MỤC LỤC
LỜI CẢM ƠN . 3
MỤC LỤC . 4
DẪN NHẬP . 6
1. Lý do chọn đề tài.6
2. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu .9
3. Lịch sử vấn đề.10
4. Phương pháp nghiên cứu .10
5. Mục đích nghiên cứu .11
6. Bố cục luận văn .11
7. Những đóng góp của luận văn .13
CHƯƠNG 1: THỜI ĐẠI, TÁC GIẢ, TÁC PHẨM. 14
1.1. Thời đại .14
1.1.1. Nạn kỳ thị chủng tộc và cuộc chiến tranh Nam - Bắc.14
1.1.2. Vài nét về văn hóa và địa lý vùng đất phía Nam, bang Georgia.17
1.1.3. Bang Georgia(GA). .18
1.1.4. Khái quát về chủ nghĩa hiện thực phương Tây .18
1.1.5. Chủ nghĩa hiện thực mỹ .20
1.2. Tác giả và tác phẩm .24
1.2.1. Thân thế và sự nghiệp.24
1.2.2. Những phát hiện mới về Margaret Mitchell.33
1.3. Giới thiệu tác phẩm .35
CHƯƠNG 2: PHƯƠNG PHÁP SÁNG TÁC HIỆN THỰC CHỦ NGHĨA CỦA
MARGARET MITCHELL . 38
2.1. Hoàn cảnh sáng tác của MM .38
2.2. Quan điểm sáng tác hiện thực của MM.39
2.3. Nội dung tư tưởng.40
2.4. Nghệ thuật xây dưng nhân vật điển hình .40
2.4.1. Điển hình chung .41
2.4.2. Cá nhân điển hình.46
2.5. Nghệ thuật xây dựng cốt truyện .70
2.6. Nghệ thuật xây dựng bối cảnh .76
2.6.1. Trước chiến tranh: .77
2.6.2. Trong chiến tranh: .79
107 trang |
Chia sẻ: mimhthuy20 | Lượt xem: 559 | Lượt tải: 0
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Luận án Khuynh hướng hiện thực chủ nghĩa của margaret mitchell trong tác phẩm “cuốn theo chiều gió”, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
đây là cơn mơ đã
trở thành sự thật? "
" Trong một lúc, nàng hoang mang, mất hết ý thức về hiện thực. Cái cảm giác về cơn ác
mộng cũ xâm chiếm nàng, mạnh hơn bao giờ hết, và tim nàng bắt đầu lồng lên. Nàng lại đứng
giữa chết chóc và tịch mịch, y hệt một lần nàng đã đứng như thế ở ấp Tara. Tất cả những gì
đáng kể trên đời đã tan biến, cuộc sống tàn lụi và nỗi kinh hoang ào ào qua tim nàng, gào hú
như một cơn gió lạnh. Cái khủng khiếp ẩn trong màn sương, mà cũng chính là màn sương,
vươn tay túm lấy nàng. Và nàng bắt đầu chạy. Như đã từng chạy hàng trăm lần trong mơ, lúc
này, nàng nhắm mắt chạy như bay, không biết là chạy đi đâu, thúc đẩy bởi một nỗi sợ không
tên, sục trong màn sương xám tìm một chốn an toàn đâu đó "
Nhân vật có những hành tung bí ẩn, bất ngờ và chuyển biến tâm lý lạ lùng nhất là anh
chàng Rhett Butler. Chàng xuất thân từ một gia đình dư ăn dư mặc nhưng bị người cha từ
chối. Sau những năm phiêu bạt, chàng thành một kẻ trải đời, bản lĩnh và giàu có. Chàng đạt
được mọi điều ngoai trừ tình yêu. Để bù đắp vào chỗ thiếu này, chàng đã dụng công chinh
phục Scarlett bằng mọi giá, cái mà chàng khao khát không phải là thân hình bốc lửa của nàng
50
mà chính là trái tim chân thành yêu thương. Đến lúc nhận ra mình đã thất bại trong tình yêu
với Scarlett, chàng chuyển hướng tình yêu vào đứa con như một vớt vát cuối cùng. Đứa bé
chết đột ngột, tấm phao mong manh của Rhett bị số phận tước mất, chàng như kẻ chết đuối.
Hình ảnh tiều tụy của Rhett là hiện thân của một anh hùng trong bi kịch cổ điển, gục đầu trước
số phận oan nghiệt.
Anh chàng Ashley hào hoa, người tình trong mộng của Scalett lại ở trong tình cảnh
không giống như Rhett. Do vậy mà tính cách của hai người rất khác nhau. Nếu Rhett là kẻ
lang thang bụi đời, như hạt giống của trời tình cờ rơi xuống nhân gian, nhờ chớp bể mưa
nguồn mà lớn lên, thì Ashley lại là đứa bé "đẻ bọc điều", sống trong nhung lụa, có kẻ hầu
người hạ. Thế giới an toàn nhất của chàng là gia đình, nơi chàng được chăm sóc bảo bọc.
Tước ra khỏi thế giới ấy, chàng trở thành đứa bé nhiều tuổi yếu ớt không sao thích nghi nổi.
“Và mỗi ngày tôi một thấy rõ thêm sự bất lực của tôi trước những gì áp xuống đầu
chúng ta...Mỗi ngày cái thói rụt lại trước thực tại, cái thói chết tiệt ấy của tôi, lại càng khiến
tôi thêm khó đối mặt với những thực tế mới.”
Thế giới, tha nhân, những điều ấy luôn hàm chứa những đe dọa, những nguy cơ làm
chàng co rút hoảng sợ mà không ý thức được tại sao. Chàng luôn muốn trốn chạy khỏi thế giới
ấy, và tìm chỗ núp an toàn ngay cả đó là tấm gấu váy của người đàn bà, miễn sao có thể đùm
bọc che chở cho chàng, tạo cho chàng cảm giác bình yên. Bởi không có khả năng tự tồn tại và
thích nghi trước thay đổi và những người xa lạ nên chàng ghét mọi sự thay đổi trong đời sống.
"Điều tệ hại nhất trong chiến tranh là phải sống cùng những người hoàn toàn xa lạ với
mình, suốt đời tôi đã né tránh mọi người, tôi đã thận trọng chọn lựa số bạn bè ít ỏi của tôi....
Nhưng tôi, tôi làm sao nhập được vào cái thế giới này nữa ? Tôi đã nói với Sca là tôi sợ mà."
Nhân vật của truyện tuy đa phần là những kẻ thất bại, những người bị hạnh phúc từ chối,
và bị xã hội lên án, họ đáng thương, không phải vì họ thèm khát yêu đương hoặc ham mê tiền
bạc. Theo tác giả, thứ tình cảm này đã sẵn có trong con người, ở ngoài sự lựa chọn của con
người mà chính vì những mối quan hệ với xã hội miền Nam xưa cũ vốn đã quen với những trật
tự đã được xếp đặt, những cung cách đã được quy định, những bổn phận đã được áp đặt, thì
những thèm khát cá nhân khách quan thể hiện một xu hướng mới - xu hướng tự do cá nhân.
Nó khiến con người thèm khát trở thành một kiểu con người chống lại xã hội để giải phóng
bản năng. Mặt khác, trong mối quan hệ với những tiêu chí đạo đức mà người đương thời vẫn
tôn sùng, nó cố gắng đi tìm mối quân bình mới - sự thăng bằng giữa cái lí tưởng và bản năng
51
trong mỗi con người để bảo đảm cho cá nhân có thể phát triển cân đối, hài hòa. Bi kịch của
Sca trong tác phẩm như vậy chính là bi kịch của một sự xung đột về đạo đức. Nhìn ra được
những nét lành mạnh quý hiếm trong tâm hồn tội lỗi, miêu tả cuộc va chạm giữa thiện và ác
trong những con người cá nhân. Tác phẩm đã in dấu một tinh thần nhân đạo chủ nghĩa lớn lao.
Ngoai ra, Sca cũng là một điển hình nghệ thuật sắc sảo tuyệt vời về người phụ nữ đau
khổ cháy bỏng nỗi thèm khát yêu đương, không sao thắng nỗi bản thân. Tác giả làm sống dậy
bộ mặt khủng khiếp của đam mê, của cuộc vật lộn gay gắt giữa tình yêu và đạo đức, và sự gục
ngã thảm thương của con người trước số phận. Ngòi bút tác giả đã đạt đến tính hiện thực
nghiêm ngặt sâu sắc, không phải vì phơi bày hiện thực để làm cho ta ngao ngán con người.
Trái lại giúp ta hiểu thêm được con người với những chỗ yếu, chỗ mạnh của nó, cảm thông với
nỗ lực bi thảm của nó, xót xa thay cho nó, mong muốn cho nó được tha thứ khi nó đã tình ngộ.
Một số người đã lên án tính chất phi đạo đức của Cuốn theo chiều gió, sự kết tội ấy
không thỏa đáng. Họ chỉ quan tâm đến một số sự việc xấu, mặt đen tối của nhân vật. Họ đã
quên những hoàn cảnh oái oăm đã kích động cái ác trong con người, phụ họa với nó để xô đẩy
con người vào tội lỗi. Họ đã bỏ qua mầm mống lành mạnh, đẹp đẽ nơi con người. Do thèm
khát tình yêu, Sca đã trải qua một chuỗi dài những diễn biến tình cảm gay go, phức tạp đầy
mâu thuẫn, từ tha thiết đến hãnh diện, tự tin đến xấu hổ, giận dữ, ghen tuông, nghi kị, căm
hờn. Điều tội nghiệp và đáng thương nhất ở người con gái này là nàng tuyệt đối cô đơn. Tất cả
những người mà nàng hết dạ yêu thương đều từ chối tấm tình của nàng hoặc bằng cách này
hay cách khác vĩnh biệt nàng ra đi. Cô đơn, nhưng chưa bao giờ ta thấy nàng có tâm trạng
hoảng hốt hay chán nản cuộc đời. Chúng ta có thể oán trách nàng ở một vài điểm, nhưng trước
tấm chân tình tha thiết mà nàng dâng trọn cho người yêu mà suốt đời nàng không thể có được.
Điều ấy dễ gợi nên nhiều nỗi thông cảm nơi chúng ta.
Qua những mối quan hệ xã hội và các bước ngoặt trong cuộc đời, các nhân vật đã phơi
bày bản chất ẩn khuất sâu xa trong tâm hồn, bộc lộ rõ dần những tư tưởng và động cơ của hành
vi. Nhân vật chịu sự tác động của những hoàn cảnh hiện thực, tự mình chịu trách nhiệm về số
phận của mình. Họ đấu tranh không ngừng với thực tại xung quanh, họ thể nghiệm một cách
sâu sắc những đau buồn và niềm tin của cuộc đời. Đời sống nội tâm của họ mang tính chất
động, và điều đó làm cho cốt truyện hấp dẫn, lôi cuốn người đọc .
52
Tác phẩm là một bức tranh đầy ấn tượng, bao quát cả một thế giới của niềm vui, tình
yêu, mùa xuân và cả những cơn giông bão xảy ra suốt trong ba thời kỳ từ lúc trước chiến tranh
cho đến lúc kết thúc.
2.4.2.1. Nhân vật Scarlett
Nhân vật chính trong CTCG, nàng Sca có một cuộc đời có thể tóm tắt như sau: một cô
tiểu thư khuê các miền Nam , 16 tuổi đã có chồng, lấy một người không yêu chỉ vì dại dột
nông nổi muốn trả thù người tình “cắt mũi để trả thù mặt”, đám cưới xong chỉ hai tháng sau thì
chồng chết vi sưng phổi. Đi làm nữ điều dưỡng, nàng chỉ nhằm mục đích sửa soạn và mồi chài
đám thương bệnh binh hơn là thực tâm cứu giúp họ:
“Ở bệnh viện, người ta gọi cô (Melanie) là thiên thân nhân hậu, Sca cũng thích được
tặng cái danh hiệu ấy, nhưng muốn thế thì phải đụng chạm với những người lổm ngổm chấy
rận trên mình, phải thò ngón tay móc xuống cổ họng những bệnh nhân bị bất tỉnh xem có phải
họ bị nghẹn vì nuốt thuốc lá không, phải băng bó cho những mõm xương cụt và gắp dòi ra
khỏi những chỗ thịt đang bị ruỗng. Không, nàng chẳng thích nghề y tá chút nào !
Có lẽ nếu nàng được phép dùng duyên sắc quyến rũ những người đang ở thời kỳ dưỡng
bệnh thì khả dĩ còn chịu được."
Kết hôn lần thứ hai, chưa đầy hai năm sau thì người chồng già (Frank) cũng qua đời.
Vừa đám tang chồng xong, nàng đã đồng ý tái giá với người khác. Thế nhưng chỉ một thời
gian ngắn sau, họ phải chia tay.
Nàng có ba đứa con, nhưng chưa bao giờ nàng yêu thương, chăm sóc chúng "Tại sao
Thượng Đế lại sinh ra trẻ con, Sca dữ tợn nghĩ (nàng vừa bước trẹo chân trên con đường tối
mù mịt), chúng chỉ là những thứ phiền hà vô dụng, to mồm kêu khóc, lúc nào cũng đòi được
chăm sóc, lúc nào cũng vướng víu quẩn chân."
"Nàng không cảm thấy yêu thương đứa bé mấy, mặc dù nàng cố giấu kín điều đó. Nàng
đã không muốn có nó, nàng oán trách số mệnh đã xui khiến nó ra đời và giờ đây, tuy nó đã
hiện diện, nàng vẫn thấy như nó không thể là của mình, không thể là một bộ phận của mình."
Chuyện gia cảnh là thế, còn về tình yêu của nàng thì được MM mô tả qua hai mối tình
với Ashley và Rhett
53
2.4.2.2. Scarlett và tình yêu
Ở tuổi 16, Scarlett chỉ để ý và yêu Ashley Wilkes, một người bạn từ nhỏ vẫn thường ghé
thăm và trò chuyện với nàng suốt những buổi chiều ở điền trang Tara. Ashley cũng là một
chàng trai thuộc gia đình khá giả, chủ nhân của trang trại Mười hai cây sồi, có kiến thức, đẹp
trai và được nuôi dạy theo phong cách quyền quí. Nhưng tính nết của Ashley và Scarlett hoàn
toàn khác nhau, Scarlett thì chỉ nghĩ đến những buổi dạ vũ, những cuộc hội hè chơi đùa với
quần là áo lượt, còn Ashley thì ham mê nghệ thuật, thích đọc sách, suy tư. Nhưng đối với
Scarlett, điều đó không có ý nghĩa gì, nàng chỉ cần biết chàng đẹp trai và thanh lịch là đủ.
Scarlett yêu Ashley và tự tin đến độ nghĩ rằng Ashley chắc chắc là chỉ yêu có một mình mình
và sẽ thuộc về mình mãi mãi.
"Thực ra, chàng chưa bao giờ nói yêu nàng và đôi mắt màu lam đó cũng chưa bao giờ
chiếu ra những tia nóng rực mà Scarlett từng bắt gặp ở những đàn ông khá. Vậy mà...vậy
mà... nàng biết chàng đã yêu nàng. Nàng không thể lầm lẫn được. Linh cảm mạnh hơn lý trí
và sự hiểu biết nhờ vào những kinh nghiệm cho nàng hay là chàng đã yêu nàng"
Nhưng nàng thật ngỡ ngàng khi nghe mọi người xì xầm rằng bữa tiệc ngoài trời ở trại
Mười hai cây sồi tới đây sẽ là ngày Ashley tuyên bố đính hôn với cô em họ Melanie. Trong
mắt Scarlett, Melanie chỉ là cô gái gầy yếu, tầm thường, không có nét gì là quyến rũ, thì làm
sao Ashley có thể yêu được .Và nàng nghĩ:
“Chẳng có lý do gì mọi việc sẽ không xảy ra theo chiều hướng mong muốn của mình,
nếu chàng yêu mình. Và mình biết chàng phải yêu mình...”
Nhưng sự thật hoàn toàn trái với ý nghĩ của Scarlett, không chán nản Scarlett quyết tâm
đeo đuổi mục đích của mình đến cùng. Nàng hy vọng sẽ có một dịp nào đó để nàng chiếm
được Ashley. Cho mãi tới khi Ashley về phép thăm nhà và trở lại đơn vị, Scarlett mới được
gặp riêng chàng. Và Ashley đã ôm hôn tạm biệt nàng.
“Với cái hôn này, những lời nàng dự định chúc mừng đều mọc cánh bay đi. Chỉ vài giờ
sau nàng mới chợt nhớ Ashley chẳng hôn môi mình. Rồi nàng sốt ruột tự hỏi chàng có hôn
môi mình chăng nếu chỉ có hai người ở riêng một chỗ, chàng ôm ghì lất đầu nàng cúi xuống
trong khi nàng phải nhóm chân lên ... và chàng cứ ôm như thế thật lâu, thật lâu. Sung sướng
với ý nghĩ đó, Scarlett tin tưởng Ashley sẽ làm như vậy”.
54
Scarlett lúc nào cũng nghĩ rằng Ashley có yêu mình nhưng vì lý do này, lý do khác mà
chàng không dám thổ lộ. Sự huyễn tưởng về tình yêu đã theo nàng suốt đời, đã kéo nàng qua
nhiều ngã rẽ mãi cho đến lúc Melanie chết nàng mới nhận ra thì mọi chuyện đã muộn màng.
Khác với Ashley, cuộc tình của Scarlett và Rhett bắt đầu từ chỗ chàng đóng 150 đôla để
được khiêu vũ với nàng trong buổi lễ từ thiện ở Atlanta. Rhett thường dùng tiền bạc để chinh
phục tình yêu của Scarlett, còn nàng thì chỉ thích tiền của Rhett, Sca luôn xem tiền bạc là mục
đích sống, bởi cô quan niệm tiền bạc sẽ cho cô sự bảo đảm tuyệt đối.
“Ôi, giàu có thực thú vị! Tha hồ mà mở tiệc liên hoan, không cần biết đến tốn phí bao
nhiêu! Tha hồ mua những đồ đạc đắt tiền, những chiếc áo dài đắt nhất, những món ăn đắt tiền
nhất, không cần nghĩ đến những hóa đơn thanh toán! Thật tuyệt vời biết bao! Chà, cái bọn
ngu xuẩn ghen ghét dám bảo rằng tiền không phải là tất cả ! Rhett thật ngang ngược khi dám
bảo rằng tiền chẳng giúp gì cho nàng!”
Với những hành vi, cách cư xử, quan niệm tình yêu của Sca khiến trước khi chia tay
Rhett phải có lời nhận xét "Bảng thành tích của cô thật phong phú : giết người, cướp chồng,
mưu toan thông dâm, dối trá và lật lọng, chưa kể hàng loạt mánh khóe không thể lọt lưới một
cuộc kiểm tra xít xao".
Xây dựng nhân vật này MM không dụng công khắc tạc mà cứ để nhân vật tự hành động
nói năng theo bản tính, chính điều này làm nhân vật Sca trở thành nhân vật sống động nhất.
Đây là con người đan xen giữa xấu và tốt, y hệt như những con người ngoài đời thật. Nhất là ở
đoạn kể lại hoàn cảnh của Sca khi thành phố Atlanta bị vây hãm, giữa lúc mọi người bỏ chạy
hoảng loạn thì Sca đã chấp nhận ở lại theo yêu cầu của bác sĩ Meade để chăm sóc cho Melanie
đang sắp đến kỳ sinh nở trong khi Melanie chính là người mà nàng ghen ghét nhất trên đời.
Tình người đã bùng dậy một cách tự nhiên trong tâm nàng và Sca không còn có cách lựa chọn
nào khác ngoại trừ im lặng làm theo tiếng nói của con tim, của tình đồng loại.
Đến lúc Melly chuyển dạ, Sca vô cùng bối rối vì nàng không hề có một chút kinh
nghiệm nào về công việc của một hộ sản. Xung quanh nàng cũng không còn có ai để có thể
giúp đỡ, ngoại trừ một cô hầu gái da đen ngờ nghệch lúc ấy cũng điếng người vì sợ. Sca quyết
định đi tìm bác sĩ. Nàng một mình băng đi trong cảnh khói lửa của thành phố hoang tàn đổ nát,
dẫm chân lên xác người, trong tiếng gào rú của đạn bom. Sau đó, lại một thân một mình đánh
xe ngựa vượt qua bão lửa trong đêm tối với vô vàn những hiểm nguy đe dọa để đưa gia đình
về trại ấp Tara mà chưa bao giờ nàng có ý nghĩ bỏ rơi Melly trên đường, ngược lại nàng còn lo
55
lắng cho mẹ con Melly hơn cả cho chính nàng. Đây chính là lúc mà hình ảnh Scarlett trở nên
cao thượng, đẹp đẽ bởi hành động dũng cảm và tâm hồn nhân hậu bao dung của nàng.
Tính cách của Scarlett còn được bộc lộ một cách sắc nét trong những ngày chiến tranh
vừa kết thúc. Nhà cửa tan hoang, mẹ chết, cha già lẩn thẩn, hai đứa em yếu đuối bệnh hoạn,
những gia nhân da đen còn sót lại ngơ ngáo, lương thực cạn kiệt, tiền bạc không còn... Trong
hoàn cảnh cùng đường ấy, đôi lúc Scarlett cũng lâm vào tâm trạng chán nản tuyệt vọng phải
nhờ đến rượu để nguôi ngoai và tìm lại sự tỉnh táo. Thế nhưng với bản tính bất khuất, với nghị
lực kiên định tiềm ẩn, Scarlett mau chóng vượt qua những giây phút tồi tệ nhất để đứng lên
xây dựng cuộc sống.
"Chàng biết nàng chấp nhận cuộc đời như trong thực tế, đem ý chí sắt đá ra chọi với mọi
trở lực có thể nảy sinh, tranh đấu với một quyết tâm không chịu công nhận thất bại và vẫn
không ngừng tranh đấu ngay cả khi thấy thất bại là tất yếu, không thể tránh khỏi."
Ở đây chúng ta thấy rõ dấu ấn của tư tưởng thời đại trong tính cách của hình tượng nhân
vật này. Một người phụ nữ của thời đại mới đang đòi hỏi quyền bình đẳng với nam giới và
đang chứng minh rằng họ xứng đáng được hưởng quyền ấy bởi vì họ chẳng thua gì nam giới,
ít nhất là về sự chịu đựng dẻo dai và tinh thần quật cường mạnh mẽ của họ. Phê bình về nhân
vật Scarlett, nhà sử gia, điện ảnh Ronald đã nhấn mạnh, ngay từ cảnh mở đầu, khi nghe tin
người mình yêu là Ashley Wilkes muốn cưới Melanie, Scarlett đã không chấp nhận thua cuộc,
cho dù là trong chiến tranh, trong hôn nhân, trong nghèo đói, trong thời kì hậu chiến, với sự
sống và cái chết, trước mưu toan bị hãm hiếp, nạn truy thai hay một tình yêu bẽ bàng. Bị Rhett
bỏ rơi, nàng thề sẽ trở lại Tara và tìm cách chỉnh phục chàng. Cuối cùng, ngày mai sẽ là một
ngày khác. Đó là một đề tài mang tính vừa vĩnh cửu vừa phổ quát. Xin nhắc lại rằng
"Tomorrow is another day " chính là tựa đề ban đầu của tác phẩm.
" If the novel has a theme it is that of survival. What makes some people able to come
through catastrophes and others, apparently just as able, strong and brave, go under ? It
happens in every upheaval. Some people survive; others don't. What qualities are in those
who fight their way through triumphantly that are lacking in those who go under...? I only
know that the survivors used to call that quality "gumption". So I wrote about the people who
had gumption and the people who didn't. " ( MM . McMillan 1936).
56
2.4.2.3. Scarlett với đồn điền Tara
Tomorrow is another day
“Ngày mai về ấp Tara, mình sẽ suy nghĩ về toàn bộ chuyện này. Lúc đó, mình sẽ đủ sức
chịu đựng. Mai, mình sẽ nghĩ cách chiếm lại Rhett. Xét cho cùng, mai là một ngày mới”.
Một trong những đoạn đáng nhớ nhất của CTCG là mối liên hệ mật thiết giữa Scarlett
với quê hương, nơi chôn nhau cắt rốn của cô. Chúng diễn tả huyền thoại về tình yêu xóm làng
thôn dã, một huyền thoại muôn đời với người phương Nam, khi mà đất đai đã trở nên thiêng
liêng:
"Sca nhớ lại, như từ kiếp trước, một cuộc nói chuyện với cha nàng về đất đai và lấy làm
lạ là dạo ấy sao nàng lại trẻ dại, ngu dốt đến nỗi không hiểu ý cha khi ông nói rằng đất ruộng
là điều duy nhất trên đời đáng để người ta chiến đấu vì nó”
Ngày trở về Tara, nhìn Tara tiêu điều hoang phế, những sào đất bỏ hoang, những chuồng
thú trơ trọi, nàng tự biết mình đang phải đối mặt với cái đói, cái khổ không chỉ riêng mình mà
cho cả gia đình. Giờ đây nàng không còn là nắm đất sét mềm dẻo mà mỗi lúc, mỗi biến cố lại
có thể in hằn dấu vết lên đó. Nắm đất sét bây giờ đã khô cứng lại, rắn rỏi hơn để có thể đương
đầu với cuộc sống hiểm nguy phía trước, dẫu sao trong huyết quản của nàng cũng có dòng
máu Ái nhĩ lan đang chảy, nàng không thể và không bao giờ đầu hàng số phận cũng như dòng
họ nàng đã từng chiến đấu, đương đầu với vận mạng khắc nghiệt để tìm ra hạnh phúc. “Tara
là vận mạng của nàng, là cuộc phấn đấu của nàng và nàng phải là người thắng cuộc".Có lần
đứng trước nguy cơ cả một vùng rộng lớn biến thành rừng sau chiến tranh Scarlett đã thốt lên
rằng
"Không... Tara không thể nào như vậy được. Không bao giờ, dầu mình phải tự tay cầm
cày . Tất cả vùng này hoặc cái tiểu bang này có thể biến thành rừng mặc họ, nhưng Tara thì
không..."
Giã từ những ngày vàng son nhung lụa chỉ biết điểm trang và tán tỉnh đàn ông, nàng trở
thành người chủ thực sự của điền trang, trở thành là nơi nương tựa của bao nhiêu người, kể cả
vợ chồng chàng Ashley. Nhờ nàng, Tara đã hồi sinh từ đống tro tàn, đổ nát để tiếp tục tồn tại.
Quyết tâm gìn giữ điền trang, Scarlett phải làm việc cật lực từ sớm tinh mơ đến chiều tối trên
một vùng đất đỏ bạt ngàn phủ đầy thông dại để biến nó thành những cánh đồng trắng xóa bông
vải như ngày nào, tay chân nàng đau rát gần như tê dại, trí óc nàng luôn luôn suy nghĩ tính
57
toán, nàng trở thành người đàn bà thực tế đôi khi đến tàn nhẫn. Nàng điều khiển mọi việc ở
điền trang, bắt người này phải làm thế này, bắt người kia phải làm thế khác để mong khả dĩ
sống còn qua cơn hoạn nạn.
Trước nguy cơ Tara bị trưng thu vì thiếu thuế, một lần nữa Scarlett phải rời Tara. Nếu
lần trước nàng bỏ Tara vì buồn, vì cô đơn muốn tìm cho mình một lối thoát thì lần ra đi này là
để tìm kiếm một giải pháp cho sự an toàn của Tara.
Scarlett đã không ngần ngại vào tận nhà tù để cậy nhờ Rhett cho vay 300 đô la, mong
cứu trại ấp Tara bằng cách gạ gẫm Rhett lấy mình. Đúng là hoàn cảnh nghiệt ngã đẩy người
con gái vốn lớn lên trên nhung lụa phải đối mặt với thử thách của đời . Cuộc đời đã biến đổi
nàng thành một con người khác đầy nghị lực, mạo hiểm đến mức huyền thoại, vừa đầy chất
thực dụng, trần tục, ngùn ngụt nỗi đam mê tiền bạc, với khát vọng cháy bỏng là làm sao cho có
bữa ăn no, có áo ấm và cả hạnh phúc chăn gối, song song với việc phải làm sao có thể duy trì
được Tara.
Scarlett vô hình chung đã trở thành con người mới trong một trật tự mới ở miền Nam.
Việc kinh doanh xưởng cưa thành công bất chấp những lời ra tiếng vào của mọi người ở thành
phố làm cho mâu thuẫn này càng trở nên căng thẳng. Nhất là khi họ nghe nàng thuê mướn
đám tù binh làm việc cho xưởng cưa thì hầu như những người quí tộc miền Nam đều loại nàng
ra khỏi danh sách của hàng ngũ quí tộc. Và cho dù đang buôn bán phát đạt ở Atlanta nhưng
Scarlett vẫn duy trì và mở rộng công việc ở Tara, “Mỗi tháng Scarlett đều gởi phân nửa số lời
về Tara” hình như cô ấy luôn luôn đặt một chân ở vùng đất đỏ bạt ngàn những cánh đồng
bông này. Nơi mà thời thiếu nữ cô ấy đã từng nghĩ:
"Mình sẽ sống ở đây và mình sẽ còn thấy được độ năm mươi mùa xuân như thế này hoặc
đẹp hơn nữa và mình sẽ kể cho con cháu nghe mùa xuân này đẹp như thế nào”
Để rồi trong suốt cuộc đời, ở những lúc tuyệt vọng đắng cay nhất Scarlett luôn hướng về
Tara, tìm về vùng đất này như tìm về cội nguồn sức mạnh thiêng liêng
“Đã một lần chạy trốn khỏi Atlanta, bây giờ Scarlett lại đào tẩu khỏi thành phố với
phương châm xưa cũ: không thể nghĩ đến chuyện đó bây giờ, cũng đã hết chịu đựng nổi rồi.
Ngày mai, khi đã ở Tara , mình sẽ suy nghĩ lại. Ngày mai chắc chắc sẽ khác hôm nay. Dường
như chỉ khi nào trở lại với cánh đồng bông xanh rì và không khí yên tĩnh của quê nhà, nàng
mới có thể tìm lại được sự bình lặng của tâm hồn.”
58
Có thể nói rằng, đối với Scarlett, Tara là điểm khởi hành và cũng là điểm trở về cuối
cùng. Bao giờ cũng vậy. Nàng về Tara khi tuyệt vọng, chán chường, thất bại. Có lúc thất bại vì
tình, có lúc vì nghèo đói, có lúc vì cô đơn trống vắng. Để rồi từ đó ra đi nàng mang theo nghị
lực, mục tiêu rõ ràng và lần nào cũng vậy nàng luôn thành công. Có lẽ chính nơi này là nơi
giúp nàng phục hồi sức lực như đã từng giúp nàng qua bao cơn nguy khốn.
"Xung lực cuối cùng bắt nàng nói to lên để đẩy lùi thống khổ, để cố dựng một bờ đê ngăn
chặn làn sóng đau thương : " Mình sẽ..phải rồi, mình sẽ trở về Tara vào sáng mai, Tara! Vừa
nghĩ tới Tara, Scarlett bỗng nghe phấn khởi".
“Đã một lần, nàng trở lại Tara mang theo lo sợ và thất bại để rồi từ đó lại xuất phát với
những võ khí sẵn sàng cho chiến thắng. Đã thành công một lần rồi thì... lạy Chúa, nàng nhất
định sẽ thành công lần nữa. Chỉ nghĩ đến Tara là hồn nàng bỗng trở nên tươi mát. Nàng
tưởng tượng đến ngôi nhà trắng thân yêu đang rực rỡ đón chào mình giữa cảnh lá vàng thu và
cảm nhận rõ những hạt sương đang rơi xuống các cánh đồng xanh ngát lốm đốm những chùm
bông vải trắng xóa , màu đất đỏ tươi ... và tất cả những buồn tủi hầu như bị đẩy xuống kí ức.”
Đối với Scarlett, thất bại không phải là giới hạn cuối cùng mà chính là một sự khởi đầu
cho một kế hoạch mới, một dự định mới, nhưng nó phải được nung nấu từ vùng đất đỏ Tara.
Thế là cô lại tìm về nguồn sức mạnh trong vùng đất Tara như thể một nhân vật trong thần
thoại Hy lạp, người chỉ có sức mạnh khi còn tiếp giáp với đất, khi bị cách ly với đất, thì vị thần
ấy mất ngay sức mạnh vô địch của mình.
"Vâng. Ấp Tara chính là liều thuốc bổ cho cô ấy, chàng mỉm cười nói. Đôi lúc tôi nghĩ
cô ấy giống như người khổng lồ Antê cứ mỗi lần chạm vào Mẹ Đất lại khoe lên gấp bội. Đối
với Scarlett, ở xa cái mảnh đất đỏ bùn lầy thân yêu của cô ấy quá lâu là bất ổn. Cái cảnh
những đồng bông mọc lên tươi tốt, đối với cô ấy, còn hiệu nghiệm hơn mọi liều thuốc bổ của
bác sĩ Meade."
Không phải chỉ có lời nhận xét của Rhett mà còn là lời căn dặn của cha nàng: “Đấi đai là
thứ duy nhất có ý nghĩa, đó là thứ duy nhất tồn tại vững bền”, của Ashley: “Có một điều gì đó
mà em yêu hơn anh, mặc dù em không biết rõ. Đó chính là Tara”
Nàng đã thuộc về những cánh đồng đất đỏ này hơn là chúng thuộc về nàng. Nàng đã cắm
rễ sâu vào lòng đất màu máu này, hút lấy sự sống từ đó lên như cây bông. Nàng vẫn biết là
mình sẽ đứt từng khúc ruột nếu phải từ bỏ những ngọn đồi đỏ thân yêu kia với những rãnh bên
sườn do nước sói mòn và những rặng thông gầy guộc.Tâm tưởng nàng sẽ luôn háo hức hướng
59
về chúng cho đến khi nàng lìa đời. Ngay cả Asli ( Ashley) cũng không lấp nổi khoảng trống
do ấp Tara để lại trong tim nàng.
Sự liên hệ của Sca với Tara trong tác phẩm phần nào đã lý giải vì sao chiến tranh là điều
không thể tránh khỏi trong một quốc gia mà sự khác biệt giữa các khu vực quá sâu sắc đến
không thể hóa giải được. Một bên là miền Bắc hiện đại hóa, công nghiệp hóa và một bên là
vùng lãnh thổ thuần nông nghiệp
“Dân thành thị thì còn có thể xoay xở cách này cách khác. Họ bao giờ cũng xoay xở
được. Nhưng chúng ta, những người ở nông thôn, chúng ta sẽ tụt lại một trăm năm như những
người đầu tiên lên đất mới chỉ có những túp lều, cào bới vài tấc đất...”
Sojourner Truth ( khoảng 1797-1883), chứng nhân của giai đoạn giao thời này có lần đã
viết: “Tôi đã cày bừa và trồng tỉa, đã lê la ở những quán rượu, và không một người đàn ông
nào có thể chỉ huy tôi, Mà tôi không phải là một người đàn bà sao? Tôi cũng có thể làm việc
nhiều và ăn nhiều như một người đàn ông - khi tôi có thể kiếm đựơc - và còn chịu cả đánh đập
mắng chửi nữa. Mà tôi không phải là một người đàn bà sao?".
Số phận của Sca bị chi phối sâu sắc bởi đồng tiền. Sca trở thành một hình tượng điển
hình cho bước đầu phát triển của nền công nghiệp hóa và đô thị hóa của nước Mỹ,
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- tvefile_2013_01_23_9444339965_7154_1869320.pdf