Lời cam đoan
Danh mục chữ viết tắt
Mục lục
MỞ ĐẦU. 1
Chương 1: QUY ĐỊNH CHUNG VỀ QUYỀN BẦU CỬ CỦA NGưỜI BỊ
TẠM GIỮ, TẠM GIAM . 10
1.1. Khái niệm về quyền bầu cử của người bị tạm giữ, tạm giam . 10
1.2. Bảo đảm quyền bầu cử của người bị tạm giữ, tạm giam . 31
1.3. Ý nghĩa quy định quyền bầu cử của người bị tạm giữ, tạm giam . 33
1.4. Quy định pháp luật của một số nước về quyền bầu cử của người bị tạm
giữ, tạm giam . 37
Tiểu kết Chương 1. 42
Chương 2: THỰC TRẠNG BẢO ĐẢM QUYỀN BẦU CỬ CỦA NGưỜI
BỊ TẠM GIỮ, TẠM GIAM TỪ THỰC TIỄN THÀNH PHỐ HẢI
PHÒNG. 43
2.1. Khái quát về công tác tạm giữ, tạm giam của thành phố Hải Phòng. 43
2.2. Thực tiễn quá trình thực hiện bảo đảm quyền bầu cử của người bị tạm
giữ, tạm giam tại thành phố Hải Phòng. 47
2.3. Đánh giá chung về bảo đảm quyền bầu cử của người bị tạm giữ, tạm
giam từ thực tiễn thành phố Hải Phòng . 57
Tiểu kết chương 2. 72
Chương 3: QUAN ĐIỂM VÀ GIẢI PHÁP BẢO ĐẢM QUYỀN BẦU CỬ
CỦA NGưỜI BỊ TẠM GIỮ, TẠM GIAM . 73
3.1. Quan điểm bảo đảm quyền bầu cử của người bị tạm giữ, tạm giam . 73
3.2. Giải pháp bảo đảm quyền bầu cử của người bị tạm giữ, tạm giam. . 77
Tiểu kết chương 3. 87
KẾT LUẬN. 88
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO. 90
100 trang |
Chia sẻ: honganh20 | Ngày: 16/03/2022 | Lượt xem: 369 | Lượt tải: 3
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Luận văn Bảo đảm quyền bầu cử của người bị tạm giữ, tạm giam - Từ thực tiễn thành phố Hải Phòng, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
hội liên thành phố hoặc một tổ chức được cấp tỉnh phê duyệt;
40
- Đã nhận được giấy chứng nhận cư trú nhằm chứng thực sự có mặt của
người tạm giữ, tạm giam tại nơi cư trú ít nhất 06 tháng. Người tạm giữ, tạm
giam có thể đăng ký vào danh sách cư tri của nơi cư trú này. Giấy chứng nhận
đăng ký danh sách cử tri được cung cấp cho người bị tạm giữ, tạm giam ngay
sau đó.
Ngoài những điều kiện này, khi người bị tạm giữ, tạm giam không có
nơi cư trú cụ thể thì có thể nộp đơn xin cư trú tại trại giam. Người tạm giữ,
tạm giam đăng ký tạm trú và danh sách cư tri tại trại giam này. Giấy chứng
nhận đăng ký danh sách cử tri được cung cấp cho người bị tạm giữ, tạm giam
ngay sau đó.
Trong trường hợp người bị tạm giữ, tạm giam vắng mặt tạm thời, người
bị tạm giữ, tạm giam có thể bỏ phiếu bằng ủy quyền, chỉ định một người ủy
quyền sẽ bỏ phiếu thay cho mình, việc thực hiện ủy quyền bằng văn bản và do
Cơ quan tư pháp của tỉnh xác nhận.
Ngoài ra, để được chỉ định bỏ phiếu thay cho người bị tạm giữ, tạm
giam, người bỏ phiếu thay phải có ủy quyền mà chữ ký của người bị tạm giữ,
tạm giam được chứng nhận hợp lệ.
Người bị tạm giữ, tạm giam phải nộp đơn đăng ký tại trại tạm giam để
yêu cầu:
- Xác minh việc mình không thể tự đi bầu cử;
- Xin cấp chứng nhận hợp lệ ủy quyền.
Sau khi được chứng nhận, giấy ủy quyền cho phép người được ủy
quyền bỏ phiếu tại vị trí của người bị tạm giữ, tạm giam vào ngày bầu cử.
Hiệu lực của nó được giới hạn trong một phiếu bầu [1].
Qua tìm hiểu và nghiên cứu tác giả nhận thấy rằng cần học hỏi những
quy định phù hợp về quyền bầu cử của người bị tạm giữ, tạm giam của nước
Pháp vào thực tiễn áp dụng pháp luật Việt Nam nói chung, thực tiễn áp dụng
41
pháp luật tại Hải Phòng nói riêng, nhằm bảo đảm cao nhất quyền của những
công dân đặc biệt. Một trong những quy định trên có thể áp dụng như: người
bị tạm giữ, tạm giam vắng mặt tạm thời thì có thể bỏ phiếu bằng ủy quyền,
chỉ định một người ủy quyền sẽ bỏ phiếu thay cho mình, việc thực hiện ủy
quyền bằng văn bản và do Cơ quan tư pháp của tỉnh xác nhận.
1.4.2. Pháp luật của nước Mỹ
Trong cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ tháng 11 năm 2018 của nước Mỹ,
các cử tri ở bang Florida đã hết sức ủng hộ việc người bị tạm giữ, tạm giam
có quyền bầu cử, ngoại trừ những tội phạm về tình dục và giết người. Việc
quy định như vậy phù hợp với xu hướng ở các quốc gia khác đang dần tiến tới
việc người bị tạm giữ, tạm giam được quyền bầu cử. Ở Châu Âu, các nước
như Thụy Sĩ, Phần Lan, Na Uy, Đan Mạch, Ai Len, các nước vùng Baltic và
Tây Ban Nha đã cho phép người bị tạm giữ, tạm giam có quyền bầu cử.
Các quốc gia như Romania, Iceland, Hà Lan, Slovakia, Luxembourg và
Síp đã chọn con đường trung gian: Cho phép người bị tạm giữ, tạm giam bầu
cử với một số điều kiện nhất định. Họ chỉ bị tước quyền như một hình phạt bổ
sung dựa trên mức độ nghiêm trọng của tội phạm. Ở Úc cho phép bất người bị
kết án dưới 05 năm được quyền bầu cử.
Không ai được coi là có tội khi chưa có bản án kết tội của Tòa án là
một nguyên lý trung tâm của hệ thống tư pháp. Trong bối cảnh này, việc cho
phép người bị tạm giữ, tạm giam có quyền bầu cử đã thể hiện được quyền của
người bị tạm giữ, tạm giam được bảo đảm và là một bước tiến tới sự hòa nhập
dễ dàng hơn của những người bị tạm giữ, tạm giam vào cuộc sống sau khi ra
khỏi trại giam. Tuy nhiên, qua những quy định trên tác giả mong muốn các
nhà làm luật nên đưa thêm quy định về điều kiện về quyền bầu cử của người
bị tạm giữ, tạm giam như: Người bị tạm giữ, tạm giam là tội phạm về tình dục
và giết người thì không được quyền bầu cử.
42
Tiểu kết Chƣơng 1
Bảo đảm quyền bầu cử của người đang bị tạm giữ, tạm giam là một quá
trình hoạt động có mục đích làm cho những quy định của pháp luật bầu cử đi
vào cuộc sống, trở thành những hành vi thực tế hợp pháp của các chủ thể pháp
luật nhằm phát huy vai trò của hệ thống pháp luật trong việc điều chỉnh các
mối quan hệ trong xã hội, đặc biệt là thể hiện tính nhân văn của Đảng và Nhà
nước ta trong việc bảo đảm các quyền con người và quyền công dân, phù hợp
với Hiến pháp năm 2013.
Kết quả nghiên cứu tại chương 1, đã đề cập những vấn đề lý luận cơ
bản nhất về quyền bầu cử của người đang bị tạm giữ, tạm giam đặc biệt là
quyền bầu cử của người đang bị tạm giữ, tạm giam trên các phương diện: khái
niệm, đặc điểm, ý nghĩa, và các yếu tố tác động đến thực hiện pháp luật về
lĩnh vực này. Đây là những vấn đề lý luận làm cơ sở cho việc phân tích, đánh
giá thực trạng bảo đảm quyền bầu cử của người bị tạm giữ, tạm giam từ thực
tiễn thành phố Hải Phòng thuộc phạm vi nghiên cứu của luận văn.
43
Chƣơng 2
THỰC TRẠNG BẢO ĐẢM QUYỀN BẦU CỬ CỦA NGƢỜI BỊ TẠM
GIỮ, TẠM GIAM TỪ THỰC TIỄN THÀNH PHỐ HẢI PHÒNG
2.1. Khái quát về công tác tạm giữ, tạm giam của thành phố Hải
Phòng
Thành phố Hải Phòng có 16 đơn vị quận, huyện có nhà tạm giữ, trong
đó có 6 huyện được quyền lưu giam gồm Cát Hải, Vĩnh Bảo, Tiên Lãng, An
Dương, Thủy Nguyên, Bạch Long Vĩ. Nhà tạm giữ và nhà tạm giữ, lưu giam
cấp huyện là nơi giam giữ những người có lệnh tạm giữ hoặc tạm giam do Cơ
quan điều tra thực hiện.
Những vi phạm của nhà tạm giữ, lưu giam cấp huyện thường là: chưa
thiết lập hồ sơ người bị tạm giữ, hồ sơ tạm giữ còn thiếu danh chỉ bản; biên
bản bắt giữ, quyết định tạm giữ không có số, không có ngày tháng, chưa có
dấu chức danh, dấu của cơ quan ban hành; giam giữ chung buồng đối với
những người cùng vụ án; chưa lập sổ sách theo dõi việc gửi, nhận quà của
người bị tạm giữ, tạm giam; chưa có bếp ăn riêng cho người bị tạm giữ, tạm
giam; để vật chứng ngay trước cửa buồng tạm giữ gây thiếu an toàn trong
công tác giam, giữ...
Trong phạm vi nghiên cứu, Luận văn xin phân tích thực trạng tại Trại
tạm giam Công an thành phố Hải Phòng là nơi tạm giữ những đối tượng thuộc
các vụ án hình sự cấp tỉnh, các bị can bị tạm giam và một số phạm nhân được
giữ lại để phục vụ và cải tạo. Các phạm nhân này thường có mức án dưới 5
năm, không có tiền sử về nghiện ma túy, nhân thân trước đó không có tiền án,
tiền sự.
Việc thực hiện các chế độ đối với họ tuy Ban Giám thị Trại tạm giam
đã có rất nhiều cố gắng nhưng vẫn còn một số vi phạm chưa đúng với quy
44
định của pháp luật. Có những thiếu sót có thể khắc phục được nhưng cũng có
vấn đề tồn tại mà không thể khắc phục.
Đối với chế độ quản lý giam giữ: Pháp luật quy định phải tuần tra, canh
gác nghiêm ngặt bảo đảm an toàn 24/24 giờ. Tuy nhiên thực tế vẫn xảy ra một
số vụ bị can treo cổ tự tử trong buồng giam hoặc can phạm nhân đánh nhau
trong buồng giam...
Hồ sơ của can phạm nhân nhiều khi vẫn còn thiếu các thủ tục theo quy
định. Pháp luật quy định phải có danh bản, chỉ bản để kiểm tra căn cước, lai
lịch can phạm nhân rõ ràng nhưng do cán bộ thiết lập hồ sơ quên hoặc nể
nang không yêu cầu đối với cơ quan liên quan nên trong hồ sơ vẫn thiếu. Một
số văn bản lệnh bắt khẩn cấp, lệnh trích xuất, bản án... chưa ghi đầy đủ theo
quy định, thậm chí không lưu trong hồ sơ nhưng cán bộ hồ sơ không để ý
hoặc không cẩn thận xem xét nên vẫn có những sơ hở nhất định trong khâu
quản lý, bảo đảm tránh những oan, sai trong việc bắt, tạm giữ, tạm giam.
Chế độ ăn của người bị tạm giữ, phạm nhân có lúc, có nơi vẫn chưa
được bảo đảm theo tiêu chuẩn. Điển hình là trong 6 tháng đầu năm 2009 việc
cho phạm nhân ăn tết Nguyên đán tiêu chuẩn gấp 5 lần ngày thường trong 4
ngày nhưng Trại tạm giam Công an thành phố Hải Phòng thực hiện cho can
phạm nhân ăn trong 3 ngày. Hoặc quy định ngày giỗ tổ Hùng Vương là ngày
lễ can phạm nhân được ăn gấp 3 lần ngày thường nhưng Trại tạm giam 6
tháng đầu năm 2010 vẫn cho can phạm nhân ăn như ngày bình thường là
không bảo đảm quyền lợi cho họ. Hiện nay, Trại tạm giam Công an thành phố
Hải Phòng đã cho sửa chữa, gắn vá lại khu vực nhà bếp của can phạm nhân.
Nhưng do diện tích chật hẹp, thường xuyên nấu ăn cho gần 800 can phạm
nhân nên việc giữ gìn vệ sinh cần được quan tâm hơn. Mỗi ngày nhà bếp chế
biến trên dưới 400 kg rau, song thiếu rổ đựng rau, rau sau khi rửa vẫn để trên
sàn xi măng không bảo đảm vệ sinh.
45
Chế độ mặc và cấp phát tư trang được thực hiện đối với phạm nhân và
cho người bị tạm giữ, tạm giam nhằm bảo đảm những nhu cầu tối thiểu cho
họ, đối với phụ nữ được cấp thêm đồ dùng vệ sinh cá nhân cần thiết. Tuy
nhiên có lúc do can phạm nhân quá đông hoặc do yêu cầu của tình hình thực
tế nên Trại tạm giam vẫn chưa thực hiện đầy đủ. Theo dự trù đầu năm của
Trại bộ phận hậu cần Sở Công an thành phố cấp phát quần áo theo dự trù
nhưng trong năm đó số lượng can phạm nhân vượt quá số lượng dự trù đầu
năm của Trại nên việc cấp phát chưa bảo đảm theo đúng tiêu chuẩn. Đối với việc
cấp màn cho can phạm nhân theo giải thích của Trại để phòng tránh việc gây mất
an ninh và gây khó khăn trong việc theo dõi, quản lý bằng camera nên Trại
không cấp phát màn cho họ mà sử dụng biện pháp phun thuốc diệt muỗi.
Theo báo cáo của Ban Y tế Trại tạm giam trong năm 2011 (tính đến
30/11/2011) số người bị tạm giam nghiện ma túy nhập Trại tạm giam Công an
thành phố Hải Phòng là 553 người, trong số này Trại tạm giam đã tổ chức xét
nghiệm HIV cho 332 người, kết quả số trường hợp dương tính HIV là 150
trường hợp. Còn lại 118 người nghiện ma túy bị tạm giữ, tạm giam chưa được
xét nghiệm HIV. Việc chưa xét nghiệm HIV cho những người có nguy cơ cao
là chưa bảo đảm cho yêu cầu phòng tránh căn bệnh “thế kỷ”. Nhà nước đã có
những văn bản riêng để chăm sóc đối với những can phạm nhân bị nhiễm
HIV/AIDS, do vậy việc thực hiện đúng những quy định này là nhằm chăm
sóc sức khỏe cho họ cũng như phòng tránh cho người khác nguy cơ bị lây
nhiễm. Can phạm nhân mắc bệnh trước khi nhập trại hay bệnh nặng phải được
chuyển đến các cơ sở y tế của nhân dân (hay còn gọi là bệnh viện dân y) để
điều trị. Tuy nhiên hiện nay chưa có buồng riêng điều trị cho can phạm nhân
ở bệnh viện dân y, vì vậy gây khó khăn cho công tác quản chế chống trốn,
chống thông cung, Viện kiểm sát nhân dân thành phố Hải Phòng đã nhiều lần
kiến nghị việc xây dựng khu điều trị riêng cho can phạm nhân trong bệnh viện
46
dân y nhưng đến nay chưa được thực hiện. Trong 6 tháng đầu năm 2015 việc
tổ chức bán thuốc hoặc nhận thuốc chữa bệnh cho can phạm nhân gửi vào
chưa được thực hiện. Sau khi có văn bản kiến nghị của Viện kiểm sát nhân
dân thành phố Hải Phòng thì Trại tạm giam Công an thành phố Hải Phòng đã tổ
chức cho nhận thuốc của người nhà can phạm nhân gửi vào nhưng vẫn chưa
thực hiện việc bán thuốc. Việc không cho nhận thuốc và bán thuốc không bảo
đảm quyền lợi được chăm sóc sức khỏe đối với can phạm nhân [46].
Việc thăm gặp, gửi quà, nhận quà và sử dụng tiền lưu ký của can phạm
nhân tại Trại tạm giam Công an thành phố Hải Phòng tuy bảo đảm, an ninh
trật tự tốt, thực hiện đúng chính sách, pháp luật nhưng đối chiếu với một số
quy định vẫn còn một số tồn tại cần giải quyết. Thứ nhất là việc tổ chức cho
phạm nhân thăm gặp thân nhân tất cả các ngày trong tuần theo quy định vẫn
chưa bảo đảm. Thứ hai, việc tổ chức cho phạm nhân liên lạc bằng điện thoại
về gia đình Trại tạm giam Công an thành phố Hải Phòng chưa thực hiện.
Những quyền lợi trên pháp luật quy định nhằm bảo đảm cho phạm nhân
quyền được liên lạc với người thân, thông tin với bên ngoài. Hiện nay Trại
tạm giam đã dần khắc phục những tồn tại trên nhưng còn chậm.
Trại tạm giam Công an thành phố Hải Phòng có 14 buồng giam chung,
trong đó, diện tích sàn nằm của 10 buồng tạm giam là 1.064 m² x 2 = 2.128
m² chưa kể diện tích khu vệ sinh, bể nước; buồng AB là 79 m²; buồn Ketso
166m
2
; buồng Xeroom 182 m² và 01 nhà tạm giữ có 4 buồng tạm giữ rộng 58
m². Lưu lượng tạm giữ, tạm giam có thời điểm đến hơn 1.000 người, hiện nay
tạm giữ, tạm giam có khoảng hơn 800 người. Theo quy định của pháp luật tại
Trại tạm giam Công an thành phố Hải Phòng phải bảo đảm 2m²/người, tuy
nhiên Trại tạm giam vẫn vi phạm quy định trên.
Việc để người bị tạm giữ, tạm giam chung 1 buồng, người thành niên
giam chung với người chưa thành niên, tạm giữ người trong cùng vụ án tại
47
Trại tạm giam Công an thành phố Hải Phòng là vấn đề rất khó khắc phục.
Trại tạm giam Công an thành phố Hải Phòng hiện nay được xây mới tại xã
Chiến Thắng, huyện An Lão, thành phố Hải Phòng, nằm ở vùng ven trung
tâm thành phố, mặc dù diện tích giam giữ đã được cải thiện nhưng thường
xuyên phải giam giữ lượng người quá đông nên vấn đề trên là điều không
tránh khỏi. Buồng tạm giữ cho phụ nữ hiện tại không có nên phải giữ chung
buồng với phụ nữ bị tạm giam. Buồng tạm giữ khu nam có 4 buồng nhưng
thường xuyên phải dành cho các bị cáo đã xét xử xong đang chờ chuyển trại
giam để chấp hành án. Những người nam bị tạm giữ nếu nhiều người và cùng
vụ án thì việc tạm giữ chung thành niên với vị thành niên, người trong cùng
vụ án là điều không thể tránh khỏi [48].
Có một số trường hợp sau khi xét xử sơ thẩm án chưa có hiệu lực pháp
luật nhưng phạm nhân bị bệnh nặng, phụ nữ có thai, đã được Bác sỹ pháp y
giám định và ra kết luận, Trại tạm giam có Công văn đề nghị nhưng Toà án
thành phố chậm ra quyết định thay đổi biện pháp ngăn chặn hoặc Quyết định
tạm đình chỉ thi hành án nên có những trường hợp đã chết trong Trại tạm
giam. Tất nhiên những trường hợp này pháp luật quy định mở nhưng những
người thực thi pháp luật cũng cần thực hiện tích cực hơn để thúc đẩy quyền
con người được bảo đảm tốt hơn.
2.2. Thực tiễn quá trình thực hiện bảo đảm quyền bầu cử của
ngƣời bị tạm giữ, tạm giam tại thành phố Hải Phòng
2.2.1. Lập danh sách cử tri
Công an thành phố Hải Phòng đã có văn bản hướng dẫn cụ thể, chỉ đạo
cho các đơn vị tiến hành lập danh sách những người đang bị tạm giữ, tạm
giam, người đang chấp hành biện pháp đưa vào cơ sở giáo dục bắt buộc, cơ sở
cai nghiện bắt buộc. Đồng thời phối hợp với Ủy ban Bầu cử phường Cát Dài
tiến hành làm thẻ cử tri theo hướng như người tạm trú để bảo đảm họ có đầy
48
đủ thẻ cử tri và thực hiện quyền bầu cử đúng quy định. Bên cạnh đó, Công an
thành phố đã chỉ đạo cho các đơn vị tổ chức tuyên truyền về Luật Bầu cử đại
biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân, hướng dẫn cách thức bầu cử và
giới thiệu về các ứng cử viên cho những người đang bị tạm giữ, tạm giam. Để
công tác chuẩn bị có hiệu quả tốt, Trại tạm giam Công an thành phố Hải
Phòng đã phối hợp với phường Cát Dài thành lập tổ bầu cử trong đó có 02 cán
bộ Trại tạm giam trực tiếp tham gia vào tổ. Theo kế hoạch của Công an thành
phố, đến ngày bầu cử, nhằm bảo đảm quyền bầu cử cho những người đang bị
tạm giữ, tạm giam và bảo đảm trật tự, an ninh, an toàn trong Trại tạm giam,
Trại sẽ phối hợp với tổ bầu cử của phường Cát Dài tiến hành phương thức bầu
cử bằng cách sử dụng hòm phiếu phụ của tổ bầu cử để mang vào trong đơn vị,
đến từng buồng tạm giữ, tạm giam để tổ chức bỏ phiếu. Đây là hình thức bỏ
phiếu di động, áp dụng cho những trường hợp đặc biệt trong bầu cử.
Qua rà soát lập danh sách cử tri, đến thời điểm gần sát ngày bầu cử, số
cử tri thuộc đối tượng đang bị tạm giữ, tạm giam tại Trại tạm giam Công an
thành phố Hải Phòng là 649 người, tham gia bầu cử tại địa phương nơi đơn vị
đóng quân là tổ số 1, cụm bỏ phiếu số 5 phường Cát Dài, quận Lê Chân,
thành phố Hải Phòng [43]. Tuy nhiên con số này vẫn dao động vì số người bị
tạm giữ, tạm giam của Trại tạm giam biến động từng ngày bởi có người chuyển
đến hoặc chuyển đi nơi khác, do bản án có hiệu lực pháp luật, do thay đổi các
biện pháp ngăn chặn trong quá trình tố tụngVì thế Trại tạm giam Công an
thành phố thường xuyên rà soát, bổ sung kịp thời số cử tri là can phạm mới nhập
trại hoặc xóa tên khỏi danh sách cử tri tại tổ bầu cử đối với những trường hợp đã
bị Tòa án tuyên phạt tước quyền bầu cử. Đến thời điểm trước 24 giờ diễn ra bầu
cử, Trại tạm giam sẽ chốt danh sách cử tri với Ủy ban bầu cử phường Cát Dài,
nhận và phát thẻ cử tri cho người bị tạm giữ, tạm giam.
49
Đối với trường hợp đã được cấp thẻ cử tri, từ khi niêm yết danh sách cử
tri cho đến ngày bầu cử mà bị tạm giữ, tạm giam hoặc được đưa vào cơ sở
giáo dục bắt buộc, cơ sở cai nghiện bắt buộc thì cơ quan ra quyết định, lệnh
tạm giữ, tạm giam, cơ quan đưa đối tượng vào cơ sở giáo dục bắt buộc, cơ sở
cai nghiện bắt buộc phải thông báo ngay cho UBND cấp xã nơi người đó
được cấp thẻ cử tri và nơi giam giữ biết để xử lý theo quy định tại Điều 34
Luật Bầu cử ĐBQH và đại biểu HĐND. Đối với người bị tạm giữ, tạm giam;
người đang chờ chấp hành biện pháp đưa vào cơ sở giáo dục bắt buộc, cơ sở
cai nghiện bắt buộc; người đang chấp hành quyết định áp dụng biện pháp cai
nghiện bắt buộc đến trước thời điểm bắt đầu bỏ phiếu 24 giờ mà được trả tự
do hoặc đã hết thời gian cai nghiện bắt buộc thì Trại tạm giam Công an tỉnh,
Nhà tạm giữ Công an cấp huyện, cơ sở cai nghiện bắt buộc thông báo cho
UBND cấp xã đã cấp thẻ cử tri xóa tên trong danh sách cử tri và thông báo
cho UBND cấp xã nơi họ về thường trú hoặc tạm trú biết để bổ sung vào danh
sách cử tri. Đối với trường hợp người bị tạm giam đã được cấp thẻ cử tri đến
thời điểm bắt đầu bỏ phiếu mà bị Tòa án tước quyền bầu cử, bị kết án phạt tù
bản án có hiệu lực pháp luật thì Trại tạm giam Công an tỉnh, Nhà tạm giữ
Công an cấp huyện thông báo cho UBND cấp xã đã cấp thẻ cử tri xóa tên
trong danh sách và thu hồi thẻ cử tri.
Trong trường hợp đến trước ngày bầu cử mà những người đang bị tạm
giữ, tạm giam có quyết định cho tại ngoại thì Trại sẽ có hướng dẫn cụ thể cho
họ về nơi thường trú để thực hiện quyền bầu cử. Cùng với đó, những trường
hợp đến trước ngày bầu cử mà bị bắt tạm giữ, tạm giam thì Trại sẽ tiến hành
kiểm tra xem nếu họ đã có thẻ cử tri nơi cư trú thì tổ chức cho họ bầu cử theo
luật, còn nếu chưa có thì đơn vị sẽ phối hợp với Ủy ban Bầu cử phường Cát
Dài bổ sung thẻ cử tri để họ bầu cử tại Trại tạm giam. Trại tạm giam Công an
thành phố cũng thường xuyên phối hợp với Tòa án nhân dân các cấp, tổ bầu
50
cử địa phương để kịp thời cập nhật danh sách bị cáo đã xét xử, bản án đã có
hiệu lực pháp luật để thay đổi danh sách cử tri theo đúng quy định.
Khi kiểm tra danh sách cử tri, nếu phát hiện có sai sót thì trong thời hạn
30 ngày kể từ ngày niêm yết, công dân có quyền khiếu nại với cơ quan lập danh
sách cử tri. Cơ quan lập danh sách cử tri phải ghi vào sổ những khiếu nại đó.
Trong thời hạn 05 ngày kể từ ngày nhận được khiếu nại, cơ quan lập danh sách
cử tri phải giải quyết và thông báo cho người khiếu nại biết kết quả giải quyết.
2.2.2. Tuyên truyền, vận động bầu cử
Cùng với việc chuẩn bị các bước bầu cử, Trại tạm giam Công an thành
phố Hải Phòng đã tăng cường tuyên truyền về Luật Bầu cử, hướng dẫn cách
thức bầu cử, giải đáp những băn khoăn, thắc mắc liên quan đến bầu cử cho
các đối tượng là người bị tạm giữ, tạm giam. Do đặc thù của Trại tạm giam là
phục vụ cho giai đoạn khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử nên đối tượng bị giam
giữ ở các khu khác nhau, không thể đưa ra ngoài tập trung để tuyên truyền
được. Vì vậy, Trại tạm giam đã phân công cán bộ quản giáo trực tiếp đến các
buồng giam để phổ biến cho người bị tạm giữ, tạm giam hiểu được quyền lợi
và nghĩa vụ tham gia bầu cử. Tuy nhiên, trong công tác tuyên truyền cũng gặp
phải những khó khăn nhất định.
Cán bộ quản giáo đã tập trung đẩy mạnh công tác tuyền truyền Luật
Bầu cử tới người bị tạm giữ, tạm giam với nhiều hình thức như: Phát loa
phóng thanh các chương trình về bầu cử; Trực tiếp đến từng buồng giam
tuyên truyền các nội dung, quy định về bầu cử đến những người bị tạm giữ,
tạm giam; Tiến hành thông qua danh sách cử tri, danh sách các đại biểu tham
gia ứng cử đại biểu Quốc hội, Hội đồng nhân dân các cấp ở các buồng giam,
giữ tạo điều kiện cho người bị tạm giữ, tạm giam biết danh sách cử tri,
danh sách người ứng cử đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân
đồng thời dán công khai niêm yết danh sách, tiểu sử của những người ứng cử
51
đại biểu Quốc hội, và đại biểu Hội đồng nhân dân để các cử tri nắm rõ thông
tin của người ứng cử.
Về trình độ nhận thức, văn hóa của các đối tượng bị tạm giữ, tạm giam
không đồng đều, muốn tuyên truyền cho họ hiểu phải tùy thuộc vào tính chất,
mức độ, thành phần để tuyên truyền, vận động họ sao cho phù hợp. Những
đối tượng này vi phạm pháp luật hình sự, khi vào đây thường chối tội không
nhận tội, trong tư tưởng của họ không chú trọng, quan tâm nhiều đến quyền
của họ được thực hiện là quyền bầu cử. Tuy nhiên, cán bộ quản giáo đã tăng
cường các biện pháp giáo dục, tuyên truyền, hướng dẫn họ, làm sao để họ
hiểu đây là cuộc sinh hoạt chính trị lớn của đất nước để họ thực hiện đầy đủ
quyền của mình.
2.2.3. Thành lập tổ bầu cử
Điều 25 Luật bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân
năm 2015 quy định thành lập tổ bầu cử như sau:
Chậm nhất là 50 ngày trước ngày bầu cử, Ủy ban nhân dân cấp xã sau
khi thống nhất với Thường trực Hội đồng nhân dân và Ban thường trực Ủy
ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cùng cấp quyết định thành lập ở mỗi khu vực
bỏ phiếu một Tổ bầu cử để thực hiện công tác bầu cử đại biểu Quốc hội và đại
biểu Hội đồng nhân dân các cấp. Tổ bầu cử có từ mười một đến hai mươi mốt
thành viên gồm Tổ trưởng, Thư ký và các Ủy viên là đại diện cơ quan nhà
nước, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội, tổ chức xã hội, đại diện cử
tri ở địa phương.
Đối với huyện không có đơn vị hành chính xã, thị trấn thì Ủy ban nhân
dân huyện sau khi thống nhất với Thường trực Hội đồng nhân dân và Ban
thường trực Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cùng cấp quyết định thành
lập ở mỗi khu vực bỏ phiếu một Tổ bầu cử có từ mười một đến hai mươi mốt
thành viên gồm Tổ trưởng, Thư ký và các Ủy viên là đại diện cơ quan nhà
52
nước, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội, tổ chức xã hội, đại diện cử
tri ở địa phương.
Đơn vị vũ trang nhân dân được xác định là khu vực bỏ phiếu riêng
được thành lập một Tổ bầu cử có từ năm đến chín thành viên gồm Tổ trưởng,
Thư ký và các Ủy viên là đại diện chỉ huy đơn vị và đại diện quân nhân của
đơn vị vũ trang nhân dân đó.
Trong trường hợp đơn vị vũ trang nhân dân và địa phương có chung
một khu vực bỏ phiếu thì Ủy ban nhân dân cấp xã sau khi thống nhất với
Thường trực Hội đồng nhân dân, Ban thường trực Ủy ban Mặt trận Tổ quốc
Việt Nam cùng cấp và chỉ huy đơn vị vũ trang nhân dân quyết định thành lập
Tổ bầu cử có từ mười một đến hai mươi mốt thành viên gồm Tổ trưởng, Thư
ký và các Ủy viên là đại diện cơ quan nhà nước, tổ chức chính trị, tổ chức
chính trị-xã hội, tổ chức xã hội, đại diện cử tri ở địa phương, đại diện chỉ huy
đơn vị và đại diện quân nhân của đơn vị vũ trang nhân dân đó.
Căn cứ theo Điều 25 của Luật bầu cử đại biểu Quốc Hội và đại biểu
Hội đồng nhân dân năm 2015, UBND phường Cát Dài sau khi thống nhất với
thường trực HĐND và Ban thường trực Ủy ban mặt trận tổ quốc Việt Nam
cùng cấp và Trại tạm giam quyết định thành lập tổ bầu cử có từ 11-21 thành
viên gồm tổ trưởng, Thư ký và các ủy viên là đại diện cơ quan nhà nước, tổ
chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội, tổ chức xã hội, đại diện cử tri
phường Cát Dài và đại diện Trại tạm giam tham gia tổ bầu cử.
Tổ bầu cử có nhiệm vụ, quyền hạn sau đây:
- Phụ trách công tác bầu cử trong khu vực bỏ phiếu;
- Bố trí phòng bỏ phiếu, chuẩn bị hòm phiếu;
- Nhận tài liệu và phiếu bầu cử từ Ban bầu cử; phát thẻ cử tri, phiếu bầu
cử có đóng dấu của Tổ bầu cử cho cử tri;
53
- Thường xuyên thông báo cho cử tri biết ngày bầu cử, nơi bỏ phiếu,
thời gian bỏ phiếu trong thời hạn 10 ngày trước ngày bầu cử;
- Bảo đảm thực hiện nghiêm chỉnh quy định của pháp luật về bầu cử và
nội quy phòng bỏ phiếu;
- Giải quyết khiếu nại, tố cáo đối với việc thực hiện các nhiệm vụ,
quyền hạn của Tổ bầu cử quy định tại Điều này; nhận và chuyển đến Ban bầu
cử tương ứng khiếu nại, tố cáo về người ứng cử đại biểu Quốc hội, người ứng
cử đại biểu Hội đồng nhân dân, khiếu nại, tố cáo khác không thuộc thẩm
quyền giải quyết của Tổ bầu cử;
- Kiểm phiếu và lập biên bản kết quả kiểm phiếu bầu cử để gửi đến Ban
bầu cử tương ứng;
- Chuyển biên bản kết quả kiểm phiếu bầu cử và toàn bộ phiếu bầu cử
đến Ủy ban nhân dân phường Cát Dài khi kết thúc việc kiểm phiếu;
- Báo cáo tình hình tổ chức và tiến hành bầu cử theo quy định của các
tổ chức phụ trách bầu cử cấp trên;
- Thực hiện việc bầu cử thêm, bầu cử lại tại khu vực bỏ phiếu (nếu có).
2.2.4. Bỏ phiếu
Ủy ban Bầu cử thành phố Hải Phòng đã ban hành Công văn số 33/CV-
UBBC về việc tổ chức cho người bị tạm giữ, tạm giam thực hiện quyền bầu
cử. Theo đó, để tổ chức cho người bị tạm giữ, tạm giam thực hiện quyền bầu
cử đại biểu Quốc hội (ĐBQH) khóa XIV và đại biểu Hội đồng nhân dân các
cấp nhiệm kỳ 2016 - 2021 theo đúng quy định, Ủy ban Bầu cử thành phố yêu
cầu UBND và Ủy ban Bầu cử thị trấn, các xã, phường trên địa bàn thành phố
chỉ đạo và UBND xã, phường, thị tr
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- luan_van_bao_dam_quyen_bau_cu_cua_nguoi_bi_tam_giu_tam_giam.pdf