Luận văn Giải quyết khiếu nại trong lĩnh vực giải phóng mặt bằng trên địa bàn quận Đống Đa, thành phố Hà Nội

tư, các loại đất tự nhiên của quận Đống Đa phân bố, nằm xem kẽ lẫn nhau; diện tích đất nông nghiệp nằm xem kẹp trong khu vực đất ở; đất 43 vườn ao nằm trong một thửa đất ở... Điều này gây trở ngại cho quá trình thi hành pháp luật về bồi thường, giải phóng mặt bằng khi Nhà nước thu hồi đất tại quận Đống Đa; việc áp giá bồi thường đối với các loại đất gặp rất nhiều khó khăn do thiếu cơ sở pháp lý để thực hiện, khó khăn trong việc xác định nguồn gốc đất, giải quyết khiếu nại về đất đai nói chung và các khiếu nại về giải phóng mặt bằng nói riêng trên địa bàn quận. 2.1.2. Tình hình giải phóng mặt bằng trên địa bàn quận Đống Đa, thành phố Hà Nội 2.1.2.1. Kết quả thực hiện công tác giải phóng mặt bằng các dự án trên địa bàn quận Đống Đa, thành phố Hà Nội Trong những năm qua, Quận uỷ, HĐND, UBND quận đã quan tâm chỉ đạo các cấp, các ngành thực hiện có hiệu quả các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước về công tác giải phóng mặt bằng, thực hiện các dự án đầu tư trên địa bàn, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của Thủ đô nói chung và của UBND quận Đống Đa nói riêng. Đại bộ phận nhân dân đồng tình với chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước, tự giác thực hiện; nhiều người sẵn sàng chịu một phần thiệt thòi vì lợi ích chung, giúp cho công tác giải phóng mặt bằng được thuận lợi. Từ năm 2016 đến nay, trước yêu cầu phát triển của Thủ đô, các dự án đầu tư có sử dụng đất tại thời điểm này bắt đầu gia tăng mạnh mẽ. Trong quá trình thực hiện, UBND quận đã vừa làm, vừa nghiên cứu hoàn thiện chính sách trên cơ sở đảm bảo quyền lợi chính đáng của người bị thu hồi đất, tuân thủ các chính sách của Nhà nước và hướng dẫn của các Bộ, ngành. Trong năm 2019, UBND quận đã ban hành: - 152 Quyết định (phê duyệt phương án GPMB; phê duyệt kế hoạch bốc thăm nhà TĐC; phê duyệt thu hồi đất; phê duyệt kế hoạch cưỡng chế; phê duyệt dự toán chi phí GPMB...); 44 - 09 Kế hoạch (cưỡng chế thu hồi đất; thu hồi đất, điều tra, khảo sát, đo đạc, kiểm đếm; bốc thăm căn hộ TĐC); - 15 Thông báo thu hồi đất thực hiện dự án; - 28 Văn bản giải quyết đơn thư (tập trung vào các dự án Vành đai 2 Ngã Tư Sở - Ngã Tư Vọng; hồ Linh Quang; Ga S10, S11; Vành đai 1 Hoàng Cầu - Voi Phục; Huỳnh Thúc Kháng kéo dài; Vành đai 2 Ngã Tư Vọng - cầu Vĩnh Tuy; THCS Phương Mai...); - 30 Văn bản, Tờ trình UBND Thành phố, các Sở, ban, ngành, đơn vị liên quan; - Tổ chức cưỡng chế thu hồi đất: 04 dự án (Vành đai 2 Ngã Tư Vọng - Ngã Tư Sở; Ga S10, S11; Cống Chẹm sông Lừ, Trung học cơ sở Phương Mai; hồ Linh Quang). Tính đến năm 2019, Quận đang thực hiện công tác giải phóng mặt bằng 36 dự án (12 dự án Thành phố; 17 dự án Quận; 04 dự án chủ đầu tư khác và 03 dự án chuẩn bị triển khai). Kết quả thực hiện đã hoàn thành 15 dự án, chuyển tiếp thực hiện 18 dự án và chuẩn bị thực hiện 03 dự án. Cụ thể như bảng 2.1: Bảng 2.1: Bảng tổng hợp kết quả thực hiện công tác giải phóng mặt bằng các dự án trên địa bàn quận Đống Đa, thành phố Hà Nội STT Tên dự án Kết quả thực hiện A Dự án do Thành phố làm chủ đầu tư: 12 dự án I Hoàn thành và cơ bản hoàn thành (đang giải quyết tồn tại): 05 dự án 1 Dự án Vành đai 2 (đoạn Ngã Tư Sở - Ngã Tư Vọng) - Đã hoàn thành GPMB: 523/523 phương án. - Hiện đang tập trung giải quyết đơn thư kiến nghị; phê duyệt tiến độ bàn giao mặt bằng; tiếp tục thực hiện một số kết luận chỉ đạo của UBND Thành phố liên quan đến việc kiểm tra hiện trạng nhà T4; chỉ giới GPMB 01 hộ dân... 45 2 Dự án đầu tư xây dựng khu công viên hồ Ba Mẫu Giải quyết 02 trường hợp phải GPMB tại ô đất số 3; Tiếp tục giải quyết đơn kiến nghị; Báo cáo UBND Thành phố chấp thuận gia hạn dự án và giải quyết các vấn đề liên quan đến việc bố trí vốn cho dự án để tập trung giải quyết dứt điểm các tồn tại của dự án. 3 Dự án tuyến đường sắt Cát Linh - Hà Đông Giải quyết 12 trường hợp thu hồi nốt diện tích nhỏ lẻ (ngoài chỉ giới GPMB - Bộ Giao thông Vận tải không bố trí vốn GPMB). 4 Dự án Thoát nước các tuyến mương Giải quyết đơn thư kiến nghị tồn tại. 5 Dự án cải tạo hạ tầng kỹ thuật xung quanh hồ Linh Quang - Đã hoàn thành GPMB: 168/208 phương án. - Hiện đang tiếp tục giải quyết 37 phương án chưa thu hồi được mặt bằng. - Giải quyết tồn tại 03 trường hợp. II Thực hiện chuyển tiếp: 07 dự án 1 Dự án tuyến đường sắt đô thị Ga S10, S11 (đoạn Nhổn - Ga Hà Nội) - Ga S10 (phường Cát Linh): 51 phương án GPMB; Ga S11 (phường Văn Miếu, Văn Chương): 66 phương án GPMB. - Đã hoàn thành GPMB: 82/117 phương án. (Ga S10: 21/51 phương án; Ga S11: 61/66 phương án). Hiện tiếp tục giải quyết: 21 trường hợp Ga S10 và 05 trường hợp Ga S11 chưa thu hồi được mặt bằng; Ga S10 còn 21 trường hợp chưa thu hồi được mặt bằng (thuộc phạm vi bổ sung ranh giới thi công). - Dự kiến hoàn thành công tác GPMB trong quý I/2020. 2 Dự án Vành đai 1 (đoạn Hoàng Cầu - Voi Phục) - Tổng số GPMB: 559 phương án (04 tổ chức + 553 hộ dân + 01 nhà WC công cộng + 01 ngõ đi chung) thuộc 04 phường. - Ban hành: 559 Thông báo thu hồi đất. - Xác nhận nguồn gốc đất: 169/559 phương án. - Dự thảo phương án GPMB: 138/559 phương án. - Thẩm định: 118/559 phương án. - Thông qua: 116/559 phương án. - Bốc thăm nhà TĐC: 69 hộ bốc 80 căn TĐC. 46 3 Dự án Vành đai 2 (đoạn Ngã Tư Vọng - Cầu Vĩnh Tuy) - Tổng số GPMB: 68 phương án (66 hộ dân + 02 tổ chức). - Xác nhận nguồn gốc đất: 68/68 phương án. - Thông qua: 67/68 phương án. - Bốc thăm TĐC: 40/58 hộ. - Niêm yết công khai: 38/68 dự thảo phương án. - Dự kiến hoàn thành công tác GPMB trong quý I/2020. 4 Dự án đường Lương Đình Của ra đường Trường Chinh - Tổng số GPMB: 92 phương án (81 hộ dân + 11 tổ chức). - Xác nhận nguồn gốc đất: 72/92 phương án. - Thông qua và tổ chức niêm yết công khai: 40/92 dự thảo phương án. - Dự kiến hoàn thành công tác GPMB trong quý II/2020. 5 Dự án Nút ¼ Chùa Bộc - Tổng số GPMB: 103 phương án (101 hộ dân + 02 tổ chức). - Đã tổ chức họp dân công khai dự án và giao thông báo thu hồi đất; tiến hành cắm biển công khai dự án. Thống nhất kế hoạch tiến độ chi tiết GPMB dự án. Tổ công tác đang tiến hành điều tra hiện trạng đất và tài sản trên đất đối với các hộ dân thuộc dự án. 6 Dự án xây dựng tuyến đường từ nút Bộ Tư lệnh Thông tin trên đường Cát Linh - La Thành đến đường Tôn Đức Thắng - Tổng số GPMB: khoảng 146 hộ dân trên địa bàn phường Quốc Tử Giám. - Dự án đã được triển khai thực hiện từ năm 2013, nhưng do Thành phố không bố trí được đủ nguồn vốn nên đã tạm dừng thực hiện. - Hiện dự án đang được điều chỉnh. 7 Dự án ngõ 84 Chùa Láng, phường Láng Thượng - Tổng số GPMB: 01 tổ chức. - Đã ban hành Quyết định phê duyệt phương án đối với 01 tổ chức. Tuy nhiên tổ chức chưa thực hiện việc bàn giao mặt bằng. - Dự kiến tổ chức cưỡng chế thu hồi đất theo quy định vào ngày 08/01/2020. 47 B Dự án do Quận làm chủ đầu tư: 17 dự án I Hoàn thành và cơ bản hoàn thành (đang giải quyết tồn tại): 08 dự án 1 Dự án Trung tâm Thể dục thể thao cơ sở 2 (khu Việt An) Tồn tại 01 trương hợp (phần diện tích cầu thang). Hiện đang hoàn thiện hồ sơ để cưỡng chế thu hồi đất theo quy định. 2 Dự án Trường THCS Phương Mai - Giai đoạn 1: đã hoàn thành công tác GPMB thu hồi đất để xây dựng trường học. - Giai đoạn 2: thu hồi đất để xây dựng phần hạ tầng chung, còn tồn tại 01 trường hợp chưa giao mặt bằng. 3 Dự án xây dựng cải tạo đường Đông Tác Khoảng 80 hộ + 03 tổ chức: đã triển khai thi công đường và bàn giao sử dụng. Tuy nhiên, còn tồn tại phần diện tích cơi nới của nhà tập thể 5 tầng (các hộ dân chưa bàn giao mặt bằng do không đồng thuận với chỉ giới quy hoạch dự án và kiến nghị về chính sách đền bù đối với phần diện tích cơi nới). 4 Dự án trụ sở UBND phường Nam Đồng Còn 01 hộ chưa bàn giao mặt bằng. 5 Dự án trụ sở phòng Lao động TBXH Còn 02 hộ chưa bàn giao mặt bằng. 6 Dự án Công viên 1/6 Liên quan đến thủ tục mua nhà tái định cư. 7 Xử lý tồn tại của các hộ ao Thước Thợ Dư án giải phóng mặt bằng ao Thước Thợ 8 Xử lý tồn tại các hộ thuộc HTX Hoàng Cầu Giải quyết kiến nghị của xã viên HTX Hoàng Cầu liên quan đến chính sách bố trí nhà tái định cư khu di dân Ao Hoàng Cầu. II Thực hiện dự án chuyển tiếp: 09 dự án 1 Dự án đường Huỳnh Thúc Kháng kéo dài - Tổng số GPMB: 83 phương án (69 hộ dân + 14 tổ chức). - Đã ban hành thông báo thu hồi đất; tiến hành công tác điều tra khảo sát GPMB (43/69 hộ dân và 14 tổ chức). - Đã ban hành quyết định phê duyệt phương án GPMB đối với HTX Láng Trung (7000m2); nhận bàn giao mặt bằng Viện nghiên cứu cao cấp về Toán (300m2). - Hiện đang tiếp tục công tác điều tra khảo sát GPMB; xác nhận nguồn gốc đất; dự thảo phương 48 án GPMB; tổ chức thẩm định và thông qua phương án GPMB theo quy định. - Dự kiến phấn đấu hoàn thành công tác GPMB trong quý II/2020. 2 Dự án GPMB khu đất tại số 138 ngõ Văn Chương và xây dựng trụ sở Đảng uỷ, Hội đồng nhân dân, Uỷ ban nhân dân phường Văn Chương - Tổng số GPMB: 15 phương án (15 hộ dân). - Đã tiến hành công tác điều tra khảo sát 15/15 phương án (trong đó có 01 trường hợp phải ban hành Quyết định cưỡng chế kiểm đếm bắt buộc và tổ chức kiểm đếm bắt buộc theo quy định). - Hiện đang tiến hành công tác xác nhận nguồn gốc đất để lập dự thảo phương án GPMB; tiến hành thẩm định. - Phấn đấu hoàn thành công tác GPMB trong quý IV/2019. 3 Dự án Nhà Văn hoá Quận - Tổng số GPMB: 17 phương án (16 hộ dân + 01 tổ chức). - GPMB liên quan đến phần diện tích đất thi công Nhà văn hoá (09 hộ dân + 01 tổ chức): đã thu hồi mặt bằng được 01 tổ chức và 06 hộ dân để tổ chức thi công, còn 05 hộ chưa thu hồi được mặt bằng do đang có kiến nghị, khiếu nại Toà án. - GPMB ngoài khu đất Nhà văn hoá theo quy định làm đường (09 hộ dân + 01 ngõ đi chung): đã thu hồi mặt bằng được 02 hộ, còn 07 hộ và 01 ngõ đi chung chưa thu hồi được mặt bằng. 4 Dự án di dời các hộ dân trong khuôn viên Đình Trung Tự - Tổng số GPMB: 07 phương án (07 hộ dân). - Đã ban hành Quyết định phê duyệt phương án GPMB: 07/07 phương án. - Đã thu hồi mặt bằng: 06/07 phương án. - Phấn đấu hoàn thành công tác GPMB của dự án trong tháng 01/2020. 5 Dự án di dời các hộ dân trong khuôn viên Đình Thổ Quan - Tổng số GPMB: 04 phương án (04 hộ dân). - Đã ban hành Quyết định phê duyệt phương án GPMB: 04/04 phương án. - Đã thu hồi mặt bằng: 03/04 phương án. - Phấn đấu hoàn thành công tác GPMB của dự án trong quý I/2020. 49 6 Dự án di dời các hộ dân trong khuôn viên Chùa Phúc Khánh - Tổng số GPMB: 05 phương án (05 hộ dân). - Đã ban hành Quyết định phê duyệt phương án GPMB: 05/05 phương án. - Đã tổ chức chi trả tiền: 05/05 phương án, các hộ dân cam kết bàn giao mặt bằng trong cuối tháng 02/2020. - Phấn đấu hoàn thành công tác GPMB của dự án trong quý I/2020. 7 Thực hiện GPMB 15 trường hợp siêu mỏng, siêu méo trên địa bàn quận Sau khi Sở Tài nguyên và Môi trường bàn giao mốc giới GPMB trên thực địa. UBND quận đã ban hành quyết định thành lập và ra mặt hội đồng, tổ công tác thực hiện GPMB dự án. Hiện quận đã ban hành thông báo thu hồi đất và triển khai quy trình GPMB theo quy định. 8 Dự án Thoát nước sông Lừ Hiện còn tồn tại 97 phương án đã được phê duyệt chưa thu hồi được mặt bằng (phường Trung Tự). UBND quận đã chỉ đạo rà soát lại căn cứ pháp lý của dự án; kiện toàn Hội đồng GPMB; kiểm tra các điều kiện về quỹ nhà TĐC và quyết định phê duyệt phương án GPMB đã phê duyệt để thực hiện chi trả tiền GPMB. Hiện đã tổ chức chi trả tiền đối với các trường hợp đất không đủ điều kiện được bù. Tuy nhiên, các hộ đều không chấp thuận nhận tiền. Hiện đang tiếp tục công tác vận động các hộ dân và tiếp tục rà soát các trường hợp còn lại. 9 Dự án GPMB và chỉnh trang lại vỉa hè 01 phần thửa đất số nhà 96 phố An Trạch - Đã hoàn thành công tác đo đạc hiện trạng, kèm theo chỉ giới đỏ do Sở Quy hoạch Kiến trúc cấp; lập hồ sơ báo cáo Sở Tài nguyên và Môi trường thẩm định và xây dựng phương án cắm mốc để thực hiện thủ tục bàn giao mốc giới ngoài thực địa. - Phấn đấu hoàn thành công tác GPMB trong quý I/2020. C Các dự án chủ đầu tư khác: 04 dự án I Hoàn thành và cơ bản hoàn thành: 02 dự án 1 L1, L2 Láng Hạ Đã hoàn thành công tác giải phóng mặt bằng. 50 2 Dự án mở rộng Trạm biến áp 220kV Thành Công - Tổng số GPMB: 03 phương án (03 hộ dân). - Đã hoàn thành công tác GPMB trong tháng 9/2019. II Thực hiện dự án chuyển tiếp: 02 dự án 1 Dự án Nâng cấp Viện Lão khoa Trung ương tại 1A Phương Mai - Tổng số GPMB: 04 phương án (04 hộ dân). - Đã ban hành Quyết định phê duyệt phương án đối với 04 hộ dân. Tuy nhiên, hiện còn 02 hộ không chấp thuận bàn giao mặt bằng. UBND quận đã ban hành Quyết định cưỡng chế thu hồi đất. - Phấn đấu hoàn thành công tác GPMB của dự án trong tháng 01/2020. 2 Dự án Cải tạo nâng cấp tuyến mương thoát nước kết hợp làm đường giao thông tại số 83 Hào Nam - Tổng số GPMB: 03 phương án (03 tổ chức). - Hiện đã tổ chức niêm yết công khai dự thảo phương án GPMB của 02/03 tổ chức và lập hồ sơ báo cáo Sở Tài nguyên và Môi trường trình UBND Thành phố ban hành Quyết định thu hồi đất. Đồng thời, tiếp tục giải quyết 01 tổ chức còn lại. D Dự án chuẩn bị triển khai: 03 dự án 1 Đường Phương Mai sông Lừ UBND quận đã lập hồ sơ, báo cáo Sở Tài nguyên và Môi trường trình UBND Thành phố phê duyệt Kế hoạch sử dụng đất năm 2020 để chuẩn bị triển khai công tác GPMB. 2 Dự án GPMB tại 96 An Trạch 3 Thu hồi diện tích 1.994m2 tại phường Láng Hạ, do Công ty xây dựng và kinh doanh phát triển nhà Đống Đa được giao để xây dựng nhà ở di dân 06 tầng (Nguồn: Báo cáo của UBND quận Đống Đa và tổng hợp của tác giả) 2.1.2.2. Đánh giá kết quả thực hiện công tác giải phóng mặt bằng các dự án trên địa bàn quận Đống Đa, thành phố Hà Nội - Những kết quả đạt được: Trong năm 2019, đã hoàn thành và cơ bản hoàn thành một số dự án của Thành phố như Vành đai 2 Ngã Tư Vọng - Ngã Tư Sở; Tiếp nhận và thu hồi khối lượng lớn mặt bằng của các dự án tuyến đường sắt đô thị Ga S10, S11; hồ Linh Quang... hoàn thành một số dự án như xây dựng chung cư L1, L2 Láng Hạ; Trạm biến áp Thành Công... 51 Đối với các dự án của Quận, hoàn thành và cơ bản hoàn thành một số dự án như xây dựng Trung tâm Thể dục thể thao cơ sở 2 (GPMB tại khu đất Việt An); xây dựng trường THCS Phương Mai; 04 ki ốt Hồ Đắc Di... dự án còn tồn tại mặt bằng nhỏ lẻ, đã kéo dài qua nhiều năm như xây dựng tuyến đường từ Cống Chẹm đến sông Lừ... Đối với các dự án chuyển tiếp như Vành đai 2 (Ngã Tư Vọng - Cầu Vĩnh Tuy); Lương Đình Của - Trường Chinh; dự án đường Huỳnh Thúc Kháng kéo dài... và các dự án mới triển khai công tác giải phóng mặt bằng như dự án Vành đai 1 (Hoàng Cầu - Voi Phục); tuyến đường nút ¼ Chùa Bộc... các công tác đo đạc, điều tra khảo sát, xác nhận quyết định phê duyệt... được tập trung, khẩn trương thực hiện. UBND quận đã tổ chức đối thoại và ban hành các văn bản trả lời đơn thư kiến nghị của hộ dân. Kết hợp tăng cường tổ chức tuyên truyền vận động người dân hợp tác giải phóng mặt bằng cũng có nhiều chuyển biến tích cực. - Những khó khăn vướng mắc: Bên cạnh những nội dung công việc đã đạt được trong thời gian qua, việc triển khai công tác giải phóng mặt bằng của một số dự án còn nhiều khó khăn, vướng mắc làm chậm kế hoạch tiến độ đề ra. Do một số nguyên nhân chính sau: Khối lượng các dự án phải thu hồi giải phóng mặt bằng trên địa bàn Quận lớn, trong khi công tác quản lý đất đai, trật tự xây dựng trước đây tại một số nơi bị buông lỏng, hồ sơ quản lý chưa được cập nhật đầy đủ biến động về sử dụng đất; hệ thống hồ sơ dữ liệu về quản lý đất đai, theo dõi biến động trong sử dụng đất hiện nay còn thiếu và chưa đầy đủ, dẫn đến khó khăn trong việc phân loại hồ sơ, xác định nguồn gốc đất đai để áp dụng chính sách giải phóng mặt bằng... 52 Bên cạnh đó, có nhiều dự án tồn tại từ nhiều năm trước, khối lượng giải phóng mặt bằng lớn, việc triển khai thực hiện giải phóng mặt bằng kéo dài trong nhiều năm, trong khi chính sách pháp luật lại có nhiều thay đổi lớn dẫn đến những bất cập, chồng chéo... Nguồn vốn để thực hiện giải phóng mặt bằng chưa được bố trí kịp thời gây ảnh hưởng đến tiến độ dự án. Quỹ nhà tái định cư bố trí cho một số dự án còn chậm, thiếu, chất lượng nhà, giá mua nhà chưa đáp ứng nguyện vọng của nhân dân... Khối lượng đơn thư kiến nghị, khiếu nại, tố cáo nhiều (đa phần người dân kiến nghị về đơn giá bồi thường, hỗ trợ đất; giá nhà tái định cư...) dẫn tới tình trạng khiếu kiện vượt cấp, kéo dài, khiếu kiện đông người nên công tác trả lời và giải quyết đơn thư cũng gặp rất nhiều khó khăn, phức tạp. Nhiều dự án, người dân không phối hợp, cộng tác với chính quyền và chủ đầu tư trong điều tra, lập phương án gây khó khăn cho công tác giải phóng mặt bằng. Một số dự án phải dùng biện pháp cưỡng chế, thu hồi đất ở giai đoạn cuối (tuy số hộ phải thực hiện cưỡng chế không nhiều) nhưng cũng gây ảnh hưởng đến tiến độ hoàn thành dự án. Công tác tuyên truyền, vận động, giải thích về chủ trương, cơ chế chính sách giải phóng mặt bằng chưa được thực hiện triểt để, sâu rộng tới tất cả nhân dân. 2.2. Tình hình khiếu nại và kết quả công tác giải quyết khiếu nại trong lĩnh vực giải phóng mặt bằng trên địa bàn Quận Đống Đa, thành phố Hà Nội 2.2.1. Tình hình khiếu nại trong lĩnh vực giải phóng mặt bằng trên địa bàn Quận Đống Đa 2.2.1.1. Công tác tiếp nhận và phân loại đơn thư Trong những năm gần đây, với xu hướng mở rộng và phát triển của Thành phố, quận Đống Đa đang được đô thị hoá lại, nhiều nút giao thông 53 trọng điểm được mở rộng và xây dựng mới như nút giao thông Ngã Tư Sở, Ngã Tư Vọng, đường Vành đai 1, đường Vành đai 2... Đây là tất yếu khách quan trong quá trình phát triển, tuy nhiên ở đâu có dự án xây dựng giao thông đô thị, giải phóng mặt bằng thì ở đó có nhiều khiếu nại. Việc Nhà nước thu hồi đất để giải phóng mặt bằng ảnh hưởng không nhỏ đến đời sống, việc làm của người dân, chưa kể chính sách bồi thường đất đai có nhiều biến động, nhận thức về chính sách bồi thường giải phóng mặt bằng của một bộ phận dân cư còn hạn chế, công tác dân chủ cơ sở còn một số bất cập, yếu kém, giải phóng mặt bằng còn chậm... đã làm cho tình hình tiếp nhận và giải quyết đơn thư khiếu nại về bồi thường giải phóng mặt bằng trên địa bàn thành phố Hà Nội nói chung và quận Đống Đa nói riêng có sự phức tạp, ảnh hưởng không nhỏ đến tình hình trật tự trên địa bàn quận Đống Đa. Tính đến hết năm 2019, trên địa bàn quận đang triển khai công tác giải phóng mặt bằng 36 dự án. Với diện tích khoảng 30ha, số hộ gia đình phải thu hồi đất là khoảng hơn 2000 hộ và hơn 200 tổ chức. Do cùng một lúc trên địa bàn Quận phải triển khai nhiều dự án trong đó có nhiều dự án lớn, trọng điểm của Trung ương, Thành phố với khối lượng công tác giải phóng mặt bằng phải thực hiện rất lớn. Cơ chế, chính sách được ban hành nhiều hơn trước, nhưng còn nhiều bất cập dẫn đến tiến độ giải phóng mặt bằng một số dự án trên địa bàn Quận còn chậm so với kế hoạch. Đây cũng chính là một trong những nguyên nhân dẫn đến tình trạng khiếu nại, thậm chí là khiếu nại kéo dài của người dân về vấn đề giải phóng mặt bằng. Nội dung đơn thư khiếu nại về giải phóng mặt bằng trên địa bàn quận Đống Đa tập trung chủ yếu vào các nội dung: - Khiếu nại về phân loại vị trí đất; - Khiếu nại về chỉ giới giao thông; - Khiếu nại về đất dôi dư; - Khiếu nại về giá bồi thường từng vị trí; 54 - Khiếu nại về bồi thường nhà cửa, vật kiến trúc; - Khiếu nại về bồi thường công trình công cộng; - Khiếu nại về giao đất tái định cư; - Khiếu nại về phương án bồi thường. Nhìn chung, tình hình khiếu nại trên địa bàn quận những năm gần đây không phát sinh nhiều; các vụ việc được Thanh tra quận, các phòng ban và UBND quận giải quyết tích cực. Nhiều vụ việc đã được giải quyết theo đúng quy trình, đúng thời hạn luật. Ban Quản lý dự án Đầu tư xây dựng quận coi trọng công tác hoà giải nên việc giải quyết các vụ khiếu nại đạt hiệu quả cao; giảm nhiều vụ việc bức xúc, hạn chế được việc khiếu nại vượt cấp. Sự phối hợp chặt chẽ giữa Thanh tra quận với các phòng ban, UBND phường đã tham mưu giúp UBND quận giải quyết dứt điểm nhiều vụ tồn đọng, phức tạp, kéo dài. Tuy nhiên, vẫn còn những vụ khiếu nại đông người, đơn khiếu nại của công dân chủ yếu tập trung về lĩnh vực đất đai: việc xây dựng không phép, sai phép, lấn chiếm đất đai; khiếu nại kiến nghị về phương án đền bù giải phóng mặt bằng chiếm đa số. Trong 4 năm (từ năm 2016 đến năm 2019), UBND quận Đống Đa đã tiếp nhận 5.126 đơn thư các loại, trong đó: dân nguyện: 4.536 đơn; khiếu nại, tố cáo: 590 đơn, cụ thể như bảng 2.2: Bảng 2.2: Bảng tổng hợp đơn thư tiếp nhận của Uỷ ban nhân dân quận Đống Đa, thành phố Hà Nội Năm 2016 2017 2018 2019 Tống số đơn 1.020 1.578 1.346 1.182 Đơn khiếu nại, tố cáo 68 118 225 179 Đơn dân nguyện 952 1.460 1.121 1.003 (Nguồn: Báo cáo của UBND quận Đống Đa và tổng hợp của tác giả) 55 Với sự quan tâm, chỉ đạo sâu sát của các cấp uỷ Đảng, sự vào cuộc tích cực của chính quyền từ Quận tới cơ sở, phát huy vai trò giám sát của Hội đồng nhân dân, Mặt trặn Tổ quốc và các đoàn thể chính trị - xã hội, trong những năm qua, công tác tiếp dân, giải quyết khiếu nại trên địa bàn quận Đống Đa đã có nhiều chuyển biến rõ nét. Số lượng đơn thư tuy nhiều nhưng chủ yếu đơn dân nguyện chiếm đa số. 2.2.1.2. Công tác tiếp công dân đến khiếu nại tại Uỷ ban nhân dân Quận Đống Đa Thực hiện Luật Tiếp công dân số 42/2013/QH14 ngày 25/11/2013 của Quốc Hội, Uỷ ban nhân dân Quận đã ban hành Quyết định số 9754/QĐ- UBND về việc thành lập Ban Tiếp công dân quận. Từ đầu năm 2017, Ban Tiếp công dân quận cùng Văn phòng Quận uỷ, Uỷ ban Kiểm tra quận uỷ, Trưởng các phòng ban duy trì lịch tiếp công dân định kỳ theo đúng quy định: - Trưởng các phòng ban tiếp: 02 buổi/tuần. - Thứ 6 hàng tuần Văn phòng Quận uỷ, Uỷ ban kiểm tra quận uỷ tiếp dân. - Lãnh đạo UBND quận bố trí tiếp công dân theo lịch thường xuyên vào chiều thứ 6 hàng tuần và chỉ đạo giải quyết các vụ việc phát sinh theo lịch tiếp dân định kỳ của lãnh đạo Thành phố, tăng cường việc đối thoại với công dân. Ngoài lịch tiếp định kỳ, đồng chí Chủ tịch hoặc Phó Chủ tịch quận trực tiếp tiếp các vụ việc đột xuất, cấp thiết theo yêu cầu của dân. Trong những năm vừa qua, UBND quận Đống Đa luôn xác định công tác tiếp công dân là nhiệm vụ chính trị hết sức quan trọng, thường xuyên góp phần đảm bảo an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội. Vì vậy, lãnh đạo UBND quận, người đứng đầu cơ quan, đơn vị đã thực hiện nghiêm túc chế độ tiếp công dân thường xuyên, định kỳ theo quy định; bố trí thời gian trực tiếp gặp gỡ, đối thoại với công dân, lắng nghe tâm tư, nguyện vọng của người dân để kịp thời giải quyết đảm bảo quyền lợi cho công dân. 56 Ban Tiếp công dân quận đã phối hợp với Văn phòng Quận uỷ, Uỷ ban Kiểm tra quận uỷ, các phòng ban liên quan thực hiện lịch tiếp công dân định kỳ theo quy định. Ban Tiếp công dân đã thực hiện việc công khai lịch tiếp dân của lãnh đạo Quận và của phòng ban tại Trụ sở Tiếp công dân định kỳ 02 ngày trong tháng theo quy định. Theo số liệu thống kê từ năm 2016 đến năm 2019, Uỷ ban nhân dân quận Đống Đa đã tiếp 3.365 lượt công dân, trong đó: lãnh đạo tiếp: 368 lượt; cán bộ tiếp: 2997 lượt. Bảng 2.3: Bảng thống kê công tác tiếp công dân tại Uỷ ban nhân dân quận Đống Đa, thành phố Hà Nội Năm 2016 2017 2018 2019 Lượt công dân 752 574 1.294 745 Lãnh đạo tiếp 68 63 151 86 Cán bộ tiếp 684 511 1.143 695 (Nguồn: Báo cáo của UBND quận Đống Đa và tổng hợp của tác giả) Trụ sở Tiếp công dân của UBND quận đã tiếp 10 đoàn đông người (12 lượt), trong đó có 06 đoàn (07 lượt) là các hộ dân tổ dân phố khiếu nại về lĩnh vực đất đai như mở rộng ngõ, chỉ giới giải phóng mặt bằng và thực hiện dự án liên quan đến giải phóng mặt bằng, cụ thể: - Các hộ dân khu vực đường Đê La Thành, phường Ô Chợ Dừa (khoảng 50 người) phản ánh về việc chưa đồng thuận việc thu hồi đất thực hiện dự án đường Vành đai 1. (01 lượt) - Các hộ dân tổ 1, 18, 19, 20, 21 phường Phương Liên đề nghị không gia hạn thực hiện dự án, huỷ bỏ dự án treo và cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho hơn 300 căn hộ. (01 lượt) - Các hộ dân ở tập thể 219 Láng Hạ, phường Láng Hạ khiếu nại Văn bản số 1770/UBND-BQLDAĐTXD ngày 14/12/2017 của UBND quận Đống 57 Đa về việc trả lời công dân liên quan đến đền bù giải phóng mặt bằng của 16 hộ dân tại tập thể 219 Láng Hạ, phường Láng Hạ. (01 lượt) - Các hộ dân tổ dân phố 51 phường Nam Đồng đề nghị xem xét lại việc lập quy hoạch tại tổ 51 phường Nam Đồng thành đất trồng cây xanh và làm vườn hoa, quy hoạch này