ h của c c c nhân cơ q an t chức xâm h m răn đ trấn tội h m g ph n giữ vững tr t tự an toàn xã hội th c đẩy phát triển kinh tế đ a h ơng” T y nhiên trên thực tế trong q trình XXST VAHS hai cấ TAND tỉnh Hải D ơng ẫn c n một số i h m trình tự thủ tục tố tụng cụ thể nh sa : Trong giai đo n ch ẩn x t xử sơ thẩm: Th o q y đ nh t i Điề 244 của B TTHS thì trong th i h n 03 ngày kể từ ngày ra bản cáo tr ng, Viện kiểm sát phải chuyển h sơ ụ án và bản cáo tr ng đến Tòa án. Tuy nhiên, thực tế có nhiề tr ng hợp khi VKS chuyển h sơ ụ án hình sự đến T a n nh ng ch a c c n nợ c o tr ng ch a c iên ản giao nh n t chứng ho c thiế một số tài liệ nh ng do nể nang nên T a n ẫn cho nợ tài liệ nh n h sơ à thụ l ụ n Một i h m h c đ là iệc hân công Thẩm h n giải q yết ụ n hông thể hiện ằng ăn ản mà chỉ ghi trên ìa h sơ ụ n T ng hợ c c iến ngh của VKSND tỉnh Hải D ơng trong những năm q a cho thấy trong c c năm 2011 2012 201 c 2282/2 85 85 h sơ ụ n hình sự của cấ h yện à 11 100 h sơ ụ n hình sự sơ thẩm của cấ tỉnh hông c ăn ản hân công Thẩm phán chủ tọa hiên t a mà T a n chỉ ghi vào s hân công n à ghi bìa h sơ ụ án tên Thẩm phán giải quyết vụ n Sa hi c iến ngh của VKSND tỉnh Hải D ơng từ năm 2014 đến nay i h m này đã đ ợc h c hục iệc hân công Thẩm h n chủ tọa đã đ ợc Ch nh n 78 TAND hai cấ thực hiện ằng ăn ản d ới hình thức q yết đ nh hân công à l trong h sơ ụ án. Trong giai đo n ch ẩn x t xử một số Thẩm h n đã hông nghiên cứ ỹ h sơ ụ n dụng hông đ ng c c q y đ nh của Bộ l t tố tụng hình sự à Thông t liên ngành số 01/2010/TTLN ngày 27/8/2010 của VKSNDTC- BCA- TANDTC dẫn đến tình tr ng q yết đ nh trả h sơ để điều tra b s ng thiế căn cứ pháp lu t nên c ng ới một số ng yên nhân h ch q an h c số ụ n mà T a n trả h sơ để điề tra s ng hông đ ợc VKSND chấ nh n chiếm t lệ h cao Trong 09 năm từ 2011 đến 2019 hai cấ T a n nhân dân tỉnh Hải D ơng đã trả h sơ để điều tra b s ng đối ới 531 vụ n nh ng c đến 209 ụ n 9 trả h sơ để điều tra b sung hông đ ợc VKSND chấp nh n hụ lục 1 Bên c nh Thẩm phán thì các Hội thẩm nhân dân c ng ch a thể hiện trách nhiệm của mình hi đ ợc phân công tham gia xét xử Th o q y đ nh của pháp lu t, Thẩm phán và Hội thẩm nhân dân độc l p và có quyền ngang nhau khi xét xử T y nhiên tr ớc khi xét xử h hết c c Hội thẩm nhân dân hông giành đủ th i gian để nghiên cứu h sơ ụ án, dẫn đến tình tr ng khi tham gia xét xử, Hội thẩm nhân dân hông n m r tình tiết của vụ n c ng nh đ c điểm nhân thân của b c o nên hông tự tin trong q trình xét h i c ng nh trong thể hiện iến q an điểm của mình ề iệc giải q yết ụ n Trong giai đo n tiến hành c c thủ tục tố tụng t i hiên t a sơ thẩm: T i h n thủ tục t đ hiên t a hông t Thẩm phán cẩu thả, giải thích quyền à nghĩa ụ của b cáo và những ng i tham gia tố tụng khác t i hiên t a rất sơ sài ch ng ch ng hông đ y đủ làm cho c o à những ng i tham gia tố tụng hông hiể để thực hiện c c q yền à nghĩa ụ của mình c iệt c Thẩm h n giải th ch hông đ ng q y đ nh của pháp lu t chẳng h n nh giải 79 th ch rằng nếu b cáo ngoan cố hông thành hẩn hai o ho c chối tội thì s b tăng n ng hình ph t v.v. Về h n thủ tục tranh tụng t i hiên t a: Việc xét h i t i hiên t a c n c nhiều h n chế nh h i hông đ y đủ, h i chỉ để làm rõ những tình tiết buộc tội mà không h i để làm rõ những tình tiết gỡ tội, những tình tiết tăng n ng giảm nh trách nhiệm hình sự ng yên nhân điề iện h m tội của b cáo. Trong quá trình xét h i, ph n lớn trách nhiệm x t h i đ ợc d n cho Thẩm phán chủ tọa hiên t a c n Hội thẩm nhân dân ít thể hiện trách nhiệm của mình. T i hiên t a nhiều Kiểm s t iên h m c iệc x t h i cho HĐXX hi đ ợc chủ tọa hiên t a đề ngh tham gia xét h i thì t ra lúng túng không biết h i gì ho c h i l i những nội d ng mà HĐXX đã h i Trong h n tranh l n hông t tr ng hợp Kiểm s t iên tham gia hiên t a đọc nguyên ăn bản lu n tội chuẩn b tr ớc mà hông điề chỉnh cho phù hợp với di n biến t i phiên tòa dẫn đến tình tr ng có nhiều phiên tòa hình sự sơ thẩm ng i tham dự phiên tòa có cảm nh n ph n lu n tội của Kiểm sát viên thoát ly với di n biến t i phiên tòa; hi c o ho c ng i ào chữa tranh l n thì Kiểm s t iên hông đối đ tranh l n l i mà chỉ n i là “giữ ng yên q an điểm l n tội” Tình tr ng này làm cho ng i tham gia hiên t a c cảm gi c iệc m hiên t a chỉ là hình thức những ng i tiến hành tố tụng t i hiên t a đang “di n” th o ch bản có sẵn chứ hông hải là tranh tụng nh l t q y đ nh. Về h n t yên n ẫn c n tình tr ng n “ t i” nội d ng ản n hông hản nh hông m s t di n iến hiên t a h n nh n đ nh của bản án không phù hợp với ph n quyết đ nh, nh n đ nh một đằng nh ng q yết đ nh l i một nẻo C chủ tọa hiên t a thì t yên n rất n t t ản n t yên t i hiên t a hông đ y đủ nh ản n đ ợc an hành sa hi ết th c hiên t a Không t tr ng hợp chủ tọa phiên tòa tuyên án không trôi chảy, m ch l c đọc nh m lẫn về số liệ tên t i gây hản cảm cho những ng i tham dự phiên tòa. 80 Về thủ tục sa hiên t a sơ thẩm: Nhiề tr ng hợ do Thẩm h n hông hoàn thiện ngay ản n sơ thẩm nên iệc giao gửi tống đ t ản n c n ch m hông đ ng th i h n q y đ nh t i Điề 229 B TTHS năm 200 à Điề 2 2 B TTHS năm 2015 Th o ản t ng hợ iến ngh èm th o B o c o t ng ết năm 2014 của VKSND tỉnh Hải D ơng thì trong năm 2014 c 14/44 ản n hình sự sơ thẩm của cấ tỉnh à 124/8 ản n hình sự sơ thẩm của cấ h yện ch yển giao cho VKS ch m từ 05 ngày đến 15 ngày Từ năm 2015 đến nay sa một lo t iến ngh của VKSND c ng cấ tình tr ng ch m gửi ản n của hai cấ TAND tỉnh Hải D ơng đã cơ ản đ ợc h c hục 3.1.2. Đánh giá th o tiêu chí xét xử nhanh chóng k p th i Để ảo đảm q yền lợi can, b c o q yền lợi của những ng i tham gia tố tụng h c à giảm chi h cho nhà n ớc à xã hội h l t đề c q y đ nh th i h n cụ thể trong mỗi giai đo n tố tụng Th o q y đ nh của B TTHS năm 2015 thì t ng th i h n để giải q yết một ụ n hình sự t nh từ hi h i tố ụ n đến hi x t xử sơ thẩm nế hông hải gia h n điề tra hông hải trả h sơ điề tra s ng hông hải t m đình chỉ ụ n hông hải hoãn hiên t a đối ới tội t nghiêm trọng c thể mất đến 0 th ng c n đối ới tội đ c iệt nghiêm trọng c thể mất đến 22 th ng; nế ụ n đ c iệt nghiêm trọng mà hải trả h sơ hoãn hiên t a nhiề l n thì ụ n c thể o dài ài năm M c d B TTHS c 01 ch ơng ch ơng XXXI g m 11 điề l t q y đinh ề thủ tục r t gọn nh ng một h n do thủ tục này chỉ dụng đối ới c c tội h m t nghiêm trọng một h n là do tâm l th i q n lề lối t d y làm iệc c nên thực ti n tỉnh Hải D ơng cho thấy m c dù có nhiều vụ n c đủ điều kiện áp dụng thủ tục rút gọn nh ng c c cơ q an tiến hành tố tụng dụng thủ tục này rất h n chế Th o thống ê của TAND tỉnh Hải D ơng thì trong 09 năm từ 2011 đến năm 2019 hai cấ TAND tỉnh Hải D ơng chỉ dụng thủ tục r t gọn đối ới /82 ụ n ằng 0 44 81 Thực ti n t i tỉnh Hải D ơng c ng cho thấy ho t động điều tra, truy tố, xét xử th o thủ tục thông th ng ẫn c n h kéo dài, tình tr ng vi ph m th i h n điều tra, truy tố, th i h n t m giữ, t m giam ẫn c n xảy ra. Có nhiều vụ n cơ q an điều tra ra quyết đ nh gia h n điề tra T a n gia h n x t xử ới lý do vụ án có tính chất phức t nh ng thực tế vụ n đ hông hức t hông c n thiết phải gia h n Điều này gây ra những h u quả không nh cho can c o à những ng i tham gia tố tụng h c c ng nh đối ới c c cơ q an tiến hành tố tụng đối ới nhà n ớc à xã hội nh làm giảm hiệu lực, hiệu quả trong đấu tranh phòng, chống tội ph m, xâm ph m, ảnh h ng đến các quyền tự do, quyền đ ợc xét xử k p th i trong th i h n lu t đ nh của b can, b cáo, ảnh h ng đến quyền và lợi ích hợp pháp của ng i b h i làm gi n đo n cuộc sống của những ng i tham gia tố tụng trong một th i gian dài. Ngoài ra, việc kéo dài, vi ph m th i h n tố tụng c n gây lãng h th i gian, nhân lực và v t lực, làm giảm sút niềm tin của nhân dân ào c c cơ q an ảo vệ pháp lu t, làm cho mục đ ch của tố tụng hông đ t đ ợc. Tuy nhiên, thực ti n tỉnh Hải D ơng trong giải quyết VAHS ch a c tr ng hợ nào Điều tra viên, Kiểm sát viên hay Thẩm phán b xử lý k lu t vì không áp dụng thủ tục rút gọn hi c đủ điều kiện ho c để vụ án kéo dài, quá th i h n lu t đ nh ho c gia h n giải quyết vụ án với l do hông ch nh đ ng Thực tr ng này có nhiều nguyên nhân, ngoài yếu tố chủ q an nh tr ch nhiệm, thói quen, lề lối làm việc thì những bất c p, h n chế của c c q y đ nh về th i h n tố tụng trong h l t TTHS hiện hành c ng là một trong những ng yên nhân ch nh đến tình tr ng này. Ở giai đo n XXST th o q y đ nh t i Điề 1 B TTHS 200 à Điề 2 B TTDS năm 2015 thì th i h n chuẩn b xét xử là 0 ngày đối với tội ph m ít nghiêm trọng 45 ngày đối với tội ph m nghiêm trọng 02 th ng đối với tội ph m rất nghiêm trọng à 0 th ng đối với tội ph m đ c biệt nghiêm trọng Đối với những vụ án phức t p, Tòa án có thể gia h n th i h n chuẩn b 82 xét xử nh ng hông q 15 ngày đối với tội ít nghiêm trọng và rất nghiêm trọng, 0 ngày đối với tội rất nghiêm trọng à đ c biệt nghiêm trọng Trong th i h n 15 ngày ể từ ngày c q yết đ nh đ a ụ n ra x t xử T a n hải m hiên t a tr ng hợ ì l do ất hả h ng ho c tr ng i h ch q an thì Tòa án c thể m hiên t a trong th i h n 0 ngày T i Hải D ơng Thẩm h n hai cấ TAND đã làm iệc ới tinh th n trách nhiệm cao nên về cơ bản các quyết đ nh giải q yết ụ n đ ợc an hành trong th i h n chuẩn b x t xử à hiên t a c ng đ ợc m đ ng th i h n th o q y đ nh của pháp lu t, cá biệt có một số ít vụ án phải ra h n th i gian chuẩn b xét xử thì đề c l do ch nh đ ng Q a nghiên cứ hảo sát ngẫu nhiên 50 bản án hình sự sơ thẩm x t xử ề tội đ c iệt nghiêm trọng của T a n nhân dân tỉnh thì th i gian tr ng ình để giải quyết sơ thẩm một vụ n 5 ngày; hảo s t ngẫ nhiên 150 ản n hình sự sơ thẩm ề tội nghiêm trọng của 0 đơn T a n nhân dân cấ h yện g m TAND h yện Gia ộc h yện Tứ Kỳ h yện Ninh Giang thì th i gian tr ng ình để giải quyết một vụ n hình sự lo i này là 8 ngày Việc XXST của hai cấp TAND t i Hải D ơng đề ảo đảm về th i h n theo q y đ nh của B TTHS t y nhiên nế c những q y đ nh của B TTHS ề th i h n ch ẩn x t xử một c ch chi tiết cụ thể h hợ hơn ới t nh chất từng ụ n c c Thẩm h n c thức hẩn tr ơng hơn nữa thì th i gian giải q yết một ụ n từ hi nh n h sơ ụ n đến hi x t xử ho c ra q yết đ nh giải q yết ụ n c n c thể r t ng n hơn nữa Q trình nghiên cứ đề tài này t c giả đã t chức tọa đàm t i 02 đơn TAND cấ h yện là TAND h yện Tứ Kỳ à TAND h yện Ninh Giang ết q ả là lãnh đ o Thẩm h n công chức t i 02 đơn này đề cho rằng nế nỗ lực cố g ng hơn nế h l t c những q y đ nh chi tiết hơn hân lo i cụ thể hơn ề th i gian ch ẩn x t xử đối ới từng lo i ụ n hông chỉ th o c ch hân lo i tội h m mà c n hân lo i th o t nh chất hức t của ụ n thì th i gian XXST đối ới VAHS c n c thể r t ng n hơn nữa 83 3.1.3. Đánh giá th o tiêu chí ản án của òa án tuyên đúng ngư i đúng tội và đúng pháp luật Để nâng cao chất l ợng XXST đối ới c c ụ n hình sự th i q a hai cấ TAND tỉnh Hải D ơng đã nỗ lực cố g ng triển hai nhiề giải h nhằm x t xử đ ng ng i đ ng tội à đ ng h l t hông để xảy ra iệc ết n oan ng i ô tội h n chế đến mức thấ nhất số l ợng n hủy sửa do lỗi chủ q an ảo ệ q yền à lợi ch hợ h của c c ên tham gia tố tụng nâng cao y t n thế của ngành đối ới cấ ủy à nhân dân đ a h ơng Kết q ả là trong 09 năm từ năm 2011 đến năm 2019 hai cấp Tòa án nhân dân tỉnh Hải D ơng đã giải quyết, xét xử sơ thẩm đ ợc 9285 VAHS ới 17463 b cáo [Phụ lục 1 nh ng hông c ụ n nào ết n oan ng i ô tội t lệ ản n sơ thẩm cấ h c thẩm gi m đốc thẩm hủy n sửa n do lỗi chủ q an của Thẩm h n thấ hơn rất nhiề so ới t lệ cho h của TAND tối cao T i o c o t ng ết 0 năm thực hiện Kết l n 92- K /TW ngày 12/3/2015 của Bộ Ch nh tr Tỉnh ủy Hải D ơng đã đ nh gi : “TAND hai cấ tỉnh đã t chức x t xử tốt ảo đảm đ ng ng i đ ng tội đ ng h l t ới t lệ giải q yết cao t lệ n hủy sửa do lỗi chủ q an của Thẩm h n đề nằm trong h m i cho h ” Thống ê của ăn h ng TAND tỉnh Hải D ơng hụ lục 2 cho thấy trong 09 năm từ 2011 đến 2019 hai cấ TAND tỉnh Hải D ơng c 1 54/8 8 19 ụ n đã XXST h ng c o h ng ngh ; ới 25 2/1 095 1 c o. Trong số này hông c c o nào ết n oan; chỉ c 2/1 095 c o chiếm 0 19 hủy n sơ thẩm trong đ c 2/1 095 c o hủy n à đình chỉ ụ n 15/1 095 c o hủy n để điề tra l i 15/1 095 c o hủy n để x t xử sơ thẩm l i; C t ng số 1042/1 095 c o chiếm 5 sửa n sơ thẩm trong đ c 0 /1 095 c o đ ợc sửa từ hình h t t c th i h n sang h t t cho h ng n tr o ho c hình h t hông hải giam giữ 41/1 095 c o đ ợc giảm mức hình h t t 4/1 095 c o đ ợc sửa mi n tr ch nhiệm hình 84 sự ho c mi n hình h t 4/1 095 c o sửa ề tội danh 40/1 095 c o sửa ề h n tr ch nhiệm dân sự xử l t chứng n h 5/1 095 c o sửa tăng mức hình ph t t 11/1 095 c o ch yển từ hình h t cho h ng n tr o sang n t c th i h n Nghiên cứ hai hình thức sửa n sơ thẩm chiếm t lệ cao nhất t i hai cấ TAND tỉnh Hải D ơng là sửa từ hình h t t c th i h n sang h t t cho h ng n tr o ho c hình h t hông hải giam giữ 607/16095 c o à sửa giảm mức hình h t t 341/16095 c o ch ng tôi thấy rằng nguyên nhân chủ yế dẫn đến iệc cấ h c thẩm sửa n sơ thẩm giảm mức hình h t ho c chuyển từ hình h t t c th i h n sang t cho h ng án treo ho c hình ph t h c hông hải giam giữ là do t i cấ h c thẩm c o x ất trình đ ợc những tình tiết giảm nh trách nhiệm hình sự mới mà t i giai đo n XXST ch a đ ợc phát hiện điều tra thu th ho c c o c c c tình tiết giảm nh mới h t sinh sa hi XXST C c tình tiết giảm nh tr ch nhiệm hình sự mới đ th ng là: c o ho c gia đình c công ới cách m ng c o đ ợc t ng ằng h n h ân h y ch ơng c o l công ch ộc tội i th ng h c hục h q ả ăn năn hối cải b c o là hụ nữ đang mang thai T i phiên toà phúc thẩm HĐXX ghi nh n và xem xét cho b c o h ng thêm tình tiết giảm nh mới để giảm mức hình h t ho c cho c o h ng n tr o ho c h t c o lo i hình h t hông hải giam giữ C c tr ng hợ sửa n này th ng đ ợc x m x t là do ng yên nhân h ch q an mà hông t nh lỗi chủ q an của Thẩm h n Nghiên cứ ề c c tr ng hợ ản n hình sự sơ thẩm của hai cấ TAND tỉnh hủy n n i lên một số ng yên nhân ch nh đ là: cấ sơ thẩm hông đ nh gi hết đ ợc t nh chất ng y hiểm cho xã hội của hành i h m tội x c đ nh thiếu ho c hông đ ng t c ch ng i tham gia tố tụng dẫn đến lọt tội h m ho c đ ng h m q yết đ nh tr y tố à x t xử sai tội danh sai h ng hình h t cho c o h ng n tr o tr i h l t ho c giải q yết sai ề tr ch nhiệm dân sự 85 Một trong số c c ụ n hình sự do hai cấ TAND tỉnh Hải D ơng x t xử sơ thẩm à h c thẩm sai ề tội danh đã cấ gi m đốc thẩm hủy n để điề tra x t xử l i đ là ụ n đối ới c o V Văn Tr- sinh năm 1952; tr t i: xã T h yện T tỉnh Hải D ơng à đ ng ọn TAND thành hố Hải D ơng x t xử sơ thẩm ới nội d ng nh sa : Ngày 2 /5/201 V Văn Tr ký hợ đ ng mua máy t ng ơm thủy lực và phụ tùng của máy xúc Hitachi UH10 với anh Tr ơng Q ang anh là m trai của Tr ơng Q ang M Tr đ t cọc hợ đ ng là 105 000 000 đ ng. Sau khi l p t ng ơm ào m y x c nh ng không ho t động đ ợc nên Tr đã nhiều l n tìm, gọi điện cho anh để kh c phục, sửa chữa nh ng hông g đ ợc Do đ Tr g p anh M nh anh M sửa m y nh ng hông đ ợc Th ng 02/2014 Tr n i ới Cao Văn B iết sự iệc à nh B đ i nợ. B trao đ i với Tr n Văn G à thống nhất giả gọi M sang huyện T1 sửa máy xúc r i buộc anh M phải trả tiền cho Tr Sa đ G gọi điện rủ 04 c o h c đi c ng Chiề ngày 05/0 /201 anh M điều khiển xe ô tô Ford Ranger biển kiểm soát 29M-84 0 đến h hai th c đất trên đ ng vào xã L, huyện T1 để sửa máy xúc theo yêu c u của G thì B yêu c u anh M xuống xe à th sim điện tho i của anh M để anh M không liên l c đ ợc với ai. Cùng lúc đ Tr điều khiển xe ô tô biển kiểm soát 34D-000 đi đến; B quát anh M lên xe của Tr để giải quyết việc nợ à ch anh M đi ào ãi đất phía trong. Tr yêu c u anh M phải có trách nhiệm trả nợ thay cho anh anh M hông đ ng ý. Tr so n sẵn biên bản với nội dung anh M phải đ a anh g Tr để trả nợ, nếu hông đ a anh ra đ ợc thì s đứng ra thanh toán công nợ và yêu c u anh M nh ng anh M hông B đứng ngoài xe ô tô chửi à đ chân ào c lên xuống xe ô tô của Tr nên anh M sợ phải ký vào biên bản Sa đ Tr ch anh M q ay ề trên đ ng đi Tr yê c u anh M phải gọi điện về nhà lấy 30.000.000 đ ng trả tr ớc nh ng anh M nói không có tiền nên Tr, B yêu c u anh M phải đ m x ô tô đi c m cố lấy tiền Tr điều khiển xe ô tô của Tr ch anh M c ng đi đến hiệu c m đ của anh Nguy n Duy Q xã TS, huyện T1. Do ô tô không 86 chính chủ nên anh Q không nh n c m cố B à c c đ ng h m tiế tục đ dọa à t anh M để xe l i. Anh M sợ nên đ ng ý ký vào biên bản của Tr so n sẵn với nội dung: Anh M tự nguyện giao xe ô tô cùng giấy t xe cho Tr h n hai ngày sa đ m tiền đến thanh toán lấy xe về. Những ngày tiếp sau, Tr nhiều l n gọi điện, nh n tin yêu c anh M đ m tiền trả Tr để lấy xe ô tô. Sau nhiều l n th a thu n trên điện tho i Tr đ ng ý cho anh M trả 1 5 000 000 đ ng để lấy xe ô tô và giấy t xe. Khoảng 11 gi ngày 12/ /201 M đến g anh à đ a cho Tr 1 5 000 000 đ ng thì b Công an b t quả tang. T i bản án hình sự sơ thẩm số 11/2014/HSST ngày 24/01/2014, TAND thành phố Hải D ơng đã x t xử à h t c o V Văn Tr ề 02 tội là C ỡng đo t tài sản và C ớp tài sản th o điểm d khoản 2 Điề 1 5 à điểm e khoản 2 Điều 133; các b c o Cao Văn B Tr n Văn G à đ ng ọn h m tội C ớp tài sản th o điểm e khoản 2 Điề 1 B HS năm 1999 Bản án hình sự phúc thẩm số 24/2014/HSPT ngày 2 / /2014 của TAND tỉnh Hải D ơng đã giữ nguyên bản n sơ thẩm ề tội danh à hình h t đối ới c c c o T i quyết đ nh số 01/QĐ/VC1-V1 ngày 14/12/2015, VKSND cấp cao t i Hà Nội đã h ng ngh cho rằng c o Tr à đ ng ọn chỉ h m 01 tội là C ỡng đo t tài sản à đề ngh Tòa án nhân dân cấp cao t i Hà Nội xét xử gi m đốc thẩm, hủy cả 02 ản án sự sơ thẩm à h c thẩm để điều tra l i. T i quyết đ nh gi m đốc thẩm số 07/HS- GĐT ngày 03/3/2016 Ủy ban thẩm phán TAND cấp cao t i Hà Nội đã q yết đ nh hủy cả hai ản n sơ thẩm à h c thẩm n i trên để điều tra x t xử l i. Kết q ả là t i bản n sơ thẩm số 100/2017/HSST ngày 21/6/2017, TAND thành phố Hải D ơng đã x t xử l i à chỉ xử h t c c c o V Văn Tr à đ ng ọn ề tội C ỡng đo t tài. Yê c của iệc x t xử đ ng ng i đ ng tội đ ng h l t hông chỉ là hông đ ợc x t xử oan ng i ô tội mà c n là hông đ ợc lọt tội h m Trong những năm q a hai cấ TAND tỉnh Hải D ơng đã nỗ lực cố g ng thực hiện nhiề giải h hối hợ ới Cơ q an điề tra Viện iểm s t 87 nhân dân hai cấ à đã h n chế đ ợc tình tr ng lọt tội h m T y nhiên q a thực ti n công t c x t xử t i hai cấ TAND tỉnh Hải D ơng ẫn c n tình tr ng c c cơ q an điề tra tr y tố x t xử cấ sơ thẩm hông đ nh gi hết đ ợc t nh chất h q ả ng y hiểm của hành i h m tội dẫn đến iệc lọt tội h m à ản n hình sự sơ thẩm cấ h c thẩm hủy n để điề tra x t xử sơ thẩm l i Điển hình là ụ n hình sự đối ới c o Ph m Văn T - sinh năm 19 Tr t i: xã K h yện K tỉnh Hải D ơng ới nội dung cụ thể nh sau: Do có mâu thuẫn với vợ ch ng ông Nguy n Văn C cùng thôn trong việc chuyển nh ợng quyền sử dụng đất nên khoảng 20h ngày 06/6/2016, T chuẩn b một số công cụ: 1 5 l t xăng đựng trong can nhựa, ống nhựa, ph u, máy lửa... Khoảng 01 gi ngày 0 / /201 T đi gi y vải, m c o m a đội m l n tr m đ u r i đội m ảo hiểm, lấy b t lửa can xăng c m ph ào đ u đo