Luận văn Đánh giá tác dụng gây tê tuỷ sống bằng bupivacain kết hợp với morphin và bupivacain kết hợp với fentanyl trong mổ chi dưới

ức chế hô hấp. - Nếu dùng cùng các thuốc chống trầm cảm làm tăng tác dụng an thần và tăng các ảnh hưởng lên tim mạch. 1.4.6. Liều lượng và cách dùng - Thuốc có thể dùng qua đường uống, tiêm bắp, tĩnh mạch, dưới da, ngoài bao cứng, tủy sống. Tác dụng giảm đau xảy ra 10 – 15 phút sau tiêm tĩnh mạch, 30 phút sau tiêm bắp và kéo dài 1 – 4 giờ. - Liều dùng: Tiêm tĩnh mạch 0.1 – 0.15 mg/kg hoặc tiêm bắp 0.2 – 0.3 mg/kg, phối hợp tê tủy sống liều 100 – 250 μg . Với liều lượng này, morphin vẫn có thể gây ức chế hô hấp, đặc biệt là gây ức chế muộn sau 6 – 8 giờ nên các bệnh nhân này cần được giữ lại theo dõi ở các phòng tập trung trong 24 giờ. [18] 35 1.5. DƯỢC LÝ CỦA FENTANYL 1.5.1. Dược động học * Sự hấp thu của thuốc Fentanyl dễ dàng hấp thu bằng nhiều đường khác nhau như: uống, tiêm tĩnh mạch, tiêm bắp, tiêm dưới da, tiêm tuỷ sống, tiêm ngoài màng cứng. * Phân phối và thải trừ - Fentanyl hấp thu nhanh ở những khu vực có nhiều tuần hoàn như: não, thận, tim phổi, lách và giảm dần ở các khu vực ít tuần hoàn hơn. - Thuốc có thời gian bán thải (T1/2β) khoảng 3,7 giờ ở người lớn, khoảng 2 giờ ở trẻ em, có sự tương phản giữa tác dụng rất ngắn và đào thải chậm. Do tính rất tan trong mỡ của thuốc nên qua hàng rào máu não nhanh vì vậy thuốc có tác dụng nhanh và ngắn. * Chuyển hoá Thuốc chuyển hoá ở gan 70-80% nhờ hệ thống mono-oxygenase bằng các phản ứng N-Dealkylation oxydative và phản ứng thuỷ phân để tạo ra các chất không hoạt động norfentanyl, depropionyl - fentanyl. * Đào thải Thuốc đào thải qua nước tiểu 90% dưới dạng chuyển hoá không hoạt động và 6% dưới dạng không thay đổi, một phần qua mật. 1.5.2.Dược lực học * Tác dụng trên thần kinh trung ương Khi tiêm tĩnh mạch thuốc có tác dụng giảm đau sau 30 giây, tác dụng tối đa sau 3 phút và kéo dài khoảng 20-30 phút ở liều nhẹ và duy nhất, thuốc có tác dụng giảm đau mạnh hơn morphin 50-100 lần, có tác dụng làm dịu, thờ ơ kín đáo không gây ngủ gà. Tuy nhiên fentanyl làm tăng tác dụng gây ngủ của các loại thuốc mê khác, ở liều cao thuốc có thể gây tình trạng quên nhưng không thường xuyên. 36 * Tác dụng trên tim mạch Fentanyl có tác dụng rất kín đáo lên huyết động ngay cả khi dùng liều cao (75µg /kg), thuốc không làm mất sự ổn định về trương lực thành mạch nên không gây tụt huyết áp lúc khởi mê. Vì thế nó được dùng thay thế morphin trong gây mê phẫu thuật tim mạch. - Fentanyl làm chậm nhịp xoang nhất là lúc khởi mê, điều trị bằng atropin. - Thuốc làm giảm nhẹ lưu lượng vành và tiêu thụ oxy cơ tim. * Tác dụng trên hô hấp - Fentanyl gây ức chế hô hấp ở liều điều trị do ức chế trung tâm hô hấp, làm giảm tần số thở, giảm thể tích khí lưu thông khi dùng liều cao. - Thuốc gây tăng trương lực cơ, giảm compliance phổi. - Khi dùng liều cao và nhắc lại nhiều lần sẽ gây co cứng cơ hô hấp, co cứng lồng ngực làm suy thở, điều trị bằng benzodiazepin thì hết. * Các tác dụng khác - Gây buồn nôn, nôn nhưng ít hơn morphin. - Co đồng tử, giảm áp lực nhãn cầu khi phân áp CO2 bình thường. - Gây hạ thân nhiệt, tăng đường máu do tăng catecholamine. - Gây táo bón, bí đái, giảm ho. 1.5.3. Sử dụng thuốc trong lâm sàng - Fentanyl được trình bày lọ 10ml có 500µg fentanyl hoặc 2ml có chứa 100µg, không màu, không mùi. - Dùng trong gây mê thông thường phối hợp với các thuốc an thần, thuốc ngủ, thuốc mê, giãn cơ khi đặt NKQ. 37 CHƯƠNG 2 ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 2.1. ĐỐI TƯỢNG VÀ TIÊU CHUẨN CHỌN BỆNH NHÂN 2.1.1. Đối tượng 60 bệnh nhân có chỉ định GTTS phẫu thuật chi dưới tại khoa phẫu thuật gây mê hồi sức bệnh viện đa khoa Nghệ An. 2.1.2. Tiêu chuẩn chọn bệnh nhân - Bệnh nhân xếp loại ASA I, ASA II. - Tuổi từ 18 đến 60, trọng lượng cơ thể (40 - 60 kg) 2.1.3. Tiêu chuẩn loại trừ - Có chống chỉ định GTTS. 2.1.4. Chia nhóm đối tượng nghiên cứu Bệnh nhân được chia thành hai nhóm bằng nhau theo phương pháp bốc thăm ngẫu nhiên, mỗi nhóm 30 bệnh nhân. - Nhóm 1: Phối hợp bupivacain với morphin. - Nhóm 2: Phối hợp bupivacain với fentanyl. 2.1.5. Địa điểm và thời gian nghiên cứu - Địa điểm: khoa phẫu thuật GMHS bệnh viện đa khoa tỉnh Nghệ An - Thời gian nghiên cứu: tháng 3 năm 2008 đến tháng 7 năm 2008 2.2. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 2.2.1. Phương pháp nghiên cứu Theo phương pháp tiến cứu, thử nghiệm lâm sàng ngẫu nhiên có đối chứng. 38 2.2.2. Kỹ thuật tiến hành 2.2.2.1. Chuẩn bị bệnh nhân - Bệnh nhân được khám trước mổ 1 ngày, giải thích cho bệnh nhân về phương pháp vô cảm sẽ tiến hành để bệnh nhân hiểu, tránh lo lắng sợ hãi và cùng hợp tác với thầy thuốc. + Đo huyết áp động mạch, ghi điện tim, đếm tần số thở, SpO2. + Đo chiều cao, cân nặng của bệnh nhân. + Kiểm tra, đánh giá các xét nghiệm cận lâm sàng + Kiểm tra, đánh giá các bệnh kèm theo, đặc biệt là huyết áp, nếu chưa ổn định cần phải điều trị ổn định trước khi phẫu thuật. - Bệnh nhân lên bàn mổ + Đặt đường truyền tĩnh mạch với kim luồn 18G, truyền dung dịch natriclorua 9 ‰ trước khi tiến hành GTTS 10 - 15 phút để hạn chế tụt huyết áp sau khi GTTS. + Theo dõi HAĐMTT, HAĐMTTr, HAĐMTB, SpO2, tần số thở, điện tim trên máy Life Scope. 2.2.2.2. Chuẩn bị phương tiện, dụng cụ, thuốc - Phương tiện và dụng cụ theo dõi + Máy Life Scope đa chức năng theo dõi liên tục, ghi lại trên giấy kết quả điện tim, SpO2, nhịp thở, HAĐM. + Kim 20G đầu tù để thử cảm giác đau theo phương pháp Pink - prick. + Thước đo điểm đau của hãng Astra thang điểm từ 0 đến 10. - Thuốc và phương tiện hồi sức cấp cứu + Thuốc tê bupivacain 0,5%. 39 + Morphin ống 10mg/1ml. + Fentanyl ống 0,1mg/2ml. + Thuốc an thần, thuốc hồi sức tuần hoàn, hô hấp, dịch truyền các loại (dịch keo, dịch tinh thể, máu…). + Thuốc giảm đau, thuốc gây mê, các thuốc hồi sức…để hỗ trợ khi cần thiết. + Mask, ambu, đèn và ống NKQ, máy thở… - Dụng cụ GTTS (tất cả đều vô trùng) + Kim chọc tủy sống 27G của hãng B.Braun. + Bơm tiêm 1ml ,5ml. + Panh sát khuẩn. + Cồn iốt, cồn 70o. + Săng mổ. + Áo mổ, găng, gạc, băng dính. 2.2.2.3. Kỹ thuật gây tê - Tiền mê: Không dùng thuốc tiền mê Sở dĩ chúng tôi không cho thuốc tiền mê là vì mục đích để đánh giá ảnh hưởng của thuốc lên quá trình GTTS và tác dụng an thần của nó. - Quy trình kỹ thuật : + Đặt tư thế bệnh nhân ngồi trên bàn mổ, đầu cúi, lưng cong gập về bụng tối đa. + Người gây mê đội mũ, đeo khẩu trang, rửa tay, mặc áo, đi găng vô khuẩn. + Sát khuẩn vùng chọc kim 3 lần (1 lần cồn iốt, 2 lần cồn trắng 70o) sát trùng từ trong ra ngoài, từ trên xuống dưới, trải săng có lỗ. 40 + Chọc kim L3 - 4 đường giữa cột sống, chiều vát của kim song song với cột sống, khi có nước não tủy chảy ra thì xoay chiều vát của kim khoảng 90o lên phía trên đầu, cố định kim, lấy 8mg thuốc bupivacain bằng bơm tiêm 5ml, sau đó lấy 0,1mg morphin hoặc 0,05mg fentanyl bằng bơm tiêm 1ml trộn lẫn với bupivacain trong bơm tiêm 5ml. Tiêm hỗn hợp vào tủy sống trong vòng 30 giây, không pha thuốc với dịch não tủy. Theo dõi các biến động về hô hấp, tuần hoàn trên máy. * Thuốc và liều dùng + Thuốc Marcain heavy 0,5% ống 20mg/4 ml của hãng Astra Zeneca. Morphin ống 10mg/1ml của xí nghiệp dược phẩm TW1. Fentanyl ống 0,1mg/2ml, sản xuất tại Ba Lan. + Liều dùng - Nhóm 1: bupivacain 0,5% 8mg + morphin 0,1mg cho mỗi bệnh nhân. - Nhóm 2: bupivacain 0,5% 8mg + fentanyl liều 0,05mg cho mỗi bệnh nhân. * Cách pha morphin - Dùng bơm tiêm 1ml lấy 0,1ml morphin tương ứng 1mg morphin và lấy thêm 0,9ml bupivacain trộn đều và cuối cùng lấy 0,1ml hỗn hợp đó bằng bơm tiêm 1ml ta được 0,1mg morphin trong 1ml. Sau đó cho vào bơm tiêm 5ml chứa liều bupivacain 8mg để gây tê cho bệnh nhân. 2.3. PHƯƠNG PHÁP ĐÁNH GIÁ 2.3.1. Tác dụng ức chế cảm giác đau Đánh giá tác dụng ức chê cảm giác đau theo phương pháp châm kim (Pin - prick) dùng kim 20G đầu tù để châm trên da đường trắng giữa, rốn, mặt trong đùi và cẳng chân, sau đó hỏi bệnh nhân nhận biết cảm giác đau. So sánh với cảm giác nhận biết đau này với kích thích tương tự trên vai phải 41 2.3.1.1. Đánh giá thời gian xuất hiện ức chế cảm giác đau (onset) Là thời gian tính từ khi bơm thuốc tê vào khoang dưới nhện đến khi bệnh nhân mất cảm giác đau, dựa theo sơ đồ phân phối của Scott - DB. * Ở đây chúng tôi lấy mức T10 làm chuẩn T10: mất cảm giác đau từ rốn trở xuống. T12: mất cảm giác đau từ nếp bẹn trở xuống. 2.3.1.2. Đánh giá thời gian vô cảm (duration of analgesia) Là thời gian từ khi mất cảm giác đau ngang mức T10 đến khi xuất hiện cảm giác đau trở lại khi châm kim ở mức này. 2.3.1.3. Đánh giá mức độ vô cảm cho cuộc mổ - Đánh giá mức độ giảm đau cho cuộc mổ dựa vào thang điểm Abouleizh và được chia ra 3 mức độ + Tốt: bệnh nhân hoàn toàn không đau. + Trung bình: bệnh nhân còn đau nhẹ nhưng chịu được, và phải dùng thêm thuốc giảm đau. + Kém: bệnh nhân dùng thuôc giảm đau nhưng không kết quả, phải chuyển sang phương pháp vô cảm khác như gây mê tĩnh mạch, gây mê NKQ. 2.3.2. Đánh giá tác dụng ức chế vận động - Là đánh giá ở các mức thời gian từ lúc bơm thuốc tê vào khoang dưới nhện đến khi liệt vận động chi dưới theo thang điểm của Bromage. Mức 0: không liệt Mức 1: chân duỗi thẳng không nhấc lên được khỏi mặt bàn, tương ứng phong bế 25 % chức năng vận động 42 Mức 2: không co được khớp gối nhưng vẫn cử động được bàn chân tương ứng phong bế 50 % chức năng vận động. Mức 3: không gấp được bàn chân và ngón cái tương ứng với phong bế 75 % chức năng vận động trở lên. Chúng tôi chỉ đánh giá liệt vận động mức M1 (không nhấc chân duỗi thẳng lên khỏi mặt bàn), vì sau đó bệnh nhân đã được sát trùng và trải săng để mổ. 2.3.3. Đánh giá thời gian giảm đau sau mổ - Là thời gian từ khi mổ xong đến thời điểm bệnh nhân bắt đầu có nhu cầu dùng thuốc giảm đau sau mổ (thời gian giảm đau toàn bộ) tương đương với thang điểm VAS ≥ 4 điểm. - Đánh giá mức độ đau bằng thước đo điểm đau 2h/lần trong 48h sau mổ. - Ngoài ra đánh giá tác dụng giảm đau sau mổ thông qua lượng thuốc giảm đau cần dùng sau mổ. 2.3.4. Ảnh hưởng đến tuần hoàn * Nhịp tim: Theo dõi nhịp tim ở các thời điểm trước mổ 1 ngày lúc khám tiền mê gọi là T nền (ký hiệu T0), ở trên bàn mổ trước khi GTTS và sau GTTS 5 phút, 10 phút, 15 phút, 20, 25.., phút đến mổ xong ký hiệu tương ứng là T5,T10,T15,T20,T25…Tmx. Nếu nhịp tim ≤ 60 lần/phút thì xử trí bằng thuốc atropin 1/4mg tiêm tĩnh mạch. * Huyết áp: Theo dõi HAĐMTT và HAĐMTB cũng ở các thời điểm như trên. Nếu huyết áp giảm > 20% thì xử lý bằng thuốc co mạch ephedrine, tăng tốc độ và lượng dịch truyền. 43 2.3.5. Ảnh hưởng đến hô hấp - Theo dõi trên màn hình monitoring tần số thở và SpO2. - Biểu hiện suy hô hấp khi tần số thở < 10 nhịp/phút và SpO2 < 90%. Tùy từng mức độ có thể xử trí bằng úp mask, bóp bóng hoặc đặt ống NKQ thở máy. - Các chỉ tiêu vê hô hấp cũng được theo dõi ở các thời điểm như trên. 2.3.6. Theo dõi các tác dụng không mong muốn trong và sau mổ - Trong mổ + Nôn, buồn nôn + Run + Ngứa - Sau mổ + Đau đầu, đau lưng bí đái. + Nôn, buồn nôn + Suy hô hấp. 2.4. XỬ LÝ KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU Các kết quả nghiên cứu được xử lý theo phương pháp thống kê Y học bằng phần mềm Epi- Ifo 6.0. - Các số liệu được biểu diễn dưới dạng giá trị trung bình ± độ lệch chuẩn, tỷ lệ phần trăm (%). - So sánh các giá trị trung bình bằng kiểm định T- Student. - Giá trị p < 0,05 được coi là có ý nghĩa thống kê. 44 CHƯƠNG 3 KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU 3.1. ĐẶC ĐIỂM CHUNG CỦA 2 NHÓM BỆNH NHÂN NGHIÊN CỨU 3.1.1. Phân bố bệnh nhân theo giới Bảng 3.1 Phân bố bệnh nhân theo giới tính Giới Nhóm 1 ( n = 30) Tỷ lệ % Nhóm 2 (n = 30) Tỷ lệ % Nam 24 80,0 21 70,0 Nữ 6 20,0 9 30,0 Tổng 30 100 30 100 80 70 20 30 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 Tỷ lệ (% ) Nam Nữ Giới tính Nhóm 1 Nhóm 2 Biểu đồ 3.1: Phân bố bệnh nhân theo giới tính. Nhận xét: Phân bố bệnh nhân nam - nữ của hai nhóm không có sự khác biệt có ý nghĩa thống kê (p > 0,05) 45 3.1.2. Các đặc điểm về tuổi, chiều cao và trọng lượng cơ thể Bảng 3.2 Các đặc điểm về tuổi, chiều cao, cân nặng Thông số Nhóm 1 (n = 30) Nhóm 2 (n = 30) So sánh X SD± 37,06 ± 13,24 37,60 ± 12,51 Tuổi (năm) Min - Max 19 ÷ 60 18 ÷ 60 p > 0,05 X SD± 161,96 ± 3.73 161,43 ± 3,47 Chiều cao (cm) Min - Max 155 ÷ 167 156 ÷ 167 p > 0,05 X SD± 54,13 ± 4.20 54,40 ± 4,24 Cân Nặng (kg) Min- Max 46 ÷ 60 45 ÷ 60 p > 0,05 Nhận xét: - Về tuổi: + Nhóm 1: Trung bình 37,06 ± 13,24 ít nhất 19 tuổi, nhiều nhất là 60 tuổi. + Nhóm 2: Trung bình 37,60 ± 12,51 ít nhất là 18 tuổi, nhiều nhất là 60 tuổi. - Chiều cao + Nhóm 1: Trung bình 161,96 ± 3,73 thấp nhất 155 cm, cao nhất là 167 cm + Nhóm 2: Trung bình 161,43 ± 3,47 thấp nhất 156 cm, cao nhất là 167 cm - Cân nặng: + Nhóm 1: Trung bình 54,13 ± 4,20 nhẹ nhất 46 kg, nặng nhất là 60 kg + Nhóm 2: Trung bình 54,40 ± 4,24 nhẹ nhất 45 kg, nặng nhất là 60 kg Tuổi - chiều cao - cân nặng giữa hai nhóm không có sự khác biệt có ý nghĩa thống kê. (p > 0,05) 46 3.1.3. Phân loại phẫu thuật Bảng 3.3: Phân loại phẫu thuật Loại phẫu thuật Nhóm 1 (n = 30) Tỷ lệ % Nhóm 2 ( n = 30) Tỷ lệ % PT vùng đùi 21 70 19 63,3 PT vùng cẳng, bàn chân 9 30 11 36,7 70 63.3 30 36.7 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 Tỷ lệ (% ) PT vùng đùi PT vùng cẳng, bàn chân Vùng phẫu thuật Nhóm 1 Nhóm 2 Biểu đồ 3.2: Phân loại phẫu thuật Nhận xét: Sự khác biệt về thể loại phẫu thuật của hai nhóm không có ý nghĩa thống kê (p > 0,05) 47 3.2. KẾT QUẢ ỨC CHẾ CẢM GIÁC 3.2.1. Thời gian tiềm tàng ức chế cảm giác đau ở mức T12, T10 (phút) Bảng 3.4 Thời gian khởi phát mất cảm giác đau ở T12, T10 (phút) Thông số Nhóm 1 (n = 30 ) Nhóm 2 (n =30) So sánh X SD± 2,80 ± 0,48 2,20 ± 0,44 T12 Min - Max 2 ÷ 4,5 1.5 ÷ 3,5 p > 0,05 X SD± 3,76 ± 0,61 3,25 ± 0,58 T10 Min - Max 2,5 ÷ 6 2 ÷ 5 p > 0,05 2.8 2.2 3.76 3.25 0 0.5 1 1.5 2 2.5 3 3.5 4 Th ờ i g ia n (p hú t) T12 T10 Mức vô cảm Nhóm 1 Nhóm 2 Biểu đồ 3.3: Thời gian tiềm tàng ức chế cảm giác đau ở mức T12, T10 Nhận xét: Thời gian tiềm tàng ức chế cảm giác đau ở mức T12,T10 nhóm 1 dài hơn nhóm 2 nhưng không có ý nghĩa thống kê.( p > 0,05) 48 3.2.2. Thời gian vô cảm (phút) Bảng 3.5 : Thời gian vô cảm ở T12 - T10 ( phút) Thông số Nhóm 1 (n = 30) Nhóm 2 (n = 30) So sánh X SD± 181,83 ± 9,04 176,16 ± 13,11 T12 Min - Max 155 ÷ 210 145 ÷ 220 p > 0,05 X SD± 130,66 ± 15,12 121,83 ± 13,67 T10 Min - Max 95 ÷ 185 95 ÷ 180 p > 0,05 181.83 176.16 130.66 121.83 0 20 40 60 80 100 120 140 160 180 200 Th ờ i g ia n (p hú t) T12 T10 Mức vô cảm Nhóm 1 Nhóm 2 Biểu đồ 3.4: Thời gian vô cảm (phút) ở T12 - T10 Nhận xét: Thời gian vô cảm của hai nhóm ở mức T12,T10 không có sự khác biệt có ý nghĩa thống kê.(p > 0,05) 49 3.2.3. Đánh giá mức độ giảm đau trong mổ Bảng 3.6 : Đánh giá mức độ giảm đau trong mổ Nhóm 1 ( n = 30 ) Nhóm 2 ( n = 30) Mức độ PT vùng đùi PT cẳng bàn chân Tỷ lệ % PT vùng đùi PT cẳng bàn chân Tỷ lệ % Tốt 20 9 96,7 19 11 100 TB 1 0 3,3 0 0 0 Kém 0 0 0 0 0 0 Nhận xét: - Tất cả các trường hợp phẫu thuật vùng đùi và cẳng bàn chân của hai nhóm nghiên cứu đều đạt mức độ giảm đau tốt và trung bình. Không có trường hợp mức độ kém. - Sự khác biệt về mức độ giảm đau trong mổ giữa hai nhóm không có ý nghĩa thống kê (p>0,05). 3.2.4. Tác dụng giảm đau sau mổ Bảng 3.7 Thời gian giảm đau sau mổ (giờ) Thời gian Nhóm 1 (n = 30) Nhóm 2 (n = 30) So sánh X SD± 23,6 ± 0.9 5,1 ± 0.9 Min - Max 20 ÷ 25 3 ÷ 6 p < 0,01 50 23.6 5.1 0 5 10 15 20 25 Th ờ i g ia n (g iờ ) 1Nhóm Nhóm 1 Nhóm 2 Biểu đồ 3.5: Thời gian giảm đau sau mổ (giờ) Nhận xét: - Thời gian giảm đau sau mổ + Nhóm 1: Thời gian trung bình 23,6 ± 0,9 giờ, tối thiểu 20 giờ, tối đa là 25 giờ + Nhóm 2: Thời gian trung bình 5,1 ± 0,9 giờ, tối thiểu 3 giờ, tối đa là 6 giờ. - Sự khác biệt về thời gian giảm đau sau mổ giữa nhóm 1 và nhóm 2 có ý nghĩa thống kê. (p < 0,01). 51 3.3. KẾT QUẢ ỨC CHẾ VẬN ĐỘNG 3.3.1. Thời gian tiềm tàng ức chế vận động ở mức M1 (phút) Bảng 3.9 Thời gian tiềm tàng ức chế vận động (phút) ở mức M1 Thông số Nhóm 1 (n = 30) Nhóm 2 (n = 30) So sánh X SD± 5,58 ± 0,68 4,13 ± 0,51 Min - Max 3 ÷ 6.5 3 ÷ 5 p > 0,05 Nhận xét: - Thời gian tiềm tàng ức chế vận động mức M1: + Nhóm 1 : Trung bình 5,58 ± 0,68 phút, tối thiểu 3 phút, tối đa là 6,5 phút + Nhóm 2 : Trung bình 4,14 ± 0,51 phút, tối thiểu 3 phút, tối đa là 5 phút. - Sự khác biệt về thời gian tiềm tàng ức chế vận động mức M1 giữa hai nhóm không có ý nghĩa thống kê. (p > 0,05). 3.3.2. Thời gian ức chế vận động ở mức M1 Bảng 3.10: Thời gian ức chế vận động ở mức M1(phút) Thông số Nhóm 1 (n = 30) Nhóm 2 (n = 30) So sánh X SD± 147,66 ± 11,50 150,83 ± 10,51 Min - Max 125 ÷ 175 120 ÷ 170 p > 0,05 Nhận xét: Sự khác biệt về thời gian ức chế vận động ở mức M1 của hai nhóm nghiên cứu không có ý nghĩa thống kê. (p > 0,05) 52 3.4. ẢNH HƯỞNG LÊN HÔ HẤP 3.4.1. Tần số thở Bảng 3.11: Tần số thở của hai nhóm theo thời gian (lần /phút) Thời gian Nhóm1 (n = 30) Nhóm 2 (n = 30) So sánh hai nhóm T0 23,93 ± 1,87 22,67 ± 2,81 p > 0,05 T5 23,87 ± 1,83 22,63 ± 2,77 p > 0,05 T10 21,80 ± 1,65 21,37 ± 2,97 p > 0,05 T15 22,20 ± 2,14 21,50 ± 2,54 p > 0,05 T20 21,43 ± 2,14 18,93 ± 2,00 p > 0,05 T25 20,67 ± 2,22 20,80 ± 2,59 p > 0,05 T30 19,97 ± 2,22 19,93 ± 2,27 p > 0,05 T35 19,80 ± 2,23 19,57 ± 2,10 p > 0,05 T40 19,47 ± 2,16 19,23 ± 2,01 p > 0,05 Tmx 19,53 ± 2,13 18,93 ± 2,00 p > 0,05 21.8 22.2 19.53 20.67 19.97 19.8 19.47 23.8723.93 21.4321.37 21.5 18.93 22.67 22.63 18.93 20.8 19.93 19.57 19.23 15 17 19 21 23 25 T0 T5 T10 T15 T20 T25 T30 T35 T40 Tmx Thời gian (phút) Tầ n số th ở (l ần /p hú t) Nhóm 1 Nhóm 2 Biểu đồ 3.6: Thay đổi tần số thở của hai nhóm nghiên cứu Nhận xét: - Sau khi gây tê tần số thở giảm so với trước gây tê nhưng vẫn trong giới hạn bình thường. - Sự khác biệt về tần số thở của hai nhóm ở các mốc thời gian không có ý nghĩa thống kê. (p > 0,05) 53 3.4.2. Thay đổi SpO2 Bảng 3.12: Thay đổi SpO2 của hai nhóm (%) Thời gian Nhóm1 (n = 30) Nhóm 2 (n = 30) So sánh hai nhóm T0 99,73 ± 0,45 99,77 ± 0,43 p > 0,05 T5 99,73 ± 0,45 99,73 ± 0,43 p > 0,05 T10 99,73 ± 0,45 99,77 ± 0,43 p > 0,05 T15 99,77 ± 0,43 99,77 ± 0,43 p > 0,05 T20 99,73 ± 0,45 99,77 ± 0,43 p > 0,05 T25 99,70 ± 0,53 99,77 ± 0,43 p > 0,05 T30 99,67 ± 0,55 99,77 ± 0,43 p > 0,05 T35 99,67 ± 0,66 99,77 ± 0,43 p > 0,05 T40 99,67 ± 0,66 99,70 ± 0,53 p > 0,05 Tmx 99,67 ± 0,66 99,70 ± 0,53 p > 0,05 99.73 99.77 99.67 99.7 99.67 99.67 99.67 99.73 99.73 99.73 99.77 99.77 99.7 99.77 99.73 99.77 99.77 99.77 99.77 99.7 99.64 99.66 99.68 99.7 99.72 99.74 99.76 99.78 99.8 T0 T5 T10 T15 T20 T25 T30 T35 T40 Tmx Thời gian (phút) Sp O 2 (% ) Nhóm 1 Nhóm 2 Biểu đồ 3.7: Thay đổi SpO2 của hai nhóm theo các mốc thời gian Nhận xét: SpO2 luôn ổn định ở mức (99,6 % ÷ 99,8 %) từ đầu đến cuối cuộc mổ, sự khác biệt giữa hai nhóm nghiên cứu không có ý nghĩa thống kê. (p > 0,05) 54 3.5. ẢNH HƯỞNG LÊN TUẦN HOÀN 3.5.1. Ảnh hưởng lên tần số tim (ck/phút) Bảng 3.13: Thay đổi về nhịp tim giữa hai nhóm theo mốc thời gian. Thời gian Nhóm1 (n = 30) Nhóm 2 (n = 30) So sánh hai nhóm T0 88,53 ± 8,45 84,90 ± 8,00 p > 0,05 T5 88,30 ± 7,79 84,87 ± 7,76 p > 0,05 T10 80,47 ± 8,65 78,57 ± 7,19 p > 0,05 T15 82,37 ± 6,69 79,93 ± 5,69 p > 0,05 T20 82,67 ± 6,26 81,87 ± 5,73 p > 0,05 T25 86,38 ± 8,97 83,17 ± 10,65 p > 0,05 T30 85,67 ± 8,49 83,37 ± 6,71 p > 0,05 T35 85,17 ± 8,39 83,67 ± 10,03 p > 0,05 T40 84,57 ± 7,32 82,70 ± 3,91 p > 0,05 Tmx 83,60 ± 6,98 82,23 ± 2,74 p > 0,05 80.47 82.37 83.6 86.38 85.67 85.17 84.57 88.3 88.53 82.67 78.57 79.93 82.23 84.9 84.87 81.87 83.17 83.37 83.67 82.7 76 78 80 82 84 86 88 90 T0 T5 T10 T15 T20 T25 T30 T35 T40 Tmx Thời gian (phút) Tầ n số ti m (c k/ ph út ) Nhóm 1 Nhóm 2 Biểu đồ 3.8: Thay đổi tần số tim của hai nhóm sau gây tê. Nhận xét: + Tần số tim tại các thời điểm T5 đến T20 của hai nhóm đều giảm so với thời điểm T0 (p < 0,05). + Sự khác biệt về tần số tim của hai nhóm ở các thời điểm tương ứng giữa hai nhóm nghiên cứu không có ý nghĩa thống kê (p > 0,05). 55 3.5.2. Ảnh hưởng lên huyết áp 3.5.2.1 .Ảnh hưởng lên huyết áp động mạch tâm thu (HAĐMTT) Bảng 3.14: Thay đổi về huyết áp động mạch tâm thu (mmHg) Thời gian Nhóm 1 (n = 30) Nhóm 2 (n = 30) So sánh hai nhóm T0 123,70 ± 4,10 122,96 ± 4,04 p > 0,05 T5 121,36 ± 3,52 119,33 ± 4,29 p > 0,05 T10 114,56 ± 6,31 111,46 ± 5;74 p > 0,05 T15 115,70 ± 3,30 111,40 ± 3,39 p > 0,05 T20 118,06 ± 2,51 114,06 ± 3,54 p > 0,05 T25 120,20 ± 1,69 117,73 ± 2,31 p > 0,05 T30 121,33 ± 1,49 119,10 ± 2,15 p > 0,05 T35 122,13 ± 1,65 120,10 ± 2,39 p > 0,05 T40 122,00 ± 1,68 120,73 ± 1,38 p > 0,05 Tmx 121,73 ± 2,08 121,30 ± 2,21 p > 0,05 118.06 123.7 121.36 122 122.13121.33 120.2 121.73 115.7 114.56 120.73 120.1 119.1 117.73 114.06 119.33 122.96 121.3 111.4111.46 109 111 113 115 117 119 121 123 125 T0 T5 T10 T15 T20 T25 T30 T35 T40 Tmx Thời gian (phút) H A Đ M TT (m m H g) Nhóm 1 Nhóm 2 Biểu đồ 3.9: Thay đổi về huyết áp động mạch tâm thu (mmHg). Nhận xét: + HAĐMTT tại các thời điểm T5 đến T20 của hai nhóm đều giảm so với thời điểm T0 (p < 0,05). + Sự khác biệt về HAĐMTT của hai nhóm ở các thời điểm tương ứng giữa hai nhóm nghiên cứu không có ý nghĩa thống kê (p > 0,05). 56 3.5.2.2. Ảnh hưởng lên huyết áp động mạch tâm trương (HAĐMTTr) Bảng 3.15: Ảnh hưởng lên huyết áp động mạch tâm trương (mmHg) Thời gian Nhóm 1 (n = 30) Nhóm 2 (n = 30) So sánh hai nhóm T0 67,76 ± 1,07 68,80 ± 1,54 p > 0,05 T5 66,96 ± 1,62 66,33 ± 2,29 p > 0,05 T10 63,86 ± 2,16 64,00 ± 2,46 p > 0,05 T15 63,40 ± 1,75 63,26 ± 2,13 p > 0,05 T20 64,33 ± 1,82 63,76 ± 2,48 p > 0,05 T25 65,80 ± 1,06 64,73 ± 1,53 p > 0,05 T30 66,60 ± 1,07 65,97 ± 1,53 p > 0,05 T35 67,03 ± 1,09 66,20 ± 1,31 p > 0,05 T40 67,73 ± 1,01 67,00 ± 1,36 p > 0,05 Tmx 67,60 ± 1,96 67,43 ± 1,27 p > 0,05 63.86 63.4 67.6 65.8 66.6 67.03 67.73 66.9667.76 64.33 64 63.26 67.43 68.8 66.33 63.76 64.73 65.97 66.2 67 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 T0 T5 T10 T15 T20 T25 T30 T35 T40 Tmx Thời gian (phút) H A Đ M TT r ( m m H g) Nhóm 1 Nhóm 2 Biểu đồ 3.10: Thay đổi về huyết áp động mạch tâm trương Nhận xét: + HAĐMTTr tại các thời điểm T5 đến T20 của hai nhóm đều giảm so với thời điểm T0 (p < 0,05). + Sự khác biệt về HAĐMTTr của hai nhóm ở các thời điểm tương ứng giữa hai nhóm nghiên cứu không có ý nghĩa thống kê (p > 0,05). 57 3.5.2.3. Ảnh hưởng lên huyết áp động mạch trung bình (HAĐMTB) Bảng 3.16: Thay đổi về huyết áp động mạch trung bình (mmHg). Thời gian Nhóm1 (n = 30) Nhóm 2 (n = 30) So sánh hai nhóm T0 86,43 ± 2,48 86,56 ± 2,19 p > 0,05 T5 84,70 ± 1,93 83,80 ± 2,64 p > 0,05 T10 80,76 ± 3,09 79,93 ± 2,79 p > 0,05 T15 80,56 ± 1,97 79,36 ± 2,02 p > 0,05 T20 82,03 ± 1,84 80,40 ± 2,35 p > 0,05 T25 84,16 ± 1,23 82,36 ± 1,37 p > 0,05 T30 84,60 ± 1,19 83,50 ± 1,50 p > 0,05 T35 85,36 ± 0,92 84,13 ± 1,22 p > 0,05 T40 85,30 ± 1,02 84,73 ± 1,31 p > 0,05 Tmx 85,46 ± 1,04 85,10 ± 1,12 p > 0,05 82.03 86.43 84.7 85.385.36 84.6 84.16 85.46 80.56 80.76 84.73 84.13 83.5 82.36 80.4 83.8 86.56 85.1 79.36 79.93 76 78 80 82 84 86 88 T0 T5 T10 T15 T20 T25 T30 T35 T40 Tmx Thời gian (phút) H A Đ M TB (m m H g) Nhóm 1 Nhóm 2 Biểu đồ 3.11: Sự thay đổi về huyết áp động mạch trung bình Nhận xét: + HAĐMTB tại các thời điểm T5 đến T20 của hai nhóm đều giảm so với thời điểm T0 (p < 0,05). + Sự khác biệt về HAĐMTB của hai nhóm ở các thời điểm tương ứng giữa hai nhóm nghiên cứu không có ý nghĩa thống kê (p > 0,05). 58 3.5.3. Tỷ lệ bệnh nhân tụt huyết áp Bảng 3.17: Tỷ lệ bệnh nhân tụt huyết áp giữa hai nhóm nghiên cứu Tụt huyết áp Không tụt huyết áp Tên nhóm Số lượng Tỷ lệ % Số lượng Tỷ lệ % Nhóm 1 5 16,7 25 83,3 Nhóm 2 8 26,7 22 73,3 So sánh p > 0,05 16.7 26.7 83.3 73.3 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 Tỷ lệ (% ) Tụt huyết áp Không tụt huyết áp Nhóm 1 Nhóm 2 Biểu đồ 3.12: Tỷ lệ bệnh nhân tụt huyết áp giữa hai nhóm nghiên cứu Nhận xét: Tỷ lệ bệnh nhân nhóm 1 tụt huyết áp ít hơn so với nhóm 2, song